Tóm tắt Luận văn Thạc sỹ Kế toán: Kiểm toán nội bộ báo cáo quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành với việc tăng cường kiểm soát nội bộ và nâng cao hiệu quả quản lý ở Công ty Viễn thông liên tỉnh

i<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> Công ty Viễn thông liên tỉnh là một trong những đơn vị thành viên lớn<br /> của Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam có chức năng quản lý, khai<br /> thác mạng đường truyền viễn thông liên tỉnh. Công ty được Tập đoàn uỷ<br /> quyền và được phân cấp là chủ đầu tư, quản lý, thực hiện rất nhiều các dự án<br /> đầu tư lớn nhằm phát triển sản xuất kinh doanh. Về lý luận, quyết toán vốn<br /> đầu tư dự án hoàn thành là một nội dung của giai đoạn kết thúc đầu tư. Trên<br /> thực tế các dự án đầu tư của Công ty tồn đọng chưa quyết toán rất lớn do<br /> nhiều nguyên nhân. Theo Thông tư 45/2003 của Bộ Tài chính tất cả các dự án<br /> đầu tư phải được quyết toán vốn đầu tư. Trên cơ sở kiểm toán báo cáo quyết<br /> toán vốn đầu tư dự án hoàn thành người có thẩm quyền sẽ phê duyệt quyết<br /> toán vốn đầu tư.<br /> Xuất phát từ lý luận và thực tiễn đó, phòng KTNB Công ty thực hiện<br /> kiểm toán báo cáo quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành một mặt đưa ra ý<br /> kiến làm cơ sở cho việc phê duyệt quyết toán, mặt khác góp phần nâng cao<br /> hiệu quả quản lý và tăng cường kiểm soát nội bộ tại Công ty. Trong quá trình<br /> kiểm toán những nội dung của dự án đầu tư, KTNB đã đánh giá những ưu<br /> nhược điểm của kiểm soát và quản lý dự án để đề ra các giải pháp hoàn thiện.<br /> Từ thực tế đó, tôi đã chọn đề tài: “Kiểm toán nội bộ báo cáo quyết toán<br /> vốn đầu tư dự án hoàn thành với việc tăng cường kiểm soát nội bộ và nâng<br /> cao hiệu quả quản lý ở Công ty Viễn thông liên tỉnh” cho luận văn thạc sỹ<br /> của mình. Ngoài phần mở đầu, kết luận, luận văn trỡnh bày trong 3 chương:<br /> Chƣơng I: Lý luận chung về kiểm toán nội bộ báo cáo quyết toán vốn<br /> đầu tư dự án hoàn thành với việc tăng cường kiểm soát nội bộ và nâng cao<br /> hiệu quả quản lý<br /> Chƣơng II: Thực trạng kiểm toán nội bộ báo cáo quyết toán vốn đầu tư<br /> dự án hoàn thành với việc tăng cường kiểm soát nội bộ và nâng cao hiệu quả<br /> quản lý ở Công ty Viễn thông liên tỉnh<br /> <br /> ii<br /> <br /> Chƣơng III: Những giải pháp hoàn thiện kiểm toán nội bộ báo cáo<br /> quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành với việc tăng cường kiểm soát nội bộ<br /> và nâng cao hiệu quả quản lý ở Công ty Viễn thông liên tỉnh<br /> CHƢƠNG I<br /> LÝ LUẬN CHUNG VỀ KIỂM TOÁN NỘI BỘ BÁO CÁO QUYẾT TOÁN<br /> VỐN ĐẦU TƢ DỰ ÁN HOÀN THÀNH VỚI VIỆC TĂNG CƢỜNG KIỂM<br /> SOÁT NỘI BỘ VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ<br /> <br /> 1.1 Khái quát về hệ thống kiểm soát nội bộ<br /> 1.1.1 Kiểm tra - kiểm soát trong quản lý<br /> Quản lý là một quá trình định hướng và tổ chức thực hiện các hướng đã<br /> định trên cơ sở các nguồn lực xác định nhằm đạt hiệu quả cao nhất. Kiểm tra kiểm soát là một chức năng của quản lý, ở đâu có quản lý thì ở đó có kiểm tra.<br /> 1.1.2 Bản chất của hệ thống kiểm soát nội bộ<br /> Kiểm soát nội bộ là một hệ thống chính sách và thủ tục được thiết lập<br /> nhằm đạt được bốn mục tiêu gồm: Bảo vệ tài sản của đơn vị; Bảo đảm độ tin<br /> cậy của các thông tin; Bảo đảm việc thực hiện các chế độ, quy định pháp lý;<br /> Bảo đảm hiệu quả của hoạt động. Bản chất của hệ thống kiểm soát nội bộ là<br /> xác định rủi ro và thiết lập những biện pháp ngăn chặn các rủi ro đó.