Ảnh hưởng của thức ăn, mật độ nuôi đến tỷ lệ sống và sinh trưởng của cá Chạch đồng (Misgurnus anguillicaudatus)

KHOA HỌC NÔNG LÂM NGHIỆP - ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG<br /> <br /> <br /> ẢNH HƯỞNG CỦA THỨC ĂN, MẬT ĐỘ NUÔI<br /> ĐẾN TỶ LỆ SỐNG VÀ SINH TRƯỞNG CỦA<br /> Cá Chạch đồng (Misgurnus anguillicaudatus)<br /> Phan Thị Yến<br /> Trường Đại học Hùng Vương<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Nghiên cứu ảnh hưởng của thức ăn và mật độ nuôi khác nhau đến tốc độ tăng trưởng và tỷ lệ sống<br /> của cá Chạch đồng (Misgurnus anguillicaudatus) thực hiện 2 thí nghiệm. Thí nghiệm 1 cá được nuôi<br /> 180 ngày với 3 mật độ: 40, 60, 80 con/m2. Kết quả cho thấy, mật độ 40con/m2 cho tỷ lệ sống (96,67%)<br /> và sinh trưởng tích lũy là 12,09g/con đạt cao nhất, mật độ 80 con/m2 cho tỷ lệ sống (90%) và sinh trưởng<br /> tích lũy (11,13g/con) thấp nhất. Thí nghiệm 2 về thức ăn, kết quả nuôi sau 180 ngày cho thấy cám gạo<br /> cho sinh trưởng tích lũy (11g/con) cao nhất, thấp nhất là bột sắn cho sinh trưởng tích lũy đạt 10,41g/<br /> con. Không có ảnh hưởng các thức ăn và mật độ nuôi đến tỷ lệ sống của cá.<br /> Từ khóa: Chạch đồng, mật độ, thức ăn, sinh trưởng.<br /> <br /> <br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Trong những năm gần đây bên cạnh việc phát triển của ngành nuôi trồng thủy sản vẫn còn<br /> nhiều vấn đề bất cập do sự thiếu quy hoạch, các hình thức quản lý chưa phù hợp, cơ cấu nuôi thiếu<br /> chú trọng tới những đối tượng có giá trị xuất khẩu như cá Chạch đồng, lươn,….<br /> Cá Chạch đồng (Misgurnus anguillicaudatus) là loài cá nước ngọt có giá trị kinh tế và giá trị<br /> xuất khẩu cao. Cá Chạch đồng có chất lượng thịt thơm ngon và là một trong số những đối tượng<br /> nuôi có giá trị kinh tế về mặt dinh dưỡng.<br /> Việc nghiên cứu tìm ra thức ăn và mật độ nuôi cho sinh trưởng tốt nhất là cần thiết tạo tiền<br /> đề cho phát triển kỹ thuật nuôi thương phẩm.<br /> 2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> 2.1. Vật liệu nghiên cứu<br /> Cá Chạch đồng (Misgurnus anguillicaudatus) giống khỏe mạnh, kích cỡ >1g/con.<br /> 2.2. Phương pháp nghiên cứu<br /> - Cá Chạch đồng được bố trí vào các thùng có kích thước 62,5 × 40cm, trong thùng bố trí các<br /> giá thể cho chạch chú ẩn là các đoạn ống pvc, mức nước trong thùng duy trì 30cm, xiphong ngày<br /> 2 lần trước khi cho cá ăn.<br /> - Thí nghiệm được phân thành 3 lô, tương ứng với các công thức mật độ khác nhau, mỗi thí<br /> nghiệm được lặp lại 3 lần. Các lô thí nghiệm được bố trí ngẫu nhiên, được cho ăn thức ăn chung là<br /> cám cargill 7644 (28% độ đạm). Các công thức mật độ như sau:<br /> + Công thức 1: 40 con/1m2<br /> + Công thức 2: 60 con/1m2<br /> + Công thức 3: 80 con/1m2<br /> <br /> KHCN 2 (31) - 2014 67<br /> KHOA HỌC NÔNG LÂM NGHIỆP - ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG<br /> <br /> Theo dõi các chỉ tiêu về tỷ lệ sống, khả năng sinh trưởng về khối lượng cá để xác định được<br /> mật độ nuôi phù hợp nhất.