Tổ chức thương mại thế giới WTO và tác động của nó đối với các nước đang phát triển. _4

Chia sẻ: Kim Kim | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

78
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TỔ CHỨC THƯƠNG MẠI THẾ GIỚI WTO 1.1 Sự ra đời của WTO. 1.1.1 Hiệp định chung về thuế quan và thơng mại GATT - Tổ chức tiền thân của WTO. Hiệp định chung về thuế quan và thơng mại GATT (General agreements on Tariff & Trade) là tổ chức tiền thân của tổ chức thơng mại thế giới WTO.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tổ chức thương mại thế giới WTO và tác động của nó đối với các nước đang phát triển. _4

Tổ chức thương mại thế giới WTO và tác động của nó đối với các nước đang phát triển. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TỔ CHỨC THƯƠNG MẠI THẾ GIỚI WTO 1.1 Sự ra đời của WTO. 1.1.1 Hiệp định chung về thuế quan và thơng mại GATT - Tổ chức tiền thân của WTO. Hiệp định chung về thuế quan và thơng mại GATT (General agreements on Tariff & Trade) là tổ chức tiền thân của tổ chức thơng mại thế giới WTO. Sau chiến tranh thế giới lần thứ 2, GATT đợc ra đời trong trào lu hình thành hàng loạt các cơ chế đa biên điều tiết các hoạt động kinh tế quốc tế nhằm khôi phục lại sự phát triển kinh tế thơng mại thế giới. Ý tởng ban đầu của các nớc là thành lập một tổ chức thứ ba cùng với hai tổ chức đợc biết đến là Ngân hàng Thế giới (World Bank) và Quĩ tiền tệ Quốc tế (IMF) nhằm giải quyết các vấn đề hợp tác kinh tế quốc tế trong hệ thống "Bretton Woods", hình thành các nguyên tắc thế lệ cho thơng mại quốc tế, điều tiết các lĩnh vực về thơng mại hàng hoá, công ăn việc làm, hạn chế và khắc phục tình trạng hạn chế, ràng buộc thơng mại phát triển. Vì vậy kế hoạch đầy đủ đợc trên 50 nớc lúc đó dự định là thiết lập tổ chức thơng mại thế giới (ITO) nh là một tổ chức chuyên ngành của Liên hợp quốc (UN). Dự thảo hiến chơng ITO rất tham vọng, dự thảo này đã tiến xa hơn các nguyên tắc về thơng mại gồm các lĩnh vực nh lao động, hiệp định hàng hoá, thực tiễn hạn chế kinh doanh, đầu t quốc tế và dịch vụ .
Trớc khi hiến chơng ITO đợc phê chuẩn, 23 trong số 50 nớc đã cùng nhau tiến hành các cuộc đàm phám vế thuế quan xử lý các biện pháp bảo hộ mậu dịch đang đợc áp dụng và duy trì trong thơng mại quốc tế từ đầu những năm 30. Các nớc này mong muốn nhanh chóng thúc đẩy tự do hoá mậu dịch, khôi phục lại nền kinh tế bị phá huỷ nặng nề sau chiến tranh thế giới thứ II. Hiến chơng thành lập Tổ chức thơng mại thế giới đã đợc thoả thuận tại Hội nghị Liên hợp Quốc tế về thơng mại và việc làm tại Havana từ 11/1947 đến 24/3/1948, nhng do một số nớc không tán thành nên việc hình thành tổ chức thơng mại thế giới (ITO) đã không thực hiện đợc. Tuy nhiên kết quả của cuộc đàm phán cũng đem lại sự thành công nhất định; đã có 45000 nhợng bộ về thuế quan, ảnh hởng đến khối lợng thơng mại trị giá 10 tỉ $, tức là gần 1/5 tổng thơng mại trên thế giới. 23 nớc này đều cùng nhất trí chấp nhận ủng hộ một số quy định trong hiến chơng của ITO. Các quy định này sẽ đợc thực hiện hết sức nhanh chóng một cách tạm thời để có thể bảo vệ đợc thành quả của những cam kết thuế quan đã đợc đàm phán. Kết hợp của những qui định thơng mại và cam kết thuế quan đợc biết đến dới tên gọi Hiệp định chung về thuế quan và thơng mại (GATT). Hiệp định này bắt đầu có hiệu lực kể từ ngày 11/1/1948. 