Đề bài: Vẻ đẹp lãng mạn của truyện ngắn "Mảnh trăng cuối rừng" của Nguyễn <br />
Minh Châu<br />
<br />
Bài làm<br />
<br />
Nguyễn Minh Châu thuộc lứa nhà văn trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ. Sự <br />
nghiệp sáng tác của Nguyễn Minh Châu chia làm hai thời kỷ: trong và sau kháng chiến <br />
chống Mỹ. Trong chiến tranh, Nguyễn Minh Châu nổi tiếng là một cây bút xông xáo, bám <br />
sát từng bước đi của cuộc kháng chiến, mô tả trung thực, chân thành và trang trọng chủ <br />
nghĩa anh hùng cách mạng của con người Việt Nam. Ông là tác giả cuốn tiểu thuyết: <br />
"Dấu chân người lính" nổi tiếng với hàng loạt truyện ngắn viết về người lính. Ở chặng <br />
sau, Nguyễn Minh Châu là một trong những cây bút đi đầu trong việc đổi mới văn học. <br />
Nhà văn đã mạnh dạn đặt ra rất nhiều vấn đề đối với việc hoàn thiện đạo đức và nhân <br />
cách con người. Văn của Nguyễn Minh Châu càng ngày càng thấm đẫm những nỗi đời và <br />
nặng trĩu một dư vị triết lý<br />
<br />
"Mảnh trăng cuối rừng" là một trong những truyện ngắn xuất sắc được viết đầu những <br />
năm chống Mỹ. Đây là một truyện ngắn lãng mạn của con người Việt Nam giữa những <br />
năm chống Mỹ ác liệt. Nó viết về một cuộc hẹn hò kỳ lạ của một đôi trai gái, mà điểm <br />
hẹn là nơi trọng điểm đánh phá của giặc Mỹ, giữa rừng già Trường Sơn<br />
<br />
Qua đó nhà văn đã thể hiện được sức sống mãnh liệt của tuổi trẻ Việt Nam, sức sống bất <br />
diệt của dân tộc Việt Nam<br />
<br />
"Mảnh trăng cuối rừng" đẹp như một bài thơ bằng văn xuôi Phong vị lãng mạn của nó <br />
thấm đượm vào trong từng chi tiết nhỏ nhất của tác phẩm Như chúng ta biết. trong văn <br />
học kháng chiến chống Mỹ có một nguồn cảm hứng lớn. đó là cảm hứng lãng mạn. Cảm <br />
hứng ấy tìm đến những vẻ đẹp lý tưởng, tìm kiếm chất thơ ngay trong đời thường, vẽ ra <br />
tất cả những gì mà mình mơ ước về con người và cuộc đời. Cho nên, cảm hứng lãng mạn <br />
như một đôi cánh bay bổng, chắp cánh cho hiện thực, chắp cánh cho con người bay lên <br />
trong thế giới của mơ ước, của khát vọng. Con người trong cảm hứng lãng mạn thường <br />
hiện ra với vẻ đẹp lãng mạn phi thường, lý tưởng. Một trong những đặc sắc của "Mảnh <br />
trăng cuối rừng" chính là vẻ đẹp lãng mạn ấy.<br />
<br />
Trước hết chất lãng mạn hiện ra ngay trong nhan đề của câu chuyện. Ban đầu khi mới <br />
được viết ra, truyện này có tên là "Mảnh trăng”, đến khi nó được in, lại trong tập ”Những <br />
vùng trời khác nhau", tác giả mới chắp thêm vào hai chữ "cuối rừng". Và chúng ta thấy <br />
rằng đây mới là cái tên mà tác phẩm cần phải có. Phải là "Mảnh trăng" chứ không phải là <br />
"vầng trăng". Vầng trăng hiện ra một hình ảnh trăng tròn đầy, viên mãn, e rằng không <br />
hợp. Còn mảnh trăng gợi ra hình ảnh trăng đầu tháng mảnh mai, mới mẻ, e ấp, tinh khôi. <br />
Nó phù hợp với tinh thần của câu chuyện. Trước hết, nó là một ẩn dụ về nhân vật chính <br />
của câu chuyện là Nguyệt. Nguyệt là trăng, là một cô gái mảnh dẻ. Nó cũng phù hợp với <br />
