TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI<br />
KHOA VĂN HÓA DÂN TỘC THIỂU SỐ<br />
<br />
LỄ CƯỚI NGƯỜI DAO ĐỎ XÃ THANH KIM, HUYỆN SA PA,<br />
TỈNH LÀO CAI VÀ NHỮNG BIẾN ĐỔI<br />
TRONG MÔI TRƯỜNG NGÀY NAY<br />
<br />
Khóa luận tốt nghiệp cử nhân văn hóa<br />
Ngành: Văn hóa dân tộc thiểu số<br />
<br />
Sinh viên thực hiện: CHẢO VĂN LÂM<br />
Giảng viêng hướng dẫn: TS. TRẦN HỮU SƠN<br />
<br />
HÀ NỘI - 2010<br />
<br />
7<br />
<br />
Lêi c¶m ¬n<br />
Trong qu¸ tr×nh ®i s©u t×m hiÓu vµ nghiªn cøu “LÔ c−íi ng−êi<br />
Dao §á x∙ Thanh Kim, huyÖn Sa Pa, tØnh Lµo Cai vµ nh÷ng biÕn<br />
®æi trong m«i tr−êng x∙ héi ngµy nay”, em nhËn ®−îc sù gióp ®ì tËn<br />
t×nh cña ng−êi d©n vµ c¸c vÞ l∙nh ®¹o t¹i ®Þa ph−¬ng, ®∙ cung cÊp<br />
nh÷ng t− liÖu cÇn thiÕt cho ®Ò tµi. H¬n n÷a em cßn nhËn ®−îc sù<br />
quan t©m, ®éng viªn, khuyÕn khÝch, gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c thÇy c«<br />
Khoa V¨n ho¸ D©n téc thiÓu sè, tr−êng §¹i häc V¨n ho¸ Hµ Néi.<br />
§Æc biÖt lµ sù chØ b¶o s¸t sao, trùc tiÕp cña TS. TrÇn H÷u S¬n Gi¸m<br />
®èc Së V¨n ho¸ ThÓ thao vµ Du lÞch tØnh Lµo Cai ®Ó em hoµn thµnh<br />
tèt Kho¸ luËn nµy.<br />
Do thêi gian còng nh− tr×nh ®é nghiªn cøu cña em cßn nhiÒu<br />
h¹n chÕ nªn trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh Kho¸ luËn kh«ng tr¸nh<br />
khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh. VËy, em kÝnh mong quý thÇy c« vµ<br />
c¸c b¹n gãp ý ®Ó Kho¸ luËn nµy ®−îc hoµn thiÖn h¬n. Qua ®©y, em<br />
xin göi tíi thÇy c« Khoa V¨n ho¸ D©n téc thiÓu sè, TS. TrÇn H÷u<br />
S¬n lêi chóc søc khoÎ vµ lêi c¶m ¬n s©u s¾c nhÊt.<br />
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!<br />
Ng−êi viÕt<br />
Ch¶o V¨n L©m<br />
<br />
8<br />
<br />
Môc lôc<br />
Më ®Çu…………………………………………….……………………….……7<br />
1. Lý do chän ®Ò tµi…….……………………………….……………...……….7<br />
2. LÞch sö nghiªn cøu……….…………………………………………………..8<br />
3. Môc ®Ých nghiªn cøu cña ®Ò tµi……………………………………………10<br />
4. §èi t−îng, ph¹m vi vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu cña ®Ò tµi……………...10<br />
5. §ãng gãp cña ®Ò tµi…………………………………………..……………..11<br />
6. Bè côc cña kho¸ luËn………………………………………..………...……12<br />
Ch−¬ng 1: Kh¸i qu¸t vÒ ng−êi dao ®á x∙ thanh kim,<br />
huyÖn sa pa, tØnh lμo cai<br />
1.1. Kh¸i qu¸t vÒ ng−êi Dao §á x· Thanh Kim, huyÖn Sa Pa, tØnh Lµo<br />
Cai……………………………………………………….……….…………..…13<br />
1.2. Kinh tÕ truyÒn thèng cña ng−êi Dao §á x· Thanh Kim, huyÖn Sa<br />
Pa, tØnh Lµo Cai ………………………………………………….…..………..15<br />
1.2.1. Kinh tÕ n«ng nghiÖp truyÒn thèng………………….………..….15<br />
1.2.1.1. Trång trät………………………………………..……...15<br />
1.2.1.2. Ch¨n nu«i……………………………………..………....17<br />
1.2.2. Kinh tÕ tiÓu thñ n«ng nghiÖp……………………….…..………..17<br />
1.3. Quan hÖ vµ kÕt cÊu x· héi cña ng−êi Dao §á x· Thanh Kim, huyÖn Sa<br />
Pa, tØnh Lµo Cai ……………………………………..………………..……….20<br />
1.3.1. Quan hÖ lµng (B¶n)……………………….…………..………….20<br />
1.3.2. Quan hÖ dßng hä…………………………….………..…..………21<br />
1.3.3. Quan hÖ gia ®×nh…………………………….……….….………..22<br />
1.4. V¨n ho¸ truyÒn thèng…………………………………….……....………23<br />
<br />
9<br />
<br />
1.4.1. TÝn ng−ìng d©n gian………………………….…………..………23<br />
