Vai trò của phụ nữ nông thôn trong phát triển kinh tế hộ ở huyện Đồng Hỷ

Nguyễn Thị Tâm và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 105(05): 93 - 100<br /> <br /> VAI TRÒ CỦA PHỤ NỮ NÔNG THÔN<br /> TRONG PHÁT TRIỂN KINH TẾ HỘ Ở HUYỆN ĐỒNG HỶ<br /> Nguyễn Thị Tâm*, Lê Thị Phương<br /> Trường Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật – ĐH Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Trên toàn thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng lao động nữ luôn đóng vai trò quan trọng trong<br /> đời sống kinh tế- xã hội của đất nước [2]. Lao động nữ là người đóng góp chính cho nền kinh tế và<br /> đấu tranh chống đói nghèo bằng cả những công việc được trả công và không được trả công ở gia<br /> đình, ngoài cộng đồng và nơi làm việc [3]. Tỷ lệ lao động nữ tham gia các ngành nông, lâm, ngư<br /> nghiệp ngày càng cao. Nhiều khâu trong sản xuất nông nghiệp do lao động nữ đảm nhiệm. Lao<br /> động nữ luôn là người đóng vai trò then chốt trong gia đình về khả năng sản xuất và tái sản xuất.<br /> Không phải ngẫu nhiên mà con người hiện đại đã khẳng định rằng “Giáo dục một người đàn ông được một người đàn ông, giáo dục một người đàn bà - được cả một gia đình” (R.Tagor). Đề cao<br /> vai trò của gia đình trong đời sống xã hội cũng chính là đề cao vai trò của người phụ nữ.<br /> Từ khóa: Vai trò, phụ nữ nông thôn, phát triển, kinh tế hộ, quản lý, sản xuất, thu nhập<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ*<br /> Vai trò của người phụ nữ luôn được đánh giá<br /> cao trong phát triển kinh tế hộ gia đình. Họ đã<br /> và đang tích cực tham gia với các hoạt động<br /> sản xuất và đóng vai trò quan trọng trong phát<br /> triển kinh tế ở nông thôn [3]. Trong nền kinh<br /> tế thị trường lấy kinh tế hộ làm đơn vị sản<br /> xuất cơ sở như hiện nay, phụ nữ nông thôn<br /> chiếm 80% trong tổng số phụ nữ của cả nước,<br /> góp phần quan trọng trong phát triển kinh tế<br /> gia đình và kinh tế xã hội. Thế nhưng trong<br /> thực tế, người phụ nữ nông thôn còn chịu<br /> nhiều thiệt thòi, chưa được sự quan tâm đúng<br /> mức về sức khoẻ, việc làm, địa vị xã hội, cả<br /> về tâm tư tình cảm; thiếu thông tin, thiếu điều<br /> kiện học tập để nâng cao trình độ [1]…Trong<br /> gia đình, vai trò của họ mờ nhạt so với người<br /> chồng trong việc ra các quyết định [2]. Đây là<br /> những bức xúc, trăn trở của không ít các nhà<br /> hoạch định chính sách. Vai trò của người phụ<br /> nữ hiện nay trong gia đình và ngoài xã hội<br /> như thế nào? Thực trạng vị trí của lao động<br /> nữ ở nông thôn hiện nay trong phát triển kinh<br /> tế ra sao? Giải pháp nào nhằm tháo gỡ những<br /> khó khăn mà lao động nữ đang gặp phải.<br /> Chính vì vậy, nghiên cứu vai trò của người<br /> phụ nữ nông thôn trong phát triển kinh tế hộ<br /> gia đình ở huyện Đồng Hỷ được đặt ra như<br /> một yêu cầu cấp bách.<br /> *<br /> <br /> Tel: 0985.869.130; Email: tamcoiktkt@gmail.com<br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Nghiên cứu được tiến hành dựa trên các<br /> phương pháp thu thập thông tin, xử lý thông<br /> tin, phân tích thông tin.