NGH<br />
<br />
N<br />
<br />
T<br />
<br />
XÂY D NG TR NG CAO ẲNG TH NG MINH<br />
TRONG B I CẢNH CÁCH MẠNG C NG NGHI P 4.0<br />
PHẠM H U L C *<br />
Email: phamhuuloc@lttc.edu.vn<br />
Tóm t t<br />
Bài vi t d a tr n ngu n s li u thu th p<br />
c t các c quan ban ngành<br />
phác h a b c<br />
tranh toàn c nh v th c tr ng ngu n nhân l c qua giáo d c ngh nghi p trong b i c nh cách<br />
m ng công nghi p 4.0.<br />
ng tr c th i c và thách th c ó, các c s giáo d c ngh nghi p<br />
ph i t o b c t phá trong vi c nâng cao ch t l ng ào t o ngu n nhân l c trong b i c nh<br />
cách m ng công nghi p 4.0: xây d ng mô h nh ng d ng ICT theo các nguy n t c nh h ng<br />
và m b o các c tr ng c b n<br />
phát tri n tr ng h c thông minh.<br />
T kh a ngu n nh n l c, Nhà tr<br />
th ng minh<br />
Ngày nh n bài: 08/10/2018<br />
<br />
t<br />
<br />
ng th ng minh, m h nh<br />
<br />
Ngày ph n bi n: 25/10/2018<br />
<br />
n<br />
<br />
Ch th s 16/CT-TTg c a Th t ng<br />
chính ph ngày 04 tháng 5 n m 2017 v vi c<br />
t ng c ng n ng l c ti p c n cu c Cách m ng<br />
công nghi p l n th 4<br />
ch nh giáo d c<br />
ngh nghi p c n có kh n ng ti p nh n các xu<br />
th công ngh s n xu t m i, k t n i c ng ng<br />
khoa h c và công ngh , xây d ng chi n l c<br />
chuy n i s , n n qu n tr thông minh, thúc y<br />
s thay i c n b n và toàn di n trong giáo d c<br />
ngh nghi p theo nh h ng u ti n phát tri n<br />
công nghi p công ngh s và ô th thông minh.<br />
B n c nh ó,<br />
án “Xây d ng thành<br />
ph H Chí Minh tr thành ô th thông minh<br />
giai o n 2017 - 2020, t m nh n n n m 2025<br />
t ra cho các c s giáo d c ngh nghi p<br />
c a thành ph bài toán v ngu n nhân l c cho<br />
các m c ti u c a<br />
án, áp ng nhu c u c a<br />
n n kinh t thông minh, khu công nghi p thông<br />
minh, nông nghi p, y t thông minh và phát<br />
tri n giáo d c thông minh.<br />
V i th i c và thách th c ó, các c<br />
s giáo d c ngh nghi p c n t o b c nh y<br />
v t nh m nâng cao ch t l ng ào t o ngu n<br />
nhân l c trong b i c nh Cách m ng công<br />
nghi p 4.0. Các c tr ng c b n, các nguy n<br />
t c xây d ng nhà tr ng thông minh<br />
c xây<br />
d ng tr n mô h nh ng d ng Công ngh thông<br />
tin và truy n thông s làm c s cho các gi i<br />
Ph m H u L c - Tr<br />
<br />
ng Cao<br />
<br />
Ngày<br />
<br />
ng d ng ICT, thành ph<br />
ng: Tháng 11/2018<br />
<br />
pháp kh thi nh m giúp cho các c s giáo<br />
d c ngh nghi p phát tri n thành Nhà tr ng<br />
thông minh.<br />
1 Th c tr ng g áo d c ngh ngh p<br />
trong b c nh cách m ng c ng ngh p 4 0<br />
1.1 Th<br />
<br />
c<br />
<br />
- Có s chuy n bi n tích c c v t m<br />
quan tr ng c a Giáo d c ngh nghi p (GDNN)<br />
trong vi c h nh thành i ng nhân l c tr c ti p<br />
trong s n xu t kinh doanh d ch v , c ng nh<br />
nâng cao th c c a toàn dân.<br />
- Quá tr nh h i nh p qu c t sâu r ng v<br />
giáo d c ang di n ra quy mô toàn c u t o<br />
c h i thu n l i<br />
Nhà tr ng ti p c n v i tri<br />
th c m i, các chu n qu c t , nh ng mô h nh<br />
