Vai trò của truyền thông đại chúng trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá hiện nay - Trương Xuân Trường

X· héi häc sè 4 (104), 2008 35<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Vai trß cña truyÒn th«ng ®¹i chóng trong<br /> thêi kú héi nhËp ë n­íc ta hiÖn nay<br /> <br /> Tr­¬ng xu©n tr­êng<br /> <br /> <br /> 1. DÉn nhËp<br /> HiÖn nay, chóng ta ®ang sèng trong thêi ®¹i toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp quèc tÕ<br /> vÒ nhiÒu lÜnh vùc kinh tÕ - v¨n hãa- x· héi. Trong thêi ®¹i nµy, thÕ giíi ph¸t triÓn víi<br /> nh÷ng b­íc tiÕn m¹nh mÏ cña khoa häc c«ng nghÖ, cña nÒn kinh tÕ tri thøc vµ bïng<br /> næ truyÒn th«ng. T­ëng nh­ lµ cùc ®oan nh­ng thËt cã lý ë lêi nhËn ®Þnh cña<br /> N.Wiener: “TruyÒn th«ng lµ chÊt xi m¨ng cña x· héi vµ nh÷ng ng­êi lµm c«ng viÖc<br /> gi÷ cho con ®­êng truyÒn th«ng ®­îc th«ng tho¸ng chÝnh lµ nh÷ng ng­êi quyÕt ®Þnh<br /> chÝnh cña sù suy ®åi hay sôp ®æ cña nÒn v¨n minh chóng ta” (1). Ng­êi ta ®· thõa F<br /> 0<br /> P<br /> T<br /> 1 T<br /> 1<br /> P<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> nhËn r»ng truyÒn th«ng lµ tiÒn ®Ò c¬ b¶n cña sù ph¸t triÓn v¨n ho¸ vµ lµ huyÕt m¹ch<br /> cña mäi nÒn kinh tÕ. Ho¹t ®éng truyÒn th«ng víi môc ®Ých cung cÊp th«ng tin, h×nh<br /> thµnh sù hiÓu biÕt vµ thøc tØnh sù ho¹t ®éng cña con ng­êi. Víi tÝnh chÊt lµ mét ®Æc<br /> tr­ng c¬ b¶n cña mçi nÒn v¨n ho¸, ho¹t ®éng truyÒn th«ng ®· g¾n bã víi lÞch sö ph¸t<br /> triÓn cña nh©n lo¹i theo tõng nÊc thang cña c¸c h×nh th¸i kinh tÕ –x· héi kh¸c nhau.<br /> Tuy nhiªn trong thêi ®¹i ngµy nay, vÊn ®Ò ph¸t triÓn vµ héi nhËp còng ®ang<br /> lµ nh÷ng th¸ch thøc lín ®èi víi nhiÒu quèc gia, nhÊt lµ ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn,<br /> trong ®ã cã ViÖt Nam. §©y lµ mét thùc tÕ nhiÒu nan gi¶i nh­ ph¸t biÓu cña «ng J. D.<br /> Wolfensohn, nguyªn chñ tÞch Ng©n hµng thÕ giíi: “ViÖc toµn cÇu ho¸ th­¬ng m¹i, tµi<br /> chÝnh vµ c¸c luång th«ng tin dang ®Èy m¹nh sù c¹nh tranh, t¨ng nguy c¬ trong n­íc<br /> vµ nh÷ng céng ®ßng nghÌo nhÊt sÏ bÞ bá rít l¹i ®»ng sau mét c¸ch nhanh chãng h¬n<br /> tr­íc ®©y. Trong niÒm phÊn chÊn cña chóng ta vÒ xa lé th«ng tin, chóng ta kh«ng<br /> ®­îc quªn nh÷ng lµng x· vµ nh÷ng khu nhµ æ chuét kh«ng cã ®iÖn tho¹i, ®iÖn n¨ng<br /> hoÆc n­íc s¹ch, hay nh÷ng tr­êng tiÓu häc ch¼ng cã bót ch×, giÊy viÕt hoÆc s¸ch vë.<br /> §èi víi nh÷ng ng­êi nghÌo, ®iÒu høa hÑn cña mét thêi ®¹i th«ng tin- tri thøc cho tÊt<br /> c¶ mäi ng­êi- cã thÓ tá ra còng xa x«i nh­ mét ng«i sao xa l¾c” (2). F<br /> P<br /> T<br /> 1 T<br /> 1<br /> P<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trong tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ víi môc tiªu d©n giµu n­íc<br /> (1)<br /> DÉn theo P. Breton - S. Proulx: Bïng næ truyÒn th«ng, sù ra ®êi mét ý thøc hÖ míi, nhµ xuÊt b¶n v¨n ho¸<br /> th«ng tin - Hµ Néi, 1996 - trang 346.<br /> (2)<br /> Ng©n hµng thÕ giíi - B¸o c¸o vÒ t×nh h×nh thÕ giíi: tri thøc cho ph¸t triÓn - NXB ChÝnh trÞ Quèc gia - Hµ<br /> Néi - 1998 - trang 7.<br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br /> 36 Vai trß cña truyÒn th«ng ®¹i chóng trong thêi kú héi nhËp ë n­íc ta hiÖn nay<br /> <br /> m¹nh, x· héi d©n chñ c«ng b»ng vµ v¨n minh, ®Êt n­íc ®· cã ®­îc nh÷ng b­íc<br /> chuyÓn m×nh quan träng theo h­íng héi nhËp quèc tÕ trªn c¬ së chñ ®¹o lµ dùa vµo<br /> sù ph¸t huy mäi nguån néi lùc cña d©n téc. Cïng víi nh÷ng thµnh qu¶ to lín cña<br /> c«ng cuéc ®æi míi, trong thêi gian qua lÜnh vùc céng nghÖ th«ng tin – truyÒn th«ng ë<br /> n­íc ta còng ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ, tõ truyÒn th«ng ®¹i chóng ®Õn<br /> viÔn th«ng, tin häc. Ngµnh truyÒn th«ng ViÖt Nam ngµy cµng thÓ hiÖn ®­îc vÞ trÝ vµ<br /> vai trß quan träng trong c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc, héi nhËp quèc<br /> tÕ. ChÝnh v× vËy mµ truyÒn