intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Tổng quan về một số vấn đề lý luận và thực tiễn về sản xuất lúa gạo theo tiêu chuẩn chứng nhận

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST
Báo xấu
4
lượt xem 2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Tổng quan về một số vấn đề lý luận và thực tiễn về sản xuất lúa gạo theo tiêu chuẩn chứng nhận được thực hiện nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận về sản xuất lúa gạo theo tiêu chuẩn tại Việt Nam, bao gồm khái niệm, vai trò, yếu tố tác động đến quyết định tham gia sản xuất lúa gạo có chứng nhận, thực tiễn Việt Nam và kinh nghiệm quốc tế trong việc phát triển sản xuất lúa gạo theo tiêu chuẩn chứng nhận.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tổng quan về một số vấn đề lý luận và thực tiễn về sản xuất lúa gạo theo tiêu chuẩn chứng nhận

  1. Vietnam J. Agri. Sci. 2023, Vol. 21, No. 6: 771-782 Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam 2023, 21(6): 771-782 www.vnua.edu.vn TỔNG QUAN VỀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ SẢN XUẤT LÚA GẠO THEO TIÊU CHUẨN CHỨNG NHẬN Đỗ Huy Thiệp1*, Phạm Bảo Dương2 1 Viện nghiên cứu Thị trường và Thể chế Nông nghiệp, Học viện Nông nghiệp Việt Nam 2 Khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn, Học viện Nông nghiệp Việt Nam * Tác giả liên hệ: thiepdo.ami@vnua.edu.vn Ngày nhận bài: 21.03.2023 Ngày chấp nhận đăng: 21.06.2023 TÓM TẮT Ngành hàng lúa gạo Việt Nam hiện nay đóng vai trò quan trọng cả về mặt kinh tế - xã hội và được định hướng phát triển theo các tiêu chuẩn chứng nhận. Bài báo này được thực hiện nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận về sản xuất lúa gạo theo tiêu chuẩn tại Việt Nam, bao gồm khái niệm, vai trò, yếu tố tác động đến quyết định tham gia sản xuất lúa gạo có chứng nhận, thực tiễn Việt Nam và kinh nghiệm quốc tế trong việc phát triển sản xuất lúa gạo theo tiêu chuẩn chứng nhận. Từ kết quả tổng quan tài liệu, bài báo cho thấy sản xuất lúa gạo theo các tiêu chuẩn chứng nhận có nhiều tiềm năng giúp giảm chi phí vật tư và tăng lợi nhuận cho nông dân. Có nhiều yếu tố cả bên trong và bên ngoài tác động đến việc tham gia sản xuất lúa gạo có chứng nhận của người dân, tuy nhiên lợi ích kinh tế từ việc sản xuất này mang lại vẫn là yếu tố được quan tâm nhất. Để thúc đẩy sản xuất lúa gạo theo tiêu chuẩn chứng nhận tại Việt Nam, nhà nước cần có hỗ trợ cho các hộ nông dân trong quá trình chuyển đổi, xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc hoàn chỉnh cho sản phẩm chứng nhận và tập trung vào các tiêu chuẩn được thị trường tiêu thụ chính công nhận. Từ khóa: Lúa gạo, chứng nhận, tiêu chuẩn. Theoretical and Practical Issues on Rice Farming Following Certified Standards - A Review ABSTRACT Vietnam's rice sector plays an important socio-economic role and is oriented to develop according to certified standards. This article aims to systematize the theoretical basis for certified rice cultivation standards in Vietnam, including the concept, role, and factors affecting the decision to participate in certified rice cultivation as well as current situation in Vietnam and international experience in developing rice production according to certified standards. From the results of the literature review, the article shows that rice production according to certified standards has great potential to help reduce material costs and increase profits for farmers. There are internal and external factors affecting people's participation in certified rice production, but the economic benefits from this production are still the most concerned factor. In order to promote rice production according to certified standards in Vietnam, the government needs to support farmers in the transition process from traditional cultivation to certified cultivation, build a complete traceability system for certified products, and focus on standards recognized by the main consumer market. Keywords: Rice, farming, certified, standard đòng gòp 3,54 tỷ USD (Tùng cĀc Hâi quan, 1. ĐẶT VẤN ĐỀ 2023), tāćng đāćng 6,7%. Về mðt xã hûi, tính Hiện nay, ngành hàng lúa gäo Việt Nam toán tĂ dą liệu Khâo sát măc søng hû gia đình vén đòng vai trñ quan trõng câ về mðt kinh tế nëm 2020 cho thçy lúa gäo vén là ngu÷n thu và xã hûi. Nëm 2022, kim ngäch xuçt khèu cþa hćn 8,3 triệu hû dân täi Việt Nam. nông lâm sân cþa Việt Nam đät kỷ lĀc 53,2 tỷ Nhu cæu cþa ngāĈi tiêu düng đøi vĉi sân USD, trong đò lýa gäo xuçt khèu 7,3 triệu tçn, phèm gäo sân xuçt theo các tiêu chuèn chăng 771
  2. Tổng quan về một số vấn đề lý luận và thực tiễn về sản xuất lúa gạo theo tiêu chuẩn chứng nhận nhên đang tëng trāĊng nhanh chóng. Hæu hết hän chế. Diện tích sân xuçt nông nghiệp theo các nghiên cău đều cho rìng nhu cæu đøi vĉi sân các tiêu chuèn chăng nhên chî chiếm tỷ trõng phèm nông nghiệp nói chung và gäo đāợc chăng nhó trên tùng diện tích, đðc biệt là đøi vĉi sân nhên sẽ ngày càng tëng lên trong dài hän do phèm lúa gäo (Vÿ Anh Pháp & cs., 2021) và tëng trāĊng thu nhêp, khâ nëng tiếp cên sân phæn lĉn đều Ċ däng các mö hình thí điểm phèm tëng lên, ý thăc cþa ngāĈi dân tøt hćn về (Khùng Tiến Dÿng, 2022). Các nghiên cău về săc khóe, nhên thăc về möi trāĈng (Scialabba & sân xuçt lúa gäo theo tiêu chuèn chăng nhên Hattam, 2002; Stranieri & cs., 2017; Apaolaza, täi Việt Nam cÿng mĉi chî têp trung vào mût Hartmann& cs., 2018; Ditlevsen & cs., 2019; tiêu chuèn nhçt đðnh täi mût đða bàn cĀ thể mà Nguyen & Truong, 2021). Ưĉc tính giá trð cþa chāa cò nghiên cău tùng thể nào về vçn đề này. sân phèm gäo hąu cć đāợc chăng nhên nëm Do đò, sĄ dĀng phāćng pháp nghiên cău täi 2022 là hćn 2,13 tỷ USD và dĆ báo sẽ tëng lên bàn, bài báo này đāợc thĆc hiện nhìm mĀc tiêu: 3,57 tỷ USD vào nëm 2029 (Infinity Business Insights, 2023). (1) Tùng quan lý luên về sân xuçt lúa gäo theo tiêu chuèn và (2) Đánh giá thĆc tiễn täi Việt Täi Việt Nam, đèy mänh sân xuçt lúa gäo Nam và kinh nghiệm quøc tế trong sân xuçt lúa theo các tiêu chuèn chăng nhên là mût trong gäo theo tiêu