Tổ chức công tác kế toán tiêu thụ và xác định kết quả của doanh nghiệp

Chia sẻ: Ngothi Anhvan | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:47

Thêm vào BST

Báo xấu

681
lượt xem 370
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chúng ta đang sống trong thời kỳ sôi động của nền kinh tế thị trường. Mọi xã hội đều lấy sản xuất của cải vật chất làm cơ sở tồn tại và phát triển. Trong nền kinh tế thị trường, mục tiêu cuối cùng của các doanh nghiệp là hoạt động để đạt tới lợi nhuận tối đa. Ta cũng biết: Lợi nhuận bằng Doanh thu trừ chi phí. Để tăng lợi nhuận, các doanh nghiệp phải tìm cách tăng doanh thu, giảm chi phí, trong đó tăng doanh thu là biện pháp rất quan trọng để làm tăng lợi...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tổ chức công tác kế toán tiêu thụ và xác định kết quả của doanh nghiệp

Tổ chức công tác kế toán tiêu thụ và xác định kết quả của doanh nghiệp 1
MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU ................................ ................................ ................................ .................. 5 3. Đôí tượng nghiên cứu ...................................................................................................7 4. Phạm vi nghiên cứu...................................................................................................... 7 5. Phương pháp nghiên cứu : ................................ ................................ ........................... 7 6. Bố cục của chuyên đề . .................................................................................................8 PHẦN NỘI DUNG :................................................................ ................................ ......... 8 CHƯƠNG I : .................................................................................................................... 8 I :Kế toán tiêu thụ :.......................................................................................................... 9 1.1. Những vấn đề chung về kế toán tiêu thụ : ................................ ................................ ....9 1.1.1. Khái niệm :............................................................................................................... 9 1.1.2. Ý nghĩa : ................................ ................................ ................................ .................. 9 1.2. Kế toán tiêu thụ: .......................................................................................................... 9 1.2.1. Kế toán tiêu thụ thành phẩm (hàng hóa) : .................................................................9 1.2.2. Kế toán tiêu thụ theo từng phương thức ................................ ................................ ....9 Nợ TK 111, 112, 131 ................................................................ ................................ ....... 10 Có TK 511 – doanh thu bán hàng ..................................................................................... 10 Nợ TK 632...................................................................................................................... 12 Có TK 155, 156, 157........................................................................................................ 12 Nợ TK 632 ....................................................................................................................... 12 Có TK 631 ....................................................................................................................... 12 Nợ TK 155, 157 ............................................................................................................... 13 Có TK 632 ....................................................................................................................... 13 1.3. Kế toán giá vốn hàng bán : ....................................................................................... 13 a) Hạch toán giá vốn hàng xuất bán .................................................................................. 13 b) Phương pháp hạch toán. ............................................................................................... 13 Nợ TK 155, 156 ............................................................................................................... 14 Có TK 632 ....................................................................................................................... 14 Nợ TK 632 ....................................................................................................................... 14 Nợ TK 632 ....................................................................................................................... 14 Có TK 142 ....................................................................................................................... 14 Nợ TK 911 ....................................................................................................................... 14 Có TK 632 ....................................................................................................................... 14 a) Tài khoản sử dụng và nguyên t ắc hạch toán................................ ................................ ..14 b) Trình tự hạch toán........................................................................................................ 15 Nợ TK 632 ....................................................................................................................... 