Ứng dụng công nghệ thông và truyền thông trong đổi mới nội dung, chương trình và phương pháp dạy học ở khoa Địa lí trường Đại học Sư phạm Hà Nội

Chia sẻ: Trần Dự Trữ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

44
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết tìm hiểu ứng dụng công nghệ thông và truyền thông trong đổi mới nội dung, chương trình và phương pháp dạy học ở khoa Địa lí trường Đại học sư phạm Hà Nội cụ thể đó là về đổi mới nội dung, chương trình đào tạo, phương pháp dạy học, kỹ năng sử dụng công nghệ và truyền thông của sinh viên, kiểm tra đánh giá kết quả học tập.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ứng dụng công nghệ thông và truyền thông trong đổi mới nội dung, chương trình và phương pháp dạy học ở khoa Địa lí trường Đại học Sư phạm Hà Nội

Kû yÕu Héi th¶o khoa häc Khoa §Þa lÝ – Tr−êng §HSP Hµ Néi, 5/2005 øng dông C«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng trong ®æi míi néi dung, ch−¬ng Tr×nh vµ ph−¬ng ph¸p d¹y häc ë khoa ®Þa lÝ tr−êng ®hSP hµ néi PGS.TS §Æng V¨n §øc Khoa §Þa lÝ - Tr−êng §HSP Hµ Néi I. §Æt vÊn ®Ò Tr−íc nh÷ng yªu cÇu míi cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc vµ nh÷ng th¸ch thøc tr−íc nguy c¬ tôt hËu trªn ®−êng tiÕn vµo thÕ kû XXI b»ng c¹nh tranh trÝ tuÖ ®ang ®ßi hái ph¶i ®æi míi gi¸o dôc - ®µo t¹o. §©y kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò riªng n−íc ta mµ lµ vÊn ®Ò ®ang ®−îc quan t©m ë mäi quèc gia trong chiÕn l−îc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc phôc vô c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi. §Þnh h−íng ®æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc ®· ®−îc x¸c ®Þnh trong NghÞ quyÕt TW2 kho¸ VIII lµ: “§æi míi m¹nh mÏ ph−¬ng ph¸p gi¸o dôc- ®µo t¹o, kh¾c phôc lèi truyÒn thô mét chiÒu, rÌn luyÖn thµnh nÕp t− duy s¸ng t¹o cho ng−êi häc. Tõng b−íc ¸p dông c¸c ph−¬ng ph¸p tiªn tiÕn vµ ph−¬ng tiÖn vµo qu¸ tr×nh d¹y häc, ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn vµ thêi gian tù häc, tù nghiªn cøu cña häc sinh, nhÊt lµ sinh viªn ®¹i häc. Ph¸t triÓn m¹nh mÏ phong trµo tù häc, tù ®µo t¹o th−êng xuyªn vµ réng kh¾p trong toµn d©n, nhÊt lµ thanh niªn.” HiÖn nay C«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng (Information and communication technology- ICT) ®· ¶nh h−ëng s©u s¾c ®Õn gi¸o dôc ®µo t¹o nãi chung, ®Õn ®æi míi néi dung, ch−¬ng tr×nh vµ ph−¬ng ph¸p d¹y häc ë c¸c tr−êng ®¹i häc nãi riªng. §æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc b»ng C«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng lµ mét chñ ®Ò lín ®−îc UNESCO chÝnh thøc ®−a ra thµnh ch−¬ng tr×nh cña thÕ kû XXI vµ UNESCO dù ®o¸n sÏ cã sù thay ®æi nÒn gi¸o dôc mét c¸ch c¨n b¶n vµo nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû XXI do ¶nh h−ëng cña C«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng. Nhê cã c«ng nghÖ míi (ICT) mµ gi¸o dôc ®· cã thÓ thùc hiÖn c¸c tiªu chÝ míi: - Häc ë mäi n¬i - Häc mäi lóc 85
