intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tổn thương mô bệnh học gan ở công nhân tiếp xúc Trinitrotoluen

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

3
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày đánh giá đặc điểm tổn thương mô bệnh học gan ở những công nhân tiếp xúc với Trinitrotoluen (TNT). Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu mô tả cắt ngang hồ sơ bệnh án 40 công nhân làm việc trong các phân xưởng sản xuất, chế biến, bảo quản, đóng gói TNT, có tiếp xúc với TNT trong nhiều năm, được khám và điều trị tại khoa A7 – bệnh viện Quân Y 103 từ tháng 1/2019 đến tháng 3/2019.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tổn thương mô bệnh học gan ở công nhân tiếp xúc Trinitrotoluen

  1. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 490 - THÁNG 5 - SỐ 1 - 2020 hạ niêm mạc, lớp cơ và thanh mạc. Trong Resectable Gastric Cancer: Implications for Clinical nghiên cứu hạch có nhóm gần và nhóm xa, Practice."Annals of Surgical Oncology, 14, 2687-2690. 4. Japanese Gastric Cancer Association (2011) nhưng nhóm xa âm tính thật nhiều. Do đó cần "Japanese classification of gastric carcinoma: 3rd có nhiều nghiên cứu cắt lớp vi tính ung thư dạ English edition". Gastric cancer, 14 (2), 101-112. dày và tập trung nhóm hạch gần, đặc biệt nhóm 5. Kim H. J., Kim A. Y., Oh S. T., et al. (2005) 3, nhóm 6 và nhóm 4. "Gastric Cancer Staging at Multi–Detector Row CT Gastrography: Comparison of Transverse and TÀI LIỆU THAM KHẢO Volumetric CT Scanning 1".Radiology, 236(3), 879-885. 1. Blaker H Blank S, Schaible A et al, (2012) 6. Kim JW. (2012) "Diagnostic performance of 64- "Impact of pretherapeutic routine clinical staging section CT using CT gastrography in preoperative T for the individualization of treatment in gastric staging of gastrc cancer according to 7th edition of cancer patients.".Langenbeck's archives of surgery/ AJCC cancer staging manual". European Radiology, Deutsche Gesellschaft furChirurgie, 397: 45–55. 22 (3), pp. 66-654. 2. Choi J.I., Joo I.,, Lee J. M., (2014) "State-of- 7. Lucia Barni. Lorenzo Bruno., Gaia Masini., the-art preoperative staging of gastric cancer by Sabrina Pacciani., el al (2014) "Multiple MDCT and magnetic resonance imaging". World J Detector-Row CT in Gastric Cancer Staging: Gastroenterol, 20 (16), 4546-4557. Prospective Study ". 1438 - 1449. 3. Y.L. and Cunningham Chua, D. (2007) "The UK 8. Shirakabe Hikoo (2007) "Radiology of the Stomach NCRI MAGIC Trial of Preoperative Chemotherapy in and Duodenum".7, 6 - 22 - 25 - 30- 72 - 147. TỔN THƯƠNG MÔ BỆNH HỌC GAN Ở CÔNG NHÂN TIẾP XÚC TRINITROTOLUEN Nguyễn Mai Hạnh*, Trần Ngọc Dũng*, Nguyễn Văn Ba*, Nguyễn Bá Vượng*. TÓM TẮT 3 SUMMARY Mục tiêu: Đánh giá đặc điểm tổn thương mô bệnh HISTOPATHOLOGICAL INJURY IN LIVER học gan ở những công nhân tiếp xúc với Trinitrotoluen OF WORKERS EXPOSED TO TNT (TNT). Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Objectives: To study the characteristics nghiên cứu mô tả cắt ngang hồ sơ bệnh án 40 công histopathology of liver tissue lesions in workers exposed nhân làm việc trong các phân xưởng sản xuất, chế to TNT. Subjects and methods: cross-sectional biến, bảo quản, đóng gói TNT, có tiếp xúc với TNT descriptive study, review of medical records of 40 trong nhiều năm, được khám và điều trị tại khoa A7 – workers working in production, processing, preservation bệnh viện Quân Y 103 từ tháng 1/2019 đến tháng and packaging workshops of TNT Zx in contact with 3/2019. Kết quả: Tổn thương gan xảy ra ở 100% các TNT for many years, they were examined and treated công nhân có tiếp xúc với TNT, nam 77.5%, nữ in the A7 department - 103 Military Hospital from 22,5%. Tuổi trung bình ở các công nhân là January 2019 to March 2019. Results: liver damage 46,23±3,95 tuổi. Thời gian tiếp xúc trung bình 19,57 occurred in 100% of workers exposed to TNT, male ± 5,12 năm, trong đó khoảng thời gian 20 – 25 năm 77,5%, female 22,5%. The average age in workers is chiếm tỉ lệ cao nhất 55%. Tình trạng giảm hồng cầu 46,23 ± 3,95 years. The average exposure time was và giảm huyết sắc tố là 2,5%. Tỉ lệ tăng ALT, AST, 19,57 ± 5,12 years, of which the period of 20-25 years GGT lần lượt là 30%, 7,5% và 67,5%. Tổn thương mô accounted for the highest percentage of 55%. Red bệnh học phân theo giai đoạn Metavir, giai đoạn F0 blood cell reduction and hemoglobin reduction were chiếm tỉ lệ lớn nhất 82,5%, sau đó là F1 15%, F2 2,5%. ALT, AST, GGT increase rates are 30%, 7,5% 2,5%. Đặc điểm tổn thương mô bệnh học thoái hóa and 67,5% respectively. Histopathological lesions hạt chiếm tỉ lệ lớn nhất chiếm 97,5%, tiếp đến là thoái according to the stage of Metavir, stage F0 accounted hóa rỗ 92,5%, thoái hóa mỡ 20%. Kết luận: Tổn for the largest proportion of 82,5%, followed by F1 thương gan gặp ở hầu hết các công nhân có tiền sử 15%, F2 2,5%. Characteristics of tissue injury of watery tiếp xúc với TNT, chủ yếu là thoái hóa tế bào gan, xâm degenerative pathology accounted for 97,5%, next is nhiễm các tế bào viêm đơn nhân và ít tổn thương xơ. the characteristics of granular degeneration of 92,5%, Từ khóa: TNT, mô bệnh học, Metavir. 20% fat degradation.Conclusion: Liver damage is seen in most workers with a history of exposure to TNT, mainly hepatocellular degeneration, infection of *Bệnh viện 103, Học viện Quân y mononuclear inflammatory cells and little fiber damage. Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Văn Ba Keywords: TNT, histopathology, Metarvir Email: bsnguyenvanba@yahoo.com Ngày nhận bài: 3/2/2020 I. ĐẶT VẤN ĐỀ Ngày phản biện khoa học: 22/2/2020 Hiện nay ở Việt Nam, Trinitrotoluen (TNT) là Ngày duyệt bài: 11/3/2020 loại chất nổ được sử dụng khá rộng rãi trong 11
  2. vietnam medical journal n01 - MAY - 2020 công nghiệp quốc phòng và trong nhiều ngành bệnh án các công nhân khám và điều trị tại khoa A7. kinh tế khác như khai thác mỏ, xây dựng. Hiện Thu thập và xử lí số liệu: Phân tích mối tại có hàng ngàn người trực tiếp sản xuất, bảo tương quan giữa một số đặc điểm chung, cận quản, vận chuyển, sử dụng TNT trong quốc lâm sàng và mô bệnh học theo phương pháp phòng và các ngành kinh tế. thống kê y học, sử dụng phần mềm SPSS 22.0, Theo khảo sát môi trường lao động của Viện sự khác biệt có ý nghĩa thống kê khi p < 0,05. vệ sinh dịch tễ quân đội trong nhiều năm cho thấy hầu hết môi trường lao động tại các nhà III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN máy sản xuất, chế biến và bảo quản thì nồng độ 3.1. Đặc điểm tuổi, giới. Tổn thương gan TNT vượt tiêu chuẩn vệ sinh cho phép. Với công xảy ra ở 100% các công nhân có tiếp xúc với nghệ sản xuất, chế biến còn lạc hậu, lao động TNT tuy nhiên mức độ bệnh khác nhau, chủ yếu còn thủ công nên tạo điều kiện thuận lợi để TNT xảy ra ở công nhân nam 77,5%, còn công nhân xâm nhập vào cơ thể người lao động dễ dàng. nữ chiếm 22,5%, tỉ lệ nam/nữ=3/1. Tuổi trẻ TNT có thể xâm nhập vào cơ thể qua nhiều nhất trong nhóm nghiên cứu là 34, tuổi lớn nhất đường như: da, niêm mạc, đường hô hấp, là 53. Có sự chênh lệch giữa nam và nữ là do đường tiêu hóa. Các sản phẩm chuyển hóa của trong mẫu nghiên cứu tỉ lệ công nhân nam gấp 3 TNT có khả năng gây tổn thương đa dạng cho lần công nhân nữ. Tuổi trung bình ở các công các cơ quan như gan, máu, cơ quan tạo máu, nhân là 46,23±3,95 tuổi. thần kinh, mắt, da, đường tiêu hóa cùng nhiều 3.2. Thời gian tiếp xúc rối loạn chuyển hóa khác. Tuy nhiên cơ chế gây bệnh của TNT đến nay vẫn chưa giải thích thỏa đáng. Một số tác giả trên thế giới cho rằng TNT và các sản phẩm của nó là những chất oxy hóa vì chứa nhóm NO2, do đó có khả năng làm phát sinh các gốc tự do. Đây có thể là cơ chế gây tổn thương cơ thể của TNT đang được các nhà khoa học quan tâm, một trong những cơ chế gây bệnh của TNT có thể gây tăng nồng độ gốc tự do độc tế bào. Do vậy, việc sử dụng các chế phẩm chống gốc tự do có thể làm giảm các tổn thương cơ thể Biểu đồ 1. Thời gian tiếp xúc với TNT ở công nhân tiếp xúc nghề nghiệp với TNT. TNT Thời gian từ lúc tiếp xúc đến lúc phát hiện các có thể gây tổn thương nhiều cơ quan khác nhau tổn thương gan tại các cơ sở y tế trung bình là trong đó gan là cơ quan nhạy cảm và chịu nhiều 19,57 ± 5,12 năm, trong đó khoảng thời gian 20 ảnh hưởng nhất, nhưng những vấn đề này ở Việt – 25 năm chiếm tỉ lệ cao nhất 55%. Như vậy, Nam còn chưa được đi sâu nghiên cứu và đánh hầu hết các công nhân có biểu hiện tổn thương giá. Xuất phát từ thực tế đó, chúng tôi tiến hành gan sau khi tiếp xúc với TNT ít nhất là 10 năm. đề tài này nhằm mục tiêu: Đánh giá đặc điểm Kết quả này khác với kết quả nghiên cứu của tổn thương mô bệnh học gan ở những công Nguyễn Bá Vượng và cộng sự (2011)[4] cho nhân tiếp xúc với TNT. rằng công nhân có tuổi nghề 11 – 15 năm chiếm tỉ lệ cao nhất. II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 3.3. Các chỉ số huyết học ở công nhân 2.1. Đối tượng nghiên cứu. 40 công nhân tiếp xúc với TNT làm việc trong các phân xưởng sản xuất, chế Bảng 1. Thay đổi chỉ số HC biến, bảo quản, đóng gói TNT Zx (Tổng cục Công Giới tính Chỉ số Tần số Tỉ lệ(%) nghiệp quốc phòng và kinh tế), có tiếp xúc với HC bình thường 8 88,9 TNT trong ít nhất 5 năm, có TNT trong máu, được Nữ HC giảm 1 11,1 khám và điều trị tại khoa A7 – bệnh viện Quân Y Tổng 9 100,0 103 từ tháng 1/2019 đến tháng 3/2019. Các công Nam HC bình thường 31 100,0 nhân này đã được khám tại quân y đơn vị. Bảng 2. Thay đổi chỉ số Hb *Tiêu chuẩn loại trừ: Công nhân nghiện rượu, Giới tính Chỉ số Tần số Tỉ lệ(%) nhiễm virus Viêm gan B, C. Nữ Hb bình thường 9 100,0 2.2. Phương pháp nghiên cứu. Hb bình thường 30 96,8 Thiết kế nghiên cứu: Mô tả cắt ngang. Nam Hb giảm 1 3,2 Phương pháp nghiên cứu: Thu thập hồ sơ, Tổng 31 100,0 12
