Ý nghĩa phê phán sâu kín của trích đoạn phóng sự Nghệ thuật băm thịt gà

Đề bài: Ý nghĩa phê phán sâu kín của trích đoạn phóng sự Nghệ thuật băm thịt gà<br /> Hướng dẫn<br /> “Chứa hàng xóm” là một tục lệ  xưa  ở  nông thôn. Theo định lệ  của làng, gia đình nhà <br /> “chứa hàng xóm” phải giữ nhiều người hàng xóm trong nhà mình và làm cỗ thết đãi. Thực  <br /> tế, có những gia đình quá túng bấn miếng ăn, trong gia đình còn không lo đủ  nói gì đến  <br /> chuyện mời cả  làng lại còn mời cả  làng ăn cỗ? Vì vậy, nhiều gia đình sau ngày “chứa <br /> hàng xóm” phải chịu tan cửa nát nhà vì nợ nần, thậm chí phải tự  tử vì không có tiền trả <br /> nợ.<br /> Nhà nhân vật Làng Vân trong tác phẩm cũng phải “chứa hàng xóm” như  thế. Nhà văn  <br /> không bình luận, nhận xét chỉ  hóa thân vào nhân vật “tôi” để  kể  lại buổi cỗ. Qua đó, ý <br /> nghĩa phê phán tự bộc lộ một cách sâu kín.<br /> Đúng như nhan đề của đoạn trích, trong đoạn trích này nhà văn đã dành rất nhiều bút lực  <br /> cho việc tả việc băm thịt gà của anh Mõ mới. Anh ta có nhiệm vụ chia một con gà “cũng  <br /> không nhỏ lắm, ước chừng một người ăn cố mới hết” và một mâm xôi thành tám mươi ba <br /> suất cho cũng ngần ấy người trong làng. Chao ôi! Một miếng ăn nhỏ  xíu, nát vụn nhưng  <br /> là “miếng ăn giữa làng” nên ai cũng cố giành cho được. Không ai muốn bỏ, mà có bỏ nhất  <br /> định phải có phần “mười ba cỗ làm phần”. Sự tủn mủn, làm thối rữa con người, khiến họ <br /> trở nên ti tiện đến thế.<br /> Vậy làm sao có thể chia cỗ tài tình đến thế?<br /> Việc băm chặt của anh Mõ mới có cả một “hệ thống lý luận” hẳn hoi. “Băm thịt gà cần <br /> dao phải sắc, thớt phẳng. Nếu mà dao cùn thớt trũng thì thịt sẽ bong hết da”. Có vậy anh  <br /> ta mới “nhà nghề” trong việc thử dao thử thớt thế. “Sờ ngón tay vào lưỡi con dao xem có  <br /> bén không”. Chỉ riêng những thủ tục này đã thấy anh ta đầy kinh nghiệm.<br /> Đi sâu vào nghệ thuật băm thịt gà, ta thấy Mõ mới thực sự là một nghệ sĩ!<br /> Anh có nhiệm vụ pha sỏ và phao gà “sỏ gà pha năm, phao gà pha bốn”. Cái đầu gà nhỏ xíu <br /> nhưng xương xẩu, cái phao gà bằng nửa thì toàn mỡ toàn da… khó có thể hình dung nổi!  <br /> Những kỹ thuật của Mõ mới có thể nói đã thành kỹ xảo “ghè dao vào giữa hai miếng mỏ <br /> gà, để  cắt sỏ  thành hai mảnh… úp cả  đôi mảnh xuống thớt, chặt mảnh mỏ  dưới làm <br /> đôi… ”. Nhà văn miêu tả rất tỉ mỉ để thể hiện sự thành thục nhuần nhuyễn trong thao tác <br /> nhân vật. Kết quả  thật tuyệt vời năm miếng đầu “miếng nào cũng có dính một tí mỏ”  <br /> bốn miếng phao câu “miếng nào cũng có đầu bầu, đầu nhọn”. Các miếng không hơn <br /> không kém nhau chút nào. Có lẽ  khác đi các cụ  “chiếu trên” sẽ  nạnh tị  nhau, mất lòng  <br /> nhau. Vì điều ấy mà Mỏ mới phải rèn “tay nghề đến vậy? ”.