Tóm tắt Luận văn Thạc sỹ Kế toán: Hoàn thiện tổ chức kế toán trong các đơn vị sự nghiệp đào tạo thuộc Bộ Y tế

i<br /> LỜI MỞ ĐẦU<br /> Hiện nay, các đơn vị sự nghiệp đào tạo thuộc Bộ Y tế đang áp dụng hệ thống<br /> kế toán hành chính sự nghiệp vẫn còn bộc lộ những hạn chế trong hạch toán thu chi<br /> cũng như kiểm tra, kiểm soát nội bộ về mặt tài chính. Bên cạnh đó, do những đổi<br /> mới về cơ chế tài chính phù hợp với những thay đổi trong chính sách quản lý vĩ mô<br /> hiện nay đòi hỏi việc tổ chức kế toán trong lĩnh vực đào tạo về y tế cần phải hoàn<br /> thiện nhằm phát huy hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính.<br /> Với lý do trên, tôi quyết định chọn đề tài: “Hoàn thiện tổ chức kế toán<br /> trong các đơn vị sự nghiệp đào tạo thuộc Bộ Y tế” để nghiên cứu nhằm góp phần<br /> giải quyết những vấn đề đặt ra trong thực tế về tổ chức kế toán tại các đơn vị sự<br /> nghiệp đào tạo thuộc Bộ Y tế hiện nay.<br /> Chuơng 1<br /> CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC KẾ TOÁN TRONG CÁC<br /> ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÓ THU<br /> 1.1.<br /> <br /> Khái quát chung về đơn vị sự nghiệp có thu<br /> <br /> 1.1.1. Vị trí, vai trò của đơn vị sự nghiệp có thu<br /> Đơn vị sự nghiệp có thu là những đơn vị do Nhà nước thành lập thực hiện<br /> nhiệm vụ cung cấp các dịch vụ xã hội công cộng và các dịch vụ khác nhằm duy trì<br /> sự hoạt động bình thường của các ngành kinh tế quốc dân.<br /> Đơn vị SNCT là một bộ phận của Tài chính Nhà nước - khâu chủ đạo trong<br /> nền tài chính quốc gia. Nó giữ một vị trí quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu về<br /> phát triển nguồn nhân lực, chăm sóc sức khoẻ, nâng cao thể lực cho nhân dân, đáp<br /> ứng yêu cầu đổi mới, phát triển kinh tế xã hội của đất nước.<br /> Hiện nay, trong cải cách hành chính công, các đơn vị SNCT được giao quyền<br /> tự chủ trong điều hành hoạt động và quản lý tài chính của đơn vị, giảm cơ chế xin cho ngân sách nhà nước và xã hội hoá nguồn lực để phát triển sự nghiệp giáo dục đào tạo, y tế, văn hoá, thể thao...<br /> 1.1.2. Phân loại đơn vị sự nghiệp có thu<br /> 1.1.2.1. Căn cứ vào lĩnh vực hoạt động, bao gồm:<br /> - Đơn vị SNCT hoạt động trong lĩnh vực y tế<br /> <br /> ii<br /> - Đơn vị SNCT hoạt động trong lĩnh vực giáo dục đào tạo<br /> - Đơn vị SNCT hoạt động trong lĩnh vực văn hoá nghệ thuật<br /> - Đơn vị SNCT hoạt động trong lĩnh vực thể dục thể thao<br /> - Đơn vị SNCT hoạt động trong lĩnh vực kinh tế - xã hội khác<br /> 1.1.2.2. Căn cứ vào phân cấp quản lý tài chính, có thể chia các đơn vị tài<br /> chính trong cùng một ngành theo hệ thống dọc thành các đơn vị dự toán<br /> - Đơn vị dự toán cấp I<br /> - Đơn vị dự toán cấp II<br /> - Đơn vị dự toán cấp III<br /> - Đơn vị dự toán cấp dưới của cấp III<br /> 1.1.2.3. Căn cứ vào nguồn thu sự nghiệp và mức tự đảm bảo chi phí hoạt<br /> động thường xuyên, đơn vị sự nghiệp được chia thành<br /> - Những đơn vị sự nghiệp tự đảm bảo toàn bộ chi phí hoạt động thường xuyên<br /> - Những đơn vị sự nghiệp tự đảm bảo một phần chi phí hoạt động<br /> - Đơn vị có nguồn thu sự nghiệp thấp và đơn vị sự nghiệp không có nguồn thu<br /> 1.1.3. Đặc điểm tổ chức hoạt động của đơn vị sự nghiệp có thu<br /> - Đơn vị SNCT là một tổ chức hoạt động theo nguyên tắc phục vụ xã hội là<br /> chính không vì mục tiêu lợi nhuận.<br /> - Sản phẩm của đơn vị SNCT là sản phẩm mang lại lợi ích chung, có tính bền<br /> vững và gắn bó hữu cơ với quá trình tạo ra của cải vật chất.