  3. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 490 - THÁNG 5 - SỐ 1 - 2020 Chỉ có duy nhất 1 trường hợp công nhân nữ có chỉ số hồng cầu giảm chiếm 11,1% tổng các công nhân nữ, 2,5% tổng số các công nhân. Tương tự chỉ số huyết sắc tố chỉ có 1 trường hợp công nhân nam giảm, chiếm 2,5% tổng số công nhân. Chỉ số này thấp hơn nhiều lần so với nghiên cứu của Phạm Quang Tập và Nguyễn Liễu [2,1] tiến hành nghiên cứu trên 54 công nhân thấy tỷ lệ thiếu máu ở nhóm tiếp xúc trực tiếp với TNT là 27,7% với HC và 24% với Hb. Số công nhân thiếu máu ở Biểu đồ 2. Sự biến thiên của enzyme gan nữ cao gấp 2,75 lần so với nam. Như vậy có thể Trong số 40 công nhân trong nhóm nghiên nhận thấy thời gian tiếp xúc với TNT không ảnh cứu có 30% công nhân có enzyme ALT trong hưởng nhiều đến tình trạng thiếu máu. máu tăng, 7,5% công nhân tăng nồng độ AST và 3.4. Các chỉ số sinh hóa ở công nhân tiếp 67,5% công nhân có GGT tăng trong máu. Kết xúc với TNT quả này tương đương với kết quả của tác giả Bảng 3. Sự thay đổi nồng độ enzyme gan Nguyễn Phúc Thái (1998)[3] thấy có 39,5% công trong máu nhân có ALT tăng phản ánh tình trạng hủy hoại Đặc điểm Tăng Bình thường tế bào gan. Tuy nhiên có không ít công nhân có Chỉ số n % n % tình trạng GGT tăng. AST 3 7,5 37 92,5 3.5. Tổn thương mô bệnh học gan ở các ALT 12 30 28 70 công nhân tiếp xúc với TNT. GGT 27 67,5 13 32,5 Các đặc điểm tổn thương mô bệnh học Bảng 4. Các đặc điểm tổn thương trên mô bệnh học Đặc điểm Thoái hóa Thoái Thoái hóa Xâm nhiễm tế Xơ Kết quả hạt hóa rỗ mỡ bào viêm Số lượng 24 37 8 39 7 Tỉ lệ (%) 60 92,5 20 97,5 17,5 Xâm nhiễm các tế bào viêm đơn nhân (như lympho bào, đại thực bào, tương bào) là đặc điểm hay gặp nhất trên hình ảnh mô bệnh học gan, chiếm 97,5%. Tiếp đến là đặc điểm thoái hóa rỗ 92,5 %, thoái hóa hạt 60%, thoái hóa mỡ 20% và có tổ chức xơ tăng sinh là 15%. giai đoạn F1 (xơ hóa khoảng cửa mà không có vách ngăn) chiếm 15% và còn lại là F2 (xơ hóa khoảng cửa và có vài vách ngăn đến tiểu thùy) là 2,5%. Không có công nhân nào có tổn thương xơ gan và ung thư gan. F0 F1 F2 IV. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Hình 1. Các giai đoạn tổn thương gan - Tổn thương gan gặp ở tất cả các công nhân có tiền sử tiếp xúc với TNT trên 10 năm, chủ yếu là tình trạng thoái hóa hạt và thoái hóa mỡ tế bào gan, xâm nhiễm các tế bào viêm đơn nhân và tổn thương xơ ở mức độ nhẹ và vừa. - Tình trạng thoái hóa mỡ ít gặp hơn như trong các trường hợp bệnh gan do rượu. - Để xác định rõ hơn tổn thương gan do nhiễm TNT, cần phải có các nghiên cứu với cỡ mẫu lớn hơn và được nghiên cứu sâu hơn về tổn thương siêu cấu trúc tế bào gan. Biểu đồ 3. Tổn thương mô bệnh học phân loại theo Metavir TÀI LIỆU THAM KHẢO Đặc điểm mô bệnh học gan ở các công nhân 1. Nguyễn Liễu. Nghiên cứu tác hại của thuốc nổ có tiếp xúc với TNT sẽ được phân loại theo thang TNT đối với sứ khoẻ những người tiếp xúc trực tiếp với chúng trong thời gian dài, Luận án phó tiến sĩ y điểm Metavir, trong đó giai đoạn F0 (không có học, Học viện Quân y, Hà Nội.1995. xơ hóa) chiếm tỉ lệ cao nhất 82,5%, tiếp đến là 2. Phạm Quang Tập. Nghiên cứu sự biến đổi của hệ 13
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2