intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

[Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Marx tập 2 phần 11

Chia sẻ: Danh Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:20

Thêm vào BST
Báo xấu
49
lượt xem 4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu '[triết học] triết học lenin - học thuyết marx tập 2 phần 11', khoa học xã hội, chính trị - triết học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: [Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Marx tập 2 phần 11

  1. B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 802 803 "SociÐtÐ gÐnÐrale du CrÐdit mobilier" ("Tæng c«ng ty tÝn dông ®éng N s¶n") ë Pa-ri lµ ng©n hµng ®· cã nh÷ng thñ ®o¹n ®Çu c¬. T¸c gi¶ N. -«n, Ni-c«-lai-«n - xem §a-ni-en-x«n, N. Ph. cña mét lo¹t t¸c phÈm viÕt vÒ vÊn ®Ò tÝn dông; lóc trÎ lµ m«n ®å cña Xanh - Xi-m«ng. - 258. Novus - xem Xt¬-ru-vª, P. B. Pª-xcèp, P. A. - b¸c sÜ, trong nh÷ng n¨m 80 - 90 thÕ kû XIX, lµ thanh tra ¤ c«ng x−ëng cña khu c«ng x−ëng Vla-®i-mia. - 39. Ph«-min-xki, V. E. - chñ nhµ m¸y thuéc da ë thµnh phè Cun-gua thuéc ¤-oen (Owen), R«-bít (1771 - 1858) - nhµ x· héi chñ nghÜa kh«ng tØnh PÐc-m¬, mét ng−êi bao mua. - 482, 483. t−ëng vÜ ®¹i Anh; «ng ®· kÞch liÖt phª ph¸n c¬ së cña chÕ ®é t− b¶n chñ nghÜa, nh−ng kh«ng v¹ch ra ®−îc nguån gèc thËt sù cña nh÷ng Phu-ri-ª (Fourier), S¸c-l¬ (1772 - 1837) - nhµ x· héi chñ nghÜa kh«ng m©u thuÉn cña chñ nghÜa t− b¶n; «ng cho r»ng nguyªn nh©n chÝnh t−ëng vÜ ®¹i Ph¸p. Phu-ri-ª ®· phª ph¸n chÕ ®é t− s¶n mét c¸ch g©y nªn t×nh tr¹ng bÊt b×nh ®¼ng trong x· héi lµ ë chç gi¸o dôc kÞch liÖt vµ s©u s¾c, ®· ph¸c ra c¶nh t−îng mét x· héi "hµi hßa" cña ch−a ®−îc phæ cËp réng r·i chø kh«ng ph¶i lµ b¶n th©n ph−¬ng loµi ng−êi, trong t−¬ng lai, mét x· héi x©y dùng trªn c¬ së nhËn thøc s¶n xuÊt t− b¶n chñ nghÜa, vµ «ng cho r»ng, cã thÓ thñ tiªu thøc ®−îc nh÷ng kh¸t väng cña con ng−êi. Phu-ri-ª ph¶n ®èi c¸ch nguyªn nh©n Êy b»ng c¸ch truyÒn b¸ réng r·i c¸c kiÕn thøc vµ thùc m¹ng b¹o lùc, «ng cho r»ng cã thÓ chuyÓn lªn x· héi x· héi chñ hiÖn nh÷ng c¶i c¸ch x· héi; vµ «ng ®· ®−a ra mét ch−¬ng tr×nh c¶i nghÜa t−¬ng lai b»ng c¸ch hßa b×nh tuyªn truyÒn cho nh÷ng pha- c¸ch x· héi réng lín. ¤-oen ®Êu tranh ®ßi ban hµnh luËt ph¸p rót lan-xt¬ kiÓu mÉu (c¸c héi lao ®éng), trong ®ã lao ®éng tù nguyÖn ng¾n ngµy lao ®éng, ®ßi thùc hiÖn chÕ ®é b¶o hé lao ®éng vµ gi¸o vµ cã søc hÊp dÉn sÏ trë thµnh nhu cÇu cña con ng−êi. Song nh− dôc x· héi cho trÎ em. Ph. ¡ng-ghen ®· nhËn xÐt, Phu-ri-ª lµ mét ng−êi kh«ng triÖt ®Ó: «ng kh«ng thñ tiªu chÕ ®é t− h÷u vµ trong c¸c pha-lan-xt¬ cña «ng ¤-oen h×nh dung x· héi t−¬ng lai "hîp lý" lµ mét thø liªn bang tù vÉn tån t¹i kÎ giµu ng−êi nghÌo, t− b¶n vµ c«ng nh©n. do gåm c¸c c«ng x· tù qu¶n kh«ng lín l¾m (kh«ng qu¸ 3000 héi viªn). Song, nh÷ng m−u ®å cña ¤-oen ®Þnh ®em ý kiÕn cña m×nh ra Nh÷ng t¸c phÈm chñ yÕu cña Phu-ri-ª lµ "Häc thuyÕt vÒ bèn sù thùc hiÖn trªn thùc tÕ, ®· bÞ thÊt b¹i. Trong nh÷ng n¨m 30 - 40 thÕ vËn ®éng vµ vÒ vËn mÖnh chung" (1808), "ThÕ giíi míi nh÷ng nhµ kû XIX, ¤-oen tÝch cùc tham gia phong trµo nghiÖp ®oµn vµ hîp t¸c kinh doanh vµ hiÖp héi" (1829), v. v.. - 249, 291 - 293. hãa, «ng ®· lµm rÊt nhiÒu viÖc ®Ó gi¸o dôc c«ng nh©n. §¸nh gi¸ ý Plª-kha-nèp, C. V. (Ben-tèp, N. , V«n-ghin, A. Ca-men-xki, N.) (1856 - 1918) ― nghÜa nh÷ng ho¹t ®éng cña ¤-oen ®èi víi phong trµo c«ng nh©n ng−êi ®Çu tiªn truyÒn b¸ chñ nghÜa M¸c vµo n−íc Nga, mét chiÕn sÜ ®Êu Anh håi thÕ kû XIX, ¡ng-ghen viÕt: "TÊt c¶ c¸c cuéc vËn ®éng x· tranh kh«ng khoan nh−îng cho thÕ giíi quan duy vËt, lµ nhµ ho¹t ®éng héi diÔn ra ë Anh v× lîi Ých cña giai cÊp c«ng nh©n vµ tÊt c¶ thµnh xuÊt s¾c cña phong trµo c«ng nh©n Nga vµ quèc tÕ. N¨m 1875, khi cßn lµ tùu thùc tÕ cña c¸c phong trµo ®ã, ®Òu g¾n liÒn víi tªn tuæi cña ¤- sinh viªn, Plª-kha-nèp ®· quan hÖ víi ph¸i d©n tóy, víi c«ng nh©n Pª- oen" ("Chèng §uy-rinh", tiÕng Nga, 1957, tr. 248; tiÕng ViÖt, Nhµ tÐc-bua vµ ®· tham gia c¸c ho¹t ®éng c¸ch m¹ng. N¨m 1877, gia nhËp tæ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ-néi, in lÇn thø nhÊt, 1959, tr. 439). chøc d©n tóy "Ruéng ®Êt vµ tù do"; n¨m 1879, sau khi tæ chøc nµy bÞ ph©n liÖt, «ng ®øng ®Çu tæ chøc míi cña nh÷ng ng−êi d©n tóy: "Chia Nh÷ng t¸c phÈm chñ yÕu cña ¤-oen lµ: "VÒ ®µo t¹o tÝnh c¸ch ®Òu ruéng ®Êt". N¨m 1880, sau khi l−u vong ra n−íc ngoµi, Plª-kha-nèp con ng−êi" (1813), "B¸o c¸o göi quËn Lª-n¸c vÒ kÕ ho¹ch gi¶m bít ®· ®o¹n tuyÖt víi ph¸i d©n tóy vµ n¨m 1883, t¹i Gi¬-ne-v¬, «ng ®· thµnh nh÷ng tai häa x· héi" (1820), "S¸ch nãi vÒ mét thÕ giíi ®¹o ®øc lËp tæ chøc m¸c-xÝt Nga ®Çu tiªn - nhãm "Gi¶i phãng lao ®éng". Plª-kha- míi" (1836 - 1844). - 249, 291 - 293. nèp ®· viÕt nhiÒu t¸c phÈm vÒ triÕt häc, vÒ lÞch sö c¸c häc thuyÕt chÝnh trÞ - P x· héi, vÒ c¸c vÊn ®Ò lý luËn nghÖ thuËt vµ v¨n häc, nh÷ng t¸c phÈm Êy lµ mét cèng hiÕn rÊt cã gi¸ trÞ vµo kho tµng cña chñ nghÜa x· héi khoa Pª-r©y-r¬ (PÐreire), I-xa-¸c (1806 - 1880) - mét nhµ tµi chÝnh kÕch xï häc. V. I. Lª-nin viÕt: "Trong hai m−¬i n¨m, tõ 1883 ®Õn 1903, «ng ®· viÕt d−íi thêi Na-p«-lª-«ng III, ®øng ®Çu ng©n hµng cæ phÇn nhiÒu t¸c phÈm xuÊt s¾c, nhÊt lµ nh÷ng t¸c phÈm chèng l¹i ph¸i c¬ héi chñ
  2. B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 804 805 hé chÕ ®é chuyªn chÕ, kÎ thï cña khoa häc vµ gi¸o dôc. Th¸ng nghÜa, ph¸i Ma-kh¬, ph¸i d©n tóy" (Toµn tËp, tiÕng Nga, xuÊt b¶n M−êi 1905, trong thêi kú cao trµo c¸ch m¹ng d©n chñ t− s¶n, P«-bª- lÇn thø 5, t. 25, tr. 222 - 223 ; tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ- ®«-nèt-txÐp buéc ph¶i tõ chøc vµ tõ bá ho¹t ®éng chÝnh trÞ. - 89, 92. néi, in lÇn thø nhÊt, 1963, t. 20, tr. 416). C¸c t¸c phÈm triÕt häc cña Plª-kha-nèp ®· ®−îc V. I. Lª-nin coi lµ nh÷ng t¸c phÈm xuÊt s¾c P«-n«-ma-rÐp, A. M. - chñ nhµ m¸y thuéc da ë thµnh phè Cun-gua, trong kho tµng v¨n häc m¸c-xÝt quèc tÕ. Song Plª-kha-nèp ®· m¾c thuéc tØnh PÐc-m¬ vµ lµ ng−êi bao mua. - 482. ph¶i nh÷ng sai lÇm nghiªm träng: «ng ®¸nh gi¸ ch−a hÕt vai trß Pru-®«ng (Proudhon), Pi-e Gi«-dÐp (1809 - 1865) - nhµ chÝnh luËn, nhµ c¸ch m¹ng cña n«ng d©n, coi giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa lµ kinh tÕ häc vµ x· héi häc Ph¸p, nhµ t− t−ëng cña giai cÊp tiÓu t− ®ång minh cña giai cÊp c«ng nh©n; trªn lêi nãi th× thõa nhËn t− s¶n, mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng lËp ra chñ nghÜa v« chÝnh phñ. t−ëng b¸ quyÒn l·nh ®¹o cña giai cÊp v« s¶n, nh−ng trong viÖc lµm N¨m 1840, Pru-®«ng cho xuÊt b¶n quyÓn "ThÕ nµo lµ së h÷u?". Pru- th× chèng l¹i thùc chÊt cña t− t−ëng ®ã. ®«ng m¬ t−ëng duy tr× vÜnh viÔn chÕ ®é tiÓu t− h÷u vµ ®øng trªn Sau §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, Plª- lËp tr−êng tiÓu t− s¶n ®Ó phª ph¸n chÕ ®é ®¹i së h÷u t− b¶n chñ kha-nèp ®· ®øng trªn lËp tr−êng tháa hiÖp víi bän c¬ héi chñ nghÜa, ®Ò nghÞ thµnh lËp mét "ng©n hµng nh©n d©n" ®Æc biÖt ph¸t nghÜa vµ sau ®ã th× ng¶ theo ph¸i men-sª-vÝch. Trong thêi kú c¸ch "tÝn dông kh«ng lÊy l·i" nh»m gióp cho c«ng nh©n mua s¾m ®−îc m¹ng Nga lÇn thø nhÊt 1905 - 1907, Plª-kha-nèp cã nh÷ng sù bÊt nh÷ng t− liÖu s¶n xuÊt riªng vµ trë thµnh thî thñ c«ng. Còng mang ®ång lín víi ph¸i b«n-sª-vÝch vÒ nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n thuéc s¸ch tÝnh chÊt ph¶n ®éng nh− thÕ, t− t−ëng kh«ng t−ëng cña Pru-®«ng l−îc. VÒ sau, mét ®«i khi «ng rêi bá ph¸i men-sª-vÝch vµ tá ra ng¶ vÒ nh÷ng "ng©n hµng trao ®æi" ®Æc biÖt, ng©n hµng nµy tuång nh− nghiªng gi÷a chñ nghÜa men-sª-vÝch vµ chñ nghÜa b«n-sª-vÝch; trong nh÷ng n¨m 1908 - 1912, khi ph¸i men-sª-vÝch t×m c¸ch thñ cã thÓ ®¶m b¶o ®−îc cho nh÷ng ng−êi lao ®éng tiªu thô s¶n phÈm tiªu c¸c tæ chøc bÝ mËt cña ®¶ng, Plª-kha-nèp ®· chèng l¹i ph¸i thñ cña m×nh mét c¸ch "c«ng b»ng" vµ ®ång thêi kh«ng ®ông ch¹m g× tiªu vµ cÇm ®Çu "nhãm men-sª-vÝch ñng hé ®¶ng". Trong thêi kú ®Õn chÕ ®é së h÷u t− b¶n chñ nghÜa vÒ c«ng cô vµ t− liÖu s¶n xuÊt. chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt 1914 - 1918, «ng ®· ®øng trªn lËp N¨m 1846, Pru-®«ng cho xuÊt b¶n quyÓn "HÖ thèng nh÷ng m©u tr−êng chñ nghÜa x· héi - s«-vanh. Sau c¸ch m¹ng d©n chñ t− s¶n thuÉn kinh tÕ, hay lµ triÕt häc cña sù khèn cïng", trong ®ã «ng ta th¸ng Hai 1917, Plª-kha-nèp trë vÒ Nga vµ gi÷ lËp tr−êng ñng hé ®· tr×nh bµy nh÷ng quan ®iÓm kinh tÕ - triÕt häc tiÓu t− s¶n cña ChÝnh phñ l©m thêi; «ng cã th¸i ®é tiªu cùc ®èi víi C¸ch m¹ng x· m×nh. Trong cuèn "Sù khèn cïng cña triÕt häc", M¸c ®· kÞch liÖt héi chñ nghÜa th¸ng M−êi vÜ ®¹i. phª ph¸n quyÓn s¸ch ®ã cña Pru-®«ng vµ chØ râ tÝnh v« c¨n cø cña C¸c t¸c phÈm lý luËn quan träng nhÊt cña Plª-kha-nèp gåm cã: nã vÒ mÆt khoa häc. Trong thêi kú c¸ch m¹ng 1848, sau khi ®−îc "Chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh chÝnh trÞ" (1883), "Nh÷ng sù bÊt bÇu vµo Quèc héi lËp hiÕn, Pru-®«ng ®· lªn ¸n nh÷ng hµnh ®éng ®ång gi÷a chóng ta" (1885), "Bµn vÒ sù ph¸t triÓn cña quan ®iÓm c¸ch m¹ng cña giai cÊp c«ng nh©n. Pru-®«ng ca ngîi cuéc chÝnh nhÊt nguyªn vÒ lÞch sö" (1895), "Kh¸i luËn vÒ lÞch sö cña chñ nghÜa biÕn ngµy 2 th¸ng Ch¹p 1851 cña B«-na-p¸c-t¬, cuéc chÝnh biÕn ®· duy vËt" (1896), "Sù luËn chøng chñ nghÜa d©n tóy trong c¸c t¸c phÈm cña «ng V«-r«n-txèp (V. V.)" (1896), "Bµn vÒ quan niÖm duy thiÕt lËp §Õ chÕ thø hai ë Ph¸p. - 162, 166, 213, 255, 256, 685. vËt vÒ lÞch sö" (1897), "Bµn vÒ vai trß cña c¸ nh©n trong lÞch sö" Pru-ga-vin, V. X. (1858 - 1896) - nhµ kinh tÕ häc Nga, nhµ thèng kª cña héi (1898), v. v.. - 11, 221, 242-243, 273, 285, 431, 570, 675, 681, 684. ®ång ®Þa ph−¬ng, ng−êi theo ph¸i d©n tóy tù do chñ nghÜa, t¸c gi¶ P«-bª-®«-nèt-txÐp. C. P. (1827 - 1907) - nhµ ho¹t ®éng quèc gia ph¶n quyÓn "Nh÷ng nghÒ thñ c«ng ë tØnh Vla-®i-mia", thiªn I, IV (1882), ®éng cña n−íc Nga Nga hoµng, gi¸m s¸t tèi cao Héi ®ång th¸nh "C«ng x· n«ng th«n, thñ c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp cña huyÖn I-u-ri- gi¸o, trªn thùc tÕ lµ ng−êi ®øng ®Çu chÝnh phñ vµ lµ ng−êi cæ vò Ðp, tØnh Vla-®i-mia" (1884), v. v.; ®· céng t¸c víi c¸c t¹p chÝ "TruyÒn tin chñ yÕu cho chÝnh s¸ch n«ng n« ph¶n ®éng cùc ®oan d−íi thêi A- ph¸p luËt", "T− t−ëng Nga" vµ b¸o "Tin tøc n−íc Nga" - 393. lÕch-xan-®r¬ III, lµ kÎ tiÕp tôc ®ãng mét vai trß lín c¶ d−íi thêi Ni- Pu-ga-tsÐp, E . I . ( kho¶ng 1742 - 1775) - ng −êi c«-d¾c vïng s«ng c«-lai II. Suèt ®êi, P«-bª-®«-nèt-txÐp ®· ngoan cè ®Êu tranh chèng l¹i phong trµo c¸ch m¹ng. ¤ng ta lµ ng−êi kiªn quyÕt chèng l¹i §«n, ng −êi l·nh ®¹o cuéc khëi nghÜa lín nhÊt cña n«ng d©n vµ nh÷ng cuéc c¶i c¸ch t− s¶n trong nh÷ng n¨m 60 thÕ kû XIX, ng−êi ñng nh÷ng ng−êi c«-d¾c ë Nga chèng chÕ ®é phong kiÕn vµo nh÷ng
