intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Toán 9 - Chuyên đề 1: Rút gọn phân thức đại số

Chia sẻ: Khang Duy | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:11

674
lượt xem
116
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

 Toán 9 - Chuyên đề 1: Rút gọn phân thức đại số trình bày phương pháp giải các dạng bài tập trong chuyên đề và các ví dụ minh họa mẫu nhằm giúp các em học sinh nắm chắc các phương pháp giải bài tập, học tốt môn Toán 9. Đây cũng là tài liệu tham khảo hữu ích cho các giáo viên dạy Toán lớp 9.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Toán 9 - Chuyên đề 1: Rút gọn phân thức đại số

  1. CHUYÊN ĐỀ RÚT GỌN PHÂN THỨC ĐẠI SỐ Chuyên đề 1:  RÚT GỌN PHÂN THỨC ĐẠI SỐ I – Phương pháp giải: ­ Phân tích tử và mẫu thành nhân tử (nếu có) để tìm nhân tử chung.  ­ Chia cả tử và mẫu cho nhân tử chung. II – Các dạng bài toán thường gặp: 1­  Ruùt goïn phaân thöùc.  ( x + a)2 − x 2 a 4 − 3a 2 + 1 Câu1: a) Câu : b) 4 a 2 + 4 x 2 + 4ax a − a 2 − 2a − 1 ( x + a − x)( x + a + x) = a 4 − 3a 2 + 1 ( a + 2 x) 2 = 4 a − ( a 2 + 2a + 1) a (2 x + a) = a 4 − 2a 2 + 1 − a 2 (2 x + a) 2 = a 4 − (a + 1) 2 a = (a 2 − 1) 2 − a 2 2x + a = a 4 − (a + 1) 2 (a 2 − 1 + a )(a 2 − 1 − a ) = (a 2 + a + 1)( a 2 − a − 1) (a 2 + a − 1) = (a 2 + a + 1) c) 2 y2 + 5 y + 2 2 y 3 + 9 y 2 + 12 y + 4 (2 y 2 + 4 y ) + ( y + 2) = (2 y 3 + 4 y 2 ) + (5 y 2 + 10 y ) + (2 y + 4) 2 y ( y + 2) + ( y + 2) = 2 2 y ( y + 2) + 5 y( y + 2) + 2( y + 2)   ( y + 2)(2 y + 1) = ( y + 2)(2 y 2 + 5 y + 2) (2 y + 1) = (2 y + 1)( y + 2) 1 = y+2 1 Với: y ­2 và y ­   2 2­ Chứng minh. 1
  2. CHUYÊN ĐỀ RÚT GỌN PHÂN THỨC ĐẠI SỐ a 3 − 4a 2 − a + 4 a +1 Câu2 : a) Hãy chứng minh:  = a − 7a + 14a − 8 a − 2 3 2             Giải:   a 3 − 4a 2 − a + 4 a 3 − 7 a 2 + 14a − 8 (a 3 − a ) − (4a 2 − 4) = 3 (a − 8) − (7 a 2 − 14a ) a (a 2 − 1) − 4(a 2 − 1) = (a − 2)(a 2 + 2a + 4) − 7a (a − 2) (a − 4)(a 2 − 1) = (a − 2)(a 2 − 5a + 4) ( a − 4)(a + 1)(a − 1) = (a − 2)(a − 4)(a − 1) a +1 = a−2 Câu2 : b) Chứng minh phân thức sau không phụ thuộc vào x:  ( x 2 + a)(1 + a ) + a 2 x 2 + 1 ( x 2 − a)(1 − a ) + a 2 x 2 + 1             Giải: ( x 2 + a)(1 + a) + a 2 x 2 + 1 ( x 2 − a )(1 − a ) + a 2 x 2 + 1 x2 + x2 a + a + a 2 + a 2 x 2 + 1 = x2 − x2 a − a + a 2 + a 2 x2 + 1 x2 + x2 a + a 2 x 2 + a 2 + a + 1 = 2 x − x2 a + a2 x2 + a 2 + a + 1 x 2 (1 + a + a 2 ) + (1 + a + a 2 ) = 2 x (1 − a + a 2 ) + (1 − a + a 2 ) ( x 2 + 1)(1 + a + a 2 ) = ( x 2 + 1)(1 − a + a 2 ) 1 + a + a2 = 1 − a + a2 Vậy: Phân thức không phụ thuộc vào x. 2
