Áp dụng phương pháp dạy học định hướng hoạt động cho môn thực hành bệnh viện chuyên ngành gây mê hồi sức tại Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: Tran Hanh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

69
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết "Áp dụng phương pháp dạy học định hướng hoạt động cho môn thực hành bệnh viện chuyên ngành gây mê hồi sức tại Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh" nhằm mục đích nâng cao chất lượng dạy học môn thực hành bệnh viện của học sinh gây mê hồi sức để đáp ứng nhu cầu của các bệnh viện.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Áp dụng phương pháp dạy học định hướng hoạt động cho môn thực hành bệnh viện chuyên ngành gây mê hồi sức tại Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 4 * 2013 ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC ĐỊNH HƯỚNG HOẠT ĐỘNG CHO MÔN THỰC HÀNH BỆNH VIỆN CHUYÊN NGÀNH GÂY MÊ HỒI SỨC TẠI ĐẠI HỌC Y DƯỢCTHÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Nguyễn Hưng Hòa*, Nguyễn Văn Chinh* TÓM TẮT Mục đích: Nghiên cứu nhằm mục đích nâng cao chất lượng dạy học môn thực hành bệnh viện của học sinh gây mê hồi sức để đáp ứng nhu cầu của các bệnh viện. Phương pháp: Để thực hiện đề tài này, người nghiên cứu đã sử dụng các phương pháp như sau: Phương pháp nghiên cứu tài liệu, Phương pháp quan sát, Phương pháp chuyên gia, Phương pháp toán thống kê và Phương pháp thực nghiệm có nhóm chứng. Nhóm1: nhóm học sinh được sử dụng phương pháp cũ. Nhóm 2: nhóm học sinh được sử dụng phương pháp dạy học định hướng hoạt động. Kết quả: Nhóm 2 học sinh có điểm trung bình cao hơn so với nhóm 1 với bài kỹ thuật đặt nội khí quán (8,44>7,25) và bài kỹ thuật giúp thở và thế thở (8,38>6,75) (p= 0.05).Kiến thức, kỹ năng và thái độ của học sinh đều được tăng lên. Bên cạnh đó học sinh có khả năng khái quát hóa, khả năng giao tiếp và ý thức của học sinh với môn học được nâng cao Kết luận: Học sinh được thực nghiệm với quá trình dạy học định hướng hoạt động thì học sinh được phát triển toàn diện về kỹ năng, kiến thức và thái độ so với phương pháp cũ. Từ khóa: Học tập định hướng hoạt động, hoạt động, học tập. ABSTRACT APPLYING ACTION LEARNING FOR NURSE ANESTHETIST PRACTICE IN HOSPITAL SUBJECT AT UNIVERSITY OF MEDICINE AND PHARMACY AT HO CHI MINH CITY Nguyen Hung Hoa, Nguyen Van Chinh * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 ‐ Supplement of No 4 ‐ 2013: 81 ‐ 85 Purpose: This study will improve teaching qualification for practice in hospital subject of nurse anesthetist students, which will satisfy hospitals’ needs. Methodology study: In this study, author used the following methods such as documentary method, observed method, specialist method, statistic method and experimental method. Participants were divided into 2 groups. Group 1: students were taught by using method. Group 2: Students were taught by action learning method. Results: In the group 2: Students can get higher average score than group 1, which based on the average score of intubation lesson (8.44>7.25) and controlling ventilation lesson (8.38>6.75) (p= 0.05). Knowledge, skills and attitude were increased. Beside, student can generalize, communicate and have subject’s awareness better. Conclusions: Experimental students can develop skills, knowledge and attitudes better than controlled students. Keywords: Action learning, action, learning. * Bộ môn Gây mê hồi sức‐ Khoa Điều dưỡng ‐ Kỹ thuật y học ‐ Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh Tác giả liên lạc: ThS. Nguyễn Hưng Hòa ĐT: 0919901710 Email: hunghoa86@ump.edu.vn 82 Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 4 * 2013 MỞ ĐẦU Đất nước chúng ta đang ở giai đoạn phát triển mạnh mẽ về sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, sự thách thức của quá trình hội nhập kinh tế toàn cầu đòi hỏi phải có nguồn nhân lực, người lao động có đủ phẩm chất và năng lực đáp ứng yêu cầu của xã hội trong giai đoạn mới. Người lao