Tóm tắt Khóa luận tốt nghiệp: Di tích đình làng cả Khê Ngoại xã Văn Khê- huyện Mê Linh - Vĩnh Phúc

Chia sẻ: Thị Huyền | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

109
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tóm tắt Khóa luận tốt nghiệp: Di tích đình làng cả Khê Ngoại xã Văn Khê- huyện Mê Linh - Vĩnh Phúc với mục đích tìm hiểu không gian văn hóa làng Khê Ngoại; xác định niên đại khởi dựng đình Cả; quá trình tồn tại và các vị thần được thờ tại đình Cả làng Khê Ngoại, tìm hiểu giá trị về mặt lịch sử, văn hoá, khoa học, kiến trúc điêu khắc, lễ hội của di tích đình Cả Khê Ngoại; đưa ra một số giải pháp nhằm bảo tồn và phát huy có hiệu quả giá trị di tích. Mời các bạn cùng tìm hiểu để nắm bắt nội dung thông tin vấn đề.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Khóa luận tốt nghiệp: Di tích đình làng cả Khê Ngoại xã Văn Khê- huyện Mê Linh - Vĩnh Phúc

1 TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI KHOA BẢO TÀNG ********* ĐỖ TRÍ TÚ DI TÍCH ĐÌNH LÀNG CẢ KHÊ NGOẠI XÃ VĂN KHÊ- HUYỆN MÊ LINH- VĨNH PHÚC KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP NGÀNH BẢO TỒN- BẢO TÀNG NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS TRỊNH MINH ĐỨC HÀ NỘI- 2008
3 MỤC LỤC * Lêi më ®Çu…………………………………………………………...….1 1. TÝnh cÊp thiÕt ®Ò tμi…………………………………………....................1 2. Môc ®Ých nghiªn cøu...................................................................................2 3. §èi t−îng vμ ph¹m vi nghiªn cøu..............................................................3 4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu.............................................................................3 5. Bè côc ®Ò tμi.................................................................................................3 Ch−¬ng 1: §×nh C¶ trong kh«ng gian v¨n ho¸ lμng Khª Ngo¹i.....4 1.1. Tæng quan vÒ vïng ®Êt Khª Ngo¹i, n¬i di tÝch tån t¹i.............................4 1.1.1. VÞ trÝ ®Þa lý vμ ®iÒu kiÖn tù nhiªn...........................................................4 * VÞ trÝ ®Þa lý.....................................................................................................4 * §iÒu kiÖn tù nhiªn..........................................................................................6 1.1.2. D©n c−.....................................................................................................6 1.1.3. §êi sèng kinh Tõ.....................................................................................7 1.1.4. TruyÒn thèng v¨n hãa vμ truyÒn thèng c¸ch m¹ng.................................9 * TruyÒn thèng v¨n hãa....................................................................................9 * TruyÒn thèng c¸ch m¹ng………………………………………………….13 1.2. LÞch sö x©y dùng vμ qu¸ tr×nh tån t¹i cña di tÝch ®×nh C¶…………..14 1.2.1. LÞch sö x©y dùng ®×nh C¶……………………………………………..14 1.2.2. §×nh C¶ qua c¸c thêi kú lÞch sö…………………………………….16 1.2.3. C¸c vÞ thÇn ®−îc thê trong di tÝch……………………………………16. Ch−¬ng 2: Gi¸ trÞ kiÕn tróc ®iªu kh¾c vμ lÔ héi ®×nh C¶ Khª Ngo¹i..23 2.1. KiÕn tróc - §iªu kh¾c ®×nh C¶ Khª Ngo¹i……………………………23
