Sáng ki n kinh nghi mế - 1 -
.................................................................................................................................................
...............
Tên đ tài:
V N D NG T T NG H CHÍ MINH VÀO D Y H C BÀI 13: Ư ƯỞ
"CHÍNH SÁCH GIÁO D C VÀ ĐÀO T O, KHOA H C VÀ CÔNG NGH ,
VĂN HOÁ” MÔN GIÁO D C CÔNG DÂN 11 TR NG TRUNG H C ƯỜ
PH THÔNG.
I. ĐT V N Đ:
T t ng H Chí Minh v i n i dung phong phú, liên quan đn nhi u lĩnhư ưở ế
v c khoa h c xã h i và nhân văn, có ý nghĩa to l n trong th c ti n đu tranh cách
m ng, xây d ng đt n c theo con đng xã h i ch nghĩa mà Đng ta đã l a ướ ườ
ch n, kh ng đnh và lãnh đo nhân dân kiên trì th c hi n. Vì v y, t t ng H Chí ư ưở
Minh đã tr thành m t khoa h c, thu hút đông đo các nhà khoa h c, cán b các
ngành, giáo viên các c p tìm hi u, nghiên c u và v n d ng vào th c ti n công tác
c a mình.
Cũng nh các môn h c khoa h c và xã h i và nhân văn khác tr ng Trungư ườ
h c ph thông, b môn Giáo d c công dân c n ph i quán tri t t t ng H Chí ư ưở
Minh vào vi c d y h c. H n n a, do n i dung, ch c năng, nhi m v , tính đng ơ
c a mình, b môn Giáo d c công dân, h n các môn h c khác, c n ph i quán tri t ơ
sâu s c sáng t o, có hi u qu t t ng H Chí Minh. Qua đó giáo d c đo đc và ư ưở
ý th c công dân cho h c sinh có ý nghĩa vô cùng quan tr ng.
Tuy nhiên, t t ng H Chí Minh H Chí Minh là vô cùng r ng l n, vì thư ưở ế
không th ngày m t ngày hai có th h c t p và v n d ng đc. Ngay c trong vi c ượ
áp d ng các môn h c tr ng ph thông cũng m i gi i thi u cho h c sinh vài ườ
nét khái quát v cu c đi, s nghi p, m t s tác ph m tiêu bi u c a Ng i. Ch a ườ ư
có tài li u nào đa ra v n đ c th v vi c h c t p và làm theo t m g ng đo ư ươ
đc H Chí Minh trong tr ng ph thông. Vi c quán tri t t t ng H Chí Minh ườ ư ưở
vào các b môn này ch thu n tuý là công tác giáo d c chính tr chung chung, có tính
ch t tuyên truy n, c đng mà không có s hi u bi t khoa h c, vi c v n d ng t ế ư
t ng H Chí Minh vào môn h c ch làm l y l , công th c, không chú tr ng đúngưở
m c. Do đó không có tác d ng th c t . ế
Vì v y, đ tài này tôi d a trên c s c a nh ng tác ph m nghiên c u v H ơ
Chí Minh, nh ng n i dung đc tuyên truy n trên thông tin đi chúng. Cùng v i ượ
kh năng c a b n thân và th c t trong vi c d y h c Giáo d c công dân. Trong đ ế
tài này tôi ch gi i h n: V n d ng t t ng H Chí Minh vào d y h c bài 13: ư ưở
................................................................................................................................................................................................
GV th c hi n: Bùi Th Anh Thi............................................................... Tr ng THPT Lê Quý Đôn- Tam K - Qu ng ườ
Nam
Sáng ki n kinh nghi mế - 2 -
.................................................................................................................................................
...............
"Chính sách giáo d c và đào t o, khoa h c và công ngh , văn hóa" môn Giáo
d c công dân 11 tr ng Trung h c ph thông. ườ
II. C S LÍ LU N VÀ TH C TI N C A VI C VÂN D NG T T NGƠ Ư ƯỞ
H CHÍ MINH VÀO D Y H C MÔN GIÁO D C CÔNG DÂN TR NG ƯỜ
TRUNG H C PH THÔNG.
