Tóm tắt Luận văn Thạc sỹ Ngân hàng: Tăng cường quản lý các nguồn vốn được tài trợ bởi các tổ chức tài chính quốc tế tại Sở Giao dịch III - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam

i<br /> <br /> LỜI MỞ ĐẦU<br /> Mười ba năm qua, kể từ khi quan hệ hợp tác phát triển giữa Việt Nam<br /> và cộng đồng tài trợ quốc tế được nối lại, chúng ta đã nhận được nhiều sự hỗ<br /> trợ quý báu về vốn và kinh nghiệm quản lý của Ngân hàng Thế giới (WB),<br /> Quỹ tiền tệ Quốc tế (IMF) và các tổ chức tài chính đối với mục tiêu phát triển<br /> kinh tế đất nước theo đòi hỏi kinh tế thị trường có điều tiết của Nhà nước. Là<br /> một đơn vị thuộc Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam, Sở giao dịch 3<br /> được thành lập với mục đích chính là tiếp nhận nguồn vốn và thực hiện các dự<br /> án được tài trợ bởi Chính phủ các nước và các tổ chức tài chính quốc tế. Hơn<br /> bốn năm hoạt động, đơn vị đã và đang thực hiện hơn 50 dự án lớn nhỏ khác<br /> do Chính phủ Đức, Thụy Sĩ, Hà Lan, Pháp và các tổ chức tài chính quốc tế<br /> như WB, ADB, JBIC, NIB… tài trợ. Mặc dù kết quả là khả quan, nhưng hoạt<br /> động quản lý các nguồn vốn đặc biệt là các nguồn vốn được tài trợ bởi các tổ<br /> chức tài chính quốc tế tại Sở giao dịch 3 còn nhiều hạn chế. Vì vậy, việc<br /> nghiên cứu làm rõ bản chất, nội dung, vai trò của quản lý để đưa ra các giải<br /> pháp nhằm tăng cường quản lý các nguồn vốn này đạt hiệu quả cao có tính<br /> cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn. Đây là lý do tại sao em đã chọn đề tài:<br /> “Tăng cường quản lý các nguồn vốn được tài trợ bởi các tổ chức tài<br /> chính quốc tế tại Sở Giao dịch III - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt<br /> Nam”.<br /> <br /> * Mục đích nghiên cứu của luận văn<br /> Hệ thống hóa các vấn đề lý luận cơ bản về nội dung quản lý các nguồn<br /> vốn được tài trợ bởi các tổ chức tài chính quốc tế tại ngân hàng; luận giải về<br /> thực trạng thực hiện quản lý các nguồn vốn do các tổ chức tài chính quốc tế<br /> tài trợ tại Sở giao dịch 3 – Ngân hàng ĐT&PT Việt Nam trong thời gian qua<br /> để đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường quản lý các nguồn vốn này.<br /> <br /> * Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn<br /> <br /> ii<br /> <br /> Luận văn tập trung nghiên cứu các nguồn vốn được tài trợ bởi các tổ<br /> chức tài chính quốc tế mà Việt Nam có quan hệ (bao gồm IFM, WB, ADB) và<br /> phân tích hoạt động quản lý các nguồn vốn Dự án Tài chính nông thôn I, II tại<br /> Sở giao dịch 3 trong đó chủ yếu tập trung ở quản lý cấu phần tín dụng còn<br /> việc quản lý cấu phần năng lực thể chế chỉ được khái quát để minh hoạ cho<br /> hoạt động chung.<br /> <br /> * Phương pháp nghiên cứu<br /> Luận văn vận dụng các quy luật kinh tế, sử dụng các phương pháp<br /> nghiên cứu tổng hợp số liệu, so sánh, phương pháp biểu đồ, phân tích logic,<br /> đánh giá báo cáo tổng kết để đưa ra nhận định và giải pháp.<br /> <br /> * Kết cấu của luận văn<br /> Ngoài phần mở đầu và kết luận, kết cấu của luận văn gồm ba chương<br /> như sau:<br /> Chương 1: Lý luận chung về quản lý các nguồn vốn do các tổ chức tài chính<br /> quốc tế tài trợ tại ngân hàng.