TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI<br />
Khoa b¶o tμng<br />
<br />
*******<br />
<br />
®ç thÞ oanh<br />
<br />
T×m hiÓu di tÝch ®×nh trÞnh xuyªn<br />
(x· nghÜa an - huyÖn ninh giang tØnh h¶i d−¬ng)<br />
<br />
Kho¸ luËn tèt nghiÖp<br />
NGÀNH BẢO TỒN- BẢO TÀNG<br />
<br />
ng−êi h−íng dÉn khoa häc: ts. NguyÔn v¨n tiÕn<br />
<br />
hμ néi – 2009<br />
<br />
MôC LôC<br />
PhÇn më ®Çu ............................................................................................... 1<br />
Ch−¬ng 1 lÞch sö h×nh thμnh vμ qu¸ tr×nh tån t¹i cña di<br />
tÝch .................................................................................................................. 4<br />
1.1. Vμi nÐt vÒ ®Þa danh vμ c− d©n n¬i di tÝch tån t¹i ..... 4<br />
1.1.1. VÞ trÝ ®Þa lý vμ ®iÒu kiÖn tù nhiªn ................................................. 4<br />
1.1.2. LÞch sö h×nh thμnh th«n TrÞnh Xuyªn ......................................... 6<br />
1.1.3. §Æc ®iÓm d©n c−, ®êi sèng kinh tÕ vμ truyÒn thèng c¸ch m¹ng 7<br />
1.1.4. C¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ ......................................................................... 9<br />
1.2. lÞch sö ®×nh trÞnh xuyªn ........................................................ 10<br />
1.2.1. Vμi nÐt vÒ ®×nh lμng ViÖt Nam .................................................... 10<br />
1.2.2. LÞch sö h×nh thμnh vμ tån t¹i cña ®×nh TrÞnh Xuyªn ............... 11<br />
1.2.3. Sù tÝch thμnh hoμng lμng ............................................................. 14<br />
Ch−¬ng 2 Gi¸ trÞ kiÕn tróc – nghÖ thuËt Vμ lÔ héi ®×nh<br />
TrÞnh Xuyªn.............................................................................................. 21<br />
2.1. Gi¸ trÞ kiÕn tróc nghÖ thuËt: .............................................. 21<br />
2.1.1. Kh«ng gian c¶nh quan ®×nh TrÞnh Xuyªn ................................. 21<br />
2.1.2.MÆt b»ng tæng thÓ di tÝch.............................................................. 24<br />
2.1.3. C¸c ®¬n nguyªn kiÕn tróc ............................................................ 25<br />
2.1.3.1. Nghi m«n ................................................................................. 25<br />
2.1.3.2. TiÒn tÕ ...................................................................................... 27<br />
2.1.3.3 §¹i ®×nh..................................................................................... 31<br />
2.1.3.4. Trung tõ:................................................................................... 35<br />
2.1.3.5. HËu cung .................................................................................. 35<br />
2.1.3.6. Nhμ thê B¸c .............................................................................. 37<br />
2.1.3.7. Nhμ gi¶i vò ............................................................................... 38<br />
2.1.4. NghÖ thuËt trang trÝ trªn kiÕn tróc............................................. 39<br />
2.1.4.1. Trang trÝ ë toμ ®¹i ®×nh............................................................ 39<br />
2.1.4.2.Trang trÝ ë toμ tiÒn tÕ:................................................................ 42<br />
<br />
2.1.4.3. Bøc vÏ ë cöa vμo hËu cung ....................................................... 43<br />
2.2. C¸c di vËt trong di tÝch .......................................................... 44<br />
2.2.1. Di vËt b»ng gç ............................................................................... 44<br />