chuèn. TĂ đò, bài báo cung cçp nhąng đðnh hāĉng phát triển quan trõng. TĂ thông tin về cć sĊ lý thuyết, thĆc tiễn cÿng nhā nëm 2012, Thþ tāĉng Chính phþ đã ban hành kinh nghiệm quøc tế đøi vĉi sân xuçt lúa gäo Quyết đðnh 01/2012/QĐ-TTg ngày 09/01/2012 về theo tiêu chuèn, các thông tin này vĂa hú trợ mût sø chính sách hú trợ áp dĀng quy trình thĆc cho công tác quân lý nhà nāĉc và đ÷ng thĈi làm hành sân xuçt nông nghiệp tøt trong nông nền tâng để phát triển các nghiên cău thĆc nghiệp, lâm nghiệp và thþy sân, trong đò quy nghiệm sau này. đðnh về nûi dung và măc hú trợ đøi vĉi việc áp dĀng quy trình thĆc hành sân xuçt nông nghiệp tøt trong nông nghiệp, lâm nghiệp và thþy sân. 2. KHÁI NIỆM, VAI TRÒ VÀ NHỮNG YẾU Gæn đåy, quyết đðnh 255/2021/QĐ-TTg phê TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN SẢN XUẤT LÚA GẠO duyệt Kế hoäch cć cçu läi ngành nông nghiệp THEO TIÊU CHUẨN CHỨNG NHẬN giai đoän 2021-2025 nêu rô, để có thể đèy mänh xuçt khèu vào các thð trāĈng cao cçp, ngành 2.1. Khái niệm và phân loại tiêu chuẩn nông nghiệp nói chung và ngành lúa gäo nói chứng nhận trong sản xuất lúa gạo riêng cæn “kiểm soát chçt lāợng theo các tiêu Theo Vën bân hợp nhçt 31/VBHN-VPQH chuèn quøc tế và khu vĆc”. Chiến lāợc phát nëm 2018 hợp nhçt Luêt Tiêu chuèn và Quy triển nông nghiệp và nông thôn bền vąng giai chuèn kỹ thuêt do Vën phñng Quøc hûi ban đoän 2021-2030, tæm nhìn đến nëm 2050 phê hành, tiêu chuèn đāợc đðnh nghïa là “quy định duyệt täi Quyết đðnh 150/2022/QĐ-TTg cÿng về đặc tính kỹ thuật và yêu cầu quân lý dùng đðt mĀc tiêu “thøng nhçt áp dĀng tiêu chuèn kỹ làm chuẩn để phân loại, đánh giá sân phẩm, thuêt sân xuçt bền vąng (VietGAP, hàng hóa, dịch vụ, quá trình, môi trường và các GlobalGAP,„)” cho sân phèm lúa gäo. Đề án tái đối tượng khác trong hoạt động kinh tế - xã hội cć cçu ngành lúa gäo Việt Nam đến nëm 2025 nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quâ của các và 2030 (phê duyệt theo quyết đðnh sø đối tượng này”. Theo Tiêu chuèn Việt Nam 555/2021/QĐ-BNN-TT) cÿng đðt mĀc tiêu đến ISO/IEC 17000:2005 thì hoät đûng chăng nhên nëm 2025 cò trên 60% diện tích gieo tr÷ng lúa là “xác nhận sự phù hợp của bên thứ ba đối với áp dĀng tiêu chuèn thĆc hành sân xuçt tøt. các sân phẩm quá trình, hệ thống hoặc chuyên Mðc dù nhên đāợc nhiều sĆ quan tâm gia”. Trong phäm vi cþa bài báo, khái niệm sân nhāng thĆc tế quá trình phát triển cÿng nhā các xuçt lúa gäo theo tiêu chuèn chăng nhên đāợc nghiên cău liên quan đến sân xuçt lúa theo các kế thĂa và tùng quát hóa tĂ hai khái niệm trên tiêu chuèn chăng nhên täi Việt Nam còn nhiều và Thöng tā 48/2012/TT-BNNPTNT là “hoạt 772
  3. Đỗ Huy Thiệp, Phạm Bảo Dương động canh tác lúa gạo theo quy trình tiêu chuẩn 2.2. Vai trò của việc sản xuất lúa gạo theo và được đánh giá, xác nhận của tổ chức chứng tiêu chuẩn chứng nhận nhận có thẩm quyền”. Các nghiên cău khác nhau đāa ra nhąng Xét về tác nhân ban hành, tiêu chuèn đánh giá khác nhau, thêm chí trái ngāợc về vai chăng nhên lúa gäo có thể chia làm ba nhóm trò cþa mô hình sân xuçt theo các tiêu chuèn chính. Thă nhçt là tiêu chuèn do tác nhân trong chăng nhên nói chung và cþa lúa gäo nói riêng chuúi giá trð ban hành. Tiêu biểu nhçt cþa nhóm đøi vĉi hû nông dân. này là tiêu chuèn GlobalGAP (ban đæu đāợc gõi Xét về sĄ dĀng đæu vào, tác đûng cþa việc là EureGAP). Đåy là sáng kiến cþa các nhà bán áp dĀng tiêu chuèn chăng nhên rçt đa däng tùy lẻ lĉn täi châu Âu triển khai tĂ nëm 1997 nhìm thuûc vào loäi sân phèm và tiêu chuèn sân xuçt đâm bâo sân phèm nông nghiệp tiêu thĀ täi các (Meemken, 2020). Nghiên cău cþa Kýlýç & cs. cĄa hàng cþa hõ đät tiêu chuèn chçt lāợng và (2020) läi chî ra rìng các hû nông dân sân xuçt không gây häi đến con ngāĈi (GlobalGAP, 2023). theo tiêu chuèn GAP sĄ dĀng ít phân hóa hõc Nhóm tác nhân ban hành thă hai là chính phþ hćn tĂ 18,9-49,4% và ít sĄ dĀng các loäi hóa các quøc gia, vùng lãnh thù. Phæn lĉn các tiêu chçt bâo vệ thĆc vêt hćn tĂ 25-70%. Điều này chuèn chăng nhên này đāợc xây dĆng dĆa trên dén đến chi phí cho phân bón và thuøc bâo vệ mût khung chung và tùy biến tùy theo yêu cæu thĆc vêt cþa các hû sân xuçt thçp hćn so vĉi các cþa các quøc gia. Ví dĀ tĂ nền tâng GlobalGAP, hû sân xuçt truyền thøng (Nguyen Ngoc Thanh, các quøc gia và vùng lãnh thù læn lāợt xây dĆng 2012; Kýlýç & cs., 2020; Suwanmaneepong & và ban hành tiêu chuèn thĆc hành sân xuçt tøt cs., 2020; Reddy & cs., 2022), khøi lāợng giøng cho mình nhā MalysiaGAP cþa Malaysia (2002), giâm đi gæn 30% (Nguyen Cong Thanh & cs., JGAP cþa Nhêt Bân (2005), AseanGAP cþa 2016) và tùng chi phí sân xuçt chî bìng 45% so ASEAN (nëm 2006), ChinaGAP cþa Trung Quøc vĉi truyền thøng (Eyhorn & cs., 2018). Tuy (2006), ThaiGAP và IndiaGAP (2007) cþa Thái nhiên, các hû sân xuçt nông nghiệp theo tiêu Lan và Ấn Đû và VietGAP cþa Việt Nam (2008) chuèn sẽ cò chi phí lao đûng gia đình cao hćn do (VietCert Centre, 2017). Hoðc đøi vĉi tiêu chuèn hoät đûng sân xuçt cþa hõ cæn nhiều lao đûng hąu cć thì cò nhiều tiêu chuèn khác nhau cþa hćn (Suwanmaneepong & cs., 2020). tĂng quøc gia nhā EU, Hoa Kỳ, Nhêt Bân, Úc, Tác đûng cþa việc sân xuçt theo tiêu chuèn Canada, New Zealand. Nhóm thă ba là nhóm chăng nhên đến nëng suçt lýa là khá đa däng, tiêu chuèn đāợc ban hành bĊi các tù chăc phi tùy vào tĂng tiêu chuèn, sĆ thĆc hành sân xuçt chính phþ. CĀ thể là tiêu chuèn SRP do liên khác nhau hoðc đða bàn khác nhau. Theo các minh hćn 100 tù chăc nhà nāĉc, tā nhån, xã hûi nghiên cău, sân xuçt lúa theo tiêu chuèn hąu cć và tù chăc tài chính phøi hợp xây dĆng nhìm câi thāĈng cò tác đûng ngāợc chiều đến nëng suçt thiện sinh kế cþa các hû sân xuçt nhó và giâm do giâm thiểu sĄ dĀng phân hóa hõc và sân thiểu tác đûng tiêu cĆc về xã hûi và möi trāĈng phèm hóa chçt bâo vệ thĆc vêt (Duong Van Hay cþa sân xuçt lúa gäo. & cs., 2017; Alexander & cs., 2018; Eyhorn & Trong khuôn khù cþa bài báo, tiêu chuèn cs., 2018; H÷ Thð Thanh Sang & Lê Vën Gia chăng nhên đāợc phân tích sẽ têp trung vào các Nhó, 2018; Mishra & cs., 2018; Nguyễn Vën tiêu chuèn chăng nhên đāợc áp dĀng phù biến Thành & cs., 2020a; Reddy & cs., 2022; Kýlýç & trong sân xuçt lúa gäo täi Việt Nam, bao g÷m: cs., 2020; Khùng Tiến Dÿng, 2020b). Đøi vĉi tiêu (1) ThĆc hành sân xuçt nông nghiệp tøt (Good chuèn VietGAP thì mût sø nghiên cău cho thçy Agricultural Practices-GAP) (bao g÷m VietGAP măc nëng suçt sĀt giâm tĂ 5-15% (Træn Minh và GlobalGAP); (2) Hąu cć (Organic), bao g÷m Hùng & cs., 2020; Phäm Thð Phāćng Thýy & tiêu chuèn hąu cć cþa Việt Nam (TCVN 11041), cs., 2014) nhāng mût sø nghiên cău khác cÿng Nhêt Bân, Liên minh Châu Âu và Hoa Kỳ và täi đða bàn ĐBSCL läi cho thçy nëng suçt tëng (3) Sân xuçt lúa gäo bền vąng (SRP). lên (Vÿ Anh Pháp & cs., 2021). 773
