Tổ chức và hoạt động hòa giải ở cơ sở: Phần 2

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:37

Thêm vào BST

Báo xấu

18
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nối tiếp phần 1, phần 2 của tài liệu "Hỏi - đáp về tổ chức và hoạt động hòa giải ở cơ sở" tiếp tục trình bày các nội dung chính sau: Kinh phí cho công tác hòa giải ở cơ sở được quy định như thế nào; Khái niệm kỹ năng hòa giải ở cơ sở; Kỹ năng yêu cầu các bên tranh chấp cung cấp các chứng cứ, tài liệu liên quan đến vụ việc trong hoạt động hòa giải có những yêu cầu gì;... Mời các bạn cùng tham khảo để nắm nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tổ chức và hoạt động hòa giải ở cơ sở: Phần 2

C©u hái 35: Kinh phÝ cho c«ng t¸c hßa gi¶i ë c¬ së ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tæ viªn Tæ hßa gi¶i cã ®−îc h−ëng thï lao kh«ng? Tr¶ lêi: Kinh phÝ chi cho c¸c ho¹t ®éng hoµ gi¶i ë c¬ së hiÖn ®−îc quy ®Þnh t¹i Th«ng t− liªn tÞch sè 73/2010/TTLT-BTC-BTP ngµy 14-5-2010 cña Bé Tµi chÝnh vµ Bé T− ph¸p h−íng dÉn viÖc lËp, qu¶n lý, sö dông vµ quyÕt to¸n kinh phÝ b¶o ®¶m cho c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt. H»ng n¨m, vµo thêi ®iÓm lËp dù to¸n ng©n s¸ch ë ®Þa ph−¬ng, ®Ó b¶o ®¶m kinh phÝ ho¹t ®éng hßa gi¶i ë c¬ së, c¸n bé T− ph¸p cÊp x· cã tr¸ch nhiÖm lËp dù to¸n kinh phÝ b¶o ®¶m cho c«ng t¸c hoµ gi¶i ë c¬ së, c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt cïng víi dù to¸n chi th−êng xuyªn ®Ó tæng hîp tr×nh cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt, giao dù to¸n ng©n s¸ch hµng n¨m b¶o ®¶m cho c¸c lÜnh vùc c«ng t¸c nµy. Néi dung chi cho c«ng t¸c hßa gi¶i ë c¬ së (kho¶n 11 §iÒu 2 cña Th«ng t− liªn tÞch sè 73 nªu trªn) bao gåm: - Chi thï lao cho hoµ gi¶i viªn; - Chi s¬ kÕt, tæng kÕt c¸c ho¹t ®éng hoµ gi¶i; - Chi thi ®ua, khen th−ëng; - Chi mua tµi liÖu, v¨n phßng phÈm phôc vô cho hoµ gi¶i viªn, chi in Ên c¸c biÓu mÉu, sæ s¸ch b¸o c¸o. 50
Ngoµi ra, Th«ng t− liªn tÞch sè 73 cßn quy ®Þnh mét sè néi dung chi kh¸c liªn quan ®Õn c«ng t¸c hßa gi¶i ë c¬ së nh−: chi tæ chøc c¸c khãa ®µo t¹o, båi d−ìng, tËp huÊn n©ng cao n¨ng lùc, nghiÖp vô cho hßa gi¶i viªn; chi tæ chøc héi nghÞ hßa gi¶i viªn... ViÖc lËp dù to¸n, qu¶n lý, cÊp ph¸t, thanh to¸n vµ quyÕt to¸n kinh phÝ thùc hiÖn theo ®óng c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ tµi chÝnh hiÖn hµnh. C©u hái 36: Tr−íc khi tiÕn hµnh hßa gi¶i tranh chÊp, m©u thuÉn ë c¬ së th× tæ viªn Tæ hßa gi¶i ®−îc ph©n c«ng hßa gi¶i vô viÖc hoÆc trùc tiÕp chøng kiÕn vô viÖc x¶y ra cÇn ph¶i thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc g×? Tr¶ lêi: Tr−íc khi tiÕn hµnh hßa gi¶i, tæ viªn Tæ hßa gi¶i cÇn chñ ®éng, kÞp thêi t×m hiÓu nguyªn nh©n ph¸t sinh m©u thuÉn, ®Ó t×m biÖn ph¸p kh¾c phôc, kh«ng ®Ó viÖc ®¬n gi¶n thµnh viÖc phøc t¹p. Trong tr−êng hîp cÇn thiÕt, cã thÓ héi ý trong Tæ hßa gi¶i ®Ó cïng bµn biÖn ph¸p, ph©n c«ng c¸c tæ viªn Tæ hßa gi¶i tiÕp xóc víi c¸c bªn tranh chÊp ®Ó hßa gi¶i. §èi víi nh÷ng vô viÖc m©u thuÉn gi÷a c¸c bªn gay g¾t, g©y mÊt trËt tù trÞ an, tæ viªn Tæ hßa gi¶i cÇn cã biÖn ph¸p ng¨n chÆn kÞp thêi, dµn xÕp, lµm dÞu t×nh h×nh c¨ng th¼ng gi÷a c¸c bªn, kh«ng ®Ó “viÖc bÐ xÐ ra to” vµ kÐo dµi t×nh tr¹ng c·i cä qua l¹i hoÆc ®Ó bµ con chung quanh tô tËp bµn t¸n, 51