<br /> - Hoạt động của đơn vị SNCT luôn gắn liền và bị chi phối bởi các chương<br /> trình phát triển kinh tế xã hội.<br /> - Các đơn vị SNCT có nguồn thu hợp pháp từ hoạt động sự nghiệp. Các đơn<br /> vị là tổ chức do Nhà nước thành lập thực hiện nghiệp vụ chuyên môn, cung cấp<br /> những dịch vụ công nhằm thoả mãn nhu cầu thiết yếu của người dân.<br /> 1.1.4. Đặc điểm quản lý tài chính của đơn vị sự nghiệp có thu<br /> 1.1.4.1. Cơ chế quản lý tài chính<br /> Sự ra đời của Nghị định 43/2006/NĐ-CP của Chính phủ được ban hành ngày<br /> 25/4/2006 quy định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ<br /> chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp có thu đã tạo điều kiện<br /> thuận lợi cho các đơn vị sự nghiệp trong việc tăng quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm<br /> <br /> iii<br /> về tổ chức công việc, sắp xếp lại bộ máy, sử dụng lao động và nguồn lực tài chính<br /> để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; giúp đơn vị phát huy được khả năng của<br /> mình để cung cấp dịch vụ với chất lượng cao hơn cho xã hội cũng như tăng nguồn<br /> thu để giải quyết thu nhập cho người lao động. Như vậy, về cơ chế tài chính, các<br /> đơn vị SNCT được tự chủ tự chịu trách triệm về tài chính cụ thể:<br /> - Đơn vị được tự chủ về các khoản thu, mức thu<br /> - Đơn vị sự nghiệp được tự chủ về sử dụng nguồn tài chính<br /> 1.1.4.2. Nguồn thu và nội dung chi<br />  Về nguồn thu bao gồm:<br /> - Kinh phí do ngân sách nhà nước cấp<br /> - Nguồn thu từ hoạt động sự nghiệp<br /> - Nguồn viện trợ, tài trợ, quà biếu, tặng, cho theo quy định của pháp luật<br /> - Các nguồn khác<br />  Về nội dung chi bao gồm:<br /> - Chi thường xuyên<br /> - Chi không thường xuyên<br /> 1.2.<br /> <br /> Tổ chức kế toán tại đơn vị sự nghiệp có thu<br /> <br /> 1.2.1. Bản chất và vai trò của kế toán trong quản lý kinh phí và tài sản<br /> của đơn vị sự nghiệp có thu<br /> 1.2.1.1. Bản chất của kế toán:<br /> Kế toán là một bộ phận cấu thành hệ thống công cụ quản lý nền kinh tế quốc<br /> dân. Kế toán thực hiện việc thu nhận, xử lý, cung cấp thông tin một cách thường<br /> xuyên, liên tục, toàn diện, có hệ thống, qua đó kế toán thực hiện kiểm tra, giám sát<br /> liên tục các hoạt động kinh tế, tài chính tại đơn vị HCSN có sử dụng NSNN được<br /> gọi là kế toán Hành chính sự nghiệp.<br /> Kế toán Hành chính sự nghiệp là một bộ phận cấu thành của hệ thống kế<br /> toán Nhà nước, có chức năng tổ chức hệ thống thông tin toàn diện, liên tục, có hệ<br /> thống về tình hình tiếp nhận và sử dụng ngân sách Nhà nước, quỹ, tài sản công ở<br /> các đơn vị, tổ chức có sử dụng và không sử dụng ngân sách Nhà nước.<br /> 1.2.1.2. Vai trò của kế toán:<br /> - Kế toán là công cụ sắc bén, tin cậy để điều hành và quản lý của cơ quan<br /> Nhà nước, của đơn vị<br /> <br /> iv<br /> - Kế toán là công cụ có hiệu lực để bảo vệ tài sản, nguồn vốn, nguồn kinh phí<br /> hoạt động của đơn vị<br /> - Kế toán là phương tiện để thực hiện giám sát kinh tế tài chính, công khai tài<br /> chính đơn vị<br /> - Kế toán là công cụ thiết yếu để phân tích, đánh giá, tham mưu cho lãnh đạo<br /> đưa ra quyết định quản lý phù hợp<br /> 1.2.2. Nhiệm vụ, nguyên tắc và yêu cầu của tổ chức kế toán trong các đơn<br /> vị sự nghiệp có thu<br /> 1.2.2.1. Nhiệm vụ của tổ chức kế toán:<br /> - Tổ chức hợp lý bộ máy kế toán ở đơn vị để thực hiện được toàn bộ công tác<br /> kế toán, công tác tài chính và công tác thống kê theo cơ chế hiện hành; có sự phân<br /> công, phân nhiệm rõ ràng công việc cho từng bộ phận, từng kế toán viên trong bộ<br /> máy kế toán.