2.2.2. Di vËt b»ng ®ång ........................................................................... 51<br />
2.2.3. Di vËt b»ng sõng, sø ..................................................................... 52<br />
2.2.4. Di vËt b»ng giÊy ............................................................................ 52<br />
2.3. LÔ héi ®×nh TrÞnh Xuyªn .......................................................... 53<br />
2.3.1. Thêi gian vμ kh«ng gian diÔn ra lÔ héi ®×nh TrÞnh Xuyªn ....... 54<br />
2.3.2.Nh÷ng ghi chÐp cßn l¹i vÒ lÔ héi truyÒn thèng cña ®×nh TrÞnh<br />
Xuyªn ....................................................................................................... 56<br />
2.3.3. C«ng viÖc tæ chøc chuÈn bÞ .......................................................... 58<br />
2.3.4.DiÔn tr×nh lÔ héi ............................................................................. 59<br />
Ch−¬ng 3 THùC TR¹NG Vμ NH÷NG PH¦¥NG PH¸P B¶O TåN<br />
PH¸T HUY GI¸ TRÞ DI TÝCH §×NH TRÞNH XUY£N .............................. 66<br />
3.1. Thùc tr¹ng di tÝch ®×nh TrÞnh Xuyªn .............................. 66<br />
3.1.1. Thùc tr¹ng kiÕn tróc .................................................................... 66<br />
3.1.2. Thùc tr¹ng c¸c di vËt ................................................................... 69<br />
3.1.3. Thùc tr¹ng lÔ héi ®×nh TrÞnh Xuyªn .......................................... 70<br />
3.2. Mét sè biÖn ph¸p b¶o tån di tÝch ®×nh TrÞnh Xuyªn 72<br />
3.2.1. C¸c gi¶i ph¸p b¶o tån kiÕn tróc .................................................. 72<br />
3.2.2. B¶o qu¶n c¸c di vËt trong di tÝch ................................................ 76<br />
3.2.3. B¶o tån lÔ héi cæ truyÒn ............................................................... 76<br />
3.2.4. Mét sè gi¶i ph¸p vÒ qu¶n lý vμ b¶o vÖ di tÝch ............................ 77<br />
3.3. Khai th¸c vμ ph¸t huy gi¸ trÞ di tÝch ®×nh TrÞnh<br />
Xuyªn ....................................................................................................... 78<br />
KÕt luËn ..................................................................................................... 80<br />
Th− môc tμi liÖu tham kh¶o<br />
PHô LôC<br />
<br />
PhÇn më ®Çu<br />
1. Lý do chän ®Ò tμi:<br />
Trong suèt lÞch sö hμng ngμn n¨m dùng n−íc vμ gi÷ n−íc, d©n téc ta ®·<br />
t¹o dùng cho m×nh mét nÒn v¨n hãa mang b¶n lÜnh vμ b¶n s¾c riªng. ChÝnh<br />
b¶n lÜnh vμ b¶n s¾c Êy ®· lμm nªn søc sèng m·nh liÖt vμ hμo hïng gióp céng<br />
®ång d©n téc v−ît qua bao sãng giã, th¸c ngÒnh nguy hiÓm ®Ó ph¸t triÓn lín<br />
m¹nh kh«ng ngõng.<br />
Mét phÇn b¶n lÜnh, b¶n s¾c ®ã ®−îc thÓ hiÖn trong c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc<br />
nghÖ thuËt, nh÷ng ®×nh, chïa, ®Òn, miÕu, l¨ng, th¸p, bia, t−îng trªn kh¾p ®Êt<br />
n−íc minh chøng cho tμi n¨ng, trÝ tuÖ cña bao thÕ hÖ nghÖ sÜ, trÝ thøc vμ nh÷ng<br />
bμn tay thî tμi hoa.<br />
Di tÝch lÞch sö v¨n ho¸ lμ nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ vμ dÔ nhËn biÕt vÒ b¶n<br />
s¾c v¨n ho¸ cña mçi d©n téc, lμ mét bé phËn cÊu thμnh m«i tr−êng sèng cña<br />
con ng−êi, t¸c ®éng trùc tiÕp tíi hμnh vi cña con ng−êi, lμ sö liÖu x¸c thùc<br />
nhÊt cho nh÷ng ng−êi ®ang sèng nhËn thøc ®−îc x· héi, v¨n ho¸ vμ nh÷ng g×<br />
®· qua, lμ ph−¬ng tiÖn giao l−u v¨n ho¸ gióp c¸c d©n téc hiÓu biÕt lÉn nhau, lμ<br />
th«ng ®iÖp cña qu¸ khø göi l¹i cho hiÖn t¹i vμ t−¬ng lai.<br />
Trong lo¹i h×nh di tÝch kiÕn tróc nghÖ thuËt, ®×nh lμng lμ mét lo¹i kiÕn tróc<br />