tình yêu của đôi trai gái, một tình yêu vừa mới nhen nhóm, ban sơ, hứa hẹn, một ngày mai <br />
sẽ tròn đầy. Đồng thời, nó cũng phù hợp với chính cuộc hò hẹn của câu chuyện. Cuộc hò <br />
hẹn có vẻ đẹp của một mảnh trăng đầu tháng, họ tìm nhau, gặp nhau mà hoá ra chưa gặp. <br />
Khi câu chuyện khép lại, chúng ta tin rằng họ vẫn còn tìm nhau trong rừng già Trường <br />
Sơn. Và phải là "cuối rừng" chứ không phải là đầu rừng hay giữa rừng. Cuối rừng là một <br />
không gian khuất lấp, quên lãng. Mảnh trăng vẫn lặng lẽ, âm thầm sáng nơi cuối rừng, <br />
gợi lên một sức sống bền bỉ, một vẻ đẹp mà con người cần phải tìm kiếm. Vì lẽ đó mà <br />
bản thân nhan đề của câu chuyện đã đẹp như một câu thơ hàm súc. Bản thân nhan đề ấy <br />
cũng như một mảnh trăng treo trên bầu trời của câu chuyện, toả xuống thế giới của câu <br />
chuyện ánh sáng thơ mộng và trữ tình của nó<br />
<br />
Khung cảnh của câu chuyện này cũng tràn đầy chất lãng mạn. Đó là một đêm trăng đẹp <br />
giữa những ngày bom đạn. Không khí của đêm trăng là một không khí thanh bình, rất phù <br />
hợp cho những cuộc hẹn hò đôi lứa. Xe đi giữa những vạt rừng đen sẫm, gió Tây Nam <br />
xào xạc trên những chỏm rừng, sương mù cứ đùn ra trắng như sữa. Thỉnh thoảng từ thung <br />
lũng vang lên một tiếng chim mơ hồ. Trăng thì hiện ra, khi khuất sau đèo, khi rơi tõm <br />
xuống thung lũng như một trò chơi ú tim. Về đêm, trăng đứng im giữa trời, sáng trong như <br />
một mảnh bạc. Còn xe của Lãm thì bồng bềnh trong sương, tất cả toát lên một vẻ thơ <br />
mộng, trang trọng và huyền bí, phù hợp với việc mô tả tình yêu thiêng liêng, thánh thiện. <br />
Trong đó đáng nói nhất là hình tượng trăng. Toàn bộ câu chuyện được bao bọc trong một <br />
thứ ánh sáng bàng bạc. Ánh trăng như một bầu khí quyển riêng bao bọc câu chuyện. Nếu <br />
như chúng ta làm một thử nghiệm dại dột là tước đi tất cả những câu dính dáng đến trăng <br />
thì câu chuyện sẽ ra sao? Cốt truyện vẫn thế, nhân vật vẫn thế, thậm chí chủ đề cũng <br />
không có ảnh hưởng gì. Tất cả sẽ hiện ra một cách quá ư là rõ rệt, rõ rệt đến mức trần <br />
trụi và chắc chắn là chất thơ của câu chuyện đã hoàn toàn tan biến. Trăng được mô tả <br />
vừa sinh động, vừa giàu chất tượng trưng. Ban đầu là mảnh trăng nhợt nhạt, có lúc trăng <br />
còn làm cho Lãm nhầm với pháo sáng, có lúc trăng lặng lẽ, có lúc trăng tinh nghịch... <br />
Nhưng nhất là lúc trăng ùa vào buồng lái hoà nhập làm một với nhân vật Nguyệt, khiến <br />
cho từng sợi tóc của cô đều sáng lên, khuôn mặt của cô lồng đầy bóng trăng, con đường <br />
trước mặt cũng thếp đầy ánh trăng. Trong khung cảnh ấy phải nói rằng trăng là cái phần <br />
lung linh nhất của bức tranh, cũng là phần lộng lẫy nhất của chất lãng mạn<br />
<br />
Tuy nhiên, "Mảnh trăng cuối rừng'' là một truyện ngắn chứ không phải là một bài thơ. <br />
Cho nên dù chất trữ tình, chất thơ bộc lộ trong khung cảnh khá đậm, nhưng cũng chưa <br />
phải là yếu tố quyết định. Chúng ta biết trung tâm của truyện ngắn là nhân vật là con <br />
người, cho nên, chính vẻ lãng mạn của con người mới là yếu tố quyết định chất lãng mạn <br />