4 2.1.1. Kh«ng gian c¶nh quan vμ bè côc mÆt b»ng tæng thÓ…………..23 2.1.1.1. Kh«ng gian c¶nh quan………………………………………..23 2.1.1.2. Bè côc mÆt b»ng tæng thÓ……………………………………..26 2.1.2. KÕt cÊu kiÕn tróc vμ nghÖ thuËt trang trÝ ®×nh c¶ Khª Ngo¹i……..27 2.1.2.1. Tam quan………………………………………………………27 2.1.2.2. Toμ §¹i ®×nh…………………………………………………...29 2.1.2.3. Toμ èng muèng………………………………………………..37 2.1.2.4. Toμ HËu cung………………………………………………….41 2.2. HÖ thèng di vËt ®å thê trong ®×nh C¶……………………………..43 2.2.1. Di vËt gç.........................................................................................44 2.2.2. Di vËt ®ång......................................................................................48 2.2.3. Di vËt ®¸........................................................................................48 2.2.4. Di vËt giÊy.....................................................................................50 2.2.5. C¸c di vËt kh¸c...............................................................................51 2.3. LÔ héi ®×nh C¶ Khª Ngo¹i...............................................................51 2.3.1. thêi gian vμ kh«ng gian diÔn ra lÔ héi………………………….52 2.3.2.chuÈn bÞ lÔ héi……………………………………………………..53 2.3.3. DiÔn tr×nh lÔ héi………………………………………………….55 2.3.3.1. PhÇn lÔ…………………………………………………………..55 2.3.3.2. PhÇn héi…………………………………………………………..59 2.3.4. Gi¸ trÞ cña lÔ héi trong ®êi sèng sinh ho¹t cña ng−êi d©n Khª ngo¹i....62
5 Ch−¬ng 3: B¶o tån vμ ph¸t huy gi¸ trÞ ®×nh C¶ Khª Ngo¹i trong ®êi sèng hiÖn nay………………………….……...67 3.1. HiÖn tr¹ng c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ t¹i ®×nh C¶..............................................67. 3.1.1. HiÖn tr¹ng kiÕn tróc...............................................................................67. 3.1.2. HiÖn tr¹ng di vËt - ®å thê.....................................................................68. 3.1.3. HiÖn tr¹ng lÔ héi.....................................................................................69. 3.2. Nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó b¶o tån vμ t«n t¹o gi¸ trÞ v¨n ho¸ vËt thÓ cña ®×nh C¶.....69 3.2.1. B¶o qu¶n, tu bæ chèng xuèng cÊp di tÝch.................................................71 3.2.2. Tu söa cÊp thiÕt di tÝch..............................................................................74. 3.2.3. T«n t¹o di tÝch............................................................................................76 3.3. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m b¶o tån c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ phi vËt thÓ cña di tÝch.77. 3.4. Ph¸t huy gi¸ trÞ di tÝch ®×nh C¶ trong ®êi sèng hiÖn nay...........................81 * KÕt luËn...........................................................................................................84 * Tμi liÖu tham kh¶o.......................................................................................86 * Phô lôc............................................................................................................88