  3. B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 806 807 n¨m 1773 - 1775, cuéc khëi nghÜa nµy ®· lan ®Õn c¸c vïng gi¸p U- b¾t nép cho chÝnh phñ Nga hoµng vµ ®Õn th¸ng S¸u 1671 th× bÞ hµnh h×nh ë M¸t-xc¬-va. - 91. ran, vïng ven s«ng Ca-ma, t©y-nam Xi-bi-ri, miÒn h¹ vµ trung l−u s«ng V«n-ga. Ri-c¸c-®« (Ricardo), §a-vÝt (1772 - 1823) - nhµ kinh tÕ häc lçi l¹c ng−êi Trong nh÷ng n¨m ®ã, ë trong n−íc cã nhiÒu ng−êi x−ng lµ hoµng Anh, t¸c gi¶ c¸c t¸c phÈm "Nguyªn lý cña chÝnh trÞ kinh tÕ häc vµ ®Õ Pi-èt III, mét vÞ hoµng ®Õ ®· bÞ ¸m s¸t. ViÖc x−ng vua lµ mét h×nh thøc thuÕ m¸" (1817), "VÒ sù b¶o trî n«ng nghiÖp" (1822), v.v., trong ®ã chÝnh biÓu hiÖn cña ¶o t−ëng cña n«ng d©n tin vµo "vua chóa" trong cuéc ®Êu trÞ kinh tÕ häc cæ ®iÓn cña giai cÊp t− s¶n ®· ®¹t ®Õn ®Ønh cao nhÊt. B¶o tranh cña hä chèng ¸ch phong kiÕn. §Ó kªu gäi nh©n d©n næi dËy khëi vÖ lîi Ých cña giai cÊp t− s¶n trong cuéc ®Êu tranh cña nã chèng l¹i nghÜa, Pu-ga-tsÐp lÊy tªn cña vÞ hoµng ®Õ tuång nh− ®· ®−îc cøu tho¸t, nh÷ng tµn d− phong kiÕn, Ri-c¸c-®« kiªn tr× nguyªn t¾c tù do c¹nh tranh, lµ Pi-èt III. TrÝ th«ng minh s½n cã, lßng dòng c¶m, nghÞ lùc to lín, tµi ®ßi thñ tiªu mäi sù h¹n chÕ k×m h·m sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt t− b¶n n¨ng næi bËt cña mét nhµ tæ chøc kÕt hîp víi kinh nghiÖm cña cuéc chñ nghÜa. Vai trß lÞch sö cña Ri-c¸c-®« ®èi víi khoa häc kinh tÕ tr−íc hÕt sèng, sù hiÓu biÕt vÒ t©m lý vµ t©m t− cña quÇn chóng bÞ ¸p bøc, còng lµ ë chç «ng ®· nªu ra thuyÕt vÒ gi¸ trÞ cña lao ®éng; «ng ®· cè g¾ng lÊy nh− kÕt hîp víi nh÷ng kiÕn thøc qu©n sù, nhÊt lµ kiÕn thøc vÒ ph¸o thuyÕt nµy x©y dùng thµnh c¬ së cña toµn bé chÝnh trÞ kinh tÕ häc. Ph¸t binh, ®· thu thËp ®−îc trong c¸c cuéc hµnh qu©n, - tÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã triÓn thuyÕt vÒ gi¸ trÞ cña A. XmÝt, Ri-c¸c-®« ®· chøng minh r»ng gi¸ trÞ ®· lµm cho Pu-ga-tsÐp trë thµnh l·nh tô cña cuéc khëi nghÜa n«ng d©n. lµ do lao ®éng ®· hao phÝ trong s¶n xuÊt hµng hãa, quyÕt ®Þnh, vµ lao Trong nh÷ng b¶n tuyªn ng«n cña m×nh, khi kªu gäi n«ng d©n vµ nh÷ng ®éng lµ nguån gèc t¹o ra tiÒn c«ng cña c«ng nh©n còng nh− c¸c kho¶n ng−êi c«-d¾c khëi nghÜa, Pu-ga-tsÐp ®· høa mang l¹i ruéng ®Êt vµ tù do thu nhËp cña nh÷ng ng−êi kh«ng lao ®éng, nh− lîi nhuËn vµ ®Þa t«. cho ng−êi lao ®éng, «ng ra lÖnh trÊn ¸p bän quý téc, bän ®Þa chñ vµ bän ¤ng ®· ph¸t hiÖn ra sù ®èi lËp gi÷a tiÒn c«ng cña c«ng nh©n vµ lîi cÇm quyÒn. Cuèi th¸ng T¸m 1774, qu©n ®éi cña Pu-ga-tsÐp bÞ ®¸nh tan. nhuËn cña nhµ t− b¶n, tøc lµ ®· v¹ch râ sù xung ®ét vÒ lîi Ých gi÷a giai Pu-ga-tsÐp ®· ch¹y vÒ th¶o nguyªn Nam V«n-ga; «ng ®· bÞ bän ph¶n béi cÊp v« s¶n vµ giai cÊp t− s¶n trong ph¹m vi l−u th«ng. Nh−ng v× bÞ h¹n b¾t nép cho chÝnh quyÒn Nga hoµng vµ ®Õn th¸ng Giªng 1775 th× bÞ chÕ vÒ mÆt giai cÊp, Ri-c¸c-®« kh«ng thÓ ph©n tÝch chñ nghÜa t− b¶n mét hµnh h×nh ë M¸t-xc¬-va. H×nh ¶nh cña Pu-ga-tsÐp ®· ®−îc l−u truyÒn c¸ch thËt sù khoa häc vµ kh«ng thÓ v¹ch trÇn ®−îc bÝ mËt cña sù bãc lét trong nhiÒu bµi d©n ca vµ c¸c c©u chuyÖn truyÒn thuyÕt. - 91. t− b¶n chñ nghÜa. Ri-c¸c-®« cho r»ng s¶n xuÊt hµng hãa vµ chñ nghÜa t− b¶n lµ h×nh thøc tån t¹i vÜnh viÔn vµ tù nhiªn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi. R ¤ng kh«ng v¹ch ra ®−îc tÝnh chÊt x· héi cña gi¸ trÞ, kh«ng thÊy ®−îc sù kh¸c nhau gi÷a gi¸ trÞ vµ gi¸ c¶ trong s¶n xuÊt vµ còng kh«ng thÓ hiÓu Ra-din, X. T. (chÕt n¨m 1671) - ng−êi c«-d¾c vïng s«ng §«n; lµ mét ®¹i ®−îc nguån gèc vµ thùc chÊt cña tiÒn tÖ. biÓu cña n«ng d©n b¹o ®éng, nh− V. I. Lª-nin ®· gäi «ng, ng−êi l·nh ®¹o cuéc chiÕn tranh n«ng d©n lín nhÊt ë n−íc Nga håi cuèi C. M¸c ®· phª ph¸n nh÷ng quan ®iÓm lý luËn cña Ri-c¸c-®« trong nh÷ng n¨m 60 thÕ kû XVII. Trong suèt cuéc chiÕn tranh n«ng d©n, bé "T− b¶n", "C¸c häc thuyÕt vÒ gi¸ trÞ thÆng d−" vµ nhiÒu t¸c phÈm tõ 1667 ®Õn 1671 - cuéc chiÕn tranh nµy bao trïm trªn mét vïng kh¸c. - 162, 166, 174, 176, 180, 200, 20l, 234, 239 - 241, 242, 243 - 244. réng lín (V«-r«-ne-gi¬, Tam-bèp, ¸c-da-m¸t, Ni-gi¬-ni Nèp-g«-rèt, R«-da-nèp, V. V. (1856 - 1919) - nhµ triÕt häc, nhµ chÝnh luËn vµ nhµ C«-xt¬-r«-ma, Xim-biÕc-xc¬, l−u vùc s«ng V«n-ga vµ §«n) - Ra-din phª b×nh ph¶n ®éng; ®· truyÒn b¸ chñ nghÜa duy t©m vµ thuyÕt ®−îc quÇn chóng nh©n d©n v« cïng tin yªu, hä coi «ng lµ l·nh tô thÇn bÝ; trong nh÷ng n¨m 90 thÕ kû XIX, lµ céng t¸c viªn cña c¸c cña cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng. b¸o "Tin tøc M¸t-xc¬-va", "Thêi míi", vµ t¹p chÝ "TruyÒn tin n−íc Còng nh− tÊt c¶ c¸c l·nh tô cña phong trµo n«ng d©n thêi phong Nga", trong ®ã R«-da-nèp b¶o vÖ chÕ ®é chuyªn chÕ vµ ®¹o chÝnh kiÕn, Ra-din kh«ng cã c−¬ng lÜnh chÝnh trÞ râ rµng, «ng còng cã ¶o thèng. - 633, 679. t−ëng vÒ vua chóa nh− n«ng d©n ― tin vµo mét "®ång minh qu©n". Rèt-bÐc-tót - I-a-ghª-txèp (Rodbertus-Jagetzow), Gi«-han - C¸c-l¬ (1805 Sau khi c¸c lùc l−îng chñ yÕu cña nghÜa qu©n bÞ thÊt b¹i ë Xim-biÕc- - 1875) - nhµ kinh tÕ häc tÇm th−êng §øc, lµ mét ®¹i ®Þa chñ Phæ, xc¬, Ra-din rót vÒ vïng s«ng §«n; th¸ng T− 1671, «ng bÞ bän ph¶n béi mét nhµ lý luËn cña "chñ nghÜa x· héi nhµ n−íc". Rèt-bÐc-tót cho r»ng
  4. B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 808 809 ®¹i häc tæng hîp Phr©y-bua, lµ ng−êi x· héi chñ nghÜa gi¶ng m©u thuÉn gi÷a lao ®éng vµ t− b¶n cã thÓ gi¶i quyÕt trong khu«n ®−êng, "nhµ sïng b¸i nhiÖt liÖt chñ nghÜa ®Õ quèc §øc" (V. I. Lª- khæ chÕ ®é nhµ n−íc b»ng mét lo¹t c¶i c¸ch do nhµ n−íc gioong-ke nin. Toµn tËp, tiÕng Nga, xuÊt b¶n lÇn thø 5, t. 27, tr. 425-426; tiÕng Phæ tiÕn hµnh; Rèt-bÐc-tót hy väng duy tr× ®−îc - theo lêi ¡ng- ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ-néi, in lÇn thø nhÊt, 1963, t. 22, tr. ghen nãi - "giai cÊp cã ®Æc quyÒn Ýt ra lµ vµo kho¶ng 500 n¨m n÷a" 377). N¨m 1892 - 1893, Sun-txe - Ghª-vÐc-ni-tx¬ nghiªn cøu c«ng nghiÖp dÖt vµ nh÷ng quan hÖ trong n«ng nghiÖp ë n−íc Nga vµ (C. M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen. Toµn tËp, tiÕng Nga, t. XVI, phÇn I, 1937, d¹y ë tr−êng ®¹i häc tæng hîp M¸t-xc¬-va. Trong c¸c t¸c phÈm cña tr. 186). Rèt-bÐc-tót kh«ng thÓ gi¶i thÝch mét c¸ch khoa häc nguån m×nh, Sun-txe - Ghª-vÐc-ni-tx¬ m−u toan luËn chøng cho kh¶ n¨ng gèc cña gi¸ trÞ thÆng d−: «ng cho r»ng nguyªn nh©n g©y ra khñng thiÕt lËp mét nÒn hßa b×nh x· héi vµ "sù hµi hßa x· héi" trong x· héi ho¶ng kinh tÕ lµ møc tiªu thô thÊp cña quÇn chóng lao ®éng chø t− b¶n nh»m môc ®Ých c¶i thiÖn t×nh c¶nh cña tÊt c¶ c¸c giai cÊp: t− kh«ng ph¶i lµ m©u thuÉn c¬ b¶n cña chñ nghÜa t− b¶n. b¶n, c«ng nh©n vµ n«ng d©n. Nh÷ng t¸c phÈm chñ yÕu cña Sun-txe - Ghª-vÐc-ni-tx¬ trong Nh÷ng t¸c phÈm chÝnh cña Rèt-bÐc-tót lµ: "T×m hiÓu chÕ ®é nh÷ng n¨m 90 thÕ kû XIX lµ: "S¶n xuÊt lín, ý nghÜa cña nã ®èi víi kinh tÕ - nhµ n−íc cña chóng ta" (1842), "Nh÷ng bøc th− x· héi göi sù tiÕn bé kinh tÕ vµ x· héi" (1892), "Kh¸i luËn vÒ nÒn kinh tÕ x· héi Ph«n KiÕc-gman" (1850 - 1851, 1884) - 162, 168, 189, 196, 199, 200, vµ vÒ chÝnh s¸ch kinh tÕ cña n−íc Nga" (1899). 237. P. B. Xt¬-ru-vª lµ ng−êi tuyªn truyÒn nh÷ng t− t−ëng Sun-txe - Ghª-vÐc-ni-tx¬ ë n−íc Nga. - 599, 688. Ru-ghª (Ruge), ¸c-n«n (1802 - 1880) - nhµ chÝnh luËn ng−êi §øc, thuéc ph¸i Hª-ghen trÎ; mét phÇn tö cÊp tiÕn t− s¶n. N¨m 1844, cïng víi T M¸c xuÊt b¶n t¹p chÝ "Deutsch-Französische Jahrbücher" ("Niªn T-in. C., T-n. C.-xem Lª-nin. V. I. gi¸m Ph¸p-§øc"). Song kh«ng ®−îc bao l©u, M¸c ®· ®o¹n tuyÖt víi Ta-la-la-Ðp, V. T. (sinh n¨m 1871), b¾t ®Çu ho¹t ®éng c¸ch m¹ng tõ Ru-ghª. N¨m 1848, Ru-ghª lµ nghÞ sÜ trong Quèc héi Phr¨ng-pho, nh÷ng n¨m 90 thÕ kû XIX, khi cßn lµ sinh viªn tr−êng ®¹i häc tæng thuéc c¸nh t¶; trong nh÷ng n¨m 50 thÕ kû XIX, lµ mét thñ lÜnh cña hîp Pª-tÐc-bua; ®Çu n¨m 1894 bÞ b¾t v× ®· tuyªn truyÒn t− t−ëng nhãm tiÓu t− s¶n §øc l−u vong ë Anh; sau n¨m 1866 lµ phÇn tö d©n c¸ch m¹ng trong thanh niªn vµ bÞ ®−a ®i qu¶n thóc 2 n¨m ë Nèp- téc - tù do chñ nghÜa, lµ ng−êi ñng hé Bi-xm¸c, ®· ph¸t biÓu trªn g«-rèt d−íi sù gi¸m s¸t cña c¶nh s¸t; ë ®ã Ta-la-la-Ðp tham gia vµo viÖc b¸o chÝ c¸i chñ tr−¬ng thèng nhÊt n−íc §øc do Phæ ®øng ®Çu. - 9. x©y dùng mét nhµ in bÝ mËt ®Ó in nh÷ng xuÊt b¶n phÈm bÊt hîp ph¸p vµ dù ®Þnh ra b¸o "DiÔn ®µn" (nh−ng kh«ng ra ®−îc). Ta-la-la-Ðp quan S hÖ víi c¸c héi viªn cña "Héi liªn hiÖp ®Êu tranh ®Ó gi¶i phãng giai cÊp c«ng nh©n" ë Pª-tÐc-bua. Th¸ng T¸m 1897, Ta-la-la-Ðp l¹i bÞ b¾t vµ ®Õn Sa-ra-pèp, X. Ph. (1855 - 1911) - nhµ chÝnh luËn ph¶n ®éng, ng−êi ®¹i n¨m 1898 th× bÞ ®µy ®i §«ng Xi-bi-ri 5 n¨m. - 139. diÖn vµ b¶o vÖ lîi Ých cña giai cÊp quý téc chñ n«ng n«, ng−êi xuÊt T¬m-x¬n (Thompson), Uy-li-am (kho¶ng 1785 - 1833) - nhµ kinh tÕ häc Ai- r¬-lan, nhµ x· héi chñ nghÜa kh«ng t−ëng, m«n ®å cña R. ¤-oen, ®¹i b¶n b¸o "Sù nghiÖp n−íc Nga" (1886 - 1891, 1905 - 1907, 1909 - biÓu cña nhãm nh÷ng nhµ kinh tÕ häc mµ Ph. ¡ng-ghen ®· viÕt lµ 1910), "Lao ®éng ë Nga" (1897 - 1899) vµ nhiÒu v¨n tËp ®Þnh kú. - "trong nh÷ng n¨m hai m−¬i, v× lîi Ých cña giai cÊp v« s¶n, ®· dïng häc 619 - 623. thuyÕt cña Ri-c¸c-®« vÒ gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ thÆng d− ®Ó c«ng kÝch nÒn s¶n S«-rin, A. I. - thî c¶ trong ph©n x−ëng dÖt míi cña x−ëng dÖt Ni-c«n- xuÊt t− b¶n chñ nghÜa vµ ®· ®Êu tranh víi giai cÊp t− s¶n b»ng nh÷ng vò khÝ cña chÝnh giai cÊp Êy" (C. M¸c, "T− b¶n", tiÕng Nga, t. II. 1955, tr. xc«i-ª thuéc h·ng X¸p-va M«-r«-dèp con vµ c«ng ty ë vïng Ni-c«n- 12; tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ-néi, in lÇn thø nhÊt, 1961, q. II, t. xc«i-ª, huyÖn P«-crèp-xc¬, tØnh Vla-®i-mia (nay thuéc ®Þa phËn 1, tr. 19). T¬m-x¬n ®· phª ph¸n chñ nghÜa t− b¶n vµ chñ tr−¬ng c¶i t¹o x· thµnh phè ¤-rª-kh«-v« - Du-ª-v«). - 23-24. héi thµnh liªn minh c¸c c«ng x· hîp t¸c. Nh÷ng t¸c phÈm chñ yÕu cña Sun-txe - Ghª-vÐc-ni-tx¬ (Schulze-Gävernitz), GhÐc-h¸c (1864 - 1943) - T¬m-x¬n lµ: "Nghiªn cøu vÒ nh÷ng nguyªn t¾c ph©n phèi cña nhµ kinh tÕ häc t− s¶n §øc, gi¸o s− chÝnh trÞ kinh tÕ häc cña tr−êng c¶i ®em l¹i h¹nh phóc nhiÒu nhÊt cho con ng−êi" (1824), "Lao ®éng ®−îc