<br /> Phương pháp chọn mẫu điều tra: Lựa chọn<br /> mẫu theo nhiều cấp trong đó đầu tiên các hộ<br /> nghiên cứu sẽ được phân thành 2 nhóm: thành<br /> thị và nông thôn, nhóm hộ nghèo và không<br /> nghèo. Các mẫu được chọn theo phương pháp<br /> ngẫu nhiên nhưng đảm bảo sao cho có cả hộ<br /> giàu, hộ khá, hộ trung bình, hộ cận nghèo và<br /> hộ nghèo. Do giới hạn nghiên cứu của đề tài<br /> nên tác giả chọn 200 hộ gia đình đại diện cho<br /> đại bộ phận các hộ của huyện Đồng Hỷ. Trong<br /> đó có 100 hộ nghèo và 100 hộ không nghèo.<br /> Trong tổng số 200 hộ được chọn thì có 40 hộ ở<br /> khu vực thành thị cụ thể ở trung tâm huyện<br /> Đồng Hỷ, còn 160 hộ ở khu vực nông thôn<br /> được phân bổ đều tại các xã: Tân Long, Văn<br /> Hán, Văn Lăng, Hợp Tiến. Mỗi xã chọn ra 40<br /> hộ ngẫu nhiên để phục vụ cho việc nghiên cứu.<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br /> Vai trò của lao động nữ tham gia quản lý<br /> điều hành sản xuất<br /> Ngày nay để phát triển kinh tế hộ gia đình,<br /> một trong những yếu tố không thể thiếu đó là<br /> vai trò của người phụ nữ. Phụ nữ không chỉ<br /> tham gia lao động chính trong các công việc<br /> trong gia đình, mà họ còn có vai trò quan<br /> 93<br /> <br /> 98Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Nguyễn Thị Tâm và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> trọng trong quản lý điều hành sản xuất của hộ.<br /> Qua phỏng vấn các hộ trong huyện Đồng Hỷ<br /> về quyền làm chủ hộ trên hai khu vực thành<br /> thị và nông thôn được thể hiện qua bảng 1.<br /> Thông qua số liệu phân tích từ bảng 1 ta thấy,<br /> tỉ lệ nữ làm chủ hộ ở cả hai khu vực thành thị<br /> và nông thôn đều chiếm tỉ lệ ít hơn so với<br /> nam giới. Trong khu vực thành thị, nữ làm<br /> chủ hộ chỉ chiếm 37,50%, nam giới chiếm<br /> 62,5%. Trong khu vực nông thôn, chủ hộ là<br /> nữ chiếm 22,50%, nam giới làm chủ hộ chiếm<br /> 77,50%. So sánh giữa hai khu vực thành thị<br /> và nông thôn, trong khu vực thành thị nữ giới<br /> làm chủ hộ nhiều hơn so với nữ giới trong khu<br /> vực nông thôn. Có sự khác nhau trong khu vực<br /> này là do phong tục tập quán, thường quan<br /> niệm đàn ông là người chủ trong gia đình.quản<br /> lý sản xuất trong hộ gia đình, cả hai khu vực<br /> thành thị và nông thôn tỷ lệ nữ tham gia quản<br /> lý sản xuất nhiều hơn so với Nam giới. Vì họ<br /> là người trực tiếp tham gia các hoạt động sản<br /> xuất trực tiếp. Sự tham gia quản lý của họ<br /> mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn.<br /> Vai trò của lao động nữ trong việc sản<br /> xuất và ra quyết định phân công lao động<br /> trong hộ<br /> Trong quá trình phỏng vấn hộ tại huyện Đồng<br /> Hỷ, tác giả đã thu thập và phân tích về quá<br /> trình phân công lao động và ra quyết định sản<br /> xuất tổng quát thành ngành chính là trồng trọt<br /> và chăn nuôi qua bảng số 2 và 3.