15 Nợ TK 632 ....................................................................................................................... 15 Có TK 631 ....................................................................................................................... 15 Nợ TK 155, 156, 157. ................................ ...................................................................... 15 Có TK632 ........................................................................................................................ 15 Nợ TK 911 ....................................................................................................................... 15 Có TK 632 ....................................................................................................................... 15 II. Kế toán xác định kết quả kinh doanh................................ ................................ ....... 15 2.1. Khái niệm và ý nghĩa : ............................................................................................ 15 2.2.1. Kế toán doanh thu ................................................................................................ 16 2.2.1.1 . Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ:............................................ 16 Tài Khoản 511,512 ......................................................................................................... 17 2.2.1.2. Các khoản giảm trừ doanh thu................................ ................................ ........... 17 2.2.1.4. Doanh thu khác ................................ ................................ ................................ ..19 2
2.2.2. Kế toán chi phí ................................ ...................................................................... 19 2.2.2.1. Kế toán giá vốn hàng bán .................................................................................. 19 Tài Kho ản 632 ................................................................................................................. 20 2.2.2.2. Kế toán chi phí bán hàng .................................................................................. 20 2.2.2.3. Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp ................................ .............................. 21 2.2.2.4. chi phí khác:................................................................ ................................ ....... 21 Tài kho ản 811 không có số dư cuối kỳ ............................................................................. 22 2.2.3. Kế toán xác định kết quả kinh doanh ................................ ................................ ..22 CHƯƠNG II :................................................................................................................. 23 I. TỔNG QUAN CHUNG VỀ CÔNG TY TNHH TM DƯỢC PHẨM MẠNH TÝ - VIỆT MỸ ................................ ................................ ................................ ................................ ..24 1. Khái quát về công ty ..................................................................................................24 2. Đặc điểm kinh doanh của công ty.............................................................................. 24 3. Qúa trình hình thành và phát triển ................................ ................................ ........... 24 4. Tổ chức bộ máy quản lý:............................................................................................ 25 a) Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý của Công ty. ................................ ................................ ..25 ĐẠI HỘI ĐỒNG CỔ ĐÔNG................................ ................................ .................... 25 HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ .......................................................................................... 25 BAN KIỂM SOÁT ...................................................................................................25 GIÁM ĐỐC ............................................................................................................. 25 a) Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán : ................................ ................................ .................... 26 Sơ đồ 3 : Tổ chức bộ máy kế toán tại Công ty ................................ .............................. 27 Kế Toán Trưởng : .......................................................................................................... 27 Phó Phòng Kế Toán: ................................ ...................................................................... 27 Kế Toán Tổng Hợp : ................................ ...................................................................... 27 Kế Toán Thanh Toán :...................................................................................................28 Kế Toán TSCĐ & CCDC : ............................................................................................ 28 Ngân Quỹ : ..................................................................................................................... 28 Kế Toán Mua Hàng Và Nợ Phải Trả : .......................................................................... 29 Kế Toán Bán Hàng Và Nợ Phải Thu :................................ ................................ ........... 