  5. B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 810 811 thï lao" (1827), "Nh÷ng lêi khuyªn thùc tiÔn ®Ó tæ chøc c¸c c«ng x· v÷ng ë tr×nh ®é chñ nghÜa duy vËt triÕt häc hoµn chØnh... Nh−ng, mét c¸ch nhanh chãng vµ kinh tÕ" (1830). - 249, 291. do t×nh tr¹ng l¹c hËu trong ®êi sèng cña n−íc Nga, TsÐc-n−-sÐp-xki Toãc-n¬-t«n (anh em) - nh÷ng chñ x−ëng dÖt d¹ ë Pª-tÐc-bua; x−ëng ®· kh«ng v−¬n lªn, hay nãi cho ®óng h¬n, ®· kh«ng thÓ v−¬n lªn nµy ®−îc thµnh lËp tõ n¨m 1841 (hiÖn nay lµ nhµ m¸y dÖt liªn hîp tíi chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng cña M¸c vµ ¡ng-ghen" (Toµn tËp, s¶n xuÊt lo¹i d¹ máng vµ d¹ c«ng nghiÖp mang tªn E. Ten-man).- tiÕng Nga, xuÊt b¶n lÇn thø 5, t. 18, tr. 158 - 160; tiÕng ViÖt, Nhµ 81, 82, 85. xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ-néi, in lÇn thø nhÊt, 1971, t. 14, tr. 507). TsÐc-n−-sÐp-xki, N. G. (1828 - 1889) - nhµ d©n chñ c¸ch m¹ng vÜ ®¹i Nga, TsÐc-n−-sÐp-xki ®· viÕt hµng lo¹t t¸c phÈm xuÊt s¾c vÒ c¸c lÜnh nhµ b¸c häc, nhµ v¨n vµ nhµ phª b×nh v¨n häc; lµ mét bËc tiÒn bèi lçi l¹c vùc triÕt häc, chÝnh trÞ kinh tÕ häc, lÞch sö, lu©n lý häc vµ mü häc. cña phong trµo d©n chñ - x· héi Nga. TsÐc-n−-sÐp-xki lµ ng−êi cæ vò vÒ Nh÷ng t¸c phÈm phª b×nh v¨n häc cña «ng cã ¶nh h−ëng lín ®èi t− t−ëng vµ lµ l·nh tô cña phong trµo d©n chñ - c¸ch m¹ng trong nh÷ng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn v¨n häc vµ nghÖ thuËt Nga. TiÓu thuyÕt n¨m 60 thÕ kû XIX ë Nga. Lµ mét nhµ x· héi chñ nghÜa kh«ng t−ëng nªn "Lµm g×?" (1863) cña TsÐc-n−-sÐp-xki ®· cã t¸c dông gi¸o dôc nhiÒu «ng cho r»ng cã thÓ tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi th«ng qua c«ng x· n«ng thÕ hÖ c¸ch m¹ng ë Nga vµ ë n−íc ngoµi. - 617, 650. th«n, nh−ng ®ång thêi, víi t− c¸ch lµ mét nhµ d©n chñ c¸ch m¹ng, "«ng Tu-gan - Ba-ra-nèp-xki. M. I. (1865 - 1919) - nhµ kinh tÕ häc t− s¶n Nga, ®· biÕt t¸c ®éng vµo toµn bé nh÷ng sù kiÖn chÝnh trÞ lóc bÊy giê theo tinh trong nh÷ng n¨m 90 thÕ kû XIX lµ ®¹i biÓu næi tiÕng cña "chñ nghÜa thÇn c¸ch m¹ng vµ truyÒn b¸ - v−ît qua mäi trë ng¹i cña mµng l−íi M¸c hîp ph¸p", céng t¸c viªn cña c¸c t¹p chÝ "Lêi nãi míi" (1897), kiÓm duyÖt - t− t−ëng vÒ c¸ch m¹ng n«ng d©n, vÒ cuéc ®Êu tranh cña "B−íc ®Çu" (1899), v. v.; lµ ng−êi ®· phª ph¸n M¸c. Trong thêi kú quÇn chóng nh»m lËt ®æ tÊt c¶ c¸c chÝnh quyÒn cò" (V. I. Lª-nin. Toµn c¸ch m¹ng d©n chñ t− s¶n Nga lÇn thø nhÊt, lµ ®¶ng viªn ®¶ng d©n tËp, tiÕng Nga, xuÊt b¶n lÇn thø 5, t. 20, tr. 175 - 176). TsÐc-n−-sÐp-xki ®· chñ - lËp hiÕn; trong nh÷ng n¨m 1917 - 1918, lµ kÎ ho¹t ®éng tÝch c«ng phÉn bãc trÇn tÝnh chÊt n«ng n« cña cuéc c¶i c¸ch "n«ng d©n" n¨m cùc cña giíi ph¶n c¸ch m¹ng t− s¶n ë U-cren, bé tr−ëng Bé tµi 1861, «ng ®· kªu gäi n«ng d©n ®øng lªn khëi nghÜa. N¨m 1862, «ng bÞ chÝnh trong chÝnh phñ ph¶n c¸ch m¹ng ë U-cren. Nh÷ng t¸c phÈm chÝnh phñ Nga hoµng b¾t giam gÇn 2 n¨m ë thµnh Pª-t¬-r«-pa-vlèp-xc¬, chñ yÕu cña Tu-gan - Ba-ra-nèp-xki trong nh÷ng n¨m 90 thÕ kû XIX sau ®ã bÞ kÕt ¸n 7 n¨m khæ sai vµ bÞ ®i ®µy biÖt xø ë Xi-bi-ri. M·i ®Õn giµ, lµ: "Nh÷ng cuéc khñng ho¶ng c«ng nghiÖp ë n−íc Anh hiÖn nay, TsÐc-n−-sÐp-xki míi ®−îc tr¶ l¹i tù do. Cho ®Õn tËn cuèi ®êi, «ng vÉn nguyªn nh©n vµ ¶nh h−ëng cña c¸c cuéc khñng ho¶ng ®ã ®Õn ®êi lu«n lu«n lµ mét chiÕn sÜ h¨ng h¸i chèng l¹i mäi bÊt c«ng x· héi, chèng sèng nh©n d©n" (1894), "C«ng x−ëng Nga tr−íc kia vµ hiÖn nay" l¹i tÊt c¶ nh÷ng biÓu hiÖn cña sù ¸p bøc vÒ chÝnh trÞ vµ kinh tÕ. T. I (1898), v. v.. - 19l, 194, 232, 663. TsÐc-n−-sÐp-xki lµ ng−êi cã c«ng lín trong viÖc ph¸t triÓn m«n V triÕt häc duy vËt ë Nga. Quan ®iÓm triÕt häc cña «ng lµ ®Ønh cao cña toµn bé triÕt häc duy vËt tr−íc M¸c. Chñ nghÜa duy vËt cña TsÐc-n−- V. I. - xem Lª-nin, V. I. sÐp-xki mang tÝnh c¸ch m¹ng vµ hµnh ®éng thùc tiÔn. TsÐc-n−-sÐp-xki V. V. - xem V«-r«n-txèp, V. P. ®· kÞch liÖt phª ph¸n c¸c häc thuyÕt duy t©m vµ ®· cè g¾ng söa l¹i V¸c- n¬ (Wagner), A-®«n-ph¬ (1835 - 1917) - nhµ kinh tÕ häc t− s¶n phÐp biÖn chøng cña Hª-ghen theo tinh thÇn chñ nghÜa duy vËt. Trong vµ lµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ ph¶n ®éng ng−êi §øc. Lµ ®¹i biÓu c¸c lÜnh vùc chÝnh trÞ kinh tÕ häc, mü häc, phª b×nh nghÖ thuËt vµ sö cña ph¸i "chñ nghÜa x· héi gi¶ng ®−êng", V¸c-n¬ ®· tuyªn truyÒn häc, TsÐc-n−-sÐp-xki ®· nªu ra ®−îc nh÷ng kiÓu mÉu vÒ ph−¬ng ph¸p chñ nghÜa c¶i l−¬ng cña giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa; V¸c-n¬ biÖn chøng trong viÖc nghiªn cøu thùc t¹i. Sau khi nghiªn cøu c¸c t¸c cho r»ng cã thÓ dïng quyÒn lËp ph¸p cña nhµ n−íc mµ thñ tiªu phÈm cña TsÐc-n−-sÐp-xki, C. M¸c ®· ®¸nh gi¸ nh÷ng t¸c phÈm nµy ®−îc sù bãc lét cña bän t− b¶n ®èi víi c«ng nh©n. V¸c-n¬ céng t¸c rÊt cao vµ gäi «ng lµ nhµ b¸c häc Nga vÜ ®¹i. Lª-nin viÕt vÒ TsÐc-n−- tÝch cùc víi Bi-xm¸c vµ lµ mét thñ lÜnh cña ®¶ng x· héi - Thiªn sÐp-xki nh− sau: "TsÐc-n−-sÐp-xki thËt lµ mét nhµ ®¹i v¨n hµo Nga duy chóa gi¸o. Nh÷ng quan ®iÓm kinh tÕ ph¶n ®éng cña V¸c-n¬ ®· bÞ nhÊt, mµ tõ nh÷ng n¨m 50 cho ®Õn n¨m 1888, «ng vÉn thñy chung ®øng
  6. B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 812 813 V«-r«-nin, I. A. (sinh n¨m 1842) - chñ x−ëng dÖt Rª-d¬-v«-«-xt¬-rèp- bän HÝt-le lîi dông ®Ó mÞ d©n d−íi c¸i chiªu bµi "x· héi chñ nghÜa" xc¬ ë Pª-tÐc-bua (ngµy nay lµ nhµ m¸y dÖt Rª-d¬-v«-«-xt¬-rèp-xc¬), vµ ®Ó ca tông nhµ n−íc "cùc quyÒn" cña chóng. gi¸m ®èc c«ng ty dÖt cæ phÇn "I. A. V«-r«-nin, Li-ót-s¬ vµ Tsª-se" C¸c t¸c phÈm chÝnh cña V¸c-n¬ lµ: "Häc thuyÕt chung hay lý (1895 - 1918), gi¸m ®èc c«ng ty nung x−¬ng (1891 - 1913), uû viªn luËn vÒ kinh tÕ quèc d©n" (1879), "Nh÷ng nguyªn lý chÝnh trÞ kinh ban chÊp hµnh héi xóc tiÕn th−¬ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp n−íc tÕ häc" (1892 - 1894). - 299. Nga. - 139. VÐc-khèp-xki, V. P. (sinh n¨m 1837) - thñy s− ®« ®èc; 1890 - 1895 lµ V«-r«n-txèp, V. P. (V. V.) (1847 - 1918) - nhµ kinh tÕ häc vµ nhµ chÝnh ng−êi chØ huy c¶ng Pª-tÐc-bua, gi¸m ®èc nhµ m¸y ®ãng tµu "H¶i luËn Nga, mét trong nh÷ng nhµ t− t−ëng thuéc ph¸i d©n tóy tù do qu©n míi", tõ 1896 lµ ng−êi l·nh ®¹o Tæng côc ®ãng tµu vµ cung chñ nghÜa trong nh÷ng n¨m 80 - 90 thÕ kû XIX, t¸c gi¶ c¸c t¸c phÈm: øng, vÒ sau lµ ñy viªn Héi ®ång th−¬ng nghiÖp biÓn thuéc Bé hµng "VËn mÖnh cña chñ nghÜa t− b¶n ë Nga" (1882), "L−îc kh¶o c«ng h¶i. - 29, 65. nghiÖp thñ c«ng ë Nga" (1886), "C¸c trµo l−u tiÕn bé trong kinh tÕ n«ng d©n" (1892), "Nh÷ng ph−¬ng h−íng cña chóng ta" (1893), VÝt-te, X. I-u. (1849 - 1915) - nhµ ho¹t ®éng quèc gia cña Nga cuèi thÕ "Kh¸i luËn vÒ kinh tÕ lý thuyÕt" (1895) vµ mét sè t¸c phÈm kh¸c, kû XIX - ®Çu thÕ kû XX, ®¹i biÓu cho lîi Ých cña "chñ nghÜa ®Õ quèc trong ®ã «ng ta kh¼ng ®Þnh r»ng ë n−íc Nga, kh«ng cã ®iÒu kiÖn phong kiÕn - qu©n phiÖt" ë n−íc Nga Nga hoµng, y kiªn tr× chÕ ®é ®Ó ph¸t triÓn chñ nghÜa t− b¶n, «ng ta b¶o vÖ nh÷ng ng−êi tiÓu s¶n chuyªn chÕ vµ chñ tr−¬ng duy tr× chÕ ®é qu©n chñ b»ng nh÷ng sù xuÊt hµng hãa vµ lý t−ëng hãa c«ng x· n«ng th«n. V«-r«n-txèp ®· nh−îng bé nhá vµ b»ng nh÷ng lêi høa hÑn víi giai cÊp t− s¶n tù do tuyªn truyÒn chñ tr−¬ng tháa hiÖp víi chÝnh phñ Nga hoµng vµ chñ nghÜa, b»ng nh÷ng hµnh ®éng ®µn ¸p d· man nh©n d©n; y lµ kiªn quyÕt chèng l¹i chñ nghÜa M¸c. G. V. Plª-kha-nèp ®· phª ph¸n mét trong nh÷ng kÎ tæ chøc ®µn ¸p cuéc c¸ch m¹ng 1905 - 1907). quan ®iÓm cña V«-r«n-txèp trong t¸c phÈm "Sù luËn chøng chñ Víi c−¬ng vÞ lµ bé tr−ëng Bé giao th«ng (th¸ng Hai - th¸ng T¸m nghÜa d©n tóy trong c¸c t¸c phÈm cña «ng V«-r«n-txèp (V. V.)" 1892), bé tr−ëng Bé tµi chÝnh (1892 - 1893) vµ lµ chñ tÞch Héi ®ång (1896). Trong nh÷ng bµi ph¸t biÓu vµ trong c¸c t¸c phÈm cña m×nh bé tr−ëng (cuèi n¨m 1905 - th¸ng T− 1906), VÝt-te ®· ¸p dông viÕt vµo nh÷ng n¨m 90, V. I. Lª-nin ®· triÖt ®Ó v¹ch trÇn quan ®iÓm nh÷ng biÖn ph¸p cña m×nh trong lÜnh vùc tµi chÝnh, trong chÝnh ph¶n ®éng cña V«-r«n-txèp. - 148, 164, 171, 176, 191, 206, 240, 264, s¸ch thuÕ quan, trong viÖc x©y dùng ®−êng s¾t, trong viÖc x©y 285, 300, 306, 401, 402, 411, 423, 426, 434, 480, 497, 515, 536, 654, 657, dùng luËt c«ng x−ëng, v. v., tÊt c¶ nh÷ng biÖn ph¸p nµy nh»m 662, 668, 671, 682, 683, 688. phôc vô lîi Ých cña bän ®¹i t− s¶n. B»ng nh÷ng biÖn ph¸p ®ã, VÝt-te V«n-ghin, A.-xem Plª-kha-nèp, G. V. ®· xóc tiÕn viÖc ph¸t triÓn chñ nghÜa t− b¶n Nga vµ t¨ng c−êng sù phô thuéc cña nã vµo c¸c c−êng quèc ®Õ quèc. V. I. Lª-nin ®· gäi y X lµ "Bé tr−ëng - m¹i b¶n" - 43, 45, 123, 126, 132, 133-134, 325-326, 379 Xa-d«-nèp, G. P. (sinh n¨m 1857) - ®¹i biÓu cña ph¸i d©n tóy ph¶n V«-l−n-xki, A. (PhlÕch-xe, A. L.) (1863 - 1926) - nhµ nghiªn cøu nghÖ ®éng; theo lèi nãi cña Lª-nin th× y lµ mét tªn "d©n tóy c¶nh s¸t"; t¸c thuËt vµ nhµ phª b×nh ph¶n ®éng, ng−êi tuyªn truyÒn lý luËn nghÖ gi¶ quyÓn "TÝnh chÊt kh«ng thÓ chuyÓn nh−îng ruéng ®Êt cña thuËt vÞ nghÖ thuËt; mét trong nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o cña t¹p chÝ n«ng d©n víi ch−¬ng tr×nh kinh tÕ nhµ n−íc" (1889), "ChÕ ®é c«ng "TruyÒn tin ph−¬ng B¾c". Trong c¸c bµi b¸o cña m×nh ®−îc tËp hîp x· sÏ tån t¹i hay kh«ng?" (1894), v. v., Tõ n¨m 1899 ®Õn n¨m 1902, thµnh quyÓn "Nh÷ng nhµ phª b×nh Nga" (1896), V«-l−n-xki ®· m−u Xa-d«-nèp l·nh ®¹o biªn tËp b¸o "N−íc Nga", mét tê b¸o cã xu toan lµm gi¶m gi¸ trÞ cña c¸c bµi chÝnh luËn d©n chñ - c¸ch m¹ng. h−íng «n hßa tù do chñ nghÜa, ®−îc xuÊt b¶n nhê tiÒn trî cÊp cña c¸c nhµ c«ng nghiÖp M¸t-xc¬-va. Sau ngµy 17 th¸ng M−êi 1905, lµ Sau C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng M−êi vÜ ®¹i, V«-l−n-xki thµnh viªn cña "Liªn minh nh©n d©n Nga" thuéc ph¸i Tr¨m ®en, cã lµm viÖc trong héi ®ång cña C©u l¹c bé nghÖ thuËt vµ héi ®ång xuÊt quan hÖ víi G. Ra-xpu-tin. - 662. b¶n "V¨n häc toµn thÕ giíi", lµ chñ tÞch ban chÊp hµnh chi héi Lª- X¸c-ta-cèp, L. I. - chñ nhµ m¸y thuéc da ë thµnh phè Cun-gua, tØnh nin-gr¸t cña Héi nhµ v¨n toµn Nga (1920 - 1924), lµ ng−êi l·nh ®¹o PÐc-m¬, mét ng−êi bao mua. - 484. tr−êng móa. - 679, 680.
