Xây dựng quy trình kỹ thuật nuôi và bảo quản muỗi ở phòng thí nghiệm

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> XÂY DỰNG QUY TRÌNH KỸ THUẬT NUÔI<br /> VÀ BẢO QUẢN MUỖI Ở PHÒNG THÍ NGHIỆM<br /> Lê Thành Đồng*, Huỳnh Kha Thảo Hiền*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Nhằm đáp ứng nhu cầu nghiên cứu khoa học và thực hiện các thử nghiệm, khảo nghiệm đánh<br /> giá hiệu lực của các hóa chất, chế phẩm xua, diệt côn trùng sử dụng trong y tế và gia dụng, đồng thời phục vụ<br /> cho công tác giảng dạy, Viện Sốt rét - KST - CT TP. Hồ Chí Minh tiến hành nghiên cứu đề tài “Xây dựng quy<br /> trình kỹ thuật nuôi và bảo quản muỗi ở phòng thí nghiệm”.<br /> Đối tượng và phương pháp: Đối tượng nghiên cứu là muỗi Anopheles dirus, Anopheles epiroticus<br /> (truyền bệnh sốt rét), muỗi Aedes aegypti (truyền bệnh sốt xuất huyết). Phương pháp nghiên cứu thực nghiệm.<br /> Quan sát các thao tác kỹ thuật, phân tích, bổ sung hoàn thiện các nội dung kỹ thuật, các thành phần, tiêu chuẩn,<br /> điều kiện nuôi, bảo quản và tổ chức biên soạn thành tài liệu hướng dẫn kỹ thuật.<br /> Kết quả: Đã hoàn thiện 3 quy trình kỹ thuật nuôi, bảo quản muỗi An. dirus, An. epiroticus và Ae. Aegypti.<br /> Trong đó có các phần quy định về điều kiện phòng nuôi, dụng cụ, vật tư và thức ăn, nước nuôi bọ gậy và muỗi,<br /> về kỹ thuật nuôi, kỹ thuật lấy trứng và bảo quản trứng, kỹ thuật nuôi và chăm sóc bọ gậy, kỹ thuật chăm sóc<br /> muỗi.<br /> Kết luận: Việc nghiên cứu, xây dựng các tiêu chuẩn, các điều kiện, các bước kỹ thuật và biên soạn thành tài<br /> liệu hướng dẫn kỹ thuật đã đáp ứng nhu cầu đặt ra của đề tài, làm cẩm nang cho việc nuôi, bảo quản muỗi ở<br /> phòng thí nghiệm.<br /> Từ khóa: nuôi muỗi sốt rét, nuôi muỗi sốt xuất huyết.<br /> <br /> ABSTRACTS<br /> DEVELOP A TECHNICAL PROCESS OF FEEDING AND STORING MOSQUITOES IN LABORATORY<br /> Le Thanh Dong, Huynh Khao Thao Hien<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 - Supplement of No 1 - 2013: 240 - 245<br /> Background: In order to meet demand of scientific research and conduct tests and experiments assessing<br /> validity of chemicals and products to eliminate malaria vectors used in health facilities and households as well as<br /> to develop training materials, Institute of Malariology - Parasitology - Entomology in HCM city has carried out a<br /> research titled "Develop a technical process of feeding and storing mosquitoes in Lab".<br /> Subjects and methodology: The research has been carried out on Anopheles dirus, Anopheles epiroticus<br /> (transmitting of malaria), and Aedes aegypti (transmitting of dengue fever) with field study methodology:<br /> observing technical operation, analyzing, and then developing techniques, standards, conditions of feeding and<br /> storing of mosquitoes in Lab. The research has resulted in a technical manual for feeding and storing mosquitoes<br /> in Lab.