BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO --------/-------- BỘ NỘI VỤ -----/-----
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
LÊ THỊ THANH HIẾU
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH NHÀ Ở CHO NGƯỜI THU NHẬP THẤP TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI Chuyên ngành: Chính sách công Mã số: 60 34 04 02
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG
HÀ NỘI – 2017
Luận văn được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. ĐỖ PHÚ HẢI
Phản biện 1: PGS.TS. NGUYỄN HỮU HẢI
Phản biện 2: TS. HOÀNG NGỌC HẢI
Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng 402C tầng 4 Hội trường bảo vệ Luận văn Thạc sĩ Học viện Hành chính Quốc gia Số: 77, Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, Hà Nội Thời gian: vào hồi 15h30 ngày 12 tháng 07 năm 2017
Có thể tìm hiểu luận văn tại thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web của Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của đề tài:
Trong những năm gần dây, nguồn dân cư lao động từ các tỉnh thành tập
trung sống, học tập và làm việc tại Thành phố Hà Nội ngày một đông và con số
này vẫn ngày một tăng cao. Mức độ gia tăng dân số quá nhanh, nhất là việc gia
tăng dân số cơ học khiến Thủ đô đang phải chịu áp lực lớn về chỗ ở, điều kiện
học tập, y tế, việc làm, môi trường. Điều này phần nào đã ảnh hưởng đến giao
thông đô thị và chất lượng sống của Thủ đô.
Nhận thấy tầm quan trọng và tính cấp thiết của vấn đề thừa người thiếu
đất thiếu nhà tại Thành phố Hà Nội trong những năm gần đây, Đảng và Nhà
nước ta đã ban hành nhiều điều Luật, Nghị quyết, Thông tư liên quan đến vấn đề
Nhà ở cho người có thu nhập thấp nhằm tìm các giải pháp tháo gỡ việc gia tăng
dân số quá nhanh ở khu vực đô thị, giảm thiểu nạn thiếu nhà ở, đảm bảo đời
sống cho người lao động đang sinh sống, học tập và làm việc tại khu vực đô thị
trên cả nước nói chung trong đó có Thủ đô Hà Nội nói riêng.
Thành phố Hà Nội là một trong những địa phương đầu tiên của cả nước đã
xây dựng và thực hiện Chương trình phát triển nhà ở của Thành phố để giải
quyết vấn đề ở cho các đối tượng dân cư trên địa bàn Thành phố. Thời gian qua,
công tác phát triển nhà ở tại Thành phố đã có những bước tiến vượt bậc và vững
chắc, tạo lập được nhiều quỹ nhà ở để giải quyết cho các nhu cầu bức xúc về nhà
ở của Thành phố, nhất là nhà ở cho các đối tượng di dân, giải phóng mặt bằng
Nhà nước lấy làm dự án, người nghèo với các cơ chế, chính sách đa dạng, linh
hoạt và phù hợp với điều kiện thực tế của Thành phố.
Nhận thấy những tồn tại, hạn chế trong việc thực hiện chính sách nhà ở
cho người thu nhập thấp cũng là lý do em xin lựa chọn đề tài luận văn “Thực
hiện chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp trên địa bàn Thành phố Hà
Nội” nhằm làm rõ những vấn đề lý luận thực hiện chính sách nhà ở cho người
thu nhập thấp. Thực trạng việc thực hiện chính sách nhà ở cho người thu nhập
thấp hiện nay qua nghiên cứu trường hợp Thành phố Hà Nội, đã giải quyết được
1
đến đâu, còn vướng mắc khó khăn và tồn đọng những gì để từ đó đưa ra những
đề xuất, giải pháp tăng cường thực hiện chính sách nhằm mang lại hiệu quả tối
ưu nhất cho việc thực hiện chính sách trên địa bàn Thành phố Hà Nội trong
những năm tới đây.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Thực hiện chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp luôn là vấn đề được
Đảng, Nhà nước và xã hội quan tâm để kiện toàn hơn nữa vấn đề an sinh xã hội
trong giai đoạn hiện nay và những năm tiếp theo. Để thực hiện được những
nhiệm vụ đó, cần có sự phối hợp từ nhiều phía trong đó bao gồm: Nhà nước,
cộng đồng xã hội và người dân có thu nhập thấp để từ đó cùng tìm ra các giải
pháp tối ưu khắc phục những hạn chế, yếu kém của chính sách nhằm có sự điều
chỉnh phù hợp với thực tiễn.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
+ Hệ thống hóa cơ sở lý luận về thực hiện chính sách nhà ở cho người thu
nhập thấp và kinh nghiệm thực tiễn về thực hiện chính sách nhà ở cho người thu
nhập thấp ở nước ta hiện nay để hình thành khung nghiên cứu cho đề tài.
+ Đánh giá thực trạng thực hiện chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp để
từ đó chỉ ra những kết quả đạt được và những tồn tại cần giải quyết về nhà ở cho
người thu nhập thấp trên địa bàn Thành phố Hà Nội.
+ Đề xuất các giải pháp tăng cường thực hiện chính sách nhà ở cho người
thu nhập thấp tại Hà Nội.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Người thu nhập thấp trên địa bàn Thành phố Hà Nội. Bao gồm tổ chức thực
hiện chính sách và kết quả thực hiện các giải pháp công cụ thực hiện chính sách.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
+ Phạm vi không gian: Thành phố Hà Nội.
+ Phạm vi thời gian: Từ năm 2000 đến năm 2016.
2
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn
5.1. Phương pháp luận
Luận văn vận dụng cách tiếp cận nghiên cứu chính sách qua tiếp cận đa
ngành, liên ngành khoa học xã hội và phương pháp nghiên cứu chính sách công.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Thống kê, mô tả, so sánh, phân tích tổng hợp, thu thập dữ liệu.
6. Ý nghĩa của Đề tài
Đề tài: “Thực hiện chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp trên địa
bàn thành phố Hà Nội” sẽ đóng góp phần nào những giải pháp tăng cường thực
hiện chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp, giúp chính sách đi vào thực tiễn
đạt hiệu quả và người thu nhập thấp có nhà ở.
7. Bố cục của Luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Danh mục tài liệu tham khảo, nội dung
chính của luận văn được chia thành 3 chương.
- Chương 1: Những vấn đề lý luận về chính sách nhà ở cho người thu nhập
thấp.
- Chương 2: Thực trạng thực hiện chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp
tại Thành phố Hà Nội.
- Chương 3: Giải pháp tăng cường thực hiện chính sách nhà ở cho người thu
nhập thấp trên địa bàn Thành phố Hà Nội.
