Bài giảng Chẩn đoán hình ảnh vỡ lách - BS. Nguyễn Quý Khoáng

Chia sẻ: Hieu Minh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:63

Thêm vào BST

Báo xấu

70
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng trình bày đại cương, giải phẫu hình ảnh vỡ lách, lâm sàng vỡ lách, vai trò của chẩn đoán hình ảnh, phân độ vỡ lách, dấu máu đang chảy trong CT vỡ lách, X quang can thiệp động mạch lách, chẩn đoán phân biệt. Mời các bạn cùng tham khảo bài giảng để nắm chi tiết nội dung.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Chẩn đoán hình ảnh vỡ lách - BS. Nguyễn Quý Khoáng

"People only see what they are prepared to see." Ralph Waldo Emerson CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH VỠ LÁCH BS. NGUYỄN QUÝ KHOÁNG BS. NGUYỄN QUANG TRỌNG 20 September 2014 1
DÀN BÀI I/ ĐẠI CƯƠNG II/ GIẢI PHẪU III/ LÂM SÀNG IV/ VAI TRÒ CỦA CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH V/ PHÂN ĐỘ VỠ LÁCH VI/ DẤU MÁU ĐANG CHẢY TRONG CT VỠ LÁCH VII/ X QUANG CAN THIỆP ĐỘNG MẠCH LÁCH VIII/ CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT IX/ KẾT LUẬN 9/20/2014 2
ĐẠI CƯƠNG CHẤN THƯƠNG BỤNG KÍN Khoảng 10% tử vong do chấn thương là những trường hợp chấn thương bụng kín. Hai cơ chế gây tổn thương là lực nén (compression) và giảm tốc (deceleration). Lực nén tác động lên các tạng đặc gây tụ máu dưới bao, rách gan, rách lách, rách thận, rách tuỵ. Lực nén làm gia tăng áp suất trong lòng các tạng rỗng gây thủng ruột, vỡ bàng quang. Giảm tốc gây nên lực xé, làm vỡ các mạch máu trong ổ bụng. 20 September 2014 3
20 September 2014 4
ĐẠI CƯƠNG CHẤN THƯƠNG LÁCH Lách là tạng thường bị tổn thương nhất, chiếm 60% trường hợp chấn thương bụng. Việc chẩn đoán sớm và xử trí khẩn là mục tiêu hàng đầu vì ảnh hưởng đến tính mạng bệnh nhân. Cách xử trí trước đây là cắt lách nhưng khuynh hướng hiện nay là điều trị bảo tồn, bất đắc dĩ mới phẫu thuật. Ngoài ra,có thể làm X Quang can thiệp để làm tắc mạch máu hầu phòng ngừa lách tự vỡ khi bị sung to vì bệnh lý nhiễm trùng hoặc bệnh lý huyết học. 20 September 2014 5
GIẢI PHẪU -Lách nằm ở trong ổ bụng ¼ trên trái,phía sau-bên,dưới vòm hoành trái và ngoài bờ cong lớn. -Lách là một tạng bạch huyết chính vì chiếm 25% khối lượng tế bào bạch huyết của cơ thể. Nhiệm vụ của lách là bảo vệ cơ thể. -Lách hình nửa nón cụt, lõm mặt trong, lồi mặt ngoài.Chủ mô lách có độ hồi âm nằm giữa gan và vỏ thận. - Kích thước lách: - Người lớn: L ≤ 12cm; W ≤ 5cm; T ≤ 7cm Đánh giá lách to: tăng ít nhất 2 kích thước -Trọng lượng lách: -Lách lúc sinh # 15g Lách người trưởng thành # 150g ( 100- 265)
ĐgM lách có một số nhánh cung cấp máu cho phần thân và đuôi tuỵ. Nhánh lớn đầu tiên là ĐgM tuỵ lưng (dorsal pancreatic artery), nhánh lớn thứ hai là ĐgM tuỵ lớn (greater pancreatic artery = arteria pancreatica magna). Hai ĐgM này xuất phát từ đoạn giữa của ĐM lách. 20 September 2014 7