kÝch ®éng; trong tr−êng hîp m©u thuÉn cã thÓ dÉn ®Õn xung ®ét lín, th× cÇn th«ng b¸o ngay cho c¬ quan C«ng an hoÆc chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ®Ó can thiÖp kÞp thêi nh»m h¹n chÕ c¸c thiÖt h¹i vÒ vËt chÊt, vÒ ng−êi cã thÓ x¶y ra. C©u hái 37: Khi tiÕn hµnh viÖc hßa gi¶i, ng−êi tiÕn hµnh hßa gi¶i cÇn cã th¸i ®é nh− thÕ nµo ®Ó cã thÓ thùc hiÖn thµnh c«ng viÖc hßa gi¶i? Tr¶ lêi: Khi gÆp gì c¸c bªn tranh chÊp, ng−êi tiÕn hµnh hßa gi¶i cÇn cã th¸i ®é nh− sau: - Quan t©m, t«n träng, kh«ng ph¸n xÐt, th¸i ®é kh¸ch quan, v« t−, kh«ng ph©n biÖt ®èi xö; - Khiªm tèn, nhiÖt t×nh trong c«ng viÖc; t¹o kh«ng khÝ ch©n thµnh, cëi më, tin cËy; - Kiªn nhÉn, chó ý l¾ng nghe c¸c bªn tr×nh bµy, khuyÕn khÝch ®−îc c¸c bªn nãi hÕt nh÷ng g× cÇn nãi ®Ó hiÓu ®−îc b¶n chÊt cña vô viÖc; quan t©m ®Õn yªu cÇu cña ®èi t−îng; - Th«ng c¶m víi ®èi t−îng (hiÓu ®−îc t©m lý, suy nghÜ vµ c¶m xóc cña ®èi t−îng). C©u hái 38: Kh¸i niÖm kü n¨ng hßa gi¶i ë c¬ së lµ g×? Cho ®Õn nay, ch−a cã tµi liÖu nµo ®−a ra kh¸i niÖm kü n¨ng hoµ gi¶i ë c¬ së. Theo “Tõ ®iÓn hµnh 52
chÝnh” do t¸c gi¶ T« Tö H¹ chñ biªn th× “kü n¨ng” ®−îc hiÓu lµ kh¶ n¨ng vËn dông nh÷ng kiÕn thøc thu nhËn ®−îc vÒ mét lÜnh vùc nµo ®ã vµo c«ng viÖc thùc tÕ. Theo t¸c gi¶ Hoa Kú lµ Ivans Banki th×: Kü n¨ng lµ kh¶ n¨ng tù cã hoÆc qua häc tËp ®−îc con ng−êi vËn dông sù hiÓu biÕt vµ kinh nghiÖm cña m×nh vµo nh÷ng ho¹t ®éng mang tÝnh nghÒ nghiÖp, mét c«ng viÖc cô thÓ vµ trong lÜnh vùc chuyªn m«n cña m×nh. Mét sè quan niÖm kh¸c cho r»ng “kü n¨ng” lµ tæng hîp nh÷ng thao t¸c thµnh th¹o trong thùc tiÔn ho¹t ®éng cña mçi ng−êi, ®−îc con ng−êi vËn hµnh mét c¸ch chñ ®éng trong c«ng viÖc chuyªn m«n cña m×nh. Nãi mét c¸ch kh¸i qu¸t, kü n¨ng lµ kh¶ n¨ng (n¨ng lùc) sö dông vµ vËn dông tri thøc vÒ mét lÜnh vùc nµo ®ã vµo ho¹t ®éng nghÒ nghiÖp trong cuéc sèng b»ng kinh nghiÖm thùc tiÔn th«ng qua nh÷ng thao t¸c thµnh th¹o nh− mét thãi quen nh»m ®¹t ®−îc môc tiªu ®Ò ra. §Ó cã kü n¨ng hoµ gi¶i, ng−êi thùc hiÖn hoµ gi¶i kh«ng chØ cã kiÕn thøc ph¸p luËt, cã tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô vÒ hoµ gi¶i, cã hiÓu biÕt vÒ phong tôc, tËp qu¸n tèt ®Ñp, truyÒn thèng v¨n ho¸ vµ kinh nghiÖm cuéc sèng x· héi mµ cßn ph¶i cã kh¶ n¨ng vËn dông thµnh th¹o nh÷ng kiÕn thøc, hiÓu biÕt ®ã ®Ó ph©n tÝch, gi¶i thÝch, thuyÕt phôc, c¶m ho¸ c¸c bªn gi¶i quyÕt tranh chÊp, m©u thuÉn cô thÓ phï hîp víi ph¸p luËt, ®¹o ®øc x· héi vµ phï hîp víi tõng lo¹i ®èi t−îng. 53
Tõ nh÷ng ®iÒu ®· ph©n tÝch trªn ®©y, chóng ta cã thÓ ®−a ra kh¸i niÖm kü n¨ng hoµ gi¶i lµ kh¶ n¨ng cña Hoµ gi¶i viªn vËn dông kiÕn thøc ph¸p luËt, ®¹o ®øc x· héi vµ kinh nghiÖm cuéc sèng ®Ó gi¶i thÝch, h−íng dÉn, thuyÕt phôc, c¶m ho¸ c¸c bªn tranh chÊp tù gi¶i quyÕt tranh chÊp, m©u thuÉn, nh»m xo¸ bá bÊt ®ång vµ ®¹t ®−îc tho¶ thuËn phï hîp víi ph¸p luËt vµ ®¹o ®øc x· héi, gãp phÇn gi÷ g×n an ninh chÝnh trÞ, trËt tù, an toµn x· héi, phßng ngõa vµ h¹n chÕ nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt ë c¬ së. Theo kh¸i niÖm nµy, kü n¨ng hoµ gi¶i ®ßi hái Hoµ gi¶i viªn ph¶i cã kh¶ n¨ng vËn dông tri thøc ph¸p luËt, ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp vµ kinh nghiÖm ho¹t ®éng thùc tiÔn trong lÜnh vùc hoµ gi¶i ë c¬ së. Nh− vËy, kü n¨ng hoµ gi¶i ë c¬ së bao gåm c¸c kü n¨ng sau ®©y: - Kü n¨ng vËn dông kiÕn thøc ph¸p luËt, ®¹o ®øc x· héi vµo ho¹t ®éng hoµ gi¶i ®èi víi vô viÖc tranh chÊp cô thÓ nh»m b¶o ®¶m hoµ gi¶i ph¶i theo ®óng nguyªn t¾c hoµ gi¶i vµ phï hîp víi ph¸p luËt vµ ®¹o ®øc x· héi; - Kü n¨ng sö dông kiÕn thøc vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô hoµ gi¶i trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hoµ gi¶i ®èi víi mét vô viÖc cô thÓ nh»m hoµ gi¶i theo ®óng nguyªn t¾c, tr×nh tù, thñ tôc hoµ gi¶i; - Kü n¨ng ¸p dông kinh nghiÖm cuéc sèng trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp, m©u thuÉn trong céng ®ång d©n c−: 54