6 Lêi më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tμi 1.1. D©n téc ViÖt Nam lμ mét d©n téc cã truyÒn thèng lÞch sö - v¨n ho¸ l©u dμi, cïng víi qu¸ tr×nh ®Êu tranh dùng n−íc, gi÷ n−íc cha «ng ta ®· ®Ó l¹i mét di s¶n v¨n ho¸ vËt chÊt vμ tinh thÇn v« cïng phong phó vμ ®a d¹ng.Trong ®ã v¨n ho¸ lμng gi÷ mét vÞ trÝ ®¸ng kÓ trong qu¸ khø còng nh− trong hiÖn t¹i.Nãi tíi v¨n ho¸ lμng chóng ta kh«ng thÓ kh«ng nãi tíi h×nh ¶nh c©y ®a - giÕng n−íc - s©n ®×nh. §×nh lμng lμ s¶n phÈm v¨n ho¸ lμng. Nã ®· trë thμnh biÓu t−îng vËt chÊt cña lèi sèng céng ®ång, tù trÞ vμ d©n chñ lμng x· vμ bao gåm nh÷ng chøc n¨ng tæng hîp, ®an xen nhau nh−: Chøc n¨ng tÝn ng−ìng, hμnh chÝnh vμ v¨n hãa. Qua ®ã ph¶n ¸nh rÊt ®Ëm nÐt ®êi sèng tinh thÇn vμ vËt chÊt cña ng−êi n«ng d©n trong qu¸ khø còng nh− trong hiÖn t¹i. Trong nh÷ng ng«i ®×nh cßn tån t¹i ®Õn nay l−u gi÷ mét di s¶n nghÖ thuËt kiÕn tróc d©n gian v« cïng quÝ b¸u. Nã lμ s¶n phÈm thuÇn tuý, ®éc ®¸o cña v¨n ho¸ lμng, ®Ëm ®μ b¶n s¾c d©n téc ViÖt vμ Ýt chÞu ¶nh h−ëng cña c¸c yÕu tè v¨n ho¸ ngo¹i lai. C¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ vèn cã cña ®×nh lμng sÏ trë nªn cã ý nghÜa lín lao nÕu ta ®i s©u vμo nghiªn cøu, ph©n tÝch, bãc t¸ch tõng líp v¨n ho¸ chøa ®ùng trong ®ã ®Ó phÇn nμo hiÓu râ h¬n vÒ céi nguån v¨n ho¸ d©n téc, ®ång thêi lùa chän, b¶o tån vμ ph¸t huy nh÷ng tinh hoa truyÒn thèng ®¹o ®øc, thuÇn phong mü tôc lÊy ®ã lμm nÒn t¶ng x©y dùng mét nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam võa mang d− ©m cæ võa mang mμu s¾c hiÖn ®¹i. 1.2. Th«n Khª Ngo¹i lμ mét vïng quª cã bÒ dμy truyÒn thèng v¨n hãa vμ lÞch sö. Tr¶i qua qu¸ tr×nh lÞch sö dùng n−íc vμ gi÷ n−íc cña d©n téc cïng víi viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt x©y dùng lμng xãm, c¸c thÕ hÖ ng−êi d©n Khª Ngo¹i ®· chó träng ®Õn viÖc x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh tÝn ng−ìng qui m«, ®Æc s¾c ®Ó thê phông c¸c nh©n vËt lÞch sö cã c«ng víi d©n víi n−íc. Di tÝch §×nh C¶ Khª Ngo¹i lμ mét trong nh÷ng ng«i ®×nh cã qui m« lín trong tØnh VÜnh Phóc, cã gi¸ trÞ vÒ ý nghÜa lÞch sö, v¨n ho¸, thÈm mü cïng víi sù quan t©m cña c¸c cÊp c¸c ngμnh tõ trung −¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng cho ®Õn n¨m 1997 §×nh C¶ ®· ®−îc nhμ n−íc xÕp h¹ng cÊp quèc gia theo QuyÕt ®Þnh sè 141 ngμy 23/1/1997 cña Bé tr−ëng Bé V¨n ho¸ - Th«ng tin.
7 1.3. MÆc dï §×nh lμng Khª Ngo¹i cã gi¸ trÞ v¨n ho¸, nghÖ thuËt nh− vËy, cïng víi thêi gian vμ khÝ hËu kh¾c nghiÖt còng nh− nh÷ng ¶nh h−ëng cña c¬n lèc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc,nhËn thøc cßn h¹n chÕ cña mét bé phËn ng−êi d©n ®· lμm di tÝch bÞ xuèng cÊp trÇm, ®ång thêi lμm gi¶m ®i gi¸ trÞ vμ nh÷ng ý nghÜa vèn cã cña nã. Ngμy nay trong sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña ®êi sèng kinh tÕ, con ng−êi ta kh«ng v× sù hiÖn ®¹i cña khoa häc kü thuËt, cña ®êi