<br /> 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> 3.1. Ảnh hưởng của mật độ nuôi đến sinh trưởng cá Chạch đồng<br /> Cá Chạch đồng đưa vào thí nghiệm có kích cỡ tương đối đồng đều, cỡ cá trung bình dao động<br /> từ 1,65-1,67 g/con, không có sự khác biệt về mặt thống kê ở mức ý nghĩa 0,05.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 1: Biểu đồ sinh trưởng tích lũy cá Chạch đồng<br /> <br /> Hình 1 thể hiện sinh trưởng tích lũy của cá Chạch đồng theo tháng. Qua biểu đồ cho thấy<br /> cá có sinh trưởng tương đối đều qua các tháng. Ở tháng thứ nhất nuôi, do cá chưa quen với điều<br /> kiện nuôi mới nên cho sinh trưởng thấp hơn, giữa các mật độ nuôi không có sự chênh lệch nhiều.<br /> Từ tháng thứ 2 cá đã quen với môi trường sống nên cho tăng trưởng nhanh hơn và cũng bắt đầu<br /> có sự chênh lệch về sinh trưởng tích lũy giữa các mật độ nuôi. Sinh trưởng tích lũy của cá qua<br /> các tháng nuôi khi nuôi ở mật độ 40 con/1m2 cao đạt cao nhất, ở mật độ 80 con/1m2 cho cá chạch<br /> cho sinh trưởng tích lũy thấp nhất, do ở mật độ này cá phải cạnh tranh điều kiện về môi trường<br /> sống, thức ăn.<br /> Sau 180 ngày nuôi, sinh trưởng tích lũy trung bình cá nuôi mật độ 1 đạt cao nhất là 12,09g/<br /> con, mật độ 2 đạt 11,79 g/con và thấp nhất là mật độ 3 đạt 11,13 g/con. Khi so sánh thống kê ở độ<br /> tin cậy 95% cho thấy giữa công thức mật độ 1 và công thức mật độ 2 không có sự khác biệt, tuy<br /> nhiên có sự khác biệt giữa công thức 3 với công thức 1 và 2.<br /> Tương tự như sinh trưởng tích lũy, sinh trưởng tuyệt đối của cá Chạch đồng khi nuôi ở các<br /> mật độ khác nhau là khác nhau. Sinh trưởng tuyệt đối của cá khi nuôi ở mật độ 1 đạt 0,058 g/con/<br /> ngày, mật độ 2 đạt 0,056 g/con/ngày cao hơn so với sinh trưởng tuyệt đối của cá khi nuôi ở mật độ<br /> 3 đạt 0,0,52 g/con/ngày (α = 0,05).<br /> Bảng 1. Ảnh hưởng của mật nuôi đến sinh trưởng và tỷ lệ sống của cá Chạch đồng<br /> Chỉ tiêu theo dõi Mật độ 1: 40 con/m2 Mật độ 2: 60 con/m2 Mật độ 3: 80 con/m2<br /> Khối lượng trung bình khi thả (g/con) 1,65a ± 0,06 1,67a ± 0,13 1,66a ± 0,05<br /> Sinh trưởng tích lũy (g/con) 12,09a ± 0,90 11,79a ± 0,6 11,13b ± 0,31<br /> Sinh trưởng tuyệt đối (g/con/ngày) 0,058a 0,056 a 0,052b<br /> Tỷ lệ sống (%) 96,67a 93,33a 90,0a<br /> <br /> 68 KHCN 2 (31) - 2014<br />  KHOA HỌC NÔNG LÂM NGHIỆP - ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG<br /> <br /> Bảng 1 cũng thể hiện tỷ lệ sống của cá Chạch đồng khi nuôi ở các mật độ khác nhau. Ở mật<br /> độ 1 cho tỷ lệ sống đạt 96,67%, ở mật độ 2 cho tỷ lệ sống đạt 93,33% và thấp nhất ở mật độ 3 đạt<br /> 90%. So sánh tỷ lệ sống của cá khi nuôi ở các mật độ cho thấy không có sự khác biệt về mặt thống<br /> kê ở mức ý nghĩa α = 0,05.