<br /> - Tổ chức thực hiện các phương pháp kế toán, chế độ kế toán và vận dụng<br /> các nguyên tắc kế toán, hình thức tổ chức hệ thống sổ kế toán và tổ chức trang bị sử<br /> dụng các phương tiện kỹ thuật tính toán, ghi chép nhằm đảm bảo được chất lượng<br /> của thông tin kế toán.<br /> - Tổ chức cung cấp kịp thời, đúng hạn thông tin kế toán phục vụ cho các đối<br /> tượng cần sử dụng thông tin kế toán của đơn vị, nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý kinh<br /> tế, tài chính vi mô và vĩ mô.<br /> - Xác định rõ mối quan hệ giữa bộ máy kế toán với các bộ phận chức năng<br /> khác trong đơn vị về các công việc có liên quan đến công tác kế toán ở đơn vị.<br /> - Tổ chức hướng dẫn các cán bộ, công nhân viên trong đơn vị quán triệt và<br /> tuân thủ các chế độ, thể lệ về quản lý kinh tế, tài chính nói chung và chế độ kế toán<br /> hiện hành nói riêng.<br /> - Tổ chức lưu trữ và bảo quản các chứng từ, tài liệu kế toán theo đúng quy<br /> định của chế độ kế toán hiện hành.<br /> 1.2.2.2. Các nguyên tắc và yêu cầu của tổ chức kế toán:<br /> Tổ chức kế toán trong đơn vị SNCT cần được đảm bảo các nguyên tắc sau đây:<br /> - Nguyên tắc phù hợp<br /> - Nguyên tắc tiết kiệm và hiệu quả<br /> - Nguyên tắc bất kiêm nhiệm<br /> - Nguyên tắc tuân thủ<br /> <br /> v<br /> Các nguyên tắc trên phải đảm bảo được thực hiện đầy đủ, đồng bộ như vậy<br /> giúp tổ chức kế toán trong đơn vị SNCT đạt được các yêu cầu sau:<br /> - Tuân thủ chế độ kế toán đã được nhà nước ban hành<br /> - Phù hợp với đặc điểm tổ chức quản lý của đơn vị<br /> - Phù hợp với trình độ chuyên môn nghiệp vụ và tình hình trang bị về các<br /> phương tiện kỹ thuật hiện đại trong kế toán<br /> - Đảm bảo cung cấp thông tin kịp thời, đầy đủ và đáng tin cậy về tình hình<br /> quản lý thu, chi theo dự toán, tình hình chấp hành dự toán và quyết toán các khoản<br /> thu chi và sử dụng tài sản công và tình hình sản xuất kinh doanh, cung ứng dịch vụ.<br /> - Tuân thủ chế độ kế toán đã được nhà nước ban hành<br /> - Phù hợp với đặc điểm tổ chức quản lý của đơn vị<br /> - Phù hợp với trình độ chuyên môn nghiệp vụ và tình hình trang bị về các<br /> phương tiện kỹ thuật hiện đại trong kế toán<br /> - Đảm bảo cung cấp thông tin kịp thời, đầy đủ và đáng tin cậy về tình hình<br /> quản lý thu, chi theo dự toán, tình hình chấp hành dự toán và quyết toán các khoản<br /> thu chi và sử dụng tài sản công và tình hình sản xuất kinh doanh, cung ứng dịch vụ.<br /> 1.2.3. Nội dung của tổ chức kế toán trong các đơn vị sự nghiệp có thu<br /> 1.2.3.1. Tổ chức bộ máy kế toán<br /> - Mô hình tổ chức bộ máy kế toán tập trung<br /> - Mô hình tổ chức bộ máy kế toán phân tán<br /> - Mô hình tổ chức bộ máy kế toán vừa tập trung, vừa phân tán<br /> 1.2.3.2. Tổ chức công tác kế toán<br /> - Tổ chức hệ thống chứng từ kế toán và ghi chép ban đầu<br /> - Tổ chức hệ thống tài khoản kế toán<br /> - Tổ chức vận dụng hình thức kế toán và hệ thống sổ kế toán<br /> - Tổ chức chế độ báo cáo tài chính và công khai báo cáo tài chính<br /> 1.2.3.3. Tổ chức công tác kiểm tra kế toán<br /> - Kiểm tra việc chấp hành các chế độ quy định về tài chính<br /> - Kiểm tra việc ghi chép, phản ánh trên các chứng từ, tài khoản, sổ sách và<br /> báo cáo tài chính, đảm bảo việc thực hiện đúng chế độ, chính sách quản lý tài sản,<br /> nguồn kinh phí và tình hình sản xuất kinh doanh và cung ứng dịch vụ.<br /> - Kiểm tra trách nhiệm, kết quả công tác của bộ máy kế toán, mối quan hệ<br /> <br />