3
Chương 1
HỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
NHÀ Ở CHO NGƯỜI THU NHẬP THẤP
1.
Thực hiện chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp là một phần quan
trọng trong công đoạn xây dựng quy trình chính sách. Thực hiện chính sách với
mục đích đưa chính sách đến với thực tiễn, cụ thể hóa các đường lối, chiến lược
và các định hướng chính sách của Đảng và Nhà nướcvàhướng tới đối tượng cụ
thể đó là người thu nhập thấp, nguồn thu nhập tương đối ổn định, trên ngưỡng
nghèo và dưới mức tiệm cận nghèo với mức trung bình và có khả năng tích lũy
vốn để tự cải thiện điều kiện nơi ở những vẫn cần sự hỗ trợ của Nhà nước.Thực
hiện chính sách là các hoạt động triển khai giải pháp và công cụ chính sác vào
thực tiễn để đạt được mục tiêu chính sách. Thực hiện chính sách nhà ở cho
người thu nhập thấp là các hoạt động triển khai giải pháp và công cụ chính sách
vào thực tiễn để đạt được mục tiêu chính sách là tăng nguồn thu nhập ổn định và
có khả năng tích lũy vốn để tự cải thiện điều kiện nơi ở.
1.2.Thiết kế c
Thiết kế chính sách công là nội dung chính của việc hoạch định, xây dựng
chính sách, bao gồm việc quyết định các mục tiêu ưu tiên, các lựa chọn giải
pháp chính sách dựa trên phân tích các tiêu chí hiệu quả, chi phí, lợi ích, công
bằng và các giá trị chính trị - xã hội của mỗi lựa chọn.
1.2.1.
1.2.1.1. Vấn đề chính sách
Vấn đề chính sáchđược hiểu là các nhu cầu, các giá trị, hay các cơ hội cải
thiện nhưng chưa được thực hiện hóa.
Là những mâu thuẫn nảy sinh trong các lĩnh vực hoạt động cần được giải
quyết bằng chính sách để thỏa mãn những nhu cầu nhất định của xã hội.
1.2.1.2. Mục tiêu chính sách:
Mục tiêu chính sách phản ảnh mong muốn của Nhà nước (cơ quan chủ thể
ban hành chính sách) về những giá trị kinh tế - xã hội cần đạt được trong tương
lai và phù hợp với yêu cầu phát triển chung của toàn xã hội.
4
Mục tiêu của chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp chính là việc
người thu nhập thấp có nhà ở.
1.2.2.
1.2.2.1. Giải pháp chính sách
Giải pháp là “cách thức để giải quyết vấn đề nhằm đạt được mục tiêu
chính sách”.
Giải pháp chính sách công là “việc tìm giải pháp cho các nguyên nhân của
vấn đề chính sách mang tính đồng bộ hay còn được gọi là “giải pháp chính sách
đồng bộ”, dựa trên nguyên nhân cốt lõi, bao gồm cả việc đo lường các nguyên
nhân về mức độ nghiêm trọng, tần suất xuất hiện, quy mô, tùy theo điều kiện cụ
thể”.
Giải pháp chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp:
- Lập quỹ đất và quy hoạch bố trí quỹ đất.
- Miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.
- Huy động nguồn vốn phát triển nhà ở cho người thu nhập thấp.
- Miễn giảm các loại thuế như: giảm thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập
doanh nghiệp, được vay kích cầu.
- Được hỗ trợ toàn bộ hoặc một phần kinh phí đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ
thuật.
- Thủ tục xét đối tượng hưởng chính sách được tiết giảm, minh bạch. Mở
rộng đối tượng hưởng chính sách.
- Giá thành nhà giảm phù hợp với tài chính của người thu nhập thấp.
- Được vay vốn ngân hàng với lãi suất thấp.
- Tiêu chuẩn, quy cách thiết kế nhà ở cho người thu nhập thấp đảm bảo
theo quy định và phù hợp với tài chính của người thu nhập thấp.
- Cải tiến công nghệ, vật liệu xây dựng đảm bảo chất lượng và tiến độ xây
dựng.
- Kêu gọi các dự án đã triển khai chuyển đổi từ dự án nhà thương mại
sang nhà ở thu nhập thấp, các dự án nhà ở sinh viên chuyển sang nhà ở thu nhập
5
thấp nhằm đáp ứng giải quyết được nhu cầu nhà ở, vừa tận dụng tối đa các công
trình trên địa bàn đang xây dựng dư thừa, khó bán.
- Cải cách về tổ chức thủ tục hành chính thực hiện chính sách
1.2.2.2. Công cụ thực hiện chính sách:
Các công cụ chính sách cho mỗi giải pháp trên cần có: chính sách quy
hoạch kiến trúc đô thị – tạo lập quỹ đất, chính sách tài chính – tín dụng – thuế,
chính sách ưu đãi đối với đầu tư, chính sách quản lý đối tượng hưởng chính
sách, chính sách kêu gọi chuyển đổi loại hình dự án, chính sách thủ tục hành
chính.
1.
1.3.1.
người thu nhập thấp
Khi lập kế hoạch xây dựng những chương trình nhà ở cho người thu nhập
thấp, các nhà hoạch định sẽ có những cách tiếp cận đối tượng của chính sách
theo nhiều cách trong đó cách tiếp cận theo nhu cầu (cung – cầu) sẽ hướng đến
những đối tượng có mục đích, có nhu cầu nhà ở đích thực. Trên cơ sở nhu cầu
của người thu nhập thấp trong việc mua nhà ở sẽ được tổ chức thu thập thông
qua việc tiếp cận, khảo sát của các cơ quan nhà nước có chức năng như: Cục
thống kê, Trung tâm nghiên cứu và phát triển dân số và môi trường, phòng kinh
tế và dự báo thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư,... từ đó Chính phủ sẽ thiết kế chương
trình nhà ở dành riêng cho người thu nhập thấp bao gồm các tiêu chí cơ bản đảm
bảo nguồn kinh phí đầu tư phù hợp như: kích thước căn nhà dành cho người thu
nhập thấp, vị trí đầu tư, cơ sở vật chất đi kèm, đơn giá phù hợp với đối tượng
mua…
1.3.
người thu nhập thấp
Kế hoạch là một tập hợp những hoạt động, công việc được sắp xếp theo
một trình tự nhất định để đạt được mục tiêu đã đề ra.
