Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br />
<br />
ÖÙNG DUÏNG PHÖÔNG PHAÙP CAÉT CUÛNG MAÏC SAÂU KHOÂNG THUÛNG<br />
TRONG ÑIEÀU TRÒ GLOÂ-COÂM GOÙC MÔÛ NGUYEÂN PHAÙT<br />
Nguyeãn Thò Myõ Dung *, Voõ Quang Nghieâm ∗ ∗<br />
<br />
TOÙM TAÉT<br />
Muïc tieâu nghieân cöùu: Ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa phaãu thuaät caét cuûng maïc saâu khoâng thuûng<br />
(CCMSKT) trong ñieàu trò Gloâ-coâm goùc môû nguyeân phaùt (GMNP) taïi BVCR (10/1998 – 3/2000). So saùnh vôùi<br />
caét beø cuûng maïc veà nhaõn aùp & bieán chöùng.<br />
Phöông phaùp nghieân cöùu: Moâ taû laâm saøng vaø nghieân cöùu caét doïc. 36 beänh nhaân ñöôïc phaãu thuaät<br />
CCMSKT ôû beänh vieän Chôï Raåy töø 10-1998 ñeán 3-2000. So saùnh vôùi keát quaû hoài cöùu 33 beänh nhaân ñöôïc<br />
phaãu thuaät caét beø cuûng maïc (CBCM)<br />
Keát quaû theo doõi trong 6 thaùng:<br />
Tæ leä C/D, thò tröôøng vaø thò löïc tröôùc vaø sau phaãu thuaät 6 thaùng: khaùc bieät khoâng coù yù nghóa thoáng keâ.<br />
Nhaõn aùp (NA):<br />
NA chöa ñieàu chænh (≥ 21mmhg): 4/36 maét, (tæ leä 11.1%)<br />
NA ñieàu chænh keùm (>24mmHg) keå caû khi phoái hôïp vôùi thuoác nhoû maét haï NA: 2/36 maét (tæ leä 5.5%)<br />
NA ñieàu chænh toát 30/36, tæ leä (83.4 %)<br />
Bieán chöùng: Tieàn phoøng noâng, Vieâm moáng maét,Ñuïc theå thuûy tinh moãi loaïi ñeàu xuaát hieän 1 ca, chieám tæ leä<br />
rieâng cho moãi loaïi laø 2.7 %<br />
Keát luaän:<br />
Tæ leä bieán chöùng xeïp tieàn phoøng cuûa phöông phaùp caét CMSKT so vôùi CBCM khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ.<br />
Tæ leä C/D, thò tröôøng vaø thò löïc tröôùc vaø sau moå: khaùc bieät khoâng coù yù nghóa thoáng keâ.<br />
Hieäu quaû ñieàu chænh NA giöõa CBCM vaø CCMSKT khoâng coù söï khaùc bieät.<br />
<br />
SUMMARY<br />
UTILIZATION OF NON-PENETRATING TRABECULECTOMY IN THE PRIMARY OPEN<br />
ANGLE GLAUCOMA<br />
Nguyeãn Thò Myõ Dung, Voõ Quang Nghieâm * Y Hoïc TP. Ho Chi Minh * Vol. 7 * Supplement of No 1 *<br />
2003: 101 - 105<br />
<br />
OBJECTTIVES: Effectiveness accessment of non-penetrating trabeculectomy (NPT) in primary open<br />
angle glaucoma (POAG). Several comparations between NPT and trabeculectomy about intraocular<br />
pressure (IOP) and complications.<br />
METHOD OF STUDY Clinical description and co-hort design study. 36 patients were recruited from<br />
Ophthalmology department, Cho Ray Hospital from Oct 1998 to Mar 2000. Treatment results were<br />
compared with 33 patients operated on trabeculectomy.<br />
RESULTS FOLLOWED UP DURING 6 MONTHS: Ratio C / D, visual field and visual acuity show no<br />
statistically differences.<br />
IOP:<br />
Un controlled IOP (≥ 21mmHg): 4/36 eyes, (11.1%)<br />
∗<br />
<br />
Khoa Maét Beänh vieän Chôï Raãy<br />
Chuû nhieäm BM Maét Tröôøng ÑH Y Döôïc Tp.HCM<br />
<br />
∗∗<br />
<br />
Chuyeân ñeà Nhaõn khoa<br />
<br />
