Tóm tắt Khóa luận tốt nghiệp khoa Bảo tàng học: Bảo tàng Cách mạng Việt Nam với việc sưu tầm hiện vật về đời sống sinh hoạt của đồng bào dân tộc thiểu số vùng Tây Bắc

tr−êng ®¹i häc v¨n ho¸ hμ néi<br /> KHOA BẢO TÀNG<br /> *********<br /> <br /> nguyÔn thÞ thñy<br /> <br /> b¶o tμng c¸ch m¹ng viÖt nam víi viÖc s−u tÇm<br /> hiÖn vËt ®êi sèng sinh ho¹t cña ®ång bμo d©n téc<br /> thiÓu sè vïng t©y b¾c<br /> <br /> khãa luËn tèt nghiÖp<br /> ngμnh b¶o tån - b¶o tμng<br /> <br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN:<br /> <br /> hμ néi - 2008<br /> <br /> 1<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Bảng các chữ cái viết tắt ................................................................. 1<br /> Lời cảm ơn ....................................................................................... 4<br /> Phần mở đầu .................................................................................... 5<br /> 1. Lí do chọn đề tài ............................................................................ 5<br /> 2. Mục đích và yêu cầu của đề tài ..................................................... 7<br /> 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài ................................ 7<br /> 4. Phương pháp nghiên cứu và đóng góp của đề tài ......................... 8<br /> 5. Bố cục của đề tài ........................................................................... 9<br /> CHƯƠNG I : Bảo tàng và công tác sưu tầm hiện vật bảo tàng 10<br /> 1.1 Khái niệm về bảo tàng ............................................................ 10<br /> 1.1.1 Khái niệm về bảo tàng............................................................ 10<br /> 1.1.2 Đặc trưng của bảo tàng ......................................................... 13<br /> 1.1.3 Chức năng của bảo tàng ......................................................... 15<br /> 1.2 Khái niệm hiện vật bảo tàng .................................................. 21<br /> 1.2.2 Thuộc tính của hiện vật bảo tàng ........................................... 23<br /> 1.3 Khái niệm công tác sưu tầm hiện vật bảo tàng .................... 25<br /> CHƯƠNG II: Bảo tàng Cách mạng Việt Nam với việc sưu tầm hiện vật về<br /> đời sống sinh hoạt của đồng bào vùng Tây Bắc.................................. 28<br /> 2.1 Kh¸i qu¸t vÒ Bảo tàng Cách mạng Việt Nam....................... 28<br /> 2.2 Công tác sưu tầm hiện vật của Bảo tàng Cách mạng Việt Nam trong<br /> những năm gần đây ............................................................................... 32<br /> 2.2.1 Tầm quan trọng của công tác sưu tầm hiện vật của Bảo tàng Cách<br /> mạng Việt Nam ............................................................................ 32<br /> 2.2.1.1 Xây dựng kế hoạch sưu tầm ................................................ 32<br /> 2.2.1.2 Phương pháp sưu tầm hiện vật bảo tàng ............................ 39<br /> <br /> 4<br /> <br /> 2.2.2 Thực trạng công tác sưu tầm hiện vật của Bảo tàng Cách mạng Việt Nam<br /> trong những năm gần đây ( từ năm 2000 đến năm 2007 ) ...................... 42<br /> 2.2.3 Kết quả hoạt động sưu tầm của Bảo tàng Cách mạng Việt Nam trong<br /> những năm gần đây ................................................................................ 45<br /> 2.3 Bảo tàng Cách mạng Việt Nam với việc sưu tầm hiện vật về đời sống<br /> sinh hoạt của đồng bào dân tộc thiểu số vùng Tây Bắc ..................... 49<br /> 2.3.1 Khái niệm đời sống sinh hoạt................................................. 49<br /> 2.3.2 Vài nét về đồng bào dân tộc thiểu số vùng Tây Bắc.............. 51<br /> 2.3.3. Một số nhận thức về hoạt động sưu tầm hiện vật đời sống sinh hoạt của<br /> đồng bào dân tộc thiểu số vùng Tây Bắc................................................ 57<br /> 2.3.4 Tổng quan về hiện vật đời sống sinh hoạt đang lưu giữ tại Bảo tàng Cách<br /> mạng Việt Nam........................................................................................ 63<br /> 2.3.5. Những lĩnh vực sưu tầm về đời sống sinh hoạt của đồng bào dân tộc<br /> thiểu số vùng Tây Bắc ............................................................................. 70<br /> 2.3.6 Xây dựng hồ sơ khoa học pháp lí cho hiện vật về đời sống sinh hoạt của<br /> đồng bào dân tộc thiểu số vùng Tây Bắc ................................................ 76<br /> CHƯƠNG III: Một số nhận xét và kiến nghị đối với hoạt động sưu tầm<br /> hiện vật đời sống sinh hoạt của đồng bào dân tộc thiểu số vùng Tây<br /> Bắc ................................................................................................. 81<br /> 3.1 Đánh giá chung về hoạt động sưu tầm hiện vật về đời sống sinh hoạt<br /> của đồng bào dân tộc thiểu số vùng Tây Bắc ...................................... 