23 nớc tham gia trở thành những thành viên sáng lập GATT, hay còn gọi là "các bên tham gia hiệp định". Mặc dù GATT chỉ mang tính tạm thời nhng đây vẫn là công cụ duy nhất mang tính đa biên điều tiết thơng mại thế giới kể từ năm 1948 cho đến khi WTO đợc thành lập vào năm 1995 và trong suốt thời gian đó các văn bản pháp lý của GATT vẫn đợc duy trì gần giống năm 1948. Có thêm một số hiệp định mới đợc đa vào dới dạng hiệp định "nhiều bên" và các nỗ lực cắt giảm thế quan vẫn đợc tiếp tục. Tất cả những bớc tiến lớn của thơng mại quốc tế đã diễn ra thông qua các cuộc đàm phán thơng mại đa biên đợc biết đến dới cái tên "vòng đàm phán thơng mại". Bảng 1: Các vòng đàm phán của GATT Năm Địa điểm Chủ đề đàm phán Số nớc Thuế quan 1947 Geneva 23 Thuế quan 1949 Annecy 13 Thuế quan 1951 Torquay 38 Thuế quan 1956 Geneva 26 Thuế quan 1960 - 1961 Geneva (vòng Dillon) 26 Thuế quan và các biện pháp 62 1964 - 1967 Geneva (vòng Kenedy) bán phá giá
Thuế quan và các biện pháp 1973 - 1979 Geneva ( Vòng Tokyo) 102 phi thuế, các hiệp định khung. Thuế quan và các biện pháp 1986 - 1994 Geneva (vòng Uruguay) 123 Phi thuế, dịch vụ, sở hữu trí Tuệ, giải quyết tranh chấp, Nông nghiệp,WTO... Trong các vòng đàm phán thơng mại đầu tiên của GATT chủ yếu tập trung vào việc cắt giảm thuế quan hơn nữa. Đến vòng Kenedy, nội dung của các vòng đàm phán đã đợc mở rộng: đa ra đàm phàn về hiệp định chống bán phá giá, số nớc tham gia là 62 nớc. Tiếp theo là vòng đàm phán Tokyo, kéo dài từ năm 1973 đến năm 1979 với sự tham gia của 102 nớc. Kết quả vòng đàm phán này bao gồm 9 thị trờng công nghiệp hàng đầu trên thế giới cắt giảm trung bình 1/3 mức thuế quan và do đó mức thuế trung bình đối với hàng nông sản giảm xuống ở mức 47%. Việc cắt giảm thuế quan sẽ đợc thực hiện trong vòng 8 năm bao gồm cả vấn đề điều hoà thuế - thuế càng cao thì cắt giảm càng lớn theo tỷ lệ. Tuy nhiên, bên cạnh các vấn đề có kết quả nh trên thì đối với các vấn đề khác kết quả của vòng đàm phán Tokyo là không mấy hoàn hảo. Vòng đàm phán này đã thất bại trong việc giải quyết một số vấn đề liên quan đến thơng mại hàng nông sản, không đa ra đợc hiệp định mới về các biện pháp tự vệ (biện pháp khẩn cấp đối với hàng nhập khẩu). Mặc dù vậy, đã có nhiều hiệp định về hàng rào phi quan thuế đã xuất hiện tại vòng đàm phán này (một vài hiệp định mới hoàn toàn, một vài hiệp định tiếp tục bổ sung thêm từ các qui dịnh của GATT). Trong phần lớn các trờng hợp thì chỉ có một số nớc rất nhỏ, chủ yếu là các nớc công nghiệp phát triển chấp nhận tham gia vào các hiêp định mới này vì họ là những ngời đợc lợi ích nhiều nhất. Do đó, các hiệp định này chỉ đợc gọi là "hệ thống qui tắc". Những qui tắc này không mang tính chất đa biên, nhng đây là một bớc khởi đầu mới. Các "hệ thống qui tắc" của vòng Tokyo: + Trợ cấp và các biện pháp đổi kháng - diễn giải điều 6.16 và 23 hiệp định GATT. + Các hàng rào kỹ thuật đổi với thơng mại - còn đợc gọi là: Hiệp định về tiêu chuẩn. + Các thủ tục cấp phép nhập khẩu. + Mua sắm chính phủ. + Định giá hải quan - diễn giải điều 7. + Chống phá giá - diễn giải điều 6, thay cho qui định vòng Kenedy. + Thoả thuận về sữa quốc tế. + Thơng mại máy bay dân dụng.