  4. Tổng quan về một số vấn đề lý luận và thực tiễn về sản xuất lúa gạo theo tiêu chuẩn chứng nhận Tāćng tĆ nhā đøi vĉi nëng suçt, tác đûng về đāćng/ha/nëm), tuy nhiên cāĈng đû phát thâi mðt kinh tế cþa sân xuçt lúa gäo theo tiêu trên múi kilogram lúa cþa các mô hình này läi chuèn chăng nhên có sĆ khác biệt giąa các mô cao hćn do sân lāợng thçp hćn. hình cĀ thể nhāng nhìn chung cò tiềm nëng täo tác đûng tích cĆc đến thu nhêp cþa hû. Mût sø 2.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến việc nghiên cău quøc tế cho thçy giá bán các sân tham gia sản xuất lúa gạo theo tiêu chuẩn phèm nông sân đāợc chăng nhên, trong đò cò chứng nhận lúa gäo, cao hćn trung bình 14% so vĉi các mô Có nhiều yếu tø khác nhau ânh hāĊng đến hình truyền thøng (tĂ 4-23%) và lợi nhuên cþa quyết đðnh thĆc hiện sân xuçt lúa gäo theo tiêu các mö hình này cao hćn khoâng 10-20% chuèn chăng nhên cþa hû nông dân, các yếu tø (Nguyen Cong Thanh & cs., 2016; Oya & cs., này có thể đāợc chia thành hai nhóm chính, bao 2017; Hay Van Duong & cs., 2017; Meemken, g÷m nhóm yếu tø bên trong về đðc điểm hû và 2020; Mishra & cs., 2018; Noppol & cs., 2020; nhóm yếu tø bên ngoài. Hai yếu tø này sẽ tác Eyhorn & cs., 2018; H÷ Thð Thanh Sang & Lê đûng trĆc tiếp cÿng nhā täo ra kỳ võng về lợi ích Vën Gia Nhó, 2018; Khùng Tiến Dÿng, 2020a). kinh tế trong ngāĈi dân cþa việc tham gia sân Tuy nhiên, mût sø nghiên cău khác läi cho thçy xuçt lúa gäo theo tiêu chuèn chăng nhên. lợi nhuên tĂ các mô hình sân xuçt nông nghiệp Yếu tø bên ngoài tác đûng đến sĆ phát triển theo tiêu chuèn khöng thay đùi hoðc thêm chí hoät đûng sân xuçt gäo theo tiêu chuèn chăng thçp hćn so vĉi sân xuçt truyền thøng do nëng nhên bao g÷m quy mô thð trāĈng, chính sách hú suçt thçp hćn (do sân xuçt hąu cć) hoðc chi phí trợ và sĆ phát triển cþa đæu vào và dðch vĀ phĀ chăng nhên cao (đøi vĉi sân xuçt theo tiêu trợ. Nhu cæu thð trāĈng gäo đāợc chăng nhên là chuèn GAP) (Kýlýç & cs., 2020; yếu tø quan trõng quyết đðnh giá bán cÿng nhā Suwanmaneepong & cs., 2020; Khùng Tiến hiệu quâ kinh tế cþa việc sân xuçt. Nghiên cău Dÿng, 2020b). cþa Scialabba & Hattam (2002) cho thçy thu Sân xuçt lúa gäo theo tiêu chuèn chăng nhêp bình quân đæu ngāĈi và nhên thăc cþa nhên sẽ đñi hói các yêu cæu kỹ thuêt khít khe ngāĈi tiêu dùng về vçn đề möi trāĈng là nhąng và tĂ đò giâm thiểu tác đûng về mðt möi trāĈng yếu tø quan trõng tác đûng đến quy mô thð cþa việc sân xuçt, tuy nhiên hiệu quâ còn phĀ trāĈng sân phèm gäo có chăng nhên. Bên cänh thuûc nhiều vào măc đû tuân thþ quy đðnh cþa đò, sĆ phát triển cþa các kênh bán lẻ hiện đäi, các tác nhân sân xuçt. Nghiên cău cþa Vÿ Anh bao g÷m câ các kênh trĆc tiếp và trĆc tuyến Pháp & Nguyễn Hoàng Khâi (2020) cho thçy mô cÿng là yếu tø quan trõng giúp các sân phèm hình sân xuçt lúa gäo theo tiêu chuèn VietGAP nông nghiệp tiếp cên đāợc thð trāĈng rûng hćn sĄ dĀng ít thuøc bâo vệ thĆc vêt hćn (tĂ 5-30% (Ortega & cs., 2015; Kongsom & Panyakul, tùy theo vĀ và đða bàn) và ít phån bòn hćn 2016). Chính sách hú trợ cþa Nhà nāĉc cÿng sẽ (10-25%) so vĉi mô hình sân xuçt truyền thøng. giúp giâm thiểu chi phí cho việc sân xuçt và Mô hình sân xuçt theo tiêu chuèn cÿng quân lý chăng nhên (Endro & cs., 2022). Các chính sách nāĉc tøt hćn, giâm thĈi gian ngêp nāĉc trên quân lý về thð trāĈng mût cách chðt chẽ cÿng sẽ ruûng thông qua biện pháp rýt nāĉc giąa vĀ täo niềm tin cþa ngāĈi tiêu düng đøi vĉi các hoðc tāĉi khö, āĉt xen kẽ. Nhąng yếu tø này đều nông sân có chăng nhên và chçp nhên chi trâ góp phæn quan trõng trong giâm thiểu phát thâi măc giá cao hćn (Nguyen & cs., 2018). Do đò, khí nhà kính trong tr÷ng lúa (Bû Tài nguyên và các chính sách hú trợ và quân lý hợp lý sẽ giúp Möi trāĈng, 2014). Tuy nhiên nghiên cău khác giâm chi phí và đâm bâo lợi nhuên cþa việc sân cþa Noppol & cs. (2020) läi cho thçy đøi vĉi mô xuçt lúa gäo theo tiêu chuèn, nâng cao kỳ võng hình sân xuçt lúa theo tiêu chuèn hąu cć täi về lợi ích kinh tế và khuyến khích ngāĈi dân Thái Lan, mðc dù tùng lāợng phát thâi khí nhà sân xuçt lúa gäo theo tiêu chuèn chăng nhên. kính cþa mô hình hąu cć thçp hćn so vĉi các mô Việc sân xuçt lúa gäo theo tiêu chuèn chăng hình truyền thøng (3.289,1kg CO2 tāćng nhên cÿng cæn cò các đæu vào vĉi tiêu chuèn đāćng/ha/nëm so vĉi 4.921,7kg CO2 tāćng nhçt đðnh (ví dĀ giøng lúa xác nhên, phân hąu 774
  5. Đỗ Huy Thiệp, Phạm Bảo Dương cć vi sinh, thuøc trĂ sâu sinh hõc,„) và các dðch Sang & Lê Vën Gia Nhó, 2018; Hoang Gia vĀ phĀ trợ nhā dðch vĀ chăng nhên. Do đò chî Hung, 2021; Endro & cs., 2022; Khùng Tiến khi các sân phèm và dðch vĀ này sïn có thì Dÿng, 2022). Ngoài ra, trang träi sân xuçt lúa ngāĈi dân mĉi có thể chuyển đùi tĂ sân xuçt lúa gäo theo tiêu chuèn nếu có vð trí gæn trang träi truyền thøng sang sân xuçt theo các tiêu chuèn truyền thøng sẽ có thể bð ânh hāĊng khi các loäi chăng nhên. thuøc trĂ sâu, chçt hóa hõc tĂ trang träi khác Nhóm yếu tø bên trong bao g÷m các yếu tø bay vào hoðc thèm thçu vào, khiến sân phèm về đðc điểm nhân khèu hõc cþa hû, đðc điểm về đæu ra khöng đät tiêu chuèn (United States hoät đûng sân xuçt cþa hû và nhên thăc cþa hû. Environmental Protection Agency, 2023). Các đðc điểm nhân khèu hõc cþa hû bao g÷m Hiểu biết và nhên thăc cþa ngāĈi dân về tuùi cþa chþ hû, giĉi tính cþa chþ hû, lĆc lāợng sân xuçt nông nghiệp theo tiêu chuèn chăng lao đûng cþa hû, trình