th«ng nãi chung vµ truyÒn th«ng ®¹i chóng nãi riªng<br /> ®ang ®øng tr­íc nh÷ng nhiÖm vô vµ th¸ch thøc nÆng nÒ h¬n. “Th«ng tin vµ truyÒn<br /> th«ng ®¹i chóng ®ãng vai trß ngµy cµng quan träng trong x· héi hiÖn ®¹i. NhËn ®Þnh<br /> nµy còng rÊt ®óng víi x· héi ViÖt Nam ®ang b­íc vµo kinh tÕ thÞ tr­êng, c«ng<br /> nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸. Th«ng tin vµ c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®¹i chóng<br /> ®ang t¸c ®éng hµng ngµy hµng giê vµo c¸c tÇng líp c«ng chóng kh¸c nhau.” (3). F<br /> 2<br /> P<br /> T<br /> 1 T<br /> 1<br /> P<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 2. Sù ph¸t triÓn cña truyÒn th«ng ®¹i chóng ë n­íc ta<br /> Trong thêi ®¹i ngµy nay, cã thÓ nãi kh«ng cã chiÒu c¹nh nµo cña sù ph¸t triÓn<br /> l¹i kh«ng cã sù g¾n liÒn víi ho¹t ®éng truyÒn th«ng, cung cÊp th«ng tin, qu¶ng b¸ tin<br /> tøc. Ho¹t ®éng truyÒn th«ng chØ cã ý nghÜa khi nã kÝch thÝch ®­îc lîi Ých cña ®èi<br /> t­îng tiÕp nhËn, thuyÕt phôc hä vÒ mÆt nhËn thøc, t¹o cho hä hµnh ®éng chung. Tõ<br /> ý nghÜa ®ã, ng­êi ta nhËn thÊy kh¶ n¨ng truyÒn b¸ réng lín cña ho¹t ®éng truyÒn<br /> th«ng trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn.<br /> Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt ®· thóc ®Èy m¹nh mÏ sù ph¸t triÓn c¸c<br /> ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®¹i chóng ®Ó c¸c kªnh nµy trë thµnh mét trong nh÷ng bé<br /> phËn quan träng nhÊt cña hÖ thèng x· héi hiÖn ®¹i. Ng­êi ta nhËn râ ý nghÜa c¬ b¶n<br /> cña nã, ®èi víi qu¸ tr×nh x· héi hãa con ng­êi còng nh­ viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t<br /> triÓn c¸c céng ®ång ng­êi. Nã gièng nh­ nh÷ng c¸nh cöa ®Ó nh×n ra thÕ giíi. Nã t¹o<br /> nªn sù phô thuéc vµ liªn kÕt x· héi kh«ng chØ trong khu vùc quèc gia mµ c¶ trªn<br /> ph¹m vi quèc tÕ. Cã thÓ nãi:" víi t­ c¸ch lµ nh÷ng ng­êi ph©n phèi vµ tr×nh bµy tin<br /> tøc, lµ nh÷ng nhµ tæ chøc vµ khuÕch ®¹i cã ®¹o ®øc, truyÒn th«ng ®¹i chóng lµ thÓ<br /> chÕ trung t©m cña cuéc sèng hiÖn ®¹i" (4). F<br /> 3<br /> P<br /> T<br /> 1 T<br /> 1<br /> P<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> HiÖn nay (5), ë n­íc ta cã 553 c¬ quan b¸o chÝ víi 713 Ên phÈm. Hµng n¨m sè<br /> 4F<br /> P<br /> 1T 1T<br /> P<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> l­îng b¶n b¸o ®­îc ph¸t hµnh ë n­íc ta kho¶ng 600,000,000 b¶n b×nh qu©n cã<br /> kho¶ng 7,5 b¶n b¸o/ng­êi/n¨m. HÖ thèng ph¸t thanh gåm hµng tr¨m ®µi ph¸t sãng,<br /> truyÒn h×nh cã b­íc ph¸t triÓn nhanh chãng, c¶ n­íc cã kho¶ng 10 triÖu m¸y thu<br /> h×nh, víi gÇn 85% sè hé ®­îc xem truyÒn h×nh. T¨ng tr­ëng viÔn th«ng cao nhÊt<br /> trong khu vùc ASEAN víi tèc ®é b×nh qu©n lµ 32,4%/n¨m. Cã trªn 650.000 thuª bao<br /> (3)<br /> TrÞnh Duy Lu©n - X· héi häc ViÖt Nam: Mét sè ®Þnh h­íng tiÕp tôc x©y dùng vµ ph¸t triÓn - T¹p chÝ X·<br /> héi häc, sè 1 - 2000. Trang 15.<br /> (4)<br /> Michael Schudson- Søc m¹nh cña tin tøc truyÒn th«ng - NXB ChÝnh trÞ quèc gia- HN- 2003, trang 44.<br /> (5)<br /> Theo B¸o Hµ Néi míi, ra ngµy 21 th¸ng 6 n¨m 2005.<br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br />  Tr­¬ng Xu©n Tr­êng 37<br /> <br /> sö dông internet ë ViÖt Nam ®­îc kÕt nèi víi sè ng­êi sö dông kho¶ng 2,5 triÖu<br /> ng­êi chiÕm 3,5% d©n sè.<br /> <br /> NÕu so víi tr­íc n¨m 1975 th× hiÖn nay ®éi ngò nhµ b¸o ®· t¨ng lªn gÊp<br /> nhiÒu lÇn. N¨m 1945, nh÷ng c©y bót viÕt b¸o c¸ch m¹ng n­íc ta chØ kho¶ng 100<br /> ng­êi n¨m 1975 ®· t¨ng lªn 1000 ng­êi n¨m 2000 cã h¬n 9000 ng­êi vµ n¨m 2005 cã<br /> h¬n 120.000. Nh­ vËy, hµng n¨m nhÊt lµ trong thêi kú ®æi míi ®éi ngò nhµ b¸o ®· cã<br /> b­íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ.<br /> C¶ n­íc hiÖn cã 1 ®µi truyÒn h×nh quèc gia (VTV1, VTV2, VTV3, VTV4,<br /> VTV5, hÖ thèng truyÒn h×nh c¸p quèc gia, cña ngµnh Th«ng tin & TruyÒn th«ng vµ<br /> c¸c tØnh thµnh); 1 §µi ph¸t thanh quèc gia; 3 ®µi truyÒn h×nh khu vùc ë HuÕ, §µ<br /> N½ng, CÇn Th¬; cã 61 ®µi ph¸t thanh, truyÒn h×nh cÊp thµnh phè, tØnh; 606 ®µi ph¸t<br /> tranh, truyÒn thanh cÊp huyÖn trong ®ã cã 288 ®µi ph¸t sãng FM.<br /> Theo sè liÖu ch­a ®Çy ®ñ: hiÖn nay ngµnh b­u ®iÖn ®· ph¸t hµnh 410 lo¹i Ên<br /> phÈm b¸o chÝ, víi sè l­îng 185 triÖu b¶n. Nh­ vËy, c¬ quan b¸o chÝ tù ph¸t hµnh<br /> hoÆc th«ng qua c¸c ®¹i lý ph¸t hµnh b¸o chÝ kho¶ng 2/3 sè l­îng b¸o chÝ c¶ n­íc(6). F<br /> 5<br /> P<br /> T<br /> 1 T<br /> 1<br /> P<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> ë n­íc ta, hÖ thèng b¸o chÝ ®­îc ®Æt d­íi sù qu¶n lý thèng nhÊt cña nhµ<br /> n­íc. Nhê ®ã, c¸c tÇng líp nh©n d©n ®Òu cã thÓ tiÕp nhËn th«ng tin tõ hÖ thèng<br /> truyÒn th«ng ®¹i chóng. Thùc tÕ cho thÊy c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®¹i chóng<br /> rÊt cã ­u thÕ trong viÖc phæ biÕn c¸c chÝnh s¸ch chung cho c¸c bé phËn d©n c­. Trong<br /> khi ®ã, ë n«ng th«n vai trß cña c¸c ®éi th«ng tin tuyÒn truyÒn c¬ së l¹i cã ¶nh h­ëng<br /> ®¸ng kÓ trong ho¹t ®éng truyÒn th«ng vÒ c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn dµnh cho c¸c<br /> nhãm ng­êi cô thÓ. §èi víi mét quèc gia cßn ®Õn 80% d©n sè n«ng th«n, g¾n víi s¶n<br /> xuÊt n«ng nghiÖp, thu nhËp cña nh©n d©n thÊp th× kh«ng thÓ xem nhÑ ho¹t ®éng<br /> truyÒn th«ng trùc tiÕp. ¦u thÕ næi bËt cña c¬ chÕ truyÒn th«ng nµy lµ kh¶ n¨ng phæ<br /> biÕn th«ng ®iÖp trùc tiÕp cho c«ng chóng, mèi liÖn hÖ ng­îc diÔn ra nhanh chãng, do<br /> ®ã c¸c sai sãt trong qu¸ tr×nh hiÓu vµ hµnh ®éng theo chØ dÉn cña th«ng ®iÖp cã thÓ<br /> ®­îc bæ sung kÞp thêi.<br /> Sù bÊt b×nh ®¼ng trong kh¶ n¨ng tiÕp nhËn th«ng tin ë c¸c bé phËn c«ng<br /> chóng ph¶n ¸nh c¸c bÊt b×nh ®¼ng vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸, ®iÒu kiÖn c­ tró cña hä nhÊt<br /> lµ ë bé phËn c«ng chóng cã thu nhËp thÊp. V× vËy, viÖc kh¾c phôc c¸c bÊt b×nh ®¼ng<br /> vÒ kinh tÕ lµ nh©n tè quan träng ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c bé phËn d©n c­ n«ng th«n,<br /> n«ng nghiÖp tham gia ho¹t ®éng truyÒn th«ng v× c¸c môc tiªu ph¸t triÓn.<br /> C¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®¹i chóng ë n­íc ta lu«n b¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng<br /> chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi cña ®Êt n­íc, nh»m môc tiªu phæ biÕn ®­êng lèi chÝnh s¸ch<br /> cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, ph¶n ¸nh nguyÖn väng chÝnh ®¸ng cña c¸c tÇng líp nh©n<br /> d©n gãp phÇn tÝch cùc vµo nhiÖm vô thùc hiÖn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc,<br /> (6)<br /> Theo ‘B¸o chÝ ViÖt Nam qua nh÷ng con sè”- tµi liÖu ®· dÉn<br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br /> 38 Vai trß cña truyÒn th«ng ®¹i chóng trong thêi kú héi nhËp ë n­íc ta hiÖn nay<br /> <br /> n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n, t¹o ra bÇu kh«ng khÝ d©n chñ, cëi më, gãp phÇn<br /> quan träng gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ, x· héi.<br /> Trong ®êi sèng kinh tÕ- x· héi cña ®Êt n­íc hiÖn nay, truyÒn th«ng ®¹i chóng<br /> lu«n gi÷ vai trß chñ ®¹o trong viÖc cung cÊp th«ng tin, n©ng cao kiÕn thøc vµ nhËn<br /> thøc cho mäi tÇng líp nh©n d©n, gãp phÇn quan träng vµo viÖc x©y dùng vµ ph¸t<br /> triÓn ®Êt n­íc. Vai trß cña truyÒn th«ng ®¹i chóng ë n­íc ta hiÖn nay cã nh÷ng dÊu<br /> hiÖu chÝnh ®­îc thÓ hiÖn nh­ sau:<br /> a. Lµ c«ng cô chÝnh trÞ- t­ t­ëng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta, c¸c ph­¬ng<br /> tiÖn truyÒn th«ng ®¹i chóng ®· truyÒn ®¹t mét c¸ch nhanh chãng vµ ®Çy ®ñ c¸c chñ<br /> tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc c¸c cÊp. ViÖc cung cÊp, phæ biÕn th«ng tin<br /> réng r·i cho c¸n bé c¸c cÊp vµ quÇn chóng nh©n cã ý nghÜa quan träng trong ho¹t<br /> ®éng qu¶n lý x· héi ë c¶ 3 cÊp ®é chØ ®¹o, gi¸m s¸t vµ ®iÒu chØnh ®­êng lèi vµ thùc<br /> tiÔn ho¹t ®éng, liªn kÕt réng r·i víi lùc l­îng x· héi to lín trong c¸c ho¹t ®éng kinh<br /> tÕ x· héi.