<br /> Outputs: 3 technical procedures of feeding and storing mosquitoes of An. dirus, An. epiroticus and Ae.<br /> Aegypt have been developed on specifi regulations of conditions, tools, materials, foods and water while feeding<br /> mosquito larva and mosquitoes, as well as regulations of techniques of picking up and storing mosquito eggs, and<br /> techniques of feeding mosquito larva and mosquitoes.<br /> Conclusion: The research has obtained a set of goals on developing standards, conditions and techniques of<br /> * Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng TPHCM<br /> Tác giả liên lạc: ThS Lê Thành Đồng, ĐT: 0912009217, Email : lethanhdong@gmail.com<br /> <br /> 240<br /> <br /> Chuyên Đề Ký Sinh Trùng<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> feeding and storing malaria and dengue transmitting mosquitoes in Lab and composed a technical written<br /> manual.<br /> Key words: feeding of malaria mosquito, feeding of dengue mosquito.<br /> nghiệm<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Trong hoạt động phòng chống sốt rét,<br /> phòng chống sốt xuất huyết hiện nay chúng ta<br /> vẫn đang thực hiện 2 biện pháp, đó là vừa điều<br /> trị bệnh nhân vừa phòng chống muỗi truyền<br /> bệnh, do đó nhất thiết phải có các nghiên cứu,<br /> giám sát các quần thể muỗi truyền bệnh cũng<br /> như đánh giá hiệu lực của các hóa chất sử dụng<br /> để xua diệt muỗi(2,4,5). Để đáp ứng nhu cầu<br /> nghiên cứu khoa học và thực hiện các thử<br /> nghiệm, khảo nghiệm đánh giá hiệu lực của các<br /> hóa chất, chế phẩm xua, diệt côn trùng sử dụng<br /> trong y tế và gia dụng, đồng thời phục vụ cho<br /> công tác giảng dạy. Sau một thời gian dài thực<br /> hiện việc nuôi, bảo quản một số loài muỗi<br /> truyền sốt rét chính, muỗi truyền sốt xuất huyết,<br /> Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ<br /> Chí Minh đã nghiên cứu, bổ sung hoàn thiện các<br /> nội dung kỹ thuật, các thành phần, tiêu chuẩn,<br /> điều kiện nuôi, bảo quản và tổ chức biên soạn<br /> thành tài liệu hướng dẫn kỹ thuật nuôi và bảo<br /> quản muỗi ở phòng thí nghiệm(1,3). Tài liệu này<br /> đã được Hội đồng Khoa học kỹ thuật và các<br /> chuyên gia, các nhà khoa học góp ý và thống<br /> nhất thông qua. Đề tài tiến hành nhằm mục tiêu:<br /> - Xây dựng các quy định về điều kiện phòng<br /> nuôi, dụng cụ, vật tư, thức ăn, nước nuôi, quy<br /> trình kỹ thuật nuôi và chăm sóc bọ gậy, kỹ thuật<br /> chăm sóc muỗi.<br /> - Biên soạn thành tài liệu hướng dẫn phục<br /> vụ công tác nuôi, giữ các chủng muỗi tại phòng<br /> thí nghiệm.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Muỗi Anopheles dirus, Anopheles epiroticus<br /> (truyền bệnh sốt rét), muỗi Aedes aegypti (truyền<br /> bệnh sốt xuất huyết).