+ Kü n¨ng tiÕp cËn ®èi t−îng; nghe ®èi t−îng tr×nh bµy; yªu cÇu ®èi t−îng cung cÊp giÊy tê liªn quan ®Õn vô viÖc; xem xÐt, x¸c minh, thu thËp chøng cø (nÕu thÊy cÇn thiÕt) ®Ó hiÓu râ nguyªn nh©n tranh chÊp vµ b¶n chÊt vô viÖc; + Kü n¨ng tra cøu tµi liÖu ph¸p luËt, t×m gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp. - Kü n¨ng t− vÊn ph¸p luËt, gi¶i thÝch, h−íng dÉn, thuyÕt phôc, c¶m ho¸ c¸c bªn tranh chÊp tù nguyÖn gi¶i quyÕt tranh chÊp m©u thuÉn b»ng h×nh thøc hoµ gi¶i vµ ®−a ra gi¶i ph¸p, ®Þnh h−íng cho c¸c bªn gi¶i quyÕt tranh chÊp… C¸c kü n¨ng hoµ gi¶i c¬ b¶n trªn ®©y cã quan hÖ mËt thiÕt, biÖn chøng, t¸c ®éng, ¶nh h−ëng lÉn nhau vµ ®−îc sö dông trong suèt qu¸ tr×nh hoµ gi¶i mét vô viÖc cô thÓ víi mét ®èi t−îng cô thÓ. Tuú theo tõng lo¹i tranh chÊp vµ tõng lo¹i ®èi t−îng cô thÓ mµ sö dông c¸c kü n¨ng cïng mét thêi ®iÓm hoÆc sö dông kü n¨ng nµy tr−íc, kü n¨ng kia sau. Th«ng th−êng, ®Ó tiÕn hµnh hoµ gi¶i mét vô viÖc, Tæ hoµ gi¶i ph¶i lùa chän, ph©n c«ng Hoµ gi¶i viªn thùc hiÖn; Hoµ gi¶i viªn tiÕp cËn c¸c bªn tranh chÊp, lùa chän thêi gian vµ ®Þa ®iÓm tiÕp ®èi t−îng phï hîp; nghe c¸c bªn tranh chÊp tr×nh bµy, yªu cÇu ®−a ra tµi liÖu chøng minh lý lÏ cña c¸c bªn; tiÕn hµnh xem xÐt, x¸c minh vô viÖc, gÆp ng−êi chøng kiÕn hoÆc biÕt vÒ vô viÖc khi cÇn thiÕt; tra cøu tµi liÖu ph¸p luËt, tham kh¶o c¸c nhµ chuyªn m«n vµ vËn dông kiÕn thøc ph¸p luËt 55
vµ kinh nghiÖm cuéc sèng ®Ó t− vÊn, gi¶i thÝch, h−íng dÉn, thuyÕt phôc, c¶m ho¸ c¸c bªn gi¶i quyÕt tranh chÊp phï hîp víi ph¸p luËt vµ ®¹o ®øc x· héi. Sau ®©y chóng ta lÇn l−ît nghiªn cøu mét sè kü n¨ng c¬ b¶n nhÊt th−êng ®−îc ¸p dông trong qu¸ tr×nh hoµ gi¶i mét vô viÖc cô thÓ ë c¬ së. C©u hái 39: Khi tiÕn hµnh hoµ gi¶i, ng−êi tiÕn hµnh hoµ gi¶i cÇn cã nh÷ng kü n¨ng g× ®Ó cã thÓ thùc hiÖn thµnh c«ng viÖc hoµ gi¶i? Khi tiÕn hµnh hoµ gi¶i, ng−êi tiÕn hµnh hoµ gi¶i cÇn ph¶i cã mét sè kü n¨ng sau: 1. Kü n¨ng gÆp gì ®èi t−îng vµ nghe ®èi t−îng tr×nh bµy; 2. Kü n¨ng yªu cÇu c¸c bªn tranh chÊp cung cÊp c¸c chøng cø, tµi liÖu liªn quan ®Õn vô viÖc hoµ gi¶i; 3. Kü n¨ng tra cøu tµi liÖu tham kh¶o liªn quan ®Õn vô viÖc hoµ gi¶i; 4. Kü n¨ng xem xÐt, x¸c minh vô viÖc cÇn hoµ gi¶i; 5. Kü n¨ng gi¶i thÝch, thuyÕt phôc, c¶m ho¸, h−íng dÉn c¸c bªn tù nguyÖn gi¶i quyÕt tranh chÊp. C¸c kü n¨ng nµy ph¶i ®−îc häc hái, rÌn luyÖn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng t¸c hoµ gi¶i, gióp cho c¸c Hoµ gi¶i viªn ®¹t hiÖu qu¶ cao trong c«ng viÖc cña m×nh. Tuy nhiªn, viÖc ¸p dông c¸c kü n¨ng nµy vµo thùc tiÔn hoµ gi¶i c¸c tranh chÊp ë c¬ së th× v« cïng sinh ®éng, phô thuéc vµo sù nh¹y bÐn, s¸ng t¹o vµ n¨ng lùc thùc hµnh cña mçi 56