Một số hệ thống qui tắc sau vòng đàm phán Uuguay đã đợc điều chỉnh lại và đợc cam kết mang tính chất đa biên buộc các nớc thành viên phải cùng nhau thực hiện. Chỉ có 4 hiệp định: mua sắm chính phủ, máy bay dân dụng cho đến hiện nay vẫn mang tính nhiều bên. Vào năm 1997, hai hiệp định về thịt bò và sữa đã đợc huỷ bỏ. Cho đến hết vòng đàm phán Tokyo, GATT hoạt động mang tính tạm thời và có phạm vi hoạt động hạn chế. Tuy nhiên, GATT đã đem lại những thành công rất lớn trong việc đảm bảo tự do hoá phần lớn thơng mại quốc tế. Chỉ tính đến việc cắt giảm thuế quan đã khiến cho tốc độ tăng trởng trung bình của thơng mại thế giới lên mức trung bình trong suốt thập niên 50-60. Chính tốc độ tự do hoá mậu dịch đã giúp cho tốc độ tăng trởng của thơng mại luôn luôn vợt qua tốc độ tăng trởng kinh tế trong suốt thời kỳ GATT tồn tại. Bên cạnh đó, ngày càng nhiều nớc đệ đơn tham gia xin gia nhập đã cho thấy hệ thống thơng mại đa biên đã đợc công nhận nh một công cụ để phục vụ công cuộc phát triển kinh tế, thơng mại của cả thế giới nói chung và của từng quốc gia nói riêng. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt đợc đã xuất hiện những vấn đề mới nảy sinh. Vòng Tokyo đã cố gắng giải quyết một số vấn đề đó nhng kết quả mang lại còn khá hạn chế. GATT đã phải đối mặt với những khó khăn rất lớn. Thứ nhất, thành công của GATT trong việc cắt giảm thuế quan xuống mức thấp cộng với tác động của suy thoái kinh tế trong suốt thập niên 70 và 80 đã dẫn đến việc chính phủ các nớc đã tiến hành điều chỉnh các hình thức bảo hộ đối với các lĩnh vực đang phải cạnh tranh với nớc ngoài nhằm có thể giữ đợc ổn định cho nền kinh tế của họ. Tỷ lệ thất nghiệp cao cộng với việc phải đóng cửa liên tục nhiều nhà máy đã buộc chính phủ các nớc Tây Âu và Bắc Mỹ phải đi đến thoả thuận song phơng về chia sẻ thị trờng với các nhà cạnh tranh và ngày càng tăng dần mức độ trợ cấp nhằm duy trì đợc vị trí của mình, nhất là trong thơng maị hàng nông sản. Những thay đổi này có nguy cơ làm giảm và mất đi những giá trị của việc giảm thuế quan đã mang lại cho thơng mại quốc tế, vì vậy hiệu quả và độ tin cậy của GATT bị suy giảm. Thứ hai, đến thập niên 80 thì Hiệp định chung không còn đáp ứng đợc những yêu cầu thực tiễn của thơng mại quốc tế nh ở thập niên 40 nữa. Ít nhất thì hệ thống thơng mại thế giới đã trở nên phức tạp, đa dạng và quan trọng hơn rất nhiều so với 40 năm trớc. Phần lớn GATT chỉ điều tiết thơng mại hàng hoá hữu hình nhng ngày nay nền kinh tế thế giới đang trong quá trình toàn cầu hoá mạnh mẽ, thơng mại quốc tế đã phát triển nhanh chóng, thơng mại dịch vụ - lĩnh vực không đợc hiệp định GATT điều chỉnh đã trở thành lợi ích cơ bản của ngày càng nhiều nớc. Từ ngân hàng, bảo hiểm, vận tải biển, t vấn ... đã phát