động phải có khả năng thích ứng, thu nhận và vận dụng linh hoạt, sáng tạo trí thức của nhân loại vào hoàn cảnh thực tại để giải quyết được những tình huống thực tế một cách hiệu quả nhất tạo ra những sản phẩm đáp ứng nhu cầu xã hội. Để có nguồn lực trên, Nhà nước đã đặt ra yêu cầu là phải đổi mới giáo dục, trong đó là đổi mới mục tiêu giáo dục, nội dung giáo dục, phương pháp dạy và học. Những điều này đã được cụ thể hóa trong những văn bản như: Định hướng đổi mới phương pháp dạy và học đã được xác định trong nghị quyết Trung ương 4 khóa VII (1‐1993), nghị quyết Trung ương 2 khóa VIII(12‐1996) và được thể chế hóa trong luật giáo dục sửa đổi ban hành ngày 27/6/2005, điều 2.4 đã ghi: “Phương pháp giáo dục phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của người học, bồi dưỡng năng lực tự học, khả năng thực hành, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên”. Với quan điểm học tập suốt đời thì học tập không chỉ đòi hỏi những kiến thức kỹ năng từ sách vở hay lắng nghe mà học là làm gì đó để tạo được sự khác biệt, tạo một sự thay đổi, ứng dụng và dùng những kỹ năng hay kiến thức mới hay suy nghĩ khác tạo nên giá trị mới và niềm tin mới cho cuộc sống. Và chỉ khi chúng ta có thể chuyển tải kiến thức của chúng ta, kỹ năng thái độ hay niềm tin vào những điều gì thực tiễn và điều này cung cấp minh chứng rằng chúng ta có thể ứng dụng chuyển tải điều chúng ta học vào cuộc sống thực sự, đó chính là nguồn lực quý giá mà đất nước chúng ta đang cần. Với ước muốn xây dựng thành công và nhân bản những nguồn lực quý giá đó, biết bao thế hệ đã và đang mỗi ngày nỗ lực tìm kiếm giải pháp Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học Nghiên cứu Y học để thay đổi, để hoàn thiện hơn, xây dựng nên một giá trị thật sự hoàn hảo góp phần làm cho con người ngày càng lớn hơn với thiên nhiên và sống hạnh phúc và bình yên hơn với cuộc sống hiện tại dẫu rằng họ là ai, họ ở bất cứ nơi đâu. Hòa với khí thế đổi mới đó, dạy học định hướng hoạt động cũng đã góp phần không nhỏ vào quá trình hoàn thiện sản phẩm của giáo dục, một trong những định hướng mục tiêu mà mọi người đang mong đợi: học suốt đời, học để có trách nhiệm với cộng đồng, với bản thân và với chính công việc để biết chia xẽ biết yêu thương và biết cùng nhau phát triển để hướng đến một thế giới tốt đẹp hòa bình và hạnh phúc…. đó có phải chính là sản phẩm mà thế giới nói chung và người Việt Nam nói riêng mong đợi. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Phương pháp nghiên cứu tài liệu Nghiên cứu và phân tích các tài liệu có liên quan để đưa ra cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của dạy học định hướng hoạt động. Phương pháp quan sát, điều tra, bút vấn Dùng để khảo sát, đánh giá học sinh trước và sau khi thực nghiệm. Thống kê số liệu từ thực trạng, kết quả của môn học THBV chuyên ngành GMHS cho học sinh GMHS qua các khóa học. Phương pháp chuyên gia, phỏng vấn Dùng để bổ sung kết quả thực trạng của một số phương pháp giảng dạy môn THBV cho học sinh GMHS tại Đại học Y Dược. Phương pháp toán thống kê, phân tích, tổng hợp Sử dụng phương pháp thống kê mô tả, thống kê phân tích và thông kê kiểm định để trình bày kết quả thực nghiệm sư phạm kiểm định giả thuyết thống kê về sự khác biệt trong kết quả học tập của hai nhóm đối chứng và nhóm thực nghiệm. Phương pháp thực nghiệm 83 Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 4 * 2013 Thông qua quá trình học tập định hướng hoạt động được mô tả, tác giả tiến hành như sau 25/06/2012 – 06/07/2012. 5 nhóm này đều được chia thành 2 nhóm (thực nghiệm và đối chứng) theo phương pháp lựa chọn ngẫu nhiên. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Về điểm số Điểm trung bình của nhóm thực nghiệm là 8.44 với kỹ thuật đặt nội khí quản và 8.38 với kỹ thuật thế thở và giúp thở. Hình 1: Quá trình dạy học định hướng hoạt động. HS vẫn được đi thực hành theo chương trình học, nhưng sau mỗi thứ 6 của mỗi tuần HS sẽ được tập trung về bộ môn, những vấn đề trong một tuần học tập sẽ được HS phản ảnh lại với bạn bè trong nhóm và nhận được những phản hồi của bạn bè theo thứ tự các bước. Học sinh thực hiện được bước 2 và 3 của quá trình học tập định hướng hoạt động. Và kết quả là HS sẽ thu được những vấn đề mới hoặc sẽ nhận được những lời giải đáp cho những vấn đề mà HS gặp phải sau đó HS sẽ quay trở lại bệnh viện vào tuần kế tiếp và tiến hành thực hành để kiểm chứng những điều đã thảo luận với bạn bè và cũng tìm ra những vấn dề cho tuần kế tiếp. Do thời gian có hạn nên người nghiên cứu chỉ tiến hành thực nghiệm Trên 2 bài trong chương trình THBV 2 Kỹ thuật thế thở giúp thở. Kỹ thuật đặt nội khí quản. Thời gian và địa điểm thực nghiệm Thời gian 2 tuần (25/06/2012 – 06/07/2012). Địa điểm: Bệnh viện Ung Bướu, bệnh viện Hùng Vương, bệnh viện Nhi Đồng 2 và bệnh viện Chợ Rẫy và bộ môn Gây mê hồi sức. Cách tiến hành thực nghiệm Được tiến hành trên 4 nhóm đi học môn thực hành bệnh viện tại bệnh viện Ung Bướu, bệnh viện Hùng Vương, bệnh viện Nhi Đồng 2 và bệnh viện Chợ Rẫy trong khoảng thời gian 84 Điểm trung bình của nhóm đối chứng là 7.25 với kỹ thuật đặt nội khí quản và 6.75 với kỹ thuật thế thở và giúp thở. Điều này cho thấy rằng kết quả chung của nhóm thực nghiệm tốt hơn nhóm đối chứng, giúp cho học sinh (HS) có được điểm số cao hơn do HS được phát triển nhuần nhuyễn kỹ năng đặt nội khí quản và kỹ thuật thế thở giúp thở hơn và làm một cách thuần thục hơn với phương pháp (PP) cũ.Và sự khác biệt này được kiểm chứng và có ý nghĩa thống kê. Về phương pháp phát triển các kỹ năng Nghiên cứu chỉ ra rằng, HS có được điểm về thao tác được cải thiện, nhưng phương pháp dạy học định hướng hoạt động (PP HTĐHHĐ) không chỉ có phát triển về kỹ năng của HS mà còn Phát triển về kiến thức của HS đã học: Kiến thức đã học ở trên trường chỉ là kiến thức chung tổng quát. Thậm chí khi thực tập trên mô hình chỉ là những mô hình mang tính chất mô phỏng nên nó sẽ không có được tính chính xác và có nhiều vấn đề như trên thực tế. Điều này cho thấy rằng chính quá trình thực hành như thế này đã làm cho HS phát triển những kiến thức thêm bên cạnh kiến thức đã học. Phát triển về ý thức của HS: Khi phát triển về kiến thức đã học thì HS cũng đã thực tập hiểu rõ hơn về những điểm trọng điểm những vấn đề không mang tính chất thực tế khi áp dụng vào trong thực tế. Phát triển về khả năng giao tiếp: Để HS học được PP này, người HS phải tiến hành giao tiếp nhiều với bạn bè, thầy cô… chính điều này đã làm HS phát triển được kỹ năng này và biết cách đặt ra những câu hỏi để có nhiều thông tin nhất. Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 4 * 2013 Phát triển về khả năng khái quát hóa và kiểm chứng: Những điều mà mình có được thông qua kinh nghiệm của bản thân hoặc những kinh nghiệm của bạn bè mà chính bản thân chưa kiểm chứng: khi HS học tập lý thuyết trên lớp thì những bài giảng chỉ giúp cho HS có được những kiến thức cơ bản nhưng khi vào thực tế thì những kiến thức lại được đặt trong những mối quan hệ khác nhau như mỗi bệnh viện (BV) sẽ áp dụng khác nhau nên HS khi học với PP HTĐHHĐ thì sẽ hiểu hơn và biến đổi những cái khác biệt đó thành những kiến thức riêng của bản thân mình và những kiến thức đó được kiểm chứng qua những lần thực tập sau. Điều này trang bị cho HS có một hành trang vững chắc trước khi đi làm thật sự. Như vậy, thông qua thực nghiệm thì HS ở nhóm dùng PP HTĐHHĐ có được điểm số trung bình cao hơn nhóm đối chứng. Điều này cho thấy rằng về mặt kỹ năng thực hành của HS đối với nhón thực nghiệm được nâng cao rõ rệt. Còn về kiến thức thì HS cũng đạt được những kiến thức riêng cho bản thân qua thực hành và qua trao đổi với bạn bè về những điều mà HS đã làm. Và cuối cùng là về thái độ của HS, HS có thái độ tích cực hơn, chủ động hơn trong việc tiếp nhận kiến thức và biết kết hợp giữa lý thuyết (LT) và thực hành (TH) để đưa ra những kiến thức riêng cho bản thân mình để tự mình giải quyết được những vấn đề trong công việc tương lai. BÀN LUẬN Người nghiên cứu đã làm sáng tỏ ra