29 Kế Toán Tiền Lương : ...................................................................................................29 Kế Toán Kho (TSCĐ & Hàng Tồn Kho): .....................................................................30 Kế Toán Cửa Hàng : ................................ ...................................................................... 30 6. Tình hình lao động của công ty qua 3 năm . ............................................................. 31 7. Tình hình tài sản và nguồn vồn của công ty : ............................................................ 31 a) Tình hình tài sản : ........................................................................................................ 31 9. Chính sách kế toán áp dụng....................................................................................... 31 10. Hình thức kế toán áp dụng : ................................ ................................ .................... 31 Sơ đồ4: Sơ đồ luân chuyển chứng từ tại công ty ............................................................... 32 II. THỰC TRẠNG KẾ VỀ KẾ TOÁN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH TM DƯỢC PHẨM MẠNH TÝ - VIỆT MỸ................. 33 2.1 Kế toán tiêu thụ tại công ty ................................ ................................ ......................... 33 2.1.1. Khái quát về tiêu thụ thành phẩm và xác định kết quả tiêu thụ tại công ty .....33 2.1.2. Đặc điểm và yêu cầu quản lý quá trình tiêu thụ sản phẩm tại công ty ................... 33 2.1.3. Phương thức tiêu thụ thành phẩm ( hàng hóa ) và thanh toán tại công ty........ 33 PHIẾU XUẤT KHO ................................ ...................................................................... 34 2.1.4. Tài khoản áp dụng : ................................ ............................................................. 36 2.1.5. Trình tự hạch toán ghi sổ ..................................................................................... 36 Ghi chú:........................................................................................................................... 37 2.2. Kế toán xác định kết quả kinh doanh tại công ty : ...................................................... 37 3
2.2.1.1. Kế toán doanh thu thuần ..................................................................................... 37 b) Kế toán chiết khấu thương mại :................................ ................................ .................... 37 c) Kế toán hàng bán bị trả lại :.......................................................................................... 37 d) Kế toán giảm giá hàng bán :.......................................................................................... 38 e) Trình tự hạch toán : ................................ ...................................................................... 38 Ghi chú: .......................................................................................................................... 38 Ghi hằng ngày .................................................................................................................. 38 Sơ đồ 6: Sơ đồ trình tự hạch toán vào Sổ Chi Tiết, Sổ Cái TK 521, 531............................ 38 Kế toán sử dụng tài khoản 632 “Giá vốn hàng bán”.......................................................... 39 Ghi chú: .......................................................................................................................... 40 Ghi hằng ngày .................................................................................................................. 40 2.2.3. Kế toán chi phí bán hàng ..................................................................................... 40 b) Trình tự hạch toán........................................................................................................ 40 Ghi chú: .......................................................................................................................... 40 Ghi hàng ngày .................................................................................................................. 40 2.2.4. Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp ............................................................... 41 a) Chứng từ sử dụng......................................................................................................... 41 b) Tài khoản áp dụng ................................................................ ................................ ....... 41 c) Trình tự hạch toán ........................................................................................................ 41 Ghi chú: .......................................................................................................................... 41 Ghi hằng ngày .................................................................................................................. 41 2.2.5. Kế toán các khoản thu nhập khác và chi phí khác : ............................................. 42 2.2.5.2 : Kế toán chi phí khác............................................................................................ 42 2.2.5.3. Kế toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp ........................................................ 42 a) Nguyên tắc hạch toán .................................................................................................42 b) Chứng từ sử dụng ................................................................ ................................ ....... 43 c) Tài kho ản sử dụng ................................................................ ................................ ....... 43 2.2.6 : Kế toán xác định kết quả tiêu thụ ................................ ................................ ....... 43 a) Chứng từ sử dụng......................................................................................................... 43 b) Tài khoản áp dụng ................................................................ ................................ ....... 43 c) Trình tự hạch toán ........................................................................................................ 43 Ghi chú: .......................................................................................................................... 44 Ghi hằng ngày .................................................................................................................. 44 2.2.7:Sơ đồ kế toán tổng hợp ................................ ................................ ......................... 44 (4) (1) ................................ ................................ ............................................................. 45 (5) (2) ...................................................................................... 45 (6) (3) ................................................................................... 45 TK 642 ............................................................................................................................ 45 (7) ....................................................................................................................................45 TK 811 ............................................................................................................................ 45 TK 821 ............................................................................................................................ 45 TK 421 ............................................................................................................................ 45 CHƯƠNG III : ............................................................................................................... 47 Nợ TK 156 ....................................................................................................................... 47 Có TK 3389 ..................................................................................................................... 47 Nợ 3389 ........................................................................................................................... 47 Có TK 331 ....................................................................................................................... 47 Nợ TK 6418 ..................................................................................................................... 49 Có TK 5121 ..................................................................................................................... 50 Nợ TK 642 ....................................................................................................................... 50 4
Có TK 139 ....................................................................................................................... 50 Nợ TK 139 ....................................................................................................................... 50 Có TK 642 ....................................................................................................................... 50 Nợ TK 139 ....................................................................................................................... 50 Nợ TK 642 ....................................................................................................................... 50 Nợ TK 004 ....................................................................................................................... 50 Nợ TK 152 ....................................................................................................................... 50 Có TK 154 ....................................................................................................................... 50 KẾT LUẬN : .................................................................................................................. 51 LỜI MỞ ĐẦU 5
1.Lý do chon đề tài Chúng ta đang sống trong thời kỳ sôi động của nền kinh tế thị trường. Mọi xã hội đều lấy sản xuất của cải vật chất làm cơ sở tồn tại và phát triển. Trong nền kinh tế thị trường, mục tiêu cuối cùng của các doanh nghiệp là hoạt động để đạt tới lợi nhuận tối đa. Ta cũng biết: Lợi nhuận bằng Doanh thu trừ chi phí. Để tăng lợi nhuận, các doanh nghiệp phải tìm cách tăng doanh thu, giảm chi phí, trong đó tăng doanh thu là biện pháp rất quan trọng để làm tăng lợi nhuận của doanh nghiệp. Để tăng được doanh thu và quản lý một cách chặt chẽ, các doanh nghiệp phải biết sử dụng kế toán như là một công cụ quản lý quan trọng nhất và không thể thiếu được. Thông qua chức năng thu nhận, cung cấp và xử lý thông tin về các quá trình kinh tế - tài chính của doanh nghiệp, về tình hình tiêu thụ trên th ị trường đồng thời đánh giá cắt lớp thị trường từ đó kế toán giúp cho các nhà quản lý đề ra các quyết định đúng đắn và có hiệu quả trong sản xuất, tiêu thụ và đầu tư . Để kế toán, đặc biệt là kế toán tiêu thụ sản