triển không ngừng; đầu t quốc tế cũng đợc mở rộng. Thơng mại dịch vụ phát triển cũng kéo theo sự gia tăng hơn nữa của thơng mại hàng hoá. Thứ ba, trong một số lĩnh vực của thơng mại hàng hoá GATT cũng còn nhiều bất cập, ví dụ đối với lĩnh vực nông nghiệp, những lỗ hổng của hệ thống thơng mại đa biên đã bị lợi dụng triệt để và mọi nỗ lực nhằm tự do hoá hàng nông sản đã không đạt đợc thành công. Trong lĩnh vực hàng dệt may cũng vậy, các nớc đã cùng nhau miễn trừ các nguyên tắc của GATT và đa ra một hiệp định mới là Hiệp định đa sợi. Thứ t, cơ cấu tổ chức và cơ chế giải quyết tranh chấp của GATT cũng gây ra nhiều lo ngại. GATT chỉ là một hiệp định, việc tham gia không mang tính chất bắt buộc do vậy các nớc có thể tuân theo và cũng có thể không. Bên cạnh đó, thơng mại quốc tế trong những năm 80 trở đi đòi hỏi phải có một tổ chức cố định, có nền tảng pháp lý vững chắc để có thể đảm bảo thực thi các quy định, các nguyên tắc chung của thơng mại quốc tế. Về hệ thống các quy chế giải quyết tranh chấp, GATT cũng cha có cơ chế chặt chẽ, cha có thời gian biểu nhất định do vậy các cuộc tranh chấp thờng bị kéo dài, dễ đi vào ách tắc. Đây là những nhân tố khiến cho các thành viên của GATT tin rằng phải có những nỗ lực mới nhằm củng cố và mở rộng hệ thống thơng mại đa biên. Những nỗ lực đó đã dẫn đến kết quả có vòng đàm phán Uruguay, tuyên bố Marrakesh và việc tổ chức thơng mại thế giới WTO ra đời. 1.1.2 Vòng đàm phán Uruguay và sự ra đời của WTO. 1.1.2.1 Vòng đàm phán Uruguay. Vòng đàm phán Uruguay là vòng đàm phán lớn nhất cả về thời gian và các lĩnh vực thơng mại. Vòng này kéo dài 7 năm rỡi, gần bằng 2 lần thời gian dự định ban đầu. Đến cuối vòng đàm phán số nớc tham dự đă lên tới 125 nớc; đây thực sự là vòng đàm phán thơng mại lớn nhất từ trớc tới nay và có lẽ đây cũng là cuộc đàm phán thuộc loại lớn nhất trong lịch sử. Một số thời điểm chủ chốt của vòng Uruguay: Punta del Este: bắt đầu. Tháng 9/86 Tháng 12/88 Montreal: rà soát giữa kỳ của các bộ trởng. Geneva: Rà soát giữa kỳ hoàn thành. Tháng 4/89 Tháng 12/90 Brussels: bế mạc hội nghị bộ trởng trong bế tắc. Tháng 12/91 Genneva: Dự thảo đầu tiên của "Hiệp định cuối cùng" đợc hoàn thành. Tháng 11/92 Washington: Mỹ và EC đạt đợc mức bột phá mang tên "Blair House" trong lĩnh vực nông nghiệp. Tokyo: Nhóm Quad đạt đợc bớc đột phá về mở cửa thị trờng tại hội nghị Tháng 7/93 thợng đỉnh G7
Tháng 12/93 Geneva: Phần lớn các cuộc đàm phán kết thúc (một số cuộc thơng thảo về mở cửa thị trờng đợc tiếp tục). Tháng 4/94 Marrakesh: Các hiệp định đợc ký. Tháng 1/95 Geneva: WTO đợc thành lập và các hiệp định bắt đầu có hiệu lực. Mặc dù tại một số thời điểm, vòng đàm phán có vẻ nh thất bại, nhng cuối cùng vòng Uruguay đã đem lại sự cải tổ lớn nhất từ trớc tới nay đối với hệ thống thơng mại quốc tế. Cơ sở cho chơng trình nghị sự của vòng đàm phán Uruguay đã đợc khởi đầu ngay từ tháng 11 năm 1982 tại Geneva, tuy nhiên phải mất đến 4 năm để thăm dò làm rõ các vấn đề và xây dựng sự nhất trí thì các bộ trởng mới đi đến thống nhất trong việc đa ra 1 vòng đàm phán mới. Cuộc đàm phán đợc bắt đầu tại Punta del Este Uruguay (1986). Chơng trình đàm phán bao gồm hầu hết các vấn đề chính sách thơng mại còn cha đợc điều chỉnh, nhằm mở rộng hệ thống thơng mại đa biên sang một số lĩnh vực mới. Trong đó, quan trọng nhất là: dịch vụ, sở hữu trí tuệ và cải tổ hệ thống thơng mại trong một số lĩnh vực có tính nhạy cảm cao nh hàng nông sản và hàng dệt may, mọi nguyên tắc về điều khoản ban đầu của GATT đều