1- C s lý lu n:ơ
C ng lĩnh xây d ng đt n c trong th i k quá đ lên Ch nghĩa xã h iươ ướ
đc thông qua t i Đi h i l n th VII và Văn ki n Đi h i VIII c a Đng c ngượ
s n Vi t Nam đã kh ng đnh Đng l y ch nghĩa Mác- Lênin, t t ng H Chí ư ưở
Minh làm n n t ng t t ng, kim ch nam cho m i hành đng c a cách m ng”. Vì ư ưở
v y t t ng và đo đc H Chí Minh chính là s v n d ng sáng t o ch nghĩa ư ưở
Mác Lê-nin, là vũ khí tinh th n, là ngu n c vũ và s soi sáng cho nhân dân ta trên
con đng đi lên Ch nghĩa xã h i.ườ
Đi h i Đng l n th IX, Đng ta kh ng đnh: “Phát tri n giáo d c và đào
t o là m t trong nh ng đng l c quan tr ng thúc đy s nghi p công nghi p hoá,
hi n đi hoá, là đi u ki n đ phát huy ngu n l c con ng i, y u t c b n đ phát ườ ế ơ
tri n xã h i, tăng tr ng kinh t nhanh và b n v ng” “Ti p t c nâng cao ch t ưở ế ế
l ng giáo d c toàn di n, đi m i n i dung, ph ng pháp d y và h c, h th ngượ ươ
tr ng l p và h th ng qu n lý giáo d c, th c hi n chu n hoá, hi n đi hoá, xãườ
h i hoá. Phát huy tinh th n đc l p suy nghĩ và sáng t o c a h c sinh, sinh viên, đ
cao năng l c t h c, t hoàn thi n h c v n và tay ngh , đy m nh phong trào h c
t p trong nhân dân b ng nh ng hình th c giáo d c chính quy và không chính quy,
th c hi n “giáo d c cho m i ng i”, “c n c tr thành m t xã h i h c t p”, th c ườ ướ
hi n ph ng châm “h c đi đôi v i hành”, giáo d c k t h p v i lao đng s n xu t, ươ ế
nhà tr ng g n v i xã h i. ườ
T t ng H Chí Minh th hi n trong n i dung b môn b môn Giáo d cư ưở
công dân tr ng Trung h c ph thông góp ph n th c hi n Đi u 2, ch ng I, ườ ươ
Lu t Giáo d c c a n c C ng hoà xã h i ch nghĩa Vi t nam đã nêu: ướ “M c tiêu
c a giáo d c ph thông là giúp h c sinh phát tri n toàn di n v đo đc, trí tu ,
th ch t, th m m và các k năng c b n nh m hình thành nhân cách con ng i ơ ườ
Vi t Nam xã h i ch nghĩa, xây d ng t cách và trách nhi m công dân, chu n b ư
................................................................................................................................................................................................
GV th c hi n: Bùi Th Anh Thi............................................................... Tr ng THPT Lê Quý Đôn- Tam K - Qu ng ườ
Nam
Sáng ki n kinh nghi mế - 3 -
.................................................................................................................................................
...............
cho h c sinh ti p t c h c lên ho c đi vào cu c s ng lao đng, tham gia xây d ng ế
và b o v T qu c”.
Nh v y, vi c giáo d c th h tr ph i đm b o b i d ng cho h c sinhư ế ưỡ
m t cách toàn di n v m t giáo d ng (tri th c), giáo d c (t t ng, ph m ch t, ưỡ ư ưở
đo đc), phát tri n (năng l c t duy và hành đng). Đ t o ra nh ng con ng i ư ườ
nh v y, n i dung giáo d c, giáo d ng ph i đm b o phù h p v i nhi m v c aư ưỡ
đt n c, gi đc b n s c con ng i Vi t Nam, phù h p v i con ng i th i đi. ướ ượ ườ ườ
2. C s th c ti n:ơ
Trong giáo d c, các môn h c đu ph i quán tri t t t ng H Chí Minh, ư ưở
riêng môn Giáo d c công dân vi c này càng đc bi t quan tr ng vì n i dung c a b
môn r t g n v i t t ng H Chí Minh. ư ưở
Cu c đi và s nghi p cách m ng c a H Chí Minh tr thành t m g ng ươ
sáng, cái đích mà h c sinh ph i đt đn. Hình t ng c a Ng i tr nên g n g i, ế ượ ư
thân th ng đi v i m i h c sinh, không ph i là đi u gì cách bi t, xa xôi, khôngươ
ph i là cái gì “th n bí”. H c sinh c n h c t p và hành đng theo t m g ng Bác ươ
H vĩ đi, góp ph n tích c c vào vi c th c hi n lý t ng mà Ng i đã nêu ra. ưở ườ
H c t p và làm theo t t ng, t m g ng đo đc H Chí Minh là h ng ư ưở ươ ưở
ng cu c v n đng mà toàn Đng, toàn quân và toàn dân ta đang tích c c tham gia.
