intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Vai trò của chủ nghĩa Mác - Lênin với Việt Nam - qua nhận định, đánh giá của Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

32
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết bước đầu, nghiên cứu, tìm hiểu những quan điểm cơ bản của Hồ Chí Minh về vai trò của chủ nghĩa Mác - Lênin với Việt Nam, nhìn nhận vai trò của chủ nghĩa Mác - Lênin với Việt Nam qua nhận định, đánh giá, lăng kính của Hồ Chí Minh.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Vai trò của chủ nghĩa Mác - Lênin với Việt Nam - qua nhận định, đánh giá của Hồ Chí Minh

  1. “100 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác - Lênin” (1920 - 2020) VAI TRÕ CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VỚI VIỆT NAM - QUA NHẬN ĐỊNH, ĐÁNH GIÁ CỦA HỒ CHÍ MINH ThS. Lê Thị Lan Anh Trường Đại học Hoa Lư Tóm tắt Bài viết bước đầu, nghiên cứu, tìm hiểu những quan điểm cơ bản của Hồ Chí Minh về vai trò của chủ nghĩa Mác - Lênin với Việt Nam, nhìn nhận vai trò của chủ nghĩa Mác - Lênin với Việt Nam qua nhận định, đánh giá, lăng kính của Hồ Chí Minh. Qua đó làm rõ vai trò của chủ nghĩa Mác - Lênin với Việt Nam qua lăng kính, nhận định, đánh giá của tầm vĩ nhân - Hồ Chí Minh và cũng làm rõ vai trò của Người trong việc nhận định, đánh giá, vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện lịch sử cụ thể của Việt Nam, góp phần tạo động lực thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ, to lớn sự nghiệp cách mạng Việt Nam xuyên suốt chiều dài lịch sử, vượt qua bao thăng trầm, biến cố lịch sử. Từ khóa: Chủ nghĩa Mác - Lênin, Việt Nam, nhận định, đánh giá, Hồ Chí Minh. I. MỞ ĐẦU “Chủ nghĩa Mác - Lênin là hệ thống các quan điểm và học thuyết khoa học do C. Mác và Ph. Ăngghen xây dựng; V.I. Lênin bảo vệ và phát triển; đƣợc hình thành và phát triển trên cơ sở thực tiễn và kế thừa những giá trị của lịch sử tƣ tƣởng nhân loại; là thế giới quan, phƣơng pháp luận chung nhất của nhận thức khoa học và thực tiễn cách mạng; là khoa học về sự nghiệp giải phóng giai cấp vô sản, giải phóng nhân dân lao động khỏi mọi chế độ áp bức, bóc lột và tiến tới giải phóng con ngƣời” 1. Hồ Chí Minh là một nhà tƣ tƣởng, nhà lý luận lớn, vĩ đại, thông thái, hiếm có của thế giới ngày nay. Ngƣời sớm tiếp cận, khẳng định, đi theo, thủy chung, son sắt, trung thành, kiên định, vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào thực tiễn cách mạng Việt Nam. Chủ nghĩa Mác - Lênin là cơ sở thế giới quan và phƣơng pháp luận, nguồn gốc lý luận quan trọng, trực tiếp, quyết định bản chất tƣ tƣởng Hồ Chí Minh. Vì vậy, Hồ Chí Minh có cơ sở, điều kiện đƣa ra những quan điểm đúng đắn, độc đáo, sâu sắc, sáng tạo về vai trò của chủ nghĩa Mác - Lênin với Việt Nam. Bài viết bƣớc đầu, nghiên cứu, tìm hiểu những quan điểm cơ bản của Hồ Chí Minh về vai trò của chủ nghĩa Mác - Lênin 1 Bộ Giáo dục và Đào tạo (2017), Giáo trình Những nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác - Lênin, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 51 |
  2. Phần I. Chủ nghĩa Mác - Lênin - Giá trị trường tồn và sức sống thời đại với Việt Nam. Qua đó, làm rõ vai trò của chủ nghĩa Mác - Lênin với Việt Nam qua lăng kính, nhận định, đánh giá của tầm vĩ nhân - Hồ Chí Minh. II. NỘI DUNG 2.1. Chủ nghĩa Mác - Lênin - nơi trú ngụ, tiềm ẩn, khơi nguồn, phát tích con đường cứu nước, giải phóng dân tộc; “ngọn lửa” chấm dứt sự “tăm tối” - khủng hoảng sâu sắc về đường lối cứu nước, giải phóng dân tộc Việt Nam đầu thế kỷ XX Gần 32 năm khi Pháp xâm lƣợc Việt Nam, năm 1890, Nguyễn Tất Thành đƣợc sinh ra trong một gia đình nhà nho tiến bộ, có tinh thần yêu nƣớc, thƣơng dân. Kế thừa truyền thống yêu nƣớc, thƣơng dân của dân tộc, quê hƣơng và gia đình Nguyễn Tất Thành sớm hình thành tấm lòng yêu nƣớc, thƣơng dân. Khảo nghiệp tình hình thực tiễn trong nƣớc, tổng kết các con đƣờng cứu nƣớc của các nhà cách mạng Việt Nam tiền bối theo các khuynh hƣớng, lập trƣờng tƣ tƣởng khác nhau, Ngƣời rất kính yêu, khâm phục, nhƣng sớm nhận ra những hạn chế, không tán thành con đƣờng cứu nƣớc của các nhà cách mạng Việt Nam. Ngƣời quyết định ra nƣớc ngoài tìm đƣờng cứu nƣớc, cứu dân. Trong hành trình ấy, Ngƣời đã trực tiếp quan sát những chuyển