<br /> Trong trồng trọt người có quyền quyết các công<br /> việc sản xuất nông nghiệp có sự khác nhau giữa<br /> lao động nam và nữ. Ở khu vực thành thị người<br /> phụ nữ tham gia quyết định sản xuất nhiều hơn<br /> so với phụ nữ trong khu vực nông thôn. Trong<br /> khu vực thành thị người đàn ông trong gia đình<br /> <br /> 105(05): 93 - 100<br /> <br /> thường tham gia các công việc xã hội hay tham<br /> gia vào các ngành kinh tế khác, do vậy họ giao<br /> quyền quyết định các công việc sản xuất cho<br /> người vợ, họ chỉ tham gia đóng góp ý kiến. Còn<br /> trong khu vực nông thôn thì người đàn ông lại<br /> có quyền quyết định nhiều hơn vì quan niệm<br /> người đàn ông là người chủ trong gia đình lên<br /> họ sẽ đứng ra quyết định các công việc trong<br /> sản xuất.<br /> Việc thực hiện các công việc trong sản xuất.<br /> Qua bảng số liệu ta thấy đối với việc làm đất và<br /> phun thuốc trừ sâu, đây là công việc nặng nhọc,<br /> độc hại đòi hỏi sức khoẻ, do vây công việc này<br /> thường do người chồng trong gia đình đảm<br /> nhiệm. Người vợ chỉ phụ giúp cho người chồng.<br /> Còn các công việc như gieo hạt, bón phân, tưới<br /> nước, thu hoạch và bán sản phẩm do phụ nữ<br /> đảm nhiệm. Như vậy trong trồng trọt, lao động<br /> nữ chính là lao động chính trong hộ, họ tham<br /> gia trong tất cả các công đoạn sản xuất, và đóng<br /> vai trò quan trọng trong sản xuất.<br /> Trong chăn nuôi phân công lao động và người<br /> ra quyết định đối với các công việc trong chăn<br /> nuôi như giống nuôi, kỹ thuật nuôi, quy mô,<br /> mua vật tư, bán sản phẩm thì từ 55% đến 65%<br /> người chồng có quyền quyết định, từ 25% đến<br /> 37% là do người vợ quyết định trong các hộ<br /> thuộc nhóm hộ thuộc khu vực thành thị.<br /> Trong khu vực nông thôn thì người chồng<br /> cũng tham gia quyết định là chủ yếu trong các<br /> công việc giống nuôi, quy mô sản xuất, còn<br /> các công việc như: kỹ thuật nuôi, mua vật tư,<br /> và bán sản phẩm lại do người vợ quyết định là<br /> chủ yếu, người chồng tham gia đóng góp ý<br /> kiến, cùng bàn bạc với vợ.<br /> <br /> Bảng 1: Tỷ lệ nữ làm chủ hộ và tham gia quản lý và điều hành sản xuất trong các hộ điều tra<br /> Chỉ tiêu<br /> 1.Nữ làm chủ hộ<br /> Số lượng (người)<br /> Cơ cấu (%)<br /> 2. Nữ tham gia quản lý sản xuất<br /> Số lượng (người)<br /> Cơ cấu (%)<br /> <br /> Nhóm hộ KV thành thị<br /> Nam<br /> Nữ<br /> <br /> Nhóm hộ KV nông thôn<br /> Nam<br /> Nữ<br /> <br /> 25<br /> 62,50<br /> <br /> 15<br /> 37,50<br /> <br /> 124<br /> 77,50<br /> <br /> 36<br /> 22,50<br /> <br /> 18<br /> 45,00<br /> <br /> 22<br /> 55,0<br /> <br /> 65<br /> 40,62<br /> <br /> 95<br /> 59,38<br /> <br /> Nguồn số liệu: Tổng hợp số liệu từ phiếu điều tra hộ,2012<br /> <br /> 94<br /> <br /> 99Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Nguyễn Thị Tâm và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 105(05): 93 - 100<br /> <br /> Bảng 2: Phân công lao động sản xuất và người ra quyết định trong trồng trọt của các nhóm hộ điều tra<br /> <br /> Công việc trong sản xuất<br /> I. Người ra quyết định<br /> 1. Giống cây trồng<br /> 2. Kỹ thuật canh tác<br /> 3. Mua công cụ sản xuất<br /> 4. Mua vật