  7. B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 814 815 Xanh - Xi-m«ng (Saint-simon), H¨ng-ri - Cl«-®¬ (1760 - 1825) - nhµ x· héi lµ ®¹i biÓu §¹i héi IV (§¹i héi thèng nhÊt) cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ nghÜa kh«ng t−ëng vÜ ®¹i Ph¸p, «ng ®· phª ph¸n chÕ ®é t− b¶n vµ chñ - x· héi Nga, t¹i ®¹i héi «ng ®· ñng hé lËp tr−êng cña Lª-nin. N¨m ®−a ra c−¬ng lÜnh thay thÕ chÕ ®é ®ã b»ng mét x· héi x©y dùng trªn 1907 vµ 1911, Xc¬-voãc-txèp - Xtª-pa-nèp ®−îc nh÷ng ng−êi b«n-sª- nguyªn t¾c liªn hiÖp. Xanh - Xi-m«ng cho r»ng trong x· héi míi tÊt c¶ vÝch chØ ®Þnh ra tranh cö vµo §u-ma nhµ n−íc. Trong thêi kú ph¶n mäi ng−êi ®Òu ph¶i lao ®éng vµ vai trß cña con ng−êi ph¸i thÝch øng ®éng Xt«-l−-pin, «ng cã nh÷ng quan ®iÓm kh«ng ®óng vÒ vÊn ®Ò víi thµnh tÝch lao ®éng cña hä; ®Ò xuÊt ý kiÕn vÒ sù liªn kÕt gi÷a c«ng ruéng ®Êt vµ cã th¸i ®é tháa hiÖp víi nhãm bÌ ph¸i "TiÕn lªn", nh−ng nghiÖp vµ khoa häc, vÒ nÒn s¶n xuÊt tËp trung vµ cã kÕ ho¹ch. Theo lêi do ¶nh h−ëng cña Lª-nin, nªn «ng ®· kh¾c phôc ®−îc nh÷ng sai lÇm ¡ng-ghen th× Xanh - Xi-m«ng "®· cã xu h−íng v« s¶n, nh−ng vÉn cßn cña m×nh. V× ho¹t ®éng c¸ch m¹ng, «ng ®· nhiÒu lÇn bÞ b¾t vµ bÞ ®i gi÷ nh÷ng ¶nh h−ëng nµo ®ã cña xu h−íng t− s¶n" ("Chèng §uy- ®µy. I. I. Xc¬-voãc-txèp - Xtª-pa-nèp ®· tÝch cùc tham gia cuéc C¸ch rinh", tiÕng Nga, 1957, tr. 18; tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ-néi, m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng M−êi vÜ ®¹i, lµ ñy viªn ñy ban qu©n sù in lÇn thø nhÊt, 1959, tr. 30). Xanh - Xi-m«ng kh«ng ®¶ ®éng g× ®Õn c¸ch m¹ng M¸t-xc¬-va, lµ bé tr−ëng Bé tµi chÝnh ®Çu tiªn n−íc Céng quyÒn t− h÷u vµ lîi tøc cña t− b¶n, «ng phñ nhËn ®Êu tranh chÝnh trÞ hßa x«-viÕt; nhiÒu lÇn ®−îc bÇu vµo Ban chÊp hµnh trung −¬ng toµn vµ c¸ch m¹ng, do kh«ng hiÓu ®−îc sø mÖnh lÞch sö cña giai cÊp v« s¶n Nga vµ Ban chÊp hµnh trung −¬ng toµn Liªn-x«, lµ ñy viªn Ban kiÓm nªn «ng cho r»ng nh÷ng c¶i c¸ch cña chÝnh phñ vµ viÖc gi¸o dôc ®¹o tra trung −¬ng §¶ng céng s¶n Nga (b) (tõ §¹i héi X ®Õn §¹i héi XIII), ®øc cho x· héi theo tinh thÇn t«n gi¸o míi sÏ dÉn ®Õn chç thñ tiªu c¸c ñy viªn Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng céng s¶n Liªn-x« (b) (tõ §¹i m©u thuÉn giai cÊp, «ng hy väng lµ cã thÓ thuyÕt phôc bän nhµ giµu héi XIV), tæng biªn tËp cña nhiÒu c¬ quan ng«n luËn x«-viÕt vµ cña th−¬ng yªu nh©n d©n. ®¶ng, gi¸m ®èc ViÖn nghiªn cøu chñ nghÜa Lª-nin trùc thuéc Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng céng s¶n Liªn-x« (b), ñy viªn Chñ tÞch ®oµn Nh÷ng t¸c phÈm chñ yÕu cña Xanh - Xi-m«ng lµ: "Th− cña mét ViÖn hµn l©m céng s¶n chñ nghÜa. - 263. ng−êi ë Gi¬-ne-v¬ göi nh÷ng ng−êi cïng thêi" (1802), "Giíi thiÖu nh÷ng Xi-xm«n-®i (Sismondi), Gi¨ng S¸c-l¬ Lª-«-na Xi-m«ng ®¬ (1773- 1842) - c«ng tr×nh khoa häc cña thÕ kû XIX" (1807 -1808), "Cuèn chØ nam cña c¸c nhµ kinh tÕ häc vµ sö häc Thôy-sÜ. Lóc míi b¾t ®Çu ho¹t ®éng, Xi- nhµ c«ng nghiÖp" (1823 - 1824), "§¹o C¬ ®èc míi" (1825). - 258. xm«n-®i gia nhËp tr−êng ph¸i chÝnh trÞ kinh tÕ häc t− s¶n cæ ®iÓn, Xcan-®in (£-lª-nÐp, Ph. P.) (1828 - 1902) - nhµ chÝnh luËn Nga; trong vÒ sau lµ ®¹i biÓu cña chñ nghÜa x· héi tiÓu t− s¶n; Xi-xm«n-®i lµ nh÷ng n¨m 60 thÕ kû XIX lµ ®¹i biÓu cña chñ nghÜa tù do t− s¶n, ®· ng−êi s¸ng lËp ra chñ nghÜa l·ng m¹n kinh tÕ, mét thø chñ nghÜa tõng céng t¸c víi t¹p chÝ "Ký sù n−íc nhµ". VÒ sau Xcan-®in gia biÓu thÞ quan ®iÓm cña nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt nhá. Tuy ®· chØ râ nhËp ph¸i ph¶n ®éng cùc ®oan, lµ ñy viªn Ban kiÓm duyÖt trung ®−îc nh÷ng m©u thuÉn cña chñ nghÜa t− b¶n, nh−ng Xi-xm«n-®i −¬ng, Tæng côc xuÊt b¶n vµ Héi ®ång cña bé tr−ëng néi vô, lµ kh«ng thÓ v¹ch ra ®−îc nh÷ng c¬ së cña nh÷ng m©u thuÉn ®ã. ¤ng ng−êi b¶o vÖ chÝnh s¸ch Nga hãa cña chÕ ®é Nga hoµng ë PhÇn- kh«ng hiÓu xu h−íng tiÕn bé cña nÒn ®¹i s¶n xuÊt t− b¶n chñ lan. - 634-653, 657, 659, 659, 669. nghÜa, nªn ®· ra søc t×m kiÕm nh÷ng kiÓu mÉu trong c¸c chÕ ®é vµ Xc¬-voãc-txèp - Xtª-pa-nèp, I. I. (1870 - 1928) - mét trong nh÷ng chiÕn truyÒn thèng cò, trong c¸c tæ chøc ph−êng héi c«ng nghiÖp vµ sÜ l·o thµnh cña phong trµo c¸ch m¹ng Nga; nhµ ho¹t ®éng ®¶ng vµ n«ng nghiÖp gia tr−ëng, lµ nh÷ng c¸i hoµn toµn kh«ng phï hîp víi nhµ n−íc x«-viÕt næi tiÕng; nhµ v¨n m¸c-xÝt; t¸c gi¶ cña nhiÒu t¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ ®· thay ®æi. phÈm viÕt vÒ c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ, lÞch sö, chèng t«n gi¸o, lµ ng−êi Lª-nin ®· phª ph¸n tØ mØ häc thuyÕt cña Xi-xm«n-®i trong t¸c dÞch vµ biªn tËp ba tËp cña bé "T− b¶n" vµ nhiÒu t¸c phÈm kh¸c cña phÈm: "Bµn vÒ ®Æc ®iÓm cña chñ nghÜa l·ng m¹n kinh tÕ". Nh÷ng C. M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen. t¸c phÈm kinh tÕ chñ yÕu cña Xi-xm«n-®i lµ: "Nguyªn lý míi vÒ chÝnh trÞ kinh tÕ häc hay lµ bµn vÒ mèi quan hÖ cña cña c¶i víi nh©n N¨m 1892, b¾t ®Çu tham gia phong trµo c¸ch m¹ng, n¨m 1896, khÈu" (1819) vµ "Nh÷ng bµi nghiªn cøu vÒ chÝnh trÞ kinh tÕ häc" gia nhËp §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· béi Nga; tõ cuèi n¨m 1904, (1837 - 1838). - 141, 145-319, 626. lµ mét ng−êi b«n-sª-vÝch. Trong thêi kú c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n XmÝt (Smith), A-®am (1723 - 1790) - nhµ kinh tÕ häc ng−êi Anh, ®¹i Nga lÇn thø nhÊt, «ng tÝch cùc tham gia c«ng t¸c trong nhãm c¸c biÓu lín nhÊt cña chÝnh trÞ kinh tÕ häc t − s¶n cæ ®iÓn. Trong t¸c nhµ diÔn gi¶ b«n-sª-vÝch thuéc ®¶ng bé M¸t-xc¬-va; n¨m 1906,
  8. B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 816 817 phÈm cña m×nh: "Nghiªn cøu vÒ b¶n chÊt vµ vÒ nguyªn nh©n sù t. 16, tr. 467 - 458). Ngay trong t¸c phÈm ®Çu cña m×nh nhan ®Ò: giµu cã cña c¸c d©n téc" (1776), lÇn ®Çu tiªn «ng ®· tuyªn bè r»ng "Nh÷ng ý kiÕn phª ph¸n vÒ sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña n−íc Nga" nguån gèc cña gi¸ trÞ lµ mäi h×nh thøc lao ®éng, dï cho lao ®éng ®ã (1894), Xt¬ ru-vª, trong khi phª ph¸n ph¸i d©n tóy, l¹i "bæ sung" vµ ®−îc hao phÝ trong bÊt kú ngµnh s¶n xuÊt nµo ®i n÷a. XuÊt ph¸t tõ "phª ph¸n" häc thuyÕt kinh tÕ vµ triÕt häc cña C. M¸c, t¸n thµnh c¸c nguyªn lý ®ã, «ng ®· rót ra mét kÕt luËn rÊt quan träng cho r»ng ®¹i biÓu cña chÝnh trÞ kinh tÕ häc t− s¶n tÇm th−êng vµ tuyªn tiÒn c«ng cña c«ng nh©n lµ mét phÇn s¶n phÈm cña anh ta vµ ®−îc truyÒn chñ nghÜa Man-tuýt. Nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XX, Xt¬-ru-vª x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ c¸c t− liÖu sinh sèng cña anh ta; r»ng nguån hoµn toµn ®o¹n tuyÖt víi chñ nghÜa M¸c vµ ®¶ng d©n chñ - x· héi, gèc thu nhËp cña bän t− b¶n vµ cña bän ®Þa chñ còng lµ lao ®éng ®i theo ph¸i tù do; y lµ mét trong nh÷ng nhµ lý luËn vµ nhµ tæ chøc cña c«ng nh©n. XmÝt lÇn ®Çu tiªn v¹ch ra r»ng x· héi t− b¶n chñ ra "Héi liªn hiÖp gi¶i phãng" (1904 - 1905) thuéc ph¸i t− s¶n tù do nghÜa gåm cã ba giai cÊp: giai cÊp c«ng nh©n, giai cÊp t− b¶n vµ giai chñ nghÜa, lµ biªn tËp viªn c¬ quan ng«n luËn bÊt hîp ph¸p cña cÊp ®Þa chñ. Song lóc ®ã bÞ h¹n chÕ bëi thÕ giíi quan t− s¶n nªn Héi liªn hiÖp lµ b¸o "Gi¶i phãng" (1902 - 1905). N¨m 1905, khi ®¶ng «ng ®· phñ nhËn sù tån t¹i cña ®Êu tranh giai cÊp trong x· héi ®ã. d©n chñ - lËp hiÕn míi thµnh lËp, y lµ ñy viªn Ban chÊp hµnh trung Khi nãi ®Õn c«ng lao cña XmÝt trong viÖc ph¸t triÓn chÝnh trÞ kinh tÕ −¬ng cña ®¶ng nµy. Sau khi c¸ch m¹ng 1905 - 1907 thÊt b¹i, Xt¬-ru- häc, M¸c ®ång thêi còng ®· chØ ra tÝnh chÊt h¹n chÕ t− s¶n, tÝnh vª lµ thñ lÜnh c¸nh h÷u cña ph¸i tù do; tõ khi næ ra chiÕn tranh thÕ chÊt m©u thuÉn vµ tÝnh chÊt sai lÇm cña nh÷ng quan ®iÓm cña «ng. giíi lÇn thø nhÊt 1914- 1918, y lµ mét nhµ t− t−ëng cã ®Çu ãc x©m XmÝt ®· lÉn lén viÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n gi¸ trÞ cña hµng hãa, ®−îc l−îc cña chñ nghÜa ®Õ quèc Nga. Sau C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa ®o b»ng thêi gian lao ®éng kÕt tinh trong hµng hãa víi gi¸ trÞ cña th¸ng M−êi vÜ ®¹i, Xt¬-ru-vª lµ kÎ thï c«ng khai cña ChÝnh quyÒn chÝnh b¶n th©n lao ®éng. V× cho r»ng d−íi chÕ ®é t− b¶n, gi¸ trÞ chØ x«-viÕt, ®· tham gia chÝnh phñ ph¶n c¸ch m¹ng Vran-ghen vµ lµ ®−îc h×nh thµnh tõ nh÷ng kho¶n thu nhËp tøc lµ tiÒn l−¬ng, lîi phÇn tö b¹ch vÖ l−u vong. -232, 238, 249, 273, 548, 551, 599, 611. nhuËn vµ ®Þa t«, nªn «ng ®· sai lÇm kh«ng nãi ®Õn gi¸ trÞ cña t− b¶n cè ®Þnh bÞ tiªu hao trong s¶n xuÊt hµng hãa. Nh÷ng nguyªn lý sai lÇm cña XmÝt ®· ®−îc c¸c nhµ kinh tÕ häc t− s¶n tÇm th−êng lîi dông ®Ó b¶o vÖ, vÒ mÆt t− t−ëng, cho chñ nghÜa t− b¶n. Trong nhiÒu t¸c phÈm cña m×nh, V. I. Lª-nin ®· phª ph¸n mét sè nguyªn lý trong häc thuyÕt cña XmÝt, tuy r»ng coi XmÝt lµ mét nhµ t− t−ëng vÜ ®¹i cña giai cÊp t− s¶n tiªn tiÕn. - 155, 156, 158, 162, 163, 165, 169, 171, 183, 189, 192, 199, 228, 236, 238, 239, 280, 524, 651. Xta-xi-u-lª-vÝch, M. M. (1826 - 1911) - nhµ chÝnh luËn, gi¸o s− sö häc vµ nhµ ho¹t ®éng x· héi, ®¹i biÓu næi tiÕng cña chñ nghÜa tù do t− s¶n «n hßa, m¬ −íc mét nÒn qu©n chñ lËp hiÕn theo kiÓu n−íc Anh. Tõ n¨m 1866 ®Õn n¨m 1908, ®· xuÊt b¶n vµ biªn tËp t¹p chÝ "TruyÒn tin ch©u ¢u", tõ n¨m 1881 ®Õn n¨m 1882, xuÊt b¶n vµ biªn tËp b¸o "TrËt tù". - 650, 663. Xtª-pa-nèp - xem Xc¬-voãc-txèp - Xtª-pa-nèp, I. I. Xt¬-ru-vª, P. B. (P. B., Novus) (1870 - 1944) - nhµ kinh tÕ häc vµ nhµ chÝnh luËn t− s¶n Nga; trong nh÷ng n¨m 90 thÕ kû XIX, lµ ®¹i biÓu næi tiÕng nhÊt cña "chñ nghÜa M¸c hîp ph¸p"; lµ céng t¸c viªn vµ biªn tËp viªn c¸c t¹p chÝ: "Lêi nãi míi" (1897), "B − íc ®Çu" (1899) vµ "§êi sèng" (1900). V. I. Lª-nin ®· gäi Xt¬-ru-vª lµ "kÎ ph¶n béi bËc thÇy" (Toµn tËp, tiÕng Nga, xuÊt b¶n lÇn thø 5,