biến cách mạng tại nhiều nƣớc ở châu Âu, châu Phi, châu Á, Bắc Mỹ và Trung Đông, Ngƣời khảo sát các cuộc cách mạng điển hình trên thế giới nhƣ cách mạng Anh, Pháp, Mỹ, Cách mạng tháng Mƣời Nga... “Cách mệnh Pháp cũng nhƣ cách mệnh Mỹ, nghĩa là cách mệnh tƣ bản, cách mệnh không đến nơi, tiếng là cộng hòa và dân chủ, kỳ thực trong thì nó tƣớc lục, công nông, ngoài thì nó áp bức thuộc địa”2; “Trong thế giới bây giờ chỉ có cách mệnh Nga là đã thành công, và thành công đến nơi, nghĩa là dân chúng đƣợc hƣởng cái hạnh phúc tự do, bình đẳng thật, không phải tự do và bình đẳng giả dối nhƣ đế quốc chủ nghĩa Pháp khoe khoang bên An Nam”3. Tháng 7/1920, Ngƣời đến với chủ nghĩa Mác - Lênin, tìm ra con đƣờng cứu nƣớc, giải phóng dân tộc Việt Nam thông qua Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của V.I. Lênin. Sau này, trong một bài báo Ngƣời tâm sự, trƣớc khi đến với Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của V.I. Lênin, “tôi chƣa hề đọc một quyển sách nào của Lênin viết”4. Trong một cuộc họp, một đồng chí đã đƣa cho tôi đọc Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của V.I. Lênin. “Trong Luận cƣơng ấy, có những chữ chính trị khó hiểu. Nhƣng cứ đọc đi đọc lại nhiều lần, cuối cùng tôi cũng hiểu đƣợc phần chính. Luận cƣơng của 2 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.296. 3 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.304. 4 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.651. |52
  3. “100 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác - Lênin” (1920 - 2020) Lênin làm cho tôi rất cảm động, phấn khởi, sáng tỏ, tin tƣởng biết bao! Tôi vui mừng đến phát khóc lên. Ngồi một mình trong buồng mà tôi nói to lên nhƣ đang nói trƣớc quần chúng đông đảo: “Hỡi đồng bào bị đọa đày đau khổ! Đây là cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đƣờng giải phóng chúng ta!”5. Đánh giá về Cách mạng tháng Mƣời, chủ nghĩa Mác - Lênin, Ngƣời viết: “Cách mạng tháng Mƣời vĩ đại là ngọn đèn pha soi sáng cuộc đấu tranh cho tự do và hạnh phúc. Cách mạng tháng Mƣời đã đem lại cho chúng tôi chủ nghĩa Mác - Lênin. Học thuyết bất hủ đó đã vạch ra con đƣờng mà chúng tôi phải đi theo”6; “Cách mạng tháng Mƣời thắng lợi là nhƣ sấm sét giáng vào nền tảng chủ nghĩa thực dân. Bản luận cƣơng của Lênin về vấn đề thuộc địa đã soi sáng con đƣờng đấu tranh giải phóng cho các dân tộc bị áp bức”7; “Ánh sáng của Cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng Mƣời vĩ đại xua tan màn đêm bao phủ, chiếu sáng chân trời; Luận cƣơng của Lênin về các vấn đề dân tộc và thuộc địa đã trở thành ngôi sao dẫn đƣờng trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc chúng tôi”8; “Chủ nghĩa Lênin đối với chúng ta, những ngƣời cách mạng và nhân dân Việt Nam, không những là cái "cẩm nang" thần kỳ, không những là cái kim chỉ nam, mà còn là mặt trời soi sáng con đƣờng chúng ta đi tới thắng lợi cuối cùng, đi tới chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản”9. Điếu văn của Ban Chấp hành Trung ƣơng Đảng đọc tại Lễ truy điệu Chủ tịch Hồ Chí Minh đƣợc cử hành trọng thể tại Quảng trƣờng Ba Đình, Hà Nội sáng ngày 9/9/1969, khẳng định: “Với tấm lòng yêu nƣớc nồng nàn, Hồ Chủ tịch đã sớm đến với chủ nghĩa Mác - Lênin, tìm thấy ở chủ nghĩa Mác - Lênin ánh sáng soi đƣờng cứu dân, cứu nƣớc”10. Nhƣ vậy, Cách mạng tháng Mƣời vĩ đại, chủ nghĩa Mác - Lênin, Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của V.I. Lênin - nơi trú ngụ, tiềm ẩn, khơi nguồn, phát tích để Nguyễn Ái Quốc con đƣờng cứu nƣớc, giải phóng dân tộc Việt Nam. “Trong lúc đó thì Cách mạng tháng Mƣời vĩ đại thành công ở Nga. Lênin tổ chức Quốc tế Cộng sản. Rồi Lênin phát biểu Luận cƣơng cách mạng thuộc địa. Những việc đó làm cho tôi thấy rằng: Nhân dân lao động Đông Dƣơng, nhân dân các thuộc địa và nhân dân lao động muốn tự giải phóng thì phải đoàn kết lại và làm cách mạng. Vì vậy, tôi trở nên ngƣời theo chủ nghĩa Mác - Lênin”11. 5 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.652. 6 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 11, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.12. 7 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.709. 8 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.557. 9 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.563. 10 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 15, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.626. 11 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 14, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.700. 53 |