6
Xây dựng kế hoạch là chức năng đầu tiên trong những chức năng của
khâu quản lý. Việc xây dựng kế hoạch khi thực hiện chính sách vô cùng quan
trọng bởi việc lựa chọn mục tiêu và định hướng hành động trong tương lai.
- Lập kế hoạch tổ chức điều hành cần đảm bảo những dự kiến về hệ thống
các cơ quan chủ trì và phối hợp triển khai chính sách, số lượng và chất lượng nhân
sự tham gia tổ chức thực thi, những dự kiến về cơ chế trách nhiệm của cán bộ quản
lý và công chức thực thi, cơ chế tác động giữ các cấp thực hiện chính sách.
- Xác định kế hoạch cung cấp các nguồn vật lực.
- Xác định thời gian triển khai thực hiện, tổ chức tuyên truyền chính
sách đến tổng kết rút kinh nghiệm.
- Lệ kế hoạch kiểm tra việc thực hiện chính sách là những dự kiến về tiến
độ, hình thức, phương pháp kiểm tra, giám sát tổ chức thực hiện chính sách.
- Xây dựng những nội quy, quy chế trong thực hiện chính sách: nội quy,
quy chế tổ chức, điều hành, trách nhiệm và quyền hạn của cán bộ công chức,
khen thưởng, kỷ luật.
1.3.
người thu nhập thấp
Khi triển khai thực hiện chính sách cần kêu gọi sự tham gia rộng rãi của
toàn xã hội và nhất là các đối tượng hưởng chính sách có liên quan để đảm bảo
khả năng, nhu cầu của người thu nhập thấp và chính sách ban hành cũng đáp
ứng theo đúng chương trình đưa ra.
Việc phổ biến tuyên truyền vận động thực hiện chính sách được thực hiện
bằng nhiều hình thức như: tiếp xúc trực tiếp với đối tượng hưởng chính sách,
tiếp xúc gián tiếp thông qua các phương tiện thông tin đại chúng. Tùy theo từng
loại hình chính sách để có thể xây dựng kế hoạch tuyên truyền, vận động cho
phù hợp.
1. ác chủ thể
ở cho người thu nhập thấp
Trách nhiệm giải trình là cốt lõi của quan hệ công việc giữa các cá nhân
với nhau, cũng như giữa một tổ chức với cơ quan quản lý và công chúng và đặc
7
biệt quan trọng trong những lĩnh vực có quan hệ tới lợi ích của số đông công
chúng.
Thông qua kết quả đạt được khi thực hiện chính sách cần nhận thấy có
đáp ứng được mục tiêu đề ra không, tiêu chí của chính sách hướng đến và phải
thường xuyên xem lại các mục tiêu đề ra để đảm bảo việc thực hiện đúng hướng
cũng như có thể báo cáo về tiến độ thực hiện.
Xây dựng một bộ máy tổ chức chuyên giám sát, đánh giá kết quả khi triển
khai thực hiện chính sách. Việc rà soát, đánh giá này sẽ đem lại kết quả tốt mang
tính thực tiễn cao để hoàn chỉnh chính sách về sau.
1.
nhập thấp
Phân công phối hợp thực hiện chính sách là khả năng tổ chức điều hành thực
hiện chính sách một cách chặt chẽ, khoa học và hợp lý. Đó là việc phân công
trách nhiệm cụ thể cho các tổ chức, cá nhân có liên quan trong thực hiện chính
sách.
Việc phân công phối hợp thực hiện chính sách được diễn ra theo tiến trình
một cách chủ động, sáng tạo để luôn duy trì chính sách được ổn định, góp phần
nâng cao hiệu lực, hiệu quả chính sách.
1.3.6. Giám sát
Giám sát thực hiện chính sách được hiểu là việc theo dõi, kiểm tra xem
việc triển khai thực hiện có đúng những điều quy định hay không.
“Giám sát thực hiện chính sách là hoạt động kiểm tra phù hợp, hiệu quả
và tác động của chính sách bởi các tiêu chí cụ thể nhằm cải thiện để xây dựng
chính sách để giải quyết các vấn đề kinh tế xã hội. Đó là những quy định, luật,
quy tắc, nguyên tắc, thông lệ của một nhóm hoặc tổ chức sử dụng để thực hện
các vấn đề liên quan đế giám sát”
1.3.7. Đánh giá tổng kết
nhập thấp
Trong quy trình chính sách thì việc đánh giá chính sách là một khâu
không thể thiếu. Tuy nhiên trong thực tiễn, việc đánh giá chính sách hiện nay
8
cũng chưa thực sự được coi trọng bởi khi chính sách được ban hành và thực hiện
vào thực tiễn các chủ thế khó quay trở lại việc đánh giá, tìm hiểu chính sách ban
hành có đi đúng định hướng, có đạt mục tiêu đề ra, có tạo được niềm tin của
cộng đồng xã hội. Việc này hiện nay còn đang bị bỏ dỡ và không được sát sao
thực hiện.
1.4.
người thu nhập thấp
- Yếu tố khách quan
- Yếu tố chủ quan
1.5.Kinh nghiệm của một số địa phương về thực hiện chính sách nhà
ở cho người thu nhập thấp
1.5.1.Tỉnh Bình Dương thực hiện chính sách nhà ở cho người thu nhập
thấp
1.5.2.Kinh nghiệm thực hiện chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp tại
Tỉnh Đà Nẵng
1.5.3. Kinh nghiệm thực hiện chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp
tại Tỉnh Hưng Yên
1.5.4. Kinh nghiệm thực hiện chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp tại
Tỉnh Quảng Ninh
1.6. Những bài học được rút ra để giải quyết vấn đề nhà ở cho người thu
nhập thấp
9
Chương 2
HỰC HIỆN CHÍNH SÁCH NHÀ Ở CHO NGƯỜI
THU NHẬP THẤP TẠI THÀNH PHỐ HÀ NỘI
2.1. Những đặc điểm kinh tế, xã hội có ảnh hưởng đến nhà ở cho
người thu nhập thấp trên địa bàn thành phố Hà Nội
Năm 2008 Hà Nội mở rộng địa giới hành chính với diện tích điều chỉnh
tăng lên 3.328,9 km2 tương ứng với dân số khoảng 7,5 triệu người.Theo ước
tính có khoảng 12 triệu m2 đất chiếm 15% quỹ đất toàn quốc. Trong đó, Nhà ở
thuộc sở hữu Nhà nước chiếm khoảng 5 triệu m2 tương ứng với chiếm 40% quỹ
đất nhà ở toàn Thành phố.