<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Nghiên cứu thực nghiệm tại phòng thí<br /> <br /> Chuyên Đề Ký Sinh Trùng<br /> <br /> Quan sát các thao tác kỹ thuật, phân tích, bổ<br /> sung hoàn thiện các nội dung kỹ thuật, các<br /> thành phần, tiêu chuẩn, điều kiện nuôi, bảo<br /> quản và tổ chức biên soạn thành tài liệu hướng<br /> dẫn kỹ thuật.<br /> <br /> Vật liệu nghiên cứu<br /> Thức ăn, nước nuôi bọ gậy và muỗi trưởng<br /> thành<br /> Thức ăn cho bọ gậy<br /> - Thành phần: Tôm, gan vịt, tất cả được nấu<br /> chín, sấy khô và xay mịn (để riêng từng loại),<br /> saccharomycetes.<br /> - Tỷ lệ pha trộn: 50 gram bột gan/150 gram<br /> saccharomyces, trộn đều hỗn hợp.<br /> - Bảo quản: Thức ăn sau khi pha trộn xong<br /> được bỏ vào hộp, đậy kín nắp, để ở ngăn mát tủ<br /> lạnh, thời gian bảo quản tối đa là 01 tháng.<br /> Nước nuôi bọ gậy<br /> Nước máy đã khử clo (lấy nước máy cho<br /> vào thùng và để ít nhất 24 giờ). Nên sử dụng<br /> nước đã khử trùng để nuôi bọ gậy tuổi 1.<br /> Thức ăn cho muỗi<br /> Đường glucose bột (Pha glucose bột thành<br /> dung dịch glucose 10%), multivitamin. Tỷ lệ pha<br /> trộn: 10 ml multivitamin: 50 ml dung dịch<br /> glucose 10%.<br /> Chuột nhắt trắng.<br /> <br /> Các dụng cụ, vật tư<br /> Thau nhựa nuôi bọ gậy<br /> Hộp thủy tinh đựng trứng muỗi hình có nắp<br /> đậy.<br /> Hũ nhựa đựng thức ăn bọ gậy và dụng cụ<br /> múc thức ăn cho bọ gậy (móc tai).<br /> Máy xay thức ăn cho bọ gậy, nồi áp suất<br /> Panasonic 5 lít.<br /> Chén, chậu nhựa đựng bọ gậy, ống hút bọ<br /> gậy, vợt lưới mịn để lọc bọ gậy.<br /> <br /> 241<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> Miếng rửa khay nuôi bọ gậy, bông gòn thấm<br /> nước (hộp đựng bông).<br /> <br /> đựng trứng nếu thấy khô. Khi cần lấy nhiều<br /> trứng thì cho muỗi đốt chuột liên tục.<br /> <br /> Đĩa petri nhựa hoặc thủy tinh, đường kính 9<br /> cm .<br /> <br /> Kỹ thuật nuôi và chăm sóc bọ gậy<br /> Trứng sau khi lấy được 2 ngày thì lấy 3-5 vỉ<br /> trứng (tùy lượng trứng nhiều hay ít) cho vào<br /> khay nhựa có kích thước 20 x 30 x 2,5 cm, sau đó<br /> từ từ cho nước vào (nên cho nước chảy từ thành<br /> khay nhựa). Ngay sau khi tiếp xúc với nước,<br /> trứng sẽ nở thành bọ gậy tuổi 1.<br /> <br /> Thùng nhựa chứa nước 200 lít, thiết bị lọc<br /> nước.<br /> Lồng inox nuôi muỗi, kệ inox nhiều tầng,<br /> vợt điện bắt muỗi.<br /> Ống thủy tinh hút muỗi, khăn vải ủ lồng<br /> muỗi.<br /> Nhiệt kế, ẩm kế, dao, kéo, kẹp dài (kim loại).<br /> <br /> Điều kiện phòng nuôi và thiết bị<br /> Phòng nuôi phải đảm bảo đủ diện tích để<br /> đặt các lồng nuôi muỗi, khay nuôi bọ gậy, có lối<br /> đi, nơi đứng thao tác, có điều hoà không khí,<br /> thiết bị tạo ẩm, đèn. Nhiệt độ phòng khoảng<br /> 28oC ± 1, ẩm độ > 80%, ánh sáng 30-100LUX.