<br /> b. Víi chøc n¨ng cung cÊp th«ng tin vµ n©ng cao nhËn thøc cña nh©n<br /> d©n, c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®¹i chóng ®· b¸m s¸t, ph¶n ¸nh kÞp thêi vµ trung<br /> thùc nh÷ng sù kiÖn, hiÖn t­îng kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ vµ x· héi trong n­íc vµ<br /> trªn thÕ giíi. ViÖc n©ng cao nhËn thøc cña qu¶ng ®¹i quÇn chóng nh©n d©n vÒ mäi<br /> lÜnh vùc ®êi sèng x· héi th«ng qua c¸c th«ng ®iÖp truyÒn th«ng, kh«ng chØ gióp cho<br /> c¸c thµnh viªn x· héi tù b¶o vÖ ®­îc quyÒn sèng vµ ph¸t triÓn, hiÓu ®­îc tr¸ch<br /> nhiÖm vµ quyÒn lîi cña m×nh trong céng ®ång x· héi mµ cßn t¹o nªn sù g¾n kÕt x·<br /> héi, g¾n bã víi môc tiªu chung ph¸t triÓn ®Êt n­íc.<br /> c. Nguån th«ng tin ®­îc chuyÓn t¶i trªn c¸c ph­¬ng tiÖn tuyÒn th«ng ®¹i<br /> chóng lµ kÞp thêi, ®a d¹ng vµ toµn diÖn; nhê ®ã gióp cho c«ng chóng tiÕp nhËn cã<br /> ®­îc sù sµng läc vµ lùa chän th«ng tin bæ Ých vµ chÝnh x¸c, cã ®­îc sù nhËn diÖn tæng<br /> thÓ vµ ®óng ®¾n. Trong thêi ®¹i bïng næ truyÒn th«ng, c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng<br /> lµ rÊt ®a d¹ng nh­ b¸o chÝ, ®µi ph¸t thanh, truyÒn h×nh, internet... Ph­¬ng thøc<br /> truyÒn th«ng cña c¸c lo¹i h×nh tiÕp nhËn ®äc, nghe, nh×n ®ã l¹i ®­îc truyÒn t¶i b»ng<br /> nhiÒu thÓ lo¹i b¸o chÝ kh¸c nhau nh­: tin, phãng sù, ghi chÐp, tranh ¶nh, v¨n häc-<br /> nghÖ thuËt, trao ®æi- to¹ ®µm, pháng vÊn, x· luËn, bµi ®iÒu tra- nghiªn cøu... §iÒu ®ã<br /> t¹o nªn sù hÊp dÉn vµ ®a d¹ng cho c¸c th«ng ®iÖp ®­îc truyÒn t¶i. TruyÒn th«ng ®¹i<br /> chóng v× vËy ®ang trë thµnh mãn ¨n tinh thÇn kh«ng thÓ nµo thay thÕ trong ®êi sèng<br /> x· héi hiÖn nay.<br /> <br /> d. Ho¹t ®éng truyÒn th«ng ®¹i chóng ®­îc tiÕn hµnh b»ng c¸c qu¸ tr×nh<br /> cung cÊp th«ng tin cã vai trß nh­ mét kªnh chñ yÕu ®Ó h×nh thµnh vµ thÓ hiÖn d­<br /> luËn x· héi tr­íc nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. D­íi t¸c ®éng cña<br /> ho¹t ®éng truyÒn th«ng, c¸c chøc n¨ng cña d­ luËn x· héi cã ¶nh h­ëng m¹nh mÏ<br /> ®èi víi ho¹t ®éng tæ chøc vµ qu¶n lý x· héi, nh»m ®iÒu chØnh c¸c lÖch l¹c x· héi trªn<br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br />  Tr­¬ng Xu©n Tr­êng 39<br /> <br /> c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi. Theo Mai Quúnh Nam, truyÒn th«ng ®¹i chóng ë<br /> n­íc ta ®· thÓ hiÖn ®­îc xu h­íng h×nh thµnh d­ luËn x· héi ë c¸c khÝa c¹nh sau (7): F<br /> 6<br /> P<br /> T<br /> 1 T<br /> 1<br /> P<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Gióp cho viÖc t¨ng c­êng vµ ph¸t triÓn d©n chñ ho¸ c¸c mÆt cña ®êi sèng x· héi. Tæ<br /> chøc vµ ®éng viªn nh©n d©n tham gia vµo ho¹t ®éng qu¶n lý x· héi; Th«ng tin cho<br /> nh©n d©n vÒ t×nh tr¹ng cña d­ luËn x· héi trªn c¸c vÊn ®Ò ®ang t¹o nªn mèi quan<br /> t©m chung cña toµn thÓ x· héi, nhÊt lµ c¸c vÊn ®Ò cã tÝnh cÊp b¸ch; T¸c ®éng lªn c¸c<br /> thiÕt chÕ x· héi vµ ®Ò xuÊt c¸c ph­¬ng ¸n hµnh ®éng; H×nh thµnh d­ luËn x· héi vÒ<br /> mét vÊn ®Ò nµo ®ã, nh»m thóc ®Èy hoÆc h¹n chÕ sù ph¸t triÓn cña thùc tÕ ®ã; X©y<br /> dùng lßng tin, thÕ giíi quan vµ ý thøc quÇn chóng; §iÒu chØnh hµnh vi cña c¸c c¸<br /> nh©n trong x· héi, lµm t¨ng c­êng tÝnh tÝch cùc chÝnh trÞ - x· héi cña quÇn chóng.<br /> Trong thùc tÕ qua c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®¹i chóng ®· gióp cho viÖc<br /> h×nh thµnh nh÷ng d­ luËn x· héi tÝch cùc, gi÷ g×n nh÷ng ®¹o lý nh©n v¨n truyÒn<br /> thèng, lµm hoµ gi¶i c¸c m©u thuÉn céng ®ång, lµ chÊt g¾n kÕt céng ®ång quan<br /> träng ®Ó h­íng tíi cuéc sèng tèt ®Ñp h¬n trªn c¬ së nh÷ng lîi Ých chung hiÖn h÷u<br /> vµ gÇn gòi.