phẩm phát huy hết vai trò và chức năng của nó, cần phải biết tổ chức công tác n ày một cách hợp lý, khoa học và thường xuyên được ho àn thiện cho phù hợp với yêu cầu và điều kiện của từng doanh nghiệp. Mặt khác chúng ta hội nhập vào nền kinh tế thế giới trong xu thế khu vực hoá và toàn cầu hoá, vừa hợp tác vừa cạnh tranh, các doanh nghiệp Việt nam thuộc các thành ph ần kinh tế cần trang bị cho mình lợi thế cạnh tranh để tồn tại và phát triển đó là sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp ở trong n ước với nhau và sự canh tranh giữa các doanh nghiệp trong nước với các doanh nghiệp ngoài nư ớc. Nơi cạnh tranh xảy ra trên thị trường trong nước và cả trên th ị trường ngo ài nước Do đó sự cần thiết phải tổ chức mạng lưới tiêu thụ sản phẩm để giúp cho doanh nghiệp phát huy hết khả năng tiềm tàng là một nhu cầu cấp bách. Vì n ếu nh ư doanh nghiệp không tiêu thụ được sản phẩm thì cho dù sản phẩm đó có tốt thế nào đi chăng n ữa, doanh nghiệp có quy mô sản xuất hiện đại và lớn thế nào đi chăng nữa th ì rồi cũng bị xoá sổ trên thị trường . Xu ất phát từ những vấn đề về lý luận và thực tiễn như vậy.Sau một thời gian tiếp cận công ty tôi quyết định tiến hành nghiên cứu đề tài: "Tổ chức công tác kế 6
toán tiêu thụ và xác định kết quả tại Công Ty TNHH Thương Mại Dược Phẩm Mạnh Tý – Việt Mỹ ” nhằm góp phần hoàn thiện tổ chức công tác kế toán của doanh nghiệp trong điều kiện hiện nay. 2 .Mục đích nghiên cứu : Đề tài nghiên cứu nhằm mục tiêu chủ yếu là hoàn thiện th êm mặt lý luận về tổ chức công tác kế toán tiêu thụ sản phẩm trong điều kiện nền kinh tế thị trường và các biện pháp tài chính nhằm đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm để giải quyết một số vướng mắc trong thực tiễn hạch toán kế toán hiện tại . 3. Đôí tượng nghiên cứu Đối tượng: Đề tài tập trung nghiên cứu lý luận và thực tiễn về tổ chức công tác kế toán tiêu thụ sản phẩm trong điều kiện nền kinh tế thị trường cạnh tranh và các biện pháp tài chính nhằm đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm tại Công Ty TNHH Thương Mại Dược Ph ẩm Mạnh Tý - Việt M ỹ - Là công ty chuyên cung cấp cho thị trường các sản phẩm dược phẩm,. Trên cơ sở đó xác lập mô hình tổ chức công tác kế toán tiêu thụ sản phẩm trên cơ sở công ty đang áp dụng, đồng thời cải tiến thêm để ho àn thiện hệ thống hạch toán kế toán cho doanh nghiệp 4. Phạm vi nghiên cứu a) Không gian nghiên cứu : Đề tài này xin được giới hạn trong phạm vi hoạt động kinh doanh sản xuất của Công Ty TNHH thương mại dựơc phẩm mạnh tý - việt mỹ . b ) Thời gian : Người viết chỉ nghiên cứu quá trình tiêu thụ sản phẩm, chi phí, doanh thu của công ty . - Tình hình chung của công ty :2008 – 2011 - Tình hình kế toán tiêu thụ và xác d ịnh kết quả kinh doanh tại công ty trong năm 2011 5. Phương pháp nghiên cứu : Đề tài sử dụng các phương pháp của chủ nghĩa duy vật biện chứng : - Phương pháp biện chứng : Xét các mối liên h ệ biện chúng của các đối tượng kế toán tiêu thụ sản phẩm trong thời gian, không gian cụ thể . - Phương pháp phân tích : để đưa ra mô hình kế toán tiêu thụ sản phẩm trong điều kiện cụ thể . 7
- Phương pháp đối chiếu : để đối chiếu giữa lý thuyết và thực tiễn các hình thức , chế độ kế toán áp dụng . - Phương pháp so sánh : để đưa ra cách khắc phục những thiếu xót trong mô hình kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh . - Phương pháp phỏng vấn : phỏng vấn để thu thập thêm thông tin - Phương pháp đ iều tra : để thu thập các số liệu một cách chính xác h ơn - Phương pháp tổng hợp : dùng để tổng hợp các số liệu 6. Bố cục của chuyên đề . Chương 1 : Những vấn đề lý luận chung về kế toán tiêu thụ và xác định kết quả . Chương 2 : Tình hình tổ chức công tác kế toán tiêu thụ và xác đ ịnh kết quả ở Công ty Chương 3 : Hoàn thiện công tác kế toán tiêu thụ và xác đ ịnh kết quả PHẦN NỘI DUNG : CHƯƠNG I : 8
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ K Ế TO ÁN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH K ẾT QUẢ KINH DOANH I :Kế toán tiêu thụ : 1.1. Những vấn đề chung về kế toán tiêu thụ : 1.1.1. Khái n iệm : Ho ạt động sản xuất sản phẩm bao gồm: sản xu ất – lưu thông – p hân ph ối – tiêu dùng. Các giai đo ạn n ày diễn ra một cách tuần tự v à tiêu thụ là khâu cuối cùng quyết định sự th ành công hay th ất bại của của sản phẩm cũng như của doanh nghiệp. Tiêu thụ h àng hóa là quá trình cung cấp sản phẩm cho khách hàng và thu được tiền h àng ho ặc đư ợc khách hàng chấp nhận thanh toán. Tiêu thụ chính là quá trình chuyển hóa vốn từ h ình thái hiện vật sang h ình thai giá trị “tiền tệ” và hình thành kết quả kinh doanh. 1.1.2. Ý n gh ĩa : Tiêu thụ thành ph ẩm (h àng hóa) là thực hiện mục đích sản xuất và tiêu dùng, đưa hàng hóa từ nơi sản xuất đến nơi tiêu dùng, vì vậy quá trình tiêu th ụ chính là cầu nối giữa sản xuất và tiêu dùng. Nó là giai đoạn tái sản xuất, tạo điều kiện thu hồi vốn, bù đắp chi phí, thực hiện nghĩa vụ với ngân Sách Nhà nước thông qua việc nộp thuế, đầu tư phát triển tiếp, nâng cao đời sống người lao động. Đặc biệt trong nền kinh tế thị trư ờng thì tiêu thụ không chỉ là việc bán h àng hóa mà nó bao gồm từ nghiên cứu thị trường, xác định nhu cầu khách h àng, tổ chức mua và xu ất bán h àng hóa theo nhu cầu của khách hàng nh ằm đạt hiệu quả kinh doanh cao nhất. 1.2. Kế toán tiêu thụ : 1.2.1. Kế toán tiêu thụ thành phẩm (hàng hóa) : Phương thức tiêu thụ hàng hóa có ảnh hưởng trực tiếp đến việc sử dụng các tài kho ản kế toán phản ánh tình hình xu ất kho thành phẩm, hàng hóa. Đồng thời, có tính quyết định đến việc xác định thời thời điểm bán hàng, hình thành doanh thu bán hàng và tiết kiệm chi phí bán hàng để tăng lợi nhuận. Hiện nay, các doanh nghiệp thường vận dụng các ph ương thức bán h àng dưới đây: 1.2.2. Kế toán tiêu thụ theo từng phương thức 9