- Häc suèt ®êi - D¹y cho mäi ng−êi vµ víi mäi tr×nh ®é tiÕp thu kh¸c nhau. - §æi míi c¸ch d¹y vµ c¸ch häc, vai trß cña thÇy vµ trß cã sù thay ®æi. M« h×nh Gi¸o dôc trong thêi ®¹i th«ng tin M« h×nh Trung t©m Vai trß ng−êi häc C«ng nghÖ TruyÒn thèng (1) Ng−êi d¹y Thô ®éng B¶ng/TV/Radio Th«ng tin (2) Ng−êi häc Chñ ®éng M¸y tÝnh c¸ nh©n PC Tri thøc (3) Nhãm ThÝch nghi PC+ M¹ng Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o ®· ra chØ thÞ 29/2001/CT-BGD&§T vÒ viÖc t¨ng c−êng gi¶ng d¹y, ®µo t¹o vµ øng dông C«ng nghÖ th«ng tin trong ngµnh Gi¸o dôc giai ®o¹n 2001-2005 “ §æi míi gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, CNTT cã t¸c dông m¹nh mÏ, lµm thay ®æi néi dung, ph−¬ng ph¸p, ph−¬ng thøc d¹y vµ häc. CNTT lµ ph−¬ng tiÖn ®Ó tiÕn tíi mét “x· héi häc tËp”. MÆt kh¸c, gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®ãng vai trß quan träng bËc nhÊt thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña CNTT...”. Do vËy, viÖc øng dông ICT trong ®æi míi néi dung, ch−¬ng tr×nh vµ ph−¬ng ph¸p d¹y häc lµ hÕt søc cÇn thiÕt, gãp phÇn thùc hiÖn tèt môc tiªu ®µo t¹o gi¸o viªn chÊt l−îng cao ë khoa §Þa lý, tr−êng §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi lµ ®µo t¹o gi¸o viªn : - Cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao - Cã kü n¨ng s− ph¹m tèt. - Cã kh¶ n¨ng nghiªn cøu khoa häc, båi d−ìng chuyªn m«n nghiÖp vô s− ph¹m. - Cã kh¶ n¨ng øng dông ICT trong d¹y häc ®Þa lý - Cã ®ñ n¨ng lùc vµ phÈm chÊt ®¹o ®øc ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cña gi¸o dôc thÕ kû XXI vµ sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc. Trong nh÷ng n¨m qua khoa §Þa lý ®· sö dông C«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng (ICT) cã hiÖu qu¶ trong ®µo t¹o gi¸o viªn chÊt l−îng cao. Sinh viªn tèt nghiÖp ®· ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cña x· héi, cã kh¶ n¨ng sö dông ICT trong ®æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc ®Þa lý ë nhµ tr−êng phæ th«ng. 86