đû giáo dĀc cþa chþ hû nhên và hai yếu tø này gín chðt vĉi các chāćng (Jourdain & cs., 2017; H÷ Thð Thanh Sang & Lê trình đào täo, têp huçn và phù biến thông tin Vën Gia Nhó, 2018; Hoang Gia Hung, 2021; cþa các cć quan nhà nāĉc và ânh hāĊng trĆc Endro & cs., 2022; Khùng Tiến Dÿng, 2022). Hæu tiếp tĉi sĆ sïn sàng tham gia cþa ngāĈi dân hết các nghiên cău đều thøng nhçt về quan hệ trong việc sân xuçt lúa gäo theo tiêu chuèn tāćng quan thuên giąa việc sân xuçt lúa theo chăng nhên. Trong trāĈng hợp cþa Thái Lan, tiêu chuèn chăng nhên và lĆc lāợng lao đûng cþa nhên thăc đāợc đánh giá là mût trong nhąng hû, trình đû giáo dĀc cþa chþ hû (Jourdain & cs., yếu tø quan trõng trong việc thýc đèy ngāĈi dân 2017; H÷ Thð Thanh Sang & Lê Vën Gia Nhó, tham gia sân xuçt theo tiêu chuèn GAP, tuy 2018; Khùng Tiến Dÿng, 2022). Điều này là do nhiên nghiên cău cþa Jourdain & cs. (2017) läi việc sân xuçt theo các tiêu chuèn chăng nhên đñi cho thçy việc tham gia các chāćng trình cò tác hói lao đûng gia đình nhiều hćn cho nhąng việc đûng ngāợc chiều đøi vĉi việc tham gia sân xuçt nhā nhù có, chëm sòc cåy do hän chế sĄ dĀng lúa theo tiêu chuèn cþa ngāĈi dân và cho rìng phân bón và hóa chçt. Ngoài ra nhąng hû có ním rõ các thông tin về sân xuçt theo tiêu trình đû hõc vçn cao hćn cÿng ním bít thông tin chuèn làm ngāĈi dân nhên thăc đāợc sĆ phăc tøt hćn, hõc hói tĂ mô hình tøt hćn, tĂ đò tham täp cþa quá trình sân xuçt và chăng nhên tĂ đò gia vào mô hình nhiều hćn. Tuy nhiên, các lĆa chõn khöng tham gia. Trong trāĈng hợp täi nghiên cău có quan niệm trái ngāợc nhau về yếu Việt Nam thì thông tin tĂ bän bñ, ngāĈi thân là tø tuùi cþa chþ hû. Trong khi Khùng Tiến Dÿng mût trong nhąng kênh thu thêp thông tin chính (2022) cho rìng chþ hû có tuùi càng cao sẽ càng cþa các hû dân và có ânh hāĊng quan trõng đến tích lÿy đāợc nhiều kiến thăc có liên quan, nhên quyết đðnh sân xuçt theo tiêu chuèn chăng nhên thăc đāợc vai trò quan trõng cþa mô hình sân cþa hû (Nguyen Tien Dung & cs., 2022). Xét về xuçt theo tiêu chuèn, tĂ đò tham gia nhiều hćn nhên thăc, nhiên cău cþa Suneeporn & cs. (2020) thì nghiên cău cþa Hoàng Gia Hùng (2021) läi đánh giá rìng nhên thăc về bâo vệ möi trāĈng là cho rìng chþ hû tuùi càng trẻ sẽ càng có xu yếu tø quan trõng nhçt tác đûng đến quyết đðnh hāĉng tham gia vào việc hoät đûng sân xuçt theo sân xuçt lúa gäo theo tiêu chuèn chăng nhên cþa tiêu chuèn do có khâ nëng tiếp cên thông tin tøt ngāĈi dân. Kết quâ này cÿng đāợc khîng đðnh hćn, sïn sàng thay đùi hćn. trong báo cáo cþa Endro & cs. (2022). Các hû Đðc điểm về sân xuçt bao g÷m kinh nghiệm nông dân là thành viên cþa các tù chăc dân sĆ, tù cþa chþ hû, quy mô sân xuçt, măc đû đa däng hợp tác hoðc hợp tác xã thāĈng có nhên thăc và hóa trong sân xuçt, điều kiện tĆ nhiên và vð trí ním bít thông tin tøt hćn, tĂ đò chþ đûng hćn đða lý cþa mânh đçt cþa hû. Các nghiên cău cho trong việc tham gia vào mô hình (Jourdain & cs., thçy møi quan hệ tāćng quan thuên giąa kinh 2017; Hoang Gia Hung, 2021). nghiệm sân xuçt nông nghiệp cþa chþ hû, quy Kỳ võng cþa hû về hiệu quâ kinh tế cþa mô mô sân xuçt cþa hû và măc đû đa däng hóa sân hình là yếu tø quan trõng nhçt quyết đðnh việc xuçt cþa hû đøi vĉi việc tham gia sân xuçt lúa hû nông dân có tham gia sân xuçt lúa gäo theo gäo theo tiêu chuèn chăng nhên (H÷ Thð Thanh tiêu chuèn hay không (Saengabha & cs., 2015). 775
  6. Tổng quan về một số vấn đề lý luận và thực tiễn về sản xuất lúa gạo theo tiêu chuẩn chứng nhận Các nghiên cău đều chî ra rìng hû nông dân kỳ 2020a; Nguyễn Vën Thành & cs., 2020b). Cæn võng sẽ nhên đāợc lợi nhuên cao hćn tĂ việc lāu ý rìng kỳ võng về lợi ích kinh tế cþa hû sân xuçt theo các tiêu chuèn chăng nhên so vĉi hình thành tĂ dĆ tính cþa hû và tham khâo tĂ canh tác lúa truyền thøng và kỳ võng càng cao các hû nöng dån đi trāĉc. Do đò, doanh thu và thì xác suçt tham gia vào sân xuçt lúa theo lợi nhuên cþa hû nông dân sân xuçt lúa gäo tiêu chuèn chăng nhên càng cao (Khùng Tiến theo tiêu chuèn chăng nhên sẽ trĆc tiếp tác Dÿng, 2020b; Endro & cs., 2022; H÷ Thð Thanh đûng đến kỳ võng về lợi ích kinh tế cþa các hû Sang & Lê Vën Gia Nhó, 2018; Endro & cs., nông dân có dĆ đðnh chuyển đùi. 2022). Tuy nhiên, nghiên cău cþa Saengabha & Nhā vêy, tĂ việc tùng quan lý thuyết, cs. (2015) läi cho thçy các hû có kỳ võng càng khung lý thuyết cho sân xuçt lúa gäo tiêu chuèn lĉn về hiệu quâ cþa việc sân xuçt theo các tiêu chăng nhên đāợc thể hiện täi hình 1. Theo đò, chuèn chăng nhên thì xác suçt ngĂng sân xuçt hai nhóm yếu tø tác đûng đến sân xuçt lúa gäo có chăng nhên läi cao hćn. Điều này là do các theo tiêu chuèn chăng nhên bao g÷m các yếu tø hû nông dân câm thçy thçt võng khi lợi nhuên nûi täi cþa hû nöng dån nhā đðc điểm nhân thĆc tế thçp hćn nhiều so vĉi mong đợi. Măc đû khèu hõc, đðc điểm sân xuçt, nhên thăc, thái đû chçp nhên rþi ro (risk preference) là yếu tø đøi vĉi rþi ro và các yếu tø bên ngoài bao g÷m đû quan trõng tác đûng đến kỳ võng cþa hû về lợi lĉn thð trāĈng, chính sách quân lý và hú trợ và nhuên tĂ mô hình sân xuçt lúa gäo theo tiêu sĆ sïn có cþa các sân phèm và dðch vĀ đæu vào. chuèn, tĂ đò ânh hāĊng đến quyết đðnh tham Hai nhóm yếu tø này sẽ quyết đðnh đến kỳ võng gia cþa hû. Việc thay đùi chiến lāợc sân xuçt sẽ tiềm èn khá nhiều rþi ro về sinh trāĊng cþa cþa hû về lợi ích kinh tế khi chuyển đùi tĂ sân lúa, về dðch bệnh và thð trāĈng, do đò nhąng hû xuçt truyền thøng sang sân xuçt lúa gäo theo sợ rþi ro sẽ ít cò đûng lĆc chuyển đùi hćn so vĉi tiêu chuèn. Tác đûng cþa việc sân xuçt lúa gäo nhąng hû có khâ nëng chçp nhên rþi ro theo tiêu chuèn bao g÷m câ các tác đûng vi mô (Nguyen Tien Dung & cs., 2022). Kỳ võng về (chi phí, nëng suçt, hiệu quâ kinh tế) và vï mö hiệu quâ kinh tế khi tham gia vào mô hình cþa (các ngoäi tác tích cĆc và tiêu cĆc về mðt xã hûi hû cÿng phĀ thuûc rçt nhiều vào sĆ có mðt cþa và möi trāĈng). Việc đánh giá Ċ cçp vï mö sẽ là các doanh nghiệp bao tiêu sân phèm tĂ mô cć sĊ để các nhà hoäch đðnh chính sách nhên hình, tĂ đò măc đû rþi ro cþa việc chuyển đùi thăc đāợc lợi ích xã hûi mà việc sân xuçt lúa gäo sẽ giâm đi và hû nông dân sẽ sïn sàng hćn theo tiêu chuèn mang läi để có thể bø trí hú trợ trong việc tham gia (Nguyễn Vën Thành & cs., mût cách phù hợp. Các yếu tố bên trong - Đặc điểm nhân khẩu học Các yếu tố bên ngoài Lợi ích - Đặc điểm về sản xuất - Độ lớn thị trường kinh tế - Hiểu biết và nhận thức - Chính sách quản lý và hỗ trợ kỳ vọng - Thái độ với vủi ro - Đầu vào và dịch vụ phụ trợ SẢN XUẤT LÚA GẠO THEO TIÊU CHUẨN CHỨNG NHẬN Sử dụng đầu vào Môi trường Năng suất, sản lượng Doanh thu, lợi nhuận Hình 1. Khung phân tích sản xuất lúa gạo theo các tiêu chuẩn chứng nhận 776
