Chương này tập trung nghiên cứu 3 nội dung cơ bản, đó là: Chiến lược và Chiến lược phát triển KT-XH, 4 mô hình chiến lược phát triển của UNIDO; chiến lược phát triển KT-XH và chiến lược phát triển ngoại thương của Việt Nam; những quan điểm cơ bản chỉ đạo hoạt động ngoại thương nước ta hiện nay.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Chính sách thương mại quốc tế - Chương 7: Chiến lược phát triển ngoại thương
- CHƯƠNG 7
CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN NGOẠI THƯƠNG
Nghiên cứu 3 nội dung cơ bản:
1.Chiến lược và Chiến lược phát triển KT-XH? Và 4
mô hình Chiến lược phát triển của UNIDO.
2.Chiến lược phát triển KT-XH và Chiến lược phát
triển Ngoại thương của Việt Nam.
3.Những quan điểm cơ bản chỉ đạo hoạt động
ngoại thương nước ta hiện nay.
1
- I. CÁC MÔ HÌNH CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN
1. Tìm hiểu về khái niệm chiến lược:
a. Khái niệm:
•Chiến lược (Strategy) được hiểu là đường hướng và
cách giải quyết nhiệm vụ đặt ra mang tính toàn cục,
tổng thể và trong thời gian dài;
•Chiến thuật (Tatic) hướng và cách giải quyết nhiệm
vụ mang tính từng mặt, từng thời điểm, từng khu vực
nhằm thực hiện chiến lược.
•Tầm nhìn (Vision) hướng phát triển tiếp theo xa hơn
so với chiến lược.
2
- b. Phân loại:
•Tuỳ theo Quy mô khác nhau:
•Quốc gia: có chiến lược phát triển KT-XH nói chung,
chiến lược phát triển một lĩnh vực, ngành kinh tế:
GTVT, CN, XD, v.v….
•Doanh nghiệp: chiến lược marketing, chiến lược về
nhân sự, tài chính, thông tin…, chiến lược phát triển
SX-kinh doanh.
•Cá nhân: cũng có thể có chiến lược của mình. Ví dụ:
các CEO,TGĐ của các TNCs.
3
- c. Sự cần thiết của chiến lược đối với sự
phát triển của một hệ thống kinh tế:
•Tạo được tính thống nhất về mục tiêu;
•Khả năng dự báo những kịch bản, tình huống trong
tương lai;
•Cơ sở để xây dựng kế hoạch, sách lược cụ thể;
•Cơ sở để giảm thiểu rủi ro và sai lầm.
•Cơ sở để tìm ra được cách hành động tối ưu,
4
- d. Khái niệm Chiến lược phát triển KT-XH:
Chiến lược phát triển KT-XH được hiểu như là:
•bản luận cứ có cơ sở khoa học
•xác định mục tiêu và đường hướng phát triển
cơ bản của đất nước trong khoảng thời gian 10
năm hoặc dài hơn,
•là căn cứ để hoạch định các chính sách và kế
hoạch phát triển.
5
- Các yếu tố ảnh hưởng đến tính đa dạng và sự khác
nhau của các mô hình chiến lược phát triển KT-XH:
•Chế độ chính trị-XH và con đường phát triển được
lựa chọn ảnh hưởng đến nội dung của chiến lược.
•Hoàn cảnh lịch sử và trình độ phát triển ở từng
giai đoạn của đất nước, gắn với các yêu cầu thực
hiện các nhiệm vụ đặt ra trong giai đoạn đó.
•Những mục tiêu chính cần đạt tới của chiến lược.
6
- • 2. Các mô hình chiến lược phát triển:
• Tổng kết kinh nghiệm của nhiều nước trong quá trình
CNH, UNIDO đã đưa ra 4 mô hình chiến lược sau:
• Chiến lược tăng trưởng nhanh;
• Chiến lược phát triển dựa trên cơ sở nguồn lực
trong nước;
• Chiến lược phát triển nhằm vào các nhu cầu cơ bản;
• Chiến lược tập trung vào tạo việc làm (toàn dụng lao
động);
7
- 2.1. TĂNG TRƯỞNG NHANH
Tập trung vào:
•Phân bổ các nguồn đầu tư, nhân lực các ngành CN,
lĩnh vực KT, dự án có mức hoàn vốn cao nhất.