GIẢI PHẪU 9/20/2014 8
LÂM SÀNG Bệnh nhân có bệnh sử chấn thương, chủ yếu ở vùng hạ sườn trái, có thể là chấn thương bụng kín hoặc bụng hở. Bệnh nhân đau bụng trên trái, đau ngực trái hoặc vai trái (dấu Kehr).Triệu chứng này tăng khi bệnh nhân hít vào sâu. Có thể đau toàn ổ bụng kèm theo đề kháng thành bụng do xuất huyết nội. 20 September 2014 9
CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH *X QUANG QUY ƯỚC: Không chuyên biệt vì chỉ cho thấy các dấu gián tiếp như:gãy xương sườn, bóng hơi dạ dày bị đẩy vào trong. *SIÊU ÂM: giúp thấy trực tiếp lách kèm theo các dấu hiệu như dịch tự do trong ổ bụng, máu tụ dưới bao lách, vết nứt ở lách hoặc máu tụ trong chủ mô lách. Siêu âm chẩn đoán có chích chất cản âm giúp thấy rõ tổn thương hơn. *CẮT LỚP ĐIỆN TOÁN: CT là kỹ thuật tối ưu vì chụp mau lẹ, không xâm lấn, giúp phát hiện các dấu hiệu vỡ lách như: xuất huyết nội,máu tụ dưới bao lách, rách lách, bầm dập hoặc vỡ lách, nơi đang chảy máu… Ngoài ra, CT giúp xác định hoặc loại trừ các tổn thương ở các tạng khác trong ổ bụng. 20 September 2014 10
Có 5 độ vỡ lách(theo AAST) Grade Injury Criteria - Độ I: Vết nứt ở bao lách (sâu10cm) , tụ máu dưới bao và trong trabecular vessels chủ mô (> 10 cm đường kính)và có IV Laceration Laceration involving segmental or hilar vessels producing major tổn thương ĐgM phân thùy và ĐgM devascularization of >25% of the spleen rốn lách. V Laceration Completely shattered - Độ V: Vỡ lách từ rốn lách và mất spleen Vascular Hilar vascular injury that mạch. devascularizes the spleen
Có 5 độ vỡ lách: - Độ I: Vết nứt ở bao lách (sâu5 cm đường kính)và có tổn thương ĐgM phân thùy. - Độ IV: III:Vết nứt lách (sâu >10cm) , tụ máu dưới bao và trong chủ mô (> 10 cm đường kính)và có tổn thương ĐgM phân thùy và ĐgM rốn lách. - Độ V: Vỡ lách từ rốn lách và mất mạch.
A way to remember this system is: Grade 1 is less than 1 cm. Grade 2 is about 2 cm (1-3 cm). Grade 3 is more than 3 cm. Grade 4 is more than 10 cm. Grade 5 is total devascularization or maceration. 20 September 2014 13
X QUANG QUY ƯỚC 20 September 2014 14
SIÊU ÂM CHẨN ĐOÁN W T L L
CÁC DẤU SIÊU ÂM CỦA CHẤN THƯƠNG LÁCH: Hình ảnh siêu âm thay đổi theo thời gian từ lúc chấn thương đến thời điểm siêu âm: 1-Đô hồi âm của đường rách: echo trống-> echo kém-> có echo echo dày. 2-Khối máu tụ dưới bao: tách bao lách ra khỏi nhu mô & dồn đẩy nhu mô về phía rốn lách làm giảm hay mất độ lồi giải phẫu bề mặt lách:Hồi âm mỏng hoặc hỗn hợp. 3-Dập nhu mô lách: Máu tụ có hồi âm từ: Echo dày có echo echo kém
ĐƯỜNG SẸO SAU VỠ LÁCH
Figure 10. Rupture of the spleen with massive subcapsular hematoma after a motor vehicle collision (courtesy of J. H. Simanowski, MD, Hannover Medical School, Hannover, Germany).
Figure 11. Acute hematoma of the spleen imaged as a hypoechoic parenchymal structure. TỤ MÁU DƯỚI MÀNG BAO
20 September 2014 20