Bài giảng Triết học Mác - Lênin - Chương 1: Triết học và vai trò của triết học trong đời sống xã hội

Chia sẻ: HidetoshiDekisugi HidetoshiDekisugi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:46

Thêm vào BST

Báo xấu

114
lượt xem 34
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Triết học Mác - Lênin - Chương 1: Triết học và vai trò của triết học trong đời sống xã hội. Chương này cung cấp cho học viên những kiến thức về: triết học và vấn đề cơ bản của triết học; triết học Mác - Lênin và vai trò của triết học Mác - Lênin trong đời sống xã hội;... Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Triết học Mác - Lênin - Chương 1: Triết học và vai trò của triết học trong đời sống xã hội

BIÊN SOẠN: Bộ môn Triết học Email: triethoc@tmu.edu.vn
NỘI DUNG SỐ TIẾT Giờ HD - Giao nhiệm vụ 1 tiết Thực hành - Kiểm tra 2 tiết 7 tiết - Chƣơng 1 12 tiết Giờ giảng - Chƣơng 2 14 tiết - Chƣơng 3 9 tiết Giờ thảo luận 7/24/2020 - Thảo luận trên lớp
Tài liệu tham khảo 1. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Giáo trình Triết học Mác – Lênin (Sử dụng trong các trƣờng đại học – hệ không chuyên lý luận chính trị, Hà Nội, 2019). (Tài liệu dùng tập huấn giảng dạy năm 2019) 2. Giáo trình Triết học (Dùng trong đào tạo trình độ thạc sĩ, TS các ngành KHXH không thuộc chuyên ngành triết học), NXB ĐHSP 3. Nguyễn Hữu Vui (Chủ biên) (1998), Lịch sử triết học, NXB CTQG Hà Nội. 7/24/2020
Đề tài thảo luận • Đề tài 1: Vấn đề bản thể luận trong triết học Mác – Lênin và sự vận dụng của Đảng ta trong thực tiễn cách mạng Việt Nam. • Đề tài 2: Quan niệm về phát triển trong triết học Mác – Lênin và sự vận dụng lý luận này ở Việt Nam. • Đề tài 3: Vấn đề nhận thức luận trong triết học Mác – Lênin. Liên hệ với quá trình học tập và nghiên cứu khoa học của sinh viên. • Đề tài 4: Nội dung cơ bản của học thuyết hình thái kinh tế xã hội và ý nghĩa của vấn đề này với con đƣờng đi lên CNXH ở Việt Nam • Đề tài 5: Nội dung của nguyên lý tồn tại xã hội quyết định ý thức xã hội và ý nghĩa của vấn đề này ở Việt Nam • Đề tài 6: Vấn đề giai cấp trong cách mạng xã hội chủ nghĩa và ý nghĩa của lý luận này ở Việt Nam • Đề tài 7: Vấn đề con ngƣời trong triết học Mác Lênin và ý nghĩa của lý luận này ở Việt Nam
Chƣơng 1: TRIẾT HỌC VÀ VAI TRÒ CỦA TRIẾT HỌC TRONG ĐỜI SỐNG XÃ HỘI 1. Khái lƣợc về triết học I. TRIẾT HỌC VÀ VẤN ĐỀ CƠ BẢN 2. Vấn đề cơ bản của triết học CỦA TRIẾT HỌC 3. Biện chứng và siêu hình 1. Sự ra đời và phát triển của triết học II. TRIẾT HỌC Mác – Lênin MÁC - LÊNIN VÀ VAI TRÒ 2. Đối tƣợng và chức năng của triết CỦA TRIẾT HỌC học Mác – Lênin MÁC - LÊNIN 3. Vai trò của triết học Mác - Lênin TRONG ĐỜI SỐNG XÃ HỘI trong đời sống xã hội và trong sự 7/24/2020 nghiệp đổi mới ở Việt Nam hiện nay
1. Khái lƣợc về Triết học a. Nguồn gốc của triết học b. Khái niệm Triết học c. Vấn đề đối tƣợng của triết học trong lịch sử d. Triết học - hạt nhân lý luận của thế giới quan 7/24/2020