<br /> Trồng nhiều cây xanh tạo không khí ẩm và mát.<br /> Có tủ sấy, tủ lạnh, bình tạo hơi ẩm, máy điều<br /> hòa nhiệt độ.<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Kỹ thuật nuôi và bảo quản Anopheles dirus<br /> Kỹ thuật lấy và bảo quản trứng<br /> Bước 1: Chuẩn bị một đĩa petri, trong đĩa có<br /> lót một lớp bông gòn, đặt tờ giấy thấm ở trên,<br /> thấm nước vừa đủ.<br /> Bước 2: Cho đĩa petri có giấy thấm nước vào<br /> lồng muỗi đã no máu chuột (đã cho đốt chuột<br /> liên tiếp 3 đêm. Nên thay chuột mỗi ngày để bảo<br /> quản chuột.<br /> Bước 3: Lấy trứng muỗi (mỗi ngày) ra, giữ<br /> trứng muỗi trong một hộp đựng trứng muỗi,<br /> bên dưới có lót tấm mút thấm ướt nước.<br /> Bước 4: Ghi tên loài, thế hệ trứng, ngày lấy<br /> trứng.<br /> Bước 5: Để hộp đựng trứng muỗi ở nhiệt độ<br /> phòng, tránh kiến.<br /> Lưu ý: Có thể giữ trứng được 12-14 ngày với<br /> tỉ lệ nở trứng khoảng 80%. Tuy nhiên nên giữ<br /> trứng trong khoảng 1 tuần rồi thả thì tỷ lệ nở<br /> cao hơn. Thêm nước vào tấm mút trong hộp<br /> <br /> 242<br /> <br /> Bọ gậy tuổi 1: cho ăn ngay khi vừa nở, 2<br /> lần/ngày, mỗi lần 10-15 mg thức ăn (1/2 muỗng),<br /> mật độ bọ gậy 1.000-2.000 con/ khay 600 cm2.<br /> Chú ý nên cho ăn chìm (cho thức ăn dưới đáy<br /> khay) vừa đủ; vì cho ăn nhiều, bọ gậy ăn không<br /> hết sẽ làm môi trường nước mau hư. Quan sát<br /> bọ gậy cẩn thận khi cho ăn nổi vì mật độ bọ gậy<br /> mới nở thường cao. Nếu cho lượng thức ăn nổi<br /> nhiều sẽ ảnh hưởng đến sự hô hấp của bọ gậy.<br /> Bọ gậy tuổi 2: cho ăn 4 lần/ngày, mỗi lần 2030 mg thức ăn (1 muỗng vừa), mật độ bọ gậy<br /> 500-1.000 con / khay 600 cm2.<br /> Bọ gậy tuổi 3 tuổi 4: cho ăn 5 lần/ngày, mỗi<br /> lần cách nhau 2 giờ (vào lúc 8 giờ, 10 giờ, 12 giờ,<br /> 14 giờ và 16 giờ). Mỗi lần 15-20 mg thức ăn, bổ<br /> sung thêm vài giọt pipet thức ăn bột gan pha với<br /> nước (ăn chìm) vào cuối ngày làm việc. Mật độ<br /> bọ gậy 300-500 con / khay 600 cm2.<br /> Khi cho ăn phải quan sát bề mặt nước bằng<br /> cách thổi nhẹ trên bề mặt nước xem nước có tạo<br /> thành sóng hay không. Nếu nước tạo sóng<br /> chứng tỏ bọ gậy khỏe, ăn hết thức ăn còn ngược<br /> lại thì nước có thể bị đóng váng ảnh hưởng đến<br /> hô hấp bọ gậy. Không cho ăn lúc này. Cần xử lý<br /> trước như: có thể thay nước. Sau đó cho ăn lại<br /> bình thường như trên. Sau khi cho ăn thì bổ<br /> sung một ít nước đề bù vào phần nước đã bị bốc<br /> hơi. Sau 12-14 ngày bọ gậy lột xác thành quăng<br /> (tính từ lúc bọ gậy tuổi 1). Bắt quăng vào chén<br /> và để vào lồng cho nở thành muỗi. Mỗi chén<br /> khoảng 200 - 300 quăng, mỗi lồng đặt 5 chén.<br /> Giai đoạn quăng không cho ăn vì quăng chỉ cần<br /> hô hấp. Giai đoạn này khoảng 2 ngày. Ghi tên<br /> loài, thế hệ muỗi và ngày tháng bỏ quăng vào<br /> lồng.