tư nông nghiệp<br /> 5. Bán sản phẩm<br /> 6. Thuê phương tiện LĐ<br /> <br /> Nhóm hộ khu vực thành thị<br /> Cả<br /> Đi<br /> Chồng<br /> Vợ<br /> hai<br /> thuê<br /> <br /> ĐVT:%<br /> Nhóm hộ khu vực nông thôn<br /> Cả<br /> Đi<br /> Chồng<br /> Vợ<br /> hai<br /> thuê<br /> <br /> 33,42<br /> 32,44<br /> 35,73<br /> 29,40<br /> 22,19<br /> 62,10<br /> <br /> 55,91<br /> 57,87<br /> 56,62<br /> 64,64<br /> 64,16<br /> 32,57<br /> <br /> 10,67<br /> 9,69<br /> 7,65<br /> 5,96<br /> 13,65<br /> 5,33<br /> <br /> 0,00<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> <br /> 43,21<br /> 45,68<br /> 43,31<br /> 48,71<br /> 57,75<br /> 61,36<br /> <br /> 41,35<br /> 39,30<br /> 48,35<br /> 40,64<br /> 35,67<br /> 31,58<br /> <br /> 15,44<br /> 15,02<br /> 8,34<br /> 11,65<br /> 6,58<br /> 7,06<br /> <br /> 0,00<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> <br /> II. Người thực hiện các khâu trong công việc<br /> 1. Làm đất<br /> 52,45<br /> 39,21<br /> 2. Gieo cấy<br /> 14,32<br /> 76,17<br /> 3. Bón phân, làm cỏ<br /> 9,58<br /> 84,25<br /> 4. Tưới tiêu nước<br /> 9,78<br /> 84,55<br /> 5. Phun thuốc trừ sâu<br /> 61,60<br /> 28,34<br /> 6. Thu hoạch<br /> 41,41<br /> 47,85<br /> 7. Bán sản phẩm<br /> 7,90<br /> 75,27<br /> <br /> 6,64<br /> 9,51<br /> 6,17<br /> 6,67<br /> 9,15<br /> 10,74<br /> 16,83<br /> <br /> 1,70<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> 0,91<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> <br /> 37,67<br /> 10,13<br /> 8,53<br /> 47,37<br /> 38,07<br /> 43,65<br /> 30,35<br /> <br /> 52,68<br /> 85,51<br /> 82,39<br /> 42,69<br /> 49,29<br /> 46,68<br /> 56,40<br /> <br /> 7,02<br /> 4,36<br /> 9,08<br /> 9,95<br /> 10,07<br /> 10,67<br /> 13,25<br /> <br /> 2,63<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> 2,57<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> <br /> Nguồn số liệu: Tổng hợp từ phiếu điều tra hộ, 2012<br /> Bảng 3: Phân công lao động sản xuất và người ra quyết định trong Chăn nuôi của các nhóm hộ điều tra<br /> ĐVT:%<br /> Công việc trong sản xuất<br /> <br /> Nhóm hộ khu vực thành thị<br /> Cả<br /> Đi<br /> Chồng<br /> Vợ<br /> hai<br /> thuê<br /> <br /> I. Người ra quyết định<br /> 1. Giống nuôi<br /> 56,61 34,22<br /> 2. Kỹ thuật nuôi<br /> 58,57 33,37<br /> 3. Quy mô<br /> 57,04 36,33<br /> 4. Mua vật tư<br /> 64,84 30,39<br /> 5. Bán sản phẩm<br /> 64,47 23,57<br /> II. Người thực hiện các khâu trong công việc<br /> 1. Làm chuồng trại<br /> 66,96 12,04<br /> 2. Mua giống<br /> 49,67 44,14<br /> 3. Mua thức ăn, chăn nuôi thú y<br /> 41,67 36,98<br /> 4. Cho ăn, vệ sinh chuồng trại<br /> 13,68 81,36<br /> 5. Bán sản phẩm<br /> 13,36 65,39<br /> <br /> Nhóm hộ khu vực nông thôn<br /> Cả<br /> Đi<br /> Chồng<br /> Vợ<br /> hai<br /> thuê<br /> <br /> 10,17<br /> 8,06<br /> 6,63<br /> 4,77<br /> 11,96<br /> <br /> 0,00<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> <br /> 43,24<br /> 38,86<br /> 49,34<br /> 41,63<br /> 35,66<br /> <br /> 42,11<br /> 47,58<br /> 42,21<br /> 47,87<br /> 56,54<br /> <br /> 14,65<br /> 13,56<br /> 8,45<br /> 9,50<br /> 7,80<br /> <br /> 0,00<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> <br /> 15,67<br /> 6,19<br /> 6,97<br /> 4,96<br /> 21,25<br /> <br /> 5,33<br /> 0,00<br /> 6,38<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> <br /> 45,36<br /> 41,65<br /> 39,67<br /> 25,37<br /> 19,69<br /> <br /> 43,67<br /> 53,40<br /> 51,20<br /> 72,31<br /> 58,30<br /> <br /> 6,38<br /> 5,95<br /> 8,67<br /> 2,32<br /> 22,01<br /> <br /> 4,59<br /> 0,00<br /> 0,44<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> <br /> Nguồn số liệu: Tổng hợp từ phiếu điều tra hộ, 2012<br /> <br /> Người thực hiện trực tiếp các công việc trong chăn nuôi cũng có sự khác nhau giữa người chồng<br /> và người vợ. Các hộ trong khu vực thành thị, các công việc như làm chuồng trại, mua giống, mua<br /> thức ăn thì từ 41% đến 67% là do người chồng làm trực tiếp còn người vợ tham gia phụ giúp, còn<br /> các công việc nhẹ nhàng, cần mẫn như: cho ăn, vệ sinh chuồng trại và bán sản phẩm thì từ 65%<br /> 95<br /> <br /> 100Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Nguyễn Thị Tâm và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 105(05): 93 - 100<br /> <br /> đến 82% là do người vợ đảm nhiệm. Các hộ trong khu vực nông thôn thì các công việc trong<br /> chăn nuôi đều do người vợ làm là chủ yếu, chỉ có công việc làm chuồng trại thì người chồng phải<br /> làm nhiều 45,36%, còn 43,67% là do người vợ làm công việc nay. Như vậy tỉ lệ giữa người<br /> chồng và người vợ tham gia công việc này không chênh lệch nhiều.<br /> Vai trò của lao động nữ trong đời sống sinh hoạt hàng ngày của hộ<br /> Bảng 4: Phân công công việc hàng ngày trong nhóm hộ điều tra<br /> ĐVT: %<br /> TT<br /> <br /> Phân công việc<br /> <br /> I<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> II<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> III<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> <br /> Chăm sóc gia đình<br /> Nội trợ<br /> Chăm sóc con cái<br /> Dạy con cái<br /> Quản lý tài chính<br /> Các công việc lớn<br /> Xây dựng cơ bản<br /> Sửa chữa lớn nhà cửa<br /> Mua sắm TSCĐ<br /> Vay vốn<br /> Cho vay<br /> Hoạt động cộng đồng<br /> Họp thôn, xóm<br /> Đám cưới<br /> Đám ma<br /> Lao động công ích<br /> Dọn vệ sinh<br /> <br /> Thành thị<br /> Cả<br /> Vợ<br /> hai<br /> <br /> Con<br /> cái<br /> <br /> Chồng<br /> <br /> 0,0<br /> 5,2<br /> 22,5<br /> 20,0<br /> <br /> 75,0<br /> 67,3<br /> 55,4<br /> 57,5<br /> <br /> 0,0<br /> 27,0<br /> 15,1<br /> 15,0<br /> <br /> 25,0<br /> 0,0<br /> 0,0<br /> 0,0<br /> <br /> 73,5<br /> 75,0<br /> 71,5<br /> 56,5<br /> 57,5<br /> <br /> 0,0<br /> 0,0<br /> 0,0<br /> 0,0<br /> 0,0<br /> <br /> 21,5<br /> 16,5<br /> 16,0<br /> 41,0<br /> 41,0<br /> <br /> 26,0<br /> 45,0<br /> 57,0<br /> 58,5<br /> 76,0<br /> <br /> 0,0<br /> 0,0<br /> 0,0<br /> 0,0<br /> 0,0<br /> <br /> Chồng<br /> <br /> 63,5<br /> 45,0<br /> 35,5<br /> 16,5<br /> 14,0<br /> <br /> Nông thôn<br /> Cả<br /> Vợ<br /> hai<br /> <br /> Con<br /> cái<br /> <br /> 0,0<br /> 1,8<br /> 25,3<br /> 8,5<br /> <br /> 87,9<br /> 67,7<br /> 46,0<br /> 48,4<br /> <br /> 0,0<br /> 30,5<br /> 28,8<br /> 35,0<br /> <br /> 12,1<br /> 0,0<br /> 0,0<br /> 0,0<br /> <br /> 5,0<br /> 8,5<br /> 12,5<br /> 2,5<br /> 1,5<br /> <br /> 67,5<br /> 72,6<br /> 81,5<br /> 66,7<br /> 66,7<br /> <br /> 0,9<br /> 0,0<br /> 0,0<br /> 0,0<br /> 0,0<br /> <br /> 24,1<br /> 19,3<br /> 12,2<br /> 27,7<br /> 27,7<br /> <br /> 6,5<br /> 8,1<br /> 6,3<br /> 5,6<br /> 5,6<br /> <br /> 10,5<br /> 10,0<br /> 7,5<br /> 25,0<br /> 10,0<br /> <br /> 78,5<br /> 79,6<br /> 61,5<br /> 35,5<br /> 40,3<br /> <br /> 14,0<br /> 12,9<br /> 31,0<br /> 56,4<br /> 52,9<br /> <br /> 0,0<br /> 0,0<br /> 0,0<br /> 0,0<br /> 0,0<br /> <br /> 7,5<br /> 7,5<br /> 7,5<br /> 8,1<br /> 6,9<br /> <br /> Nguồn số liệu: Tổng hợp phiếu điều tra hộ, 2012<br /> <br /> Thông qua bảng 4 ta thấy các công việc chăm<br /> sóc gia đình như nội trợ, chăm sóc con cái,<br /> dạy con học hành ở hai nhóm hộ thành thị và<br /> nông thôn phần lớn đều do người vợ đảm<br /> nhiệm trong mẫu nghiên cứu.<br /> Đối với các công việc lớn như xây dựng cơ<br /> bản các công trình: Nhà, bếp, chuồng<br /> trại…đến đầu tư mua sắm các tài sản có giá<br /> trị phục vụ sản xuất nông nghiệp: máy gặt,<br /> máy kéo, máy cầy…đều do người chồng thực<br /> hiện và quyết định, không có sự khác nhau<br /> giữa hai nhóm hộ. người vợ đóng vai trò cùng<br /> bàn bạc và tư vấn chứ không phải là người<br /> đưa ra quyết định cuối cùng.<br /> Trong các hoạt động cộng đồng thì những<br /> cuộc họp thôn, xóm liên quan đến các hoạt<br /> động kinh tế, chính trị thì ở khu vực thành thị<br /> có đến 63,5% do người chồng tham gia đi<br /> họp, còn 78% do người chồng tham gia ở khu<br /> vực nông thôn. Người phụ nữ tham gia ít hơn<br /> <br /> so với người chồng, người vợ thường ngại<br /> tiếp xúc và ít có thời gian dành cho các<br /> cuộc họp, vì phần lớn thời gian của họ dành<br /> cho sản xuất và chăm lo cho gia đình. Có<br /> thể nhận thấy rằng những công việc phụ, lặt<br /> vặt vẫn do người vợ đảm nhiệm là chủ yếu.<br /> Còn những công việc quan trọng, tham gia<br /> các công tác xã hội lại chủ yếu do người<br /> đàn ông quyết định.<br /> Vai trò của phụ nữ trong việc kiểm soát các<br /> nguồn lực và tài chính của hộ<br /> Các nguồn lực của hộ bao gồm: Con người<br /> (lao động), tài nguyên đất, nguồn nước, vốn,<br /> các tài sản có giá trị, các cơ sở chuồng trại,<br /> tiền mặt, vàng... ngành nông nghiệp là ngành<br /> chủ yếu trong các hộ gia đình do vậy tài<br /> nguyên đất là nguồn lực quan trọng của hộ.<br /> Với vai trò này tác giả chỉ tập trung khai thác<br /> các thông tin có liên quan đến nguồn lực đất<br /> đai của hộ.