Vài suy nghĩ về giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên Trường Đại học Thủ Dầu Một hiện nay

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

4
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thức trạng xã hội ngày nay cho thấy một bộ phận không nhỏ sinh viên thờ ơ với văn hoá dân tộc, thờ ơ với việc tu dưỡng và rèn luyện đạo đức. Thông qua nội dung bài viết, tác giả muốn chia sẻ một vài suy nghĩ về tính cần thiết của việc giáo dục đạo đức lối sống cho thế hệ trẻ ngày nay mà đặc biệt là sinh viên Trường Đại học Thủ Dầu Một.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Vài suy nghĩ về giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên Trường Đại học Thủ Dầu Một hiện nay

VÀI SUY NGHĨ VỀ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG CHO SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT HIỆN NAY Phạm Thị Hồng Nhung 1, Mai Văn Hoàng 2 1. Khoa Khoa học quản lý, Trường Đại học Thủ Dầu Một 2. Khoa Công nghiệp văn hóa, Trường Đại học Thủ Dầu Một TÓM TẮT Thức trạng xã hội ngày nay cho thấy một bộ phận không nhỏ sinh viên thờ ơ với văn hoá dân tộc, thờ ơ với việc tu dưỡng và rèn luyện đạo đức.; Tỷ lệ tội phạm ở độ tuổi thanh thiếu niên hiện nay tăng mạnh, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng ngày càng gia tăng, gây nhứt nhối cho xã hội và bất ổn cho tình hình đất nước. Vì vậy, việc giáo dục đạo đức, lối sống cho thanh niên ngày nay không chỉ là trách nhiệm của gia đình, nhà trường mà của toàn xã hội. Thông qua nội dung bài viết, tác giả muốn chia sẻ một vài suy nghĩ về tính cần thiết của việc giáo dục đạo đức lối sống cho thế hệ trẻ ngày nay mà đặc biệt là sinh viên Trường Đại học Thủ Dầu Một. Keywords:, ethical and lifestyle education, intermediate school, revolutionary ethics, political. 1. MỞ ĐẦU Hồ Chí Minh là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh là giáo dục tinh hoa truyền thống văn hóa của dân tộc. Chủ tịch Hồ Chí Minh là Nhà cách mạng bàn nhiều về vấn đề đạo đức và giáo dục đạo đức. Không chỉ có thế, Người còn là tấm gương mẫu mực về thực hành đạo đức cách mạng để toàn Đảng, toàn dân noi theo. Người quan niệm đạo đức là nền tảng, là sức mạnh của người cách mạng, là cái “gốc của cây, ngọn nguồn của sông suối”; Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng thì mới có thể hoàn thành được nhiệm vụ cách mạng vẻ vang. Đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, những thành tựu về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội cũng như đời sống vật chất tinh thần của nhân dân ngày càng phát triển. Đó là những thành quả to lớn vượt bậc không thể phủ nhận. Bên cạnh đó, những tác động tiêu cực của thời kì đổi mới, đặc biệt là mặt trái của cơ chế thị trường đã làm xói mòn đạo đức, ảnh hưởng tới xã hội. Vấn đề này tác động lớn đến thế hệ trẻ, nhất là thanh niên và học sinh, chủ nhân của nước nhà trong tương lai. Nhằm tiếp tục làm cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân nhận thức sâu sắc những nội dung cơ bản và giá trị to lớn của tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh; tạo chuyển biến mạnh mẽ và sâu rộng hơn nữa về ý thức tu dưỡng, rèn luyện, nâng cao đạo đức cách mạng, đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội thực dụng, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và các tệ nạn tham nhũng, tiêu cực; góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XI của Đảng; ngày 14/05/ 2011, Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 03-CT/TW về “Tiếp tục 842