1 .2.2.1. Trường hợp doanh nghiệp áp dụng phương pháp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kiểm kê thương xuyên : a) Phương thức bán hàng trực tiếp : Tiêu thụ trực tiếp là phương thức giao hàng cho người mua trực tiếp tại kho, tai các phân xư ởng sản xuất ( không qua kho ) của doanh nghiệp. Sản phẩm khi bàn giao cho khách hàng được chính thức coi là tiêu thụ . + Trường hợp doanh nghiệp tính thu ế GTGT theo phương pháp khấu trừ, căn cứ vào hóa đơn GTGT, kế toán ghi nhận . - Gía vốn : Nợ TK 632 – Gía vốn h àng bán Có TK 155, 156 – Xuất kho thành ph ẩm, h àng hóa . Có TK 154 – Xuất trực tiếp không qua kho . - Doanh thu Nợ TK 111 - Tiền mặt Nợ TK 112 - Tiền gửi ngân h àng Nợ TK 131 - Phải thu của khách h àng Có TK 511 – Doanh thu bán hàng Có TK 33311 – Thu ế GTGT đầu ra + Trư ờng hợp doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp hoặc bán hàng hóa thuộc diện không chịu thuế GTGT, căn cứ vào hóa đơn bán hàng kế toán ghi nh ận . Nợ TK 111, 112, 131: Tổng giá thanh toán Có TK 511 – Doanh thu bán hàng b) Phương thức bán h àng chuyển hàng hóa theo hợp đồng : - Khi xu ất h àng hóa chuyển cho khách h àng theo hợp đồng đã ký, ghi: Nợ TK 157 – Hàng gửi bán Có TK 154, 155, 156 - Khi khách hàng thanh toán tiền hoặc chấp nhận thanh toán tiền hàng hóa, ghi nh ận doanh thu : Nợ TK 111, 112, 131 Có TK 511 – doanh thu bán hàng 10
Có TK 33311 – Thu ế GTGT đầu ra h àng hóa, dịch vụ Đồng thời ghi nhận giá vốn: - Nợ TK 632 – Gía vốn hàng bán Có TK 157 – Hàng gửi bán c) Phương thức bán h àng gửi đại lý ( ký gửi ): - Phương pháp h ạch toán ở doanh nghiệp có hàng gửi đại lý, ký gửi: Do hàng ký gửi vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp cho đến khi chinh thức tiêu thụ . Trình tự hạch toán: - + Xu ất hàng bán ( ký gửi) cho các đại lý bán hàng, ghi nhận Nợ TK 157 – Hàng gửi đi bán Có TK 154, 155, 156 – Hàng hóa tồn kho. + Thanh toán doanh thu thực tế thu được của h àng gửi đại lý, ký gửi và việc thanh toán vơi đơn vị nhận hàng về số h àng gửi đại lý, ký gửi Trường hợp không tách biệt việc thanh toán tiên doanh thu hàng gửi đại lý, ký gửi và hoa hồng bên nhận bán hàng đại lý được hư ởng. Ghi nh ận doanh thu thực thu Nợ TK 111, 112, 131 – ( Số tiền d ã thu hoặc phải thu về h àng gửi đại lý ) Nợ TK 641 – Chi phí bán hàng (Số tiền hoa hồng bên nhận bán hàng đ ại lý được hưởng ) Có TK 511 – Doanh thu bán hàng ( Trị giá hàng bán của hàng gửi đ ại lý, ký gửi ) Có TK 33311 – Thuế GTGT đầu ra Trư ờng hợp tách biệt việc thanh toán tiền doanh thu bán hàng gửi đại lý, ký gửi và hoa h ồng đại lý phải trả cho đơn vị nhận đại lý, ký gửi: + Ghi nhận doanh thu : Nợ TK 111 – Tiền m ặt Nợ TK 112 – Tiền gửi ngân hàng Nợ TK 131 – Ph ải thu của khách hàng Có TK 511 – Doanh thu bán hàng Có TK 33311 – Thuế GTGT đầu ra 11
+ Tiền hoa hồng phải thanh toán cho bên nhận bán h àng đ ại lý, ký gửi được hưởng, ghi nhận : Nợ TK 641 – Chi phí bán hàng Có TK 131 – Ph ải thu của khách hàng + Đồng thời ghi nhận giá vốn : Nợ TK 632 – Gía vốn h àng hóa Có TK 157 – Hàng gửi đi bán d) Phương thức bán h àng trả góp: - Xuất hàng ra bán theo phương thức trả góp, ghi nhận + Doanh thu: Nợ TK 131- Tổn g số tiền phải thu Có TK 511- Doanh thu bán hàng trả góp Có TK 515: Lãi suất trả chậm Có TK 33311 - Thu ế GTGT đầu ra + Gía vốn : Nợ TK 632 – Gía vốn hàng bán Có TK 156 – + Kết chuyển khoản lãi trả chậm tính trên khoản phải trả góp, chậm trả, ghi Nợ TK 515 – Thu nh ập tài chính Có TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh 1 .2.2.2. Trường hợp doanh nghiệp áp dụng phương pháp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kiểm kê định kỳ. - Đầu kỳ kết chuyển giá trị thành ph ẩm tồn kho: Nợ TK 632 Có TK 155, 156, 157 Cuối kỳ tiến h ành xác định trị giá thành phẩm, lao vụ, dịch vụ hoàn thành - tronh kỳ : Nợ TK 632 Có TK 631 -Gía trị thành phẩm (hàng hóa) tồn kho cuối kỳ, giá trị sản phẩm đã xuất bán nhưng chưa xác đ ịnh là tiêu thụ đư ợc phảm ánh: 12
Nợ TK 155, 157 Có TK 632 Các bút toán ph ản ánh doanh thu tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa, các khoản giảm giá chiết khấu bán hàng hạch toán giống phương pháp kiểm kê thương xuyên (KKTX) 1.3. Kế toán giá vốn h àng bán : 1.3.1. Khái niệm: Gía vốn h àng bán có thể là giá thành công xưởng thực tế của sản phẩm xuất bán hay giá thành thực tế của lao vụ, dịch vụ cung cấp hoặc giá trị mua thực tế của h àng hóa tiêu thụ. 1.3.2. Các phương th ức tính giá vốn h àng bán : - Gía thực tế đích danh - Gía bình quân gia quyền - Gía nh ập trức xuất trước - Gía nh ập sau xuất trư ớc 1.3.3. Trình tự hạch toán: 1.3.3.1.Hạch toán giá vốn h àng bán theo phương pháp kê khai thường xuyên a) Hạch toán giá vốn hàng xu ất bán + Tài khoản sử dụng : Để phản ánh giá vốn h àng bán, người ta sử dụng tài khoản 632 “ Gía vốn hàng bán ” Kết cấu TK 632 Bên nợ - Trị giá vốn của hàng hóa xuất bán trong k ỳ. Bên có – Gía vốn hàng bán b ị trả lại. Kết chuyển trị giá vốn của số hàng đ ã bán vào TK kết quả TK này số dư - =0 b) Phương pháp hạch toán. - Gía vốn hàng bán được ghi theo giá thành thực tế của sản phẩm tiêu thụ. - Khi có sản phẩm hàng hóa tiêu thụ, dựa vào giá thành thực tế kế toán ghi: Nợ TK 632 – Gía vốn h àng bán Có TK 154 – Gía thành thực tế của sản phẩm xuất xưởng bán trực tiếp Có TK 155, 156 – Gía thành thực tế của th ành ph ẩm, hàng hóa xuất kho bán trực tiếp - Sản phẩm gửi bán đã xác đ ịnh tiêu thụ trong kỳ, kế toán ghi nhận 13