giáo d c và qu n l giáo d c hi n i và ph<br />
h p v i xu th m i.<br />
- nh h ng<br />
i m i GDNN trong b i<br />
c nh Cách m ng công nghi p 4.0 ngày càng<br />
c x h i quan tâm, t o i u ki n thu n l i<br />
thu hút các nhà u t phát tri n các gi i pháp<br />
và u t trong l nh v c Công ngh và Truy n<br />
thông cho giáo d c.<br />
- Các<br />
án xây d ng ô th thông minh<br />
các t nh và thành ph t o c h i cho h t ng<br />
ki n trúc Công ngh thông tin và Truy n thông<br />
c thay i tích c c và nhanh chóng t<br />
ó<br />
thúc y các Tr ng i m i quá tr nh ào t o<br />
và qu n l GDNN.<br />
<br />
ng L T Tr ng Thành ph H Chí Minh<br />
<br />
NGH<br />
<br />
N<br />
<br />
T<br />
<br />
Thách th c<br />
Chi n l c phát tri n ngu n nhân l c<br />
qu c gia n u rõ<br />
n n m 2020 là 61,5% lao<br />
ng qua ào t o ngh nghi p, quy mô ào<br />
t o s ph i t ng trung b nh 3,4% hàng n m t<br />
nay n n m 2020. B n c nh ó, cu c CMCN<br />
4.0 làm thay i v công ngh trong s n xu t<br />
kinh doanh d ch v ,<br />
c bi t là t<br />
ng hóa,<br />
robot s thay th lao ng gi n<br />
n, n n nông<br />
nghi p công ngh cao s tác<br />
ng r t m ng<br />
m t i c u trúc vi c làm. Theo d báo c a T<br />
ch c Lao ng th gi i ILO vào tháng 7 n m<br />
2016, trong th p ni n t i, máy móc t<br />
ng<br />
s thay th kho ng 85% lao<br />
ng ngành d t<br />
may. Hi p nh th ng m i t do (FTA) song<br />
ph ng và a ph ng th h m i s thúc y<br />
s chuy n d ch c c u kinh t , quan h lao<br />
ng và<br />
c bi t là y u c u ch t l ng cao<br />
v n ng l c làm vi c trong môi tr ng qu c t<br />
c a l c l ng s n xu t.<br />
<br />
1.2<br />
báo nhu c u nh n l c qua<br />
G áo d c ngh ngh p n n m 2025<br />
Theo d báo c a T ng c c Th ng k ,<br />
n n m 2025, n c ta có 78,07 tri u ng i t<br />
15 tu i tr l n, trong ó nông thôn là 46,56<br />
tri u ng i, chi m 59,64% so v i t ng s . V<br />
quy ho ch ngu n nhân l c Vi t Nam giai o n<br />
2011-2020 và s li u i u tra lao ng vi c làm<br />
và k t qu d báo c a Trung tâm Qu c gia v<br />
D ch v vi c làm: L c l ng lao ng làm vi c<br />
trong n n kinh t g n 63 tri u ng i, s lao<br />
ng trong<br />
tu i là 52,8 tri u ng i nhân l c<br />
trong nông nghi p chi m 35-38% (n m 2020)<br />
và 28,3% (n m 2025), trong công nghi p - xây<br />
d ng chi m 31% (n m 2020) và 25,1% (n m<br />
2025) và trong d ch v chi m 27,0% - 29%<br />
(n m 2020) và 46,6% (n m 2025%) t ng nhân<br />
l c trong n n kinh t .<br />
<br />
H nh 1 Ngu n nh n l c theo ngành lao ng n n m 2025<br />
( n v : Tri u ng i) ngu n t ng c c th ng k<br />
D báo n n m 2025, s lao ng gi n<br />
n là kho ng 12,42 tri u ng i, chi m 20,1%<br />
trong t ng s lao ng ang làm vi c trong n n<br />
kinh t s lao ng có k n ng trong nông, lâm,<br />
ng nghi p là 9,21 tri u ng i, chi m 14,9%<br />
<br />
s công nhân k thu t v n hành máy và th<br />
l p ráp là 7,7 tri u ng i, chi m 12,46% và s<br />
lao<br />
ng th công là 7,50 tri u ng i, chi m<br />
12,13%, lao<br />
ng chuy n môn b c trung là<br />
1,82 tri u ng i, chi m 2,94%.<br />