Hoµ gi¶i viªn, bëi c¸c tranh chÊp rÊt phong phó, ®a d¹ng, mçi mét lo¹i tranh chÊp cã mét mµu s¾c kh¸c nhau vµ mçi lo¹i ®èi t−îng tranh chÊp cã t©m lý, tÝnh c¸ch, tr×nh ®é häc vÊn, n¨ng lùc nhËn thøc vµ xö sù kh¸c nhau. V× vËy, tuú tõng lo¹i vô viÖc tranh chÊp vµ tõng lo¹i ®èi t−îng mµ vËn dông c¸c kü n¨ng hoµ gi¶i mét c¸ch mÒm dÎo, linh ho¹t b»ng trÝ tuÖ vµ kinh nghiÖm ho¹t ®éng thùc tiÔn cña m×nh. C©u hái 40: Kü n¨ng gÆp gì ®èi t−îng vµ nghe ®èi t−îng tr×nh bµy gåm cã néi dung g×? Tr¶ lêi: Ho¹t ®éng hoµ gi¶i kh«ng chØ lµ ho¹t ®éng trÝ tuÖ, ®ßi hái mét qu¸ tr×nh lao ®éng trÝ ãc ®Ó vËn dông ph¸p luËt vµ ®¹o ®øc x· héi vµo tõng vô viÖc cô thÓ mµ cßn ph¶i sö dông nh÷ng kinh nghiÖm thùc tiÔn gi¶i quyÕt tranh chÊp. Do ®ã, khi tiÕn hµnh hoµ gi¶i, Hoµ gi¶i viªn cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn mét sè kü n¨ng sau ®©y: 1. Kü n¨ng giao tiÕp: Giao tiÕp lµ qu¸ tr×nh bµy tá ý ®Þnh, c¶m xóc, trao ®æi th«ng tin víi ng−êi kh¸c. Giao tiÕp cã thÓ b»ng lêi nãi hoÆc b»ng cö chØ, hµnh vi (kh«ng lêi). §Ó thùc hiÖn hoµ gi¶i, Hoµ gi¶i viªn ph¶i trùc tiÕp ®Õn gÆp tõng bªn hoÆc c¸c bªn tranh chÊp ®Ó nghe hä tr×nh bµy vÒ néi dung vô viÖc, nh÷ng vÊn ®Ò v−íng m¾c vµ yªu cÇu hoµ gi¶i. Trong giai ®o¹n 57
nµy, Hoµ gi¶i viªn ph¶i kÕt hîp c¸c kü n¨ng: TiÕp ®èi t−îng, nghe ®èi t−îng tr×nh bµy, ®Æt c©u hái ®Ó lµm râ c¸c t×nh tiÕt cña vô viÖc, t¹o c¬ héi cho c¸c bªn ngåi l¹i víi nhau cïng bµn b¹c gi¶i quyÕt tranh chÊp… Giao tiÕp cã c¸c chøc n¨ng sau ®©y: - Trß chuyÖn ®Ó n¾m b¾t th«ng tin; - Cung cÊp cho ®èi t−îng nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c ®Ó xãa bá nh÷ng quan ®iÓm lÖch l¹c, thay ®æi niÒm tin kh«ng ®óng ®¾n; - Hç trî chia sÎ vÒ mÆt t©m lý, c¶m th«ng víi ®èi t−îng; - Gióp ®èi t−îng x¸c ®Þnh, lùa chän ®−a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh cô thÓ, c¸ch gi¶i quyÕt phï hîp; - Trang bÞ cho ®èi t−îng kiÕn thøc, c¸ch øng xö, suy nghÜ phï hîp. Khi tiÕp ®èi t−îng, Hoµ gi¶i viªn ph¶i chó ý tá th¸i ®é nh− sau: - Quan t©m vµ s½n lßng gióp ®ì ng−êi kh¸c; - T«n träng ®èi t−îng, kh«ng ph¸n xÐt hä (ng¾t lêi, kh«ng l¾ng nghe, t− thÕ kªnh kiÖu, nãi n¨ng thiÕu lÔ ®é...); - NhiÖt t×nh trong c«ng viÖc vµ ch©n thµnh, cëi më ®Ó t¹o sù tin cËy; - ChÊp nhËn ®èi t−îng (dï hä ¨n mÆc, nãi n¨ng thÕ nµo còng kh«ng nªn ph©n biÖt, ®èi xö v.v.); - Quan t©m ®Õn yªu cÇu cña ®èi t−îng; - Th«ng c¶m víi ®èi t−îng (hiÓu ®−îc t©m lý, suy nghÜ vµ c¶m xóc cña ®èi t−îng). 58
Khi gÆp gì, giao tiÕp víi ®èi t−îng, Hoµ gi¶i viªn cè g¾ng t×m hiÓu vÒ t©m lý cña tõng lo¹i ®èi t−îng, c¸c mèi quan hÖ x· héi cña ®èi t−îng ®Ó cã th¸i ®é øng xö, giao tiÕp phï hîp. Khi tiÕp xóc víi bÊt cø lo¹i ®èi t−îng nµo, ng−êi t− vÊn ®Òu ph¶i khiªm tèn, thÓ hiÖn th¸i ®é ®óng mùc, t«n träng ®èi t−îng vµ t¹o kh«ng khÝ ®èi tho¹i tù do, cëi më gi÷a c¸c bªn tranh chÊp ®Ó x©y dùng niÒm tin vµ hiÓu biÕt lÉn nhau gi÷a c¸c bªn tranh chÊp. §èi víi nh÷ng ®èi t−îng lµ ng−êi d©n téc thiÓu sè kh«ng nãi ®−îc hoÆc kh«ng th¹o tiÕng phæ th«ng, nÕu Hoµ gi¶i viªn kh«ng biÕt tiÕng d©n téc th× ph¶i mêi ng−êi cã uy tÝn biÕt tiÕng d©n téc nh− giµ lµng, tr−ëng b¶n cïng tham gia ®Ó cã thÓ hiÓu ®−îc nh÷ng ®iÒu ®èi t−îng tr×nh bµy vµ yªu cÇu cña hä. 2. Kü n¨ng nghe ®èi t−îng tr×nh bµy BÊt luËn vô viÖc tranh chÊp vÒ vÊn ®Ò g×, ®Ó thu nhËn ®−îc nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c, trung thùc vÒ vô viÖc (v−íng m¾c ph¸p luËt) cña c¸c bªn tranh chÊp, Hoµ gi¶i viªn ph¶i chó ý l¾ng nghe tõng bªn hoÆc c¶ hai bªn tr×nh bµy ®Ó hiÓu râ vÒ néi dung vµ b¶n chÊt vô viÖc. Trong qu¸ tr×nh ®èi t−îng tr×nh bµy, Hoµ gi¶i viªn cÇn chó ý l¾ng nghe vµ ghi chÐp ®Çy ®ñ nh÷ng néi dung chÝnh, ý chÝnh, trªn c¬ së ®ã cã thÓ ®Æt nh÷ng c©u hái yªu cÇu ®èi t−îng lµm râ thªm c¸c t×nh tiÕt cña vô viÖc. 59