  9. B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 819 818 dù cuéc häp nµy cßn cã G. M. Cr¬-gi-gia- nèp-xki. Th©n thÕ vµ sù nghiÖp cña V. I. Lª-nin Cïng víi V. V. Xt¸c-cèp, X. I. R¸t-tsen-c«, P.B. Xt¬-ru-vª. A. N. P«-t¬-rª-xèp vµ P. E. (1895-1897) Cl¸t-x«n, Lª-nin tham gia viÖc chuÈn bÞ xuÊt b¶n v¨n tËp m¸c-xÝt "Nh÷ng tµi liÖu dïng ®Ó nhËn ®Þnh sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña n−íc ta". 1895 T¸c phÈm cña Lª-nin (d−íi bÝ danh lµ C. Tu- lin) "Néi dung kinh tÕ cña chñ nghÜa d©n tóy Mïa ®«ng. Lª-nin ho¹t ®éng trong c¸c nhãm c«ng vµ sù phª ph¸n trong cuèn s¸ch cña «ng Xt¬- nh©n ë Pª-tÐc bua. ru-vª vÒ néi dung ®ã", ®−îc in trong v¨n tËp Lª-nin viÖt tËp c©u hái dïng cho viÖc "Nh÷ng tµi liÖu dïng ®Ó nhËn ®Þnh sù ph¸t nghiªn cøu ®iÒu kiÖn lao ®éng vµ ®êi sèng triÓn kinh tÕ cña n−íc ta". V¨n tËp nµy ®· bÞ cña c«ng nh©n, tËp nµy gióp cho nh÷ng sè kiÓm duyÖt cña Nga hoµng gi÷ l¹i vµ hÇu ng−êi lµm c«ng t¸c tuyªn truyÒn thu thËp hÕt b¶n in bÞ thiªu hñy. ®−îc tµi liÖu cÇn thiÕt ®Ó lµm c«ng t¸c cæ 25 th¸ng T− (7 Lª-nin ra n−íc ngoµi ®Ó liªn hÖ víi nhãm ®éng. th¸ng N¨m). "gi¶i phãng lao ®éng" vµ t×m hiÓu phong 18 hoÆc 19 th¸ng Lª-nin dù cuéc héi nghÞ c¸c héi viªn c¸c trµo c«ng nh©n T©y ¢u. Tr−íc khi ra n−íc Hai (2 hoÆc 3 th¸ng nhãm d©n chñ - x· héi cña c¸c thµnh phè ngoµi, Lª-nin ®· l−u l¹i M¸t-xc¬-va cïng Ba). Nga, häp ë Pª-tÐc-bua. Tham gia héi nghÞ víi I. Kh. La-lai-an-tx¬. nµy cã G. M. Cr¬-gi-gia-nèp-xki, I-a. M. Lia- Sím nhÊt lµ tõ Trong thêi gian ë n−íc ngoµi, Lª-nin tãm khèp-xki, E. I. Xp«n-ti, T. M. C«-pen-d«n th¸ng N¨m - muén t¾t quyÓn "Gia ®×nh thÇn th¸nh, hay lµ phª (Gri-sin). Héi nghÞ th¶o luËn vÊn ®Ò chuyÓn nhÊt lµ ngµy 7 (19) ph¸n sù phª ph¸n cã tÝnh chÊt phª ph¸n. tõ c«ng t¸c tuyªn truyÒn chñ nghÜa M¸c th¸ng ChÝn. Chèng Bru-n« Bau-¬ vµ ®ång bän" cña C. trong nh÷ng nhãm nhá sang c«ng t¸c cæ M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen. ®éng chÝnh trÞ cã tÝnh chÊt quÇn chóng vµ 2 (14) th¸ng N¨m. Tõ Xan-d¬-bua (¸o), Lª-nin viÕt th− vÒ cho vÊn ®Ò xuÊt b¶n s¸ch b¸o phæ th«ng cho mÑ lµ Ma-ri-a A-lÕch-xan-®rèp-na U-li-a- c«ng nh©n. n«-va biÕt nh÷ng khã kh¨n trong viÖc n¾m 15 (27) th¸ng Ba Lª-nin nhËn ®−îc hé chiÕu ra n−íc ngoµi. v÷ng ng«n ng÷ héi tho¹i §øc. 2 (14) th¸ng T−. Lª-nin chñ tr× cuéc häp cña nhãm nh÷ng 8 (20) th¸ng N¨m. Trong mét bøc th− göi tõ Thôy-sÜ vÒ cho ng−êi d©n chñ - x· héi Pª-tÐc-bua nh©n mÑ lµ Ma-ri-a A-lÕch-xan-®rèp-na U-li-a- chuyÕn ra n−íc ngoµi s¾p tíi cña m×nh. n«-va, Lª-nin ®· nãi lªn nh÷ng c¶m t−ëng Tham gia héi nghÞ cã: N. C. Cróp-xcai-a, M. cña m×nh trong cuéc hµnh tr×nh vµ b¸o tin A. Xin-vin, v. v.. cho mÑ biÕt vÒ cuéc gÆp gì víi gia ®×nh A. Tr−íc 25 th¸ng T− Lª-nin häp víi mét nhãm n÷ gi¸o viªn cña líp A. Su-kht¬ ®ang sèng ë Gi¬-ne-v¬. (7 th¸ng N¨m). häc chñ nhËt (N. C. Cróp-xcai-a, L. M. Th¸ng N¨m. ë Thôy-sÜ, Lª-nin tiÕp xóc víi c¸c héi viªn Knhi-p«-vÝch vµ nh÷ng ng−êi kh¸c), tham nhãm "Gi¶i phãng lao ®éng" (®Õn th¨m
  10. Th©n thÕ vµ sù nghiÖp cña V. I. Lª-nin B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 820 821 Gi÷a 7 vµ 29 th¸ng G. V. Plª-kha-nèp ë Gi¬-ne-v¬, P. B. ¸c-xen- Lª-nin ®Õn Vin-n«, M¸t-xc¬-va, ¤-rª-kh«-v« rèt ë Xuy-rÝch, ë l¹i víi P. B. ¸c-xen-rèt suèt ChÝn (19 th¸ng - Du-ª-v« liªn hÖ víi nh÷ng héi viªn cña c¸c c¶ mét tuÇn lÔ ë lµng A-ph«n-tÐc gÇn Xuy- ChÝn vµ 11 th¸ng nhãm d©n chñ - x· héi ®Þa ph−¬ng, tranh thñ nÝch), tháa thuËn víi hä vÒ viÖc ®Æt nh÷ng M−êi). c¸c nhãm ®ã ñng hé viÖc xuÊt b¶n ë n−íc mèi liªn hÖ th−êng xuyªn víi nhãm ®ã vµ vÒ ngoµi v¨n tËp "Ng−êi lao ®éng". viÖc xuÊt b¶n ë n−íc ngoµi v¨n tËp "Ng−êi 2 9 t h ¸ ng C h Ý n Lª-nin trë vÒ Pª-tÐc-bua. lao ®éng". ( 11 th¸ng M−êi). Cuèi th¸ng N¨m - Lª-nin ë Pa-ri, tiÕp xóc víi P. La-ph¸c-g¬, mét 3 0 t h ¸ ng C h Ý n Lª-nin ®Õn th¨m ng«i nhµ ë cña c«ng th¸ng S¸u. nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng cña phong trµo c«ng ( 12 th¸ng M−êi). nh©n, sè 139, phè NÐp-xki. nh©n Ph¸p vµ quèc tÕ, con rÓ cña C. M¸c. 27 th¸ng N¨m (8 Mïa thu. Trong th− göi mÑ lµ Ma-ri-a A-lÕch-xan- ë Pª-tÐc-bua, Lª-nin thµnh lËp "Héi liªn hiÖp th¸ng S¸u). ®rèp-na U-li-a-n«-va, Lª-nin t¶ l¹i c¶nh Pa- ®Êu tranh ®Ó gi¶i phãng giai cÊp c«ng nh©n". ri, hái th¨m c«ng viÖc ë nhµ. D−íi sù l·nh ®¹o cña Lª-nin, c«ng t¸c cña Th¸ng S¸u ë Pa-ri, Lª-nin tãm t¾t phÇn ®Çu cuèn s¸ch nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi mang tÝnh cña G. L¬-phr¨ng "L−îc kh¶o phong trµo chÊt réng r·i, cã kÕ ho¹ch; c«ng t¸c cæ cña nh÷ng chiÕn sÜ C«ng x· Pa-ri n¨m ®éng trong c«ng nh©n c¸c c«ng x−ëng vµ 1871". nhµ m¸y ®−îc t¨ng c−êng; c¸c b¸o bÝ mËt Nöa ®Çu th¸ng Lª-nin ®iÒu trÞ t¹i mét viÖn ®iÒu d−ìng ë khæ nhá ®−îc xuÊt b¶n. B¶y Thôy-sÜ. Lª-nin ph¸t biÓu vÒ c¸c vÊn ®Ò tæ chøc t¹i Nöa cuèi th¸ng Trong thêi gian ë BÐc-lanh, Lª-nin lµm viÖc cuéc häp cña c¸c héi viªn "Héi liªn hiÖp ®Êu B¶y - ®Çu th¸ng t¹i th− viÖn c«ng céng, nghiªn cøu s¸ch tranh ®Ó gi¶i phãng giai cÊp c«ng nh©n". ChÝn. b¸o m¸c-xÝt n−íc ngoµi, dù c¸c cuéc häp 1 (13) th¸ng M−êi. Lª-nin ®Õn th¨m ng«i nhµ ë cña c«ng nh©n sè cña c«ng nh©n. 8/86, trªn tuyÕn ®−êng sè 7, ®¶o Va-xi-li-Ðp. 22 th¸ng B¶y (3 Lª-nin nghe St¸t-ha-ghen b¸o c¸o vÒ c−¬ng §Çu th¸ng M−êi Lª-nin viÕt th− ®Õn Xuy-rÝch cho P.B. ¸c- th¸ng T¸m). lÜnh ruéng ®Êt cña ®¶ng d©n chñ - x· héi mét. xen-rèt th«ng b¸o vÒ t×nh h×nh cña c¸c §øc t¹i héi nghÞ cña ®¶ng d©n chñ - x· héi nhãm d©n chñ - x· héi ë Vin-n«, M¸t-xc¬- häp ë khu c«ng nh©n thuéc vïng ngo¹i ë va, ¤-rª-kh«-v« - Du-ª-v«, cho biÕt ®Þa chØ, BÐc-lanh (Khu Niederbarnim). ph−¬ng ph¸p liªn l¹c b»ng th− tõ bÝ mËt, 27 th¸ng B¶y (8 ë BÐc-lanh, Lª-nin xem vë kÞch "Die Weber" yªu cÇu göi cho Ng−êi s¸ch b¸o, thuèc th¸ng T¸m). ("Nh÷ng ng−êi thî dÖt") cña G. Hau-p¬- mµu. Qu¸ tr×nh chuÈn bÞ xuÊt b¶n v¨n tËp tman diÔn t¹i "Deutsches Theater" ("Nhµ h¸t "Ng−êi lao ®éng" còng ®−îc Ng−êi quan §øc"). t©m ®Õn. §ång thêi víi bøc th−, Lª-nin göi 7 (19) th¸ng ChÝn. Lª-nin ë n−íc ngoµi vÒ. Ng−êi mang theo cho v¨n tËp "Ng−êi lao ®éng" hµng lo¹t bµi s¸ch b¸o m¸c-xÝt bÝ mËt trong mét chiÕc va-li nãi vÒ phong trµo c«ng nh©n Nga. hai ®¸y. Bän c¶nh s¸t t¨ng c−êng theo dâi 7 (19) th¸ng M−êi Trong thêi gian c«ng nh©n c«ng x−ëng Ng−êi. mét. Toãc-n¬-t«n b·i c«ng, Lª-nin ®· cïng víi
  11. Th©n thÕ vµ sù nghiÖp cña V. I. Lª-nin B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 822 823 3 (15) th¸ng Ch¹p. B¾t ®Çu in cuèn s¸ch máng cña Lª-nin V.V. Xt¸c-cèp ®Õn th¨m anh c«ng nh©n N. "Gi¶i thÝch luËt ph¹t tiÒn c«ng nh©n c¸c E. MÐc-cu-lèp vµ trao cho anh ta 40 róp ®Ó c«ng x−ëng vµ nhµ m¸y". chuyÓn cho c¸c gia ®×nh c«ng nh©n bÞ b¾t. 6 (18) th¸ng Ch¹p. Lª-nin gÆp c¸c héi viªn "Héi liªn hiÖp ®Êu Sím nhÊt lµ 7 (19) "Héi liªn hiÖp ®Êu tranh" Pª-tÐc-bua r¶i tranh ®Ó gi¶i phãng giai cÊp c«ng nh©n" th¸ng M−êi mét. truyÒn ®¬n "Göi anh chÞ em c«ng nh©n Pª-tÐc-bua t¹i buæi khiªu vò truyÒn thèng c«ng x−ëng Toãc-n¬-t«n" do Lª-nin viÕt. cña sinh viªn. 12 (24) th¸ng M−êi LÇn thø hai, Lª-nin cïng V. V. Xt¸c-cèp 6 vµ 8 (18 vµ 20) Cuéc häp cña nhãm l·nh ®¹o "Héi liªn mét. ®Õn th¨m anh c«ng nh©n N. E. MÐc-cu-lèp th¸ng Ch¹p. hiÖp ®Êu tranh" ®øng ®Çu lµ Lª-nin, ®· vµ giao cho anh ta lêi kªu gäi ®Ó phæ biÕn th¶o luËn sè ®Çu tiªn cña b¸o "Sù nghiÖp trong c«ng x−ëng Toãc-n¬-t«n. c«ng nh©n" s¾p ®−a in. Gi÷a th¸ng M−êi Lª-nin viÕt th− ®Õn Xuy-rÝch cho P. B. ¸c- Tèi ngµy 8 r¹ng Lª-nin vµ c¸c b¹n chiÕn ®Êu cña Ng−êi mét. xen-rèt, b¸o tin lµ ®· nhËn ®−îc b¸o c¸o ngµy 9 (tèi 20 r¹ng trong "Héi liªn hiÖp ®Êu tranh" Pª-tÐc-bua cña §¹i héi Bre-xlau cña ®¶ng d©n chñ - x· ngµy 21) th¸ng (A. A. Va-nª-Ðp, P. C. Da-p«-r«-giª-tx¬, G. héi §øc, b¸o tin vÒ viÖc göi th− vµ bµi cho Ch¹p. M. Cr¬-gi-gia-nèp-xki, V. V. Xt¸c-cèp, v. v¨n tËp "Ng−êi lao ®éng", vÒ viÖc liªn hÖ v.) bÞ b¾t. Khi c¶nh s¸t kh¸m nhµ vµ b¾t A. víi nhµ in cña "Nhãm D©n ý" vµ vÒ viÖc A. Va-nª-Ðp, chóng thu ®−îc nh÷ng tµi s¾p xuÊt b¶n tê "Sù nghiÖp c«ng nh©n". liÖu chuÈn bÞ ®−a in trong sè ®Çu tiªn cña 25 th¸ng M−êi mét Bµi b¸o cña Lª-nin "N«ng trang - trung häc b¸o "Sù nghiÖp c«ng nh©n". Sau khi bÞ b¾t. (7 th¸ng Ch¹p). vµ tr−êng trung häc c¶i t¹o" ®−îc ®¨ng Lª-nin ®· bÞ gi¶i ®Õn n¬i t¹m giam vµ bÞ trong tê "TruyÒn tin Xa-ma-ra". giam ë ®ã h¬n 14 th¸ng. Cuèi th¸ng M−êi Lª-nin l·nh ®¹o cuéc häp cña c¸c héi viªn 21 th¸ng Ch¹p (2 Lª-nin bÞ hái cung lÇn thø nhÊt trong nhµ mét. "Héi liªn hiÖp ®Êu tranh ®Ó gi¶i phãng giai th¸ng GIªng 1896). tï. cÊp c«ng nh©n". Héi nghÞ ®· th¶o luËn vÒ Sím nhÊt lµ 21 Tõ nhµ tï, Lª-nin viÕt th− b»ng mËt m· c«ng t¸c s¾p tíi vµ vÒ viÖc chuÈn bÞ ra tê th¸ng Ch¹p (2 b¸o cho N. C. Cróp-xcai-a biÕt vÒ nh÷ng b¸o "Sù nghiÖp c«ng nh©n", c¬ quan ng«n th¸ng Giªng 1896). lêi khai cña m×nh trong lÇn hái cung võa luËn bÊt hîp ph¸p ®Çu tiªn cña tæ chøc ®ã. råi, yªu cÇu ng−êi nhµ mua cho mét chiÕc Mïa thu - mïa Lª-nin gÆp c¸c héi viªn cña nhãm m¸c-xÝt va-li gièng nh− chiÕc mang tõ n−íc ngoµi ®«ng. Pª-tÐc-bua vµ c¸c c«ng nh©n tiªn tiÕn t¹i vÒ. Bøc th− nµy kh«ng cßn n÷a. nhµ ë cña I. V. Ba-bu-skin, N. E. MÐc-cu- Cuèi n¨m. Lª-nin chuÈn bÞ viÕt cuèn "Sù ph¸t triÓn lèp, V. A. Sen-gu-nèp, v. v.. cña chñ nghÜa t− b¶n ë Nga". Th¸ng M−êi mét - Lª-nin chuÈn bÞ xuÊt b¶n sè ®Çu tiªn cña tê Lª-nin viÕt "Dù th¶o c−¬ng lÜnh" cña ®¶ng muén nhÊt lµ 8 (20) b¸o bÝ mËt "Sù nghiÖp c«ng nh©n", c¬ quan d©n chñ - x· héi. th¸ng Ch¹p. cña "Héi liªn hiÖp ®Êu tranh" Pª-tÐc-bua; Cuèi 1895-1896. ë trong tï, Lª-nin trao ®æi th− tõ víi c¸c Ng−êi viÕt bµi x· luËn "Göi c«ng nh©n ®ång chÝ bÞ giam, liªn l¹c víi c¸c héi viªn Nga", c¸c bµi "C¸c bé tr−ëng nhµ ta nghÜ "Héi liªn hiÖp ®Êu tranh" Pª-tÐc-bua ë bªn g×?", "Cuéc b·i c«ng n¨m 1895 ë I-a-r«-xl¸p", ngoµi, gióp ®ì "Héi liªn hiÖp" b»ng c¸c lêi v. v., vµ biªn tËp tÊt c¶ c¸c bµi cña sè b¸o ®ã.