đây mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Cuộc vận động này đã trở thành phong trào sâu rộng, ảnh hưởng tích cực, sâu sắc tới mọi ngành nghề, lĩnh vực đời sống xã hội; giúp củng cố niềm tin của quần chúng nhân dân đối với Đảng, phấn đấu noi gương Chủ tịch Hồ Chí Minh, một lòng đi theo con đường mà Bác và Đảng đã lựa chọn. Nhằm tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục những hạn chế trong việc thực hiện Chỉ thị số 03-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XI, Bộ Chính trị khóa XII ban hành Chỉ thị số 05 về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” với việc nhấn mạnh hơn nữa tầm quan trọng, vị trí, vai trò của việc học Bác đối với công tác xây dựng Đảng một cách toàn diện, cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Tuy vậy, vẫn còn tồn tại đâu đó việc giới trẻ thờ ơ với văn hóa dân tộc, tha hóa về mặt đạo đức, tỉ lệ tội phạm ở độ tuổi thanh thiếu niên có chiều hướng và tính chất phạm tội đặc biệt nghiêm trọng ngày càng nhiều, gây nhức nhối cho xã hội. Việc cần thiết phải giáo dục chính trị, đạo đức lối sống cho thế hệ trẻ là trách nhiệm không chỉ của nhà trường mà là toàn xã hội. Ở Bình Dương, số lượng dân nhập cư từ khắp các tỉnh thành, khu vực trong nước là khá cao, chính vì thế việc suy thoái, tha hoá về đạo đức là vấn đề lớn cần được các ban ngành đoàn thể chú trọng, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ. Với tốc độ công nghiệp hoá – hiện đại hoá nhanh chóng, Bình Dương trở thành một trong những trung tâm phát triển kinh tế - văn hoá – xã hội ở khu vực Đông Nam Bộ. Là Trường Đại học công lập của tỉnh, Đại học Thủ Dầu Một là một trong những đơn vị đào tạo nguồn nhân lực lớn cho tỉnh nhà, đóng góp vào sự phát triển giáo dục và đào tạo của tỉnh cũng như khu vực Đông Nam bộ. Bên cạnh giáo dục chuyên môn nghiệp vụ, Nhà trường cũng rất chú trọng công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên nhằm đào tạo ra những thế hệ sinh viên vừa có tài vừa đức, góp phần vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. 2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 2.1 Nên triển khai sâu rộng vận động Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cho sinh viên Trường Đại học Thủ Dầu Một Hồ Chí Minh là tấm gương sáng về con người mới với đạo đức mẫu mực trong sáng, lối sống cao đẹp; đạo đức Hồ Chí Minh là đạo đức cách mạng, đạo đức của người cộng sản. Người dâng trọn đời mình cho sự nghiệp cách mạng; độc lập cho dân tộc; tự do, ấm no, hạnh phúc cho nhân dân; hòa bình, dân chủ, tiến bộ cho nhân loại là mục tiêu duy nhất của Người. Người nói: “Cả đời tôi chỉ có một mục đích là phấn đấu cho quyền lợi của Tổ quốc và hạnh phúc của quốc dân. Những khi tôi phải ẩn nấp nơi núi non hoặc ra vào chốn tù tội, xông pha sự hiểm nghèo - là vì mục đích đó”. (Hồ Chí Minh toàn tập, tập 4, 2011). Hồ Chí Minh còn là hiện thân của lối sống mới. Đó là lối sống có lí tưởng, có đạo đức. Không chỉ kế thừa truyền thống tốt đẹp của dân tộc, Hồ Chí Minh còn tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại tạo nên lối sống văn minh, tiên tiến. Trong việc công cũng như trong đời tư, Người luôn nêu cao phong cách sống khiêm tốn, giản dị, chừng mực, điều độ, ngăn nắp, vệ sinh, yêu lao động, quý trọng thời gian, không ham muốn về vật chất, chức quyền, danh lợi. Người luôn nghiêm khắc với bản thân; cởi mở, chân tình, ân cần tế nhị với mọi người. “Bản thân Người là tấm gương sáng, là hiện thân của nền đạo đức cách mạng Việt Nam, mãi mãi là ngọn đèn pha chiếu rọi con đường rèn luyện, phấn đấu để trở nên “tốt” hơn, đạt đến “chân thiện mĩ” của con người Việt Nam ngày nay và mai sau" (Hồ Chí Minh toàn tập, tập 5 2011). 843