Khi nghe c¸c bªn tranh chÊp tr×nh bµy, hoµ gi¶i viªn cÇn chó ý mét sè kü n¨ng sau ®©y: - Dïng cö chØ, ®iÖu bé, ng«n ng÷ (tiÕp ®ãn ®èi t−îng chu ®¸o, th¨m hái søc khoÎ ®èi t−îng vµ gia ®×nh, m¾t nh×n th¼ng vµo ®èi t−îng khi ®èi t−îng ®ang tr×nh bµy v.v.) thÓ hiÖn sù chó ý l¾ng nghe ®èi t−îng nãi; - T¹o c¬ héi, ®iÒu kiÖn, m«i tr−êng ®èi tho¹i cëi më, tho¶i m¸i ®Ó c¸c bªn tranh chÊp diÔn ®¹t hÕt suy nghÜ, c¶m xóc vµ hµnh vi cña hä. §õng ph¶n øng tr−íc nh÷ng lêi tøc giËn cña c¸c bªn. Ph¶i biÕt tù kiÒm chÕ, yªn lÆng l¾ng nghe, ®Ó cho hä trót hÕt nh÷ng lêi bùc béi. Ph−¬ng ph¸p chuÈn mùc ®Ó l¾ng nghe cã hiÖu qu¶ lµ tËp trung chó ý vµo nh÷ng ®iÒu c¸c bªn ®ang nãi, gîi ý hä nãi râ rµng, chÝnh x¸c nh÷ng ý nghÜ cña hä, diÔn ®¹t l¹i ®óng nh÷ng sù kiÖn ®· x¶y ra vµ yªu cÇu nh¾c l¹i nh÷ng ®iÓm g× cßn mËp mê, ch−a râ; - Kiªn tr× nghe hÕt nh÷ng g× ®èi t−îng nãi, kh«ng nªn c¾t ngang lêi c¸c bªn khi hä ®ang tr×nh bµy hoÆc hái l¹i ngay trong khi hä ®ang tr×nh bµy vÒ vô viÖc lµm c¾t ®øt dßng suy nghÜ cña hä. NghÖ thuËt tèt nhÊt lµ biÕt l¾ng nghe ®Ó hiÓu, ®õng ph¶n øng l¹i ®èi t−îng vµ cÇn khuyÕn khÝch hä nãi ®Õn khi kh«ng cßn g× ®Ó nãi. B»ng ph−¬ng ph¸p ®ã, chóng ta khuyÕn khÝch ®−îc c¸c bªn nãi hÕt nh÷ng g× cÇn nãi vµ chóng ta sÏ hiÓu ®−îc b¶n chÊt cña vô viÖc; 60
- Dïng lêi nãi hoÆc th¸i ®é, hµnh vi, cö chØ ®Ó kiÓm tra, kh¼ng ®Þnh l¹i nh÷ng th«ng tin vÒ suy nghÜ, c¶m xóc, hµnh vi cña ®èi t−îng mµ m×nh tiÕp nhËn ®−îc. Hoµ gi¶i viªn cÇn thÓ hiÖn sao cho c¸c bªn tin r»ng, m×nh ®· n¾m ®−îc ®óng quan ®iÓm vµ b¶n chÊt vô viÖc th× c¸c bªn míi dÔ tiÕp thu nh÷ng lêi t− vÊn vµ chÊp nhËn ph−¬ng ¸n, gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp mµ hoµ gi¶i viªn ®−a ra; - Tãm l−îc c¸c néi dung mang tÝnh b¶n chÊt cña vô viÖc vµ nguyªn nh©n ph¸t sinh tranh chÊp mét c¸ch chÝnh x¸c, kh¼ng ®Þnh l¹i víi c¸c bªn tranh chÊp ®Ó thèng nhÊt quan ®iÓm vµ c¸ch gi¶i quyÕt vô viÖc. Th«ng th−êng, lÇn ®Çu tiªn tiÕp xóc víi mét tranh chÊp cã tÝnh chÊt phøc t¹p, Hoµ gi¶i viªn ch−a thÓ n¾m b¾t mét c¸ch ch¾c ch¾n b¶n chÊt cña sù viÖc vµ nguyªn nh©n lµm ph¸t sinh tranh chÊp. Trong khi ®ã, c¸c bªn tranh chÊp th−êng cã t©m lý lµ ng−êi nghe còng ®· n¾m ®−îc néi dung vô viÖc nh− chÝnh b¶n th©n m×nh, nªn ®èi t−îng th−êng tr×nh bµy theo ý chñ quan vµ cã thÓ bá qua nhiÒu chi tiÕt mµ hä cho lµ kh«ng cÇn thiÕt hoÆc nh÷ng b»ng chøng kh«ng cã lîi cho hä. V× vËy, Hoµ gi¶i viªn cÇn nghiªn cøu ®Æt ra nh÷ng c©u hái ®¬n gi¶n ®Ó lµm râ nh÷ng t×nh tiÕt cã liªn quan ®Õn b¶n chÊt cña vô viÖc vµ gîi ý ®Ó ®èi t−îng tr×nh bµy ®óng b¶n chÊt vô viÖc, l−u ý ®èi t−îng tr×nh bµy vÊn ®Ò mét c¸ch v« t−, kh¸ch 61