<br /> 3. Nh÷ng h¹n chÕ cña truyÒn th«ng ®¹i chóng ë n­íc ta<br /> Nh­ ®· ®Ò cËp, "C¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng hiÖn ®¹i võa lµ kÕt qu¶ võa lµ<br /> nguyªn nh©n cña sù thay ®æi x· héi vµ v¨n ho¸. X¸c ®Þnh quy tr×nh t¸c ®éng x· héi<br /> cña c¸c mª- dia víi tÝnh chÊt lµ mét c¬ chÕ "d¾t dÉn" chÆt chÏ xem chõng kh«ng tho¶<br /> ®¸ng. NÕu néi dung th«ng ®iÖp cña truyÒn th«ng t¸c ®éng ®Õn cÊu tróc x· héi, th×<br /> ®ång thêi nã còng chÞu sù t¸c ®éng cña cÊu tróc x· héi"(8). Nãi nh­ vËy cã nghÜa lµ<br /> F<br /> 7<br /> P<br /> T<br /> 1 T<br /> 1<br /> P<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> nh÷ng h¹n chÕ, nh÷ng bÊt cËp cña c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®¹i chóng ë n­íc ta<br /> hiÖn nay, ngoµi yÕu tè chñ quan cña chÝnh c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng hiÖn cã th×<br /> chÝnh cã c¨n nguyªn tõ nh÷ng tån t¹i x· héi cô thÓ. Mét sè nghiªn cøu gÇn ®©y ®·<br /> chØ ra r»ng, ho¹t ®éng cña c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®¹i chóng ë n­íc ta hiÖn<br /> nay ®ang cã nh÷ng h¹n chÕ vµ bÊt cËp cÇn cã gi¶i ph¸p kh¾c phôc tr­íc m¾t. (xem<br /> Mai Quúnh Nam- 2002,2003; Tr­¬ng Xu©n Tr­êng- 2002,2005; T¹ Ngäc TÊn- 2004).<br /> - TÝnh kh«ng ®ång ®Òu vÒ phæ cËp truyÒn th«ng ®¹i chóng<br /> Sè liÖu thèng kª n¨m 2005 cho thÊy, hiÖn nay cã ®Õn 70% sè l­îng b¸o ph¸t<br /> hµnh chØ tËp trung ë khu vùc thµnh phè vµ thÞ x·, trong khi h¬n 70% d©n sè cña ®Êt<br /> n­íc l¹i sèng ë khu vùc n«ng th«n th× chØ cã kho¶ng 30% tia ra c¸c lo¹i b¸o ®­îc ph¸t<br /> hµnh t¹i ®Þa bµn nµy. NhiÒu vïng n«ng th«n vïng s©u, vïng xa, vïng khã kh¨n thùc<br /> sù ®ãi th«ng tin tõ c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®¹i chóng. Theo kÕt qu¶ cña Héi<br /> th¶o khoa häc “Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn miÒn T©y NghÖ An” th¸ng 6-2008, t¹i 10 huyÖn<br /> miÒn nói kÐm ph¸t triÓn nµy cã tíi h¬n 10% sè x· ch­a ®­îc phñ sãng ph¸t thanh-<br /> (7) )<br /> Mai Quúnh Nam, TruyÒn th«ng ®¹i chóng vµ d­ luËn x· héi, T¹p chÝ X· héi häc, sè 1(53), Hµ Néi,<br /> 1996, trang 7.<br /> (8)<br /> Philippe Breton & Serge Proulx -Tµi liÖu ®· dÉn- NXB V¨n ho¸- Th«ng tin- HN, 1996, trang 204.<br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br /> 40 Vai trß cña truyÒn th«ng ®¹i chóng trong thêi kú héi nhËp ë n­íc ta hiÖn nay<br /> <br /> truyÒn h×nh. CÇn nhËn thøc r»ng thiÕu th«ng tin trong thêi ®¹i ph¸t triÓn kinh tÕ,<br /> héi nhËp quèc tÕ lµ mét yÕu thÕ trÇm träng, lµm gi¶m sót c¬ héi ph¸t triÓn. Do vËy<br /> viÖc kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu th«ng tin ë n«ng th«n vïng s©u, vïng xa, vïng khã<br /> kh¨n còng lµ mét nhiÖm vô quan träng cña c«ng cuéc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo hiÖn nay.<br /> Nh÷ng n¨m gÇn ®©y Nhµ n­íc ®· ®Çu t­ kinh phÝ cho mét sè tê b¸o nh»m ra sè<br /> chuyªn ®Ò cung cÊp cho ®éc gi¶ miÒn nói, vïng s©u, vïng xa. Tuy nhiªn thùc tÕ kh¶o<br /> s¸t ®· cho thÊy, nhu cÇu th«ng tin vµ thùc tr¹ng nghÌo ®ãi th«ng tin b¸o chÝ t¹i c¸c<br /> ®Þa bµn kÓ trªn tr­íc m¾t cßn khã cã thÓ ®¸p øng (9). F<br /> 8<br /> P<br /> T<br /> 1 T<br /> 1<br /> P<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> - Xu h­íng th­¬ng m¹i ho¸<br /> Cã lÏ ®©y lµ xu h­íng kh¸ râ rÖt cña ho¹t ®éng b¸o chÝ trong thêi kú ®æi míi,<br /> mµ râ nhÊt lµ trong kho¶ng h¬n mét thËp niªn võa qua. NÐt chung nhÊt ®Ó nhËn<br /> diÖn xu h­íng nµy lµ nh÷ng cè g¾ng t¨ng tia-ra tê b¸o, l«i kÐo qu¶ng c¸o, gia t¨ng<br /> thêi l­îng qu¶ng c¸o ë nh÷ng ch­¬ng tr×nh ph¸t sãng ®Æc biÖt, nh÷ng thêi ®iÓm ra<br /> b¸o ®Æc biÖt...Xu h­íng th­¬ng m¹i ho¸ cßn ®­îc thÓ hiÖn ë chç viÖc s¨n lïng c¸c<br /> nguån tin cã ý nghÜa giËt g©n, c©u kh¸ch, ®¨ng t¶i c¸c th«ng tin nh¹y c¶m g©y tß mß<br /> nh­ khai th¸c lo¹i th«ng tin vÒ ®êi sèng riªng t­, nh÷ng th«ng tin khiªu d©m, vô ¸n<br /> ly kú, mª tÝn dÞ ®oan... Ng­êi ta còng ®· nãi nhiÒu vÒ nh÷ng ¶nh h­ëng tiªu cùc cña<br /> b¸o chÝ theo xu h­íng th­¬ng m¹i ho¸, tuy nhiªn t¸c h¹i ®Õn ®©u vµ nh­ thÕ nµo vÉn<br /> lµ mét c©u hái cßn bá ngá. §©y lµ c¨n bÖnh kh«ng chØ riªng cho b¸o chÝ n­íc ta mµ lµ<br /> chung cho giíi truyÒn th«ng trªn thÕ giíi. B¸o chÝ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng h­íng<br /> tíi lîi nhuËn kinh tÕ nh­ mét tiªu chÝ ph¸t triÓn cña tê b¸o kh«ng ph¶i lµ sai tr¸i vµ<br /> kh«ng ®¸ng ng¹c nhiªn. Tuy nhiªn ®iÒu ®¸ng phª ph¸n lµ ®inh h­íng lîi nhuËn kinh<br /> tÕ mét c¸ch cùc ®oan, theo ®ã lµm rèi lo¹n th«ng tin, h¹ thÊp ®¹o ®øc v¨n ho¸ truyÒn<br /> thèng d©n téc, lµm sai lÖch th«ng tin vÒ ®­êng lèi chñ tr­¬ng ®óng ®¾n cña §¶ng vµ<br /> Nhµ n­íc trong sù nghiÖp ®æi míi ®Êt n­íc. §©y lµ mét thùc tÕ cÇn ®­îc nh×n nhËn<br /> s©u s¾c vµ sím ®­îc xö lý.<br /> - Sù lÖch chuÈn vµ tÖ n¹n b¸o chÝ<br /> Sù lÖch chuÈn vµ tÖ n¹n b¸o chÝ lµ nh÷ng khÝa c¹nh cã liªn quan chø kh«ng<br /> ph¶i g¾n liÒn víi xu h­íng th­¬ng m¹i ho¸ trong ho¹t ®éng b¸o chÝ. Nã cã thÓ cã c¨n<br /> nguyªn lîi nhuËn, nh­ng kh«ng chØ cã thÕ. Nãi râ h¬n lµ sù lÖch chuÈn vµ tÖ n¹n b¸o<br /> chÝ lµ nãi tíi khÝa c¹nh ®¹o ®øc cña ho¹t ®éng b¸o chÝ, lµ hiÖn t­îng suy ®åi, sa ®o¹<br /> cña mét bé phËn phãng viªn b¸o chÝ trong ho¹t ®éng t¸c nghiÖp cña m×nh. Víi môc<br /> ®Ých kh«ng trong s¸ng, thiÕu lµnh m¹nh, c¸c nhµ b¸o nµy ®· chÕ t¸c nh÷ng th«ng<br /> ®iÖp sai lÖch cã chñ ý, g©y hËu qu¶ lín cho x· héi. ThËm chÝ nh­ d­ luËn cã khi ®· ®Ò<br /> cËp ®©u ®ã r»ng ®· tån t¹i nh÷ng b¨ng nhãm "®en" trong ho¹t ®éng b¸o chÝ. §· cã<br /> kh¸ nhiÒu dÉn chøng vÒ nh÷ng tÖ n¹n b¸o chÝ trong thêi gian qua. Nh÷ng bµi b¸o<br /> <br /> Tr­¬ng Xu©n Tr­êng vµ céng sù, §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sè chuyªn ®Ò “DS,G§&TE” cña B¸o G§&XH dµnh<br /> (9)<br /> <br /> cho vïng s©u, vïng xa, vïng khã kh¨n; ViÖn X· héi häc vµ UBQG D©n sè, Gia ®×nh & TrÎ em, n¨m 2007.<br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br />  Tr­¬ng Xu©n Tr­êng 41<br /> <br /> thuéc xu h­íng lÖch chuÈn vµ tÖ n¹n b¸o chÝ g©y t¸c h¹i to lín vÒ nhiÒu mÆt trong<br /> ®êi sèng x· héi. Riªng mét bµi b¸o vÒ qu¶ v¶i Lôc Ng¹n, c¸ch ®©y ba n¨m ®· khiÕn<br /> cho hµng v¹n gia ®×nh n«ng d©n gÇn nh­ mÊt tr¾ng mét mïa thu ho¹ch. Nh÷ng bµi<br /> b¸o ca ngîi nh÷ng dù ¸n l·ng phÝ, nh÷ng c¸ nh©n tham nhòng, tiªu cùc...ngoµi g©y<br /> nh÷ng thiÖt h¹i to lín vÒ kinh tÕ lµ lµm mÊt lßng tin cña nh©n d©n ®èi víi §¶ng vµ<br /> Nhµ n­íc. MÆc dï hiÖn t­îng nµy, xu h­íng nµy ch­a ph¶i lµ nghiªm träng, nh­ng<br /> dÉu thÕ th× t¸c h¹i cña nã còng ®· rÊt ®¸ng kÓ vµ cÇn ®­îc gi¶i quyÕt triÖt ®Ó.<br /> - Qu¶n lý vµ ®Þnh h­íng b¸o chÝ<br /> Ho¹t ®éng b¸o chÝ ë n­íc ta cã thuËn lîi c¬ b¶n lµ ®Æt d­íi sù l·nh ®¹o cña<br /> §¶ng, v× vËy ®Þnh h­íng chung lµ thèng nhÊt vµ cã sù ®ång thuËn cao. Tuy nhiªn ë<br /> tõng c¬ quan b¸o chÝ cô thÓ ho¹t ®éng qu¶n lý vµ ®Þnh h­íng t¸c nghiÖp lµ cßn nhiÒu<br /> bÊt cËp vµ kh«ng thèng nhÊt. §ã lµ sù kh«ng rµnh m¹ch gi÷a c¬ quan chñ qu¶n vµ c¬<br /> quan b¸o chÝ, gi÷a ho¹t ®éng qu¶n lý vµ ho¹t ®éng nghÒ nghiÖp. Sù kh«ng râ rµng,<br /> chång chÐo trong ho¹t ®«ng b¸o chÝ gi÷a c¸c lo¹i b¸o, b¸o trung ­¬ng, b¸o nghµnh,<br /> b¸o ®Þa ph­¬ng... còng cßn nhiÒu vÊn ®Ò cÇn th¶o luËn. Cã lÏ xu h­íng h×nh thµnh<br /> c¸c tËp ®oµn b¸o chÝ nh­ ®­îc ®Ò cËp võa qua còng lµ mét trong nh÷ng h­íng nh»m<br /> th¸o gì vÊn ®Ò.<br /> 4. Con ®­êng cña truyÒn th«ng ®¹i chóng thêi kú héi nhËp<br /> Lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ th¸o gì nh÷ng h¹n chÕ, nh÷ng bÊt cËp trong ho¹t ®éng<br /> b¸o chÝ hiÖn nay? Lµm thÕ nµo ®Ó thóc ®Èy ho¹t ®éng truyÒn th«ng ®èi víi viÖc x©y<br /> dùng x· héi lµnh m¹nh lµ nh÷ng c©u hái cßn nhiÒu nan gi¶i trong ®iÒu kiÖn cô thÓ ë<br /> n­íc ta hiÖn nay. VÊn ®Ò kh«ng n»m ë nh÷ng khÈu hiÖu hay nh÷ng ®Þnh h­íng<br /> chung chung. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy cßn n»m trong nhiÒu thùc thÓ x· héi. Ph¶i<br /> ch¨ng lµ ë n­íc ta cã qu¸ nhiÒu c¬ quan b¸o chÝ nh­ng ch­a cã mét tê b¸o nµo cã tia<br /> ra trªn vµi tr¨m v¹n? Cã thÓ ®· ®Õn lóc ch­a cÇn cã sù c¹nh tranh lµnh m¹nh trong<br /> ho¹t ®éng b¸o chi? VÉn ch­a thÓ tr¸nh ®­îc c¸ch nh×n cßn chung chung nh­ng vÉn<br /> cÇn chó träng h¬n ®Õn chÊt l­îng th«ng ®iÖp, cÇn h­íng tíi nhiÒu h¬n n÷a c¸c tÇng<br /> líp c«ng chóng réng r·i; vµ quan träng n÷a lµ cÇn lùa chän, ®µo t¹o ®Ó cã ®­îc mét<br /> ®éi ngò nh÷ng ng­êi ho¹t ®éng b¸o chÝ cã ®ñ n¨ng lùc, tr×nh ®é vµ ®¹o ®øc nghÒ<br /> nghiÖp. §Ó h­íng tíi mét nÒn b¸o chÝ ph¸t triÓn, chóng t«i cho r»ng gîi ý cña t¸c gi¶<br /> Michael Schudson vÒ b¶y môc tiªu mµ ho¹t ®éng truyÒn th«ng cÇn ®¹t tíi(10) lµ rÊt F<br /> 9<br /> P<br /> T<br /> 1 T<br /> 1<br /> P<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> ®¸ng chó ý, ®ã lµ:<br /> 1. TruyÒn th«ng b¸o chÝ nªn cung cÊp cho c«ng d©n nh÷ng th«ng tin ®Çy ®ñ vµ<br /> c«ng b¼ng, nhê ®ã hä míi cã thÓ ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n thÓ hiÖn quyÒn<br /> c«ng d©n.<br /> <br /> 2. TruyÒn th«ng b¸o chÝ nªn cung cÊp mét khu«n khæ chÆt chÏ ®Ó gióp c«ng d©n<br /> (10)<br /> Michael Schudson- Tµi liÖu ®· dÉn- NXB ChÝnh trÞ quèc gia- HN- 2003, trang 55-56.<br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br /> 42 Vai trß cña truyÒn th«ng ®¹i chóng trong thêi kú héi nhËp ë n­íc ta hiÖn nay<br /> <br /> cã mét c¸i nh×n tæng thÓ vÒ thÕ giíi chÝnh trÞ phøc t¹p. Hä nªn ph©n tÝch vµ gi¶i<br /> thÝch chÝnh trÞ häc theo h­íng sao cho c«ng d©n cã thÓ hiÓu vµ hµnh ®éng ®­îc.<br /> 3. TruyÒn th«ng nªn ®ãng vai trß lµm ng­êi chuyÓn t¶i chung cho c¸c quan ®iÓm<br /> cña c¸c nhãm ng­êi kh¸c nhau trong x· héi.<br /> 4. TruyÒn th«ng b¸o chÝ nªn cung cÊp sè l­îng vµ chÊt l­îng tin tøc mµ mäi<br /> ng­êi muèn; tøc lµ thÞ tr­êng ph¶i lµ tiªu chÝ s¶n xuÊt tin.<br /> <br /> 5. TruyÒn th«ng nªn ®¹i diÖn cho c«ng chóng vµ nãi lªn tiÕng nãi cña c«ng<br /> chóng còng nh­ nãi vÒ lîi Ých cña c«ng chóng ®Ó chÝnh quyÒn biÕt ®Õn.<br /> 6. TruyÒn th«ng b¸o chÝ nªn kh¬i dËy sù c¶m th«ng vµ hiÓu biÕt s©u s¾c, ®Ó c«ng<br /> d©n trªn quy m« lín cã thÓ ®¸nh gi¸ ®óng t×nh h×nh cuéc sèng con ng­êi trªn thÕ<br /> giíi, vµ nhê vËy nh÷ng tÇng líp tinh hoa cã thÓ biÕt vµ hiÓu thùc tr¹ng cuéc sèng con<br /> ng­êi, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ng­êi b×nh th­êng, vµ häc c¸ch c¶m th«ng víi hä.<br /> 7. TruyÒn th«ng b¸o chÝ nªn cung cÊp mét diÔn ®µn ®èi tho¹i gi÷a nh÷ng c«ng<br /> d©n, nã kh«ng chØ th«ng tin vÒ viÖc ra nh÷ng quyÕt ®Þnh d©n chñ, mµ ph¶i lµ mét<br /> qu¸ tr×nh, mét thµnh tè trong ®ã.<br /> Nh×n chung, nh÷ng luËn ®iÓm ®· nªu cña t¸c gi¶ Michael Schudson lµ kh¸<br /> tÝch cùc vµ tiÕn bé, ph¶n ¸nh ®óng nh÷ng ®Æt tr­ng b¶n chÊt cña truyÒn th«ng ®¹i<br /> chóng. Th«ng tin ®Çy ®ñ vµ c«ng b»ng ®· ®ang vµ tiÕp tôc lµ môc tiªu cao c¶ cña<br /> ho¹t ®éng truyÒn th«ng. Th«ng tin kh«ng ®Çy ®ñ còng ®ång nghÜa víi kh«ng cã th«ng<br /> tin (còng t­¬ng tù nh­ “mét nöa sù thËt lµ sù lõa dèi”), vµ ®Æt biÖt lµ sù kh«ng b×nh<br /> ®¼ng vÒ sù tiÕp cËn vµ tiÕp nhËn th«ng tin. Trong thùc tÕ trªn thÕ giíi còng nh­ ë<br /> n­íc ta, cã nh÷ng nhãm d©n c­ kh«ng cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn vµ tiÕp nhËn th«ng tin<br /> b¸o chÝ, cô thÓ lµ c¸c nhãm d©n c­ vïng s©u, vïng cao, vïng xa; c¸c nhãm ng­êi<br /> nghÌo, phô n÷, ng­êi gÆp khã kh¨n, rñi ro…Lµm sao ®Ó mäi nhãm d©n c­ trong x·<br /> héi cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn th«ng tin ®Çy ®ñ vµ b×nh ®¼ng vÉn ®ang lµ mét th¸ch thøc<br /> lín ®èi víi ho¹t ®éng truyÒn th«ng hiÖn nay.<br /> Mét ®Æc tr­ng quan träng cña truyÒn th«ng ®¹i chóng lµ h­íng tíi mét qu¶ng<br /> ®¹i c«ng chóng réng r·i, v× vËy nã lu«n g¾n víi yÕu tè nhanh nh¹y vµ dÔ hiÓu, viÖc<br /> phæ biÕn c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt, c¸c chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch, c¸c ho¹t ®éng cã tÝnh<br /> chÊt chÝnh trÞ cã thÓ ®Õn ®­îc víi mäi tÇng líp c«ng d©n khi c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn<br /> th«ng ®¹i chóng ®¹t ®­îc nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n nµy.