B GIÁO DC VÀ ĐÀO TO
ĐẠI HC ĐÀ NNG
NGUYN TH THU HÀ
TƯ TƯỞNG BIN CHNG TRONG
PHT GIÁO VIT NAM THI TRN
Chuyên ngành: TRIT HC
Mã s: 60.22.80
M TT LUN VĂN THC SĨ
KHOA HC HI NHÂN VĂN
Đà Nng – Năm 2014
Công trình được hoàn thành ti
ĐẠI HC ĐÀ NNG
Người hướng dn khoa hc: GS.TS. Nguyn Hùng Hu
Phn bin 1: TS. Trn Hng Lưu
Phn bin 2: PGS.TS. Nguyn Tiến Dũng
Lun văn đã được bo v trước Hi đồng chm Lun văn tt nghip
thc sĩ Khoa hc hi và nhân văn, hp ti Đại hc Đà Nng vào
ngày 06 tháng 01 năm 2014.
Có th m lun văn ti:
- Trung tâm Thông tin - Hc liu, Đại hc Đà Nng
- Thư vin trường Đại hc Kinh Tế, Đại hc Đà Nng
1
M ĐẦU
1. Tính cp thiết ca đề tài
Pht giáo là mt trong nhng hc thuyết triết hc - tôn giáo
ln nht trên thế gii, lch s phát trin lâu đời cùng vi h thng
giáo lý đồ s và s lượng pht t đông đảo khp thế gii.
Pht giáo bt ngun t n Độ vào khong thế k VI trước
Công nguyên. Đây là thi k hi n Độ din ra s phân chia đẳng
cp và mâu thun gia các đẳng cp rt sâu sc. Cùng thi đim này
n Độ đã và đang din ra cuc đấu tranh gia các nhà duy vt và
duy tâm, đấu tranh gia các tôn giáo, bi l bên cnh s thng tr ca
đạo Bà la môn còn s hin din ca Pht đà giáo và mt s giáo
phái khác, đồng thi tư tưởng duy vt thô sơ và tư duy bin chng đã
xut hin.
Giáo lý ca đạo Pht tp trung vào hai vn đề, mt là kh,
hai là s gii tht ra khi kh y. Kh là bi s luân hi, thoát khi
vòng luân hi thì khi kh, mà mun thoát khi vòng luân hi thì
phi b hết tham, sân, si. Khi tht khi vòng luân hi con người
mi chng được trng thái Niết bàn, Cc lc.
Vit Nam, Pht giáo cũng lch s lâu đời, đồng hành
cùng vi lch s hàng ngàn năm ca dân tc. Hu hết các nhà nghiên
cu đều cho rng Pht giáo vào Vit Nam vào thế k I vi trung tâm
Pht giáo ni tiếng là Luy Lâu. Tri qua quá trình hình tnh và phát
trin nhng tư tưởng ca Pht giáo được nhân dân Vit Nam tiếp thu
và Vit hóa. Đạo Pht truyn vào Vit Nam không phi thông qua
con đường m lược, không phi do s cưỡng chế mà thông qua
đường giao thương buôn bán. Đạo Pht đến bng con đường a
bình, nhng giáo lý ca đạo Pht v bình đẳng, bác ái, cu kh cu
2
nn…gn gũi vi cư dân Vit Nam do đó d được chp nhn. Mt
khác thi k y còn các n ngưỡng bn địa ca cư dân nông
nghip lúa nước, cng vi s tn ti ca Nho giáo, đạo Lão được
Trung Quc truyn vào, tuy nhiên các tín ngưỡng, tôn giáo đó còn có
nhiu mt khuyết thiếu đối vi đời sng tâm linh cng đồng và đạo
Pht đã b sung vào ch thiếu ht đấy. Vì vy đạo Pht Vit Nam
được giao thoa bi các n ngưỡng bn địa cùng các tín ngưỡng, tôn
giáo khác.
Pht giáo được truyn bá Vit Nam nh đến nay đã gn
2000 năm, tri qua các thi k lch s ca đất nước, Pht giáo t lâu
vn đã đi sâu vào qun chúng nhân dân Vit Nam, gn vi sinh
hot cng đồng ca người Vit, mt s gn t nhiên không do áp
đặt ca chính quyn, c khi Pht giáo được tôn là Quc giáo. S tn
ti lâu dài ca Pht giáo trong đời sng kinh tế, chính tr, hi đã
đem li nhng đóng góp đáng k cho văn hóa, tư tưởng, kinh tế,
chính tr trong tiến trình lch s Vit Nam, đặc bit là thi Lý -Trn
- thi k phát trin đỉnh cao ca Pht giáo Vit Nam.
Mc dù tiếp thu và chu nh hưởng ca c Pht giáo t n
Độ và Trung Hoa nhưng vi tinh thn độc lp t ch các n sư Lý-
Trn đã sáng lp ra nhng thin phái đậm màu sc Vit Nam như
thin phái Tho Đường và thin phái Trúc Lâm Yên T Thi k
y cũng xut hin các thin sư xut chúng ca Pht giáo Vit Nam
như: Tho Đường, Trn Thái Tông, Tu Trung Thượng Sĩ, Pháp Loa,
Huyn Quang vy nhng tư tưởng ca Pht giáo trong thi k
y va là s kế tha tư tưởng ca Pht giáo n, Trung va mang
nhng t đặc trưng ca tư tưởng Vit Nam. Pht giáo thi Lý
Trn đã kế tha tư duy bin chng ca Pht giáo khi bàn đến các vn
đề như vô thường, vô ngã, luân hi nghip báo, gii thoátTuy
3
nhiên nếu Pht giáo bàn đến nhng vn đề đó vi tinh thn xut thế
thì Pht giáo thi Lý Trn bàn đến nó bng tinh thn nhp thế,
chính vì vy nh hưởng to ln đối vi tư tưởng và hành động
ca con người Vit Nam lúc by gi. Điu đó góp phn to nên nét
đặc sc ca Pht giáo thi Lý Trn giai đon cc thnh ca Pht
giáo Vit Nam.
Chính vì vy tôi đã chn vn đề “Tư tưởng bin chng trong
Pht giáo Vit Nam thi Lý Trn làm đề tài lun văn Thc s ca
mình.
2. Mc tiêu nghiên cu
Đề tài đi sâu phân tích nhng tư tưởng bin chng ca c
thin sư và thin phái trong Pht giáo thi Lý Trn nhm khng
định giá tr ca nhng tư tưởng đó trong Pht giáo Lý Trn nói
riêng, trong văn hóa Vit Nami chung.
Để thc hin được mc tiêu trên đề tàinhim v:
- Th nht: Trình y và phân ch được nhng tin đề kinh
tế - hi, tin đề tư tưởng lý lun hình thành tư tưởng bin chng
ca Pht giáo thi Lý Trn.
- Th hai: Trình y và phân tích được ni dung cơ bn ca
nhng tư tưởng bin chng trong Pht giáo thi LýTrn.
3. Đối tượng và phm vi nghiên cu
- Đối tượng nghiên cu
Đề tài nghiên cu nhng tư tưởng bin chng trong Pht
giáo Vit Nam thi Lý Trn.
- Phm vi nghiên cu
Trong phm vi ca lun văn, đề tài ch đi sâu phân tích mt