Trong toàn bộ quỹ nhà ở của Hà Nội có khoảng 80% là nhà thấp tầng (1 –
3 tầng); 20% là nhà chung cư cao tầng (4 – 5 tầng).
Lực lượng lao động của Thành Phố Hà Nội thuộc loại trẻ và liên tục được
bổ sung bởi số người đến tuổi lao động nhập cư từ các tỉnh lân cận, số lao động
có 15 đến 34 tuổi chiếm tỷ lệ cao nhất, chiếm 57,7%; tiếp theo là nhóm có độ
tuổi từ 35 đến 55 tuổi, chiếm 37,8%; từ 56 đến 60 tuổi chiếm 3,3%; số còn lại là
lao động dưới 15 tuổi và từ 60 tuổi trở lên. Với độ tuổi lao động trẻ, Hà Nội có
lợi thế trong việc thu hút vốn đầu tư, phát triển kinh tế, đặc biệt là những ngành
và khu vực kinh tế mới hình thành.
2.2. Đánh giá việc thực hiện các giải pháp công cụ thực hiện chính
sách
Lập quỹ đất và quy hoạch bố trí quỹ đất
Tính đến nay chưa có một quy hoạch tổng thể quỹ đất giành riêng cho
việc xây dựng các dự án nhà ở cho người thu nhập thấp của thành phố.
Vì không có quy hoạch tổng thể nguồn quỹ đất nhà ở cho người thu nhập
thấp nên thành phố không quản lý được nguồn đất 20%.
Miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và các khoản thuế hoạt động
đầu tư
10
Trên thực tế, các chủ đầu tư dự án nhà ở cho người thu nhập thấp trên địa
bàn thành phố Hà Nội chưa được áp dụng việc miễn giảm thuế giá trị gia tăng,
bắt buộc chủ đầu tư vẫn phải thu đủ 100% giá bán căn hộ. Điều này tạo cho tâm
lý người thu nhập thấp khi mua vẫn luôn mong mỏi được miễn giảm thuế nhưng
cuối cùng vẫn phải nộp và không biết khi nào mới được trả lại khoản tiền này.
Việc hỗ trợ toàn bộ hoặc một phần kinh phí đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ
thuậtchưa được quan tâm
Hiện nay thành phố đang thiếu sự quan tâm trong việc hỗ trợ đầu tư cơ sở
hạ tầng các dự án nhà ở cho người thu nhập thấp: giao thông, cấp nước, thoát
nước, thông tin liên lạc và hệ thống thông tin phục vụ quản.
Huy động nguồn vốn phát triển nhà ở thu nhập thấp
Mặc dù thành phố Hà Nội có Qũy đầu tư phát triển với số vốn điều lệ
5.000 tỷ, đây được coi là nguồn vốn dồi dào cho các dự án nhà ở cho người thu
nhập thấp. Tuy nhiên với mức lãi suất cho vay còn được tính bằng trần lãi suất
cho vay của các tổ chức tín dụng do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ban hành
tại thời điểm cho vay lại khiến các nhà đầu tư phải cân nhắc vì mức ưu đãi lãi
suất không nhiều mà thủ tục vay vốn lại phức tạp, điều này tạo ra sự nghi ngại
khi triển khai đầu tư xây dựng nhà ở cho người thu nhập thấp.
Thủ tục xét duyệt đối với người thu nhập thấp phức tạp, buông lỏng
Người dân muốn tham gia mua nhà ở cho người thu nhập thấp phải tiến
hành các thủ tục xác minh về hộ khẩu và tình trạng nhà ở hiện tại Uỷ ban nhân
dân phường, Quận, Huyện.
Việc yêu cầu người dân mua nhà phải nộp một khoản tiền đặt cọc cùng
với hồ sơ mua căn hộ khiến cho người dân bức xúc, phải nộp tiền khi nhà chưa
xây. Hơn nữa, chủ đầu tư nhận tiền cọc nhưng việc xét duyệt và chấm điểm hồ
sơ phụ thuộc vào nhiều cơ quan ban ngành khác.
Giá thành nhà ở cho người thu nhập thấp còn quá cao
Do nhà đầu tư phải vay vốn đầu tư dự án nhà ở cho người thu nhập thấp
bằng nguồn vốn vay thương mai, do vậy việc hạch toán chi phí lãi vay vào giá
11
thành nhằm bù đắp lại khiến cho việc đẩy giá thành căn nhà càng lên cao, người
thu nhập thấp khó tiếp cận với việc mua được nhà ở thu nhập thấp.
Được vay vốn Ngân hàng với lãi suất thấp
Thành phố chưa có những cơ chế rõ ràng, hiệu quả về tín dụng cho các dự
án nhà ở cho người thu nhập thấp. Bên cạnh việc ưu đãi hỗ trợ từ các Qũy phát
triển nhà ở, nguồn quỹ xã hội với quy mô vốn không nhiều thì việc tạo liên kết
vay giữa Ngân hàng -Người thu nhập thấp - Chủ đầu tư nhà gần như còn hạn chế.
Tiêu chuẩn, quy cách thiết kế nhà ở cho người thu nhập thấp
Tính đến nay chưa có bất kỳ một văn bản nào quy định bắt buộc về thiết
kế, công nghệ xây dựng, quy mô dự án đối với nhà cho người thu nhập thấp
ngoại trừ việc quy định diện tích căn hộ không quá 70 m2.
Áp dụng công nghệ xây dựng cải tiến, vật liệu xanh sạch nhưng tiến
độ còn chậm, chất lượng công trình chưa đảm bảo
Thẩm định chất lượng công trình của các dự án nhà ở cho người thu nhập
thấp thuộc thẩm quyền của Sở Xây dựng, tuy nhiên việc thẩm định chất lượng
công trình chưa thực sự được coi trọng vì vậy gây ra tình trạng một số công trình
đưa vào sử dụng sớm đã bị xuống cấp.
Chuyển đổi các dự án thương mại sang dự án nhà ở cho người thu
nhập thấp thiếu sức hút do cơ chế chưa rõ ràng
Hiện nay thành phố đang có một bất cập trong việc kêu gọi việc chuyển đổi
nhà ở dự án nhà ở thương mại sang dự án nhà ở cho người thu nhập thấp đó là giá
thành bán nhà ở thương mại có phần thấp hơn nhà ở cho người thu nhập thấp
Việc chuyển đổi sẽ phải thiết kế lại toàn bộ căn hộ, cần một nguồn vốn
lớn, tăng chi phí đầu tư, đẩy giá căn hộ lên cao. Thứ nữa khi sửa chữa sẽ ảnh
hưởng đến môi trường và hạ tầng xung quanh.