<br /> <br /> Chuyên Đề Ký Sinh Trùng<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> Lưu ý: Thay nước cho bọ gậy tuổi 3 và tuổi 4<br /> mỗi ngày vào buổi sáng (bọ gậy tuổi 1, tuổi 2<br /> không nên thay nước). Dùng vợt có lưới mịn lọc<br /> bọ gậy và thay khay mới mỗi ngày. Khi thay<br /> nước, thao tác nhẹ nhàng. Khi thấy bọ gậy trong<br /> 1 khay nhiều thì nên tách bọ gậy ra làm 2-3<br /> khay. Tùy vào lượng bọ gậy trong khay nuôi<br /> nhiều hay ít, khi rắc thức ăn thấy không lan trên<br /> mặt nước thì ngưng không cho ăn nữa. Lượng<br /> thức ăn cho vừa đủ, nếu quá nhiều sẽ tạo váng<br /> trên mặt nước. Nếu lượng thức ăn cho quá ít<br /> hoặc quá nhiều thì bọ gậy sẽ phát triển không<br /> đều, có hiện tượng bọ gậy nhiều độ tuổi trong<br /> cùng một khay nuôi. Khi đó phải thay nước và<br /> tách riêng bọ gậy cùng độ tuổi ra riêng để bọ<br /> gậy phát triển tốt hơn, khoẻ hơn. Hút bỏ bọ gậy<br /> chết trong khay (nếu có).<br /> <br /> Kỹ thuật chăm sóc muỗi<br /> - Khi quăng nở thành muỗi, đặt đĩa có bông<br /> gòn thấm dung dịch đường glucose 10% vào<br /> lồng muỗi; lấy chén quăng đã nở hết ra.<br /> - Sau khi muỗi nở được 3 ngày thì cho đốt<br /> chuột (cho chuột đã được cố định trong lồng<br /> vào 1 cái chén và cho vào lồng muỗi), cho chuột<br /> vào buổi chiều hôm trước và lấy ra vào buổi<br /> sáng ngày hôm sau.<br /> - Ghi chú ngày, tháng cho muỗi đốt.<br /> - Sau 3 ngày từ khi muỗi đốt chuột thì đặt<br /> đĩa petri có giấy thấm ướt nước để lấy trứng vào<br /> các lồng muỗi.<br /> - Thay dung dịch glucose 10% mỗi ngày.<br /> (Dung dịch glucose 10% được pha và sử dụng<br /> trong ngày).<br /> - Tiếp tục lại quy trình cho đến khi muỗi<br /> trưởng thành.<br /> Lưu ý: Khi trong lồng còn ít muỗi, dồn muỗi<br /> vào lồng cùng loài và rửa sạch lồng. Khi lấy<br /> chén quăng, thay nước đường, cho chuột vào<br /> lồng, lấy trứng phải chú ý tránh để muỗi bay ra<br /> ngoài. Rửa khay nuôi bọ gậy cho sạch vì thức ăn<br /> còn bám trên bề mặt của khay. Khi chế biến thức<br /> ăn gan vịt: Gan vịt tươi. Luộc thật chín. Bóc tách<br /> hết những mạch máu trong gan (phần này bọ<br /> <br /> Chuyên Đề Ký Sinh Trùng<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> gậy ăn không được tốt) chỉ lấy thịt gan. Bọ gậy<br /> được dinh dưỡng tốt thì quăng có kích thước to<br /> hơn, tỷ lệ lột xác cao, muỗi khỏe hơn, đốt máu<br /> nhiều hơn, đẻ nhiều hơn. Khi muỗi tập trung<br /> vào nước đường để hút một cách bất thường thì<br /> lồng muỗi đã bị nhiễm hóa chất nên thay lồng<br /> muỗi, rửa và phơi nắng lồng muỗi này. Bọ gậy<br /> cần chiếu sáng. Muỗi cần được phủ khăn ướt<br /> giảm thiểu ánh sáng và tăng độ ẩm cho muỗi.