l a tu i h c sinh Trung h c ph thông, là l a tu i đu thanh niên, giàu
nhi t huy t, thích tìm tòi, sáng t o, thích th s c, đc th nghi m nh ng đi u ế ượ
m i l , trong khi ch a đ kinh nghi m s ng, v n hi u bi t c a các em ch a nhi u, ư ế ư
đt bi t là hi u bi t v đi s ng xã h i nên d lôi kéo sa vào nh ng hành vi nguy ế
c . Do đó vi c đa t t ng H Chí Minh đn v i h c sinh Ph thông trung h c làơ ư ư ưở ế
r t c n thi t nh m t o ra nh ng con ng i phát tri n toàn di n: có tri th c, lý ế ườ
t ng, đo đc, s c kh e, th m mĩ,.... Tình tr ng này càng tr nên quan tr ng khiưở
chúng ta bi t r ng, tr ng ph thông ch a th ti n hành d y môn h c t t ngế ườ ư ế ư ưở
H Chí Minh nh b c Cao đng và Đi h c. Trong khi đó, ch có kho ng 20% h c ư
sinh sau khi t t nghi p Ph thông trung h c là lên ti p Cao đng và Đi h c. Đa s ế
còn l i tr thành nh ng ng i lao đng. Do đó, n u th h tr này đc trang b t ườ ế ế ư ư
t ng H Chí Minh s góp ph n không nh trong công cu c xây d ng đt n cưở ướ
Vi t Nam giàu đp, văn minh, theo đnh h ng xã h i ch nghĩa mà Bác H và ướ
Đng ta l a ch n.
Trong th c ti n gi ng d y Giáo d c công dân tr ng Trung h c ph thông, ườ
vi c nêu s ki n th c t vào bài gi ng là đi u h t s c c n thi t, vì n i dung c a ế ế ế
b môn có nhi u tri th c tr u t ng, khái quát. Tuy nhiên, hi n nay v n còn t n t i ượ
nhi u giáo viên trong quá trình gi ng d y đã tách r i gi a lí lu n và th c ti n, h c
................................................................................................................................................................................................
GV th c hi n: Bùi Th Anh Thi............................................................... Tr ng THPT Lê Quý Đôn- Tam K - Qu ng ườ
Nam
Sáng ki n kinh nghi mế - 4 -
.................................................................................................................................................
...............
sinh ch h c thu c lòng lí thuy t mà không bi t v n d ng vào th c ti n cu c s ng. ế ế
Do đó, quá trình v n d ng t t ng H Chí Minh vào d y h c Giáo d c công dân ư ưở
tr ng Trung h c ph thông nh m kh c ph c tình tr ng trên; b i vì, b n thân trongườ
m i t t ng c a Bác đã là s k t h p gi a lí lu n và th c t , đc th hi n trong ư ưở ế ế ượ
các bài nói, bài vi t.ế
V n d ng t t ng H Chí Minh vào d y h c Giáo d c công dân tr ng ư ưở ườ
Trung h c ph thông là hi n th c hoá ch nghĩa Mác - Lênin d i d ng c th hoá ướ
cho phù h p v i truy n th ng l ch s , b n s c văn hoá dân t c đã đc Bác ti p ượ ế
thu và v n d ng sáng t o theo phong cách riêng c a ng i. S là sai l m n u đng ườ ế
nh t t t ng H Chí Minh v i ch nghĩa Mác - Lênin. Do đó, trong quá trình d y ư ưở
và h c Giáo d c công dân, nhi u khi giáo viên ch trích d n các câu c a C. Mác, Ph.
Ăngghen, V.I. Lênin mà không chú tr ng khai thác, s d ng tài li u H Chí Minh.
Trên c s lý lu n và th c ti n, vi c v n d ng t t ng H Chí Minh vàoơ ư ưở
gi ng d y Giáo d c công dân có ý nghĩa vô cùng quan tr ng.
III. T T NG H CHÍ MINH V N D NG VÀO GI NG D Y BÀI 13:Ư ƯỞ
"CHÍNH SÁCH GIÁO D C VÀ ĐÀO T O, KHOA H C VÀ CÔNG NGH "
MÔN GIÁO D C CÔNG DÂN 11 TR NG TRUNG H C PH THÔNG. ƯỜ
Chính sách giáo d c - đào t o, chính sách khoa h c - công ngh đc coi là ượ
qu c sách hàng đu; văn hoá là n n t ng tinh th n c a xã h i. Ba chính sách này có
quan h m t thi t v i nhau, tác đng qua l i v i nhau, thúc đy nhau nh m xây ế
d ng ngu n l c con ng i ph c v cho s phát tri n kinh t , xã h i. V n d ng t ườ ế ư
t ng H Chí Minh vào bài h c giúp h c sinh hi u đúng v trí và t m quan tr ngưở
c a nh ng v n đ trên theo h ng chính tr chung c a s nghi p xây d ng CNXH ướ
cũng nh trong s nghi p đi m i c a đt n c ta hi n nay. ư ướ
C u trúc c a bài g m ba ph n th ng nh t theo m t lôgich ch t ch , m i
ph n t ng ng v i m t v n đ. V n d ng t t ng H Chí Minh vào t ng v n ươ ư ưở
đ c th nh sau: ư
1. Chính sách giáo d c và đào t o:
Trong di s n t t ng H Chí Minh, t t ng v giáo d c luôn có ý nghĩa lý ư ưở ư ưở
lu n và th c ti n sâu s c đi v i s nghi p cách m ng Vi t Nam. Trong s nghi p
đào t o ngu n nhân l c cho công cu c công nghi p hoá, hi n đi hoá đt n c, ướ
th c hi n m c tiêu “dân giàu, n c m nh, xã h i công b ng, dân ch , văn minh” ướ
n c ta, t t ng đó c a Ng i càng có ý nghĩa thi t th c.ướ ư ưở ườ ế
................................................................................................................................................................................................