<br /> 1.1.3 Các yếu tố cơ bản của hệ thống kiểm soát nội bộ<br /> Bao gồm bốn yếu tố: Môi trường kiểm soát; Hệ thống thông tin; Các<br /> thủ tục kiểm soát; Kiểm toán nội bộ.<br /> 1.2 Kiểm toán nội bộ trong hệ thống kiểm soát nội bộ<br /> 1.2.1 Khái niệm kiểm toán nội bộ<br /> Kiểm toán nội bộ trong doanh nghiệp là một bộ phận độc lập được thiết<br /> lập trong đơn vị tiến hành công việc kiểm tra và đánh giá các hoạt động phục<br /> vụ yêu cầu quản trị nội bộ đơn vị. Chức năng của KTNB là xác minh và bày<br /> tỏ ý kiến (kết luận) về những hoạt động của doanh nghiệp phục vụ nhu cầu<br /> quản trị nội bộ của doanh nghiệp.<br /> 1.2.2 Nội dung của kiểm toán nội bộ<br /> <br /> iii<br /> <br /> Kiểm toán nội bộ thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của mình trên<br /> ba nội dung chủ yếu sau: Kiểm toán tính kinh tế, tính hiệu lực, tính hiệu quả<br /> trong hoạt động của doanh nghiệp và các doanh nghiệp thành viên; Kiểm toán<br /> tính tuân thủ; Kiểm toán tính trung thực, tính tin cậy của thông tin.<br /> 1.2.3 Các phƣơng pháp kỹ thuật của kiểm toán nội bộ để thu thập<br /> bằng chứng kiểm toán<br /> Các phương pháp kỹ thuật kiểm toán thường vận dụng bao gồm: Kiểm<br /> tra vật chất, quan sát, phỏng vấn, lấy xác nhận, xác minh tài liệu, tính toán và<br /> quy trình phân tích.<br /> 1.2.4 Các chuẩn mực kiểm toán nội bộ<br /> Theo Viện nghiên cứu kiểm toán viên nội bộ Mỹ, hệ thống các chuẩn<br /> mực kiểm toán nội bộ gồm các chuẩn mực chung sau đây: Tính độc lập; Sự<br /> thành thạo nghề nghiệp; Phạm vi công việc kiểm toán nội bộ; Quá trình thực<br /> hiện kiểm toán; Quản lý bộ phận kiểm toán nội bộ.<br /> 1.3 Kiểm toán nội bộ báo cáo quyết toán vốn đầu tƣ dự án hoàn<br /> thành<br /> 1.3.1 Đặc điểm dự án đầu tƣ có ảnh hƣởng đến kiểm toán nội bộ<br /> Để đảm bảo việc đầu tư sinh lợi tối đa, các dự án đầu tư phải được tiến<br /> hành một cách có hệ thống, có kế hoạch, có phương pháp theo tiến trình gồm<br /> 3 giai đoạn: Chuẩn bị đầu tư; Thực hiện đầu tư; Kết thúc xây dựng, đưa công<br /> trình vào khai thác sử dụng. Với vị trí, vai trò của mình, KTNB có thể thực<br /> hiện được nhiệm vụ kiểm toán báo cáo quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn<br /> thành ở tất cả các giai đoạn của quá trình đầu tư.<br /> 1.3.2 Báo cáo quyết toán vốn đầu tƣ dự án hoàn thành và mục tiêu<br /> kiểm toán<br /> 1.3.2.1 Khái niệm và đặc điểm của báo cáo quyết toán vốn đầu tƣ<br /> Báo cáo quyết toán vốn đầu tư là hệ thống các báo cáo được lập theo<br /> chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán, quy chế quản lý đầu tư hiện hành và các<br /> quy định của pháp luật có liên quan phản ảnh các thông tin kinh tế, tài chính<br /> <br /> iv<br /> <br /> và các thông tin quan trọng khác trong quá trình đầu tư và thực hiện dự án.<br /> Hiện nay hệ thống báo cáo quyết toán vốn đầu tư hoàn thành được quy định<br /> tại thông tư 45/2003/TT-BTC ngày 15/05/2003 của Bộ Tài chính hướng dẫn<br /> quyết toán vốn đầu tư (trước đây là thông tư 70/2000/TT-BTC) bao gồm các<br /> mẫu báo cáo từ 01/QTDA đến 10/QTDA.<br /> 1.3.2.2 Mục tiêu kiểm toán<br /> Mục tiêu của kiểm toán nội bộ báo cáo quyết toán vốn đầu tư hoàn<br /> thành là giúp cho kiểm toán viên đưa ra ý kiến về tính trung thực, tính tin cậy<br /> của Báo cáo quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành và là cơ sở để người có<br /> thẩm quyền xem xét phê duyệt quyết toán vốn đầu tư hoàn thành.