đợc rà soát lại. Hai năm sau đó, vào tháng 12 năm 1988, các Bộ trởng gặp nhau tại Montreal, Canada nhằm mục đích kiểm điểm lại những tiến triển tại thời điểm giữa vòng đàm phán, bên cạnh đó tiếp tục đề ra mục tiêu cho các cuộc đàm phán tiếp theo. Tuy nhiên, đàm phán đã đi đến bế tắc. Mọi vấn đề chỉ đợc giải quyết tại hội nghị ở Geneva 4 năm sau đó. Mặc dù gặp phải nhiều khó khăn, tại hội nghị Montreal các vị bộ trởng đều thống nhất thông qua hầu hết các kết quả ban đầu gồm : các nhợng bộ mở cửa thị trờng cho hàng nhiệt đới nhằm mục đích giúp đỡ các nớc đang phát triển; cơ chế giải quyết tranh chấp đợc đơn giản hóa và một cơ chế rà soát chính sách thơng mại. Từ trớc đến nay, đây là lần đầu tiên đa ra đợc một cơ chế thờng xuyên, mang tính hệ thống và toàn diện để rà soát chính sách và thực hành thơng mại đối với các nớc thành viên của GATT. Vòng đàm phán này đã dự định kết thúc tại Brussels vào tháng 12 năm 1990, nhng do bất đồng quan điểm giữa các bên về cách thức tiến hành cải cách hệ thống thơng mại hàng nông sản nên đã phải kéo dài. Đây là thời kỳ vòng Uruguay đang đi vào giai đoạn khó khăn nhất. Cho dù viễn cảnh chính trị đen tối, một khối lợng công việc kỹ thuật đáng kể đã đợc thực hiện và dẫn đến kết quả là có một dự thảo hiệp định pháp lý cuối cùng, dự thảo này đợc gọi là “Dự thảo luật cuối cùng”. Dự thảo này đợc đệ trình tại Geneva vào năm 1991. Dự thảo đã hoàn tất đợc tất cả các mục tiêu đề ra tại Punta del Este, ngoại trừ danh mục cam kết cắt giảm thuế quan và mở cửa thị trờng dịch vụ của các nớc. Dự thảo này đã trở thành cơ sở để có đợc sự thống nhất cuối cùng.
Trong vòng hai năm tiếp theo, các cuộc đàm phán đã đứng giữa hai ngả, một bên là thất bại cận kề, một bên là thành công với tới đợc. Một vài thời hạn cuối cùng đợc đa ra và bị vợt quá. Tại vòng đàm phán đã nảy sinh những bất đồng quan điểm bên cạnh vấn đề nông nghiệp ; đó là dịch vụ, mở cửa thị trờng, các qui tắc chống bán phá giá và đề xuất về việc thành lập một tổ chức thơng mại mới. Tại đây, bất đồng quan điểm của Mỹ và EU chính là nguyên nhân quan trọng nhất khiến cho vòng đàm phán cha thể kết thúc thành công đợc. Tháng 11 năm 1992, Mỹ và EU đã thống nhất đợc phần lớn sự khác biệt trong lĩnh vực nông nghiệp, cả hai đã đa ra đợc một thỏa thuận mang tên “Thỏa thuận Blair House”. Đến tháng 7 năm 1993, nhóm Quad ( Mỹ, EU, Nhật, Canada ) tuyên bố đã đạt đợc những thỏa thuận đáng kể trong đàm phán thuế quan và các vấn đề liên quan đến mở cửa thị trờng. Đến 15 tháng 12 năm 1993 thì tất cả mọi vấn đề đều đợc giải quyết và đàm phán về mở cửa thị trờng cho hàng hóa và dịch vụ đợc kết thúc. Ngày 15/4/1994, thỏa thuận đã đợc bộ trởng của phần lớn 125 nớc tham gia hội nghị ký kết tại Marrakesh, Marốc. Cuối cùng, vào tháng 1/1995 hội nghị bộ trởng tại Geneva đã thống nhất thành lập một tổ chức thơng mại mới, tổ chức thơng mại thế giới - World Trade Organization - viết tắt là WTO chính thức đợc thành lập ; các hiệp định đợc kí kết tại vòng đàm phàn Uruguay bắt đầu có hiệu lực. Nhìn chung tại một số thời điểm, vòng Uruguay có vẻ nh đã thất bại, tuy nhiên cuối cùng thì vòng Uruguay đã