Tóm tắt Khóa luận tốt nghiệp khoa Văn hóa dân tộc thiểu số: Tập quán canh tác trên nương đá tai mèo của người Hmông ở huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang

Tập quán canh tác trên nương đá tai mèo của....<br /> <br /> Nông Thị Yến<br /> <br /> tr−êng ®¹i häc v¨n hãa hμ néi<br /> khoa v¨n hãa d©n téc thiÓu sè<br /> <br /> TẬP QUÁN CANH TÁC TRÊN NƯƠNG ĐÁ TAI MÈO<br /> CỦA NGƯỜI HMÔNG Ở HUYỆN MÈO VẠC,<br /> TỈNH HÀ GIANG<br /> <br /> khãa luËn tèt nghiÖp cö nh©n v¨n hãa<br /> chuyªn ngμnh: V¨n hãa d©n téc thiÓu sè<br /> m∙ sè: 608<br /> <br /> Sinh viªn thùc hiÖn<br /> <br /> : Nông Thị Yến<br /> <br /> Gi¶ng viªn h−íng dÉn : ThS. NguyÔn ThÞ Thanh V©n<br /> <br /> Hμ néi- 2013<br /> <br /> Khóa luận tốt nghiệp năm 2013<br /> <br /> 1<br /> <br /> Tập quán canh tác trên nương đá tai mèo của....<br /> <br /> Nông Thị Yến<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> Hoàn thành khóa luận tốt nghiệp với đề tài: “Tập quán canh tác trên<br /> nương đá tai mèo của người Hmông ở huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang”, tôi<br /> xin tỏ lòng biết ơn:<br /> Th.s Nguyễn Thị Thanh Vân, người đã trực tiếp hướng dẫn, đóng góp ý<br /> kiến cho tôi trong suốt quá trình làm khóa luận tốt nghiệp.<br /> Các thầy cô giáo trong Khoa Văn hóa Dân tộc thiểu số, Trường Đại học<br /> Văn hóa Hà Nội đã nhiệt tình giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn<br /> thành khóa luận tốt nghiệp.<br /> Trong thời gian điền dã khảo sát tại địa bàn, tôi đã nhận được sự giúp<br /> đỡ nhiệt tình của lãnh đạo Uỷ ban nhân dân huyện Mèo Vạc, Cô Nguyễn Thị<br /> Chanh (Trưởng phòng Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Mèo Vạc), Cô<br /> Nguyễn Thị Thu Lan (Giám đốc Trung tâm Văn hóa và thể thao huyện Mèo<br /> Vạc), anh Sùng Minh Sò (cán bộ phòng Văn hóa và Thông tin huyện Mèo<br /> vạc), anh Vũ Hồng Phong (cán bộ Ban quản lý Công viên địa chất Cao<br /> nguyên đá Đồng Văn), anh Sùng Trá Tủa (cán bộ văn hóa xã Pải Lủng), anh<br /> Sùng Xúa Tơn (cán bộ văn hoá xã Sủng Máng) của huyện Mèo Vạc đã nhiệt<br /> tình giúp đỡ tôi đi thu thập thông tin, tìm kiếm tài liệu, khảo sát tình hình thực<br /> tế tập quán canh tác trên nương đá tai mèo của người Hmông ở huyện Mèo<br /> Vạc, tỉnh Hà Giang.<br /> Nhân đây tôi cũng bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới các Chú, các Bác, các<br /> anh, các chị công tác tại UBND huyện, Phòng Văn hóa và thông tin huyện<br /> Mèo Vạc, Trung tâm Văn hóa và thể thao huyện, Thư viện huyện, các phòng<br /> ban chức năng, cùng toàn thể nhân dân đang sinh sống và làm việc trên địa<br /> bàn huyện Mèo Vạc đã nhiệt tình giúp đỡ tôi trong suốt quá trình đi thực địa<br /> tại cơ sở.<br /> <br /> Khóa luận tốt nghiệp năm 2013<br /> <br /> 2<br /> <br /> Tập quán canh tác trên nương đá tai mèo của....<br /> <br /> Nông Thị Yến<br /> <br /> Do khả năng có hạn nên khóa luận viết không tránh khỏi những thiếu<br /> sót. Tôi mong nhận được nhiều sự ý kiến đóng góp cho khóa luận được hoàn<br /> thiện hơn.<br /> Tôi xin chân thành cảm ơn!<br /> <br /> Khóa luận tốt nghiệp năm 2013<br /> <br /> 3<br /> <br /> Tập quán canh tác trên nương đá tai mèo của....<br /> <br /> Nông Thị Yến<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> PHẦN I. PHẦN MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài ...................................................................... 1<br /> 2. Mục đích nghiên cứu........................................................................... 2<br /> 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu....................................................... 2<br /> 4. Lịch sử nghiên cứu .............................................................................. 