•Hướng mạnh vào XK là chủ yếu.
•Các nước điển hình: Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc,
Singapore.
Yêu cầu thực hiện:
•Phải thu hút được ĐTNN+công nghệ, NK nhiều
•Chủ động tạo ra cả thị trường trong và ngoài nước
•Nhận được bí quyết công nghệ
•Nhanh chóng XD kết cấu hạ tầng hiện đại
Nhược điểm: phát triển chênh lệch giữa các vùng/thu
nhập giữa các ngành, bộ phận dân cư 8
- 2.2. dùa trªn nguån lùc trong níc
Dùa vµo :
• ThÕ m¹nh vÒ TNTN: Kho¸ng s¶n, n«ng nghiÖp,
thñy h¶i s¶n, l©m s¶n.
• Cò ng h ưíng m¹nh vµo XK.
• C¸c níc ®iÓn h×nh: Trung CËn §«ng .
Yªu c Çu thùc hiÖn:
- Vèn ®Çu tư lín, quy m« SX lín, thêi gian dµi
- Thu hót §TNN vÒ c«ng nghÖ khai th¸c, chÕ biÕn
- L§ ph¶i cã tr×nh ®é lµnh nghÒ kh¸ cao
Nhîc ®iÓm:
®iÓm:
- Qu¸ phô thuéc vµo nguån TNTN
- CN võa vµ nhá Ýt ®ưîc chó träng, nguån nh©n lùc
ph¸t triÓn chËm.
9
- 2.3. nh»m vµo nhu cÇu c¬ b¶n
TËp trung vµo :
• SX vµ cung øng cho thÞ trưêng trong nưíc.
• C¬b¶n lµ ChiÕn lưîc SX thay thÕ NK.
• C¸c nưíc ®iÓn h×nh: Ên §é , Malays ia, Indo ne s ia…
§Æc ®iÓm:
- Chó träng tíi CN dùa trªn nÒn t¶ng n«ng nghiÖp (nhu
cÇu vÒ lư¬ng thùc, thực phẩm, may mÆc, hµng tiªu
dïng, VLXD, ph©n bãn, hãa chÊt…)
- NN ph¶i hç trî SX trong nưíc
- CN võa vµ nhá ®ãng vai trß quan träng
Nhîc ®iÓm:
®iÓm:
- HiÖu qu¶ kh«ng cao, c¹nh tranh kÐm
- Nhu cÇu NK nhiÒu (MMTB, NNVL…)
- ThÞ trưêng néi ®Þa nhá bÐ kh«ng kÝch thÝch SX10
- 2.4. toµn dông lao ®éng
TËp trung vµo :
• Ph¸t triÓn SX sö dông nhiÒu lao ®éng.
• C¸c nưíc ®iÓn h×nh: Ên §é , Malays ia, Indo ne s ia,
Trung Què c … (tríc 70s )
§Æc ®iÓm:
- CN võa vµ nhá ®ãng vai trß quan träng
- Kh«ng chó träng tíi Hîp t¸c QT
- CN l¾p r¸p, may mÆc… ph¸t triÓn
H¹n c hÕ:
hÕ:
- C«ng nghÖ thÊp, SX kÐm hiÖu qu¶,
- ChØ c¹nh tranh ë nhãm hµng cã hµm lưîng L§ cao
- Kh¶ n¨ng hîp t¸c quèc tÕ thÊp
11
- NhËn xÐt:
- Mét quèc gia kh«ng thÓ theo chØ ®uæi duy nhÊt mét
m« h×nh chiÕn lưîc riªng biÖt nµo trong suèt qu¸
tr×nh ph¸t triÓn.