<br /> Mét x· héi thùc sù lµnh m¹nh ph¶i lµ x· héi d©n chñ, x· héi c«ng d©n; v× vËy<br /> truyÒn th«ng ®¹i chóng lu«n ph¶i h­íng vÒ qu¶ng ®¹i c¸c tÇng líp quÇn chóng nh©n<br /> d©n; ph¶i ph¶n ¸nh ®­îc t©m t­ nguyÖn väng cña quÇn chóng nh©n d©n, ®¹i diÖn<br /> cho lîi Ých cña hä, lµ c¬ së ®Þnh h­íng d­ luËn x· héi lµnh m¹nh trong céng ®ång x·<br /> héi. §ã còng lµ môc tiªu c¬ b¶n trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn ®Êt n­íc cña §¶ng ta.<br /> <br /> Trong ®iÒu kiÖn n­íc ta, nh÷ng quan ®iÓm ®· nªu cña t¸c gi¶ Michael<br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br />  Tr­¬ng Xu©n Tr­êng 43<br /> <br /> Schudson còng cã nh÷ng ®iÓm ch­a thÝch hîp, ch­a tho¶ ®¸ng, cÇn ®­îc luËn gi¶i<br /> thªm. §Þnh h­íng ph¸t triÓn ®Êt n­íc ta lµ x©y dùng mét x· héi lµnh m¹nh theo<br /> ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng. V× vËy b¸o chÝ tr­íc hÕt lµ<br /> c¬ quan ng«n luËn cña §¶ng, ho¹t ®éng v× c¸c môc tiªu mµ §¶ng ®· ®Ò ra, trong cã<br /> cã môc tiªu quan träng vÒ viÖc x©y dùng mét x· héi lµnh m¹nh. MÆt kh¸c, ®Ó ®¹t<br /> ®­îc mét sù ®ång thuËn x· héi cao nh»m huy ®éng mäi nguån lùc x· héi x©y dùng<br /> ®Êt n­íc, b¸o chÝ ph¶i lµ cÇu nèi quan träng trong quan hÖ, còng nh­ cuéc ®èi tho¹i<br /> gi÷a §¶ng, Nhµ n­íc vµ nh©n d©n. Cã lÏ ®ã lµ nh÷ng vÊn ®Ò cèt lâi cña ho¹t ®éng<br /> truyÒn th«ng ®¹i chóng ë n­íc ta hiÖn nay.<br /> <br /> <br /> Tµi liÖu tham kh¶o<br /> <br /> 1. §CSVN- V¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn thø X.- NXB CTQG, HN. 2006.<br /> 2. P.Breton vµ S.Proulx. Bïng næ truyÒn th«ng. NXB V¨n ho¸ - th«ng tin, Hµ Néi. 1996.<br /> 3. B¸o chÝ - nh÷ng ®iÓm nh×n lý luËn vµ thùc tiÔn. Khoa B¸o chÝ, Ph©n viÖn b¸o chÝ vµ Tuyªn truyÒn, Häc<br /> viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh. Nxb V¨n hãa th«ng tin 2001<br /> 4. B¸o chÝ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn. TËp IV,V, VI. Nxb §¹i häc quèc gia Hµ Néi. 2004 -2005.<br /> 5. V.V. Vorosilop. NghiÖp vô b¸o chÝ lý luËn vµ thùc tiÔn. Nxb Th«ng tÊn 2004.<br /> 6. E.P Prokhorop. C¬ së lý luËn cña b¸o chÝ (TËp 1, 2). Nxb Th«ng tÊn 2004.<br /> 7. Claudia Mast. TruyÒn th«ng ®¹i chóng - Nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n. Nxb Th«ng tÊn 2004.<br /> 8. Michael Schudson- Søc m¹nh cña tin tøc truyÒn th«ng - NXB ChÝnh trÞ quèc gia- HN- 2003<br /> 9. TrÞnh Duy Lu©n (2000), "X· héi häc ViÖt Nam: Mét sè ®Þnh h­íng tiÕp tôc x©y dùng vµ ph¸p triÓn",<br /> T¹p chÝ X· héi häc, sè1-2000.<br /> 10. NguyÔn Kh¾c ViÖn. Marketing X· héi hay truyÒn th«ng giao tiÕp. Nxb ThÕ giíi 1994.<br /> 11. T« Duy Hîp- Gîi ý lý luËn vÒ x· héi lµnh m¹nh- T­ liÖu ®Ò tµi cÊp Bé, viÖn XHH, 2006<br /> 12. T¹ Ngäc TÊn. TruyÒn th«ng ®¹i chóng. Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia 2001.<br /> 13. Mai Quúnh Nam. Sè 1. 1995 T¹p chÝ X· héi häc. D­ luËn x· héi mÊy vÊn ®Ò lý luËn vµ ph­¬ng ph¸p<br /> nghiªn cøu<br /> 14. Mai Quúnh Nam. Sè 1.1996. T¹p chÝ X· héi häc. TruyÒn th«ng ®¹i chóng vµ d­ luËn x· héi<br /> 15. Tr­¬ng Xu©n Tr­êng. MÊy vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn trong nghiªn cøu truyÒn th«ng d©n sè ë n­íc ta<br /> hiÖn nay, t¹p chÝ X· héi häc, sè 1 (81), 2003.<br /> 17. Tr­¬ng Xu©n Tr­êng vµ céng sù: Vai trß cña b¸o chÝ trong ho¹t ®éng phóc lîi x· héi á n­íc ta hiÖn<br /> nay, t­ liÖu ViÖn X· héi häc, HN, 2005.<br /> 18. Tr­¬ng Xu©n Tr­êng vµ céng sù, §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sè chuyªn ®Ò “DS,G§&TE” cña B¸o G§&XH<br /> dµnh cho vïng s©u, vïng xa, vïng khã kh¨n; ViÖn X· héi häc vµ UBQG D©n sè, Gia ®×nh & TrÎ em,<br /> n¨m 2007.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br />