<br /> Từ kết quả trên cho thấy, các mật độ nuôi không ảnh hưởng tới tỷ lệ sống của cá, tuy nhiên<br /> có ảnh hưởng tới sinh trưởng của cá. Như vậy, trong quá trình nuôi để đảm bảo hiệu quả kinh tế có<br /> thể nuôi ở mật độ 60 con/m2.<br /> 3.2. Ảnh hưởng của thức ăn đến tỷ lệ sống, sinh trưởng cá Chạch đồng<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 2: Biểu đồ Sinh trưởng tích lũy cá Chạch đồng sử dụng các loại thức ăn khác nhau<br /> <br /> Kết quả hình 2 cho thấy: Khối lượng cá đưa vào thí nghiệm tương đối đồng đều giữa các lô<br /> thí nghiệm (P>0,05). Sinh trưởng tích lũy của cá Chạch đồng tăng dần qua các tháng theo dõi. Các<br /> loại thức ăn khác nhau cho tốc độ sinh trưởng khác nhau.<br /> Ở thời điểm 30 ngày không có sự khác biệt về khối lượng giữa các công thức thức ăn, cá sinh<br /> trưởng chậm. Sở dĩ như vậy là do ở giai đoạn này cá bắt đầu làm quen với môi trường và thức ăn<br /> nên sự khác biệt là không đáng kể.<br /> Ở các thời điểm cân lần sau, tốc độ sinh trưởng của cá Chạch đồng tăng lên đáng kể. Bắt đầu từ<br /> tháng thứ 3 trở đi, ảnh hưởng của thức ăn có sự rõ rệt hơn. Cá sinh trưởng cao nhất khi ăn cám gạo, tiếp<br /> đến là cám ngô và thấp nhất là cám sắn. Khối lượng trung bình khi thu cá ở giai đoạn 180 ngày tuổi cho<br /> thấy có sự sai khác rõ rệt giữa khẩu phần sử dụng các loại thức ăn khác nhau, cá có khối lượng trung<br /> bình khi thu hoạch 11g/con khi ăn cám gạo, 10,82 g/con khi ăn cám ngô và 10,41g/con khi ăn cám sắn.<br /> Sự khác nhau này có ý nghĩa rõ rệt giữa cám gạo, cám ngô với cám sắn với α = 0,05.<br /> Bảng 2. Ảnh hưởng của thức ăn đến sinh trưởng và tỷ lệ sống của cá Chạch đồng<br /> Chỉ tiêu theo dõi Cám gạo Cám ngô Cám sắn<br /> Khối lượng trung bình khi thả (g/con) 1,94a ± 0,06 1,99a ± 0,12 1,96a ± 0,04<br /> Khối lượng trung bình thu (g/con) 11,00a ± 0,73 10,82a ± 0,74 10,41b ± 0,29<br /> Tăng trưởng tuyệt đối (g/con/ngày) 0,050a 0,049 a 0,047b<br /> Tỷ lệ sống (%) 86,67 86,67 86,67<br /> Tăng trưởng tuyệt đối cũng cho kết quả tương tự, cá tăng trưởng tốt nhất khi ăn cám gạo<br /> <br /> KHCN 2 (31) - 2014 69<br /> KHOA HỌC NÔNG LÂM NGHIỆP - ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG<br /> <br /> 0,05 g/con/ngày, tiếp đến cám ngô 0,049 g/con/ngày và thấp nhất khi ăn cám sắn 0,047 g/con/<br /> ngày, sự sai khác có ý nghĩa thống kê α = 0,05.<br /> Tỷ lệ sống giữa các lô đều là 86,67% không có sự khác nhau ở các công thức cám.<br /> Như vậy có thể kết luận cá tăng trọng tốt nhất khi khẩu phần ăn có sử dụng cám gạo, thấp<br /> nhất là cám sắn.