  12. Th©n thÕ vµ sù nghiÖp cña V. I. Lª-nin B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 824 825 khuyªn vµ chØ dÉn cña m×nh, göi ra cho héi Muén nhÊt lµ 19 th¸ng Lª-nin viÕt truyÒn ®¬n cho ngµy mång 1 nh÷ng tËp s¸ch máng vµ truyÒn ®¬n. T− (1 th¸ng N¨m). th¸ng N¨m. TruyÒn ®¬n kh«ng cßn n÷a. 7 (19) th¸ng N¨m. Lª-nin bÞ hái cung lÇn thø ba trong nhµ tï. 1896 Muén nhÊt lµ 10 Lª-nin viÕt cuèn s¸ch phæ cËp cho c«ng (22) th¸ng N¨m. 2 (14) th¸ng Giªng. nh©n "VÒ nh÷ng cuéc b·i c«ng", cuèn s¸ch Trong th− göi tõ n¬i t¹m giam cho A. C. Tsª-b«-ta-rª-va, Lª-nin b¸o cho c¸c ®ång nµy ®· bÞ mÊt trong cuéc b¾t bí ë nhµ in chÝ ë bªn ngoµi biÕt ý ®Þnh cña m×nh vÒ La-kh¬-ta cña ph¸i D©n ý. viÖc viÕt cuèn "Sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa 27 th¸ng N¨m (8 Lª-nin bÞ hái cung lÇn thø t− trong nhµ tï. t− b¶n ë Nga". Lª-nin cßn göi b¶n kª th¸ng S¸u). nh÷ng cuèn s¸ch cÇn thiÕt, trong ®ã Lª- Th¸ng S¸u - Th¸ng Lª-nin viÕt "ThuyÕt minh vÒ c−¬ng lÜnh" nin dïng nh÷ng tiÕng ®· ®−îc quy −íc ®Ó B¶y. cña ®¶ng d©n chñ - x· héi. hái vÒ sè phËn cña c¸c ®ång chÝ trong Muén nhÊt lµ 25 "Héi liªn hiÖp ®Êu tranh" Pª-tÐc-bua ph©n "Héi liªn hiÖp ®Êu tranh". Nöa thø hai cña th¸ng M−êi mét (7 ph¸t truyÒn ®¬n "Göi chÝnh phñ Nga bøc th− kh«ng cßn n÷a. th¸ng Ch¹p). hoµng" do Lª-nin viÕt trong nhµ tï. 14 (26) th¸ng Trong th− göi chÞ g¸i lµ An-na I-li-ni-ts¬-na 2 (14) th¸ng Ch¹p. Lª-nin viÕt ®¬n göi ñy viªn ViÖn ch−ëng lý Giªng. U-li-a-n«-va - £-li-da-r«-va, Lª-nin c¶m ¬n tßa ¸n khu Pª-tÐc-bua ®Ò nghÞ cho phÐp chÞ ®· göi s¸ch cho m×nh, b¸o tin lµ ®· göi chuyÓn cho chÞ lµ An-na I-li-ni-ts¬-na U-li-a- danh môc c¸c s¸ch cÇn thiÕt, yªu cÇu göi cho nh÷ng tõ ®iÓn cÇn thiÕt ®Ó dÞch tiÕng §øc. n«-va - £-li-da-r«-va mét bøc th− vµ hai b¶n th¶o quyÓn "Nh÷ng biÕn ®æi míi vÒ kinh tÕ 16 (28) th¸ng Lª-nin viÕt th− göi chÞ g¸i lµ An-na I-li-ni- trong ®êi sèng n«ng d©n", "L−îc kh¶o Giªng. ts¬-na U-li-a-n«-va - £-li-da-r«-va ®Ò nghÞ göi cho mét sè s¸ch, trong sè ®ã cã tËp II bé chÝnh trÞ kinh tÕ häc ®Çu thÕ kû XIX". "T− b¶n" cña C. M¸c, "Bµn vÒ sù ph¸t triÓn N¨m 1896. Lª-nin viÕt "Th«ng b¸o thay mÆt "nhãm giµ" cña quan ®iÓm nhÊt nguyªn vÒ lÞch sö" cña göi c¸c héi viªn "Héi liªn hiÖp ®Êu tranh ®Ó G. V. Plª-kha-nèp (1895), b¸o cho chÞ biÕt lµ gi¶i phãng giai cÊp c«ng nh©n"" Pª-tÐc-bua, Ng−êi ®ang nghiªn cøu cuèn s¸ch cña M. I. trong ®ã Lª-nin b¸o cho c¸c héi viªn cña Tu-gan Ba-ra-nèp-xki "Nh÷ng cuéc khñng "Héi liªn hiÖp" ë bªn ngoµi ®Ò phßng tªn ho¶ng c«ng nghiÖp ë n−íc Anh hiÖn nay, khiªu khÝch N. Mi-khai-lèp. nguyªn nh©n vµ ¶nh h−ëng cña c¸c cuéc khñng ho¶ng ®ã ®Õn ®êi sèng nh©n d©n" 1897 (1894), vµ ®ang ®äc l¹i toµn tËp cña N. V. Sen-gu-nèp. 29 th¸ng Giªng (10 ChÝnh phñ Nga hoµng chuÈn y b¶n ¸n ®µy 30 th¸ng Ba (11 Lª-nin bÞ hái cung lÇn thø hai trong nhµ th¸ng Hai). Lª-nin ®i §«ng Xi-bi-ri trong thêi h¹n 3 n¨m th¸ng T−). tï. d−íi sù gi¸m s¸t c«ng khai cña c¶nh s¸t. Sím nhÊt lµ th¸ng Bµi b¸o cña Lª-nin "Phri-®rÝch ¡ng-ghen" 12 (24) th¸ng Hai. Lª-nin ®−îc phÐp ®i ®Õn n¬i bÞ ®µy kh«ng Ba. viÕt vµo mïa thu 1895, ®−îc in trong v¨n cã ¸p gi¶i qua tõng chÆng, mµ lµ tù ®i lÊy tËp "Ng−êi lao ®éng" sè 1 - 2. theo giÊy th«ng hµnh vµ tù chÞu lÊy phÝ tæn.
  13. Th©n thÕ vµ sù nghiÖp cña V. I. Lª-nin B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 826 827 13 (25) th¸ng Hai. Lª-nin nhËn ®−îc giÊy th«ng hµnh vµ lµm giÊy Lª-nin ký nhËn lµ ®· ®−îc nghe c«ng bè ¸n cam kÕt rêi khái M¸t-xc¬-va vµo 11 giê tèi. ®i ®µy ë §«ng Xi-bi-ri. Lª-nin rêi M¸t-xc¬-va ®i ®Õn n¬i bÞ ®µy ë 14 (26) th¸ng Hai. Lª-nin ra khái nhµ tï vµ ®−îc phÐp l−u l¹i ë Xi-bi-ri. Pª-tÐc-bua ®Õn chiÒu 17 th¸ng Hai (1 th¸ng Ba). 2 (14) th¸ng Ba. Trªn ®−êng ®i ®µy (®Õn tr¹m ¤-bi), Lª-nin Gi÷a 14 vµ 17 th¸ng T¹i Pª-tÐc-bua, Lª-nin tæ chøc c¸c cuéc häp viÕt th− cho mÑ lµ Ma-ri-a A-lÕch-xan-®rèp- Hai (26 th¸ng Hai cña c¸c héi viªn "Héi liªn hiÖp ®Êu tranh" Pª- na U-li-a-n«-va biÕt vÒ nh÷ng c¶m nghÜ vµ 1 th¸ng Ba). tÐc-bua. Trong c¸c cuéc héi nghÞ ®· cã cuéc trong khi ®i ®−êng vµ b¸o tin vÒ t×nh h×nh gÆp gì gi÷a "nhãm giµ", tøc lµ c¸c héi viªn søc kháe cña m×nh vµ vÒ cuéc gÆp gì b¸c sÜ "Héi liªn hiÖp" cïng bÞ b¾t víi Lª-nin (A. A. V. M. Cru-tèp-xki. Va-nª-Ðp, G. M. Cr¬-gi-gia-nèp-xki, P. C. Da- 4 (16) th¸ng Ba. Lª-nin ®Õn Cra-xn«i-¸c-xc¬. p«-r«-giª-tx¬, v. v.) vµ "nhãm trÎ" tøc lµ nh÷ng ng−êi kh«ng bÞ b¾t. Gi÷a "nhãm giµ" vµ "nhãm 4 th¸ng Ba - 30 ë Cra-xn«i-¸c-xc¬, Lª-nin gÆp c¸c nhµ ho¹t trÎ" næ ra mét cuéc tranh luËn gay go v× "nhãm th¸ng T− (16 th¸ng ®éng chÝnh trÞ bÞ ®µy lµ V. A. Bóc-sni-x¬, P. trÎ" cã khuynh h−íng thiªn vÒ chñ nghÜa c¬ Ba - 12 th¸ng N¨m). A. Cra-xi-cèp, v. v.. héi. Lª-nin kÞch liÖt phª ph¸n "chñ nghÜa kinh 6 (18) th¸ng Ba. Tõ Cra-xn«i-¸c-xc¬, Lª-nin viÕt ®¬n göi tÕ" ®ang n¶y në trong "nhãm trÎ". thèng ®èc IÕc-cót-xc¬ nãi r»ng v× t×nh tr¹ng Lª-nin chôp ¶nh chung víi c¸c héi viªn søc kháe cña m×nh kÐm sót nªn yªu cÇu "Héi liªn hiÖp ®Êu tranh ®Ó gi¶i phãng giai quyÕt ®Þnh n¬i ®µy cña m×nh lµ biªn giíi cÊp c«ng nh©n" Pª-tÐc-bua: A. A. Va-nª-Ðp, vïng Cra-xn«i-¸c-xc¬ hoÆc vïng Mi-nu-xin- P. C. Da-p«-r«-giª-tx¬, G. M. Cr¬-gi-gia- xc¬, tØnh £-ni-x©y-xc¬. nèp-xki, A. L. Man-tsen-c«, L. M¸c-tèp (I-u. 7 (19) th¸ng Ba. Lª-nin nhËn ®−îc th− cña V. M. Cru-tèp- ¤. Txª-®Ðc-ba−-m¬). V. V. Xt¸c-cèp, tÊt c¶ xki giíi thiÖu Ng−êi víi G. V. I-u-®in, mét ®Òu lµ nh÷ng héi viªn bÞ ®i ®µy. nhµ bu«n s−u tËp s¸ch ë Cra-xn«i-¸c-xc¬, ®Ó Lª-nin ®Õn ®äc s¸ch ë th− viÖn cña «ng 17 th¸ng Hai Lª-nin rêi Pª-tÐc-bua ®i ®Õn n¬i bÞ ®µy ë Xi ta. ( 1 th¸ng Ba). bi-ri, qua M¸t-xc¬-va. 9 th¸ng Ba - 30 Trong thêi gian ë Cra-xn«i-¸c-xc¬, Lª-nin 18 - 22 th¸ng Hai (2 Lª-nin ë l¹i M¸t-xc¬-va th¨m mÑ vµ ë l¹i th¸ng T− (21 th¸ng nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò vÒ sù ph¸t triÓn kinh - 6 th¸ng Ba). qu¸ h¹n c¶nh s¸t cho phÐp mÊt 2 ngµy. Ba - 12 th¸ng N¨m). tÕ ë Nga, sö dông c¸c s¸ch trong th− viÖn Gi÷a 18 vµ 22 th¸ng ë M¸t-xc¬-va, Lª-nin ®Õn ®äc s¸ch t¹i riªng cña I-u-®in. Hai (2 - 6 th¸ng Ba). phßng ®äc cña th− viÖn ViÖn b¶o tµng Ru- 15 (27) th¸ng Ba. Lª-nin tiÔn I-a. M. Lia-khèp-xki, mét ng−êi mi-an-txÐp (ngµy nay lµ Th− viÖn quèc gia bÞ kÕt ¸n trong vô "Héi liªn hiÖp gi¶i Liªn-x« mang tªn Lª-nin). phãng", ®ang trªn ®−êng ®Õn n¬i ®i ®µy ë 22 th¸ng Hai (6 Lª-nin viÕt ®¬n göi Côc c¶nh s¸t M¸t-xc¬-va tØnh IÕc-cót-xc¬. th¸ng Ba). ®Ò nghÞ cho m×nh l−u l¹i ë nhµ mÑ ®Ó ®îi vµ 15 - 16 (27 - 28) Trong bøc th− göi cho mÑ lµ Ma-ri-a A-lÕch- s¸t nhËp vµo ®oµn nh÷ng ng−êi bÞ b¾t th¸ng Ba. xan-®rèp-na U-li-a-n«-va, Lª-nin bµy tá nçi lo ®ang trªn ®−êng tõ Pª-tÐc-bua ®Õn Xi-bi-ri.