Cải cách thủ tục hành chính còn chậm
Mặc dù thành phố đã tích cực cải cách, đơn giản hóa các thủ tục hành
chính để hạn chế các phiền hà, khó khăn cho người dân, doanh nghiệp khi thực
hiện các thủ tục tham gia mua nhà ở thu nhập thấp, đầu tư xây dựng nhà ở cho
12
người thu nhập thấp nhưng vẫn chưa tạo được chuyển biến mạnh mẽ trong lĩnh
vực nhà ở, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tiễn.
Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý về nhà ở thu nhập thấp còn yếu kém
Có thể nhận thấy sự yếu kém của bộ máy quản lý thành phố thông qua
việc quy hoạch đất và nhà ở, việc thu thập xử lý thông tin, xác minh đối tượng
hưởng chính sách còn buông lỏng dẫn đến nhiều đối tượng đầu cơ mua được nhà
ở cho người thu nhập thấp, thủ tục thẩm duyệt hồ sơ còn chậm, việc xét duyệt và
triển khai các cơ chế ưu đãi cho nhà đầu tư chưa thực hiện theo chính sách đề ra
dẫn đến sự thiếu mặn của các nhà đầu tư.
người thu nhập thấp
Trong các năm 2014 - 2015, Thành phố Hà Nội đã có nhiều cố gắng để
đẩy mạnh việc phát triển loại hình nhà ở dành cho người thu nhập thấp. Song để
người thu nhập thấp tiếp cận được nhà ở thu nhập thấp, cần xây dựng quy chế
quy định rõ ràng, minh bạch và cụ thể từng khâu như công bố rộng rãi danh mục
dự án; công khai tiêu chuẩn đối tượng, danh sách đơn vị cá nhân có nhu cầu và
đúng tiêu chuẩn. Nơi tổ chức tiếp nhận nhu cầu, đăng ký nên là một đơn vị đầu
mối có trách nhiệm và chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Thiết kế căn hộ linh hoạt, phù hợp với tài chính, công năng sử dụng của
người thu nhập thấp. Chất lượng công trình sử dụng là vấn đề đáng báo động
nhất, đặc biệt là các khu nhà ở cho người thu nhập thấp. Cuối cùng, toàn xã hội
cũng cần có quan điểm tiếp cận vấn đề: Xác định việc xây dựng nhà ở xã hội là
xuất phát trên cơ sở yêu cầu của xã hội, của thị trường và phải được xây dựng
theo đúng cấu trúc, tiêu chuẩn của một mô hình đơn vị ở hoàn chỉnh. Vì vậy, cần
hướng tới một khu ở đồng bộ các chức năng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội để
đảm bảo cuộc sống của cư dân văn minh và chất lượng.
người thu nhập thấp
13
Quan điểm của thành phố là việc giải quyết vấn đề nhà ở xã hội cho các
đối tượng hiện nay là rất cần thiết nhưng phải được tiến hành theo một lộ trình
xác định, việc lựa chọn đối tượng được mua, thuê, thuê mua phải hết sức thận
trọng, chất lượng nhà ở phải đáp ứng được những tiêu chuẩn về nhà ở xã hội do
Nhà nước ban hành. Với quan điểm đó thành phố cần phải:
- Góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, đáp ứng nhu cầu cải thiện
chỗ ở của người dân. Tạo động lực phát triển bền vững theo hướng công
nghiệp hóa, hiện đại hóa.
- Mở rộng khả năng huy động vốn đầu tư của các thành phần kinh tế và
của xã hội tham gia phát triển nhà ở.
- Tiếp tục thúc đẩy phát triển quỹ nhà ở dành cho người thu nhập thấp.
- Tổ chức khảo sát thu thập ý kiến người dân về dự án nhà ở thu nhập
thấp và phổ biến triển khai chính sách rộng rãi.
- Góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho nhân dân. Từ đó từng
bước phát triển kinh tế, hạ tầng, thay đổi bộ mặt đất nước.
Việc xây dựng kế hoạch triển khai chính sách được thực hiện qua các
bước:
2.3.2.1. Quy hoạch bố trí quỹ đất để phát triển các dự án nhà ở cho người
thu nhập thấp
Việc đầu tư xây dựng nhà ở cho người thu nhập thấp phải gắn với quy
hoạch phát triển đô thị, đảm bảo tính đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội.
Nhà ở thu nhập thấp là loại căn hộ chung cư, có diện tích tối đa không quá
70m2, chỉ tiêu xây dựng hạ tầng kỹ thuật theo quy chuẩn xây dựng hiện hành.
2.3.2.2. Nguồn vốn phát triển nhà ở cho người thu nhập nhấp
Nguồn vốn phát triển nhà ở cho người thu nhập thấp của thành phố được
huy động từ các nguồn sau:
- Qũy phát triển nhà ở thành phố Hà Nội
- Ngân hàng chính sách xã hội.
Kế hoạch về nguồn vốn vay: Trong năm 2017 và các năm tới đây, người
thu nhập thấp sẽ được tiếp cận với hai nguồn vốn vay từ Ngân hàng chính sách
14
xã hội và các Ngân hàng thương mại do Nhà nước nắm cổ phần chi phối chỉ
định và không giới hạn quy mô, thời gian vay lãi suất thấp.
2.3.2.3. Quy mô thiết kế căn hộ phù hợp
Để giảm diện tích căn hộ đến tối thiểu mà vẫn đáp ứng điều kiện ở văn
minh hiện đại, an toàn tiện nghi cho người có thu nhập thấp, các căn hộ dưới
50m2 nên chỉ có 1 khu vệ sinh chung có chậu rửa riêng ở ngoài. Như vậy vẫn có
thể 2 người sử dụng khu vệ sinh cùng một lúc. Đối với các căn hộ có diện tích
dưới 45m2, nên kết hợp chỗ ăn và tiếp khách là một. Thực tế khảo sát ở nhưng
khu nhà ở xã hội đã có hiện nay cho thấy đa số không gian sinh hoạt chung bao
gồm cả tiếp khách và cũng là nơi ăn uống.
Hà Nội đưa ra 18 thiết kế cơ sở mẫu nhà ở điển hình cho người thu nhập
thấp. Do vậy nhà ở cho người thu nhập thấp có diện tích lớn nhất là 70m2 và
nhỏ nhất là 30m2 để người thu nhập thấp có nhiều sự lựa chọn phù hợp với
nguồn tài chính sẵn có.