quan, kh«ng thiªn vÞ, chñ quan. Hoµ gi¶i viªn còng l−u ý ®èi t−îng r»ng chØ cã thÓ ®−a ra mét gi¶i ph¸p chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vµ ®óng ph¸p luËt nÕu nh− ®èi t−îng tr×nh bµy vÊn ®Ò mét c¸ch trung thùc vµ kh¸ch quan. Ng−îc l¹i, gi¶i ph¸p mµ Hoµ gi¶i viªn ®−a ra cã thÓ kh«ng chÝnh x¸c nÕu ®èi t−îng tr×nh bµy thiªn vÞ, kh«ng trung thùc. Trong qu¸ tr×nh nghe c¸c bªn tr×nh bµy, Hoµ gi¶i viªn cÇn tr¸nh c¸c hµnh vi sau ®©y: - Nghe vµ ph¸n xÐt: ChØ trÝch, ®Æt ra nh÷ng gi¶ ®Þnh, chØnh lý, lªn líp vÒ mÆt ®¹o lý, chÊt vÊn, tranh luËn víi ®èi t−îng trong khi hä ®ang tr×nh bµy v.v.; - Kh«ng nªn cã ®iÖu bé, cö chØ (nh− l¾c ®Çu, cau cã mÆt mµy, nheo m¾t...), lêi nãi tá th¸i ®é phñ ®Þnh hay khã chÞu khi ®èi t−îng tr×nh bµy dµi dßng, kh«ng logic, khã hiÓu hoÆc ®Æt ra nhiÒu c©u hái kh«ng cã liªn quan ®Õn vô viÖc v.v.; - Kh«ng nªn buån bùc hay c¸u giËn khi c¸c bªn cã cö chØ hoÆc lêi nãi lµm m×nh kh«ng hµi lßng bëi ®ã lµ nh÷ng bøc xóc cña hä. NhiÒu ng−êi cho r»ng, bÊt kú ai cã tai mµ kh«ng bÞ ®iÕc th× ®Òu cã thÓ nghe ®−îc nh÷ng g× ng−êi kh¸c nãi, nh−ng l¾ng nghe ®Ó hiÓu biÕt vÒ b¶n chÊt cña mét hiÖn t−îng, sù vËt th× kh«ng ®¬n gi¶n, bëi kh«ng chØ nghe b»ng tai mµ ph¶i nghe b»ng tÊt c¶ c¸c gi¸c quan cña con ng−êi ®óng nh− nhµ triÕt häc Trung Quèc thêi cæ Trang Tö ®· 62
tõng nãi: ViÖc nghe b»ng tai lµ mét chuyÖn, viÖc nghe hiÓu lµ mét chuyÖn kh¸c. Nh−ng viÖc l¾ng nghe kh«ng chØ giíi h¹n cña c¬ quan thÝnh gi¸c (tai) hay bé ãc, v× nã ®ßi hái sù tham gia cña tÊt c¶ c¸c gi¸c quan vµ khi c¸c gi¸c quan b¾t ®Çu tham gia th× tÊt c¶ sÏ ®−îc l¾ng nghe. Cã mét ®iÒu mµ cã thÓ tr−íc ®©y b¹n ch−a hiÓu râ, ®ã lµ ch−a bao giê b¹n thùc sù l¾ng nghe. C©u hái 41: Kü n¨ng yªu cÇu c¸c bªn tranh chÊp cung cÊp c¸c chøng cø, tµi liÖu liªn quan ®Õn vô viÖc trong ho¹t ®éng hoµ gi¶i cã nh÷ng yªu cÇu g×? Tr¶ lêi: §Ó ®−a ra lêi khuyªn (t− vÊn) chÝnh x¸c, ®óng ph¸p luËt, c¶m hãa, thuyÕt phôc ®−îc ®èi t−îng th× Hoµ gi¶i viªn ph¶i ®Ò nghÞ ®èi t−îng cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c tµi liÖu (nÕu cã) ph¶n ¸nh néi dung vµ diÔn biÕn cña vô viÖc tranh chÊp. Trong thùc tiÔn, Hoµ gi¶i viªn khã cã thÓ ®−a ra nh÷ng lêi khuyªn (t− vÊn) chÝnh x¸c nÕu chØ nghe ®èi t−îng tr×nh bµy. §èi víi nh÷ng tranh chÊp ®¬n gi¶n, râ rµng, sau khi nghe c¸c bªn tr×nh bµy, Hoµ gi¶i viªn cã thÓ ph©n tÝch, gi¶i thÝch, h−íng dÉn ®−îc ngay cho ®èi t−îng, song ®èi víi nh÷ng vô viÖc phøc t¹p, ®· diÔn ra trong mét thêi gian dµi, vô viÖc ®· ®−îc mét sè c¬ quan, tæ chøc 63
hoÆc c¸ nh©n can thiÖp hoÆc gióp ®ì gi¶i quyÕt, nh−ng c¸c bªn tranh chÊp vÉn kh«ng hµi lßng vµ tiÕp tôc tranh chÊp th× ph¶i yªu cÇu c¸c bªn cung cÊp c¸c chøng cø vµ tµi liÖu cã liªn quan (nÕu cã) liªn quan ®Õn néi dung vµ diÔn biÕn vô viÖc (th«ng th−êng ng−êi t− vÊn chØ nhËn b¶n sao chôp c¸c giÊy tê, tµi liÖu ®ã sau khi ®· ®èi chiÕu víi b¶n chÝnh). Trong tr−êng hîp cÇn thiÕt, Hoµ gi¶i viªn ph¶i tù m×nh t×m hiÓu, thu thËp chøng cø, gÆp gì c¸c c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n ®· tõng tham gia gióp ®ì gi¶i quyÕt, gÆp ng−êi chøng kiÕn nghe hä tr×nh bµy vÒ diÔn biÕn vµ néi dung vô viÖc mµ hä biÕt ®−îc. ChØ cã nh− vËy, Hoµ gi¶i viªn míi cã thÓ hiÓu biÕt ®−îc b¶n chÊt vô viÖc, nguyªn nh©n dÉn ®Õn tranh chÊp, tõ ®ã ®−a ra lêi t− vÊn chÝnh x¸c, ®óng ph¸p luËt, c¶m hãa, thuyÕt phôc ®−îc c¸c bªn tranh chÊp tù nguyÖn gi¶i quyÕt bÊt ®ång. Trong phÇn lín c¸c vô viÖc tranh chÊp th−êng cã c¸c tµi liÖu, v¨n b¶n, th− tõ giao dÞch, v.v., liªn quan ®Õn vô viÖc. Nh÷ng giÊy tê, tµi liÖu nµy lµ nh÷ng chøng cø ph¸p lý thÓ hiÖn néi dung, b¶n chÊt cña vô viÖc hoÆc ph¶n ¸nh diÔn biÕn vµ qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt tranh chÊp. Trong thùc tiÔn, cã nh÷ng vô viÖc ®èi t−îng chØ tr×nh bµy mét c¸ch chung chung, ch−a muèn cung cÊp cho Hoµ gi¶i viªn nh÷ng v¨n b¶n, chøng cø mµ hä cho r»ng kh«ng cã lîi cho m×nh. Hoµ gi¶i viªn cÇn thuyÕt 64