101<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Poor controlled IOP (>24mmHg) even in case of anti-glaucoma eye drops have been employed: 2/36<br />
eyes (5.5%)<br />
Effective controlled IOP (≤ 20 mmHg): 30/36, (83.4 %)<br />
Complications: Flat anterior chamber, uveitis, cataract each of them has one case which occupies 2.7 %.<br />
CONCLUSION<br />
The frequency of flat anterior chamber of NPT compared with trabeculectomy shows no statically<br />
differences.<br />
Ratio C / D, visual field and visual acuity show no statistically differences.<br />
Effective control IOP shows no differences<br />
<br />
ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br />
Gloâcoâm laø 1 nhoùm beänh ñöôïc ñaëc tröng bôûi toån<br />
haïi thaàn kinh thò giaùc phoái hôïp vôùi toån thöông thò<br />
tröôøng trong ñoù nhaõn aùp laø 1 trong nhöõng yeáu toá<br />
nguy cô chuû yeáu. Ngoaøi ra, coøn nhieàu yeáu toá nguy cô<br />
khaùc taùc ñoäng leân söï tieán trieån cuûa beänh chöa ñöôïc<br />
bieát roõ(2)õ<br />
ÔÛ Vieät Nam, beänh Gloâcoâm chieám khoaûng 20%<br />
toång soá beänh nhaân naèm vieän(8)<br />
Theo W.H.O 1995, coù 5.1 trieäu ngöôøi muø do Gloâcoâm (15% toång soá muø do caùc beänh veà maét)(7)<br />
Nhöõng toån haïi thöïc theå chöùc naêng do beänh Gloâcoâm gaây ra khi ñaõ hình thaønh seõ vónh vieãn vaø khoâng<br />
coù khaû naêng hoài phuïc. Coù raát nhieàu phaãu thuaät ñieàu<br />
trò Gloâcoâm nhö phaãu thuaät keït cuûng maïc, phaãu<br />
thuaät Elliot … vaø phaãu thuaät phoå bieán hieän nay laø<br />
CBCM. Ñaây laø nhöõng phaãu thuaät xaâm nhaäp tieàn<br />
phoøng vì vaäy raát deã xaûy ra caùc bieán chöùng: xeïp vaø<br />
noâng tieàn phoøng, vieâm moáng maét, ñuïc theå thuûy<br />
tinh, bong haéc maïc voõng maïc… Nhaèm giaûm caùc<br />
bieán chöùng treân maø vaãn ñaït hieäu quaû ñieàu chænh<br />
nhaõn aùp, giöõa thaäp nieân 80, moät soá nöôùc aùp duïng<br />
CCMSKT ñeå ñieàu trò Gloâcoâm goùc môû nguyeân phaùt<br />
(GMNP).<br />
Ñeå ñöa moät phaãu thuaät coøn töông ñoái môùi chöa<br />
phoå bieán taïi Vieät nam vaø ruùt ra nhöõng nhaän xeùt ban<br />
ñaàu veà phaãu thuaät naøy, chuùng toâi thöïc hieän ñeà taøi<br />
“ÖÙng duïng phöông phaùp CCMSKT trong ñieàu trò<br />
gloâ-coâm GMNP taïi BV Chôï Raãy”<br />
<br />
ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN<br />
CÖUÙ<br />
Ñoái töôïng nghieân cöùu<br />
Beänh nhaân chaån ñoaùn Gloâ-coâm goùc môû nguyeân<br />
phaùt: Nhaõn aùp ≥ 24mmHg. Coù hoaëc chöa coù bieán ñoåi<br />
thò tröôøng. Goùc tieàn phoøng môû ñoä IV. Chöa ñöôïc<br />
phaãu thuaät ñieàu trò Gloâ-coâm,<br />
Tieâu chuaån loaïi tröø<br />
<br />
NA ñieàu chænh toát vôùi thuoác nhoû maét ôû taïi thôøi<br />
ñieåm tröôùc PT Gloâ-coâm goùc môû thöù phaùt, Gloâ-coâm<br />
goùc heïp, Gloâ-coâm nguyeân phaùt vaø thöù phaùt goùc<br />
ñoùng.<br />
Caùch tieán haønh(3)<br />
Veä sinh maét tröôùc moå<br />
Phöông phaùp voâ caûm: Gaây teâ taïi choã (caïnh nhaõn<br />
caàu)<br />
Tieán haønh phaãu thuaät:<br />
saùt truøng maét moå vôùi betadine 2%.<br />