2.3.2.4. Xác định đúng đối tượng thụ hưởng chính sách
Thực hiện việc xác minh đối tượng theo quy định của Nhà nước.
Điều kiện đáp ứng mua nhà thu nhập thấp: chưa có nhà, là người có
nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng diện tích quá chật chội. Có nhà ở là căn hộ
chung cư, nhưng diện tích nhà ở bình quân của hộ gia đình thấp hơn 5 m2 sử
dụng/người. Chưa được nhà nước hỗ trợ về nhà ở, đất ở dưới mọi hình thức,
phải có hộ khẩu thường trú hoặc tạm trú dài hạn tại Hà Nội. Có mức thu nhập
hàng tháng dưới mức bình quân theo quy định của Uỷ ban nhân dân thành phố.
2.3.2.5. Quản lý nhà ở cho người thu nhập thấp
Việc quản lý nhà ở cho người thu nhập thấp không thể thiếu vai trò
của các cơ quan chức năng.
Để có thể triển khai tốt các kế hoạch đề ra, Hà Nội cần có một đội ngũ
cán bộ có kiến thức, hiểu biết chuyên môn, kỹ năng tác nghiệp và tinh thần, thái
độ, trách nhiệm làm việc trong xây dựng kế hoạch thực hiện chinh sách.
15
thực hiện
người thu nhập thấp
Kinh nghiệm cho thấy, để phát triển nhà ở thu nhập thấp thành công, bên
cạnh sự quyết tâm, vào cuộc của các cấp, các ngành, một chủ chương đúng còn
đòi hỏi thể chế tốt. Nhà ở dành cho người thu nhập thấp đang rất cần một hệ
thống thể chế, giải pháp đồng bộ mới có thể hiện thực hóa được giấc mơ sở hữu
Với hiệu quả xã hội lan tỏa, nhà ở thu nhập thấp là một minh chứng cụ thể
về tính đúng đắn trong việc thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước hướng
đến tầng lớp người nghèo, người có thu nhập thấp.
nhập thấp
Hà Nội cần tiếp tục rà soát Chương trình phát triển nhà ở, xác định rõ mục
tiêu và lộ trình thực hiện trong 5 năm, 10 năm để xây dựng kế hoạch cụ thể cho
hàng năm và từng giai đoạn; Tiếp tục rà soát quy hoạch phát triển nhà ở, đặc biệt
là nhà ở xã hội gắn với quy hoạch giao thông công cộng; rà soát các dự án đã
giao và tạo điều kiện cho việc chuyển đổi các dự án nhà ở thương mại sang nhà
ở xã hội; nhà ở sinh viên sang nhà ở xã hội.
ở cho người thu nhập thấp
Hà Nội yêu cầu xác minh làm rõ thông tin về việc mua bán nhà ở thu nhập
thấp trái quy định Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội vừa yêu cầu Công an
Thành phố phối hợp với Sở Xây dựng kiểm tra, xác minh làm rõ các thông tin về
việc mua bán nhà ở thu nhập thấp trái quy định tại dự án nhà ở thu nhập thấp của
thành phố
2.3.6.Giám sát ập thấp
Ngoài việc dùng công cụ giám sát là cơ quan quản lý chức năng, chính
sách có thể được minh bạch hơn nữa bằng cách kêu gọi người dân cùng tham gia
giám sát việc thực hiện chính sách, danh sách những người được quyền mua nhà
phải được niêm yết công khai tại Uỷ ban nhân dân phường, Tổ dân phố, nơi
những người này có hộ khẩu gốc và nơi cư trú. Người dân theo dõi sẽ xác định
16
chính xác nhất những trường hợp nào là đúng đối tượng, những trường hợp nào
chưa đúng đối tượng.
2.3.7. Đánh giá tổng kết thực hiện
nhập thấp
Hà Nội đã dành và bố trí nguồn quỹ đất để thực hiện phát triển nhà ở thu
nhập thấp bằng nhiều hình thức khác nhau. Đến nay trên địa bàn Thành phố đã
đưa vào sử dụng 44 dự án nhà ở thu nhập thấp, với khoảng 3.815.792 m2 sàn
nhà ở xây mới, tương đương 37.800 căn hộ.
Thành phố luôn khuyến khích các Chủ đầu tư đẩy mạnh phát triển nhà ở
thu nhập thấp nhằm đáp ứng nguyện vọng của người dân và giải quyết vấn đề an
sinh trên địa bàn thành phố.
2.4. Kết quả thực hiện chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp
- Đáp ứng được nguyện vọng và nhu cầu thực về nhà ở của người thu
nhập thấp.
- Thực hiện chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp được coi là chủ
chương có ý nghĩa nhân văn, góp phần từng bước tạo lập chỗ ở cho các đối
tượng khó khăn trong xã hội,
- Xây dựng nhiều dự án nhà ở cho người thu nhập thấp còn thu hút một
lượng lớn nhân lực lao động góp phần thúc đẩy, triển khai các dự án mang tính
xã hội.
- Thu hút vốn đầu tư của các thành phần kinh tế và của xã hội tham gia
phát triển nhà ở.
- Quy hoạch quỹ đất hợp lý và kiến trúc đô thị phù hợp, chấm dứt tình
trạng xây dựng tự phát.
- Việc công bố 18 mẫu thiết kế căn hộ điển hình áp dụng với nhà ở cho
người thu nhập thấp đã tạo ra sự chuẩn hóa các mẫu thiết kế kiến trúc, phù hợp
với nhu cầu sinh hoạt cũng như nguồn tài chính của người thu nhập thấp. Đồng
thời hoàn thiện quy trình quản lý chất lượng công trình và công tác vận hành
quản lý công trình sau khi bàn giao.
17
- Thành công kêu gọi chuyển đổi từ dự án nhà ở thương mại sang nhà ở
thu nhập thấp. Tính đến nay Hà Nội đã có 7 dự án chuyển đổi thành công từ dự
án nhà ở thương mại sang dự án nhà ở cho người thu nhập thấp trên tổng số 21
dự án nhà ở thương mại đăng ký xin chuyển đổi.
- Tiếp tục kêu gọi chuyển đổi nhà ở sinh viên sang nhà ở xã hội, cụ thể: 2
tòa A2, A3 thuộc Dự án Nhà ở sinh viên Pháp Vân – Tứ Hiệp, quận Hoàng Mai.
Việc chuyển đổi nhằm giải quyết các khó khăn trong quá trình đầu tư xây dựng
cũng như khai thác sử dụng dự án hiệu quả, đảm bảo nguồn vốn đã đầu tư.