Giáo dục nói chung và giáo dục đạo đức lối sống nói riêng cần kết hợp nhiều hình thức như: giới thiệu chuyên đề, xem phim tư liệu, giao lưu với các nhân chứng lịch sử đã từng sống, làm việc cùng Người, phát động các cuộc thi tìm hiểu thân thế, cuộc đời, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trọng tâm của giáo dục là giúp sinh viên nhận thức “Vì sao Hồ Chí Minh trở thành tấm gương tuyệt vời về con người mới?”. Những đức tính cao quý ở Người không phải là bẩm sinh mà là kết quả của việc không ngừng học tập, đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hàng ngày. Hiểu rõ con đường hình thành và phát triển đạo đức của Hồ Chí Minh, sinh viên ra sức phấn đấu tu dưỡng, rèn luyện để bản thân ngày càng hoàn thiện. Sinh viên nói chung và sinh viên Đại học Thủ Dầu Một nói riêng ở vào độ tuổi các bạn trẻ được trải nghiệm một môi trường rộng lớn hơn, phạm vi xã hội tiếp xúc rộng hơn vì vậy đây cũng chính là giai đoạn để giúp sinh viên trưởng thành về suy nghĩ, hình thành lối sống, quan điểm, thế giới quan về bản thân và thế giới xung quanh. Bên cạnh đó, sinh viên còn là đội ngũ trí thức tương lai đặc biệt quan trọng của nước nhà, là đội ngũ đông đảo xây dựng đất nước phát triển, hội nhập sâu rộng. Do vậy, việc học tập tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, nhất là trong thời kỳ hiện nay khi đất nước đang đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, gắn liền với phát triển kinh tế tri thức, hội nhập. Tấm gương đạo đức để sinh viên học tập, noi theo trước hết là những cá nhân, tập thể điển hình ngay trong lớp, trong trường. Bên cạnh những tấm gương đạo đức trong nhà trường, việc nêu gương người tốt, việc tốt ngoài xã hội có vai trò lớn trong giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên. Trong những tấm gương để sinh viên học tập, không thể phủ nhận được tấm gương đạo đức người thầy - giảng viên. Mỗi giảng viên cần làm tốt những yêu cầu sau: Phải luôn trau dồi và nâng cao phẩm chất, năng lực của mình, điều đó là yêu cầu tự thân của mỗi nhà giáo, vừa là yêu cầu cả xã hội đặt ra. Mỗi giảng viên phải trở thành tấm gương về lòng yêu nước, yêu thương con người, đời sống khiêm tốn, giản dị, có ý chí và nghị lực vươn lên. Hồ Chí Minh quan niệm, giáo dục đạo đức là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân. Trong xã hội, mỗi người vừa là chủ thể vừa là đối tượng của giáo dục đạo đức. Do đó, ai cũng có thể và cần phải nêu gương đạo đức. Việc nêu gương tốt, việc tốt của mọi người góp phần xây dựng môi trường xã hội lành mạnh, tiến bộ, tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh rèn luyện nhân cách. 2.2 Giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên thông qua các môn học, đặc biệt là các môn lý luận chính trị Giáo dục chính trị, đạo đức lối sống là một hoạt động thiết thực, trong đó các lực lượng giáo dục sử dụng các phương pháp và những phương tiện nhất định tác động đến đối tượng nhằm hình thành ở họ ý thức đạo đức, tình cảm đạo đức và năng lực thực hiện hành vi đạo đức. Giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên không chỉ là trách nhiệm của các chương trình đào tạo mà còn là trách nhiệm chung của toàn thể Thầy Cô giáo, của Nhà trường. Đối với việc giảng dạy các môn Khoa học Mác - Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh, bên cạnh việc sử dụng phương pháp thuyết trình là chủ yếu; Phương pháp thầy truyền thụ và trò ghi chép tiếp thu; còn có các hình thức thảo luận, đối thoại, tranh luận ở nhóm, ở lớp nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, năng lực độc lập tư duy của sinh viên được đa số giáo viên quan tâm thực hiện nhằm ohast huy tính tích cực, chủ động của sinh viên trong quá trình học. Bên cạnh đó, việc nêu gương, kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh hay gương tốt trong thời đại hiện nay cũng góp phần tích cực vào việc làm cho sinh viên có ý thức rèn luyện, tu dưỡng đạo đức cá nhân. 844
Bên cạnh đó, việc giảng viên đưa ra những chủ đề thảo luận nhóm mang tính thời sự, đặc biệt là những chủ đề gắn liền với Bình Dương và Đại học Thủ Dầu Một hiện nay trong mỗi buổi học mang tính liên hệ thực tiễn cao, góp phần làm cho buổi học thêm phần hứng thú. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả học tập và rèn luyện của sinh viên. Sinh viên cũng cho rằng việc đưa những chủ đề thực tế vào trao đổi ở các buổi học giúp họ tăng hứng thú hơn với những môn học này. Từ thực tế đó, chúng tôi cho rằng để nâng cao chất lượng và hiệu quả của công tác giáo dục chính trị, đạo đức lối sống cho sinh viên, Nhà trường cần phát huy hơn nữa những phương pháp học tập phát huy được tính tích cực, chủ động của sinh viên nhằm tạp sức hút, lôi cuốn sinh viên với những môn học mang tính giáo dục đạo đức, lối sống này. Thực chất của những phương pháp được đổi mới này tại Trường Đại học Thủ Dầu Một là sự thay đổi cách thức giảng dạy, chuyển từ cách dạy nặng về truyền đạt tri thức sang dạy cho người học cách thu nhận tri thức - nghĩa là dạy cách học. Thông qua những bài học lý thuyết trên lớp, giảng viên có thể lồng ghép vào nội dung bài học những tấm gương người tốt việc tốt, những câu chuyện truyền cảm hứng cho sinh viên giúp tăng hứng thú trong giờ học cũng như tinh thần hăng hái tham gia của sinh viên. Đổi mới phương pháp giảng dạy đòi hỏi giáo viên cần tăng cường sử dụng các trang thiết bị phục vụ trợ giảng. Đó là các phương tiện tranh ảnh, hệ thống nghe nhìn. Việc kết hợp giữa dạy lí thuyết với sử dụng các phương tiện hiện đại làm cho buổi học thêm sinh động, hấp dẫn, lôi cuốn, từ đó làm tăng hiệu quả dạy và học. Hình thức giáo dục đạo đức cũng phải hết sức đa dạng. Giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh không chỉ bó hẹp ở việc lên lớp, giảng bài, thảo luận mà cần mở rộng, kết hợp nhiều hình thức khác như: thuyết trình, tọa đàm, nghiên cứu thực tế, tham quan du lịch, du khảo, các hoạt động “về nguồn”, các hoạt động xã hội, hội thi Olympic các môn Khoa học Mác - Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh cấp khoa, trường, tỉnh... Đây là những giờ học ngoại khóa rất cần thiết và đầy bổ ích vừa giúp học sinh có thêm những hiểu biết về quy tắc chuẩn mực đạo đức vừa là dịp để học sinh trải nghiệm trong thực tiễn tiến tới hình thành tình cảm và niềm tin đạo đức. Tuy nhiên, cần thấy rằng nhân cách của những người trực tiếp đảm nhận công tác giáo dục có ảnh hưởng rất lớn đối với người được giáo dục. Vì thế, ông bà, cha mẹ, thầy cô phải thật sự là các tấm gương sáng về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống để học sinh, sinh viên noi theo. Nêu gương trong giáo dục đạo đức đòi hỏi các lực lượng tham gia giáo dục phải tuân thủ nguyên tắc “nói đi đôi với làm”. Mọi lời rao giảng đạo đức đều trở nên vô ích nếu “dạy một đằng nhưng làm một nẻo”. Ngược đãi ông bà, cha mẹ không thể khuyên bảo con cái hiếu thuận với mình. Sống ích kỉ, cá nhân, không đúng mực, thầy cô không thể dạy học sinh sống lành mạnh, sống vì mọi người. Nguyên tắc “nói đi đôi với làm” đòi hỏi người làm công tác giáo dục cũng phải được giáo dục, không ngừng tự hoàn thiện nhân cách của mình để trở thành tấm gương sáng về mọi mặt cho người học noi theo. Phần đông sinh viên của các trường đại học nói chung và đại học Thủ Dầu Một nói riêng ở vào độ tuổi mười tám đôi mươi. Đây là giai đoạn phát triển toàn diện về mặt nhân cách. Ở giai đoạn này, sinh viên có xu hướng chọn cho mình một mô hình nhân cách, một mẫu người lí tưởng để noi theo. Trong khi đó, xã hội có quá nhiều giá trị để cho họ lựa chọn. Điều lưu ý là khi giới thiệu chân dung của các lãnh tụ, nhà khoa học, nhà giáo, anh hùng lao động... để sinh viên học tập noi theo phải gắn liền với việc làm rõ những cống hiến lớn lao của họ đối với Tổ quốc, với nhân dân, đạo đức nhân phẩm của họ, lối sống của họ. Giáo dục đạo đức, lối sống 845