những cơ sở lý luận của DHĐHHĐ là PP DH nhằm nâng cao được kiến thức người học nhờ vào thực hành (5,1,2). Trong PP này, kiến thức có được tùy theo mỗi cá nhân (4) điều này nhằm giúp cho mỗi cá nhân bổ sung được những lỗ hổng kiến thức khi học lý thuyết đơn thuần, đây nền tảng cho việc áp dụng dạy học cho môn thực hành bệnh viện chuyên ngành gây mê hồi sức tại Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh. Để áp dụng PP DHĐHHĐ cho môn thực hành bệnh viện (THBV) chuyên ngành gây mê Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học Nghiên cứu Y học hồi sức (GMHS) người nghiên cứu đã dựa vào khung chương trình, chương trình chi tiết của THBV và bảng chi tiết những kỹ năng và chỉ tiêu mà HS phải đạt được trong mỗi vòng BV của trung học GMHS đang đào tạo tại ĐH Y Dược thành phố Hồ Chí Minh. Từ đó, người nghiên cứu áp dụng PP DHĐHHĐ vào 2 bài trong 1 vòng của THBV. Trong phần thực nghiệm, người nghiên cứu đã tiến hành thực nghiệm đề tài và phân tích kết quả sau khi thực nghiệm 2 bài trong một vòng THBV để cho thấy được kết quả của dạy học bằng PP mới sẽ vượt trội so với dạy học bằng PP cũ. PP DHĐHHĐ hơn hẳn PP DH thực hành thông thường vì nó sẽ giúp phát triển, thay đổi quan điểm của người học khi ứng dụng những kiến thức, những kinh nghiệm cũ vào giải quyết vấn đề hiện tại (3). KIẾN NGHỊ Đối với nhà trường Nhà trường nên phát động phong trào đổi mới phương pháp dạy học. Tổ chức nhiều buổi hội thảo chuyên đề, báo cáo chuyên đề về phương pháp dạy học định hướng hoạt động. Tiến hành liên kết chặt chẽ hơn đối với bệnh viện để bệnh viện tạo điều kiện cho học sinh được thực tập riêng lẽ. Có sự phối hợp giữa bệnh viên và nhà trường trong quá trình dạy lý thuyết với những kỹ thuật đang được tiến hành tại bệnh viện để học sinh hiểu rõ và sâu hơn những kỹ thuật đang tiến hành tại bệnh viện. Nhân rộng đề tài này cho toàn trường để giáo viên tiến hành học tập và rút kinh nghiệm. Đối với giáo viên Phải luôn học tập chuyên môn, trao dồi kỹ năng nghề nghiệp. Giáo viên phải gắn bó với bệnh viện để hiểu hơn về kỹ thuật đang tiến hành ở bệnh viện để hỗ trợ cho học sinh khi cần thiết. 85 Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 4 * 2013 Phải luôn tìm tòi học hỏi và luôn cập nhật những kiến thức, kỹ năng sư phạm để đáp ứng yêu cầu dạy học định hướng hoạt động (action learning). vấn đề này và muốn dùng phương pháp định hướng hoạt động (action learning) để nâng cao chất lượng dạy học cho HS đang học tại Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh. Phải luôn tìm tòi nghiên cứu và cập nhật kiến thức để làm nền tảng trong quá trình dạy học cho học sinh theo phương pháp học tập định hướng hoạt động. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. 2. KẾT LUẬN Ở nước ta phương pháp dạy học định hướng hoạt động (action learning) đang là phương pháp mới đang từ từ du nhập vào Việt Nam, cho nên việc hiểu rõ được những vấn đề cốt lõi của PP này đang được các đề tài gần đây rất đẩy mạnh nghiên cứu cơ sở lý luận và xây dựng mô hình cho phương pháp này hay áp dụng những mô hình của phương pháp này để nâng cao hiệu quả giảng dạy cho HS. Bản thân người nghiên cứu cũng đã ấp ủ 3. 4. 5. Marquardt MJ (2004). Optimizing the Power of Action learning, 1st edition, pp 1‐27. Davies‐Black Publishing. Mountain View, California. Miller P (2003). ʹWorkplace learning by action learning: a practical example’. Journal of Workplace Learning, vol. 15 no.1:14‐23. Murray J. (1996. The practice of action learning: A project of Autralian National Training Authority. 1st edition, Autralian National Training Authority. Savin‐Baden M and Major CH (2004). Foundations of problem – based learning, 1st edition, Open University Press, UK. Weinstein K (1999). The Action learning: A Practical guide, 2nd edition, pp 27‐54. at University Press, Cambridge. Ngày nhận bài Ngày phản biện nhận xét bài báo Ngày bài báo được đăng: 02/08/2013. 04/09/2013. 18/10/2013 86 Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học