- Hà Nội đang dự kiến chuyển đổi tiếp các dự án nhà ở thương mại sang
dự án nhà ở thu nhập thấp, với tổng số 3.787 căn hộ thương mại thành 9.587 căn
hộ phụ vụ cho người thu nhập thấp.
- Hà Nội hiện có 58 dự án phát triển nhà ở thu nhập thấp đã và đang triển
khai, với khoảng 4,48 triệu m2 sàn xây dựng, tương đương khoảng 26.119 căn
hộ. Trong đó, 17 dự án đã hoàn thành, 41 dự án dự kiến hoàn thành đưa vào sử
dụng trong giai đoạn 2016 – 2020 với khoảng 15.804 căn hộ.
- Hà Nội đã cải cách một số cơ chế, chính sách nhằm đẩy mạnh phát triển
nhà cho những người có thu nhập thấp như khu nhà ở Sài Đồng, Long Biên, Khu
đô thị mới Đặng Xá - Gia Lâm, dự án khu dân cư Ngô Thì Nhậm… và mới gần
đây dự án nhà ở cho người thu nhập thấp tại phường Kiến Hưng, quận Hà Đông
gồm năm tòa nhà 19 tầng với hơn 1.500 căn hộ, mỗi căn hộ có diện tích trung
bình khoảng 70 m2, giá bán dự kiến khoảng 8 triệu đồng/m2. Tổng mức đầu tư
950 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành sau 18 tháng.
- Thành phố cũng triển khai chủ trương đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật.
- Sau năm 2016, Thành phố phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu xây dựng
khoảng 0,6 triệu m2 nhà ở xã hội trong đó có nhà ở cho người thu nhập thấp.
Trong đó tập trung phê duyệt quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết
- Giai đoạn 2016-2020, sẽ cơ bản giải quyết nhà ở cho đối tượng hưởng
lương từ ngân sách có nhà ở dưới 5m²/người; phấn đấu đạt mức bình quân
20m²/người đối với đối tượng có nhà ở bình quân dưới 20m²/người. Quỹ đất để
18
xây nhà thu nhập thấp được lấy từ quỹ đất 20% chủ đầu tư các dự án khu đô thị
mới, khu nhà ở bàn giao lại thành phố.
2.4.
người thu nhập thấp tại TP Hà Nội
- Ưu điểm
- Nhược điểm
19
Chương 3
HỰC HIỆN CHÍNH SÁCH NHÀ Ở
CHO NGƯỜI THU NHẬP THẤP TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI
ở 3.1
nước ta và tại thành phố Hà Nội
3.1.1. Mục tiêu thực hiện chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp ở
nước ta
Kế hoạch mục tiêu thực hiện chính sách nhà ở xã hội những năm tiếp
theo:
- Phấn đấu giai đoạn 2016 – 2020 thực hiện đầu tư tối thiểu khoảng 12,5
triệu m2 nhà ở dành cho người thu nhập thấp tại các khu vực đô thị.
- Diện tích nhà ở bình quân toàn quốc đạt khoảng 25 m2 sàn/người, trong
đó tại đô thị đạt 29 m2 sàn/người và tại nông thôn đạt 22 m2 sàn/người, phấn
đấu đạt chỉ tiêu diện tích nhà ở tối thiểu 8 m2 sàn/người.
- Tỷ lệ nhà ở kiên cố toàn quốc đạt khoảng 70% trong đó tại đô thị đạt
trên 75%, nông thôn đạt 65%, xóa hết nhà ở đơn sơ trên phạm vi toàn quốc.
- Tỷ lệ nhà ở chung cư trong các dự án phát triển nhà ở tại các đô thị loại
đặc biệt như Hà Nội và Hồ Chí Minh đạt trên 90%, đô thị từ loại 1 đến loại 2 đạt
trên 60%, đô thị loại 3 đạt trên 40% tổng số đơn vị nhà ở xây dựng mới.
- Đến năm 2030: Diện tích nhà ở bình quân toàn quốc đạt khoảng 30 m2
sàn/người, diện tích nhà ở tối thiểu đạt 12 m2 sàn/người.
- Xây dựng các cơ chế, chính sách kêu gọi, khuyến khích đầu tư từ các
thành phần kinh tế tư nhân tham gia.
- Tiếp cục thực hiện cải cách thủ tục hành chính tạo thuận lợi cho người
thu nhập thấp được tiếp cận với chính sách.
- Tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với nhà ở cho người thu nhập
thấp. Cần xác định chế độ trách nhiệm cá nhân trong công tác quản lý theo đó
mọi cán bộ nhân viên phải chịu trách nhiệm trong phạm vi thẩm quyền được
phân công để tính trách nhiệm trong công việc được nâng cao.
20
- Mở rộng các hình thức hỗ trợ vốn vay, ngoài Ngân hàng chính sách xã
hội thì các Ngân hàng thương mại có cổ phần Nhà nước cũng sẽ tham gia với
mức lãi suất ưu đãi nhất.
- Việc quy hoạch hợp lý và dành một phần tỷ lệ quỹ đất phục vụ nhu cầu
nhà ở của người thu nhập thấp.
3.1.2. Mục tiêu thực hiện chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp tại
Hà Nội
Trên cơ sở rà soát thực trạng công tác phát triển nhà ở và nhu cầu thực tế
về nhà ở cho người thu nhập thấp, Thành phố xác định:
- Về nhu cầu nhà ở thực tế giai đoạn 2016 - 2020
Để bổ sung lượng nhà ở còn đang thiếu hụt trên địa bàn, thành phố đã lên
kế hoạch giai đoạn 2016 – 2020 của Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội dựa trên
nhu cầu thực tế về nhà ở xã hội là 6.023.000m2, tăng gần 50% so với dự kiến
(4.023.000m2).
Uỷ ban nhân dân Thành phố cũng đã thông báo các dự án Phát triển nhà ở
xã hội dự kiến đến năm 2020, trong đó nêu rõ có 22 dự án với tổng diện tích sàn
khoảng 3.124.000m2, ước tính đạt 52% nhu cầu thực tế, và đạt 78% so với mục
tiêu Chương trình phát triển nhà ở Thành phố đề ra.