thông qua việc nêu cao các hình tượng mẫu mực trong xã hội là giúp cho học sinh xây dựng động cơ phấn đấu, rèn luyện bản thân đúng đắn. Bên cạnh việc nêu cao những tấm gương sáng, gương tốt để học sinh noi theo, hiệu quả giáo dục sẽ cao hơn nhiều nếu chúng ta biết kết hợp với việc chỉ ra và phê phán những gương mờ, gương xấu để sinh viên biết mà tránh không mắc phải. Đặc biệt là cần lên án và có biện pháp ngăn chặn triệt để những biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên nhằm củng cố niềm tin của sinh viên vào lí tưởng đạo đức xã hội chủ nghĩa. Ngoài ra, cũng nên tổ chức cho sinh viên giao lưu với những người một thời lầm lỡ nhưng lại biết hoàn lương làm lại cuộc đời, có ý chí nghị lực phấn đấu vươn lên trong cuộc sống. Chính tiếng nói của những người trong cuộc là lời cảnh tỉnh đối với học sinh, giúp họ tránh đi vào vết xe đổ của người trước. Tuy nhiên, cần thấy rằng nhân cách của những người trực tiếp đảm nhận công tác giáo dục có ảnh hưởng rất lớn đối với người được giáo dục. Vì thế, ông bà, cha mẹ, thầy cô phải thật sự là các tấm gương sáng về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống để học sinh, sinh viên noi theo. Nêu gương trong giáo dục đạo đức đòi hỏi các lực lượng tham gia giáo dục phải tuân thủ nguyên tắc “nói đi đôi với làm”. Mọi lời rao giảng đạo đức đều trở nên vô ích nếu “dạy một đằng nhưng làm một nẻo”. Ngược đãi ông bà, cha mẹ không thể khuyên bảo con cái hiếu thuận với mình. Sống ích kỉ, cá nhân, không đúng mực, thầy cô không thể dạy học sinh sống lành mạnh, sống vì mọi người. Nguyên tắc “nói đi đôi với làm” đòi hỏi người làm công tác giáo dục cũng phải được giáo dục, không ngừng tự hoàn thiện nhân cách của mình để trở thành tấm gương sáng về mọi mặt cho người học noi theo. Phần đông sinh viên của các trường đại học nói chung và đại học Thủ Dầu Một nói riêng ở vào độ tuổi mười tám đôi mươi. Đây là giai đoạn phát triển toàn diện về mặt nhân cách. Ở giai đoạn này, sinh viên có xu hướng chọn cho mình một mô hình nhân cách, một mẫu người lí tưởng để noi theo. Trong khi đó, xã hội có quá nhiều giá trị để cho họ lựa chọn. Điều lưu ý là khi giới thiệu chân dung của các lãnh tụ, nhà khoa học, nhà giáo, anh hùng lao động... để sinh viên học tập noi theo phải gắn liền với việc làm rõ những cống hiến lớn lao của họ đối với Tổ quốc, với nhân dân, đạo đức nhân phẩm của họ, lối sống của họ. Giáo dục đạo đức, lối sống thông qua việc nêu cao các hình tượng mẫu mực trong xã hội là giúp cho học sinh xây dựng động cơ phấn đấu, rèn luyện bản thân đúng đắn. Bên cạnh việc nêu cao những tấm gương sáng, gương tốt để học sinh noi theo, hiệu quả giáo dục sẽ cao hơn nhiều nếu chúng ta biết kết hợp với việc chỉ ra và phê phán những gương mờ, gương xấu để sinh viên biết mà tránh không mắc phải. Đặc biệt là cần lên án và có biện pháp ngăn chặn triệt để những biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên nhằm củng cố niềm tin của sinh viên vào lí tưởng đạo đức xã hội chủ nghĩa. Ngoài ra, cũng nên tổ chức cho sinh viên giao lưu với những người một thời lầm lỡ nhưng lại biết hoàn lương làm lại cuộc đời, có ý chí nghị lực phấn đấu vươn lên trong cuộc sống. Chính tiếng nói của những người trong cuộc là lời cảnh tỉnh đối với học sinh, giúp họ tránh đi vào vết xe đổ của người trước. 2.3 Phát huy vai trò của các tổ chức, Đoàn thể trong Nhà trường nhằm giáo dục chính trị, đạo đức lối sống theo tư tưởng Hồ Chí Minh một cách sâu rộng Theo Hồ Chí Minh, giáo dục còn phải biết dựa vào sức mạnh của tổ chức, sức mạnh của tập thể. Người chủ trương đưa người học vào trong các tổ chức đoàn thể xã hội như: Đoàn Thanh niên, Hội Liên hiệp thanh niên... Muốn tập hợp rộng rãi, thu hút đông đảo thanh niên thì mỗi đoàn 846