của tác phẩm. Và tất nhiên nhân vật trung tâm của tác phẩm chính là Nguyệt<br />
<br />
Nhân vật Nguyệt có lẽ là nét lãng mạn nhất của câu chuyện này, Nguyễn Minh Châu đã <br />
có dụng ý khi miêu tả ngoại hình nhân vật Nguyệt hoàn toàn tương phản với khung cảnh <br />
chiến tranh lúc bấy giờ. Giữa rừng núi hoang sơ, giữa cảnh bom đạn tàn phá ác liệt, bỗng <br />
hiện ra một cô gái mảnh dẻ với trang phục đời thường Sự hiện diện của một người con <br />
gái như thế là một sự lạc lõng, trớ trêu hay là một sự thách thức với bom đạn? Nguyệt <br />
được mô tả với một thân hình mảnh dẻ nhưng cứng cỏi đầy sức sống. Dáng người dong <br />
dỏng cao. Giọng nói trong trẻo, cứng cỏi. đôi mắt đen láy và sâu thẳm, mái tóc dày thơm <br />
mát và trẻ trung làm sao. đôi gót chân bóng hồng, đôi dép cao su sạch sẽ. Quần lụa chấm <br />
mắt cá. Tất cả những điều đó đã làm toát lên ở Nguyệt một vẻ đẹp thanh xuân Giữa <br />
khung cảnh chiến tranh, Nguyệt xuất hiện như đang đi đến một cuộc hẹn hò thời bình. <br />
Điều này đã giúp Nguyễn Minh Châu thể hiện được một điều rất sâu sắc trong sức sống <br />
của Nguyệt. Bom đạn không tiêu diệt được khát vọng tình yêu. Nếu như giữa những ngày <br />
tàn khốc, một cô gái như Nguyệt vẫn biết chăm lo được những nét đẹp thuộc vẻ nữ tính, <br />
thì có nghĩa là bom đạn, chết chóc đã hoàn toàn bất lực trước sức sống của con người. Họ <br />
vẫn ung dung sống, sống như bản thân mình, ngừng cao đầu làm người, bất chấp mọi sự <br />
đe doạ tàn bạo, dã man nhất.<br />
<br />
Tuy nhiên, điều đáng nói hơn ở nhân vật Nguyệt, không phải là ở ngoại hình, mà ở vẻ <br />
đẹp trong tính cách của nhân vật này. Phải nói rằng, Nguyễn Minh Châu đã có cách kể rất <br />
tự nhiên và khéo léo. Hình ảnh Nguyệt cứ hiện dần ra, hiện dần lên. Ban đầu. Nguyệt <br />
ngồi ở trong thùng xe tối om, cả Lãm và người đọc chỉ nghe thấy giọng nói của cô, nhưng <br />
chỉ cần nghe giọng nói Lãm cũng đã mơ hồ cảm nhận được phẩm chất bên trong của <br />
người con gái đó. Thế rồi Nguyệt hiện ra thật sự. và được nhà văn giới thiệu dần từng <br />
nét một. Nét đầu tiên mà Lãm và người đọc nhận ra ở Nguyệt là gót chân bóng hồng. <br />
Nghĩa là Nguyệt cứ hiện dần ra dưới ánh sáng và bằng ánh sáng. Thoạt đầu là dưới ánh <br />
sáng tù mù của ngọn đèn xe xích, rồi Nguyệt hiện dần lên dưới ánh trăng, Nguyệt chói <br />
sáng lên trong lửa đạn, rồi cuối cùng Nguyệt đọng lại trong ánh sáng tình yêu ờ trái tim <br />
Lãm Khi trăng đã lặn, Nguyệt quay lui trở về ngầm" Lãm vẫn cứ thấy Nguyệt đi trước xe <br />
mặt lòng đầy bóng trăng. Bởi vì, Nguyệt cũng là một thứ ánh sáng, ánh sáng tươi mát của <br />
vành trăng mà bom đạn không thể nào che khuất được. Cuối cùng, Nguyệt hiện lên trong <br />
tim Lãm óng ánh một tình yêu chói ngời và bất diệt. Có thể nói vẻ đẹp của Nguyệt gồm <br />
hai phương diện chính: một là người yêu lý tưởng, ở đây cô hiện ra chủ yếu trong ánh <br />
trăng, hai là một chiến sĩ anh hùng, ở khía cạnh này cô hiện ra chủ yếu trong bom đạn.<br />
<br />
Có lẽ hiếm có người con gái nào có được những phẩm chất như Nguyệt, một mình sống <br />