1.4.2. Phong tôc tËp qu¸n theo chu kú ®êi ng−êi…………….…..……25<br />
1.4.3. LÔ - TÕt - Héi vµ trß ch¬i d©n gian………………….…..……….30<br />
1.4.4. Èm thùc………………………………………………….….……32<br />
1.4.5. V¨n häc nghÖ thuËt d©n gian………………………..…..………35<br />
1.4.6. Tri thøc d©n gian…………………………………………………37<br />
Ch−¬ng 2: Nghi lÔ c−íi cæ truyÒn vμ c¸c h×nh thøc nghÖ<br />
thuËt trong lÔ c−íi cña ng−êi Dao §á x∙ Thanh Kim,<br />
huyÖn Sa Pa, tØnh Lμo Cai<br />
2.1. Quan niÖm vµ nguyªn t¾c h«n nh©n…………………......................……39<br />
2.2. Nghi lÔ c−íi……………………………………………………….………..41<br />
2.2.1. LÔ so tuæi “bµy n×n keng”……………………….……….………41<br />
2.2.2. LÔ dÆm ngâ “m×nh th« n×n keng”………………………………44<br />
2.2.3. LÔ ¨n hái “giai tÞnh ®¾p ãn”……………………………..………44<br />
2.2.4. LÔ c−íi “chÝp xiªn” “chÈu sh×ng ccha”……....................………45<br />
2.2.4.1. Nh÷ng c«ng t¸c chuÈn bÞ cho ngµy c−íi………..………45<br />
2.2.4.2. LÔ ®−a vµ ®ãn d©u…………….…………...……….….…47<br />
2.2.4.3. C¸c nghi lÔ ®Ó cho c« d©u vµ ®oµn ®−a d©u vµo nhµ.…..50<br />
2.2.4.4. Hai b÷a c¬m nghi lÔ trong lÔ c−íi cña ng−êi Dao §á<br />
x∙ Thanh Kim………………………...………………………….………..……53<br />
2.2.4.5. Lµm lÔ “C¸ nh¶y” – “Bnhµu th×u”……………..….……63<br />
2.2.5. LÔ l¹i mÆt “ï Þ phliªn”………………………………… …..……64<br />
2.3. C¸c h×nh thøc nghÖ thuËt…….………………………….………….……65<br />
2.3.1. NghÖ thuËt trong trÝ trong lÔ c−íi ng−êi Dao §á x∙ Thanh<br />
Kim, huyÖn Sa Pa, tØnh Lµo Cai……………………………………...………. 65<br />
<br />
10<br />
<br />
2.3.1.1. Trang trÝ c¸c ®Þa ®iÓm diÔn ra lÔ c−íi cña ng−êi Dao §á<br />
x∙ Thanh Kim, huyÖn Sa Pa, tØnh Lµo Cai………………….……..………..65<br />
2.3.1.2. Trang trÝ trang phôc lÔ c−íi cña ng−êi Dao §á x∙<br />
Thanh Kim, huyÖn Sa Pa, tØnh Lµo Cai……………..……………………….. 66<br />
2.3.2. NghÖ thuËt ng«n tõ……………………………….……..……….69<br />
2.3.2.1. D©n ca lÔ c−íi cña ng−êi Dao §á x∙ Thanh Kim, huyÖn<br />
Sa Pa, tØnh Lµo Cai cã trªn b¶y m−¬i bµi h¸t theo tr×nh tù trong b÷a c¬m nghi<br />
lÔ thø hai……………………………………….................……...…………..…69<br />
2.3.2.2. ThÓ th¬ trong d©n ca lÔ c−íi cña ng−êi Dao §á x∙<br />
Thanh Kim, huyÖn Sa Pa, tØnh Lµo Cai……………………………..…...……70<br />
2.3.2.3. VÇn vµ nhÞp ®iÖu…………………………...…..………..71<br />
2.3.2.4. H×nh t−îng…………………………………………...….72<br />
2.3.2.5. NghÖ thuËt thêi gian - Kh«ng gian nghÖ thuËt trong<br />
nghi lÔ c−íi ng−êi Dao §á x∙ Thanh Kim, huyÖn Sa Pa, tØnh Lµo Cai……..73<br />
2.3.3. NghÖ thuËt ©m nh¹c …………………………………..…………74<br />
Ch−¬ng 3: BiÕn ®æi vμ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra trong lÔ<br />
c−íi cña ng−êi Dao §á x∙ Thanh Kim, huyÖn Sa Pa,<br />
tØnh Lμo Cai<br />
3.1. NhËn xÐt vÒ lÔ c−íi truyÒn thèng cña ng−êi Dao §á x· Thanh Kim,<br />
huyÖn Sa Pa, tØnh Lµo Cai…………………………….……………….….….76<br />
3.1.1. NÐt ®Ñp trong nghi lÔ c−íi…………………………….…...…….76<br />
3.1.2. Nh÷ng hñ tôc cßn tån t¹i trong nghi lÔ c−íi…………….….…..78<br />
3.2. BiÕn ®æi vÒ nghi lÔ c−íi cña ng−êi Dao §á x· Thanh Kim, huyÖn Sa<br />
Pa, tØnh Lµo Cai trong m«i tr−êng ngµy nay………………………..……….78<br />
3.2.1. BiÕn ®æi vÒ h«n nh©n vµ nghi lÔ c−íi ngµy nay…………..…….79<br />
3.2.2. Tiªu chuÈn chän vî, chän chång………………………….…….80<br />
<br />
11<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
