Ứng dụng khung cố định ngoài dạng vòng qua khớp cổ chân điều trị gãy hở Pilon nhân một trường hợp

Chia sẻ: ViThimphu2711 ViThimphu2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

49
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày đánh giá kết quả ban đầu điều trị phẫu thuật gãy hở Pilon bằng khung cố định ngoài dạng vòng tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Nghiên cứu tiến cứu 1 bệnh nhân gãy hở IIIb (theo Gustilo) Pilon tại khoa Chấn thương chỉnh hình I bệnh viện Việt Đức.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ứng dụng khung cố định ngoài dạng vòng qua khớp cổ chân điều trị gãy hở Pilon nhân một trường hợp

TẠP CHÍ CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH VIỆT NAM - SỐ ĐẶC BIỆT - 2016 ỨNG DỤNG KHUNG CỐ ĐỊNH NGOÀI DẠNG VÒNG QUA KHỚP CỔ CHÂN ĐIỀU TRỊ GÃY HỞ PILON NHÂN MỘT TRƯỜNG HỢP Phan Bá Hải Ngô Văn Toàn TÓM TẮT Mục tiêu Khoa Phẫu thuật Chấn Đánh giá kết quả ban đầu điều trị phẫu thuật gãy hở Pilon bằng khung cố định thương Chỉnh hình I ngoài dạng vòng tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. BV Việt Đức Đối tượng và phương pháp Nghiên cứu tiến cứu 1 bệnh nhân gãy hở IIIb (theo Gustilo) Pilon tại khoa Chấn thương chỉnh hình I bệnh viện Việt Đức. Kết quả sau mổ dựa vào X quang quy ước và thang điểm cổ - bàn chân sau của Hội phẫu thuật chỉnh hình cổ bàn chân Hoa Kỳ (AOFAS ankle hindfoot scale - AOFAS AHS) [4]. Kết quả Thời gian theo dõi 12 tháng. Kết quả liền xương sau 10 tháng. Điểm AHS là 66 điểm. X quang đạt kết quả tốt . Kết luận Kết quả ban đầu là khả quan. THE RING EXTERNAL FIXATOR IN THE TREATMENT OF OPEN TIBIAL PILON FRACTURE AT VIETDUC UNIVERSITY HOSPITAL Phan Ba Hai Ngo Van Toan ABSTRACT Objective Assessment the first step treatment result of open tibial pilon fracture at Vietduc University Hospital. Patients and method studied a female patient with IIIB grade open tibial pilon fracture had been operated using ring external fixator at Orthopaedic department 1, Vietduc Hospital. Postoperative assessment use X ray and AOFAS ankle hindfoot scale – AOFAS AHS. [4]. Results following is 12 months. Good bone healing 10 months. AHS point: 66. Xray good result. Conclusion Operation treatment of open tibial pilon fracture has good result Keyword Ankle fracture, Pilon fracture, Tibia plafond fracture 204
ĐẶT VẤN ĐỀ FESSA và dạng vòng) trong đó khung cố định ngoài dạng Gãy hở 2 xương cẳng chân là loại gãy phổ biến, chiếm vòng tỏ ra ưu thế hơn trong điều trị gãy hở Pilon. Chính 37,72% trong các loại gãy hở. Tại Việt Nam, tình trạng gãy vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài này nhằm đánh hở xu hướng ngày càng tăng chủ yếu do tai nạn giao thông. giá kết quả ban đầu trị phẫu thuật gãy hở Pilon bằng khung Trong đó gãy phần thấp 2 xương cẳng chân và gãy Pilon cố định ngoài dạng vòng tại khoa Chấn thương chỉnh hình điều trị khó khăn do tại chỗ phần mềm che phủ ít (da và I, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. gân) khi gãy dễ bị lộ xương, nuôi dưỡng kém đặc biệt ở người có tuổi, và hạn chế về phương tiện cố định xương ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU (bên trong và khung cố định ngoài). Gãy Pilon thường là Nghiên cứu tiến cứu 1 bệnh nhân gãy hở IIIb Pilon loại gãy phức tạp do tổn thương có năng lượng cao (TNGT, và đầu dưới xương mác bằng khung cố định ngoài dạng ngã cao) càng làm thêm phần khó