  14. Th©n thÕ vµ sù nghiÖp cña V. I. Lª-nin B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 828 829 l¾ng vÒ c¸c ®ång chÝ ®ang ®i ®Õn n¬i bÞ ®µy thêi gian bÞ ®µy lµ lµng S−-sen-xc«i-ª. do nhµ n−íc chÞu tiÒn phÝ tæn, b¸o tin r»ng Nh÷ng th− ®ã kh«ng cßn n÷a. Ng−êi vÉn lµm viÖc t¹i th− viÖn thµnh phè 17 (29) th¸ng T−. Lª-nin viÕt th− göi chÞ lµ An-na I-li-ni-ts¬- vµ th− viÖn cña I-u-®in, yªu cÇu mÑ viÕt th− na U-li-a-n«-va - £-li-da-r«-va yªu cÇu chÞ th−êng xuyªn h¬n. lÊy tiÒn nhuËn bót bµi b¸o "Bµn vÒ ®Æc ®iÓm 26 th¸ng Ba (7 Lª-nin viÕt th− cho mÑ lµ Ma-ri-a A-lÕch- cña chñ nghÜa l·ng m¹n kinh tÕ" mua cuèn th¸ng T−). xan- ®rèp-na U-li a-n«-va, ®Ò nghÞ chÞ An- "Nh÷ng nghÒ thñ c«ng ë tØnh Vla-®i-mia" na I-li-ni-ts¬-na U-li-a-n«-va - £-li-da-r«-va Thiªn 3 - 5 (1882 - 1884), "B¶n chØ dÉn vÒ c¸c t×m mua gióp "Niªn gi¸m cña Bé tµi chÝnh". c«ng x−ëng vµ nhµ m¸y cña phÇn n−íc Thiªn I (1869), "Biªn niªn thèng kª cña ®Õ Nga thuéc ch©u ¢u" (1894) vµ c¸c s¸ch quèc Nga". §ît II. Thiªn 6 (1872) vµ "TËp kh¸c; yªu cÇu chÞ ®Æt mua b¸o vµ cho biÕt b¶n ®å thèng kª c¸c ngµnh chñ yÕu trong tr−íc giê tµu ra n−íc ngoµi v× cã viÖc c«ng nghiÖp c«ng x−ëng - nhµ m¸y cña Ng−êi muèn nhê chÞ; Ng−êi b¸o tin vÒ ý phÇn n−íc Nga thuéc ch©u ¢u cã kÌm theo ®Þnh lµm c«ng t¸c phiªn dÞch s¸ch n−íc b¶ng liÖt kª tªn c¸c nhµ m¸y vµ c«ng ngoµi. x−ëng" thiªn 3 (1873) do §. A. Ti-mi-ri-a- 24 th¸ng T− (6 Lª-nin ký nhËn giÊy th«ng hµnh ®i ®Õn lµng dÐp so¹n; Lª-nin cho biÕt ®Þa chØ cã thÓ liªn th¸ng N¨m). Su-sen-xc«i-ª. l¹c th− tõ ®−îc. 29 th¸ng T− (11 Lª-nin viÕt ®¬n göi tØnh tr−ëng tØnh £-ni- 4 (16) th¸ng T−. Lª-nin ®· ra ga ë Cra-xn«i-¸c-xc¬ ®ãn c¸c th¸ng N¨m). x©y-xc¬ yªu cÇu quyÕt ®Þnh tiÒn trî cÊp, ®ång chÝ trong "Héi liªn hiÖp ®Êu tranh" quÇn ¸o, nhµ ë cho m×nh theo nh− luËt (A. A. Va-nª-Ðp, G. M. Cr¬-gi-gia-nèp-xki, ph¸p ®· quy ®Þnh. L. M¸c-tèp (I-u. ¤. Txe-®Ðc-bau-m¬), V. V. 30 th¸ng T− (12 Lª-nin ®i tõ Cra-xn«i-¸c-xc¬ qua Mi-nu-xin- Xt¸c-cèp ®Õn cïng víi ®oµn ng−êi ®i ®µy. th¸ng N¨m). xc¬ ®Õn lµng Su-sen-xc«i-ª, n¬i quy ®Þnh Tr−íc 5 (17) th¸ng Tõ Cra-xn«i-¸c-xc¬, Lª-nin ®¸nh ®iÖn vÒ cho Ng−êi ë trong thêi gian ®i ®µy. T −. cho c¸c ®ång chÝ ë Pª-tªc-bua yªu cÇu hä cè Th¸ng T− - th¸ng T¸c phÈm cña Lª-nin "Bµn vÒ ®Æc ®iÓm cña g¾ng vËn ®éng ®Ó ®Þa ®iÓm ®i ®µy cña A. A. b¶y. chñ nghÜa l·ng m¹n kinh tÕ" ®−îc ®¨ng trªn Va-nª-Ðp ®−îc quyÕt ®Þnh lµ ë vïng Mi-nu- t¹p chÝ "Lêi nãi míi" c¸c sè 7 - 10. xin-xc¬, tØnh £-ni-x©y-xc¬. Bøc ®iÖn kh«ng 6 (18) th¸ng N¨m. Lª-nin ®Õn thµnh phè Mi-nu-xin-xc¬ cïng víi cßn n÷a. G. M. Cr¬-gi-gia-nèp-xki vµ V. V. Xt¸c-cèp. 5 (17) th¸ng T−. Trong th− göi mÑ lµ Ma-ri-a A-lÕch-xan- 7 (19) th¸ng N¨m. Lª-nin viÕt ®¬n göi c¶nh s¸t tr−ëng Mi-nu-xin- ®rèp-na U-li-a-n«-va, Lª-nin tá ý hµi lßng xc¬ yªu cÇu quyÕt ®Þnh trî cÊp cho Ng−êi. vÒ ®Þa ®iÓm mµ Lª-nin, G. M. Cr¬-gi-gia- 8 (20) th¸ng N¨m. Lª-nin rêi thµnh phè Mi-nu-xin-xc¬ vµ còng nèp-xki, V. V. Xt¸c-cèp ph¶i ë trong thêi trong ngµy ®ã tíi lµng Su-sen-xc«i-ª vïng gian bÞ ®µy, ®· ®−îc quy ®Þnh lµ ë vïng Mi-nu-xin-xc¬ tØnh £-ni-x©y-xc¬. Mi-nu-xin-xc¬i; Lª-nin viÕt r»ng Ng−êi ®· 18 (30) th¸ng N¨m. Trong bøc th− göi mÑ lµ Ma-ri-a A-lÕch-xan- ®äc t¹p chÝ "Lêi nãi míi". ®rèp-na U-li-a-n«-va vµ em g¸i lµ Ma-ri-a I- Gi÷a 5 vµ 17 (17 vµ Trong nh÷ng bøc th− göi vÒ cho mÑ lµ Ma-ri-a li-ni-ts¬-na U-li-a-n«-va, Lª-nin miªu 19 th¸ng T−). A-lÕch-xan-®rèp-na U-li-a-n«-va, Lª-nin t¶ lµng Su-sen-xc«i-ª, tá ý kh«ng t¸n thµnh b¸o tin r»ng ®Þa ®iÓm mµ Ng−êi ph¶i ë trong
  15. Th©n thÕ vµ sù nghiÖp cña V. I. Lª-nin B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 830 831 16 (28) th¸ng T¸m. Lª-nin viÕt th− ®Õn Xuy-rÝch cho P. B. ¸c- viÖc mÑ vµ em ®Þnh ®Õn th¨m Ng−êi, v× lý xen-rèt b¸o tin ®· nhËn ®−îc ý kiÕn nhËn do ®−êng ®i khã kh¨n vµ n¬i ë ch−a æn xÐt cña «ng ta vµ cña G. V. Plª-kha-nèp vÒ ®Þnh; quan t©m ®Õn cuéc tranh luËn gi÷a cuèn s¸ch máng "Gi¶i thÝch luËt ph¹t tiÒn ban biªn tËp t¹p chÝ "Lêi nãi míi" vµ nh÷ng c«ng nh©n c¸c c«ng x−ëng vµ nhµ m¸y", ng−êi m¸c-xÝt Xa-ma-ra, b¸o tin cho Ma-ri-a ngá ý muèn viÕt cho c«ng nh©n. I-li-ni-ts¬-na biÕt ®· nhËn ®−îc cña em g¸i 17 (29) th¸ng T¸m. Trong th− göi mÑ lµ Ma-ri-a A-lÕch-xan- nh÷ng ®o¹n v¨n trÝch trong c¸c s¸ch, yªu ®rèp-na U-li-a-n«-va, Lª-nin b¸o tin r»ng cÇu göi ®Õn cho m×nh c¸c môc lôc s¸ch. m×nh ®ang viÕt mét bµi b¸o (ý muèn nãi bµi "§iÒu tra vÒ nghÒ thñ c«ng ë tØnh PÐc-m¬ 25 th¸ng N¨m (6 Lª-nin viÕt th− cho chÞ g¸i lµ An-na I-li-ni- n¨m 1894/1895 vµ nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ th¸ng S¸u). ts¬-na U-li-a-n«-va - £-li-da-r«-va yªu cÇu c«ng nghiÖp "thñ c«ng""); tá ý bùc m×nh v× ®Æt mua mét sè t¹p chÝ; Ng−êi nãi râ nh÷ng ch−a nhËn ®−îc nh÷ng s¸ch göi theo ®Þa s¸ch nµo ®Æc biÖt cÇn ®èi víi m×nh vµ chØ râ chØ cña Ng−êi. ph¶i t×m mua nh÷ng s¸ch Êy ë ®©u. Mïa hÌ. Lª-nin viÕt cuèn s¸ch máng "LuËt c«ng 8 (20) th¸ng S¸u. Trong th− göi ®Õn Thôy-sÜ cho chÞ g¸i lµ An- x−ëng míi". Cuèn s¸ch nµy ®−îc nhãm na I-li-ni-ts¬-na U-li-a-n«-va - £-li-da-r«-va, "Gi¶i phãng lao ®éng" xuÊt b¶n n¨m 1899 ë n−íc ngoµi. Lª-nin yªu cÇu chÞ göi ®Õn cho m×nh môc lôc Th¸ng 8 - tr−íc 7 Lª-nin viÕt bµi "§iÒu tra vÒ nghÒ thñ c«ng ë b¸o chÝ n−íc ngoµi, tá ý muèn kiÕm ®−îc (19) th¸ng ChÝn. tØnh PÐc-m¬ n¨m 1894/1895 vµ nh÷ng vÊn ®Ò nguyªn b¶n nh÷ng t¸c phÈm kinh ®iÓn vÒ chung vÒ c«ng nghiÖp “thñ c«ng”. §Ó viÕt bµi chÝnh trÞ kinh tÕ häc vµ triÕt häc, b¸n gi¸ rÎ. b¸o cña m×nh, Lª-nin ®· sö dông c¸c tµi liÖu 15 (27) th¸ng S¸u. Trong th− göi M. T. £-li-da-rèp, Lª-nin b¸o trong nh÷ng cuèn thèng kª. Trong cuèn “L−îc tin ®· nhËn ®−îc b¸o vµ nªu râ lµ ®Ó viÕt kh¶o vÒ t×nh h×nh c«ng nghiÖp thñ c«ng ë tØnh s¸ch cÇn ph¶i cã nh÷ng s¸ch trong c¸c th− PÐc-m¬” (1896), trong cuèn “C«ng nghiÖp thñ c«ng ë tØnh PÐc-m¬ trong cuéc TriÓn l·m c«ng viÖn thñ ®«. nghiÖp - khoa häc cña Xi-bi-ri vµ U-ran, tæ chøc 3 (15) th¸ng B¶y. Lª-nin viÕt th− cho em g¸i lµ Ma-ri-a I-li-ni- ë thµnh phè £-ca-tª-rin-bua n¨m 1887” cña ts¬-na U-li-a-n«-va, v¹ch ra ch−¬ng tr×nh häc Cra-xn«-pª-rèp, E. I., thiªn I - III (1888 - 1889) tËp nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c; trong sè c¸c vµ trong nh÷ng s¸ch thèng kª kh¸c, Lª-nin ®· nguån tµi liÖu Lª-nin cã nªu ra tê "Vorwärts" ®¸nh dÊu vµ g¹ch d−íi nhiÒu ®o¹n. ("TiÕn lªn") vµ tê "Neue Zeit" ("Thêi míi") lµ 7 (19) th¸ng ChÝn. Qua M.T. £-li-da-rèp, Lª-nin göi cho P. B. nh÷ng c¬ quan ng«n luËn cña ®¶ng d©n chñ - Xt¬-ru-vª mét l¸ th− vµ mét bµi b¸o cña x· héi §øc. Bøc th− kh«ng cßn n÷a. m×nh (bµi "§iÒu tra vÒ nghÒ thñ c«ng ë tØnh PÐc-m¬ n¨m 1894/1895 vµ nh÷ng vÊn ®Ò 19 (31) th¸ng B¶y. Trong th− göi mÑ lµ Ma-ri-a A-lÕch-xan-®rèp-na chung vÒ c«ng nghiÖp "thñ c«ng""). U-li-a-n«-va vµ em g¸i lµ Ma-ri-a I-li ni-ts¬-na U- 27 - 18 th¸ng ChÝn Lª-nin ®i ®Õn Mi-nu-xin-xc¬; Lª-nin gÆp li-a-n«-va, Lª-nin b¸o tin vÒ qu¸ tr×nh viÕt cuèn (9 - 10 th¸ng M−êi). nh÷ng ng−êi D©n ý, nh÷ng ng−êi D©n quyÒn "Sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n ë Nga". vµ nh÷ng ng−êi lµm chÝnh trÞ bÞ ®µy kh¸c.
  16. Th©n thÕ vµ sù nghiÖp cña V. I. Lª-nin B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 832 833 29 th¸ng ChÝn - 4 Tõ Mi-nu-xin-xc¬, Lª-nin ®i ®Õn lµng Tª- t¹o n¨m 1885" (1895) vµ cuèn "§iÒu luËt vÒ th¸ng M−êi (11 - 16 xin-xc«i-ª th¨m nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· c¸c h×nh ph¹t do c¸c tßa ¸n phóc thÈm thi th¸ng M−êi). héi bÞ ®µy vµ ë l¹i ®ã 5 ngµy. hµnh"; b¸o tin vÒ viÖc ®¨ng ký mua s¸ch ë hiÖu s¸ch cña A. M. Can-m−-c«-va. Th¸ng ChÝn. Lª-nin viÕt bµi "Bµn vÒ mét bµi b¸o ng¾n". Lª-nin viÕt th− cho P. B. Xt¬-ru-vª ®Ò nghÞ 12 (24) th¸ng M−êi. Trong th− göi mÑ lµ Ma-ri-a A-lÕch-xan- cho ®¨ng vµo t¹p chÝ "Lêi nãi míi" b¶n dÞch ®rèp-na U-li-a-n«-va, Lª-nin b¸o tin ®· phÇn thø hai cña cuèn s¸ch cña A. La-bri-«- nhËn ®−îc t¹p chÝ "Nh÷ng vÊn ®Ò triÕt häc la "L−îc kh¶o vÒ quan niÖm duy vËt vÒ lÞch vµ t©m lý häc" vµ b¸o tin vÒ cuéc hµnh tr×nh sö". Còng trong ngµy ®ã Lª-nin viÕt th− b¸o ®Õn Mi-nu-xin-xc¬ vµ Tª-xin-xc«i-ª, vÒ viÖc cho N. C. Cróp-xcai-a biÕt vÒ ®Ò nghÞ nµy. trao ®æi th− tõ víi A. P. Xc¬-li-a-ren-c« vµ I. Nh÷ng bøc th− nµy kh«ng cßn n÷a. Kh. La-lai-an-tx¬. Lª-nin yªu cÇu göi b¶n môc lôc s¸ch cña th− viÖn Pi-èt. 21 th¸ng Ch¹p (2 Trong th− göi mÑ lµ Ma-ri-a A-lÕch-xan- th¸ng Giªng 1898). ®rèp-na U-li-a-n«-va, em g¸i lµ Ma-ri-a I-li- 19 (31) th¸ng M−êi. Trong th− göi mÑ vµ em g¸i lµ Ma-ri-a A- ni-ts¬-na U-li-a-n«-va vµ chÞ lµ An-na I-li-ni- lÕch-xan-®rèp-na vµ Ma-ri-a I-li-ni-ts¬-na ts¬-na U-li-a-n«-va - £-li-da-r«-va, Lª-nin U-li-a-n«-va. Lª-nin yªu cÇu göi tµi liÖu th− c¶m ¬n mÑ, chÞ vµ em ®· göi s¸ch ®Õn, b¸o môc ®Õn cho Ng−êi, b¸o tin lµ Ng−êi hy tin r»ng Ng−êi sÏ cã nh÷ng giÊy giíi thiÖu väng mau chãng nhËn ®−îc th− tr¶ lêi cña cÇn thiÕt ®Ó nhËn s¸ch tõ th− viÖn luËt häc ban biªn tËp vÒ bµi b¸o ®· göi ®i ("§iÒu tra Pª-tÐc-bua göi ®Õn. Lª-nin nãi lµ Ng−êi ®· vÒ nghÒ thñ c«ng ë tØnh PÐc-m¬ n¨m 1894/1895 vµ nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ c«ng chuÈn bÞ xong bµi viÕt cho t¹p chÝ "Lêi nãi nghiÖp "thñ c«ng""), nh¾c ®Õn L. M¸c-tèp (I- míi", yªu cÇu göi cho Ng−êi cuèn "Sù khèn u. ¤. Txª-®Ðc bau-m¬) vµ A. A. Va-nª-Ðp. cïng cña triÕt häc" (1896) vµ cuèn "Gãp phÇn phª ph¸n triÕt häc ph¸p quyÒn cña Th¸ng M−êi mét. Lª-nin tù ý ®i tõ lµng Su-sen-xc«i-ª ®Õn Mi- Hª-ghen" (1895) cña C. M¸c vµ cuèn "Vai nu-xin-xc¬. trß cña b¹o lùc trong lÞch sö" (1897) cña Ph. Sím nhÊt lµ th¸ng Lª-nin viÕt "Phô lôc" cho cuèn "LuËt c«ng ¡ng-ghen, b¶n in b»ng tiÕng Ph¸p cña "Th− M−êi mét. x−ëng míi". viÖn x· héi chñ nghÜa quèc tÕ". 10 (22) th¸ng Ch¹p. Trong th− göi mÑ lµ Ma-ri-a A-lÕch-xan- 24 th¸ng Ch¹p - 2 G. M. Cr¬-gi-gia-nèp-xki dÕn lµng Su-sen- ®rèp-na U-li-a-n«-va, em g¸i lµ Ma-ri-a I-li- th¸ng Giªng 1898 xc«i-ª ë víi Lª-nin 10 ngµy. ni-ts¬-na U-li-a-n«-va vµ chÞ lµ An-na I-li-ni- (5-14 th¸ng Giªng). ts¬-na U-li-a-n«-va - £-li-da-r«-va, Lª-nin 27 th¸ng Ch¹p (8 Trong th− göi mÑ lµ Ma-ri-a A-lÕch-xan- ®¸nh gi¸ tèt quyÓn s¸ch cña A. La-bri-«-la th¸ng Giªng 1898). ®rèp-na U-li-a-n«-va, Lª-nin b¸o tin ®· göi "L−îc kh¶o vÒ quan niÖm duy vËt vÒ lÞch sö" bµi cho t¹p chÝ "Lêi nãi míi". (1897), b¸o tin ®· nhËn ®−îc phÇn thø hai cña cuèn "Nh÷ng tµi liÖu m« t¶ c¸c nghÒ thñ Cuèi n¨m. Lª-nin viÕt cuèn "NhiÖm vô cña nh÷ng c«ng ë tØnh Vi-¸t-ca" (1890), ®· nhËn ®−îc ng−êi d©n chñ - x· héi Nga". Cuèn nµy ®· cuèn "Nh÷ng quy ®Þnh vÒ h×nh ph¹t ®èi ®−îc nhãm "Gi¶i phãng lao ®éng" xuÊt b¶n víi c¸c téi th−êng ph¹m vµ c¸c h×nh ph¹t c¶i ë n−íc ngoµi n¨m 1898.