3<br /> 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu ......................................... 5<br /> 6. Đóng góp của đề tài ............................................................................ 6<br /> 7. Bố cục của đề tài ................................................................................. 6<br /> PHẦN II. NỘI DUNG<br /> Chương 1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, XÃ HỘI VÀ DÂN TỘC<br /> HMÔNG Ở HUYỆN MÈO VẠC, TỈNH HÀ GIANG.<br /> 1.1. Điều kiện tự nhiên ............................................................................. 7<br /> 1.2. Điều kiện xã hội .............................................................................. 10<br /> 1.3. Khái quát về dân tộc Hmông........................................................... 14<br /> 1.3.1. Lịch sử tộc người .................................................................. 14<br /> 1.3.2. Đặc điểm dân cư.................................................................... 16<br /> 1.3.3. Đặc điểm kinh tế ................................................................... 17<br /> 1.3.4. Đặc điểm xã hội .................................................................... 20<br /> 1.3.5. Văn hóa truyền thống ............................................................ 21<br /> 1.3.5.1. Văn hóa vật chất ....................................................... 21<br /> 1.3.5.2. Văn hóa tinh thần ..................................................... 26<br /> Chương 2. QUÁ TRÌNH CANH TÁC TRÊN NƯƠNG ĐÁ CỦA<br /> NGƯỜI HMÔNG Ở HUYỆN MÈO VẠC, TỈNH HÀ GIANG.<br /> <br /> Khóa luận tốt nghiệp năm 2013<br /> <br /> 4<br /> <br /> Tập quán canh tác trên nương đá tai mèo của....<br /> <br /> Nông Thị Yến<br /> <br /> 2.1. Một số khái niệm liên quan ............................................................ 31<br /> 2.2. Các hình thức canh tác của người Hmông ..................................... 32<br /> 2.3. Canh tác trên nương đá .................................................................. 36<br /> 2.3.1. Quá trình hình thành nương đá ................................................... 36<br /> 2.3.2. Cách thức hình thành và các hình thức canh tác trên nương đá . 39<br /> 2.3.3. Diễn trình canh tác trên nương đá ............................................... 42<br /> 2.3.3. Hệ thống công cụ ...................................................................... 51<br /> 2.3.4. Một số giống cây trồng chính ..................................................... 55<br /> 2.4. Một số nghi lễ trong canh tác ......................................................... 59<br /> Chương 3. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ ĐỊNH<br /> HƯỚNG BẢO TỒN, PHÁT HUY TRI THỨC DÂN GIAN TRONG<br /> CANH TÁC CỦA NGƯỜI HMÔNG Ở HUYỆN MÈO VẠC, TỈNH HÀ<br /> GIANG.<br /> 3.1. Giải pháp phát triển kinh tế cho người Hmông huyện Mèo Vạc,<br /> tỉnh Hà Giang ........................................................................................ 64<br /> 3.2. Những khuyến nghị bảo tồn, phát huy tri thức dân gian trong<br /> canh tác của người Hmông huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang ................ 71<br /> 3.2.1. Những tri thức dân gian trong canh tác của người Hmông ........ 71<br /> 3.2.2. Bảo tồn và phát huy tri thức dân gian trong canh tác của<br /> người Hmông ........................................................................................ 80<br /> <br /> Khóa luận tốt nghiệp năm 2013<br /> <br /> 5<br /> <br />