- Môc tiªu cña ViÖt Nam: “®Õn 2010 ®ñ nÒn t¶ng ®Ó
p h¸t triÓn thµnh m é t nưíc CN v µ ®Õn n¨m 2020
th× c ¬ b ¶n trë thµnh m é t nưíc CN”
Phải ¸p dông c hiÕn lîc hç n hîp, kÕt hîp c¸c m« h×nh
trªn ®Ó ®¹t tíi sù ph¸t triÓn ®¸p øng 3 yªu cÇu:
Ph¸t triÓn nhanh
HiÖu q u¶
BÒn v ÷ng
12
- II. ChiÕn lƯîc ph¸t triÓn KTXh vµ c hiÕn lƯîc ph¸t
triÓn ng o ¹i th Ư¬ng ViÖt Nam thê i kú 20012010 vµ
tÇm nh×n 2020
1. ChiÕn lưîc ph¸t triÓn KTXH ViÖt Nam:
ChiÕn lưîc p h¸t triÓn KTXH thê i kú 19912000:
“CL æ n ®Þnh v µ p h¸t triÓn KTXH ®Õn n¨m 2000”
6 c¬quan tham gia x©y dùng CL:
- UBKHNN nay lµ Bé KH&§T; Ban Kinh tÕ T¦ §¶ng; Trung t©m
KHXH&NV quèc gia; Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia; Trêng §H
KTQD Hµ Néi; Trêng §H KTQD TP. Hå ChÝ Minh
ChiÕn lưîc p h¸t triÓn KTXH thê i kú 20012010:
“CL ®Èy m ¹nh CNH, H§H the o ®Þnh híng XHCN,
x©y d ùng nÒn t¶ng ®Ó ®Õn n¨m 2020 níc ta c ¬
b ¶n trë thµnh m é t níc CN”.
§îc chÝnh thøc th«ng qua t¹i §H §¶ng IX (4/2001)
13
- §Æc ®iÓm c ña ChiÕn lưîc 20012010:
• Ph¸t triÓn nhanh, g ¾n v íi æ n ®Þnh XH, ®¶m
b¶o b¶o vÖ m«i trêng tù nhiªn vµ sinh th¸i (t¨ng
trë ng nhanh, hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng)
• §Èy m¹nh SX tho¶ m·n nhu cÇu trong níc, kh«ng
S X s ¶n p hÈm TD tro ng nưíc v íi b Êt c ø g i¸
nµo ; SX víi gi¸ rÎ, ®ång thêi ph¶i cã kh¶ n¨ng c¹nh
tranh víi hµng NK.
• TËn d ô ng triÖt ®Ó ng uån lùc tro ng nưíc , song
®ång thêi sö dông tèi ®a nguån lùc bªn ngoµi vÒ
vèn vµ c«ng nghÖ.
14
- 2. ChiÕn lưîc ph¸t triÓn ng o ¹i thư¬ng :
a. C¸c lo ¹i h×nh c hiÕn lưîc ph¸t triÓn ng o ¹i th ư¬ng :
Tæng kÕt thùc tiÔn 3 lo¹i h×nh chiÕn lưîc ph¸t triÓn
ngo¹i thư¬ng c¬b¶n sau:
• ChiÕn lưîc XK s ¶n phÈm th«;
• ChiÕn lưîc S X thay thÕ hµng NK;
• ChiÕn lưîc S X híng vÒ XK.
15
- ChiÕn lîc XK s ¶n phÈm th«
Dùa c hñ y Õu v µo LTS S tro ng XK c ¸c s ¶n p hÈm
c ¬ b ¶n (p rim ary p ro d uc ts ): n«ng l©m thñy s ¶n,
kho ¸ng s ¶n, d Çu th«, khÝ ®è t, v µ c ¸c ng uy ª n liÖu
th« kh¸c )
tư¬ng tù M« h×nh ph¸t triÓn Dùa trª n c ¬ s ë ng uån
lùc tro ng nưíc cña UNIDO.
Thưêng ®ưîc thùc hiÖn trong ®iÒu kiÖn tr×nh ®é
SX cßn thÊp, ®Æc biÖt lµ tr×nh ®é cña ngµnh CN
vµ kh¶ n¨ng tÝch luü vèn cña nÒn KT cßn bÞ h¹n
chÕ.