  4. Phần I. Chủ nghĩa Mác - Lênin - Giá trị trường tồn và sức sống thời đại 2.2. Chủ nghĩa Mác - Lênin là một học thuyết khoa học, “chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh nhất”; là chủ nghĩa vạch ra con đường duy nhất đúng cho cách mạng Việt Nam Trƣớc khi đến với chủ nghĩa Mác - Lênin, Nguyễn Ái Quốc đã có vốn văn hóa Quốc học, phƣơng Đông, phƣơng Tây, vốn sống thực tiễn, kinh nghiệm từng trải phong phú, sâu sắc. Với tƣ duy rộng mở, Ngƣời nghiên cứu nhiều học thuyết, nhiều chủ nghĩa khác nhau; tự nhận mình là “học trò nhỏ” của Phật, Chúa Jesu, C. Mác, Tôn Dật Tiên. Ngƣời khẳng định: chủ nghĩa Mác - Lênin là “phát minh vĩ đại nhất”12 của thời đại, của tƣ tƣởng khoa học về giải phóng loài ngƣời. Dẫn lại lời Xtalin, Ngƣời khẳng định: Lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin là: “Khoa học về các quy luật phát triển của tự nhiên và xã hội; khoa học về cách mạng của quần chúng bị áp bức và bị bóc lột; khoa học về thắng lợi của chủ nghĩa xã hội ở tất cả các nƣớc; khoa học về xây dựng chủ nghĩa cộng sản”13. Nhƣ vậy, theo Ngƣời, chủ nghĩa Mác - Lênin là một học thuyết khoa học, cách mạng, triệt để. Nguyễn Ái Quốc khẳng định, chủ nghĩa Mác - Lênin là học thuyết chân chính, nhân văn nhất; học thuyết duy nhất khoa học hƣớng đến giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc và giải phóng con ngƣời. Theo Ngƣời, chủ nghĩa Mác - Lênin là học thuyết, chủ nghĩa đứng về chính nghĩa, bênh vực, bảo vệ và hƣớng đến giải phóng nhân dân lao động cần lao khỏi áp bức, bóc lột, bất công. Ngƣời viết: “Trong con mắt của các dân tộc thuộc địa, trong lịch sử cuộc đời khổ đau và bị mất quyền của các dân tộc thuộc địa, Lênin là ngƣời sáng tạo ra cuộc đời mới, là ngọn hải đăng chỉ dẫn con đƣờng đi tới giải phóng cho toàn thể nhân loại bị áp bức”14; “Khi còn sống, Lênin là ngƣời thầy, ngƣời cha của nhân dân bị áp bức. Sau khi mất, Ngƣời là ngôi sao chỉ đƣờng tiến tới sự nghiệp giải phóng vĩ đại của nhân dân bị áp bức. Lênin sống mãi trong lòng mọi ngƣời dân nô lệ ở các nƣớc thuộc địa!”15; “Đối với tất cả các dân tộc bị áp bức và bị nô dịch, Lênin đã thể hiện một bƣớc ngoặt trong lịch sử cuộc đời đau khổ và bị mất quyền của họ, là tƣợng trƣng cho một tƣơng lai mới, xán lạn”16. Nắm vững, thấu đáo tinh thần, hạt nhân, cốt lõi của chủ nghĩa Mác - Lênin, Ngƣời, có cách giải thích độc đáo, sáng tạo: Hiểu chủ nghĩa Mác - Lênin tức là “hết lòng hết sức phụng sự nhân dân, phụng sự Tổ 12 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.299. 13 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 11, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.95-96. 14 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.148. 15 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.224. 16 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.235. |54
  5. “100 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác - Lênin” (1920 - 2020) quốc; bất kỳ việc to việc nhỏ cũng nhằm mục đích ấy; đó là chủ nghĩa Mác - Lênin. Nếu không hết lòng hết sức phụng sự nhân dân, tự kiêu, tự đại, tự tƣ tự lợi, nhƣ thế là trái với chủ nghĩa Mác - Lênin,… chủ nghĩa Mác - Lênin là phải đi đúng đƣờng, phải phụng sự lợi ích chung, chứ không có gì cao xa”17; là “cách mạng phân công cho việc gì,… đều phải làm tròn nhiệm vụ18; là “… phải sống với nhau có tình có nghĩa. Nếu thuộc bao nhiêu sách mà sống không có tình có nghĩa thì sao gọi là hiểu chủ nghĩa Mác - Lênin đƣợc”19. Đến với chủ nghĩa Mác - Lênin, từ trong sâu thẳm bản chất nó, Hồ Chí Minh khẳng định là chủ nghĩa, học thuyết khoa học vạch ra con đƣờng duy nhất đúng cho cách mạng Việt Nam. Ngƣời khẳng định: “Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhƣng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh nhất là chủ nghĩa Lênin”20; “Chỉ có giải phóng giai cấp vô sản thì mới giải phóng đƣợc dân tộc; cả hai cuộc giải phóng này chỉ có thể là sự nghiệp của chủ nghĩa cộng sản và cách