<br /> Chương II: Thực trạng quản lý các nguồn vốn do các tổ chức tài chính quốc<br /> tế tài trợ tại Sở giao dịch 3 - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam.<br /> Chương III: Giải pháp nhằm tăng cường quản lý các nguồn vốn do các tổ<br /> chức tài chính quốc tế tài trợ tại Sở giao dịch 3 – Ngân hàng Đầu tư và Phát<br /> triển Việt Nam.<br /> <br /> Chương I: Lý luận chung về quản lý các nguồn vốn do<br /> các tổ chức tài chính quốc tế tài trợ tại ngân hàng<br /> 1.1. Khái quát về các tổ chức tài chính quốc tế<br /> Việc tổ chức lại trật tự tài chính quốc tế sau chiến tranh thế giới II đã<br /> được khởi động bằng việc thành lập hai tổ chức tài chính toàn cầu: Quỹ tiền tệ<br /> quốc tế và Ngân hàng quốc tế tái thiết và phát triển vào tháng 7 năm 1944 tại<br /> <br /> iii<br /> <br /> Hội nghị Bretton Woods. Tiếp đến, các định chế tài chính khu vực cũng lần<br /> lượt xuất hiện: Ngân hàng Đầu tư Châu Âu (năm 1958), Ngân hàng phát triển<br /> liên Mỹ (năm 1959), Ngân hàng phát triển Châu Phi (năm 1964), Ngân hàng<br /> phát triển Châu Á (năm 1966)…<br /> Có nhiều cách phân loại các tổ chức tài chính quốc tế. Nếu căn cứ vào<br /> hạm vi hoạt động thì có: các tổ chức tài chính toàn cầu, các tổ chức tài chính<br /> <br /> quốc tế khu vực. Còn nếu căn cứ vào mục tiêu tài trợ thì có: tổ chức tài chính<br /> quốc tế tài trợ cán cân thanh toán của các nước thành viên, các tổ chức tài<br /> chính quốc tế tài trợ các dự án đầu tư trung và dài hạn.<br /> <br /> 1.2. Tổng quan về các nguồn vốn do các tổ chức tài chính quốc<br /> tế tài trợ<br /> Có thể hiểu: "Nguồn vốn do các tổ chức tài chính quốc tế tài trợ là<br /> nguồn vốn ưu đãi mà các tổ chức tài chính quốc tế dành cho các quốc gia<br /> thành viên vì sự ổn định và phát triển kinh tế - xã hội của các quốc gia nói<br /> riêng và của toàn cầu nói chung.”<br /> Mỗi một nguồn vốn được tài trợ bởi một tổ chức tài chính có những đặc<br /> điểm khác nhau nhưng có thể rút ra một số điểm chung nhất sau: Tính chất ưu<br /> đãi, Tính chất hỗ trợ, Tính chất rủi ro, Tính chất vay nợ.<br /> Xét về phương thức tài trợ các nguồn vốn, Quỹ tiền tệ quốc tế có<br /> phương thức là: Rút vốn dự trữ, Tín dụng thông thường theo đợt, Tài trợ bù<br /> đắp và bất ngờ, Dự trữ điều hoà. Trong khi đó Ngân hàng thế giới lại có các<br /> phương thức như: Cho vay đầu tư đặc biệt, Cho vay lĩnh vực, Cho vay điều<br /> chỉnh lĩnh vực, Cho vay điều chỉnh cơ cấu, Cho vay tái thiết khẩn cấp. Còn<br /> phương thức tài trợ của ADB theo dự án, chương trình, khoản vay theo<br /> ngành, hạn mức tín dụng nhưng phạm vi tài trợ giới hạn nằm trong các nước<br /> Châu Á và Châu Đại Dương.<br /> <br /> 1.3. Quản lý các nguồn vốn do các tổ chức tài chính quốc tế tài<br /> <br /> iv<br /> <br /> trợ tại ngân hàng<br /> Phải nhấn mạnh tầm quan trọng của quản lý nguồn vốn do các tổ chức<br /> tài chính quốc tế tài trợ vì thực chất giá trị thực tế của nguồn vốn được tài trợ<br /> thấp hơn giá trị danh nghĩa của nó. Điều này có nghĩa tính ưu đãi của vốn<br /> ODA giảm, chi phí để có vốn này sẽ tiến dần đến vốn thương mại trên thị<br /> trường tài chính nếu không có sự quản lý chặt thì chi phí này ngày càng cao.