phôc ®Ó hä cung cÊp ®Çy ®ñ. NÕu c¸c bªn tranh chÊp kh«ng cung cÊp nh÷ng tµi liÖu nµy th× viÖc hoµ gi¶i khã cã thÓ chÝnh x¸c vµ ®óng ph¸p luËt. Sau khi ®èi t−îng ®· cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c v¨n b¶n, tµi liÖu cã liªn quan, Hoµ gi¶i viªn cÇn dµnh thêi gian ®Ó ®äc, nghiªn cøu c¸c giÊy tê, tµi liÖu ®ã, trong khi ®äc cã thÓ ®ång thêi h×nh thµnh lu«n gi¶i ph¸p trªn c¬ së s¾p xÕp c¸c tµi liÖu theo tÇm quan träng cña vÊn ®Ò ®−a ra. Cã nh÷ng tµi liÖu hoµ gi¶i viªn kh«ng hiÓu, kh«ng ®äc ®−îc hoÆc nghi ngê vÒ tÝnh ch©n thùc cña nã th× cÇn hái l¹i ®èi t−îng ®Ó kh¼ng ®Þnh ngay. Tr−êng hîp sau khi nghe ®èi t−îng tr×nh bµy vµ nghiªn cøu c¸c tµi liÖu do ®èi t−îng cung cÊp thÊy ch−a thÓ ®−a ra lêi khuyªn ngay ®−îc mµ ph¶i cã thêi gian nghiªn cøu th× hÑn t− vÊn cho ®èi t−îng vµo mét ngµy kh¸c. Trong mäi tr−êng hîp, khi ch−a thùc sù tin t−ëng vÒ gi¶i ph¸p mµ m×nh sÏ ®−a ra cho ®èi t−îng th× Hoµ gi¶i viªn kh«ng nªn véi vµng ®−a ra gi¶i ph¸p ®ã. C©u hái 42: Kü n¨ng tra cøu tµi liÖu tham kh¶o trong c«ng t¸c hoµ gi¶i cã nh÷ng néi dung g×? Tr¶ lêi: Trong qu¸ tr×nh hoµ gi¶i, mét ho¹t ®éng hÕt søc quan träng vµ mang tÝnh quyÕt ®Þnh cña Hoµ gi¶i viªn lµ t− vÊn ph¸p luËt (gi¶i ®¸p ph¸p luËt, cung 65
cÊp th«ng tin ph¸p luËt vÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn tranh chÊp, ®−a ra nh÷ng lêi khuyªn vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn ph¸p luËt, h−íng dÉn c¸c bªn xö sù phï hîp víi ph¸p luËt v.v.) ®Ó c¸c bªn tranh chÊp n©ng cao ý thøc ph¸p luËt, hiÓu râ quyÒn vµ nghÜa vô cña m×nh, trªn c¬ së ®ã tù nguyÖn gi¶i quyÕt tranh chÊp phï hîp víi ph¸p luËt. §Ó ®−a ra lêi t− vÊn ph¸p luËt chÝnh x¸c, viÖc tra cøu tµi liÖu ph¸p luËt trong qu¸ tr×nh hoµ gi¶i lµ ®iÒu kiÖn b¾t buéc bëi v×: Thø nhÊt, ®Ó kh¼ng ®Þnh víi c¸c bªn tranh chÊp r»ng Hoµ gi¶i viªn ®ang thùc hiÖn hoµ gi¶i theo ph¸p luËt, trªn c¬ së ph¸p luËt chø kh«ng ph¶i theo c¶m tÝnh chñ quan, duy ý chÝ cña m×nh; thø hai, viÖc tra cøu tµi liÖu ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn vô viÖc hoµ gi¶i sÏ gióp Hoµ gi¶i viªn kiÓm tra tÝnh chÝnh x¸c nh÷ng t− duy vµ kh¼ng ®Þnh chÝnh thøc nh÷ng lêi t− vÊn cña m×nh lµ ®óng ph¸p luËt v× trong thùc tiÔn, kh«ng ph¶i bao giê Hoµ gi¶i viªn còng cã thÓ nhí chÝnh x¸c tÊt c¶ c¸c quy ®Þnh thuéc c¸c lÜnh vùc ph¸p luËt kh¸c nhau. NÕu thÊy cÇn thiÕt hoÆc c¸c bªn yªu cÇu th× Hoµ gi¶i viªn cã thÓ cung cÊp cho c¸c bªn b¶n sao v¨n b¶n, tµi liÖu ®ã cïng víi lêi t− vÊn mµ m×nh ®−a ra. Trong tr−êng hîp kh«ng t×m thÊy v¨n b¶n cÇn t×m hoÆc nghi ngê vÒ hiÖu lùc cña v¨n b¶n ®ã (vÝ dô, v¨n b¶n ®· bÞ huû bá vµ cã mét v¨n b¶n míi thay thÕ), th× Hoµ gi¶i viªn cã thÓ ch−a 66
®−a ra lêi khuyªn ngay mµ hÑn ®èi t−îng vµo mét dÞp kh¸c ®Ó kh¼ng ®Þnh l¹i tÝnh hîp ph¸p cña v¨n b¶n ph¸p luËt cÇn ¸p dông. Tr−êng hîp vô viÖc hoµ gi¶i cã liªn quan ®Õn lÜnh vùc ph¸p luËt mµ Hoµ gi¶i viªn ch−a hiÓu s©u th× nªn gÆp c¸c nhµ chuyªn m«n hay ®ång nghiÖp kh¸c am hiÓu s©u vÒ lÜnh vùc ph¸p luËt ®ã ®Ó tham kh¶o ý kiÕn tr−íc khi ®−a ra lêi t− vÊn, tr¸nh t×nh tr¹ng mÆc dï Hoµ gi¶i viªn ch−a n¾m v÷ng ph¸p luËt nh−ng vÉn thùc hiÖn t− vÊn, ®−a ra nh÷ng gi¶i ph¸p dÉn ®Õn viÖc hoµ gi¶i kh«ng chÝnh x¸c, kh«ng ®óng ph¸p luËt, tr¸i víi nguyªn t¾c hoµ gi¶i, g©y