  3. CHUYÊN ĐỀ RÚT GỌN PHÂN THỨC ĐẠI SỐ 1 1 1 1 Câu2:  c) Chứng minh rằng nếu   + + =   thì trong ba số  x, y, z   ít   x y z x+ y+z nhất cũng có một cặp số đối nhau . Giải: 1 1 1 1 Từ:     + + =   x y z x+ y+z yz + xz + xy 1 Ta có:      = xyz x+ y+z Từ đó ta có:  ( x + y + z )( yz + xz + xy ) = xyz Hay   ( x + y + z )( yz + xz + xy ) − xyz = 0 Biến đổi vế trái:  ( x + y + z )( yz + xz + xy ) − xyz = xyz + x 2 z + x 2 y + y 2 z + xyz + xy 2 + yz 2 + xz 2 + xyz − xyz = ( xyz + xz 2 + y 2 z + yz 2 ) + ( x 2 y + x 2 z + xy 2 + xyz )    = z ( xy + xz + y 2 + yz ) + x( xy + xz + y 2 + yz ) = ( xy + xz + y 2 + yz )( x + z ) = ( x + y )( y + z )( x + z ) Vậy:  ( x + y )( y + z )( x + z ) = 0 Tích ba nhân tử  bằng 0 chứng tỏ  rằng ít nhất phải có một nhân tử   bằng 0, từ đó suy ra ít nhất có một cặp đối nhau. 3­ Tính giá trị. x3 + x 2 − 6 x Câu3 : a) Tính giá trị của phân thức  C =    với x = 2008 x3 − 4 x Giải: C =    x3 + x 2 − 6 x x3 − 4 x x( x 2 + x − 6) = x( x 2 − 4) x2 − 2 x + 3x − 6 = ( x + 2)( x − 2) x( x − 2) + 3( x − 2) = ( x + 2)( x − 2) x+3 = x+2 3
  4. CHUYÊN ĐỀ RÚT GỌN PHÂN THỨC ĐẠI SỐ 2011       Với x = 2008 thì  C =  2010 Câu 3: b)  Cho  a+b+c = 5. Tính giá trị của phân thức  a 3 + b3 + c 3 − 3abc a 2 + b 2 + c 2 − ab − bc − ac Ta có: a 3 + b3 + c 3 − 3abc = a 3a+ b+3b+ c+3 c+ 3−a32abc b + 3ab 2 −(3aa+2 bb−+3cab )(a2 2−+3babc + c 2 − ab − bc − ac ) 3 3 3 2 Vậy:  2 3 2 2 2 = = a+b+c =5 a + b + c − ab − 2 bc − 3 ac 3 2 ( a + b2 + c − ab − bc − ac ) = a + 3a b + 3ab + b + c − 3a b − 3ab − 3abc 2 2 2 = (a + b)3 + c 3 − 3ab(a + b + c) x y z a b c = (a + b + c)[(a + b) 2 − (a + b)c + cỏ Câu3: c) Cho a, b, c, x, y, z  th 2 − 3ab(a + b++ c+) = 1  và   + + = 0 ]a mãn  a b c x y z = (a + b 2+ c)( a22 + b22 + c 2 − ab − bc − ca ) x y z Tính:   2 + 2 + 2 a b c Giải: x y z + + =1 a b c x y z � ( + + )2 = 1 a b c x 2 y 2 z 2 2 xy 2 xz 2 yz � 2 + 2 + 2 + + + =1 a b c ab ac