  17. Th©n thÕ vµ sù nghiÖp cña V. I. Lª-nin 834 835 Lª-nin viÕt bµi "Nh÷ng ®iÒu ch©u ngäc trong kÕ ho¹ch kh«ng t−ëng cña ph¸i d©n tóy" vµ bµi "Chóng ta tõ bá di s¶n nµo?" MôC LôC ®¨ng trong v¨n tËp "Nh÷ng bµi nghiªn cøu vµ b×nh luËn vÒ kinh tÕ" n¨m 1898. Lêi nhµ xuÊt b¶n N¨m 1897. ë n¬i bÞ ®µy, Lª-nin tiÕp tôc gi÷ liªn l¹c víi Lêi tùa ........................................................................................... VII - XIV c¸c trung t©m cña phong trµo c«ng nh©n ë Nga vµ víi nhãm "Gi¶i phãng lao ®éng" ë 1895 n−íc ngoµi, ®ång thêi còng tiÕn hµnh trao ®æi th− tõ víi nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi XV - I4 PHRI-§RÝCH ¡NG-GHEN ....................................................... ®ang bÞ ®µy ë c¸c chç kh¸c; Ng−êi tiÕp tôc GI¶I THÝCH LUËT PH¹T TIÒN C¤NG NH¢N C¸C chuÈn bÞ viÕt quyÓn "Sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n ë Nga". 15 - 70 C¤NG X¦ëNG Vµ NHµ M¸Y ............................................... Lª-nin gióp ý kiÕn vÒ ph¸p luËt cho n«ng I. TiÒn ph¹t lµ g×? ........................................................ 19 d©n lµng Su-sen-xc«i-ª vµ nh÷ng vïng II. Tr−íc kia ng−êi ta ®· ph¹t tiÒn nh− thÕ nµo vµ kÒ ®ã. t¹i sao l¹i ®Þnh ra nh÷ng luËt míi vÒ ph¹t tiÒn? .......................................................................... 22 III. V× nh÷ng lý do nµo chñ x−ëng cã thÓ ph¹t tiÒn? ......................................................................... 28 IV. Cã thÓ ph¹t tiÒn ®Õn møc nµo? ........................... 37 V. C¸ch ph¹t tiÒn nh− thÕ nµo? ............................... 42 VI. Theo ®¹o luËt, tiÒn ph¹t ph¶i dïng ®Ó lµm g×? ... 47 VII. Nh÷ng ®¹o luËt ph¹t tiÒn cã thi hµnh cho tÊt c¶ c¸c c«ng nh©n kh«ng? ..................................... 63 VIII. KÕt luËn ................................................................ 66 N¤NG TRANG - TRUNG HäC Vµ TR¦êNG TRUNG HäC C¶I T¹O (T¹p chÝ "Cña c¶i n−íc Nga") ....................... 71 - 80 *GöI ANH CHÞ EM C¤NG NH©N C¤NG X−ëNG TOãC-N¥-T¤N .......................................................................... 81 - 86 _________ * Hoa thÞ ®Ó chØ nh÷ng s¸ch, trong ®ã cã bót tÝch cña V. I. Lª-nin: nh÷ng s¸ch nµy ®−îc b¶o qu¶n ë phßng l−u tr÷ ViÖn nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lª-nin trùc thuéc Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng céng s¶n Liªn-x«.
  18. Môc lôc Môc lôc 836 837 c¸c Bé TR¦ëNG NHµ TA NGHÜ G× ................................... 87 - 93 T¸i bót ................................................................................ 243 Ch−¬ng II. T Ý n h c h Ê t c ñ a s ù p h ª p h ¸ n c ñ a c ¸ c * Dù TH¶O Vµ THUYÕT MINH CU¥NG LÜNH CñA nhµ l·ng m¹n chñ nghÜa ®èi víi chñ §¶NG D¢N CHñ- X· HéI .................................................... 95 - 130 n g h Ü a t − b ¶ n ...................................................................... 245 Dù th¶o c−¬ng lÜnh ..................................................................... 97 I. Phª ph¸n chñ nghÜa t− b¶n theo lèi t×nh c¶m ......... 245 ThuyÕt minh c−¬ng lÜnh ............................................................. 101 II. TÝnh chÊt tiÓu t− s¶n cña chñ nghÜa l·ng m¹n........ 260 1896 III. VÊn ®Ò nh©n khÈu c«ng nghiÖp t¨ng lªn lµm cho nh©n khÈu n«ng nghiÖp gi¶m xuèng ...................... 267 GöI CHÝNH PHñ NGA HOµNG ............................................ 131 - 138 IV. Nh÷ng −íc väng thùc tiÔn cña chñ nghÜa l·ng m¹n ....... 275 * TH¤NG B¸O THAY MÆT "NHãM GIµ" GöI C¸C V. TÝnh chÊt ph¶n ®éng cña chñ nghÜa l·ng m¹n ....... 285 HéI VI£N "HéI LI£N HIÖP §ÊU TRANH §Ó GI¶I VI. VÊn ®Ò thuÕ nhËp lóa m× ë Anh qua sù ®¸nh gi¸ 139 - 140 PHãNG GIAI CÊP C¤NG NH©N" P£-TÐC-BUA ............... cña chñ nghÜa l·ng m¹n vµ cña lý luËn khoa häc . 303 1897 LuËt C¤NG X¦ëNG MíI ...................................................... 321 - 368 I. LuËt c«ng x−ëng míi do ®©u mµ ®−îc ban bè? ..... 325 BµN VÒ §ÆC §IÓM CñA CHñ NGHÜA L·NG M¹N II. ThÕ nµo lµ thêi gian lao ®éng .................................... 329 KINH TÕ. Xi-xm«n-®i vµ m«n ®å cña «ng ë n−íc ta ............ 141 - 319 III. §¹o luËt míi ®· gi¶m thêi gian lao ®éng ®−îc Ch−¬ng I. N h ÷ n g l ý l u Ë n k i n h t Õ c ñ a c h ñ bao nhiªu? .................................................................... 332 n g h Ü a l · n g m ¹ n .................................................................. 147 IV. §¹o luËt quan niÖm thÕ nµo lµ "thêi gian lµm I. ThÞ tr−êng trong n−íc cã bÞ thu hÑp l¹i v× sù ph¸ ®ªm" cña c«ng nh©n? ................................................. 335 s¶n cña nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt nhá hay kh«ng? ...... 148 V. Bé tµi chÝnh ®· chøng minh nh− thÕ nµo r»ng II. Quan niÖm cña Xi-xm«n-®i vÒ thu nhËp quèc d©n nÕu h¹n chÕ sè giê lµm thªm th× sÏ "kh«ng vµ vÒ t− b¶n .................................................................... 155 c«ng b»ng" ®èi víi c«ng nh©n?................................ 339 III. Nh÷ng kÕt luËn mµ Xi-xm«n-®i rót ra tõ häc VI. §¹o luËt míi ®· ®em l¹i cho c¸c bé tr−ëng thuyÕt sai lÇm vÒ hai bé phËn cña s¶n l−îng hµng nh÷ng quyÒn g×? ......................................................... 345 162 n¨m trong x· héi t− b¶n chñ nghÜa ............................ VII. ChÝnh phñ "c¬ ®èc gi¸o" cña chóng ta c¾t xÐn sè IV. Häc thuyÕt vÒ thu nhËp quèc d©n cña A-®am ngµy nghØ lÔ cña c«ng nh©n nh− thÕ nµo? .............. 350 XmÝt vµ cña Xi-xm«n-®i sai lÇm ë chç nµo? ............. 168 VIII. C¸i g× b¶o ®¶m viÖc thi hµnh ®¹o luËt míi............. 357 V. Sù tÝch lòy trong x· héi t− b¶n chñ nghÜa .............. 174 IX. §¹o luËt míi cã c¶i thiÖn ®−îc t×nh c¶nh cña VI. ThÞ tr−êng ngoµi n−íc lµ “lèi tho¸t khái khã kh¨n” c«ng nh©n kh«ng? ..................................................... 361 trong viÖc thùc hiÖn gi¸ trÞ ngo¹i ng¹ch .................. 182 X. §¹o luËt míi cã ý nghÜa nh− thÕ nµo? ..................... 366 VII. Khñng ho¶ng ................................................................ 189 Phô lôc ........................................................................................... 369 - 384 VIII. §Þa t« t− b ¶n chñ nghÜa vµ nh©n khÈu thõa t− I ............................................................................................ 369 b¶n chñ nghÜa .............................................................. 200 II ............................................................................................ 371 IX. M¸y mãc trong x· héi t− b¶n chñ nghÜa................. 213 III ........................................................................................... 373 X. ChÕ ®é thuÕ quan b¶o hé .......................................... 223 IV ........................................................................................... 373 XI. Vai trß chung cña Xi-xm«n-®i trong lÞch sö chÝnh trÞ kinh tÕ häc ................................................................. 232 V ........................................................................................... 377
  19. Môc lôc Môc lôc 838 839 III ....................................................................................... 60l VI ........................................................................................... 378 IV ....................................................................................... 605 VII .......................................................................................... 382 V ....................................................................................... 610 §IÒU TRA VÒ NGHÒ THñ C¤NG ë TØNH PÐC-M¥ VI ....................................................................................... 6l6 N¡M 1894/95 Vµ NH÷NG VÊN §Ò CHUNG VÒ C¤NG 387-528 NGHIÖP "THñ C¤NG".............................................................. VII ...................................................................................... 624 Bµi thø nhÊt................................................................................... 389 CHóNG TA Tõ Bá DI S¶N Nµo? ......................................... 631 - 389 I. Nh÷ng sè liÖu tæng qu¸t .............................................. 391 I. Mét trong nh÷ng ng−êi ®¹i biÓu cho "di s¶n" ...... 634 II. Nh÷ng c¸i mµ chñ nghÜa d©n tóy ®· thªm vµo II. "Thî thñ c«ng" vµ lao ®éng lµm thuª ....................... 406 "di s¶n" .......................................................................... 652 III. "TÝnh kÕ thõa cña lao ®éng kiÓu c«ng x·" ................. 422 III. "Di s¶n" mµ g¾n víi chñ nghÜa d©n tóy th× cã Bµi thø hai ..................................................................................... 430 ®−îc lîi g× kh«ng........................................................ 661 IV. N«ng nghiÖp cña nh÷ng "thî thñ c«ng" .................. 430 IV. "Nh÷ng nhµ khai s¸ng", nh÷ng ng−êi d©n tóy vµ "nh÷ng m«n ®å"..................................................... 676 V. C¸c x−ëng lín vµ nhá - Thu nhËp cña thî thñ c«ng .... 452 V. ¤ng Mi-khai-lèp-xki nãi vÒ viÖc "nh÷ng m«n Bµi thø ba ...................................................................................... 477 ®å" tõ bá di s¶n............................................................ 679 VI. ThÕ nµo lµ mét ng−êi bao mua? .............................. 477 VII. "Nh÷ng hiÖn t−îng ®¸ng mõng" trong c«ng C¸c tµi liÖu chuÈn bÞ nghiÖp thñ c«ng .......................................................... 500 * S¥ TH¶O LêI TùA VIÕT CHO LÇN XUÊT B¶N Thø VIII. C−¬ng lÜnh cña ph¸i d©n tóy vÒ chÝnh s¸ch c«ng nghiÖp ..... 509 HAI CUèN "NHIÖM Vô CñA NH÷NG NG¦êI D¢N 529 - 538 BµN VÒ MéT BµI B¸O NG¾N .............................................. 693-696 CHñ-X· HéI NGA" ................................................................... 539-586 NHIÖM Vô CñA NH÷NG NG¦êI D¢N CHñ - X· HéI NGa. *B¶N Dù TH¶O CH¦A XONG CñA LêI TùA VIÕT Lêi tùa viÕt cho b¶n in lÇn thø hai ................................... 543 CHO LÇN XUÊT B¶N THø HAI CUèN "NHIÖM Vô Lêi tùa viÕt cho b¶n in lÇn thø ba ................................... 551 CñA NH÷NG NGUêI D¢N CHñ - X· HéI NGA" ............ 697 - 698 "Héi liªn hiÖp ®Êu tranh" göi c«ng nh©n vµ nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa Pª-tÐc-bua .................................. 582 Danh môc c¸c t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin viÕt vµo thêi kú NH÷NG §IÒU CH¢U NGäC TRONG KÕ HO¹CH 1895 - 1897, cho ®Õn nay ch−a t×m thÊy ................................... 701 - 705 KH¤NG T−ëNG CñA PH¸I D©N TóY. X. N. I-u-gia-cèp Nh÷ng vÊn ®Ò gi¸o dôc. Nh÷ng bót ký chÝnh luËn. - C¶i c¸ch Danh môc c¸c t¸c phÈm mµ V. I. Lª-nin ®· tham gia hiÖu ®Ýnh .. 706 tr−êng trung häc. - C¸c hÖ thèng vµ nhiÖm vô cña gi¸o dôc Danh môc c¸c t¸c phÈm do V. I. Lª-nin dÞch .......................... 707 cao ®¼ng. - S¸ch gi¸o khoa cho truêng trung häc. - VÊn ®Ò gi¸o Danh môc c¸c t¸c phÈm cã thÓ lµ cña V. I. Lª-nin ................. 708 dôc toµn d©n. - Phô n÷ vµ gi¸o dôc. Xanh Pª-tÐc-bua, 1897. Sè tr. VIII + 283. Gi¸ 1 róp 50 c«-pÕch................................................ 587- 629 Chó thÝch ...................................................................................... 709 -756 I. ............................................................................................. 589 B¶n chØ dÉn c¸c s¸ch b¸o vµ tµi liÖu gèc mµ V. I. Lª-nin ®· II.............................................................................................. 590 chØ dÉn vµ nãi ®Õn ....................................................................... 757- 783
  20. Môc lôc 840 B¶n chØ dÉn tªn ng−êi ................................................................ 784 - 817 Th©n thÕ vµ sù nghiÖp cña V. I. Lª-nin ................................... 818 - 834 ––––––––– ChÞu tr¸ch nhiÖm xuÊt b¶n: TrÞnh Thóc Huúnh PHô B¶N ChÞu tr¸ch nhiÖm néi dung: V. I. Lª-nin - 1897 ........................................................................ XIV-XV Mai phi nga B×a trong cña v¨n tËp "Ng−êi lao ®éng", trong ®ã ®· in lÇn ®Çu bµi b¸o ®iÕu tang "Phri-®rÝch ¡ng-ghen" cña V. I. Biªn tËp néi dung: mai thu hiÒn Lª-nin. -1896 ................................................................................. 1 vâ nhËt minh B×a trong cuèn s¸ch cña V. I. Lª-nin "Gi¶i thÝch luËt ph¹t nguyÔn thµnh trung tiÒn c«ng nh©n c¸c c«ng x−ëng vµ nhµ m¸y". - 1895 ............ 17 B×a t¹p chÝ "Lêi nãi míi". Hai bµi cña V. I. Lª-nin "Bµn vÒ Tr×nh bµy kü, mü thuËt: §−êng Hång Mai ®Æc ®iÓm cña chñ nghÜa l·ng m¹n kinh tÕ" vµ "Bµn vÒ mét Tr×nh bµy b×a: Phïng Minh trang bµi b¸o ng¾n" ®· ®−îc in lÇn ®Çu trªn t¹p chÝ nµy. - 1897 ... 143 ChÕ b¶n vi tÝnh: nguyÔn thÞ ph−¬ng mai B×a cuèn s¸ch cña V. I. Lª-nin "LuËt c«ng x−ëng míi". - Söa b¶n in: ban kinh ®iÓn 1899 ............................................................................................... 323 1 §äc s¸ch mÉu: ban kinh ®iÓn B×a v¨n tËp cña V. I. Lª-nin "Nh÷ng bµi nghiªn cøu vµ b×nh luËn vÒ kinh tÕ" ................................................................... 385 B×a cuèn s¸ch nhá cña V. I. Lª-nin "NhiÖm vô cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi Nga" xuÊt b¶n lÇn thø hai. - 1902 .... 541 C¨n nhµ ë lµng Su-sen-xc«i-ª, n¬i mµ V. I. Lª-nin ®· ë trong thêi gian ®i ®µy ................................................................ 586- 587 _________ In 1.000 cuèn, khæ 14,5 x 20,5cm t¹i C«ng ty In vµ V¨n hãa phÈm. GiÊy phÐp xuÊt b¶n sè: 145-37/CXB -QLXB, cÊp ngµy 14-1-2005. In xong vµ nép l−u chiÓu th¸ng 4 - 2005.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2