GV th c hi n: Bùi Th Anh Thi............................................................... Tr ng THPT Lê Quý Đôn- Tam K - Qu ng ườ
Nam
Sáng ki n kinh nghi mế - 5 -
.................................................................................................................................................
...............
T t ng H Chí Minh v giáo d c v a là thành q a c a s ch t l c tinh tư ưở ế
tinh hoa văn hoá dân t c và nhân lo i, v a mang đm h i th c a cu c s ng. Do ơ
v y, H Chí Minh, lý lu n giáo d c và th c ti n giáo d c có s th ng nh t h u
c , không tách r i nhau. Đúng nh Ngh quy t UNESCO đánh giá: “S đóng gópơ ư ế ư.
quan tr ng v nhi u m t c a Ch t ch H Chí Minh trong các lĩnh v c văn hoá,
giáo d c và ngh thu t là k t tinh c a truy n th ng hàng ngàn năm c a nhân dân ế
Vi t Nam và nh ng t t ng c a Ng i là hi n thân c a nh ng khát v ng c a các ư ưở ườ
dân t c trong vi c kh ng đnh b n s c dân t c c a mình và tiêu bi u cho vi c thúc
đy s hi u bi t l n nhau”. ế
a. Nhi m v c a giáo d c và đào t o:
Tr c khi trình bày nhi m v , giáo viên nh n m nh t m quan tr ng c a giáoướ
d c và đào t o trong s phát tri n ngu n l c con ng i. ườ
- V vai trò và m c đích c a giáo d c. Theo H Chí Minh, giáo d c có vai trò
h t s c to l n trong vi c c i t o con ng i cũ, xây d ng con ng i m i. Ng iế ườ ườ ườ
nói: “Thi n, ác v n ch ng ph i là b n tính c h u, ph n l n đu do giáo d c mà
nên”.
Không nh ng th , giáo d c còn góp ph n đc l c vào công cu c b o v và xây ế
d ng đt n c. Ng i kêu g i: ướ ườ
“Qu c dân Vi t Nam! Mu n gi v ng n n đc l p, Mu n làm cho dân m nh
n c giàu. M i ng i Vi t Nam... ph i có ki n th c m i đ có th tham gia vàoướ ườ ế
công cu c xây d ng n c nhà, và tr c h t ph i bi t đc, bi t vi t ch qu c ướ ướ ế ế ế ế
ng ”.
“Vì l i ích m i năm thì ph i tr ng cây, vì l i ích trăm năm thì ph i tr ng ườ
ng i. Chúng ta ph i đào t o ra nh ng ng i công dân t t cho n c nhà”. ườ ườ ướ
nh ng ng i tu i tr trong s ch nh m t t m l a tr ng. Nhu m xanh thì ườ ư
nó s xanh. Nhu m đ thì nó s đ. Vì v y s h c t p trong tr ng có nh h ng ườ ưở
r t l n cho t ng lai c a thanh niên t c là t ng lai c a n c nhà ươ ươ ướ
“...ngày nay chúng ta ph i xây d ng l i c đ mà t tiên đã đ l i cho chúng ơ
ta. Làm sao cho chúng ta k p các n c khác trên toàn c u. Trong công cu c ki n ướ ế
thi t đó, n c nhà trông mong, ch đi các em r t nhi u. Non sông Vi t Nam cóế ướ
b c t i đài vinh quang đ sánh vai v i các c ng qu c năm châu đc hay khôngư ườ ượ
chính là nh m t ph n l n công h c t p c a các em”
S d ng các đo n trích trên làm rõ: Giáo d c và đào t o có vai trò quan
tr ng trong vi c phát tri n ngu n nhân l c con ng i. T nh n th c đúng đn và ườ
cách m ng v giáo d c mà Đng, Nhà n c ta xác đnh: Giáo d c và đào t o là ướ
................................................................................................................................................................................................
GV th c hi n: Bùi Th Anh Thi............................................................... Tr ng THPT Lê Quý Đôn- Tam K - Qu ng ườ
Nam