mạng thế giới”21; “Muốn cứu nƣớc và giải phóng dân tộc không có con đƣờng nào khác là cách mạng vô sản”22; “Từng bƣớc một, trong cuộc đấu tranh, vừa nghiên cứu lý luận Mác - Lênin, vừa làm công tác thực tế, dần dần tôi hiểu đƣợc rằng chỉ có chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản mới giải phóng đƣợc các dân tộc bị áp bức và những ngƣời lao động trên thế giới khỏi ách nô lệ”23; “Không có lực lƣợng gì ngăn trở đƣợc mặt trời mọc. Không có lực lƣợng gì ngăn trở đƣợc lịch sử loài ngƣời tiến lên. Cũng không có lực lƣợng gì ngăn trở đƣợc chủ nghĩa xã hội phát triển”24; “Con đƣờng tiến tới chủ nghĩa xã hội của các dân tộc là con đƣờng chung của thời đại, của lịch sử, không ai ngăn cản nổi”25. 2.3. Chủ nghĩa Mác - Lênin là nhân tố hình thành và một trong các nhân tố, thành tố hạt nhân cấu trúc nên nền tảng tư tưởng, cốt lõi đảm bảo sự vững mạnh của Đảng Cộng sản Việt Nam Hồ Chí Minh - là ngƣời Việt Nam đầu tiên đến và tìm thấy con đƣờng cứu nƣớc, 17 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 10, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.290. 18 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 15, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.668. 19 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 15, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.669. 20 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.289. 21 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 1, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.441. 22 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.30. 23 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.563. 24 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 11, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.158. 25 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 11, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.19. 55 |
  6. Phần I. Chủ nghĩa Mác - Lênin - Giá trị trường tồn và sức sống thời đại giải phóng dân tộc, đƣợc coi là con đƣờng duy nhất đúng của cách mạng Việt Nam; đồng thời lại là ngƣời đầu tiên, có công lớn nhất trong tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam để sáng lập ra Đảng Cộng sản Việt Nam. Là ngƣời sáng lập, lãnh đạo, rèn luyện Đảng Cộng sản Việt Nam, Hồ Chí Minh thấy đƣợc vai trò to lớn của chủ nghĩa Mác - Lênin đối với Đảng Cộng sản Việt Nam. Theo Ngƣời, chủ nghĩa Mác - Lênin nhân tố hình thành Đảng Cộng sản Việt Nam. Trong tác phẩm Thường thức chính trị (9/1953), Ngƣời viết: “Đảng kết hợp phong trào cách mạng Việt Nam với chủ nghĩa Mác - Lênin”26. Trong tác phẩm Ba mươi năm hoạt động của Đảng27, Ngƣời tiếp tục khẳng định: “Chủ nghĩa Mác - Lênin kết hợp với phong trào công nhân và phong trào yêu nƣớc đã dẫn tới việc thành lập Đảng Cộng sản Đông Dƣơng vào đầu năm 1930”28. Với tầm nhìn xuyên thấu lịch sử, trƣớc lúc Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, Hồ Chí Minh đã khẳng định chủ nghĩa Mác - Lênin là nền tảng tƣ tƣởng, đảm bảo cho sự vững mạnh của Đảng Cộng sản Việt Nam. Trong tác phẩm Đường Kách mệnh (1927), Ngƣời viết: “Trƣớc hết phải có đảng cách mệnh, để trong thì vận động và tổ chức dân chúng, ngoài thì liên lạc với dân tộc bị áp bức và vô sản giai cấp mọi nơi. Đảng có vững cách mệnh mới thành công, cũng nhƣ ngƣời cầm lái có vững thuyền mới chạy. Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm cốt, trong đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải theo chủ nghĩa ấy. Đảng mà không có chủ nghĩa cũng nhƣ ngƣời không có trí khôn, tàu không có bàn chỉ nam. Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhƣng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh nhất là chủ nghĩa Lênin”29. Nhƣ vậy, đối với Ngƣời chủ nghĩa Mác - Lênin không chỉ là nhân tố hình thành và nền tảng tƣ tƣởng, mà còn là nhân tố then chốt, ngọn nguồn đảm bảo cho Đảng Cộng sản Việt Nam vững mạnh, cách mạng đi tới thành công. Vì vậy, ta mới hiểu vì sao trong suốt cả cuộc đời, Ngƣời lại luôn luôn chăm lo, coi trọng công tác xây dựng Đảng. Với mong muốn, khát vọng cháy bỏng: “Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nƣớc Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới30, trƣớc lúc đi xa Ngƣời căn dặn: “Trƣớc hết nói về Đảng… Các đồng chí từ 26 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.275. 27 Bài viết cho tạp chí Những vấn đề hòa bình và chủ nghĩa xã hội (số 2/1960), nhân dịp kỷ niệm 30 năm Ngày thành lập Đảng. 28 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.406. 29 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.289. 30 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 15, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.623. |56