  7. Đỗ Huy Thiệp, Phạm Bảo Dương cao đýng chuyên mön; (2) Ngu÷n ngån sách đâm 3. KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ THÚC ĐẨY bâo cho việc xây dĆng hệ thøng; (3) Đào täo SẢN XUẤT LÚA GẠO THEO TIÊU CHUẨN nâng cao nhên thăc cþa các tác nhân trong CHỨNG NHẬN chuúi giá trð về vai trò cþa hoät đûng truy xuçt Việc sân xuçt lúa gäo theo tiêu chuèn ngu÷n gøc; (4) Xây dĆng mût hệ thøng truy xuçt chăng nhên đã đāợc các quøc gia trong khu vĆc ngu÷n gøc linh đûng để có thể điều chînh theo triển khai thĆc hiện tĂ khá lâu và có nhiều bài nhąng tiến bû về khoa hõc kỹ thuêt. Blockchain hõc thành cöng cÿng nhā thçt bäi tĂ các quøc cÿng là mût công nghệ quan trõng để có thể gia này mà Việt Nam có thể rýt ra để triển khai nâng cao hiệu quâ cþa hoät đûng truy xuçt phát triển ngành lúa gäo trong nāĉc. Trong các ngu÷n gøc. Trong đò, dą liệu tĂ các câm biến täi bài hõc kinh nghiệm thì bøn bài hõc chính đāợc ruûng đāợc gĄi về mût nền tâng blockchain để rút ra bao g÷m: (1) Đèy mänh hú trợ trong giai đâm bâo tính thøng nhçt và bâo mêt cþa dą liệu đoän chuyển đùi; (2) Xây dĆng hệ thøng truy (Srdjan & cs., 2022). xuçt ngu÷n gøc hoàn chînh; (3) Tëng cāĈng đào 3.3. Tăng cường đào tạo và tập huấn täo và têp huçn nâng cao nhên thăc vĉi sĆ tham gia cþa ngāĈi dân và (4) Ưu tiên các tiêu chuèn nâng cao nhận thức với sự tham gia của đāợc thð trāĈng đích cöng nhên. người dân Các phån tích phía trên đã cho thçy nhên 3.1. Đẩy mạnh hỗ trợ trong giai đoạn thăc cþa ngāĈi dån đòng vai trñ quan trõng chuyển đổi trong quyết đðnh tham gia vào chāćng trình sân Nghiên cău täi Indonesia đã chî ra rìng xuçt theo tiêu chuèn chăng nhên. Do đò, các khoâng thĈi gian 2 nëm khi hû nông dân chuyển chāćng trình đào täo, têp huçn là giâi pháp đùi tĂ sân xuçt nông nghiệp truyền thøng sang không thể thiếu để thýc đèy sân xuçt lúa gäo sân xuçt theo tiêu chuèn là giai đoän thĄ theo tiêu chuèn chăng nhên. Kinh nghiệm tĂ nghiệm nên nëng suçt và hiệu quâ kinh tế cþa Thái Lan cho thçy trong quá trình đào täo cho sân xuçt lúa cþa hû thāĈng rçt thçp (Endro & các hû nông dân, kiến thăc đāợc hình thành cs., 2022). Do đò, giai đoän này Nhà nāĉc cæn có nhiều nhçt tĂ các buùi tham vçn tác nhân và nhąng khoân hú trợ đøi vĉi chi phí đæu vào sân tham vçn cûng đ÷ng (Patcharin & cs., 2021). xuçt hoðc hú trợ kết nøi tiêu thĀ sân phèm cþa Trong các buùi tham vçn này, kiến thăc đāợc hû nông dân vĉi măc giá hợp lý. Ngoài ra, hú trợ đào täo sẽ đāợc tùng hợp và liên hệ cùng vĉi đæu vào cÿng là mût nûi dung quan trõng do các kiến thăc và đðc điểm cþa đða phāćng cÿng nhā đæu vào cho sân xuçt hąu cć thāĈng không sïn nhu cæu cþa ngāĈi dân. Việc để ngāĈi dân chþ có täi đða phāćng khi mö hình mĉi chî trong giai đûng trong các buùi tham vçn này giúp khâ đoän thĄ nghiệm. nëng tiếp thu và áp dĀng kiến thăc đāợc nâng cao rõ rệt, thêm vào đò hõ sẽ chþ đûng hćn, 3.2. Xây dựng hệ thống truy xuất nguồn trong quá trình áp dĀng và điều chînh. gốc hoàn chỉnh 3.4. Ưu tiên các tiêu chuẩn được thị trường Việc hoàn thiện hóa hệ thøng truy xuçt đích công nhận ngu÷n gøc đøi vĉi các sân phèm lúa gäo sân xuçt theo tiêu chuèn là yếu tø tiên quyết để ngāĈi Mût trong nhąng kinh nghiệm quan trõng tiêu dùng các nāĉc châu Phi cên Sahara có thể cþa Thái Lan là việc sĄ dĀng các tiêu chuèn nhên biết và tin tāĊng đāợc ngu÷n gøc và chçt chăng nhên đāợc thð trāĈng đích cþa các sân lāợng cþa các sân phèm này (Abate & cs., 2021). phèm nông nghiệp công nhên (Hérique & Để có thể triển khai mût hệ thøng truy xuçt Faysse, 2021). Bài hõc này đāợc rút ra tĂ ngu÷n gøc đâm bâo, chính phþ quøc gia cæn chāćng trình phát triển 160 nghìn ha lúa hąu cć chuèn bð tøt về: (1) Ngu÷n nhân lĆc chçt lāợng đāợc chăng nhên täi Thái Lan trong giai đoän 777
  8. Tổng quan về một số vấn đề lý luận và thực tiễn về sản xuất lúa gạo theo tiêu chuẩn chứng nhận tĂ 2017-2021. Trong giai đoän này, để đćn giân chi phí di chuyển cþa các cán bû chăng nhên. về mðt quy trình và giâm chi phí chăng nhên, Việc phát triển các tù chăc chăng nhên này Thái Lan đã chăng nhên theo tiêu chuèn quøc cÿng cò tiêu cĆc nhçt đðnh khi các đćn vð cänh gia về hąu cć và khöng đāợc các quøc gia tiêu tranh nhau bìng giá và kiểm tra thiếu chðt chẽ thĀ chçp nhên do nhąng quan ngäi về tính để thu hút thêm khách hàng (Liên minh Hợp minh bäch trong quá trình xác nhên. Do đò măc tác xã tînh Phú Thõ, 2022). giá cþa các sân phèm hąu cć này khöng cao hćn Hiện nay chāćng trình, dĆ án hú trợ phát nhiều so vĉi các sân phèm ngoài mô hình dén triển sân xuçt lúa theo các tiêu chuèn chăng đến măc lợi nhuên cþa ngāĈi dån khöng đāợc nhên täi Việt Nam mĉi chî têp trung hú trợ chi cao nhā kỳ võng. phí điều tra cć bân, đào täo têp huçn, hú trợ mût læn chi phí thuê đánh giá,„ theo Quyết đðnh 4. THỰC TIỄN SẢN XUẤT LÚA GẠO 01/2012/QĐ-TTg về chính sách hú trợ việc áp THEO TIÊU CHUẨN CHỨNG NHẬN TẠI dĀng quy trình thĆc hành sân xuçt nông nghiệp VIỆT NAM tøt trong nông nghiệp, lâm nghiệp và thþy sân và thöng tā liên tðch 42/2013/TTLT-BNNPTNT- Hiện nay phæn lĉn diện tích sân xuçt theo BTC-BKHĐT hāĉng dén thĆc hiện quyết đðnh tiêu chuèn còn rçt nhó, manh mýn và thāĈng đi 01/2012/QĐ-TTg về chính sách hú trợ việc áp cùng vĉi các dĆ án phát triển (Khùng Tiến dĀng Quy trình thĆc hành sân xuçt nông Dÿng, 2022). Sø liệu về thĆc tế diện tích lúa sân nghiệp tøt trong nông, lâm nghiệp và thþy sân. xuçt theo tiêu chuèn chăng nhên täi Việt Nam Ngoài