<br />
NGH<br />
<br />
N<br />
<br />
T<br />
<br />
H nh 2 Ngu n nh n l c theo k n ng lao ng n n m 2025<br />
( n v : Tri u ng i) Ngu n T ng c c th ng k<br />
T ng s nhân l c qua ào t o n m 2020<br />
kho ng g n 44 tri u ng i, chi m kho ng<br />
70,0% trong t ng s g n 63 tri u ng i làm<br />
vi c trong n n kinh t . Trong ó, s nhân l c<br />
qua ào t o GDNN n m 2020 kho ng 39 tri u:<br />
<br />
b c s c p ngh kho ng g n 24 tri u ng i,<br />
chi m kho ng 54,0 % b c trung c p là kho ng<br />
g n 12 tri u ng i (kho ng 27,0%) b c cao<br />
ng là h n 3 tri u ng i (kho ng 7,0%).<br />
<br />
H nh 3 Ngu n nh n l c theo b c ào t o n n m 2020<br />
( n v : Tri u ng i) Ngu n T ng c c th ng k<br />
K t qu d báo cho th y:<br />
(1) T tr ng lao ng trong ngành nông<br />
nghi p gi m m nh t 44,7 % (n m 2015) xu ng<br />
còn 28,3% (n m 2025) ngành công nghi p<br />
t ng nh t 22,1% (n m 2015) l n 25,1% (n m<br />
2025) ngành d ch v t ng nhanh t 33,2%<br />
(n m 2015) l n 46,6% (n m 2025). Nh v y,<br />
n n m 2025 lao ng d ch chuy n t ngành<br />
<br />
nông nghi p sang ngành công nghi p và d ch<br />
v trong ó ch y u chuy n sang ngành d ch<br />
v . Nhu c u xu t kh u lao ng n n m 2020<br />
là r t l n, ch tính ri ng các huy n nghèo trong<br />
giai o n 2016-2020 d ki n<br />
a kho ng 58<br />
ngàn ng i i làm vi c n c ngoài, trong ó<br />
kho ng 80% lao ng qua ào t o ngh .<br />
<br />
NGH<br />
<br />
N<br />
<br />
T<br />
<br />
(2) T l lao ng qua GDNN trong t ng s<br />
lao ng c a t ng l nh v c: trong nông, lâm, ng<br />
nghi p chi m kho ng 35% trong công nghi p<br />
- xây d ng 63% và trong d ch v 50%, c th :<br />
+ Nh n l c kh i ngành n ng, l m, ng<br />
nghi p: D báo<br />
n n m 2020, s lao<br />
ng<br />
qua ào t o các tr nh<br />
c a kh i ngành nông,<br />
lâm, ng nghi p s g n 13 tri u ng i<br />
n<br />
n m 2020, trong ó, tr nh<br />
s c p chi m<br />
69,5% tr nh<br />
trung c p chi m 22,5% tr nh<br />
cao ng chi m kho ng 6,0%.<br />
+ Nh n l c kh i ngành C ng nghi p X y d ng: D báo n n m 2020, s lao ng<br />
qua ào t o các tr nh<br />
c a kh i ngành công<br />
nghi p - xây d ng là 16 tri u. Trong ó, tr nh<br />
s c p chi m kho ng 56,0% tr nh<br />
trung c p<br />
chi m 33,5% tr nh<br />
cao ng chi m 4,0%.<br />
+ Nh n l c kh i ngành D ch v (Bao<br />
g m l nh v c y t , du l ch, v n hóa, giao th ng<br />
v n t i): D báo<br />
n n m 2020, s nhân<br />
l c qua ào t o c a kh i ngành d ch v<br />
g n 15 tri u ng i. Trong ó, tr nh<br />
s<br />
c p chi m kho ng 37,0% tr nh<br />
trung c p<br />
chi m kho ng 23,0% tr nh<br />
cao ng chi m<br />
kho ng 12,0%.<br />
- Giai o n 2016-2020, c n ào t o<br />
GDNN cho kho ng 12 tri u ng i trong ó:<br />
tr nh<br />
cao<br />
ng là 1.440.000 ng i (chi m<br />
kho ng 12%), tr nh<br />
trung c p là 1.760.000<br />
ng i (chi m kho ng 14,5%), tr nh<br />
s c p<br />
là 8.800.000 (chi m kho ng 73%).<br />
1.3 nh h ng các ngu n t c phát<br />
tr n Nhà tr ng th ng m nh trong b c nh<br />
CMCN 4.0<br />
Qua phân tích b i c nh th i c và thách<br />