sèng mμ quªn ®i tÊt c¶ qu¸ khø. Sù t×m hiÓu vÒ céi nguån v¨n ho¸ d©n téc lμ mét nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu trong ®êi sèng v¨n ho¸, lμ sù khao kh¸t trong mçi con ng−êi ViÖt Nam nãi chung vμ nh©n d©n Khª Ngo¹i nãi riªng. Song song víi sù khëi s¾c vÒ kinh tÕ ®ang diÔn ra trªn quy m« c¶ n−íc lμ sù phôc h−ng m¹nh mÏ cña nÒn v¨n ho¸ d©n téc. C¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸ diÔn ra s«i næi, c¸c di s¶n v¨n ho¸ ®−îc quan t©m tu bæ. Kinh tÕ thÞ tr−êng ®ang vËn hμnh, bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch cùc l¹i ®ang t¹o ra nh÷ng tiªu cùc ng−îc chiÒu, ®Æt ra tr−íc chóng ta vÊn ®Ò b¶o tån vμ ph¸t huy di s¶n v¨n ho¸ d©n téc. 1.4. Trªn thùc tÕ viÖc nghiªn cøu t×m hiÓu vÒ gi¸ trÞ v¨n ho¸ §×nh lμng Khª Ngo¹i hiÖn nay míi ®−îc thùc hiÖn d−íi d¹ng mét hå s¬ khoa häc. V× vËy cÇn tiÕp tôc nghiªn cøu hÖ thèng ®ång bé vμ s©u s¾c h¬n c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ ®−îc biÓu hiÖn d−íi d¹ng vËt thÓ vμ phi vËt thÓ ®Ó cã c¬ së x¸c ®Þnh vÊn ®Ò b¶o tån vμ ph¸t huy di s¶n v¨n ho¸ l©u dμi vμ cã Ých h¬n. XuÊt ph¸t tõ môc tiªu ®ã ®−îc sù ®ång ý cña khoa B¶o tμng Tr−êng §¹i häc V¨n ho¸ Hμ Néi vμ gi¸o viªn h−íng dÉn. Cho nªn em ®· chän ®Ò tμi “ Di tÝch ®×nh C¶ lμng Khª Ngo¹i” lμm kho¸ luËn tèt nghiÖp §¹i häc chuyªn ngμnh B¶o tån - B¶o tμng. Hy väng ®Ò tμi cña em sÏ ®ãng gãp mét phÇn nhá vμo c«ng cuéc b¶o tån vμ ph¸t huy di s¶n v¨n ho¸ d©n téc. 2. Môc ®Ých nghiªn cøu - T×m hiÓu kh«ng gian v¨n ho¸ lμng Khª Ngo¹i. - X¸c ®×nh niªn ®¹i khëi dùng ®×nh C¶, qu¸ tr×nh tån t¹i vμ c¸c vÞ thÇn ®−îc thê t¹i ®×nh C¶ lμng Khª Ngo¹i.
8 - T×m hiÓu gi¸ trÞ vÒ mÆt lÞch sö, v¨n ho¸, khoa häc, kiÕn tróc ®iªu kh¾c, lÔ héi cña di tÝch §×nh C¶ Khª Ngo¹i. - Trªn c¬ së kh¶o s¸t thùc tr¹ng di tÝch, ®−a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m b¶o tån vμ ph¸t huy cã hiÖu qu¶ gi¸ trÞ di tÝch. 3. §èi t−îng vμ ph¹m vi nghiªn cøu - §èi t−îng nghiªn cøu cña ®Ò tμi lμ di tÝch §×nh C¶ Khª Ngo¹i ( x· v¨n Khª huyÖn mª linh, tØnh vÜnh phóc), nghiªn cøu ®Æc tr−ng kiÕn tróc, ®iªu kh¾c vμ nh÷ng gi¸ trÞ cña lÔ héi . - Ph¹m vi nghiªn cøu: Nghiªn cøu kh¸i qu¸t toμn c¶nh di tÝch §×nh C¶ Khª Ngo¹i trong kh«ng gian thêi gian lÞch sö v¨n ho¸, x· héi cña th«n Khª Ngo¹i x· V¨n Khª ,huyÖn Mª Linh, tØnh VÜnh Phóc. 4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu - Sö dông ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu liªn ngμnh nh−: B¶o tμng häc, Mü thuËt häc, lÞch sö t«n gi¸o, d©n téc häc, x· héi häc, pháng vÊn s©u.v.v - Ph−¬ng ph¸p kh¶o s¸t ®iÒn d· nghiªn cøu di tÝch, vËn dông c¸c kü n¨ng quan s¸t, m« t¶, chôp ¶nh, ®o vÏ, thèng kª 5. Bè côc cña ®Ò tμi Ngoμi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, phô lôc vμ tμi liÖu tham kh¶o. Khãa luËn cã cÊu tróc ®−îc chia lμm 3 ch−¬ng nh− sau: Ch−¬ng 1: §×nh C¶ trong kh«ng gian v¨n ho¸ lμng khª ngo¹i. Ch−¬ng 2: gi¸ trÞ kiÕn tróc ®iªu kh¾c vμ lÔ héi di tÝch §×nh C¶. Ch−¬ng 3: B¶o tån vμ ph¸t huy gi¸ trÞ cña di tÝch §×nh C¶ trong ®êi sèng hiÖn nay.