khăn khi điều trị. Trong vòng tại Bệnh viện Việt Đức những trường hợp gãy hở Pilon hoặc gãy kín nhưng phần mềm đụng dập nhiều hoặc gãy phức tạp đầu dưới xương Theo dõi định kỳ sau mổ 1 tháng, 2 tháng, 3 tháng, chày không thể kết hợp xương bên trong thì chúng ta phải 6 tháng chỉ định dùng khung cố định ngoài qua khớp cổ chân. Hiện Đánh giá kết quả bằng lâm sàng, Xquang quy ước (theo tại chúng tôi có hai hệ thống khung cố định ngoài (dạng Burwell và Chanrnley) [5] và thang điểm AOFAS AHS[3]. Bảng 1: Burwell and Charnley Radiographic Criteria of Reduction No medial or lateral displacement of the medial and lateral malleoli No angulation Anatomic Not more than 1 mm longitudinal displacement of the medial and lateral malleoli Not more than 2 mm proximal displacement of a large posterior fragment No medial or lateral displacement of the medial and lateral malleoli No angulation 2-5 mm posterior displacement of the lateral malleolus 2-5 mm proximal Fair displacement of a large posterior fragment No displacement of the talus Any medial or lateral displacement of the medial and lateral malleoli More than 5 mm posterior displacement of the lateral malleolus or more than 5 mm dis- Poor placement of the posterior malleolus Any residual displacement of the talus CA LÂM SÀNG Bệnh nhân nữ 55 tuổi. Tai nạn giao thông. Chẩn đoán: gãy hở IIIb Pilon và đầu dưới xương mác. Được phẫu thuật sau 5h Tiến hành: Cắt lọc, xử lý da lóc, Cố định xương bằng Kwire và khung cố định ngoài dạng vòng qua khớp cổ chân Tiến triển: BN bị hoại tử da lóc sau mổ và phải cắt lọc 1 lần và chuyển vạt Sural Ra viện sau 3 tuần điều trị. Tháo khung cố định sau 4 tháng và bất động bột theo quy trình. Tập đi lại có nạng sau 7 tháng Hình 1: X quang trước và sau mổ. Phần 3: Phẫu thuật chấn thương chung 205
TẠP CHÍ CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH VIỆT NAM - SỐ ĐẶC BIỆT - 2016 Hình 2: Phần mềm trong mổ. Hình 3: Phần mềm sau mổ 2 tháng. KẾT QUẢ X quang: Có cal xương tốt xương chày và xương Thời gian theo dõi 12 tháng mác, trục giải phẫu tốt (theo Burwell và Chanrnley) [5]. Thoái hoá khớp cổ chân độ III. Lâm sàng: Cơ năng tỳ đè không đau. Vết thương không nhiễm trùng. Biên độ gấp mu: 10º (5º - 18º), gấp Đánh giá chức năng: 66/100 điểm theo AHS gan: 20º (15º - 40º). Hình 4: X quang và lâm sàng sau mổ 10 tháng BÀN LUẬN Bệnh nhân bị tai nạn giao thông là loại tai nạn có năng Đặc điểm bệnh nhân: nữ 55 tuổi là tuổi mãn kinh, lượng cao, độ gãy hở IIIB phức tạp, có khuyết xương có loãng xương người già, phần mềm nuôi dưỡng kém, phía trước xương chày, tổn thương phần mềm nặng. cũng là yếu tố không thuận lợi cho kết quả chung. Do vậy sau mổ có hoại tử vạt da che xương phải phẫu 206
thuật chuyển vạt Sural che phủ. Các yếu tố trên đều ảnh như khung Orthofix, Hoffmann hay Ilizarov [1] ở toàn hưởng đến hồi phục phần mềm sau mổ và làm chậm quá bộ các cơ sở y tế. Trong quá trình điều trị gãy hở hoặc trình liền xương ở bệnh nhân này nói riêng và cũng như thậm chí gãy kín Pilon mà phần mềm tổn thương nặng các bệnh nhân gãy Pilon khác nói chung. nề hoặc tổn thương xương phức tạp không thể kết hợp Lâm sàng sau mổ: Vết thương phần mềm ổn định, xương bên trong, chúng ta phải chỉ định cố định ngoài không có dấu hiệu nhiễm trùng. Bệnh nhân được tháo qua khớp. Với khung dạng FESSA hiện có là khung đơn khung và tháo bột tập phục hồi chức năng theo đúng quy trục, cố