th c, d báo tác ng c a b i c nh n ngu n<br />
nhân l c GDNN giai o n 2017–2020 và các<br />
n m ti p theo, nh h ng các nguy n t c phát<br />
tri n Nhà tr ng thông minh trong b i c nh<br />
CMCN 4.0 c n ph i:<br />
(1) T o s<br />
t phá v<br />
GDNN, phát tri n quy mô<br />
i u ki n m b o ch t l<br />
tr ng i m qu c gia, khu v<br />
<br />
ch t l ng ào t o<br />
t ng ng v i các<br />
ng, phát tri n ngh<br />
c và qu c t .<br />
<br />
(2)<br />
i m i và nâng cao ch t l ng<br />
GDNN c a Nhà tr ng theo h ng g n ch t<br />
<br />
ch v i th tr ng lao ng và x h i, chuy n<br />
m nh ào t o g n k t v i vi c làm và t o vi c<br />
làm b n v ng.<br />
(3)<br />
i m i và nâng cao ch t l ng<br />
GDNN c a Nhà tr ng ph i mang tính<br />
ng<br />
b và k th a, m b o nguy n t c chu n hóa,<br />
hi n i hóa, x h i hóa, dân ch hóa, h i nh p<br />
qu c t và có l tr nh ph h p trong t ng giai<br />
o n.<br />
(4) T ng c ng h p tác qu c t , ti p thu<br />
có ch n l c n n giáo d c ti n ti n hi n i, áp<br />
d ng vào th c ti n Vi t Nam v chu n ngh ,<br />
công ngh trong gi ng d y, công nh n b ng<br />
c p gi a các qu c gia.<br />
(5) T o i u ki n<br />
thu hút m i ngu n<br />
l c c a x h i<br />
i m i và nâng cao ch t<br />
l ng Giáo d c ngh nghi p.<br />
2 Các<br />
c tr ng c a nhà tr<br />
th ng m nh trong b c nh cmcn 4 0<br />
m nh<br />
<br />
2.1 M c t u c a Nhà tr<br />
<br />
ng<br />
<br />
ng th ng<br />
<br />
M t s ti u chí chính<br />
c các t ch c,<br />
các n c l a ch n<br />
ánh giá và làm ti u<br />
chí cho m t thành ph thông minh là: (1) N n<br />
kinh t thông minh (2) Di chuy n thông minh<br />
(3) Môi tr ng thông minh (4) Qu n l ô th<br />
hi n i (5) C dân thông minh (6) Cu c s ng<br />
thông minh. B n c nh Chính quy n i n t , s<br />
là các thành ph n khác c a thành ph thông<br />
minh là tr ng h c thông minh, b nh vi n<br />
thông minh, giao thông hi n i và c ng ng<br />
thông minh ... Các công ngh thông minh òi<br />
h i d ch v giáo d c ch t l ng ph i cao, ph i<br />
i m i theo nguy n t c c a giáo d c thông<br />
minh ho c k t h p v i ph ng pháp gi ng d y<br />
truy n th ng.<br />
Nhà tr ng thông minh<br />
c th hi n<br />
qua các d ch v thông minh,<br />
c xây d ng<br />
d a tr n h th ng ph n c ng thông minh và<br />
ph n m m có các công c m và linh ho t, v i<br />
03 m c ti u chính:<br />
T i u hoá các ho t<br />
ng d y, h c và<br />
qu n l trong tr ng, c bi t h tr vi c ào<br />
t o a ngành, thông qua các d ch v tích h p<br />
tr n công ngh Internet of Things<br />
<br />
NGH<br />
T o ti n<br />
tri n khai các d án nghi n<br />
c u ph i h p gi a các i tác giáo d c, chính<br />
ph và doanh nghi p<br />
phát tri n m t n n<br />
t ng h p nh t các gi i pháp v phân tích, thi t<br />
k , qu n l , mô ph ng cho m t “khuôn vi n<br />
thông minh (Smart Campus), nh m h ng<br />
n “thành ph thông minh (Smart City)<br />
T ng c ng chuy n giao công ngh t<br />
các k t qu<br />
t<br />
c c a các<br />
tài nghi n<br />
c u khoa h c và h ng n kh i nghi p cho<br />