<br /> IV. KẾT LUẬN<br /> Sau 180 ngày nuôi, sinh trưởng tích lũy trung bình cá nuôi mật độ 40 con/m2 đạt cao nhất là<br /> 12,09 g/con, thấp nhất là mật độ 80 con/m2 đạt 11,13g/con.<br /> Sinh trưởng tuyệt đối của cá khi nuôi ở mật độ 40 con/m2 đạt 0,058 g/con/ngày, mật độ 60<br /> con/m2 là 0,056 g/con/ngày cao hơn so với sinh trưởng tuyệt đối của cá khi nuôi ở mật độ 80 con/<br /> m2 đạt 0,52 g/con/ngày (α = 0,05).<br /> Các mật độ nuôi không ảnh hưởng tới tỷ lệ sống của cá.<br /> Cá Chạch đồng sinh trưởng cao nhất khi ăn cám gạo, tiếp đến là cám ngô và thấp nhất là cám<br /> sắn. Ở giai đoạn 180 ngày tuổi đạt 11 g/con khi ăn cám gạo, 10,82 g/con khi ăn cám ngô và 10,41<br /> g/con khi ăn cám sắn.<br /> Sinh trưởng tuyệt đối tốt nhất khi ăn cám gạo 0,05g/con/ngày, tiếp đến cám ngô 0,049 g/con/<br /> ngày và thấp nhất khi ăn cám sắn 0,047 g/con/ngày.<br /> Tỷ lệ sống giữa các lô đều là 86,67% không có sự khác nhau ở các công thức cám<br /> Tài liệu tham khảo<br /> 1. Ngô Trọng Lư, 2002. Kỹ thuật nuôi cá quả, cá chình, chạch, cỏ bống bớp, lươn. Nhà xuất bản<br /> Hà Nội.<br /> 2. http://www.baomoi.com/Info/Ep-de-con-ca-chach-bun/139/2053412.epi<br /> Tài liệu nước ngoài<br /> 3. Fengyu L, Bingxian W (1990). Studies on reproduction and growth of loach. Acta<br /> Hydrobiologica Sinica1990 - 01: 60 - 67<br /> 4. Hensley. D.A.. and W.R. Courtenay. Jr. 1980. Misgurnus anguilicaudatus (Cantor) Oriental<br /> Weatherfish. Page 436 In D.S. Lee. C.R. Gilbert. C.H. Hocutt. R.E. Jenkins. D.E. McAllister. And J.R.<br /> Stauffer. Jr. Atlas Of North American Freshwater Fishes. Publication 1980-12 Of The North Carolina<br /> Biological Survey. North Carolina State Museum Of Natural History. 854 Pp.<br /> <br /> SUMMARY<br /> AFFECT OF FEED AND STOCKING DENSITIES TO SURVIVAL RATE AND<br /> GROWTH OF ORIENTAL WEATHERFISH (MISGURNUS ANGUILLICAUDATUS)<br /> Phan Thi Yen<br /> Hung Vuong University<br /> A study on effects of feed and stocking density on growth and survival of Oriental weatherfish<br /> (Misgurnus anguillicaudatus), that included two experiments. In experiment 1, fish were nursed up<br /> to 180 days with three stocking densities (40, 60, 80 fish/m2, which were coded as MĐ1, MĐ2, MĐ3,<br /> respectively). MĐ1 showed the highest final harvest body weight (12.09 g/fish) and survival rate<br /> (97.67%), MĐ3 showed the lowest final harvest body weight (11.13 g/fish) and survival rate (90.00%).<br /> In experiment 2 about food, the results showed that, the harvest body weight was highest (11 g/fish) for<br /> rice bran; the lowest harvest body weight 10.41 g/fish for cassava powder.<br /> Keywords: Oriental weatherfish, stocking densities, growth and survival rate.<br /> <br /> <br /> 70 KHCN 2 (31) - 2014<br />