taïo vaït keát maïc ngöôïc.<br />
taïo vaït cuûng maïc thöù nhaát hình thang chieám<br />
khoaûng 1/3 chieàu daøy cuûng maïc, ñaùy nhoû 6mm, ñaùy<br />
lôùn 7 mm, cao 6 mm.<br />
taïo vaït cuûng maïc thöù hai hình vuoâng caïnh 4<br />
mm, vôùi chieàu daøy chieám ¾ chieàu daøy coøn laïi, qua<br />
rìa giaùc maïc 1 mm.<br />
caét vaït cuûng maïc thöù hai saùt ñaùy.<br />
phuû vaït cuûng maïc thöù nhaát vôùi chæ nilon 10 / O.<br />
phuû vaït keát maïc.<br />
<br />
Phöông phaùp nghieân cöùu<br />
Ñeà taøi thöïc nghieäm löôïng giaù laâm saøng<br />
<br />
102<br />
<br />
Chuyeân ñeà Nhaõn khoa<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Löôïng giaù keát quaû phaãu thuaät vôùi caùc taùc giaû<br />
khaùc.<br />
<br />
T –test, ñoä tin caäy 95%, P> 0.05, thò löïc tröôùc &<br />
sau phaãu thuaät khaùc bieät khoâng coù yù nghóa thoáng keâ<br />
<br />
Soá maét moãi nhoùm ñöôïc tính theo coâng thöùc<br />
kieåm ñònh moät phía baèng pheùp kieåm chia bình<br />
phöông. Söï khaùc bieät xem laø coù yù nghóa thoáng keâ<br />
p< 0.05<br />
<br />
Tæ leä C/D tröôùc vaø sau phaãu thuaät 6<br />
thaùng<br />
<br />
KEÁT QUAÛ<br />
Nhoùm nghieân cöùu bao goàm 36 maét caét CMSKT.<br />
Phaân boá theo giôùi tính (bieåu ñoà 1)<br />
<br />
ÔÛ nhoùm 5/10 – 6/10: coù 13 / 36 maét (36,12 %)<br />
ÔÛ nhoùm 3/10 – 4/10: coù 5/ 36 maét (13,88 %)<br />
Tæ leä C/D tröôùc vaø sau phaãu thuaät khaùc nhau<br />
khoâng coù yù nghóa thoáng keâ<br />
Thò tröôøng tröôùc vaø sau phaãu thuaät 6<br />
thaùng<br />
Chöa bieán ñoåi: 22 / 36 (73,30 %)<br />
<br />
Nöõ<br />
<br />
Bieán ñoåi (thu heïp veà phía muõi ≥ 20°) laø 5/36<br />
(16,70%)<br />
<br />
54%<br />
<br />
46%<br />
<br />
Thu heïp saùt ñieåm ñònh thò ≤ 30° laø 3/36 (8.33 %)<br />
<br />
Nam<br />
<br />
Khoâng coù khaùc bieät thò tröôøng tröôùc vaøsau phaãu<br />
thuaät.<br />
Nhaõn aùp tröôùc vaø sau phaãu thuaät 6<br />
thaùng<br />
<br />
13 nöõ (54%) vaø 11 nam (46%).<br />
12 beänh nhaân phaãu thuaät 2 maét<br />
<br />
Tröôùc phaãu thuaät: (bieåu ñoà 3)<br />
<br />
12 beänh nhaân phaãu thuaät 1 maét<br />
<br />
Soá maét ôû nhoùm (25–30 mmHg) chieám 58.33%<br />
<br />
Phaân boá theo tuoåi (bieåu ñoà 2)<br />
18-34<br />
<br />
35–60 t<br />
<br />
NA trung bình tröôùc PT: 27.58 ± 4.14<br />
<br />
35-60<br />
<br />
61–80 t<br />
<br />
61-80<br />
<br />
18–34 t<br />
<br />
2<br />
<br />
2<br />
<br />
2<br />
<br />
Löùa tuoåi treân 35 coù 20/24 maét (83.33 %)<br />
Thò löïc tröôùc vaø sau phaãu thuaät 6<br />
thaùng (baûng 1)<br />
Thò löïc<br />
<br />
Tröôùc phaãu thuaät Sau phaãu thuaät<br />
Soá maét Tæ leä % Soá maét Tæ leä %<br />
Saùng toái (-) - < 1/10<br />
8<br />
22<br />
4<br />
11<br />
1/10 – 3/10<br />
5<br />
14<br />
3<br />
8.30<br />
4/10 – 7/10<br />
8<br />
22<br />
12<br />
33.33<br />
8/10 – 10/10<br />
15<br />
42<br />
17<br />
47.22<br />
<br />
Thò löïc trung bình tröôùc phaãu thuaät 0.60 ± 0.37<br />