<br /> <br /> Kỹ thuật nuôi và bảo quản Anopheles<br /> epiroticus<br /> Kỹ thuật lấy trứng và giữ trứng<br /> - Bước 1: Chuẩn bị một đĩa petri, trong đĩa<br /> có lót một lớp bông gòn, đặt tờ giấy thấm ở trên,<br /> thấm nước muối pha ở trên vừa đủ.<br /> - Bước 2: Cho đĩa petri có giấy thấm nước<br /> muối vào lồng muỗi đã no máu chuột (đã cho<br /> đốt chuột liên tiếp 3 đêm). Nên thay chuột mỗi<br /> ngày để bảo quản chuột.<br /> - Bước 3: Lấy trứng muỗi (mỗi ngày) ra, giữ<br /> trứng muỗi trong một hộp đựng trứng muỗi,<br /> bên dưới có lót tấm mút thấm ướt nước muối.<br /> - Bước 4: Ghi tên loài, thế hệ trứng, ngày lấy<br /> trứng.<br /> - Bước 5: Để hộp đựng trứng muỗi ở nhiệt<br /> độ phòng, tránh kiến.<br /> Lưu ý: Có thể giữ trứng được 12-14 ngày với<br /> tỉ lệ nở trứng khoảng 80%. Tuy nhiên nên giữ<br /> trứng trong khoảng 1 tuần rồi thả thì tỷ lệ nở<br /> cao hơn. Thêm nước muối vào tấm mút trong<br /> hộp đựng trứng nếu thấy khô. Khi cần lấy nhiều<br /> trứng thì cho muỗi đốt chuột liên tục.<br /> <br /> Kỹ thuật nuôi và chăm sóc bọ gậy<br /> - Trứng sau khi lấy được 2 ngày thì lấy 3-5 vỉ<br /> trứng (tùy lượng trứng nhiều hay ít) cho vào<br /> khay nhựa có kích thước 20 x 30 x 2,5 cm, sau đó<br /> từ từ cho nước muối vào (nên cho nước muối<br /> chảy từ thành khay nhựa). Ngay sau khi tiếp xúc<br /> với nước, trứng sẽ nở thành bọ gậy tuổi 1.<br /> - Bọ gậy tuổi 1: cho ăn ngay khi vừa nở, 2<br /> lần/ngày, mỗi lần 10-15 mg thức ăn (1/2 muỗng),<br /> mật độ bọ gậy 1000-2000 con/ khay 600 cm2. Chú<br /> ý nên cho ăn chìm (cho thức ăn dưới đáy khay)<br /> <br /> 243<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> vừa đủ; vì cho ăn nhiều, bọ gậy ăn không hết sẽ<br /> làm môi trường nước mau hư. Quan sát bọ gậy<br /> cẩn thận khi cho ăn nổi vì mật độ bọ gậy mới nở<br /> thường cao. Nếu cho ăn nổi nhiều sẽ ảnh hưởng<br /> đến sự hô hấp của bọ gậy.<br /> - Bọ gậy tuổi 2: cho ăn 4 lần/ngày, mỗi lần<br /> 20-30 mg thức ăn (1 muỗng vừa), mật độ bọ gậy<br /> 500-1000 con / khay 600 cm2.<br /> - Bọ gậy tuổi 3 và tuổi 4: cho ăn 4 lần/ngày 2<br /> giờ/lần, mỗi lần 15-20 mg thức ăn, mật độ bọ<br /> gậy 300-500 con / khay 600 cm2. Bổ sung vài giọt<br /> pipet thức ăn bột gan pha với nước (ăn chìm)<br /> vào cuối ngày làm việc. Mật độ bọ gậy 300-500<br /> con / khay 600 cm2.<br /> Chú ý: Khi cho ăn phải quan sát bề mặt<br /> nước bằng cách thổi nhẹ trên bề mặt nước xem<br /> nước có tạo thành sóng hay không. Nếu nước<br /> tạo sóng chứng tỏ bọ gậy khỏe, ăn hết thức ăn<br /> còn ngược lại thì nước có thể bị đóng váng ảnh<br /> hưởng đến hô hấp bọ gậy. Không cho ăn lúc<br /> này, cần xử lý trước như thay nước, sau đó cho<br /> ăn lại bình thường như trên. Sau khi cho ăn thì<br /> bổ sung thêm một ít nước muối đề bù vào phần<br /> nước đã bị bốc hơi. Sau 12-14 ngày bọ gậy nở<br /> thành quăng (tính từ lúc bọ gậy tuổi 1). Bắt<br /> quăng vào chén và để vào lồng cho nở thành<br /> muỗi. Mỗi chén khoảng 200 - 300 quăng, mỗi<br /> lồng đặt 5 chén. Giai đoạn quăng không cho ăn<br /> vì quăng chỉ cần hô hấp. Giai đoạn này khoảng<br /> 2 ngày. Ghi tên loài, thế hệ muỗi và ngày tháng<br /> bỏ quăng vào lồng.