II. øng dông ICT trong ®æi míi ph−¬ng ph¸p ®µo t¹o ë khoa ®Þa lÝ tr−êng ®¹i häc s− ph¹m hµ néi §æi míi ph−¬ng ph¸p ®µo t¹o gi¸o viªn chÊt l−îng cao lµ mét nhiÖm vô quan träng cña tr−êng §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi träng ®iÓm. Tr−êng cã nhiÖm vô ®i ®Çu vÒ ®æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc trong toµn ngµnh Gi¸o dôc vµ §µo t¹o. ICT víi c«ng nghÖ multimedia, víi Internet, víi ®Üa CD ®ang lµm thay ®æi c¸ch thøc d¹y vµ häc. Tõ chç thÇy d¹y chñ yÕu lµ thuyÕt tr×nh, trß thô ®éng ghi chÐp, nay viÖc d¹y vµ häc ®· thay ®æi víi ph−¬ng ch©m míi: - Häc tËp mÒm dÎo suèt ®êi thay cho häc ®Ó thi cö trong mét giai ®o¹n cña cuéc ®êi. - Häc ®Ó n©ng cao chÊt l−îng cuéc sèng, ®Ó n©ng cao trÝ tuÖ h¬n lµ häc ®Ó thi cö lÊy b»ng cÊp. - TÝch cùc hãa qu¸ tr×nh d¹y vµ häc qua viÖc lµm cô thÓ cña gi¸o viªn vµ sinh viªn thay v× lÝ luËn nhiÒu. - TÝch cùc hãa qu¸ tr×nh häc tËp sÏ lµm cho ng−êi häc hóng thó, h−ng phÊn h¬n, hiÖu qu¶ h¬n, hiÓu bµi nhanh h¬n, tiÕp nhËn vµ l−u gi÷ th«ng tin nhiÒu h¬n. ICT lµm ®−îc ®iÒu ®ã v× sö dông c¸c ph−¬ng tiÖn nghe vµ nh×n trong multimedia, t¹o ra c¸c t×nh huèng häc tËp kh¸c nhau, t¹o ra c¸c nguån tµi nguyªn th«ng tin phong phó trªn m¹ng. - VËn dông linh ho¹t viÖc ¸p dông ICT vµo tõng hoµn c¶nh, kh«ng ¸p dông mét c¸ch m¸y mãc, cøng nh¾c. - §æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc b»ng ICT sÏ lµm t¨ng gi¸ trÞ l−îng th«ng tin, trao ®æi th«ng tin nhanh h¬n, trùc quan sinh ®éng h¬n vµ hiÖu qu¶ h¬n. 1. øng dông ICT trong ®æi míi néi dung, ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o Ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o cña khoa, ngoµi häc phÇn tin häc chung cña tr−êng sinh viªn cßn ®−îc häc vÒ GIS, Mapinfo vµ ch−¬ng tr×nh d¹y häc cho t−¬ng lai cña Intel (Intel Teach to the Future). Trong gi¸o tr×nh ph−¬ng ph¸p d¹y häc ®Þa lÝ ®· dµnh mét ch−¬ng vÒ øng dông ICT trong d¹y häc ®Þa lÝ. Néi dung ®Ò cËp tíi vai trß, kh¶ n¨ng øng dông ICT vµ c¸ch khai th¸c c¸c phÇn mÒm ®Ó thiÕt kÕ bµi gi¶ng ®Þa lÝ. 87
2. øng dông ICT trong ®æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc C¸c bµi gi¶ng cña gi¸o viªn ®Òu ®−îc thiÕt kÕ vµ tr×nh bµy trªn Powerpoint cã néi dung phong phó, sinh ®éng hÊp dÉn, kÝch thÝch tÝnh tÝch cùc, tù gi¸c, chñ ®éng vµ s¸ng t¹o cña sinh viªn trong häc tËp. ¸p dông ph−¬ng ph¸p d¹y häc vi m« (Microteaching) vµo rÌn luyÖn nghiÖp vô cho sinh viªn. Trong c¸c giê thùc hµnh vÒ ph−¬ng ph¸p d¹y häc vµ rÌn luyÖn nghiÖp vô s− ph¹m, sinh viªn ®−îc tËp so¹n gi¸o ¸n, tËp gi¶ng, thi Olimpic ®Þa lÝ kØ niÖm ngµy nhµ gi¸o ViÖt Nam 20 th¸ng 11 hµng n¨m víi sù hç trî cña c¸c ph−¬ng tiÖn d¹y häc ®a chøc n¨ng (Multimedia), sinh viªn phÊn khëi luyÖn tËp, kü n¨ng nghÒ nghiÖp ®−îc n©ng lªn râ rÖt. 3. H×nh thµnh kÜ n¨ng sö dông ICT cho sinh viªn ViÖc h×nh thµnh kü n¨ng sö dông C«ng nghÖ th«ng tin trong d¹y häc ®Þa lý cho sinh viªn lµ mét nhiÖm vô cã tÝnh chiÕn l−îc l©u dµi, nh»m gãp phÇn ®æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc ®Þa lý ë tr−êng phæ th«ng theo h−íng d¹y häc tÝch cùc lÊy häc sinh