  7. “100 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác - Lênin” (1920 - 2020) Trung ƣơng đến các chi bộ cần phải giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng nhƣ giữ gìn con ngƣơi của mắt mình… Đảng ta là một đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tƣ. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là ngƣời lãnh đạo, là ngƣời đầy tớ thật trung thành của nhân dân”31. 2.4. Chủ nghĩa Mác - Lênin phải được nhận thức và vận dụng sáng tạo vào điều kiện lịch sử cụ thể của Việt Nam Suốt cả cuộc đời kiên trì, kiên định, thủy chung, son sắt đi theo, nắm vững bản chất, linh hồn, giá trị cốt lõi của chủ nghĩa Mác - Lênin, Hồ Chí Minh thƣờng xuyên nhấn mạnh: Chủ nghĩa Mác - Lênin phải đƣợc nhận thức và vận dụng sáng tạo vào điều kiện lịch sử cụ thể của Việt Nam. Ngƣời theo chủ nghĩa Mác - Lênin phải là ngƣời tỉnh táo, sáng tạo, vừa tránh giáo điều, dập khuôn máy móc, vừa tránh cơ hội, xét lại. Nắm vững những quan điểm cốt lõi của chủ nghĩa Mác - Lênin, Ngƣời khẳng định: “Chủ nghĩa Mác - Lênin nhận rằng: Trong cả tổng quá trình phát triển tuyệt đối của toàn thể vũ trụ thì những quá trình phát triển cụ thể chỉ là tƣơng đối. Do đó, những sự hiểu biết của ngƣời ta trong từng giai đoạn nhất định chỉ là những sự thật tƣơng đối trong cái sự thật tuyệt đối to lớn. Vô số sự thật tƣơng đối họp lại thành sự thật tuyệt đối. Sự phát triển của quá trình khách quan chứa đầy mâu thuẫn và đấu tranh. Sự phát triển của hiểu biết cũng đầy mâu thuẫn và đấu tranh. Công việc xã hội phát sinh, phát triển và tiêu diệt là vô cùng. Sự hiểu biết phát sinh, phát triển cũng là vô cùng. Cứ tiến lên mãi, thì sự hiểu biết cũng sâu sắc thêm mãi. Sự biến đổi trong thế giới không bao giờ hết, cho nên sự hiểu biết trong thực hành cũng không bao giờ hết, chủ nghĩa Mác - Lênin luôn luôn mở rộng đƣờng hiểu biết sự thật trong thực hành, chứ không hạn chế nó. Chủ quan và khách quan, lý luận và thực hành, biết và làm, là thống nhất. Chúng ta chống sai lầm tả khuynh và hữu khuynh, vì nó trái với điều kiện lịch sử”32. Ngƣời khẳng định tính sáng tạo không ngừng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tập trung thể hiện ở nguyên tắc căn bản thống nhất giữa lý luận và thực tiễn. Dẫn lại lời của Lênin, Ngƣời nói: “… trong khi nhấn mạnh sự quan trọng của lý luận, đã nhiều lần đồng chí Lênin nhắc đi nhắc lại rằng lý luận cách mạng không phải là giáo điều, nó là kim chỉ nam cho hành động cách mạng; và lý luận không phải là một cái gì cứng nhắc, 31 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 15, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.611-612. 32 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 7, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.129. 57 |
  8. Phần I. Chủ nghĩa Mác - Lênin - Giá trị trường tồn và sức sống thời đại nó đầy tính chất sáng tạo; lý luận luôn luôn cần đƣợc bổ sung bằng những kết luận mới rút ra từ trong thực tiễn sinh động. Những ngƣời cộng sản các nƣớc phải cụ thể hóa chủ nghĩa Mác - Lênin cho thích hợp với điều kiện hoàn cảnh từng lúc và từng nơi”33. Theo Ngƣời, học tập chủ nghĩa Mác - Lênin là phải sáng tạo, là học lập trƣờng, quan điểm, phƣơng pháp, học tập cái tinh thần xử trí mọi việc, đối với mọi ngƣời và đối với bản thân mình. Ngƣời nhấn mạnh: “Chúng ta phải nâng cao sự tu dƣỡng về chủ nghĩa Mác - Lênin để dùng lập trƣờng, quan điểm, phƣơng pháp chủ nghĩa Mác - Lênin mà tổng kết những kinh nghiệm của Đảng ta, phân tích một cách đúng đắn những đặc điểm của nƣớc ta. Có nhƣ thế, chúng ta mới có thể dần dần hiểu đƣợc quy luật phát triển của cách mạng Việt Nam, định ra đƣợc những đƣờng lối, phƣơng châm, bƣớc đi cụ thể của cách mạng xã hội chủ nghĩa thích hợp với tình hình nƣớc ta”34. “Học tập chủ nghĩa Mác - Lênin là học tập cái tinh