phæ biÕn, tiÓu biÓu vμ ®Æc s¾c cña ViÖt Nam. §×nh lμ ng«i nhμ c«ng céng, mçi<br />
lμng th−êng cã mét ng«i ®×nh. §×nh ph¶n ¸nh ®êi sèng vËt chÊt vμ tinh thÇn<br />
cña céng ®ång còng nh− cÊu tróc ph©n tÇng trong lμng x· ViÖt. §iÒu ®¸ng nãi<br />
lμ, cho ®Õn nay tuy kh«ng mang ®Çy ®ñ c¸c chøc n¨ng nh− x−a kia nh−ng ®×nh<br />
vÉn lμ trung t©m sinh ho¹t v¨n ho¸ cña céng ®ång lμng x·. HiÖn nay, nhiÒu<br />
phong tôc ®Ñp ®ang ®−îc kh«i phôc l¹i theo kh«ng gian lμng, x·, ®Æc biÖt lμ<br />
nh÷ng lÔ héi truyÒn thèng. RÊt nhiÒu héi lÊy ®×nh lμng lμ trung t©m. NhiÒu<br />
ng«i ®×nh cæ gi¸ trÞ ®· vμ ®ang ®−îc quan t©m, trïng tu, t«n t¹o l¹i. Do ®ã,<br />
nghiªn cøu ®×nh lμng kh«ng ph¶i chØ lμ nghiªn cøu c¸i ®· qua mμ chÝnh lμ<br />
nghiªn cøu nhiÒu mÆt cña x· héi n«ng th«n ViÖt Nam hiÖn ®¹i. ViÖc lý gi¶i<br />
hiÖn t−îng nμy râ rμng lμ cã ý nghÜa kh«ng nh÷ng ®èi víi viÖc nhËn thøc v¨n<br />
ho¸ truyÒn thèng ViÖt Nam mμ cßn lμ nhËn thøc vÒ x· héi trong qu¸ tr×nh<br />
biÕn chuyÓn hiÖn nay.<br />
<br />
1<br />
<br />
HuyÖn Ninh Giang n»m ë phÝa §«ng Nam cña tØnh H¶i D−¬ng, c¸ch Hμ<br />
Néi gÇn 100km, lμ huyÖn cã nhiÒu tiÒm n¨ng vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, vÞ trÝ ®Þa<br />
lý, tμi nguyªn vμ nguån nh©n lùc, t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ – x·<br />
héi.<br />
Còng nh− nhiÒu vïng ®Êt cæ cña ®ång b»ng s«ng Hång, Ninh Giang chøa<br />
®ùng trong m×nh nhiÒu gi¸ trÞ lÞch sö, v¨n ho¸ ®Æc s¾c. HiÖn nay huyÖn Ninh<br />
Giang cßn b¶o tån 182 di tÝch, bao gåm nhiÒu lo¹i h×nh nh−: ®×nh, ®Òn, miÕu,<br />
nhμ thê, t−îng ®μi, bia chiÕn th¾ng ®−îc ph©n bè kh¾p c¸c x·, thÞ trÊn. Trong<br />
®ã, nhiÒu di tÝch cã gi¸ trÞ vÒ kiÕn tróc nghÖ thuËt, lÞch sö – v¨n hãa, cã 8 di<br />
tÝch ®−îc xÕp h¹ng cÊp Quèc gia vμ 5 di tÝch ®−îc xÕp h¹ng cÊp tØnh; næi tiÕng<br />
víi ph−êng rèi n−íc Héng Phong, lμng nghÒ méc Cóc Bå ( x· KiÕn Quèc) ®©y còng chÝnh lμ quª h−¬ng cña dßng hä Khóc, dßng hä ®· gãp viªn g¹ch<br />
®Çu tiªn dùng lªn nÒn ®éc lËp n−íc nhμ vμo thÕ kû thø X; næi tiÕng víi ®Æc s¶n<br />
b¸nh gai b×nh dÞ, mÆn mμ.<br />
Lμ sinh viªn n¨m thø 4, khoa B¶o tμng, tr−êng ®¹i häc V¨n ho¸ Hμ Néi,<br />
t«i ®· ®−îc häc nhiÒu m«n chuyªn ngμnh vÒ b¶o tμng, di tÝch lÞch sö vμ b¶o<br />
tån di tÝch lÞch sö v¨n hãa. Trong ®ît thùc tËp cuèi kho¸, t«i cã c¬ héi vÒ<br />
huyÖn Ninh Giang, tØnh H¶i D−¬ng kiÓm kª di tÝch. Bæ sung cho kiÕn thøc ®·<br />
®−îc häc trong nhμ tr−êng, thùc tÕ kiÓm kª ë huyÖn Ninh Giang ®· gióp t«i<br />
cñng cè rÊt nhiÒu hiÓu biÕt vÒ di tÝch. Tuy chØ sèng vμ lμm viÖc trong mét thêi<br />
gian ng¾n nh−ng t«i ®· hiÓu ®−îc phÇn nμo, thÊy yªu quÝ con ng−êi vμ m¶nh<br />
®Êt giμu truyÒn thèng nμy. B»ng nh÷ng hiÓu biÕt chuyªn m«n, t«i mong muèn<br />
®−îc gãp mét phÇn søc lùc cña m×nh vμo c«ng cuéc t×m hiÓu, b¶o tån, khai<br />
th¸c vμ ph¸t huy gi¸ trÞ cña di tÝch lÞch sö v¨n ho¸ trªn ®Þa bμn huyÖn. §−îc sù<br />
gîi ý cña c¸c thÇy c« trong khoa B¶o tμng vμ sù ®ång ý cña TS . NguyÔn V¨n<br />
TiÕn, t«i ®· chän ®Ò tμi '' T×m hiÓu di tÝch ®×nh TrÞnh Xuyªn, x· NghÜa AnhuyÖn Ninh Giang- tØnh H¶i D−¬ng'' lμm bμi kho¸ luËn tèt nghiÖp.<br />
2. Môc ®Ých nghiªn cøu<br />
- Nghiªn cøu vïng ®Êt, con ng−êi vμ v¨n ho¸ th«n TrÞnh Xuyªn g¾n liÒn<br />
víi lÞch sö ra ®êi vμ qu¸ tr×nh tån t¹i cña ng«i ®×nh.<br />
- T×m hiÓu c¸c gi¸ trÞ vÒ mÆt lÞch sö, v¨n ho¸, khoa häc, kiÕn tróc nghÖ<br />
thuËt vμ lÔ héi cña di tÝch ®×nh TrÞnh Xuyªn.<br />
2<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