Trong 22 dự án nhà ở xã hội dự kiến hoàn thành trong giai đoạn 2016-
2020, đáng chú ý phải kể đến Dự án Đầu tư xây dựng nhà ở cho người thu nhập
thấp tại Khu đô thị mới Bắc An Khánh do liên doanh Vinaconex và Tổng Công
ty đầu tư Phát triển nhà Hà Nội (Handico) làm chủ đầu tư với tổng diện tích sàn
551.600m2, được UBND TP Hà Nội ký vào ngày 24/7/2012. Dự án có tổng diện
tích đất khoảng 185.500m, tại huyện Hoài Đức, Hà Nội; Quy mô diện tích theo
quy hoạch được duyệt là 182.466m2; Quy mô dân số là 17.485 người. Diện tích
đất ở là 65.740m2 với tổng số 5.196 căn hộ; Diện tích đất cho hạ tầng xã hội là
41.042m2 bao gồm 3 trường học và công trình công cộng.
Ngoài ra, còn có Dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội tại Khu đô thị Thanh
Hà do Công ty cổ phần phát triển địa ốc CIENCO 5 làm chủ đầu tư, tại địa bàn
21
xã Thanh Oai và Hà Đông, Hà Nội có diện tích sàn xây dựng lên đến
998.769m2.
- Kế hoạch phát triển nhà trong những năm tiếp theo - Diện tích nhà ở bình quân toàn thành phố là 26,3m2/người (diện tích nhà ở tối thiểu 8,5 m2/người), trong đó khu vực đô thị 29,1 m2/người, khu vực nông thôn 22,1 m2/người.
- Nâng tỷ lệ nhà ở kiên cố toàn thành phố lên thành 91,2%; hoàn thành
việc xóa nhà tạm, nhà ở đơn sơ.
+ Nguồn vốn ngân sách thực hiện:
Vốn đầu tư từ ngân sách Thành phố để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội
khoảng 6.968,2 tỷ đồng (chiếm 1,69% tổng vốn đầu tư xây dựng đến năm 2020).
Tiếp tục khuyến khích, huy động nguồn vốn ngoài xã hội (ngoài ngân
sách) để đầu tư phát triển nhà ở cho người thu nhập thấp.
- Định hướng đến năm 2030
Tiếp tục nâng cao chất lượng nhà ở, thỏa mãn nhu cầu về nhà ở cho các
đối tượng.Thành phố đề xuất những cơ chế, chính sách phát triển nhà ở xanh
sạch, hiện đại, bền vững, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của
Thành phố.
- Diện tích nhà ở bình quân toàn thành phố là 31,5m2/người (diện tích nhà ở tối thiểu 12,6 m2/người), trong đó khu vực đô thị 33,8 m2/người, khu vực nông thôn 27,1 m2/người; tiếp tục thực hiện cải tạo, chỉnh trang nhà ở đã có.
- Nâng tỷ lệ nhà ở kiên cố toàn thành phố lên thành 93,2%.
- Tỷ lệ nhà chung cư trong các dự án phát triển nhà ở tại đô thị đạt 90%;
tỷ lệ nhà ở cho thuê trong các dự án nhà ở xã hội đạt 30%.
- Vốn đầu tư từ ngân sách địa phương khoảng 9.505,8 tỷ đồng (chiếm
1,12% tổng vốn đầu tư xây dựng đến năm 2030);
- Quỹ đất ở đô thị và nông thôn tăng thêm 5.534,2 ha.
22
3.2.
nhập thấp
+ Giải pháp 1: Lập quỹ đất, quy hoạch kiến trúc đô thị và đánh giá quy mô
đầu tư dự án trước khi triển khai
+ Giải pháp 2: Hỗ trợ tài chính và gia tăng vốn Qũy tiết kiệm nhà ở
+ Giải pháp 3: Xác minh đối tượng hưởng chính sách thông qua kênh hai chiều
và minh bạch
+ Giải pháp 4: Cơ chế ưu đãi và đảm bảo quỹ đất, ứng vốn, giảm lãi suất vay
thu hút Nhà đầu tư
+ Giải pháp 5: Hỗ trợ đồng bộ đầu tư xây dựng - cơ sở hạ tầng kỹ thuật
nhằm khuyến khích nhà đầu tư và thu hút người thu nhập thấp mua nhà
+ Giải pháp 6: Kêu gọi các dự án nhà ở thương mại, nhà ở sinh viên chuyển
đổi sang mô hình dự án nhà ở cho người thu nhập thấp
+ Giải pháp 7: Cải cách thủ tục hành chính
+ Giải pháp 8: Tăng cường công tác tổ chức thực hiện chính sách, quản lý
chính sách và đánh giá sau thực hiện chính sách
23
KẾT LUẬN
Thực hiện chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp luôn được coi là
những nội dung quan trọng của chính sách phát triển kinh tế - xã hội của mỗi
Quốc gia. Việc tạo lập chỗ ở thích hợp, an toàn là nhu cầu thiết yếu bậc nhất, là
quyền cơ bản của con người và là điều kiện tiên quyết để phát triển nguồn nhân
lực Quốc Gia.
Cho đến nay, việc triển khai thực hiện chương trình nhà ở xã hội trên cả
nước đã trải qua ít nhất 12 năm. Trong quá trình triển khai loại hình nhà ở đặc
biệt này, Chính phủ và các địa phương trong đó có Thủ đô Hà Nội đã phần nào
giải quyết được nạn thiếu nhà ở, góp phần ổn định an sinh xã hội.
Triển khai thực hiện chính sách nhà ở cho người thunhập thấp được toàn
thể xã hội quan tâm và đánh giá cao. Việc xây dựng loại hình nhà ở này luôn
đảm bảo phù hợp với đông đảo đối tượng lao động thu nhập thấp đang tập trung
ngày một nhiều tại Thủ đô luôn là một vấn đề cấp thiết, đặc biệt trong điều kiện
hiện nay, phát triển là ở cho người thu nhập thấp đang được ưu tiên trong chính
sách phát triển nhà ở của toàn Thành phố.
Trong tương lai để có thể thực hiện chính sách nhà ở cho người thu nhập
thấp trên địa bàn thành phố Hà Nội đạt hiệu quả, cần:
Thành phố phải có sự chỉ đạo thống nhất, chặt chẽ bằng một tổ chức đủ
mạnh, huy động sự tham gia của mọi thành phần kinh tế với co chế chính sách
phù hợp, linh hoạt theo phương châm Nhà nước và Nhân dân cùng làm để huy
động được mọi nguồn lực trong xã hội cùng tham gia thực hiện chính sách.
Về chính sách, cần có sự điều chỉnh hợp lý để vận dụng vào thực tiễn, đáp
ứng được ý nguyện của người có thu nhập thấp và thúc đẩy hơn nữa việc phát
triển nhà ở cho người thu nhập thấp, góp phần cải thiện môi trường sống của
người dân trên địa bàn Thành phố.
24