a. Nguồn gốc của triết học • Triết học ra đời vào khoảng từ thế kỷ VIII đến thế kỷ VI tr.CN tại các trung tâm văn minh lớn của nhân loại thời Cổ đại (phƣơng Đông: Ấn Độ và Trung hoa, phƣơng Tây: Hy lạp) 7/24/2020
a. Nguồn gốc của triết học • Triết học là một hình thái YTXH, là một bộ phận của KTTT • Nguồn gốc nhận thức:  Trƣớc khi triết học xuất hiện thế giới quan thần thoại chi phối hoạt động nhận thức của con ngƣời  Triết học là hình thức tƣ duy lý luận đầu tiên và thể hiện khả năng tƣ duy trừu tƣợng, năng lực khái quát của con ngƣời để giải quyết tất cả các vấn đề lý luận chung về tƣ̣ nhiên, xã hội, tƣ duy 7/24/2020
a. Nguồn gốc của triết học • Nguồn gốc xã hội:  Phân công lao động xã hội dẫn đến sự phân chia lao động là nguồn gốc dẫn đến chế độ tƣ hữu  Khi xã hội có sự phân chia giai cấp, triết học ra đời bản thân nó đã mang “tính đảng” (nhiệm vụ của nó là luận chứng và bảo vệ lợi ích cho một giai cấp nào đó). 7/24/2020
b. Khái niệm triết học Triết học là gì ? Trung Quốc: Triết = Trí: cách thức và nghệ thuật diễn giải, có tính bắt bẻ trong học thuật để đạt chân lý tối cao Ấn Độ: Triết = “darshana”, có nghĩa là “chiêm ngƣỡng”, là tri thức dựa trên lý trí, là con đƣờng suy ngẫm để dẫn dắt con ngƣời đến với lẽ phải Phƣơng Tây: philosophia: yêu mến sự thông thái; triết học vừa mang tính định hƣớng, vừa nhấn mạnh đến khát vọng tìm kiếm chân lý của con ngƣời.
b. Khái niệm triết học Đặc thù của triết học: Triết học là hình thái cao nhất của tri thức, nhà triết học là nhà thông thái, có khae năng tiếp cận chân lý để làm sáng tỏ bản chất của mọi sự vật Triết học khác với các khoa học khác ở tính đặc thù của hệ thống tri thức khoa học và phương pháp nghiên cứu. Quan niệm của triết học Mác – Lênin về triết học: Triết học là hệ thống quan điểm lí luận chung nhất về thế giới 7/24/2020 và về vị trí con ngƣời trong thế giới đó
c. Vấn đề đối tƣợng của triết học trong lịch sử Triết học nghiên cứu mọi lĩnh vực của thế giới Thời kỳ Cổ Triết học phƣơng Đông thiên về con ngƣời và XH đại Triết học phƣơng Tây thiên về giới tự nhiên Triết học là một bộ phận của thần học và có nhiệm Thời Trung cổ vụ lý giải và chứng minh cho Kinh Thánh. Triết học kinh viện thay thế cho triết học tự nhiên Thời kỳ phục Khoa học tự nhiên tách ra thành khoa học độc lập. hƣng, cận đại Triết học (siêu hình học) nghiên cứu cái chung, bản chất ẩn dấu đằng sau các sự vật, hiện tƣợng Triết học Mác – Lênin dựa trên lập trƣờng Triết học từ TK DVBC nghiên cứu những quy luật chung nhất XIX đến nay 7/24/2020 của TN, XH và tƣ duy
d. Triết học - hạt nhân lý luận của thế giới quan Thế giới quan: là toàn bộ quan niệm của con ngƣời về thế giới, về bản thân con ngƣời, về cuộc sống và vị trí của con ngƣời trong thế giới Cấu trúc của TGQ: Tri thức và niềm tin, trong đó tri thức phải trở thành niềm tin; niềm tin phải dựa trên tri thức Các hình thức cơ bản của thế giới quan Thế giới quan huyền thoại (thần thoại): Thế giới quan tôn giáo: Thế giới quan triết học: 7/24/2020