<br /> <br /> 96<br /> <br /> 101Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Nguyễn Thị Tâm và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 105(05): 93 - 100<br /> <br /> Bảng 5: Đứng tên trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của hộ điều tra<br /> Người đứng tên<br /> Ông<br /> Bà<br /> Chồng<br /> Vợ<br /> Tổng Cộng<br /> <br /> Khu vực thành thị<br /> Số lượng (Người)<br /> Tỷ lệ (%)<br /> 3<br /> 7,50<br /> 1<br /> 2,50<br /> 32<br /> 80,00<br /> 4<br /> 10,00<br /> 40<br /> 100,00<br /> <br /> Khu vực nông thôn<br /> Số lượng (Người)<br /> Tỷ lệ (%)<br /> 11<br /> 6,87<br /> 7<br /> 4,38<br /> 134<br /> 83,75<br /> 8<br /> 5,00<br /> 160<br /> 100,00<br /> <br /> Nguồn số liệu: Tổng hợp từ phiếu điều tra hộ, 2012<br /> Bảng 6: Quyền quản lý tài chính và ra quyết định trong các hộ điều tra<br /> <br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> Quyền quyết định<br /> Nhóm hộ khu vực thành thị<br /> Quyền quản lý tài chính<br /> Vợ<br /> 73,05<br /> Chồng<br /> 11,13<br /> Cả hai<br /> 12,21<br /> Con cái<br /> 3,61<br /> Quyền ra quyết định trong gia đình<br /> Vợ<br /> Chồng<br /> Cả hai<br /> Con cái<br /> <br /> 15,34<br /> 51,68<br /> 18,67<br /> 14,31<br /> <br /> ĐVT:%<br /> Nhóm hộ khu vực nông thôn<br /> 59,35<br /> 15,08<br /> 16,25<br /> 9,32<br /> 7,67<br /> 65,10<br /> 13,48<br /> 13,75<br /> <br /> Nguồn số liệu: Tổng hợp từ phiếu điều tra hộ, 2012<br /> <br /> Thông qua bảng 5 chúng ta nhận thấy tỷ lệ<br /> người vợ trong gia đình đứng tên quyền sử<br /> dụng đất (Bìa đỏ) là rất thấp: Ở khu vực nông<br /> thôn chỉ có 5%, ở khu vực thành thị 10%. Luật<br /> đất đai quy định, người đứng tên trong sổ đỏ<br /> có quyền quyết định với thửa đất mà mình là<br /> chủ sở hữu. Như vậy, về mặt pháp lý nam giới<br /> có quyền quyết định đến đất thổ cư cũng như<br /> mục địch sử dụng đất vào mục đích gì. Người<br /> phụ nữ không có quyền quyết định mà chỉ có<br /> thể tham gia trao đổi ý kiến cùng bàn bạc góp<br /> ý với người chồng về mục đích sử dụng, chứ<br /> không có quyền sở hữu và định đoạt.<br /> Quản lý tài chính: Thông qua bảng 6 ta thấy<br /> không phải ai có quyền quyết định trong gia<br /> đình đều tham gia quản lý tài chính của gia<br /> đình. Người chồng chỉ có quyền quyết định<br /> tất cả các vấn đề về kỹ thuật sản xuất, canh<br /> tác, đến mua sắm tài sản trong gia đình<br /> nhưng quyền quản lý tài chính vẫn do người<br /> vợ đảm nhiệm.<br /> <br /> Cả hai khu vực thành thị hay nông thôn thì<br /> người vợ vẫn giữ quyền quản lý tài chính hơn<br /> người chồng, vì người vợ là người trực tiếp<br /> thực hiện các quyết định mà người chồng đưa<br /> ra. Trong khu vực thành thị người phụ nữ<br /> tham gia quản lý tài chính nhiều hơn so với<br /> phụ nữ trong khu vực nông thôn, ở khu vực<br /> thành thị là 73,05% còn trong khu vực nông<br /> thôn là 59,35%.<br /> Vai trò của lao động nữ trong việc tạo ra thu<br /> nhập của hộ gia đình<br /> Trong các hộ gia đình lao động nữ là người<br /> tham gia sản xuất chính và trực tiếp trong tất<br /> cả các hoạt động sản xuất, trong trồng trọt<br /> hay chăn nuôi…Đây cũng chính là những<br /> hoạt động tạo nguồn thu nhập chủ yếu cho<br /> các hộ nông dân. Vai trò của lao động nữ<br /> trong việc tạo ra thu nhập của hộ được thể<br /> hiện qua bảng 7.<br /> 97<br /> <br /> 102Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br />