16
- XK s ¶n phÈm c ¬ b¶n c ña mé t s è níc Ch©u ¸:
Níc 5060s Cuè i 70s Hµng ho ¸
Ind o ne s ia 100% 97% DÇu lö a, c ao s u, c µ phª, thiÕc , g ç
My anm ar 99% 97% Gç vµ s ¶n phÈm g ç , ®¸ quý
Thailand 98% 74% G¹o , c ao s u, ng «, thiÕc , s ¾n
Philip p ine s 96% 65% CïidÇu dõ a, ®ưê ng , §ång , g ç
dÇu
Hµn Què c 86% 11%
S ing ap o re 74% 49% Dầu lửa, c ao s u th«
Ên §é 55% 39% DÇu lö a, c ao s u
Nguån: S ¸ch “Lùa chän s ¶n phÈm vµ thÞ trưê ng trong ngo¹i th ư¬ng thê i kú
CNH cña c¸c nÒn KT §«ng ¸”, NXB CTQG, 2000 17
- ¦u ®iÓm:
- T¹o ®iÒu kiÖn khai th¸c lîi thÕ vÒ TNTN, khÝ hËu
thuËn lîi.
- XuÊt hiÖn nhu c Çu thu hó t v è n §TNN
- Kinh tÕ p h¸t triÓn the o c hiÒu ré ng
- Gi¶i quyÕt v iÖc lµm , t¨ng ®éi ngò c «ng nh©n lµnh
ng hÒ
- T¹o sù thay ®æ i C¬ c Êu kinh tÕ, t¹o v è n b an ®Çu
cho CNH.
18
- Nhîc ®iÓm:
Cung s ¶n p hÈm c ¬ b ¶n kh«ng æ n ®Þnh: phô thuéc
vµo ®iÒu kiÖn ph©n bæ ®Þa lý tù nhiªn, khÝ hËu….
Gi¸ b¸n c ña s ¶n phÈm c ¬ b¶n c ã xu hưíng g i¶m:
+ Eng e l’s Law (TK19): trong dµi h¹n, khi thu nhËp
b×nh qu©n ®Çu ngưêi t¨ng, nhu cÇu sÏ chuyÓn sang
c¸c hµng hãa cao cÊp, xa xØ hoÆc c¸c hµng hãa mµ
®é co gi·n ®èi víi thu nhËp cña cÇu >1;
+ TiÕn bé KHCN lµm xuÊt hiÖn nhiÒu s¶n phÈm/vËt
liÖu nh©n t¹o thay thÕ s¶n phÈm tù nhiªn.
2 ng uy ª n nh©n khiÕn t¨ng g i¸ s ¶n p hÈm c ¬ b ¶n
+ TNTN lµ cã h¹n: ®Êt ®ai, nguån nưíc, tr÷ lưîng kho¸ng s ¶n, c¸c nguån
TNTN kh«ng t¸i t¹o
+ Mø c ®é t¨ng n¨ng s uÊt chËm cña ngµnh S X s ¶n phÈm c¬ b¶n cung
- Nhîc ®iÓm: (tiÕp)
C¬ c hÕ “g i¸ c ¸nh kÐo ”: gi÷a s¶n phÈm chÕ t¹o vµ
s¶n phÈm c¬b¶n/th« t×nh tr¹ng th©m hô t c ¸n
c ©n TM, c¸n c©n TTQT vay nî phô thuéc bÊt
æn vÒ KT-CT-XH….
H¹n c hÕ v Ò tr÷ lưîng v µ tiÒm n¨ng tµi ng uy ªn TN:
Kh«ng p h¶i nưíc nµo c ò ng c ã ng uån TNTN ®ñ lín
®Ó ph¸t triÓn dùa h¼n vµo thÕ m¹nh ®ã.
Ng uån nh©n lùc p h¸t triÓn c hËm
C¸c ng µnh CN nÒn t¶ng (CN nÆng , c hÕ t¹o ) Ýt
®ưîc chó träng ®Çu tư
12
20
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