bc x 2 y 2 z 2 2 xyz c b a � 2 + 2 + 2 + ( + + ) =1 a b c abc z y x x 2 y 2 z 2 2 xyz a b c � + + + ( + + ) =1 a 2 b 2 c 2 abc x y z a b c Mà:   + + = 0 x y z x2 y 2 z 2 Vậy:   2 + 2 + 2 = 1 a b c 4­ Tổng hợp mn 2 + n 2 (n 2 − m) + 1 Câu4 : a)  Cho biểu thức  A =  m 2 n 4 + 2n 4 + m 2 + 2 a1) Rút gọn A. a2) Chứng minh rằng A dương. a3) Với giá trị nào của m thì A đạt giá trị lớn nhất?                           Giải: 4
  5. CHUYÊN ĐỀ RÚT GỌN PHÂN THỨC ĐẠI SỐ mn 2 + n2 ( n 2 − m) + 1 a1)   A =  m 2 n 4 + 2n 4 + m 2 + 2 mn 2 + n 4 − mn 2 + 1 = 2 4 m n + m 2 + 2n 4 + 2 n4 + 1 = 4 ( n + 1)( m2 + 2) 1 = 2 m +2 a2)  Ta có: m2   0,  ∀ m.                 Nên: m2 + 2  > 0,  ∀ m. 1                 Do đó:   > 0,  ∀ m. m +2 2                 Vậy: A > 0,  ∀ m. a3) Ta có: m2   0,  ∀ m.                 Nên: m2 + 2   2,  ∀ m.   1 1     Do đó:  ,  ∀ m.   m +2 2 2 1     Hay: A    ,  ∀ m.   2 1     Vậy: A đạt giá trị lớn nhất khi A =  2      Suy ra: m2 + 2 = 2   hay  m = 0 �x + 2 � 2 − 4 x 3x − x + 1 2 2 Câu4: b) Cho M =  � + − 3 � : − . x + 2 2 � 23x− 4 x x +31x − x�2 + x +1 1 3x � � +1) Rút g b − 3�ọ:n bi − x +ể1 u thứ3c M. � �3x x +1 � x b ) Tìm giá trị của M với x = 2008. 2 �( x + 2)( x + 1) + 2.3 x − 3.3 x.( x + 1) � x + 1 3 x − x 2 + 1 = � b3) Với giá trị nào của x  thì M 
  6. CHUYÊN ĐỀ RÚT GỌN PHÂN THỨC ĐẠI SỐ b2) Với x = 2008. 2008 − 1 M =  = 669 3 b3)  M 
  7. CHUYÊN ĐỀ RÚT GỌN PHÂN THỨC ĐẠI SỐ a2 + a + 1 3  ,              ∀a R a2 + 1 2 Giải: Ta có: ( a − 1) �� 2 0 a 2 + 1 �2a          (1) Chia cả hai vế của (1) cho  2(a2+1), ta được: 1 a 2 a +1 2 1 a Do đó:  + 1 +1 2 a +1 2 3 a2 + a + 1 ۳ 2 a2 + 1 a2 + a + 1 3 Vậy:  2  ,              ∀a R a +1 2 Câu5: c) Tính giá trị của biểu thức sau: 3 �x − a � x − 2a + b a+b Q=� �−   với   x = �x − b � x + a − 2b 2 Giải: a+b Với   x = , ta có: 2 a+b b−a x−a = −a = 2 2 a+b a −b x−b = −b = 2 2 x−a b−a 2 � = . = −1 x −b 2 a −b Ta lại có: a+b 3b − 3a 3(b − a ) x − 2a + b = − 2a + b = = 2 2 2 a+b 3a − 3b 3(a − b) x + a − 2b = + a − 2b = = 2 2 2 x − 2a + b 3(b − a) 2 � = . = −1 x + a − 2b 2 3(a − b) Vậy: Q = (­1)3­(­1) = ­1+1 = 0 Câu6: a) Rút gọn biểu thức sau: 1 1 1 A =  + + (a − b)(a − c) (b − c)(b − a) (c − a)(c − b) Với a, b, c đôi một khác nhau. 7