Nợ TK 632 Có TK 157 – Gía thành thực tế của thành ph ẩm, hàng hóa gửi bán đã bán được - Trường hợp doanh nghiệp đồng ý cho khách hàng trả lại hàng hóa, thành phẩm đã bán trước đây, căn cứ vào giá thành thực tế của lô h àng, kế toán ghi nhận Nợ TK 155, 156 Có TK 632 - Đối với doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ mà đã tập hợp thuế GTGT đầu vào trên TK 133, nhưng vì lý do nào đó mà không khấu trừ, kế toán ghi nhận: Nợ TK 632 Nợ TK 142 ( Tính vào k ỳ sau ) Có TK 133 - Phản ánh thuế GTGT đ ầu vào không được khấu trừ của kỳ trư ớc vào giá vốn hàng bán ra kỳ này, kế toán ghi : Nợ TK 632 Có TK 142 - Cuối kỳ kế toán xác định toonhr giá vốn hàng xu ất bán trong kỳ và kết chuyển Nợ TK 911 Có TK 632 1.3.3.2. Hạch toán giá vốn hàng bán theo phương pháp kiểm kê đ ịnh kỳ. a) Tài kho ản sử dụng và nguyên tắc hạch toán + Tài khoản sử dụng: TK 632 – Gía vốn hàng bán + Kết cấu tài khoản 632: Bên Nợ: - Trị giá vốn thành phẩm, hàng hóa tồn kho đầu kỳ. - Trị giá vốn hàng gửi bán chưa xác định tiêu thụ đàu kỳ. - Tổng giá th ành thực tế thành phẩm, hàng hóa, d ịch vụ d ã hoàn thành Bên Có: - Kết chuyển trị giá vốn thành phẩm, h àng hóa tồn cuối kỳ vào TK 155, 156, 157. - Tổng giá vốn th ành phẩm, h àng hóa đã bán ra 14
Với các doanh nghiệp thương mại áp dụng phương p háp kiểm kê định kỳ để hạch toán hàng tồn kho th ì giá vốn hàng bán không ghi nhận theo từng nghiệp vụ bán hàng, mà cuối kỳ mới xác định dựa vào biên bản kiểm kê hàng tồn kho. b) Trình tự hạch toán - Kết chuyển trị giá h àng tồn kho và gửi bán đầu kỳ. Nợ TK 632 Có TK 155, 156, 157. - Kết chuyển giá th ành sản phẩm sản xuất trong kỳ. Nợ TK 632 Có TK 631 - Kết chuyển giá th ành sản phẩm tồn kho và gửi bán cuối kỳ. Nợ TK 155, 156, 157. Có TK632 Nếu doanh nghiệp có thuế GTGT đầu vào ( theo phương pháp kh ấu trừ ) - m à không được khấu trừ th ì xử lý như trường hợp xác định giá vốn phương pháp kiểm kê thương xuyên : - Việc xác định giá vốn hàng bán theo phương pháp này d ựa vào TK 632 được tính theo công thức sau : Thuế G iá Giá Gía thành Giá G TGT thành Vốn thực tế đầu vào thực tế thành sp = + + - sp tồn sp tồn Hàng mua vào không kho đầu trong kỳ được kho cuối Bán kỳ khấu trừ kỳ - Kết chuyển giá vốn h àng bán . Nợ TK 911 Có TK 632 II. Kế toán xác định kết quả kinh doanh 2.1. K hái niệm và ý nghĩa : a) Khái niệm 15
Kết quả kinh doanh là kết quả cuối cùng (cũng là lợi nhuận) của doanh nghiệp bao gồm hoạt động sản xuất kinh doanh, hoạt động tài chính và hoạt động khác. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh là số còn lại của doanh thu thuần sau khi trừ giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng và chi phí qu ản lý doanh nghiệp. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh bao gồm: kết quả của hoạt động sản xuất, chế biến; kết quả hoạt động thương mại; kết quả hoạt động lao vụ, dịch vụ. b) Ý nghĩa Mục đích kinh doanh của các doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường được quan tâm nh ất là kết quả kinh doanh và làm như th ế n ào để kết quả kinh doanh ngày càng tốt ( tức lợi nhuận mang lại càng nhiều). Điều đó phụ thuộc rất nhiều vào việc kiểm soát doanh thu, chi phí và xác đ ịnh, tính toán kết quả kinh doanh trong kỳ của doanh nghiệp. Doanh nghiệp phải biết kinh doanh mặt h àng nào đ ể có kết quả cao và kinh doanh như thế nào đ ể có hiệu quả và khả năng chiếm lĩnh thị trường cao...nên đầu tư để mở rộng kinh doanh hay chuyển sang kinh doanh mặt h àng khác. Do vậy, việc xác định kết quả kinh doanh là rất quan trọng nhằm cung cấp thông tin trung thực, hợp lý giúp các chủ doanh nghiệp hay giám đốc điều h ành có thể phân tích, đánh giá và lựa chọn phương án kinh doanh, phương án đầu tư có hiệu quả tối ưu. 2.2 . Nội dung kế toán xác định kết quả hoạt động kinh doanh 2.2.1. Kế toán doanh thu 2.2.1.1 . Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: a) Khái niệm: + Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thường của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu. + Doanh thu ch ỉ bao gồm tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp đã thu hoặc sẽ thu đ ược. b) Nguyên tắc ghi nhận doanh thu và phản ánh lên sơ đồ tài khoản Kế toán sử dụng TK 511: Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ TK 512 : Doanh thu bán hàng nội bộ 16
Doanh thu của giao dịch và cung ứng dịch vụ được xác định khi thoả mãn đồng thời 5 điều kiện sau: + Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn. + Có khả năng thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch cung cấp dịch vụ đó + Xác định được phần công việc đã hoàn thành vào ngày lập Bảng cân đối kế toán. + Xác định được chi phí phát sinh cho giao dịch và chi phí để hoàn thành giao d ịch cung cấp dịch vụ đó. + Doanh nghiệp không còn n ắm giữ quyền quản lý hàng hóa như ngư ời sở hữu hàng hóa hoặc quyền kiểm soát h àng hóa. Sơ đồ hạch toán doanh thu cung ứng dịch vụ Tài Khoản 511,512 2.2.1.2. Các khoản giảm trừ doanh thu a) Khái niệm :Doanh thu bán hàng thu ần mà doanh nghiệp thu được có thể thấp h ơn doanh thu bán hàng. Doanh thu thuần là kho ản ch ênh lệch giữa doanh thu bán hàng và các khoản giảm trừ doanh thu. Các khoản giảm trừ doanh thu gồm: b) : - Chiết khấu thương mại: là kho ản doanh nghiệp bán giảm giá niêm yết cho khách hàng mua hàng với khối lượng lớn. Khoản giảm giá có thể phát sinh trên khối lượng từng lô h àng mà khách hàng đã mua, Tài khoản sử dụng: 521 “chiết khấu thương mại” Nội dung tài khoản: Bên nợ: Số chiết khấu thương mại đã chấp nhận cho khách hàng được hưởng. Bên có: Kết chuyển số chiết khấu th ương mại phát sinh trong kỳ vào tài khoản 511 “ doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ” để xác định doanh thu thuần. 17