<br /> Xong cái đầu, cái phao – hai cái ngon nhất cho các cụ, các “đàn anh” đúng như câu “nhất  <br /> thủ nhì vĩ”. “Bây giờ thì đến mình gà”. Sự thành thục đáng nể tiếp tục làm người đọc tròn  <br /> mắt: “lách lưỡi dao”, “lật ngửa”, “ướm dao”, “chém luôn”… Ta có cảm giác các động tác <br /> ấy đã được lập trình sẵn, chỉ  chờ  có dịp là tự  động thi hành. Có thế  nên dù “băm ha lịa  <br /> như không chú ý gì hết” nhưng hàng chục nhát dao đều nhau tăm tắp “không nhất nào cao,  <br /> không nhát nào thấp” “chỉ  lên khỏi mặt thớt độ  một gang”. Tài tình đến mức âm thanh <br /> phát ra tất cả cũng giống hệt nhau “cốc”, mấy chục miếng thịt gà “miếng nào như miếng  <br /> ấy” “không dập, không nát, không bong da”… mỏng manh như cánh bướm. Đặc biệt, chỉ <br /> nghe qua sự ước tính sơ sơ của một “cụ” nào đó, anh đã tính toán, phân chia và, băm chặt  <br /> chính xác “92 miếng” như nhau không hơn không kém. Có lẽ  đến quỷ  thần cũng không  <br /> thể hơn.<br /> Quả đúng như Ngô Tất Tố ca ngợi, Mõ mới xứng đáng là một “nghệ sĩ”. Nghệ thuật là gì <br /> nếu không phải là sự tinh tế, tài hoa, khéo léo. Và còn ai tinh tế, tài hoa, khéo léo hơn Mõ  <br /> mới trong việc băm thịt gà? Thế nên anh xứng đáng với “cái chức nghệ sĩ”vì đã nâng việc  <br /> chặt thịt gà lên thành nghệ thuật.<br /> Khâm phục, gật gù trước “nghệ  thuật băm thịt gà” của Mõ mới ta cũng thoáng qua nỗi  <br /> buồn thời thế. Có lẽ  Nam Cao nói đúng “Miếng ăn là miếng nhục”. Cái “miếng ăn giữa <br /> làng” trong đoạn trích sao nó nặng nề khổ nhục thế. Chỉ vì mỗi người được ti tí xôi “véo  <br /> ra từng tí” được miếng thịt gà có thể  thổi “bay” được vậy mà trút lo toan, cực nhục lên <br /> một gia đình. Sau cái cỗ  chứa  ấy biết gia đình khốn khổ  kia đi đâu về  đâu? Cũng chỉ  vì  <br /> “miếng ăn”  ấy, người ta bất chấp trời mưa sụt sùi, nhà chủ  hẹp nhỏ  không tránh được <br /> ướt, chen chúc nhau cực nhục. Sự tài tình trong băm chặt của anh Mõ còn phản ánh một  <br /> thực tế: cả  làng, từ  to đến nhỏ  chẳng ai chịu kém ai miếng nào; trăm miếng phải như <br /> một, dù nó mỏng manh tội nghiệp quá. Kỹ xảo của việc băm chặt còn chứng tỏ Mỗ mới  <br /> đã phải băm chặt, thực hành nhiều. Thế  cũng có nghĩa, những buổi cỗ  chứa như  thế <br /> nhiều vô kể. Nhiều đến mức phát ngán “Hắn dạ  một tiếng thở  dài” (dẫu trong đám cỗ <br /> hắn cũng có phần to). Một thằng mõ làng – tận đấy xã hội còn biết thở dài chán ngán sao  <br /> bao kẻ mũ cao áo rộng vẫn trơ trẽn đến thế?<br /> Những buổi “chứa cỗ như vậy hủ lậu, tốn kém, nhục nhằn. Nó chỉ là cái “việc làng” nhỏ <br /> xíu. “Việc làng” nên dẫu có thế  nào xấu xa, ti tiện… nó vẫn thắng “phép vua”. Mặc kệ <br /> luật pháp, quay lưng dư luận, những “việc làng” như trên vẫn như bóng ma làm chết dần  <br /> chết mòn sự sống và nhân cách người nông dân.<br /> Không chửi bới, không mỉa mai bình luận, việc làng nói chung và Nghệ thuật băm thịt gà  <br /> nói riêng vẫn kín đáo phê phán hủ tục nơi làng thôn xưa.<br /> Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, trang văn Ngô Tất Tố vẫn có ý nghĩa phê phán mang giá trị tố <br /> cáo sâu sắc. Nó nhắc nhở con người hôm nay hãy biết trân trọng những gì mình đang có.<br />  <br />