truyện cổ tây tạng: phần 2 - nxb văn hóa thông tin

Lạt ma giúp người nghèo<br /> Ngày xưa có một lạt ma nghèo, nghèo đến nỗi các vị lạt! ma khác hếch mũi<br /> lên khi ông tới một tu viện, và có lẽ không ai biết con người bần cùng này là<br /> lạt ma nếu không có chiếc áo cà sa bạc màu. Và về chuyện tụng kinh giảng<br /> đạo ông cũng không giỏi hơn; ngược lại đi tới đâu ông cũng luôn luôn làm<br /> hết sức để giúp đỡ người nghèo và bảo vệ họ.<br /> Một hôm, trời lạnh nứt đá, gió buốt tới xương, ông gặp vài dân quê khi đi<br /> qua một cánh đồng. Những người nghèo nàn này rét cóng, thổi vào hai tay<br /> lạnh giá nhưng cũng không làm cho tay ấm nổi. Lạt ma thương hại, hỏi họ:<br /> - Sao các ông không uống một cốc rượu cho ấm?<br /> Tất nhiên chúng tôi muốn uống rượu lắm! Mấy người dân quê thở dài trả lời.<br /> Nhưng tục ngữ nói rằng tủi rỗng thì đừng vào quán rượu! Chúng tôi lấy tiền<br /> đâu mà uống?<br /> - Các ông hãy đợi tôi ở tu viện trong làng - lạt ma đề nghị. Tôi sẽ gặp lại các<br /> ông ngay.<br /> Rồi ông đi tới một quán rượu gần đó.<br /> - Hoan nghinh quý khách - chủ quán cười vui hớn hở. Lạt ma cần phục vụ<br /> món gì?<br /> - Mời lạt ma uống với chúng tôi một cốc! vài điền chủ giàu có đang nhàn<br /> nhã vui thú bên một vò rượu lên tiếng mời ông.<br /> - Xin các bạn tha lỗi, nhưng hôm nay tôi đang gấp gáp, không thể kề cà<br /> được. Nhưng tôi sẵn sàng mua về một ít rượu - lạt ma vừa nói vừa lấy trong<br /> áo ra một chiếc chai rỗng.<br /> Chủ quán rót rượu đầy chai. Lạt ma nhét chai rượu và áo, quay lưng đi ra<br /> cửa.<br /> - Rồi sao ? Không trả tiền à ? Chủ quán gọi.<br /> - Tôi không có tiền, tôi là du tăng khất sĩ nghèo - Lạt ma đã ra tới cửa trả lời.<br /> - Nếu ông là Lạt ma nghèo, ông chỉ phải uống nước lã! Chủ quán bực mình<br /> quát tháo. Đổ trả rượu vào thùng và cút nhanh đi!<br /> <br /> Lạt ma tuân lệnh, quay lại và đổ vào thùng rượu tất cả những gì có trong một<br /> cái chai mà ông lấy trong áo ra. Các điền chủ giàu có đang ăn uống cười ha<br /> hả. Lạt ma cúi đầu, chào qua quít, quay lưng và ra khỏi quản, không nói một<br /> lời.<br /> Các dân quê nghèo đã nóng lòng chờ ông ở tu viện. Lạt ma rút chai rượu<br /> trong áo ra tặng cho họ chia nhau.<br /> Kính thưa lạt ma, thầy lấy đâu ra tiền để trả tiền rượu? Một người dân quê<br /> hỏi.<br /> Lạt ma cười và lấy trong tay áo ra một cái chai nữa, nhưng chai nầy rỗng<br /> không. Ông nói:<br /> - Khi tôi vào quán, trong túi tôi có hai chai, một chai rỗng và một chai đầy<br /> nước. Chủ quán đong đầy rượu vào chai rỗng.<br /> Khi chủ quán biết tôi không có tiền trả, ông ta muốn tôi đổ trả rượu vào<br /> thùng. Ông ta giận lắm. Lúc đó tôi thầm bảo rằng bắt những người giàu có<br /> uống rượu pha thêm một chút nước cũng không hại gì cho họ lắm... Các bạn<br /> uống đi để sưởi ấm và có chút sức lực, các bạn cứ tự bảo rằng lừa gạt người<br /> giàu không phải là tội lỗi. Đức Phật cũng đồng ý với đạo lý đó. Nếu tôi<br /> không lừa gạt chủ quán một chút, có lẽ các bạn đã chết cóng, và nếu các bạn<br /> chết cóng, chẳng bao giờ các bạn biết được rượu ngon như thế nào!