định trên 1 mặt phẳng. Trong khi đó thân xương trình nhưng chậm về thời gian do cal xương kém. Về chày với vùng cổ bàn chân lại có những mặt phẳng khác chức năng gấp duỗi cổ chân còn hạn chế (biên độ 30º) nhau. Thêm vào đó trong quá trình điều trị nếu phục hồi do tổn thương nặng vùng cổ chân, và do khi dùng khung chức năng không tốt, nhiều bệnh nhân bàn chân duỗi đổ cố định qua khớp nên khớp cổ chân được giữ nguyên do co rút gân Achilles không hồi phục. Khắc phục những ở tư thế 90º trong suốt quá trình điều trị. Không có nhược điểm đó, khung cố định ngoài dạng vòng cố định biến dạng bàn chân giữa do khung cố định qua cả khớp được xương trên nhiều mặt phẳng. Ở đây chúng tôi cố Lisfranc. Hiện bệnh nhân tỳ đè không đau và đặt được định xương gót, xương bàn 1 và xương bàn 5 (qua khớp cả bàn chân xuống 1 mặt phẳng (cả 2 cột trụ) cổ chân và Lisfranc), vừa có tác dụng cố định diện gãy khá vững chắc, vừa giữ được tư thế cổ bàn chân trung X quang sau mổ: đạt kết quả tốt theo Burwell and gian, tránh được các biến chứng về sau. Thêm vào đó, Charnley. Khung cố định dạng vòng có khả năng giữ tư giá thành phù hợp với nhiều vùng miền và các cơ sở y tế. thế vùng cổ bàn chân vững chắc tuy được cố định qua khớp. Không có sự di lệch thứ phát trong quá trình điều trị và theo dõi sau mổ. KẾT LUẬN Khung cố định ngoài dạng vòng trong điều trị gãy hở Điều trị phẫu thuật gãy hở Pilon bằng khung cố định Pilon: Hiện vẫn còn một số khó khăn trên thực tế trong ngoài dạng vòng bước đầu cho kết quả khả quan. Kết quá trình điều trị gãy hở phần thấp 2 xương cẳng chân quả liền xương sau 10 tháng. X quang có kết quả tốt nói riêng và điều trị gãy hở nói chung. Chúng tôi không (theo Burwell and Charnley). Thang điểm AOFAS AHS có hệ thống cố định ngoài đa trục tiên tiến và đắt tiền đạt 66 điểm. Tài liệu tham khảo 1. Aaron T. Scott, M.D.; John R. Owen, B.S.; Vishal Khiatani, 3. N. Jane Madeley, FRCS(Tr&Orth); Kevin J. Wing, MD, B.S.; Robert S. Adelaar, M.D.; Jennifer S. Wayne, Ph.D. FRCSC; Claire Topliss, FRCS(Tr&Orth); Murray J. Penner, Richmond, VA, External Fixation in the Treatment of Tibial MD, FRCSC; Mark A. Glazebrook, MD, FRCSC; Alastair SE Pilon Fractures: Comparison of Two Frames in Torsion, Foot Younger, MD, FRCSC, Glasgow, UK. Responsiveness and & Ankle International/Vol. 28, No. 7/July 2007 Validity of the SF-36, Ankle Osteoarthritis Scale, AOFAS Ankle Hindfoot Score, and Foot Function Index in End Stage 2. Justin D. Orr, MD, Nicholas A. Kusnezov, MD1, Brian R. Ankle Arthritis. Foot & Ankle International/Vol. 33, No. 1/ Waterman, MD, Julia O. Bader, PhD, David M. Romano, January 2012 MD, and Philip J. Belmont Jr, MD, Department of Orthopaedic Surgery, William Beaumont Army Medical 4. Nabil Ebraheim, M.D.•, Fady F. Sabry, M.D: and John N. Center, Texas University Health Sciences Center, El Paso, Mehalik, M.D., M.S: Toledo, Ohio, Intraoperative Imaging of TX, USA. Occupational Outcomes and Return to Running the Tibial Plafond Fracture: A Potential Pitfall, Foot & Ankle Following Internal Fixation of Ankle Fractures in a High- InternationalNol. 21, No. 1/January2000 Demand Population. Foot & Ankle International 2015, Vol. 36(7) 780 – 786 5. Susan K. Bonar, M.D.: and J. Lawrence Marsh, M.D.t Iowa City, Iowa, Unilateral External Fixation for Severe Pilon Fractures, Foot & Ankle/Vol. 14, No. 2/February 1993. Phần 3: Phẫu thuật chấn thương chung 207