ra, chính phþ Việt Nam cÿng đã cò nghð hiện nay không sïn có Ċ cçp quøc gia (ThĈi báo đðnh 58/2018/NĐ-CP về bâo hiểm nông nghiệp Kinh tế Sài gòn Online, 2023) mà chî có báo cáo nhìm hú trợ chi phí bâo hiểm cho các hû sân cþa tĂng tînh. Thông tin về chþ thể và vùng xuçt lúa theo tiêu chuèn chăng nhên, tuy nhiên tr÷ng đāợc cçp chăng nhên cÿng khöng thêt sĆ măc hú trợ đøi vĉi nhóm hû có tiềm nëng phát đæy đþ, chî có thông tin về đða chî (VietGAP, triển sân xuçt lúa theo các tiêu chuèn chăng 2023) hoðc có thông tin về diện tích sân xuçt nhên còn thçp trong khi phí bâo hiểm còn khá nhāng khöng đæy đþ (The Sustainable Rice Platform, 2023). Hiệu quâ cþa việc sân xuçt lúa cao và dðch vĀ bâo hiểm cñn chāa sïn cò. Do đò, gäo theo tiêu chuèn täi Việt Nam cÿng đã đāợc Chính phþ cÿng cæn có nhąng chính sách hú trợ chăng minh, ví dĀ giá bán sân phèm lúa hąu cć để hình thành các sân phèm bâo hiểm vĉi măc cao hćn 20-30% và lợi nhuên bình quån cao hćn phí bâo hiểm phù hợp vĉi đøi tāợng và nëng lĆc 3,43 triệu đ÷ng (tāćng đāćng khoâng 20%). Tuy chi trâ cþa ngāĈi dân, tĂ đò giâm thiểu rþi ro nhiên diện tích cçp chăng nhên biến đûng mänh cho ngāĈi dân trong quá trình chuyển đùi. Mût qua các nëm do các hû nông dân, hợp tác xã hän chế khác là hæu hết các hú trợ đều têp thāĈng không duy trì việc xin cçp chăng nhên trung vào việc cçp chăng nhên VietGAP, tuy sau khi dĆ án kết thúc. nhiên chăng nhên này chþ yếu chî đāợc công nhên trong nāĉc, ít đāợc các quøc gia khác trên Xét về các tù chăc cçp chăng nhên, đến nay Việt Nam đã cò 17 đćn vð chăng nhên VietGAP thế giĉi công nhên. cho tr÷ng trõt, trong đò cò sân phèm lúa gäo Công tác quân lý truy xuçt ngu÷n gøc đøi (VietGAP, 2023), 4 đćn vð chăng nhên vĉi sân phèm gäo chăng nhên täi Việt Nam còn GlobalGAP (Vën phñng cöng nhên chçt lāợng, khá nhiều hän chế. Việc quân lý vệ sinh an toàn 2023) và 5 đćn vð chăng nhên hąu cć (Viện thĆc phèm và ngu÷n gøc các sân phèm nông sân nghiên cău Sinh hõc ăng dĀng, 2023). Mðc dù sø trên thð trāĈng còn bð ch÷ng chéo giąa Bû Nông lāợng khá nhiều nhāng các đćn vð này têp trung nghiệp và Phát triển Nông thôn và Bû Công chþ yếu täi các thành phø lĉn, cć sĊ sân xuçt lúa thāćng (Liên minh Hợp tác xã tînh Phú Thõ, gäo täi các thành phø nhó hoðc khu vĆc nông 2022) dén đến tình träng nhiều trāĈng hợp sân thôn sẽ phâi chðu chi phí chăng nhên cao hćn do phèm khöng an toàn nhāng đāợc dán nhãn tiêu 778
  9. Đỗ Huy Thiệp, Phạm Bảo Dương chuèn và tiêu thĀ trong các siêu thð Thùy Linh, trong quá trình chuyển đùi tĂ sân xuçt lúa gäo 2022). Nhiều thông tin truy xuçt ngu÷n gøc sân truyền thøng sang sân xuçt theo các tiêu chuèn phèm bð mçt đi trong quá trình lāu chuyển cþa chăng nhên; (2) Xây dĆng hệ thøng truy xuçt sân phèm trong chuúi cung ăng (Purwandoko & ngu÷n gøc hoàn chînh, ăng dĀng các công nghệ cs., 2018). tiên tiến nhā blockchain; (3) Đèy mänh đào täo Tāćng tĆ đøi vĉi trāĈng hợp cþa Việt Nam, nhìm nâng cao nhên thăc cþa ngāĈi dân về hiện nay các chính sách chþ yếu āu tiên hú trợ hiệu quâ cþa việc sân xuçt lúa theo các tiêu cho việc chăng nhên theo các tiêu chuèn nûi đða chuèn chăng nhên và (4) Hāĉng dæn đến các nhā VietGAP, trong khi tiêu chuèn này gæn nhā tiêu chuèn quøc tế đāợc thð trāĈng công nhên khöng đāợc công nhên trên thð trāĈng quøc tế, nhā GlobalGAP, SRP, Hąu cć,„ và đèy mänh áp gây lãng phí ngu÷n lĆc thĆc hiện cþa câ ngāĈi dĀng sø hóa vào trong việc giám sát để giâm dån và các đćn vð hú trợ. thiểu chi phí chăng nhên. Đèy mänh hú trợ trong quá trình chuyển đùi tĂ sân xuçt lúa gäo truyền thøng sang sân xuçt theo các tiêu chuèn 5. KẾT LUẬN chăng nhên; (2) Xây dĆng hệ thøng truy xuçt Các nghiên cău chî ra việc sân xuçt lúa gäo ngu÷n gøc hoàn chînh cho các sân phèm có theo tiêu chuèn chăng nhên nói riêng và sân chăng nhên; (3) Tëng cāĈng cöng tác đào täo têp xuçt nông nghiệp theo tiêu chuèn chăng nhên huçn và nâng cao nëng lĆc cho ngāĈi dân về sân nûi dung có nhąng tác đûng tích cĆc đến ngāĈi xuçt lúa gäo theo các tiêu chuèn chăng nhên. sân xuçt và xã hûi, giúp giâm chi phí, tëng thu nhêp và giâm thiểu các tác đûng về möi trāĈng. TÀI LIỆU THAM KHẢO Tuy nhiên, cÿng cò nhiều nghiên cău cho thçy tác đûng này là không rõ rệt trong nhiều trāĈng Abate G.T., Bernard T., Janvry A.d., Sadoulet E. & Trachtma C. (2021). Introducing quality hợp nếu việc thĆc thi khöng đāợc triển khai certification in staple food markets in Sub-Saharan hiệu quâ. Africa: Four conditions for successful Các nghiên cău cÿng đi vào tìm hiểu yếu tø implementation. Food Policy. 105. ânh hāĊng đến quyết đðnh tham gia vào sân Alexander M.S., Krishna P.D., Takahiro S., Anny R.P.P., Carlito B., Nguyen Thi My Phung, Nguyen xuçt lúa gäo theo tiêu chuèn cþa ngāĈi dân sĄ Thi Kieu, Pham Thi Minh Hieu, Tran Hai Long, dĀng cách tiếp cên khác nhau, trong đò cò thể Sarah B. & Grant R.S. (2018). On-farm assessment tùng hợp läi ba nhóm yếu tø chính bao g÷m: of different rice crop management practices in the (1) đðc điểm nhân khèu hõc và đðc điểm sân xuçt Mekong Delta, Vietnam, using sustainability cþa hû; (2) nhên thăc và hiểu biết cþa ngāĈi dân performance indicators. Field Crops Research. 229(1): 103-114. về sân xuçt nông nghiệp theo tiêu chuèn và Apaolaza V., Hartmann P., D'Souza C. & López C.M. (3) kỳ võng cþa hû về lợi nhuên khi tham gia mô (2018). Eat organic - Feel good? The relationship hình. Tuy nhiên nhên đðnh về chiều tác đûng cþa between organic food consumption, health concern các yếu tø này đøi vĉi việc tham gia sân xuçt lúa and subjective wellbeing. Food Quality and theo tiêu chuèn cþa hû có sĆ khác biệt khá lĉn Preference. 63: 51-62. giąa các nghiên cău Ċ câ ba nhóm yếu tø do Bộ Tài nguyên và Môi trường (2014). Báo cáo cập nhật hai năm một lần lần thứ nhất của Việt Nam cho nhąng khác biệt về kinh tế, vën hòa và xã hûi Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí cþa đða bàn nghiên cău, đðc điểm cþa hoät đûng hậu. Nhà xuất bản Tài nguyên - Môi trường và bản sân xuçt cþa ngāĈi dân và thð trāĈng tiêu thĀ. đồ Việt Nam. Bài viết cÿng đã tùng kết kinh nghiệm quøc CBI (2022). What is the current offer in social tế và thĆc tiễn sân xuçt lúa gäo theo tiêu chuèn certifications and how will it develop? Retrieved from Centre for the Promotion of Imports from chăng nhên, trong đò ba kinh nghiệm chính có developing countries: https://www.cbi.eu/market- thể rýt ra đāợc cho Việt Nam bao g÷m: (1) MĊ information/social-certifications on March rûng phäm vi hú trợ cho ngāĈi dån, đðc biệt 11, 2023. 779