  8. CHUYÊN ĐỀ RÚT GỌN PHÂN THỨC ĐẠI SỐ Giải: A =  1 + 1 + 1 (a − b)(a − c ) (b − c )(b − a ) (c − a )(c − b) −1 −1 −1 = + + (a − b)(c − a ) (b − c)( a − b) (c − a )(b − c) − (b − c ) − ( c − a ) − ( a − b ) = (a − b)(b − c)(c − a ) −b + c − c + a − a + b = (a − b)(b − c)(c − a ) =0                                                                     (a, b, c đôi m ột khác nhau)  Câu6: b) Chứng minh rằng biểu thức sau không phụ thuộc a, b, c. 4a 2 − 1 4b 2 − 1 4c 2 − 1 B =  + + (a − b)( a − c) (b − c)(b − a) (c − a)(c − b) Với a, b, c đôi một khác nhau. Giải: 8
  9. CHUYÊN ĐỀ RÚT GỌN PHÂN THỨC ĐẠI SỐ 4a 2 − 1 4b 2 − 1 4c 2 − 1 B= + + (a − b)( a − c) (b − c)(b − a ) (c − a )(c − b) � a2 b2 c2 � = 4. � + + (a − b)(a − c) (b − c)(b − a ) (c − a)(c − b) � � � � 1 1 1 � −� + + �(a − b)(a − c ) (b − c )(b − a ) (c − a )(c − b) � � � −a 2 −b 2 −c 2 � = 4. � + + −0 (a − b)(c − a) (b − c)(a − b) (c − a)(b − c ) � � � − a 2 (b − c ) − b 2 ( c − a ) − c 2 ( a − b ) � � = 4. � � � (a − b)(b − c )(c − a ) � −a 2 b + a 2 c − b 2 c + ab 2 − ac 2 + bc 2 � � = 4. � � � (a − b)(b − c)(c − a ) � a c − b c + ab − a b − ac + bc � � 2 2 2 2 2 2 = 4. � � � ( a − b)(b − c )(c − a ) � c(a 2 − b 2 ) − ab(a − b) − c 2 (a − b) � � = 4. � � � (a − b)(b − c )(c − a ) � (a − b)[c(a + b) − ab − c 2 ] � � = 4. � � � (a − b)(b − c )(c − a ) � (a − b)(cb − c 2 − ab + ca ) � � = 4. � � � (a − b)(b − c )(c − a ) � (a − b)(b − c)(c − a ) � � = 4. � =4 (a − b)(b − c)(c − a ) � � �                                                                    ( a, b, c đôi một khác nhau )  Câu6: c) Tính giá trị của biểu thức sau: x + 2a x + 2b 4ab               P = +  với  x = x − 2a x − 2b a+b Giải: 9
  10. CHUYÊN ĐỀ RÚT GỌN PHÂN THỨC ĐẠI SỐ x + 2a x + 2b P= + x − 2a x − 2b ( x + 2a )( x − 2b) + ( x − 2a)( x + 2b) = ( x − 2a )( x − 2b) x 2 − 2bx + 2ax − 4ab + x 2 + 2bx − 2ax − 4ab = x 2 − 2(a + b) x + 4ab 2( x 2 − 4ab) = x 2 − 2(a + b) x + 4ab 4ab Thay  x =  vào  P  ta có: a+b �16a 2 b 2 � 2� − 4ab � �(a + b) 2 � P= 16a 2 b 2 − 8ab + 4ab ( a + b) 2 �16a 2 b 2 � 2� − 4ab � �( a + b) 2 � = �16a 2 b 2 � � − 4ab � �(a + b) 2 � =2 10
  11. CHUYÊN ĐỀ RÚT GỌN PHÂN THỨC ĐẠI SỐ 11
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1