Thò löïc trung bình sau phaãu thuaät 6 thaùng: 0.70<br />
± 0.31<br />
<br />
Chuyeân ñeà Nhaõn khoa<br />
<br />
1<br />
1<br />
1<br />
3<br />
<br />
5<br />
<br />
2<br />
<br />
Soá<br />
maét<br />
<br />
0<br />
<br />
2124<br />
<br />
2530<br />
<br />
3135<br />
<br />
3641<br />
<br />
Nhaõn aùp<br />
(mmHg)<br />
<br />
103<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
NA sau PT cuûa nhoùm CBCM & caét<br />
CMSKT (bieåu ñoà 5)<br />
<br />
Sau phaãu thuaät (bieåu ñoà 4)<br />
NA trung bình sau PT: 19.03 ± 3.04<br />
<br />
- NA sau PT cuûa nhoùm CBCM: 19.64 ±<br />
3.05mmHg<br />
35<br />
<br />
- NA sau PT cuûa nhoùm caét CMSKT: 19.03 ±<br />
3.04mmHg<br />
<br />
30<br />
<br />
- Khoâng coù söï khaùc bieät veà NA sau PT giöõa 2<br />
32<br />
nhoùm<br />
35<br />
<br />
25<br />
<br />
30<br />
<br />
16 – 20<br />
20<br />
<br />
21 – 24<br />
<br />
25<br />
25<br />
<br />
Nhoùm CBCM<br />
<br />
20<br />
<br />
Nhoùm caé t CMSKT<br />
<br />
25 – 30<br />
<br />
15<br />
<br />
15<br />
<br />
31 – 35<br />
10<br />
<br />
10<br />
<br />
6<br />
5<br />
2<br />
<br />
5<br />
<br />
16-20<br />
<br />
Bieán chöùng:<br />
0<br />
<br />
6 thaùng<br />
<br />
Keát quaû theo doõi<br />
NA chöa ñieàu chænh (≥ 21mmhg): 4/36 maét, (tæ<br />
leä 11.1%), trong ñoù 3 maét ñieàu chænh toát sau khi<br />
phoái hôïp vôùi thuoác nhoû maét haï NA, 1 maét coøn laïi<br />
phaûi phaãu thuaät CBCM + thuoác haï nhaõn aùp,keát quaû<br />
nhaõn aùp ñieàu chænh toát.<br />
NA ñieàu chænh keùm (>24mmHg) keå caû khi phoái<br />
hôïp vôùi thuoác nhoû maét haï NA: 2/36 maét (tæ leä 5.5%)<br />
NA ñieàu chænh toát 30/36, tæ leä (83.4 %)<br />
Nhaän xeùt:<br />
Nhöõng maét NA chöa ñieàu chænh hoaëc phaûi PT laïi<br />
ñeàu coù ñaëc ñieåm<br />
Tyû leä C/D lôùn<br />
Thò tröôøng bieán ñoåi<br />
Ñaõ ñieàu trò thuoác haï NA 1 thôøi gian daøi.<br />
Ñoái vôùi nhöõng tröôøng hôïp taêng NA keoù daøi vaø /<br />
hoaëc coù trò soá NA cao caáu truùc loïc cuaû vuøng beø ñaõ toån<br />
thöông traàm troïng, söï thaám loïc khoâng ñaït hieäu quaû,<br />
neân löïa choïn PT CBCM<br />
<br />
104<br />
<br />
2<br />
<br />
2<br />
<br />
0<br />
21-24<br />
<br />
25-30<br />
<br />
Tieàn phoøng noâng, Vieâm moáng maét, Ñuïc theå<br />
thuûy tinh moãi loaïi ñeàu xuaát hieän 1 ca, chieám tæ leä<br />
rieâng cho moãi loaïi laø 2.7 %<br />
So saùnh bieán chöùng giöõa CBCM vaø<br />
CCMSKT (baûng 2)<br />
Bieán chöùng<br />
XHTP<br />
TP noâng vaø xeïp<br />
Vieâm MM<br />
Bong HM<br />
Ñuïctheå thuûy tinh<br />
<br />
Myõ Dung vaø coäng söï<br />
CBCM 33 maét % CCMSKT 36maét %<br />
2<br />
6.1<br />
0<br />
5<br />
15.5<br />
1<br />
2.7<br />
3<br />
9.0<br />
1<br />
2.7<br />
1<br />
3.0<br />
0<br />
2<br />
6.1<br />
1<br />
2.7<br />
<br />
Duøng pheùp kieåm chi bình phöông vôùi ñoä tin caäy<br />
95 % cho thaáy söï khaùc bieät coù yù nghóa thoâng keâveà tæ<br />
leä bieán chöùng giöõa CBCM vaø CCMSKT (P