  10. Tổng quan về một số vấn đề lý luận và thực tiễn về sản xuất lúa gạo theo tiêu chuẩn chứng nhận DeFries R.S., Fanzo J., Mondal P., Remans R. & Wood hộ ở Đồng bằng sông Cửu Long. Tạp chí Khoa học S.A. (2017). Is voluntary certification of tropical Trường Đại học Cần Thơ. 56(5D): 218-226. agricultural commodities achieving sustainability Khổng Tiến Dũng (2022). Giải pháp thúc đẩy chuyển goals for small-scale producers? A review of the đổi sản xuất lúa theo hướng hữu cơ tại Đồng bằng evidence. Environmental Research Letters. 12(3). sông Cửu Long: Nghiên cứu trường hợp tỉnh Vĩnh Ditlevsen K., Sandøe P. & Lassen J. (2019). Healthy Long và các ngụ ý chính sách. Tạp chí khoa học food is nutritious, but organic food is healthy Đại học Mở thành phố Hồ Chí Minh. 17(1): 5-18. because it is pure: The negotiation of healthy food Kýlýç O., Boz Ý. & Eryýlmaz G.A. (2020). choices by Danish consumers of organic food. Comparison of conventional and good agricultural Food Quality and Preference. 71: 46-53. practices farms: A socio-economic and technical Endro S., Gunawan Syahyuti, S., Darwis, V., Ashari, perspective. Journal of Cleaner Production. 258. Syukur, M., Ariningsih E., Saliem H.P, Mardianto Kongsom C. & Panyakul V. (2016). Production and S. & Marhendro. (2022). Farmers’ perception, Market of Certified Organic Products in Thailand. awareness, and constraints of organic rice farming International Journal of Economics and in Indonesia. Open Agriculture, 7(1). doi: Management Engineering. 10(8): 2723-2727. https://doi.org/10.1515/opag-2022-0090 Liên minh Hợp tác xã tỉnh Phú Thọ (2022). Lỏng lẻo Eyhorn F., Berg M.V., Decock C., Maat H. & quy trình quản lý nông sản ra thị trường. Truy cập Srivastava A. (2018). Does Organic Farming từ Trang Thông tin điện tử Liên minh Hợp tác xã Provide a Viable Alternative for Smallholder Rice tỉnh Phú Thọ. Truy cập từ https://lmhtx.phutho. Farmers in India? Sustainability. 10(12): 4424. gov.vn/Chuyen-muc-tin/Chi-tiet-tin/t/long-leo-quy GlobalGAP (2023). GLOBALG.A.P. History. -trinh-quan-ly-nong-san-ra-thi-truong/title/37134/ Retrieved from https://www.globalgap.org/ uk_en ngày 11/03/2023. /who-we-are/about-us/history/ on March 11, 2023. Meemken E.-M. (2020). Do smallholder farmers Hérique O. & Faysse N. (2021). A large-scale public benefit from sustainability standards? A systematic programme to promote organic rice farming in review and meta-analysis. Global Food Thailand: building solid foundations to enable Security. 26. farmers to engage? Organic Agriculture. 11: 27-40. Mishra A.K., Kumar A., Joshi P.K., D'Souza A. & Hồ Thị Thanh Sang & Lê Văn Gia Nhỏ (2018). Yếu tố Tripathi G. (2018). How can organic rice be a boon ảnh hưởng đến quyết định tham gia sản xuất lúa to smallholders? Evidence from contract farming hữu cơ trong hệ thống canh tác lúa - tôm tại tỉnh in India. Food Policy. 75: 147-157. Trà Vinh. Tạp chí Khoa học Công nghệ Nông Nguyen Cong Thanh, Nguyen Van Manh, Nguyen Van nghiệp Việt Nam. 7(92): 37-42. An, Phan Thị Phuong Thao, Doan Thi Hong Cam, Hoang Gia Hung (2021). Determinants of adoption of Nguyen Tien Hai & Nguyen Thi Huong (2016). organic rice production: a case of smallholder Some Initial Results on Research and Modeling of farmers in Hai Lang district of Vietnam. Organic Rice Production in the Mekong Delta, International Journal of Social Economics. Vietnam. International Journal of Energy and 48(10): 1463-1475. Environmental Science. 1(1): 29-36. Infinity Business Insights (2023). Global Organic Rice Nguyen H.D. My, Matty Demont, Ellen J. Van Loo, Market 2023 by Manufacturers, Global Organic Annalyn de Guia, Pieter Rutsaert, Tran Huu Tuan Rice Market 2023 by Manufacturers, Regions, & Wim Verbeke (2018). What is the value of Type and Regions, Type and Application, Forecast sustainably-produced rice? Consumer evidence to 2029. New Jersey. from experimental auctions in Vietnam. Food International Organization for Standardization (2023). Policy. 79: 283-296. ISO. Retrieved from https://www.iso.org/about- Nguyen Ngoc Thanh (2012). Potentials and challenges us.html on March 11, 2023 in farming and food systems of Globalgap rice in Jourdain D., Srisopaporn S., Perret S. & Shivakoti G. the Mekong Delta of Vietnam. Norwegian (2017). Chapter 18 - The Role of Information University of Life Sciences. Provision on Public GAP Standard Adoption: The Nguyen Tien Dung, Hoang Gia Hung & Le Thi Hoa Case of Rice Farmers in the Central Plains of Sen (2022). Understanding farmers’ behavior Thailand. In G. P. Shivakoti, U. Pradhan & Helmi. regarding organic rice production in Vietnam. Redefining Diversity & Dynamics of Natural Organic Agriculture. 12: 63-73. Resources Management in Asia. Elsevier. Nguyễn Văn Thành, Nguyễn Viết Tuân, Cao Thị pp. 331-350. Thuyết, Nguyễn Thiện Tâm, Nguyễn Xuân Cảnh, Khổng Tiến Dũng (2020). Hiệu quả tài chính và sự sẵn Lê Văn Nam & Lê Việt Linh (2020a). Hiệu quả lòng chuyển đổi sang mô hình lúa hữu cơ của nông kinh tế canh tác lúa hữu cơ ở tỉnh Thừa Thiên Huế: 780