<br /> Ngoài ra nước tiếp nhận dễ rơi vào tình trạng sử dụng không hiệu quả nguồn<br /> vốn được tài trợ bởi các tổ chức tài chính quốc tế.<br /> Chính vì nhận thức được ý nghĩa quan trọng của quản lý các nguồn vốn<br /> được tài trợ nên ngân hàng được giao nhiệm vụ phải thực hiện việc quản lý có<br /> trình tự, chặt chẽ và hiệu quả ở các khâu<br /> <br /> * Thiết kế dự án và vận động nguồn vốn<br /> Quản lý phải được coi trọng ngay từ khâu thiết kế dự án và vận động<br /> nguồn vốn vì đây là bước xác định địa điểm, đối tượng đầu tư. Quản lý thực<br /> hiện ngay từ đầu sẽ đảm bảo được cả hiệu quả quản lý được thông suốt ở các<br /> khâu tiếp sau.<br /> <br /> * Đàm phán và ký kết<br /> Quản lý ở bước này chủ yếu là việc trao đổi và thống nhất với các tổ<br /> chức tài chính quốc tế việc được tài trợ hay không, về số tiền, thời hạn vay, lãi<br /> suất cùng các điều kiện đi kèm để triển khai dự án.<br /> <br /> * Tiếp nhận các nguồn vốn<br /> Khi thống nhất các điều kiện tài trợ, hai bên đã xác định được kênh dẫn<br /> vốn tài trợ như thế nào cho nên nguồn vốn được tiếp nhận phải đưa đến đầu<br /> mối: đúng về lượng lẫn thời gian để từ đó chúng được chuyển tài đến những<br /> nơi đầu tư và triển khai các dự án.<br /> <br /> * Thực hiện cho vay các nguồn vốn<br /> <br /> v<br /> <br /> Ngân hàng phải đảm bảo được nguồn vốn tiếp nhận từ nhà tài trợ đến<br /> được với những người cần vốn, do vậy phải quản lý rất chặt chẽ, cẩn trọng<br /> song cũng hết sức linh hoạt ở việc thực hiện cho vay đảm bảo đáp ứng được<br /> nhu cầu của người cần vốn, cũng như nhà tài trợ.<br /> <br /> * Giám sát việc sử dụng vốn của người vay<br /> Nguồn vốn sau khi được giải ngân đến người vay cuối cùng thì phải<br /> được giám sát để xem chúng có được sử dụng đúng mục đích, đáp ứng nhu<br /> cầu người vay, đem lại lợi ích cho những người sử dụng chúng hay không.<br /> <br /> * Thu nợ vốn cho vay<br /> Hết thời hạn cho vay, vốn phải được ngân hàng thương mại thu về.<br /> Quản lý phải đảm bảo xử lý kịp thời cả với tình huống không thể thu hồi đủ<br /> các khoản cho vay<br /> <br /> * Hoàn trả nguồn vốn<br /> Hết thời hạn vay nguồn vốn được Chính phủ hoàn trả lại cho các tổ<br /> chức tài trợ. Do đó ngân hàng phải chuyển toàn bộ số tiền đã thu hồi được cho<br /> Chính phủ. Đến khâu này quá trình quản lý nguồn vốn dự án mới thực sự kết<br /> thúc.<br /> <br /> 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý các nguồn vốn do<br /> các tổ chức tài chính quốc tế tài trợ tại ngân hàng<br /> Quản lý các nguồn vốn do các tổ chức tài chính quốc tế tài trợ chịu ảnh<br /> hưởng của nhiều yếu tố cả chủ quan lẫn khách quan. Yếu tố chủ quan là<br /> những yếu tố từ phía ngân hàng như:<br /> <br /> * Cơ chế chính sách quản lý các nguồn vốn được tài trợ<br /> Một cơ chế chính sách linh hoạt không chỉ mang lại thuận lợi cho ngân<br /> hàng vận động, tiếp nhận vốn, giải ngân và giám sát của ngân hàng mà còn<br /> <br />