thần xử trí mọi việc, đối với mọi ngƣời và đối với bản thân mình; là học tập những chân lý phổ biến của chủ nghĩa Mác - Lênin để áp dụng một cách sáng tạo vào hoàn cảnh thực tế của nƣớc ta. Học để mà làm. Lý luận đi đôi với thực tiễn. Nhƣng có đồng chí học thuộc lòng một số sách vở về chủ nghĩa Mác - Lênin. Họ tự cho mình là hiểu biết chủ nghĩa Mác - Lênin hơn ai hết. Song, khi gặp việc thực tế, thì họ hoặc là máy móc, hoặc là lúng túng. Lời nói và việc làm của họ không nhất trí. Họ học sách vở Mác - Lênin, nhƣng không học tinh thần Mác - Lênin. Học để trang sức, chứ không phải để vận dụng vào công việc cách mạng. Đó cũng là chủ nghĩa cá nhân”35. Vì vậy, nhiều lần Ngƣời nhắc nhở phải coi trọng việc học tập, vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin. Ngƣời nói: “Phải học tập…”36, “cố gắng học tập…”37, “ra sức học tập chủ nghĩa Mác - Lênin”38 để “… áp dụng vào công tác hàng ngày”39, “… áp dụng nó vào công tác cách mạng thực tế”40. Cùng với việc nhấn mạnh phải coi trọng việc học tập, vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, Ngƣời cũng phê bình, cảnh báo tránh dập khuôn, máy móc, giáo điều trong học tập và áp dụng chủ nghĩa Mác - Lênin. Ngƣời nhắc nhở: “Chủ nghĩa 33 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 11, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.95. 34 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 11, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.92. 35 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 11, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.611. 36 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 11, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.474. 37 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 11, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.610. 38 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 11, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.603. 39 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.100. 40 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 6, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.298. |58
  9. “100 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác - Lênin” (1920 - 2020) Mác - Lênin không phải ở đâu ngƣời ta cũng làm cộng sản, cũng làm Xô viết”41; “Ta không thể giống Liên Xô, vì Liên Xô có phong tục tập quán khác, có lịch sử địa lý khác. Các cô, các chú có thảo luận về Đại hội Đảng Cộng sản Liên Xô lần thứ XX không? Đại hội đã chỉ cho ta thấy ta có thể đi con đƣờng khác để tiến lên chủ nghĩa xã hội”42. Học chủ nghĩa Mác - Lênin “không nên nói trên trời dƣới đất, nào là khách quan, chủ quan, nào là tích cực, tiêu cực, không đâu vào đâu cả… Không nên lúc nào cũng trích C. Mác, cũng trích Lênin…”43; “… chúng ta phải học chủ nghĩa Mác - Lênin để phân tích và giải quyết các vấn đề cụ thể của cách mạng nƣớc ta, cho hợp với điều kiện đặc biệt của nƣớc ta”44. 2.5. Chủ nghĩa Mác - Lênin soi sáng con đường, góp phần quan trọng vào mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam Theo Hồ Chí Minh, chủ nghĩa Mác - Lênin là nền tảng tƣ tƣởng của Đảng, vạch đƣờng đúng đắn cho cách mạng Việt Nam, giúp Đảng Cộng sản Việt Nam giành quyền lãnh đạo cách mạng ngay từ khi mới ra đời. Ngƣời nói: “Cách mạng tháng Mƣời vĩ đại là ngọn đèn pha soi sáng cuộc đấu tranh cho tự do và hạnh phúc. Cách mạng tháng Mƣời đã đem lại cho chúng tôi chủ nghĩa Mác - Lênin. Học thuyết bất hủ đó đã vạch ra con đƣờng mà chúng tôi phải đi theo”45; “Thấm nhuần chủ nghĩa Mác - Lênin, Đảng đã đề ra đƣờng lối cách mạng đúng đắn. Trong bản Cương lĩnh cách mạng tư sản dân quyền năm 1930, Đảng đã nêu rõ nhiệm vụ chống đế quốc và chống phong kiến, thực hiện dân tộc độc lập, ngƣời cày có ruộng. Cƣơng lĩnh ấy rất phù hợp với nguyện vọng thiết tha của đại đa số nhân dân ta là nông dân. Vì vậy, Đảng đã đoàn kết đƣợc những lực lƣợng cách mạng to lớn chung quanh giai cấp mình. Còn các đảng phái của các giai cấp khác thì hoặc bị phá sản, hoặc bị cô lập. Do đó, quyền lãnh đạo của Đảng ta - Đảng của giai cấp công nhân - không ngừng củng cố và tăng cƣờng”46. Sau này, trong mỗi chặng đƣờng cách mạng, khi tổng kết, đánh giá về những thành tựu, thắng lợi của cách mạng Việt Nam, Hồ Chí Minh luôn luôn nhấn mạnh đến tính “đúng đắn”, vai trò chỉ lối, đƣa đƣờng, góp phần quyết định vào những thắng lợi 41 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 6, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.573. 