d. Triết học, hạt nhân lý luận của thế giới quan TGQ triết học là trình độ tự giác trong quá trình hình thành và phát triển của thế giới quan; đóng vai trò hạt Thứ nhất nhân lý luận của TGQ, TGQ triết học giữ vai trò định hƣớng, củng cố, Thứ phát triển TGQ của cá nhân, cộng đồng trong tiến hai trình phát triển của lịch sử . Thế giới quan triết học chi phối các TGQ và Thứ ba quan niệm khác của con ngƣời TGQ DVBC là đỉnh cao của TGQ do đó phải dựa trên 7/24/2020 nguyên lý về mối liên hệ phổ biến và phát triển
2. Vấn đề cơ bản của triết học • Nội dung vấn đề cơ bản của triết học a • Chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm b • Thuyết có thể biết (Khả tri) và thuyết c không thể biết (Bất khả tri) 7/24/2020
a. Nội dung vấn đề cơ bản của triết học VĐCB CỦA TRIẾT HỌC (MQH VC- YT) Bản thể luận Nhận thức luận YT -> VC KHẢ TRI LUẬN VC -> YT CNDV CNDT BẤT KHẢ TRI 7/24/2020
b. Chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm Duy tâm Tinh thần khách quan có khách quan trƣớc và tồn tại độc lập với con ngƣời sinh ra và quyết Chủ định các quá trình của TGVC nghĩa duy tâm Thừa nhận tính thứ nhất của YT con ngƣời; phủ nhận tồn tại khách quan Duy tâm của sự vật; mọi sự vật chủ quan hiện tƣợng VC chỉ là 7/24/2020 phức hợp các cảm giác ấy
b. Chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm CNDVBC CNDV chất phác CNDVSH Do C.Mác & (TK XVII-XVIII) Ph.Ănghen sáng lập – Dựa trên nền tảng V.I.Lênin phát triển: của cơ học để giải Quan niệm về Khắc phục hạn chế thích thê giới nhƣ thế giới mang của CNDV trƣớc đó một cỗ máy khổng tính trực quan, => Đạt tới trình độ: lồ, các bộ phận biệt cảm tính, chất DV triệt để trong cả lập tĩnh tại. Tuy còn phác;lấy bản thân TN & XH; BC trong hạn chế về phƣơng giới tự nhiên để nhận thức; là công cụ pháp luận siêu hình, giải thích thế để nhận thức và cải máy móc nhƣng đã giới. Không viện tạo thế giới chống lại quan điểm dẫn thần linh hay duy tâm tôn giáo về thƣợng đế 7/24/2020 thế giới. Hình thức cao nhất của CNDV
c. Thuyết có thể biết (Khả tri) và thuyết không thể biết (Bất khả tri) Thuyết khả tri Bất khả tri Hoài nghi luận Sự hoài nghi Khẳng định con Con ngƣời, về trong việc xem ngƣời về nguyên nguyên tắc, không xét tri thức đã đạt tắc có thể hiểu thể hiểu đƣợc bản đƣợc và cho rằng đƣợc bản chất của chất của đối tƣợng; con ngƣời không sự vật; những cái Cái mà con ngƣời thể đạt đến chân mà con ngƣời biết biết chỉ là những lý khách quan về nguyên tắc là hiện tƣợng đƣợc biểu hiện ra bên (hoài nghi Kinh phù hợp với bản Thánh và các tín ngoài thân sự vật.. 7/24/2020 điều tôn giáo)
3. Biện chứng và siêu hình • Khái niệm biện chứng và siêu a. hình trong lịch sử • Các hình thức của phép biện b. chứng trong lịch sử 7/24/2020