viên phải gương mẫu, giữ vững đạo đức cách mạng, khiêm tốn, cần cù, hăng hái, dũng cảm, xung phong trong mọi công việc để lôi cuốn thanh niên, học sinh. Tổ chức Đoàn các cấp phải quan tâm đến đời sống, công tác và học tập của học sinh, “phải nghiên cứu tìm ra nhiều hình thức và phương pháp thích hợp để đoàn kết và tổ chức thanh niên một cách rộng rãi và vững chắc”. Ban Giám hiệu nhà trường cần quan tâm, tạo điều kiện và có những hỗ trợ cần thiết cho các hoạt động của Đoàn Thanh niên, Công đoàn như: tổ chức hội thi, hội diễn văn nghệ, thi đấu thể dục, thể thao, các cuộc thi tìm hiểu truyền thống cách mạng, các hoạt động xã hội nhân đạo, từ thiện. Lồng ghép vào những hoạt động này những bài học, lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với thanh niên nói chung và học sinh nói riêng. Là những tổ chức đại biểu cho lợi ích của học sinh, sinh viên, Đoàn Thanh niên có nhiệm vụ chủ yếu là tham gia vào việc giáo dục lí tưởng, niềm tin cách mạng, tuyên truyền tư tưởng chính trị, định hướng và vận động sinh viên thực hiện lối sống lành mạnh, văn minh. Để nâng cao hiệu quả của công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, ngoài việc tiếp tục củng cố và phát huy các thành tựu đã đạt được, Đoàn Thanh niên cần chú ý thực hiện những giải pháp có tính định hướng như sau: - Quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ Đoàn vững mạnh làm trung tâm đoàn kết, tập hợp, vận động, giáo dục học sinh. Các cán bộ Đoàn, cần nâng cao phẩm chất, năng lực hoạt động của mình, gắn bó mật thiết với sinh viên; thường xuyên nghiên cứu, nắm vững tình hình, dự báo diễn biến về tư tưởng, thái độ chính trị, đạo đức, lối sống của sinh viên và chủ động đề xuất các giải pháp khả thi để giáo dục, rèn luyện, định hướng sự phát triển nhân cách cho họ. - Đoàn Thanh niên tập trung nghiên cứu các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác giáo dục, đặc biệt là giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cho sinh viên. Đoàn cần thường xuyên tổng kết, rút kinh nghiệm công tác giáo dục ở từng đơn vị phòng, khoa nhằm phát hiện và đẩy mạnh việc nhân rộng các mô hình, các hình thức giáo dục có hiệu quả cao. - Nội dung, chương trình giáo dục phải đảm bảo tính khách quan, khoa học, phù hợp với những yêu cầu xã hội đặt ra đối với học sinh. Chương trình, kế hoạch phải thiết thực và mang tính khả thi cao, không nên đặt “những chương trình, kế hoạch mênh mông, đọc nghe sướng tai nhưng không thực hiện được” và “một chương trình nhỏ mà thực hiện được, hẳn hoi, hơn là một trăm chương trình to tát mà làm không được”. Hình thức giáo dục cần phong phú, đa dạng, hấp dẫn, sinh động và khi triển khai thực hiện phải đảm bảo tính sâu rộng, đều khắp, thường xuyên liên tục. Cần quán triệt các nguyên tắc: “nói đi đôi với làm”, “nêu gương”, “xây đi đôi với chống” trong công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên. Bên cạnh việc đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục cần phải hướng dẫn, tổ chức học sinh đấu tranh, xã hội lên tiếng chống lại những tiêu cực nhằm góp phần lành mạnh hóa môi trường xã hội. Hàng năm, Đoàn Thanh niên và Hội sinh viên Trường Đại học Thủ Dầu Một đều triển khai chương trình học tập và làm theo tư tưởng, đặo đức, phong cách Hồ Chí Minh sâu rộng trong toàn thể sinh viên Nhà trường. Cụ thể, Chủ đề học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh (Chuyên đề) năm 2023:“Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về phát huy vai trò của nhân dân trong xây dựng Đảng và hệ thống chính trị tỉnh Bình Dương”; Duy trì và tổ chức hiệu quả, sâu rộng các đợt thi đua cao điểm, đợt sinh hoạt chính trị trong Đoàn, Hội, Đội để tuyên truyền, giới thiệu đến thanh thiếu nhi những nội dung cốt lõi của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, trong đó chú trọng 847