81<br /> 3.2 Một số kiến nghị về công tác sưu tầm hiện vật đời sống sinh hoạt của<br /> đồng bào dân tộc thiểu số vùng Tây Bắc ............................................. 83<br /> KẾT LUẬN ................................................................................. 89<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 92<br /> <br /> 5<br /> <br /> PHẦN MỞ ĐẦU<br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> Công tác sưu tầm hiện vật bảo tàng là một trong những khâu công tác nghiệp<br /> vụ quan trọng của tất cả các bảo tàng. Bởi nó là điều kiện tiên quyết cho sự hình<br /> thành, tồn tại và phát triển của tất cả hệ thống bảo tàng trên thế giới. Bảo tàng có<br /> thực sự thu hút được đông đảo quần chúng tham quan hay không đó là nhờ vào<br /> việc có những hiện vật và sưu tập hiện vật mới và có giá trị hay không. Mọi hoạt<br /> động của bảo tàng đều hướng vào công chúng, lấy việc thỏa mãn của công chúng<br /> làm thước đo cho sự phát triển của bảo tàng. Để thực hiện tốt điều này đòi hỏi tất<br /> cả các bảo tàng dù lớn hay nhỏ đều phải luôn luôn làm mới mình bằng cách thường<br /> xuyên sưu tầm các hiện vật và tài liệu, hiện vật có giá trị bảo tàng để kiện toàn kho<br /> và phục vụ cho các khâu công tác khác của bảo tàng.<br /> Từ khi thành lập đến nay BTCMVN luôn chú trọng vào việc sưu tầm hiện vật<br /> phản ánh tiến trình lịch sử cận - hiện đại Việt Nam từ khi thực dân Pháp xâm lược<br /> 1858 đến nay. Cụ thể là lịch sử đấu tranh cách mạng của nhân dân Việt Nam chống<br /> thực dân, phong kiến và sự nghiệp xây dựng, bảo vệ nước Việt Nam mới dưới sự<br /> lãnh đạo của ĐCSVN. Chính vì thế mà nhóm hiện vật phản ánh về đời sống sinh<br /> hoạt xã hội Việt Nam cuối thế kỉ XIX đến nay vẫn chưa được chú ý do đó còn hạn<br /> chế về chất lượng và số lượng hiện vật. Vì sưu tầm mảng hiện vật này là rất khó.<br /> Trong những năm gần đây, BTCMVN đã đổi mới nhiều trong việc sưu tầm hiện<br /> vật mà điển hình là sưu tầm hiện vật về đời sống sinh hoạt nhằm hướng theo tiến<br /> trình của lịch sử dân tộc Việt Nam trên bình diện sự phát triển của các hình thái<br /> kinh tế - xã hội và để chuẩn bị cho sự ra đời của BTLSQGVN.<br /> Những hiện vật phản ánh đời sống sinh hoạt là rất đa dạng và phong phú về<br /> loại hình. Nó vừa bao hàm giá trị vật chất và giá trị tinh thần vμ được làm ra trước<br /> tiên là để phục vụ cho cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của con người và dần được<br /> <br /> 6<br /> <br /> cải tiến theo sự phát triển của khoa học - kĩ thuật và do nhu cầu ngày càng cao của<br /> xã hội. Song bên cạnh những giá trị về công năng của chúng thì những hiện vật này<br /> còn hàm chứa những giá trị tinh thần mà chính những giá trị này là tồn tại vững<br /> bền thông qua những họa tiết, hoa văn trang trí, cách tạo hình trong mỗi đồ dùng,<br /> hay là những yếu tố văn hoá tín ngưỡng, tâm linh chứa đựng trong mỗi hiện vật.<br /> Sưu tầm hiện vật về đời sống sinh hoạt là một trong những nội dung hoạt<br /> động của bảo tàng thuộc loại hình lịch sử xã hội nói chung và BTCMVN nói riêng.<br /> Tuy nhiên do đặc thù và tính chất riêng của những hiện vật này mà việc sưu tầm<br /> những hiện vật phản ánh đời sống sinh hoạt của người dân Việt Nam cũng là vấn<br /> đề được quan tâm ở bảo tàng này vì đây là một mảng đề tài sưu tầm có sức hấp dẫn<br /> lớn. Trong đó có các hiện vật, hình ảnh, tài liệu về đời sống sinh hoạt của đồng bảo<br /> thiểu số vùng Tây Bắc.<br /> Tây Bắc là một vùng có nhiều nét nổi bật về tự nhiên bởi nó lưu giữ các giá<br /> trị cảnh quan tự nhiên, đa dạng sinh học, hệ sinh thái và cũng nổi bật về các giá trị<br /> văn hoá đặc sắc, độc đáo vÒ văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu<br /> số đã tạo cho vùng Tây Bắc một nét quyến rũ không nơi đâu có được, làm nên sự<br /> phong phú, đa dạng nền văn hóa Việt Nam.<br /> Tây Bắc có nhiều điểm du lịch thu hút nhiều du khách nhất là khách quốc tế<br /> như: SaPa, Bắc Hà (Lào Cai), Khu di tích nhà tù Sơn La, Cao nguyên Mộc Châu<br /> (Sơn La), hồ Thác Bà, Suối Giàng (Yên Bái), Hồ Sông Đà, Mai Châu, Kim Bôi<br /> (Hòa Bình).<br /> Sưu tầm hiện vật đời sống sinh hoạt của đồng bào dân tộc thiểu số vùng Tây<br /> Bắc là một mảng lớn trong nội dung sưu tầm về hiện vật đời sống sinh hoạt của<br /> BTCMVN. Để thấy rõ được những đặc trưng văn hóa riêng có của nơi đây, thấy rõ<br /> được đời sống sinh hoạt vật chất cũng như tinh thần hàng ngày của đồng bào dân<br /> tộc thiểu số sinh sống ở đây. Từ đó phân biệt với các vùng miền dân tộc khác nhau<br /> để thấy được những giá trị về mặt vật chất và tinh thần, phát huy được thế mạnh<br /> của nó trong công cuộc xây dựng đất nước. Vì thế tôi chọn đề tài “Bảo tàng Cách<br /> <br /> 7<br /> <br />