<br /> Lưu ý: Thay nước cho bọ gậy mỗi ngày vào<br /> buổi sáng, dùng vợt có lưới mịn lọc bọ gậy và<br /> thay khay mới mỗi ngày. Khi thay nước, thao<br /> tác nhẹ nhàng. Khi thấy bọ gậy trong 1 khay<br /> nhiều thì nên tách bọ gậy ra làm 2-3 khay. Tùy<br /> vào lượng bọ gậy trong khay nuôi nhiều hay ít,<br /> khi rắc thức ăn thấy không lan trên mặt nước thì<br /> ngưng không cho ăn nữa. Lượng thức ăn cho<br /> vừa đủ, nếu quá nhiều sẽ tạo váng trên mặt<br /> nước. Nếu lượng thức ăn cho quá ít hoặc quá<br /> nhiều thì bọ gậy sẽ phát triển không đều, có<br /> hiện tượng bọ gậy nhiều độ tuổi trong cùng một<br /> khay nuôi. Khi đó phải thay nước và tách riêng<br /> <br /> 244<br /> <br /> bọ gậy cùng độ tuổi ra riêng để bọ gậy phát<br /> triển tốt hơn, khoẻ hơn. Hút bỏ bọ gậy chết<br /> trong khay (nếu có).<br /> <br /> Kỹ thuật chăm sóc muỗi<br /> - Khi quăng nở thành muỗi, đặt đĩa có bông<br /> gòn thấm dung dịch đường glucose 10% vào<br /> lồng muỗi; lấy chén quăng đã nở hết ra.<br /> - Sau khi muỗi nở được 3 ngày thì cho đốt<br /> chuột (cho chuột đã được cố định trong lồng<br /> vào 1 cái chén và cho vào lồng muỗi), cho chuột<br /> vào buổi chiều hôm trước và lấy ra vào buổi<br /> sáng ngày hôm sau.<br /> - Ghi chú ngày, tháng cho muỗi đốt.<br /> - Sau 3 ngày từ khi muỗi đốt chuột thì đặt<br /> đĩa petri có giấy thấm ướt nước muối để lấy<br /> trứng vào các lồng muỗi.<br /> - Thay dung dịch glucose 10% mỗi ngày.<br /> (Dung dịch glucose 10% được pha và sử dụng<br /> trong ngày).<br /> - Tiếp tục lại quy trình cho đến khi muỗi<br /> trưởng thành.<br /> Lưu ý: Khi trong lồng còn ít muỗi, dồn muỗi<br /> vào lồng cùng loài và rửa sạch lồng. Khi lấy<br /> chén quăng, thay nước đường, cho chuột vào<br /> lồng, lấy trứng phải chú ý tránh để muỗi bay ra<br /> ngoài.<br /> <br /> Kỹ thuật nuôi và bảo quản Aedes aegypti<br /> Kỹ thuật lấy trứng và bảo quản trứng muỗi<br /> - Bước 1: Cho chuột vào lồng muỗi để muỗi<br /> đốt 3 ngày liên tiếp.<br /> - Bước 2: Sau khi muỗi đốt chuột được 3<br /> ngày, cho vào lồng muỗi 1 chén nước sạch (chén<br /> ăn cơm) bên mặt nước có miếng giấy thấm sạch<br /> để muỗi đậu và đẻ trứng.<br /> - Bước 3: Khi thấy miếng giấy thấm nhiều<br /> trứng thì lấy giấy thấm ra và thay bằng tấm giấy<br /> thấm mới trong cái chén mới như trên. Giấy<br /> thấm đã có trứng muỗi cho vào một cái chén<br /> sạch và để khô tự nhiên trong phòng, ghi ngày<br /> tháng lấy trứng. Sau khi giấy thấm có trứng<br /> muỗi đã khô, cho vào hộp nhựa có nắp để bảo<br /> quản.<br /> <br /> Chuyên Đề Ký Sinh Trùng<br /> <br />