giữa đời, ra giữa trận mạc nhưng vẫn rất duyên dáng, tế nhị. Bom đạn không làm cho tính <br />
cách của Nguyệt bị biến dạng. Nhà văn mô tả cách trả lời, cách đối thoại, giao tiếp của <br />
Nguyệt với người lính lái xe, từ cách ngồi ý tứ đoan trang, cho đến cách dò hỏi, cách động <br />
viên, tất cả đều cho thấy vẻ nết na của Nguyệt. Và nhất là ở Nguyệt có một niềm tin vô <br />
cùng trong sáng vào cuộc đời. Nguyệt và Lãm chưa từng một lần gặp nhau. Nguyệt chỉ <br />
biết về Lãm qua chị Tính và cũng chỉ qua vài câu chuyện ít ỏi. Ấy thế mà Nguyệt đã tự <br />
nguyện đính ước với Lăm. Suốt mấy năm liền, Lãm còn hờ hững, thế nhưng Nguyệt vẫn <br />
gắn bó thuỷ chung với mối tình ấy. Thực ra đó không hẳn là lòng chung thuỷ mà là đức <br />
trung tin. Nguyệt gắn bó với Lãm như muốn giữ một tín niệm với mình. Đối với những <br />
người con gái như Nguyệt, chung thuỷ với người mình yêu trước hết là chung thuỷ với <br />
chính mình. Nói một cách khác, sự bội ước với người khác chính là sự bội ước với bản <br />
thân. Cho nên, ai đã có phẩm chất ấy thì trước sau không bao giờ thay đổi, cho dù hoàn <br />
cảnh có tăm tối, nghiệt ngã và tàn bạo đến đâu. Và đây chính là điều khiến cho Lãm lạ <br />
lùng nhất. Và đến khi hiểu được điều này thì Lãm thấy mình là con người hạnh phúc <br />
nhất. Đây chính là cái mà Nguyễn Minh Châu gọi là sợi chỉ xanh óng ánh, mảnh mai của <br />
tâm hồn Nguyệt và của thế hệ trẻ Việt Nam nói chung mà bom đạn Mỹ không thể nào <br />
chặt đứt. Chúng có thể đánh sập được cầu Đá Xanh nhưng không thể cắt đứt được sợi <br />
chỉ xanh óng ánh mỏng manh ấy. Nó thách thức cả thời gian lẫn bom đạn.<br />
<br />
Là cô gái trẻ trung, tươi mát, Nguyệt còn là một người can đảm, kiên cường. Khi máy bay <br />
đến, Nguyệt dường như bộc lộ những tính cách mà chúng ta không thể ngờ lại có được ở <br />
một con người mảnh dẻ nhường ấy. Nguyệt rất am hiểu quy luật hoạt động, oanh tạc <br />
của máy bay địch, thông thạo từng đoạn đường, nhớ rành mạch tùng hố bom, lúc xi nhan <br />
cho xe chạy, lúc nhảy phăng xuống suối cột dây tời để kéo xe lên. Khi địch ném bom <br />
Nguyệt đã đẩy Lãm vào chỗ an toàn duy nhất, còn mình thì đứng che bên ngoài. Sau đó, <br />
chính lúc địch ném bom Nguyệt đã lao ra cứu xe, cuối cùng Nguyệt đã bị thượng. Toàn bộ <br />
hành động dũng cảm, gan dạ của Nguyệt khiến cho Lãm cảm thấy trong mình dâng lên <br />
một tình yêu mãnh liệt đến mê muội.<br />
<br />
Như vậy, ở Nguyệt có một vẻ đẹp thật hoàn hảo, vẻ đẹp được lý tưởng hoá, được diễn <br />
tả trong cảm hứng lãng mạn bay bổng. Điều này đã làm cho mối tình của họ trong chiến <br />
tranh thật là rực rỡ. Cuộc hẹn hò của một đôi trai gái biến thành cuộc hiệp đồng chiến <br />
đấu của hai chiến sĩ. Bản tình ca đã hoà vào bản hùng ca để ca ngợi sức sống bất diệt <br />
của dân tộc này khi đối chọi với mọi thế lực ngoại xâm. Và đối với riêng Nguyễn Minh <br />
Châu, đây chính là viên ngọc ẩn giấu trong tâm hồn con người mà nhà văn đã nguyện tìm <br />
kiếm suốt cuộc đời cầm bút của mình.<br />