<br /> Nói xong lạt ma chạy lại cung kính vái trước tượng Phật.<br /> <br /> Áo lông trắng<br /> Ngày xưa, cách nay lâu lắm, ở một nơi xa xôi có một thiếu nữ hiền hậu. Mẹ<br /> cô đã chết từ lâu và nay cô sống với một người mẹ ghẻ. Như vẫn thường gặp,<br /> người mẹ ghẻ không thương đứa con chồng và chỉ nghĩ cách tống khứ cô<br /> càng sớm càng tốt. Cô gái cố công chiều chuộng người mẹ ghẻ nhưng vô ích.<br /> Người mẹ ghẻ có một người bạn cũ ở làng bên. Đó là một người đàn ông cộc<br /> cằn, hay gắt gỏng, mọi người đều muốn tránh.<br /> Mặt ông ta mọc đầy râu đen nên người ta đặt cho biệt hiệu là “Râu Đen”.<br /> - Người đâu mà kỳ cục - những người tình cờ gặp ông ta đều bảo nhỏ và<br /> quay mặt đi ngay. Một hôm Râu Đen nói với người mẹ ghẻ:<br /> - Này bà bạn, tôi đã thấy đứa con ghẻ của bà. Bây giờ nó đã mười lăm tuổi<br /> và trông xinh đáo để. Bà cho nó làm vợ tôi đi, bà sẽ không hối tiếc đâu.<br /> - Cô gái nào được người như ông muốn lấy làm vợ cũng có thể khoe là may<br /> mắn - người mẹ ghẻ hài bòng nói. Lo cho nó tôi đã chán ngán lắm rồi. Bây<br /> giờ tôi đáng được nghỉ ngơi. Nhưng miễn là nó không từ khước, vì nó bướng<br /> bỉnh lắm. Ông không thể tưởng tượng những gì nó đã bắt tôi phải chịu đựng<br /> đâu.<br /> Đừng sợ gì cả, tôi biết dạy cô ta cách ăn ở- Râu Đen nói.<br /> Khi cô biết chuyện, cô khóc lóc, van xin nhưng vô ích. Và ít lâu sau người<br /> mẹ ghẻ gả cô cho Râu Đen thật. Ngay khi cô tới nhà ông ta, ông ta nhốt cô<br /> trong một căn phòng nhỏ vừa nói với một tiếng cười độc ác:<br /> - Hãy ở đây mà suy nghĩ về việc một người vợ đứng đắn phải cư xử với<br /> chồng như thế nào. Ta bảo cho cô biết, khi ta tới gặp cô, cô phải ngoan<br /> ngoãn tươi cười, nếu không cô sẽ bị nhốt chặt, không được ăn uống cho tới<br /> khi biết nghe lẽ phải.<br /> Khi Râu Đen đi ra, cô gái gài ngay chốt cửa rồi nhìn quanh. Căn phòng chỉ<br /> có một cửa sổ nhỏ ở tít trên cao. “Không bao giờ mình có thể thoát qua đó”,<br /> cô gái tự bảo và khóc nức nở. Cô khóc lâu đến nỗi cuối cùng đã ngủ quên.<br /> Một con chim câu trắng hiện ra trong giấc mơ nói với cô:<br /> Tại sao con khóc nhiều vậy?<br /> <br /> Đừng sợ gì cả, mọi chuyện sẽ tốt đẹp. Ta sẽ để lông của ta lại cho con, con<br /> chỉ cần kết thành một chiếc áo. Khi chuyện quá tệ, con cứ mặc áo vào.<br /> Kế đó con chim câu trắng đậu trên giường cô và rỉa cho rụng từng cọng lông<br /> thành một đống to, rồi biến mất trước khi cô nhận biết.<br /> Cô gái tỉnh giấc ngay lúc đó. “Giấc mơ lạ quá”, cô tự bảo. Nhưng khi nhìn<br /> tới một góc giường, cô suýt thét to vì sửng sốt. Ở đó có một đống lông trắng<br /> nhẹ như tơ.<br /> Cô gái hiểu rằng cô không chỉ mơ, và cô bắt tay vào việc may áo ngay. Cô<br /> vừa làm xong thì đã nghe tiếng ầm ầm ở cửa phòng.<br /> Mở cửa ra ngay, ai cho phép cô tự khóa trái? một giọng bực tức ra lệnh. Cô<br /> gái làm thinh.