<br /> 1.3.3 Nội dung và trình tự kiểm toán nội bộ báo cáo quyết toán vốn<br /> đầu tƣ dự án hoàn thành<br /> 1.3.3.1 Lập kế hoạch kiểm toán<br /> Theo quy định của Chuẩn mực kiểm toán số 300 “Lập kế hoạch kiểm<br /> toán”, việc lập kế hoạch kiểm toán báo cáo quyết toán vốn đầu tư hoàn thành<br /> gồm 2 bộ phận: Kế hoạch kiểm toán tổng thể và chương trình kiểm toán.<br /> 1.3.3.2 Thực hiện kiểm toán<br /> Các nội dung khi thực hiện kiểm toán bao gồm:<br /> Kiểm tra hồ sơ pháp lý của dự án: KTV kiểm tra hồ sơ pháp lý và nhận<br /> xét về việc chấp hành các quy định của pháp luật về đầu tư xây dựng dự án.<br /> Kiểm tra nguồn vốn đầu tư của dự án: KTV kiểm tra và nhận xét về<br /> việc cấp phát, thanh toán, cho vay và sử dụng các nguồn vốn đầu tư của dự án.<br /> Kiểm tra chi phí đầu tư: Bao gồm việc kiểm tra chi phí xây dựng công<br /> trình và chi phí lắp đặt thiết bị; Chi phí thiết bị; Chi phí khác theo quy định.<br /> Kiểm tra chi phí đầu tư không tính vào giá trị tài sản bàn giao: Bao<br /> gồm việc kiểm tra các khoản chi phí chủ đầu tư đề nghị không tính vào giá trị<br /> tài sản bàn giao; Chi phí thiệt hại do nguyên nhân bất khả kháng được phép<br /> không tính vào giá trị tài sản bàn giao; Chi phí thiệt hại được cấp có thẩm<br /> quyền quyết định huỷ bỏ, cho phép không tính vào giá trị bàn giao.<br /> <br /> v<br /> <br /> Kiểm tra giá trị tài sản bàn giao cho đơn vị sử dụng: Bao gồm việc<br /> kiểm tra danh mục và giá trị tài sản bàn giao; Việc phân bổ các chi phí khác<br /> cho từng tài sản; Chi phí đầu tư hình thành tài sản cố định và tài sản lưu động;<br /> Việc quy đổi giá trị tài sản bàn giao về mặt bằng giá thời điểm bàn giao.<br /> Kiểm tra xác định công nợ và vật tư, thiết bị tồn đọng: Việc kiểm tra<br /> được thực hiện thông qua kiểm kê, lấy xác nhận hoặc đối chiếu công nợ với<br /> các bên liên quan.<br /> Về việc thu thập bằng chứng kiểm toán<br /> Việc thu thập và xử lý các bằng chứng kiểm toán phải được vận dụng<br /> quy định tại Chuẩn mực kiểm toán số 500 “Bằng chứng kiểm toán”; Chuẩn<br /> mực kiểm toán số 530 “Lấy mẫu kiểm toán và các thủ tục lựa chọn khác”;<br /> Chuẩn mực kiểm toán số 250 “Xem xét tính tuân thủ pháp luật và các quy<br /> định”. Bằng chứng kiểm toán được thu thập bằng những phương pháp như:<br /> Chọn mẫu, xác minh tài liệu, quan sát, điều tra, xác nhận, tính toán và quy<br /> trình phân tích. Ngoài ra KTV còn sử dụng ý kiến của chuyên gia theo quy<br /> định của Chuẩn mực kiểm toán số 620 “Sử dụng tư liệu của chuyên gia” và<br /> Chuẩn mực kiểm toán số 220 “Kiểm soát chất lượng hoạt động kiểm toán”.<br /> 1.3.3.3 Kết thúc kiểm toán<br /> Theo chuẩn mực kiểm toán, giai đoạn kết thúc kiểm toán gồm những<br /> thủ tục sau: Phân tích, soát xét tổng thể kết quả cuộc kiểm toán; Lập báo cáo<br /> kiểm toán; Những công việc phát sinh sau khi phát hành báo cáo kiểm toán.<br /> 1.3.4 Tác dụng của kiểm toán nội bộ báo cáo quyết toán vốn đầu tƣ<br /> dự án hoàn thành với việc tăng cƣờng kiểm soát nội bộ và nâng cao hiệu<br /> quả quản lý<br /> Thứ nhất, giúp cho đơn vị xây dựng và củng cố bộ phận KTNB với tư<br /> cách là một bộ phận của hệ thống kiểm soát nội bộ thêm đầy đủ và hiệu lực.<br /> Thứ hai, khi thực hiện kiểm toán, bộ phận KTNB phải xem xét, đánh<br /> giá những nội dung của dự án đầu tư hoàn thành và đưa ra những nhận xét,<br /> kiến nghị nhằm hoàn thiện các quá trình kiểm soát trong lĩnh vực đầu tư, qua<br /> <br />