đem lại sự cải tổ lớn nhất, là bớc tiến quan trọng nhất đối với hệ thống thơng mại thế giới kể từ ngày GATT đợc thành lập sau Đại chiến thế giới lần thứ hai. Mặc dù còn gặp phải nhiều vấn đề, vòng Uruguay đã đem lại một số kết quả ngay từ những ngày đầu: Trong vòng 2 năm các nớc tham dự đã nhất trí cắt giảm thuế nhập khẩu với hàng nhiệt đới - những sản phẩm chủ yếu do các nớc đang phát triển xuất khẩu. Các nớc cũng đã nhất trí điều chỉnh các qui định về giải quyết tranh chấp, trong đó một số biện pháp đã đợc thực hiện ngay lập tức. Các nớc cũng yêu cầu cần có báo cáo thờng xuyên về hệ thống chính sách thơng mại của các nớc thành viên, đây là một bớc tiến hết sức quan trọng nhằm làm minh bạch hóa hệ thống chính sách của các nớc trên thế giới. Với kết quả của vòng đàm phán Uruguay ngời ta ớc tính thuế quan nói chung sẽ giảm đi trung bình khoảng 40%. Dự kiến Mĩ sẽ giảm 35%, Canada 45%, ấn Độ 55%, Nam Triều Tiên (Hàn Quốc) 41%, Đài Loan giảm khoảng 30 - 50% cho hàng công nghiệp và nông sản. Với mức thuế hàng nông sản nói riêng, trong vòng 6 năm tới tính từ năm 1995 sẽ giảm 36% và mức trợ cấp gây phơng hại cho thơng mại bình đẳng cũng sẽ giảm 20%. Do đó, ngời ta dự đoán rằng từ năm 1995 đến năm 2002, buôn bán quốc tế sẽ tăng thêm từ 213 - 272 tỷ đô la mỗi năm, xuất khẩu thế giới mỗi năm tăng 5% nhập khẩu tăng 3,5%. * Chơng trình nghị sự : 15 chủ đề tại vòng đàm phán Uruguay
+ Thuế quan + Hàng rào phi thuế quan + Sản phẩm tài nguyên thiên nhiên + Hàng dệt may + Nông nghiệp + Sản phẩm nhiệt đới + Các điều khoản của GATT + Các hệ thống qui định của vòng đàm phán Tokyo + Chống phá giá + Trợ cấp + Tài sản trí tuệ + Các biện pháp đầu t + Giải quyết tranh chấp + Hệ thống GATT + Dịch vụ. 1.2.2. Sự khác nhau giữa WTO và GATT WTO là một tổ chức thơng mại đợc thành lập trên cơ sở kế thừa GATT. GATT sau WTO đã đợc sửa đổi, bổ sung và là một trong những hiệp định của WTO. Sau đây là những khác biệt chủ chốt : + GATT chỉ mang tính chất tạm thời. Hiệp định chung về thơng mại và thuế quan cha bao giờ đợc quốc hội các nớc phê chuẩn; nó không có qui định nào về việc thành lập một tổ chức nhất định. WTO và các hiệp định của nó mang tính thờng trực lâu dài. WTO là một tổ chức quốc tế đợc thành lập bởi sự nhất trí của các quốc gia thành viên. WTO có nền tảng pháp lý vững chức bởi vì các nớc thành viên đã thông qua các hiệp định và chính các hiệp định đã mô tả phơng thức hoạt động của tổ chức. Các quốc gia thành viên phải thực hiện đúng theo các qui định, nguyên tắc của WTO và các hiệp định của nó. + GATT chỉ có "các bên tham gia ký kết", điều này cho thấy rõ ràng là GATT chỉ mang tính chất một hiệp định. WTO có các nớc thành viên và WTO là một tổ chức quốc t ế. + Hiệp định chung về thuế quan và thơng mại GATT chỉ giải quyết các vấn đề liên quan đến thơng mại hàng hoá. Trong khi đó WTO là tổ chức kế thừa và phát triển GATT, hiệp định GATT tồn tại cùng với các hiệp định khác của WTO nh hiệp định chung về thơng mại và dịch vụ (GATS); hiệp định về quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến thơng mại (TRIPS). WTO đã đa 3 hiệp định này vào chung một tổ chức.
+ Cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO mang tính tự động và nhanh hơn so với cơ chế của GATT. Đây là đóng góp lớn nhất của WTO đối với hệ thống thơng mại thế giới. Trớc đây việc giải quyết tranh chấp giữa các nớc ký kết GATT đợc dựa vào hai cơ chế chủ yếu : + Theo điều khoản tham vấn và điều khoản Bảo vệ các u đãi và lợi ích. + Cơ chế giải quyết tranh chấp của mỗi hiệp định đa phơng. Tuy nhiên, cơ chế giải quyết tranh chấp của GATT còn bị những hạn chế : + Các nghị quyết đạt đợc không giải quyết đợc những tranh chấp phát sinh, thờng dẫn đến việc các bên thơng lợng hoà giải là chính. + Hệ thống giải quyết tranh chấp không mang tính tự động do vậy bên bị kiện có thể dễ dàng gây khó khăn để ngăn cản một nhóm chuyên trách (Ban hội thẩm) tiến hành hoạt động của mình. + Thời hạn tiến hành qui trình giải quyết tranh chấp quá dài. + Hệ thống không có cơ chế bảo đảm cho các nghị quyết đợc thực hiện. Những khiếm khuyết trên làm giảm bớt những giá trị của tự do hoá thơng mại mà hệ thống thơng maị đa phơng đem lại các nớc đã vấp phải nhiều khó khăn trong việc giải quyết tranh chấp với các đối tác mạnh hơn mình. Đối với WTO, tổ chức thơng mại thế giới đã đa ra đợc một cơ chế giải quyết tranh chấp hoàn chỉnh hơn, cho phép các mối quan hệ trong thơng mại quốc tế đợc giải quyết một cách công bằng hơn, hạn chế đợc những hành động đơn phơng, độc đoán của các cờng quốc thơng mại, cho phép nhanh chóng tháo gỡ những ách tắc thờng xảy ra và khó giải quyết trớc đây. Các thủ tục của WTO dựa trên qui định luật pháp và giúp cho hệ thống thơng mại an toàn và dễ dự báo hơn. Hệ thống này dựa trên các qui tắc đợc xác định rõ ràng với cả biểu thời gian để hoàn thành một vụ tranh chấp. Một nhóm chuyên gia sẽ đợc thành lập cho mỗi tranh chấp. Nhóm này sẽ đa ra các qui định đầu tiên và các thành viên WTO có thể ủng hộ hay phản đối, các kháng cáo dựa trên luật là có thể chấp nhận đợc. Các thành viên WTO đều nhất trí rằng khi mà một nớc thành viên khác đang vi phạm qui tắc thơng mại, họ sẽ sử dụng hệ thống thơng mại đa biên để giải quyết tranh chấp thay cho việc thực hiện các hành động đơn phơng. Trớc đây GATT có thủ tục để giải quyết tranh chấp nhng nó cha đa ra đợc thời gian biểu cụ thể, các qui định dễ bị cản trở và nhiều vụ vẫn không giải quyết đợc sau một thời gian dài. WTO đã đa ra một quy trình giải quyết tranh chấp với thời gian và thủ tục đợc xác định rõ ràng hơn. Khoảng thời gian để giải quyết một vụ tranh chấp dài hơn trớc kia. Thời hạn cuối cùng cho mỗi giai đoạn giải quyết tranh chấp rất linh hoạt. Hiệp định nhấn
mạnh việc giải quyết nhanh chóng là cần thiết. Các thủ tục và thời gian biểu phải đợc tuân theo trong quá trình giải quyết. WTO cũng không cho phép các nớc thất bại trong vụ tranh chấp ngăn cản việc thi hành quyết nghị. Theo thủ tục của GATT các quyết định chỉ có thể đợc thông qua theo các thoả hiệp. Điều đó có nghĩa là chỉ cần một sự phản đối nào đó cũng có thể ngăn việc thi hành quyết nghị. Nhng hiện nay các quyết nghị đợc thông qua một cách tự động, trừ khi có một thoả hiệp để từ chối một quyết nghị. Bất kỳ một nớc nào muốn ngăn cản một quyết nghị cũng cần phải thuyết phục các thành viên khác (kể cả đối thủ) đồng ý với quan điểm của mình. Tóm lại, hệ thống giải quyết tranh chấp đợc coi là một trong những thành tựu lớn nhất của WTO.