42 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 10, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.39. 43 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 14, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.161. 44 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 11, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.95-96. 45 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 11, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.12. 46 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.407. 59 |
  10. Phần I. Chủ nghĩa Mác - Lênin - Giá trị trường tồn và sức sống thời đại cách mạng Việt Nam của chủ nghĩa Mác - Lênin. Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, Ngƣời nói thắng lợi của Cách mạng tháng Tám ở Việt Nam: “… một lần nữa đã chứng tỏ tính chất đúng đắn của chủ nghĩa Mác - Lênin về vấn đề dân tộc và thuộc địa, tính chất đúng đắn của đƣờng lối mà Cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng Mƣời năm 1917 đã vạch ra”47. Sau chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954, nhiều lần Ngƣời khẳng định thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, chiến thắng Điện Biên Phủ, chứng minh tính đúng đắn của chủ nghĩa Mác - Lênin. Ngƣời khẳng định: “ Thắng lợi của,… cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ rằng một dân tộc dù nhỏ yếu, nhƣng đoàn kết chặt chẽ dƣới sự lãnh đạo của giai cấp công nhân và Đảng của nó, đi đúng đƣờng lối của chủ nghĩa Mác - Lênin, thì nhất định đánh thắng đƣợc đế quốc xâm lƣợc”48; “Chiến thắng Điện Biên Phủ càng làm sáng ngời chân lý của chủ nghĩa Mác - Lênin trong thời đại ngày nay: Chiến tranh xâm lƣợc của bọn đế quốc nhất định thất bại, cách mạng giải phóng của các dân tộc nhất định thành công” 49; “Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đã kết thúc cuộc kháng chiến trƣờng kỳ... Chúng tôi coi chiến thắng này là thắng lợi của chủ nghĩa Mác - Lênin đƣợc áp dụng một cách đúng đắn trong những điều kiện dân tộc của Việt Nam”50. Ngƣời kết luận: “Nói tóm lại, chín năm trƣớc nhân dân ta bị làm nô lệ, ngày nay nhân dân ta là chủ nhân ông. Kết quả ấy cũng vì có chủ nghĩa Mác - Lênin soi sáng con đƣờng cách mạng của chúng ta51; vì “Đảng ta thấm nhuần chủ nghĩa Mác - Lênin”52. Tổng kết lịch sử ba mƣơi năm đấu tranh của Đảng, Ngƣời đã dạy chúng ta rằng: “Thấm nhuần chủ nghĩa Mác - Lênin, tuyệt đối trung thành với lợi ích của giai cấp vô sản và của dân tộc; giữ gìn sự đoàn kết nhất trí trong Đảng và sự đoàn kết nhất trí giữa các đảng cộng sản, giữa các nƣớc trong đại gia đình xã hội chủ nghĩa, đó là cái bảo đảm chắc chắn nhất cho cách mạng thắng lợi”53. Trả lời phỏng vấn của Sáclơ Phuốcniô, phóng viên báo l'Humanité (Pháp) ngày 15/7/1969, Ngƣời nhấn mạnh: “Về phần chúng tôi, chính là do cố gắng vận dụng những lời dạy của Lênin, nhƣng vận dụng một cách sáng tạo, phù hợp với thực tế Việt Nam ngày nay, mà chúng tôi đã chiến đấu và giành 47 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 11, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.175. 48 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.367. 49 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 14, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.271. 50 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.657 51 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.300. 52 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.34. 53 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.673. |60