lµm trung t©m . a. KÜ n¨ng khai th¸c ®Üa CD Microsoft Encarta world Atlas 2004 - Khai th¸c d÷ liÖu tõ Microsoft Encarta Atlas . Khai th¸c b¶n ®å . Khai th¸c th«ng tin d¹ng v¨n b¶n . Khai th¸c h×nh ¶nh . Khai th¸c c¸c Video clip -Tæ chøc th«ng tin Microsoft Encarta Atlas liªn kÕt víi c¸c øng dông kh¸c . Tæ chøc th«ng tin vµ chuyÓn d÷ liÖu sang Ms Word . Tæ chøc th«ng tin vµ chuyÓn d÷ liÖu sang Ms Excel . Tæ chøc th«ng tin vµ chuyÓn d÷ liÖu sang c¸c ch−¬ng tr×nh ®å ho¹: . Microsoft Powerpoint , Microsoft Publisher, Web. b. Khai th¸c ®Üa CD Microsoft Encarta Encyclopedia 2004 - Khai th¸c d÷ liÖu tõ Microsoft Encarta Encyclopedia 2004 . Khai th¸c b¶n ®å . Khai th¸c th«ng tin d¹ng v¨n b¶n 88
. Khai th¸c h×nh ¶nh . Khai th¸c c¸c Video clip -Tæ chøc th«ng tin Microsoft Encarta Encyclopedia liªn kÕt víi c¸c øng dông kh¸c . Tæ chøc th«ng tin vµ chuyÓn d÷ liÖu sang Ms Word . Tæ chøc th«ng tin vµ chuyÓn d÷ liÖu sang Ms Excel .Tæ chøc th«ng tin vµ chuyÓn d÷ liÖu sang c¸c ch−¬ng tr×nh ®å ho¹: Powerpoint, Web. c. Khai th¸c ®Üa CD. PcFact - Khai th¸c c¸c b¶n ®å hµnh chÝnh c¸c ch©u lôc,c¸c khu vùc vµ c¸c n−íc trªn thÕ giíi - Khai th¸c c¸c b¶n ®å tù nhiªn c¸c khu vùc vµ c¸c n−íc trªn thÕ giíi -Khai th¸c c¸c b¶n ®å thèng kª kinh tÕ-x· héi (b¶n ®å d©n sè, b¶n ®å n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp v.v...) -Khai th¸c b¶n ®å c¸c khu vùc giê trªn Tr¸i §Êt, c¸c b¶n ®å trèng - Khai th¸c c¸c th«ng tin, sè liÖu, biÓu ®å - Tra cøu mét sè ®Æc ®iÓm cña c¸c ®èi t−îng ®Þa lý v.v... d. Khai th¸c ®Üa CD. Db-MAP - Khai th¸c c¸c tÝnh n¨ng cña Module MapEditor ( sè ho¸ b¶n ®å, thiÕt lËp c¬ së d÷ liÖu vµ h×nh ¶nh, kÕt nèi c¸c ®èi t−îng trªn b¶n ®å víi c¸c sè liÖu kh¸c, h×nh ¶nh vµ ®å ho¹ t−¬ng øng). - Khai th¸c c¸c tÝnh n¨ng cña Module Mapview ( khai th¸c c¸cb¶n ®å,tÝnh to¸n, t×m kiÕm c¸c ®èi t−îng trªn b¶n ®å, thiÕt lËp c¸c b¶n ®å, t« mÇu,vÏ ®å thi, biÓu ®å, chång ghÐp c¸c líp b¶n ®å, t¹o b¶n ®å d¹ng Raster tõ b¶n ®å d¹ng Vector v.v...) - Khai th¸c 13 b¶n ®å ViÖt Nam ®· ®−îc m· ho¸ tõ b¶n ®å hµnh chÝnh ViÖt Nam cã tØ lÖ 1:1.750.000 cña Côc ®o ®¹c vµ B¶n ®å Nhµ n−íc. 89
e. Kü n¨ng lµm viÖc víi phÇn mÒm Mapinfo ®Ó biªn vÏ c¸c b¶n ®å phôc vô d¹y häc ®Þa lý. f. Kü n¨ng thiÕt kÕ vµ tr×nh diÔn trùc quan bµi gi¶ng ®Þa lÝ b»ng Microsoft Powerpoint. C¸c khãa sinh viªn tèt nghiÖp gÇn ®©y ®Òu cã kh¶ n¨ng sö dông ICT ®Ó thiÕt kÕ bµi gi¶ng ®Þa lÝ. Trong c¸c buæi b¸o c¸o khoa häc, b¶o vÖ luËn v¨n tèt nghiÖp 100% sinh viªn ®Òu tr×nh diÔn trªn Powerpoint. NhiÒu luËn v¨n tèt nghiÖp víi ®Ò tµi “øng dông C«ng nghÖ th«ng tin trong d¹y häc ®Þa lÝ ë tr−êng phæ th«ng” ®¹t kÕt qu¶ xuÊt s¾c. 4. øng dông ICT trong kiÓm tra ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña sinh viªn KiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña sinh viªn lµ mét kh©u cã vai trß quan träng, cã thÓ nãi lµ kh«ng thÓ thiÕu ®−îc trong qu¸ tr×nh ®µo t¹o gi¸o viªn ë tr−êng §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi. KiÓm tra, ®¸nh gi¸ ®¶m b¶o mèi liªn hÖ ng−îc, cung cÊp nh÷ng th«ng tin ph¶n håi trong qu¸ tr×nh d¹y häc bé m«n, gióp gi¸o viªn kÞp thêi ®iÒu chØnh viÖc d¹y, vµ sinh viªn kÞp thêi ®iÒu chØnh viÖc häc cña m×nh. HiÖn nay, øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng (ICT) trong ®æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc còng nh− trong kiÓm tra ®¸nh gi¸ ®ang ®−îc ph¸t triÓn m¹nh mÏ, nã ®· mang l¹i hiÖu qu¶ cao cho gi¸o dôc- ®µo t¹o. ViÖc x©y dùng vµ sö dông phÇn mÒm kiÓm tra-®¸nh gi¸ m«n Ph−¬ng ph¸p d¹y häc ®Þa lý b»ng phÇn mÒm Macromedia Authorware nh»m thùc hiÖn kh¸ch quan, hiÖu qu¶ h¬n trong kiÓm tra - ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña 90
sinh viªn, gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng ®µo t¹o gi¸o viªn ë khoa §Þa lý, tr−êng §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi. III. KÕt luËn øng dông C«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng (ICT) trong ®æi míi néi dung, ch−¬ng tr×nh vµ ph−¬ng ph¸p d¹y häc ë khoa §Þa lý - §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi ®· vµ ®ang ®−îc ph¸t triÓn m¹nh mÏ ®Ó ®µo t¹o gi¸o viªn chÊt l−îng cao cña mét tr−êng ®¹i häc s− ph¹m träng ®iÓm quèc gia. 91
Tµi liÖu tham kh¶o 1. Qu¸ch TuÊn Ngäc, §æi míi gi¸o dôc b»ng CNTT-TT- Kû yÕu héi th¶o-2001 2. NguyÔn C¶nh Toµn, NhiÖm vô ®æi míi c¸ch d¹y, c¸ch häc ë mét tr−êng §¹i häc S− ph¹m träng ®iÓm. T¹p chÝ khoa häc §HSP sè 6- 2001. 3. Denise Chalmers,Richard Fuller: Teaching for learning at University, Australia- 1995. 4. David lambert and David Balderstone: Learning to Teach Geography inthe Secondary School – London and New York, 2000. tãm t¾t øng dông C«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng trong ®æi míi néi dung, ch−¬ng tr×nh vµ ph−¬ng ph¸p d¹y häc ë khoa §Þa lÝ, §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi ®−îc tÝch hîp qua néi dung ch−¬ng tr×nh, c¸c gi¸o tr×nh vµ ®æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc, qua viÖc h×nh thµnh kÜ n¨ng vµ kiÓm tra ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña sinh viªn. Summary Using ICT for renovation content and methods at faculty of Geography, Hanoi University of Education Dang Van Duc - Using ICT for renovation content - Using ICT for renovation of teaching methods - Training skills of using ICT for the students - Using ICT for renovation in the evaluation 92