<br /> Mở ra ngay, nếu không ta sẽ phá cửa - Râu Đen hét vang như sấm. Ông ta<br /> nện mạnh quá nên cửa kêu răng rắc. Cô gái sợ run. Cô chỉ có đủ thì giờ mặc<br /> nhanh chiếc áo lông vào thì cửa phòng bật tung và Râu Đen xông vào như<br /> cơn gió lốc. Lúc đó cô gái biến thành một con chim câu trắng và bay qua cửa<br /> sổ.<br /> Cách đó rất xa có khu vườn rộng của một ông chủ quán trọ già sống một<br /> mình và không lúc nào đủ sức làm hết việc. Con chim câu bay tới đó, đậu<br /> trên một cành cây và kêu gù gù buồn bã. Ông chủ quán lúc nào cũng có lòng<br /> nhân từ, không thể nghe tiếng than van mà không đi xem coi có chuyện gì.<br /> Thấy con chim câu, ông nói lớn:<br /> - Một con chim câu trắng rất đẹp, và nó kêu rất buồn! Mày có chuyện gì, biết<br /> đâu mày khát nước? Đợi đó, ta sẽ đem cho mày một ít nước.<br /> Ngay khi con chim nhúng mỏ vào nước, nó biến ra một thiếu nữ đẹp. Cô cúi<br /> thấp đầu chào ông chủ quán. Chủ quán trợn mắt vì sửng sốt.<br /> Cô ở đâu ra? Còn con chim câu đâu rồi?<br /> - Chính tôi là con chim câu trắng - cô gái nói. Tôi không còn ai thân thích.<br /> Mẹ ghẻ tôi gả tôi cho Râu Đen. Tôi sợ ông ta vì ông ta là người hung dữ.<br /> Cô gái khóc và kể cho ông chủ quán trọ nghe cô đã thoát nạn nhờ những<br /> cọng lông chim như thế nào. Ông chủ quán rất xúc động. Ông hỏi:<br /> <br /> - Và cô định đi đâu ?<br /> - Tôi không biết phải đi đâu cả- cô lẩm bẩm và rơi nước mắt.<br /> - Thế thì cô chỉ cần ở lại đây - ông chủ quán quyết định.<br /> Vì vậy cô gái ở lại quán trọ. Cô nấu ăn, săn sóc nhà cửa, khả ái và khiêm tốn<br /> nên ông chủ quán trọ thương yêu cô như con ruột.<br /> Một hôm, cô sắp xếp lại những chiếc bình đồng dùng để đong rượu cho<br /> khách uống. Cô thấy hai cái kệ trên cao, ngay dưới trần nhà. Có những chiếc<br /> bình vàng sắp trên một kệ, và những chiếc bình sắt trên kệ kia. Cô hỏi ông<br /> chủ quán trọ:<br /> Thưa cha, tại sao chúng ta không bao giờ dùng những chiếc bình sắt và bình<br /> vàng mà con thấy trên kệ dưới trần nhà?<br /> Ông chủ quán thở hổn hển chạy tới:<br /> - Tốt nhất là con đừng uống rượu từ các bình đó! Bình vàng dành cho thần<br /> thánh, và bình sắt dành cho ma quỷ! Chúng ta là người phàm tục, đã có các<br /> bình đồng này.<br /> Cô gái không hiểu rõ hơn nhiều lắm, nhưng bản tính dễ bảo nên cô đặt bình<br /> lại chỗ cũ và leo xuống. Đúng lúc đó cô nghe những giọng nói rất quen<br /> thuộc từ ngoài vọng vào:<br /> - Có lẽ ở đây người ta biết chuyện gì chăng. Chủ quán đâu?<br /> - Họ đó - cô nấc lên vì sợ hãi. Đó là mẹ ghẻ của con và Râu Đen. Cha ơi,<br /> chúng ta sẽ làm gì ?<br /> - Chiếc áo lông của con trong phòng - ông chủ quán nhớ lại. Con chạy nhanh<br /> về phòng đi!<br /> Ông nói xong thì cô gái đã nhảy vào căn phòng nhỏ và mặc vội chiếc áo<br /> lông. Cô lập tức biến thành một con chim câu trắng và bay ra phòng khách<br /> đúng lúc mẹ ghẻ cô và Râu Đen đang hỏi ông chủ quán có ngẫu nhiên thấy<br /> một cô gái lạ trong vùng không?<br /> Tôi không biết một cô gái lạ nào hết - chủ quán trả lời. Ở đây chỉ có con gái<br /> tôi, và nó đang đi thay áo mới.<br /> <br />