- Giảm giá hàng bán: Là khoản giảm trừ cho người mua cho toàn bộ hay một phần hàng hóa kém ph ẩm chất, sai quy cách hoặc lạc hậu thị hiếu. Nh ư vậy chiết khấu thương m ại hoặc giảm giá hàng bán đều là giảm giá cho ngư ời mua, song lại phát sinh trong hai trường hợp khác nhau hoàn toàn. Tài kho ản sử dụng: 532 “ giảm giá hàng bán” Nội dung tài kho ản: Bên nợ: các khoản giảm giá hàng bán đã chấp nhận cho khách h àng được hưởn g. Bên có: Kết chuyển toàn bộ số tiền giảm giá h àng bán phát sinh trong kỳ vào tài khoản 511 “doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ” để xác định doanh thu thu ần. - Hàng bán bị trả lại: là giá trị khối lượng hàng bán đ ã xác định là tiêu thụ bị khách hàng trả lại và từ chối thanh toán do các nguyên nhân như: vi ph ạm cam kết; vi ph ạm hợp đồng kinh tế; h àng bị mất, kém phẩm chất; không đúng phẩm chất, quy cách. Khi doanh nghiệp ghi nhận trị giá h àng bán bị trả lại cần đồng thời ghi giảm tương ứng trị giá vốn hàng bán trong kỳ. Tài kho ản sử dụng: 531 “Hàng bán b ị trả lại” Nội dung tài kho ản: Bên nợ: Trị giá của hàng bán bị trả lại, đ ã trả lại tiền cho khách h àng hoặc tính trừ số tiền khách h àng còn nợ. Bên có: Kết chuyển số h àng bị trả lại phát sinh trong kỳ vào tài khoản 511 “ doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ” để xác định doanh thu thuần. Thuế TTĐB, thuế xuất khẩu và thuế GTGT trực tiếp : là các khoản thuế - được xác định trực tiếp trên doanh thu bán hàng theo quy định hiện h ành của các luật thu ế tùy từng loại mặt hàng khác nhau. Các khoản thuế này tính cho đói tượng tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ nên các cơ sở sản xuất, kinh doanh chỉ là đơn vị thu nộp thuế thay cho người tiêu dùng hàng hóa đó. 2.2.1.3. doanh thu hoạt động tài chính: a) Khái niệm: doanh thu hoạt động tài chính gồm doanh thu tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức, lợi nhuận được chia và doanh thu ho ạt động tài chính khác của doanh nghiệp. 18
b) Nguyên tắc ghi nhận doanh thu và phản ánh lên sơ đồ tài khoản Doanh thu ho ạt động tài chính được ghi nhận khi thỏa m ãn đồng thời 2 điều kiện sau: + Có kh ả năng thu đ ược lợi ích kinh tế từ giao dịch đó. + Doanh thu đư ợc xác định tương đối chắc chắn. Sơ đồ tài khoản: TK515 515 - Số thuế GTGT phải - Tiền lãi, cổ tức và lợi nộp tính theo phương nhuận được chia. - Chiết khấu thanh toán pháp trực tiếp (nếu có) được hưởng. - Kết chuyển doanh thu - Doanh thu hoạt động tài ho ạt động tài chính chính khác phát sinh trong kì thuần sang TK 911 Tài khoản 515 không có số dư cuối kỳ 2.2.1.4. Doanh thu khác a):Khái niệm: Doanh thu khác là kho ản thu nhập phát sinh không thường xuyên góp ph ần làm tăng vốn chủ sở hữu từ hoạt động ngoài các hoạt động tạo ra doanh thu, bao gồm: thu nhập từ nhượng bán, thanh lý TSCĐ, thu tiền phạt do khách hàng vi ph ạm hợp đồng, thu nhập từ quà biếu, quà tặng bằng tiền hoặc hiện vật của tổ chức, cá nhân tặng cho doanh nghiệp… Tài kho ản sử dụng: kế toán sử dụng TK 711 – Doanh thu khác TK711 Số thuế GTGT phải nộp tính theo Thu nh ập từ nhượng bán, thanh lý phương pháp trực tiếp (nếu có) tài sản cố định. Cuối kỳ, kết chuyển toàn bộ các kho ản thu nhập khác phát sinh trong kỳ vào TK 911. 711 không có số dư cuối Tài khoản 2.2.2. Kế toán chi phí 2.2.2 .1. Kế toán giá vốn hàng bán 19
Để xác định đúng kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, trước hết cần xác định đúng giá vốn h àng bán. Giá vốn hàng bán là giá vốn thực tế xuất kho của số hàng hoá (gồm cả chi phí mua hàng phân bổ cho số hàng hoá đã bán ra trong k ỳ - đối với DN thương m ại, hoặc là giá thành thực tế sản phẩm, lao vụ, dịch vụ - đối với DNSX ) đ ã xác định là đã tiêu thụ, được tính vào giá vốn để xác định kết quả kinh doanh. Trị giá vốn h àng xuất kho đã bán được xác định bằng 1 trong 4 phương pháp và đồng thời phụ thuộc vào từng loại hình doanh nghiệp cụ thể, ở phạm vi nghiên cứu này ch ỉ giới hạn trình bày trong doanh nghiệp thương mại. Có 4 phương pháp tính giá vốn: - Giá thực tế đích danh - Giá bình quân gia quyền - Giá nhập truớc xuất trư ớc (FIFO - Giá nhập sau xuất trước (LIFO): Tài khoản sử dụng: Kế toán sử dụng TK 632 – Giá vốn hàng bán: ph ản ánh trị giá vốn của th ành ph ẩm, hàng hóa, dịch vụ hoặc giá th ành sản phẩm xây lắp xuất bán trong kỳ ( đã xác đ ịnh là tiêu thụ ). Tài Khoản 632 - Ph ản ánh giá vốn hàng hóa, dịch - Phản ánh GVHB bị trả lại. vụ đã tiêu thụ trong kỳ. Phản ánh tài khoản nhập dự - - Phản ánh chi phí NVL, nhân công vượtphòng giảm giá cuối năm tài chính. trên mức b ình thường và CPSXC cố định - Kết chuyển GVHB trong kỳ vào không phân bổ, không được tính vào trịTK 911- Xác định kết quả kinh doanh giá hàng tồn kho m à tính vào giá vốn hàng bán. TK 632 không có số dư 2.2.2.2. K ế toán chi phí bán hàng Chi phí bán hàng là toàn bộ chi phí bỏ ra trong quá trình lưu thông và tiếp thị khi tiêu thụ sản phẩm h àng hoá, lao vụ, dịch vụ bao gồm: chi phí bảo quản, chi phí 20