  11. Đỗ Huy Thiệp, Phạm Bảo Dương trường hợp nghiên cứu ở xã Phú Lương. Tạp chí of Organic Agriculture: Evidence from a Pan-India Khoa học Nông nghiệp Việt Nam. 18(8): 553-561. Survey. Sustainability. 14(22): 15057. Nguyễn Văn Thành, Nguyễn Viết Tuân, Lê Văn Nam, Saengabha S., Damien J., Sylvain P. & Ganesh S. Phan Thiện Phước, Nguyễn Thị Ái Vân, Lê Việt (2015). Adoption and continued participation in a Linh, & Mai Thu Giang (2020b). Thực trạng hợp public Good Agricultural Practices program: The tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ lúa hữu cơ ở case of rice farmers in the Central Plains of xã Thủy Phù, thị xã Hương Thủy, Thừa Thiên Huế. Thailand. Technological Forecasting and Social Tạp chí Khoa học Đại học Huế: Nông nghiệp và Change. 96: 242-253. Phát triển nông thôn. 129(3A): 43-55. Schleifer P., & Sun Y. (2020). Reviewing the impact of Nguyen Dinh Toan & Truong Dinh Chien (2021). The sustainability certification on food security in Impact of Psychological and Environmental developing countries. Global Food Security. 24. Factors on Consumers' Purchase Intention toward Scialabba N.E.-H., & Hattam C. (2002). Organic Organic Food: Evidence from Vietnam. The agriculture, environment and food security. Journal of Asian Finance, Economics and Rome: FAO. Business. 8(1): 915-925. Srdjan T., Dejanović S., Feng H., Stankovski S., Noppol A., Sereenonchai S., Chaowiwat W., Wang C. Ostojić G., Kučević D. & Marjanović J. (2022). & Hatano R. (2020). Carbon, Nitrogen and Water Blockchain Framework for Certification Footprints of Organic Rice and Conventional Rice of Organic Agriculture Production. Production over 4 Years of Cultivation: A Case Sustainability. 14(19). Study in the Lower North of Thailand. Stranieri S., Ricci E.C. & Banterle A. (2017). Agronomy.12(2). Convenience food with environmentally- Ortega D.L., Wang H.H., Wu L. & Hong S.J. (2015). sustainable attributes: A consumer perspective. Retail channel and consumer demand for food Appetite. 116: 11-20. quality in China. China Economic Review. Suneeporn S., Chanhathai K., Krichanont I. & 36: 359-366. Unggoon W. (2020). Farmers’ Adoption of Oya C., Schaefer F., Skalidou D., McCosker C. & Organic Rice Production in Chachoengsao Langer L. (2017). Effects of certification schemes Province, Thailand. Journal of Agricultural for agricultural production on socio-economic Extension. 24(2). outcomes in low- and middle-income countries: a Suwanmaneepong S., Kerdsriserm C., Lepcha N. & systematic review. Campbell Systematic Reviews. Llones H. J. (2020). Cost and return analysis of 13(1):1-346. organic and conventional rice production in Patcharin S.-h., Arunrat N., Pumijumnong N., Chachoengsao Province, Thailand. Organic Chareonwong U., Stewart T.N. & Sereenonchai, S. Agriculture. 10: 369-378. (2021). Knowledge Translation Process of the The Sustainable Rice Platform (2023). Member Sustainable Rice Platform (SRP) Standard in Directory. Retrieved from https://sustainablerice. Thailand. Journal of Community Development org/become-an-srp-member/#member-directory on Research (Humanities and Social Sciences). Feb 14, 2022. 14(2): 90-105. Thùy Linh (2022). Vụ rau ‘VietGAP dởm’ vào siêu thị: Phạm Thị Phương Thúy, Võ Văn An & Trương Thanh Cần làm gì để bảo vệ người tiêu dùng? Truy cập từ Tú (2014). Xây dựng mô hình sản xuất 100 ha lúa https://thanglong.chinhphu.vn/vu-rau-vietgap-dom- chất lượng cao theo tiêu chuẩn VietGAP tại huyện vao-sieu-thi-can-lam-gi-de-bao-ve-nguoi-tieu- Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh các trở ngại và giải pháp. dung-103220922145527938.htm ngày 02/02/2023. Tạp chí Khoa học công nghệ. 15: 3-10. Tổng cục Hải quan (2023). Tình hình xuất khẩu, nhập Presilla M. (2018). The development of organic khẩu hàng hóa của Việt Nam. Truy cập từ farming in Vietnam. Journal for Area Studies. https://www.customs.gov.vn/index.jsp?pageId=514 9(1): 20. 1&cId=0&group=Ph%C3%A2n%20t%C3%ADch Purwandoko P.B., Seminar K.B., Sutrisno & Sugiyanta ngày 12/12/2022. (2018). Framework for Design of Traceability Tổng cục Thống kê (2020). Kết quả toàn bộ Tổng điều System on Organic Rice Certification. IOP tra dân số và nhà ở năm 2019. Nhà xuất bản Conference Series Earth and Environmental Thống kê. Science Gothenburg: 244th Electrochemical Trần Minh Hùng, Lê Cảnh Dũng & Đặng Thị Bảo Society Meeting. pp. 1-9. Trang (2020). Đánh giá tác động của việc chuẩn Reddy A.A., Melts I., Mohan G., Rani C.R., Pawar V., hóa sản phẩm trong sản xuất lúa theo VietGAP của Singh V., Bhattarai M. (2022). Economic Impact hợp tác xã Khiết Yâm, huyện Vĩnh Thạnh, thành 781
  12. Tổng quan về một số vấn đề lý luận và thực tiễn về sản xuất lúa gạo theo tiêu chuẩn chứng nhận phố Cần Thơ. Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt chức GAP các nước. Truy cập từ VietCert: Nam. 18(11): 1018-1025. https://vietcert.org/lich-su-va-su-ra-doi-cua-to- Trung Chánh (2020). Việt Nam có bao nhiêu diện tích chuc-gap-cac-nuoc-eurepgap-globalgap-aseangap- lúa đạt tiêu chuẩn GAP/VietGAP?. Truy cập tại: malaysiagap-thaigap-chinagap-japangap-indiagap- https://thesaigontimes.vn/viet-nam-co-bao-nhieu- va-vietgap-a-1246.html ngày 01/03/2023 dien-tich-lua-dat-tieu-chuan-gap-vietgap/ ngày VietGAP (2023). Cổng thông tin điện tử của VietGAP. 22/1/2023. Truy cập từ http://www.vietgap.com ngày United States Environmental Protection Agency (2023). 01/03/2023 Introduction to Pesticide Drift. Retrieved from Vinacontrol (2023). Công ty cổ phần Chứng nhận và https://www.epa.gov/reducing-pesticide-drift/intro kiểm định Vinacontrol. Truy cập từ Chứng nhận duction-pesticide-drift on March 11, 2023. chất lượng sản phẩm hàng hóa | 5 lưu ý cần biết. Truy cập từ https://vnce.vn/chung-nhan-chat- Văn phòng công nhận chất lượng (2023). Tìm kiếm tổ luong-san-pham-hang-hoa ngày 01/03/2023 chức chứng nhận. Truy cập từ http://www.boa.gov. Vũ Anh Pháp, Lê Thành Phiêu & Bùi Chúc Ly (2021). vn/ vi/tim-kiem-chung-nhan ngày 01/03/2023 Hiệu quả sản xuất lúa gạo theo hướng VietGAP tại Viện Nghiên cứu Sinh học ứng dụng (2023). Những tổ Đồng bằng sông Cửu Long. Tạp chí Khoa học và chức chứng nhận hữu cơ tại Việt Nam. Truy cập từ Công nghệ Việt Nam. 63(10): 01-04. https://vbio.vn/to-chuc-chung-nhan-huu-co-tai- Yanakittkul P. & Aungvaravong C. (2020). A model of viet-nam/ ngày 01/03/2023. farmers intentions towards organic farming: A case VietCert Centre (2017). Lịch sử và sự ra đời của tổ study on rice farming in Thailand. Heliyon. 6(1). 782
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2