các nội dung liên quan đến việc chăm lo, bồi dưỡng, giáo dục thế hệ trẻ Việt Nam phát triển toàn diện, “vừa hồng, vừa chuyên”; phát huy vai trò của đoàn viên, thanh niên trong xây dựng Đảng và hệ thống chính trị; Đề cao vai trò nêu gương của cán bộ Đoàn, Hội, Đội, cán bộ phụ trách thiếu nhi, đoàn viên là đảng viên trẻ, nhất là người đứng đầu. Thực hiện nghiêm túc quy định học tập lý luận chính trị bắt buộc nhằm bồi dưỡng, nâng cao trình độ lý luận chính trị hằng năm gắn với việc cập nhật kiến thức mới phù hợp với từng vị trí công tác; Tập trung triển khai hiệu quả 3 phong trào hành động cách mạng: “Thanh niên tình nguyện”;“Tuổi trẻ sáng tạo”; “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc” và 3 chương trình đồng hành với thanh niên: “Đồng hành với thanh niên trong học tập”; “Đồng hành với thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp”; “Đồng hành với thanh niên rèn luyện và phát triển kỹ năng trong cuộc sống, nâng cao thể chất, đời sống văn hóa tinh thần” nhằm phát huy tinh thần xung kích của thanh niên trong tham gia phát triển kinh tế - xã hội, tham gia xây dựng nông thôn mới, xây dựng văn minh đô thị, thông qua đó, tạo môi trường cho thanh niên tự trải nghiệm, tự rèn luyện để trưởng thành. Nói tóm lại, giáo dục nhân cách, đạo đức cho sinh viên thông qua hoạt động Đoàn, Hội: Cần phát huy tốt vai trò chỉ đạo của Đoàn thanh niên, Hội sinh viên trong việc tổ chức và thu hút sinh viên vào các phong trào chính trị, xã hội; chủ động đề ra các hoạt động và phong trào thi đua cho đoàn viên, sinh viên; tiếp tục đổi mới và phát triển các phong trào tình nguyện vì cộng đồng. Hoạt động của Đoàn thanh niên, Hội sinh viên trong các trường phải thực sự dân chủ. 3. KẾT LUẬN Tư tưởng và đạo đức Hồ Chí Minh có vai trò rất tích cực đối với việc nâng cao lí tưởng và nhận thức của sinh viên, hiện nay. Đạo đức Hồ Chí Minh không chỉ giúp cho sinh viên nâng cao thế giới quan, nhân sinh quan mà còn có lí tưởng, nhận thức, lối sống phù hợp. Chẳng hạn, đạo đức Hồ Chí Minh về lòng yêu thương con người giúp cho các bạn trẻ giàu lòng nhân ái hơn, quan tâm hơn đến người khác, sống có trách nhiệm hơn với bản thân, gia đình và xã hội. Hay, đạo đức Bác Hồ về tiết kiệm rất phù hợp với bối cảnh KT -XH hiện nay; bản thân những lời dạy của Bác cũng rất gần gũi, có thể áp dụng trong đời sống thực tiễn. Không chỉ vậy, với sinh viên, những người đang hoàn thiện nhân cách, thì đạo đức Bác Hồ là chuẩn mực để các em học tập và noi theo. Do đó, việc tiếp tục giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh một cách sâu sắc hơn, đầy đủ hơn, toàn diện hơn, cụ thể hơn, thuyết phục hơn trong nhà trường càng cần thiết trong giai đoạn hiện nay. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Đảng Cộng sản Việt Nam (2011). Nghị quyết Đại hội đại biếu toàn quốc lần thứ XI. 2. Hồ Chí Minh toàn tập, tập 4 (2011). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật. 3. Hồ Chí Minh toàn tập, tập 5 (2011). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật. 4. Hồ Chí Minh toàn tập, tập 7 (2011). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật. 5. Hồ Chí Minh toàn tập, tập 9 (2011). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật. 6. Hồ Chí Minh toàn tập, tập 10 (2011). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật. 7. Hồ Chí Minh toàn tập, tập 8 (2011). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật. 848