ng i h c.<br />
2.2 Khá n m L p h c th ng m nh<br />
L p h c thông minh nh m m c ích k t<br />
h p ph ng pháp s ph m kinh doanh, d y<br />
h c<br />
cao tính h p tác và s d ng các công<br />
ngh gi ng d y m i nh t<br />
t o ra môi tr ng<br />
cung c p d ch v giáo d c hi n i và hi u qu .<br />
Khái ni m L p h c thông minh có ba c tr ng<br />
c b n ó là: (1) S ph m thông minh (2)<br />
Công ngh d y h c thông minh (3) Không gian<br />
h c t p thông minh<br />
(1) S ph m th ng minh. L p h c thông<br />
minh áp d ng các ph ng pháp gi ng d y theo<br />
d án trong Nhà tr ng và t ó v n d ng các<br />
gi i pháp vào th c ti n. D án xây d ng theo<br />
t ng ch<br />
, h ng d n cho gi ng vi n v n<br />
d ng các v n<br />
c n gi ng d y vào th c ti n,<br />
giúp cho ng i h c t rèn luy n k n ng h c<br />
t p, t ánh giá theo quá tr nh th c hi n d án<br />
(2) C ng ngh d y h c th ng minh:<br />
nhi u thi t b ào t o thông minh nh<br />
ng d ng<br />
Game trong d y h c, mô ph ng và t ng c ng<br />
th c t o. Tài li u gi ng d y thông minh bao<br />
g m các bài t p và ví d mà gi ng vi n có th<br />
áp d ng cho các khóa h c, g n v i th c ti n<br />
ngh nghi p cho gi ng vi n<br />
(3) Kh ng gian h c t p th ng minh bao<br />
g m c không gian gi ng d y v t l và o. Khái<br />
ni m xác nh c s v t ch t thi t y u và thông<br />
s k thu t c a các l p h c l t ng và các tính<br />
<br />
N<br />
<br />
T<br />
<br />
n ng quan tr ng nh t c a h th ng qu n l h c<br />
t p o. Các không gian gi ng d y thông minh<br />
s mang l i s linh ho t trong h c t p và t ng<br />
c ng hi u qu h c t p.<br />
<br />
Nhà tr<br />
<br />
2.3<br />
<br />
c tr ng c b n c a m<br />
ng th ng m nh<br />
<br />
2.3.1 Ch t l<br />
c n ng cao<br />
<br />
ng h c t p c a ng<br />
<br />
h nh<br />
<br />
ih c<br />
<br />
Tr ng h c thông minh ho t ng tr n<br />
n n t ng ng d ng Công ngh thông tin và<br />
Truy n thông (ICT) trong vi c qu n l<br />
i u<br />
hành, t ch c các ho t<br />
ng giáo d c ngh<br />
nghi p,<br />
ng th i xây d ng môi tr ng h c<br />
t ng tác tr n không gian m ng c a Nhà<br />
tr ng, gia nh và x h i l y sinh vi n làm<br />
tr ng tâm. L p h c thông minh g m b ng<br />
t ng tác thông minh, các thi t b ào t o<br />
thông minh, các ho t ng d y h c th c hi n<br />
linh ho t, có kh n ng di ng và thông minh<br />
làm m r ng ranh gi i h c t p do không gi i<br />
h n s l ng h c vi n, th i gian và không<br />
gian. Giáo d c thông minh cho phép h c<br />
m i n i và m i lúc qua ó giúp cho sinh vi n<br />
và gi ng vi n<br />
c t do l a ch n ch<br />
và<br />
phát tri n n ng l c t l c, t duy sáng t o cho<br />
sinh vi n (xem h nh 4)<br />
Nhà tr ng thông minh h ng n u<br />
t phát tri n nhân l c, cung c p cho sinh vi n<br />
nh ng k n ng c t lõi c a th k 21<br />
thông<br />
<br />
Công ngh và ph<br />
<br />
ng ti n truy n<br />
<br />
K n ng h c t p và sáng t o<br />
Sáng t o và<br />
<br />
im i<br />
<br />
T duy ph n bi n và gi i quy t v n<br />
Giao ti p và h p tác<br />
K n ng s ng và ngh nghi p<br />
<br />