  11. “100 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác - Lênin” (1920 - 2020) đƣợc những thắng lợi to lớn nhƣ đồng chí đã biết. Chúng tôi giành đƣợc thắng lợi đó là do nhiều nhân tố, nhƣng cần phải nhấn mạnh rằng - mà không phải chỉ nhân dịp kỷ niệm lần thứ 100 ngày sinh Lênin - chúng tôi giành đƣợc những thắng lợi đó trƣớc hết là nhờ cái vũ khí không gì thay thế đƣợc là chủ nghĩa Mác - Lênin”54. Với niềm tin sâu sắc vào tính đúng đắn của chủ nghĩa Mác - Lênin, của sự nghiệp cách mạng Việt Nam dƣới sự lãnh đạo của Đảng, Hồ Chí Minh khẳng định: “Từ trong học thuyết dạt dào sức sống của chủ nghĩa Lênin, chúng tôi khơi nguồn sức mạnh để giành thắng lợi cho sự nghiệp thiêng liêng là hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ, để giành thắng lợi cho chủ nghĩa xã hội!”55; “Chủ nghĩa Lênin đối với chúng ta, những ngƣời cách mạng và nhân dân Việt Nam, không những là cái "cẩm nang" thần kỳ, không những là cái kim chỉ nam, mà còn là mặt trời soi sáng con đƣờng chúng ta đi tới thắng lợi cuối cùng, đi tới chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản” 56; “Chúng tôi là những kẻ chiến thắng hiện tại cũng nhƣ trong tƣơng lai, vì con đƣờng đi của chúng tôi đƣợc học thuyết vĩ đại của chủ nghĩa Mác - Lênin soi sáng”57. Thực tiễn của sự vận động lịch sử cách mạng Việt Nam với những thắng lợi vĩ đại xuyên suốt chiều dài lịch sử chứng tỏ tính đúng đắn trong niềm tin son sắt của Ngƣời đối với chủ nghĩa Mác - Lênin. III. KẾT LUẬN Chủ tịch Hồ Chí Minh là lãnh tụ, bậc thầy, có bề dày thực tiễn của cách mạng Việt Nam; lại là nhà tƣ tƣởng, nhà lý luận vĩ đại hiếm có của thế giới ngày nay. Ngƣời có công lao đầu tiên, lớn nhất trong việc tuyên truyền, vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào thực tiễn Việt Nam. Vì vậy, Ngƣời có cơ sở, điều kiện đƣa ra những quan điểm đúng đắn, độc đáo, sâu sắc, sáng tạo về mối quan hệ giữa chủ nghĩa Mác - Lênin với Việt Nam, khẳng định những giá trị, vai trò hạt nhân, cốt lõi tiêu biểu, nổi bật của chủ nghĩa Mác - Lênin với Việt Nam. Bài viết bƣớc đầu, nghiên cứu, tìm hiểu những quan điểm cơ bản của Hồ Chí Minh về vai trò của chủ nghĩa Mác - Lênin với Việt Nam: Chủ nghĩa Mác - Lênin - chính là nơi trú ngụ, tiềm ẩn, khơi nguồn, phát tích con đƣờng cứu nƣớc, giải phóng dân tộc; “ngọn lửa” chấm dứt sự “tăm tối” - khủng hoảng sâu sắc về đƣờng lối cứu nƣớc, giải phóng dân tộc Việt Nam đầu thế kỷ XX; là một học thuyết khoa học, “chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh nhất”; là chủ 54 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 15, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.590. 55 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 9, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.415. 56 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.563. 57 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 7, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.313. 61 |
  12. Phần I. Chủ nghĩa Mác - Lênin - Giá trị trường tồn và sức sống thời đại nghĩa vạch ra con đƣờng duy nhất đúng cho cách mạng Việt Nam; là nhân tố hình thành và một trong các nhân tố, thành tố hạt nhân cấu trúc nên nền tảng tƣ tƣởng, cốt lõi đảm bảo sự vững mạnh của Đảng Cộng sản Việt Nam; phải đƣợc nhận thức và vận dụng sáng tạo vào điều kiện lịch sử cụ thể của Việt Nam, soi sáng con đƣờng, góp phần quan trọng vào mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam… Qua đó, làm rõ vai trò của chủ nghĩa Mác - Lênin với Việt Nam qua lăng kính, nhận định, đánh giá của tầm vĩ nhân - Hồ Chí Minh và cũng làm rõ vai trò của Ngƣời trong việc vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện lịch sử cụ thể của Việt Nam, thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ, to lớn sự nghiệp cách mạng Việt Nam qua bao thăng trầm, biến cố lịch sử. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Viện Mác - Lênin thuộc Ban Chấp hành Trung ƣơng Ðảng Cộng sản Liên Xô (1975), Các Mác - Tiểu sử, tập 1, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. 2. C. Mác và Ph. Ăngghen, Toàn tập, bản tiếng Ðức, tập 1 bổ sung, tr.594// Trích lại từ H. Ghem-cốp (2000), Cuộc đời của chúng tôi - Tiểu sử của C. Mác và Ph. Ăngghen, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 3. GS.TS. Hoàng Chí Bảo (Chủ biên) (2010), Bản chất khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội. 4. C. Mác và Ph. Ăngghen (1995), Toàn tập, (50 tập), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 5. V.I. Lênin (2005), Toàn tập, (55 tập), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 6. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, (15 tập), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. |62
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2