hËu qu¶ cho c¸c bªn tranh chÊp. C©u hái 43: Kü n¨ng xem xÐt, x¸c minh vô viÖc cÇn hoµ gi¶i ®ßi hái nh÷ng yªu cÇu nµo? Tr¶ lêi: Xem xÐt, x¸c minh vô viÖc chØ ¸p dông ®èi víi nh÷ng vô viÖc phøc t¹p, liªn quan ®Õn nhiÒu lÜnh vùc ph¸p luËt hoÆc ®· ®−îc nhiÒu c¬ quan, tæ chøc c¸ nh©n gióp ®ì gi¶i quyÕt mµ c¸c bªn vÉn kh«ng tho¶ thuËn ®−îc víi nhau trong c¸ch gi¶i quyÕt tranh chÊp hoÆc sau khi ®· nghe c¶ hai bªn tr×nh bµy, xem xÐt c¸c giÊy tê, tµi liÖu c¸c bªn cung cÊp (hoÆc c¸c bªn ch−a cung cÊp ®ñ c¸c giÊy tê, tµi liÖu cã liªn quan ®Õn vô viÖc), Hoµ gi¶i viªn thÊy ch−a ®ñ c¬ së ®Ó t− vÊn, ®−a ra nh÷ng gi¶i ph¸p, 67
cÇn ph¶i tiÕn hµnh xem xÐt, x¸c minh, thu thËp tµi liÖu, chøng cø, gÆp gì, tiÕp xóc víi c¸c c¬ quan, tæ chøc vµ nh÷ng ng−êi cã liªn quan ®Ó t×m hiÓu râ b¶n chÊt vô viÖc, tr¸nh véi vµng ®−a ra nh÷ng kÕt luËn phiÕn diÖn, chñ quan. Qu¸ tr×nh xem xÐt, x¸c minh vô viÖc ®ßi hái Hoµ gi¶i viªn ph¶i thùc sù kh¸ch quan, v« t−, nhÊt lµ khi tiÕp xóc víi nh÷ng ng−êi cã lîi Ých liªn quan trong vô viÖc tranh chÊp hoÆc th©n quen víi mét bªn tranh chÊp. Th«ng th−êng, nh÷ng ng−êi cã lîi Ých liªn quan ®Õn vô viÖc hoÆc th©n quen lu«n b¶o vÖ nh÷ng viÖc cña bªn cã liªn quan ®· lµm nªn chØ ®−a ra nh÷ng th«ng tin cã lîi cho bªn tranh chÊp mµ hä cã liªn quan. V× vËy, Hoµ gi¶i viªn cÇn khÐo lÐo ®Ò nghÞ nh÷ng ng−êi cã liªn quan cung cÊp nh÷ng th«ng tin, tµi liÖu chÝnh x¸c, trung thùc. ViÖc xem xÐt, x¸c minh nªn lËp thµnh biªn b¶n ®Ó lµm c¨n cø gi¶i thÝch, thuyÕt phôc c¸c bªn tù nguyÖn hoµ gi¶i. C©u hái 44: Kü n¨ng gi¶i thÝch, thuyÕt phôc, c¶m ho¸, h−íng dÉn c¸c bªn tù nguyÖn gi¶i quyÕt tranh chÊp ®ßi hái yªu cÇu g× trong ho¹t ®éng hoµ gi¶i ë c¬ së? Tr¶ lêi: Gi¶i thÝch, thuyÕt phôc, c¶m ho¸ ®−îc c¸c bªn tù nguyÖn tho¶ thuËn, gi¶i quyÕt tranh chÊp lµ nghÖ thuËt hoµ gi¶i, ®ßi hái Hoµ gi¶i viªn kh«ng chØ cã 68
kiÕn thøc ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn lÜnh vùc tranh chÊp, giái vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô hoµ gi¶i, cã uy tÝn, phÈm chÊt ®¹o ®øc, cã c¸i t©m vµ kinh nghiÖm cuéc sèng mµ cßn cã kh¶ n¨ng vËn dông ph¸p luËt vµ ®¹o ®øc x· héi ®Ó gi¶i thÝch, thuyÕt phôc vµ c¶m ho¸ c¸c bªn ®i ®Õn tho¶ thuËn gi¶i quyÕt tranh chÊp. Gi¶i thÝch, thuyÕt phôc, c¶m ho¸ vµ h−íng dÉn c¸c bªn tù nguyÖn gi¶i quyÕt tranh chÊp ®−îc Hoµ gi¶i viªn thùc hiÖn trong suèt qu¸ tr×nh hoµ gi¶i, tõ lÇn gÆp gì ®Çu tiªn víi tõng ®èi t−îng hoÆc gÆp gì c¶ hai bªn, Hoµ gi¶i viªn ®· ph¶i ®−a ra lêi gi¶i ®¸p, lêi khuyªn, gi¶i ph¸p, ph−¬ng ¸n, v.v., ®Ó th¸o gì nh÷ng v−íng m¾c cña c¸c bªn; x¸c ®Þnh râ quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn khi tham gia vµo c¸c quan hÖ x· héi cã liªn quan ®Õn vô viÖc tranh chÊp, hµnh vi nµo c¸c bªn ®−îc lµm vµ nh÷ng hµnh vi nµo ph¸p luËt ng¨n cÊm; ph©n tÝch nh÷ng hµnh vi nµo phï hîp víi ph¸p luËt, víi ®¹o ®øc x· héi vµ hµnh vi nµo tr¸i ph¸p luËt, tr¸i víi ®¹o ®øc x· héi, nªu râ hËu qu¶ ph¸p lý mµ c¸c bªn ph¶i g¸nh chÞu nÕu tiÕp tôc tranh chÊp vµ ®−a ra ®Þnh h−íng gi¶i quyÕt tranh chÊp ®Ó c¸c bªn tù lùa chän vµ quyÕt ®Þnh. Mét ®iÒu quan träng lµ trong qu¸ tr×nh hßa gi¶i, Hßa gi¶i viªn cÇn ph¶i lu«n kÕt hîp c¶ t×nh vµ c¶ lý ®Ó ph©n tÝch, gi¶i thÝch, thuyÕt phôc c¸c bªn tranh chÊp hßa gi¶i víi nhau. Khi thuyÕt phôc c¸c bªn tranh chÊp ®¹t ®−îc tháa thuËn, Hßa gi¶i viªn cÇn l−u ý mét sè ®iÓm sau: 69