92 Danh môc tμi liÖu tham kh¶o 1. TrÇn L©m BiÒn( 2001), Trang trÝ trong mü thuËt cña ng−êi ViÖt, Nxb V¨n ho¸ d©n téc, Hμ Néi. 2. NguyÔn V¨n C−¬ng( 2006), Mü thuËt ®×nh lμng B¾c bé, Nxb V¨n ho¸ th«ng tin, Hμ Néi. 3. NguyÔn §¨ng Duy, TrÞnh Minh §øc( 1993), B¶o tån di tÝch lÞch sö v¨n ho¸, Tr−êng §¹i häc V¨n ho¸ Hμ Néi. 4. TrÞnh Minh §øc( Chñ biªn), ( 2007), B¶o tån di tÝch lÞch sö v¨n ho¸, Nxb §¹i häc Quèc gia Hμ Néi. 5. Lª Thanh §øc( 2001), §×nh lμng miÒn B¾c, Nxb Mü ThuËt, Hμ Néi. 6. NguyÔn Duy Hinh( 1999), TÝn ng−ìng thê thμnh hoμng lμng ViÖt Nam, Nxb Khoa häc – x· héi, Hμ Néi. 7. Hå s¬ xÕp h¹ng di tÝch ®×nh C¶ Khª Ngo¹i( 1997), Së V¨n ho¸ th«ng tin VÜnh Phóc. 8. Hμ ThÕ Hïng( 1997), LÔ héi vμ danh nh©n lÞch sö ViÖt Nam, Nxb V¨n ho¸ th«ng tin, Hμ Néi. 9. Ph¹m Mai Hïng( 2003), Gi÷ g×n vμ ph¸t huy di s¶n v¨n ho¸ d©n téc, Nxb V¨n ho¸ th«ng tin, Hμ Néi. 10. NguyÔn Phi Hoanh( 1970), LÞch sö Mü thuËt viÖt Nam, Nxb Khoa häc x· héi, Hμ Néi. 11. Phan Khanh( 1992), B¶o tån - di tÝch lÔ héi, Nxb V¨n ho¸ th«ng tin, Hμ Néi., 12. Khoa B¶o tμng, tr−êng §¹i häc V¨n ho¸ Hμ Néi( 1990), C¬ së b¶o tμng, tËp 1- tËp 2- tËp 3. 13. Vò Tam Lang( 1999), KiÕn tróc cæ ViÖt Nam, Nxb X©y d−ng Hμ Néi. 14. LÞch sö §¶ng bé x· V¨n Khª( 1998), Nxb chÝnh trÞ Quèc gia, Hμ Néi.
93 15. LuËt Di s¶n V¨n ho¸ vμ v¨n b¶n h−íng dÉn thi hμnh( 2001), Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia, Hμ Néi. 16. NguyÔn ThÞ Minh Lý( Chñ biªn), ( 2004), §¹i c−¬ng vÒ Cæ vËt ë ViÖt Nam, TR−êng §¹i häc V¨n ho¸ Hμ Néi. 17. Phan Ngäc( 1998), B¶n s¾c v¨n ho¸ ViÖt Nam, Nxb V¨n ho¸ th«ng tin, Hμ Néi. 18. Tμi liÖu dÞch: Ngäc ph¶, s¾c phong, cña ®×nh C¶ Khª Ngo¹i. 19. Hμ V¨n TÊn, NguyÔn V¨n Kù( 1998), §×nh ViÖt Nam, Nxb thμnh phè Hå ChÝ Minh. 20. NguyÔn v¨n TiÕn( 2004), Chïa ThÇy, Nxb khoa häc- x· héi. 21. Chu Quang Trø( 2000), Gi¸ trÞ v¨n ho¸ d©n téc trong tÝn ng−ìng t«n gi¸o, Nxb Mü thuËt, Hμ Néi. 22. Chu Quang Trø( 2003), KiÕn tróc d©n gian truyÒn thèng ViÖt Nam, Nxb Mü thuËt, Hμ Néi. 23. Lª Trung Vò(1992), LÔ héi cæ truyÒn, Nxb Khoa häc – x· héi, Hμ Néi