Bài giảng Đánh thuế thu nhập - Jay K. Rosengard

Chia sẻ: Codon_10 Codon_10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

68
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thuế thu nhập cá nhân là loại thuế trực thu đánh vào thu nhập của cá nhân và doanh nghiệp. Để tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này mời các bạn cùng tìm hiểu "Bài giảng Đánh thuế thu nhập - Jay K. Rosengard".

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Đánh thuế thu nhập - Jay K. Rosengard

ÑAÙNH THUEÁ THU NHAÄP JAY K. ROSENGARD TRÖÔØNG QUAÛN LYÙ NHAØ NÖÔÙC KENNEDY ÑAÏI HOÏC HARVARD 1
CAÙC KHAÙI NIEÄM CAÊN BAÛN ° THUEÁ THU NHAÄP THÖÔØNG ÔÛ CAÁP QUOÁC GIA, NHÖNG ÑOÂI KHI ÔÛ CAÁP (TIEÅU) BANG HOAËC ÑÒA PHÖÔNG ° ÑAÂY LAØ LOAÏI THUEÁ TRÖÏC THU ÑAÙNH VAØO THU NHAÄP CUÛA CAÙ NHAÂN & DOANH NGHIEÄP ° DÖÏA TREÂN KHAÛ NAÊNG NOÄP THUEÁ > LÔÏI ÍCH NHAÄN ÑÖÔÏC ° MỤC TIEÂU LAØ CAÂN BAÈNG THEO CHIEÀU DOÏC VAØ NGANG ° KHOÙ VEÀ MAËT QUAÛN LYÙ VÌ DEÃ CHUYEÅN VAØ DAÁU THU NHAÄP 2
CAÙC VAÁN ÑEÀ CHÍNH • Hieäu quaû kinh teá: chi phí cuûa nhöõng phaûn öùng haønh vi tröôùc thueá (taùc ñoäng thu nhaäp vaø thay theá) – Chi phí tuaân thuû vaø bieán daïng do vieäc traùnh vaø troán thueá gaây neân – Caûn trôû vieäc ñi laøm, tieát kieäm vaø ñaàu tö • Coâng baèng xaõ hoäi: coâng baèng trong vieäc phaân boå gaùnh naëng thueá – Ñònh nghóa cô sôû thueá (ai vaø caùi gì) – Xaùc ñònh thueá xuaát (bao nhieâu) Khaû naêng haønh thu: tieàm naêng taïo nguoàn thu – Höôùng ñeán muïc tieâu chính xaùc vaø coâng baèng – Ñôn giaûn ñeå hieäu quaû vaø coâng baèng 3
CAÙC ÖU VAØ NHÖÔÏC ÑIEÅM CAÙC ÖU ÑIEÅM ° DEÃ QUAÛN LYÙ ÑOÁI VÔÙI KHU VÖÏC PHI DÒCH VUÏ CHÍNH THÖÙC (NHAÂN VIEÂN HÖÔÛNG LÖÔNG) ° GIÖÕ LAÏI THUEÁ KHI TRAÛ LÖÔNG LAØ MOÄT COÂNG CUÏ THU THUEÁ TOÁT ° TÍNH LUÕY TIEÁN GIAÛI QUYEÁT AÙP LÖÏC CHÍNH TRÒ VAØ XAÕ HOÄI ÑEÅ CHO THAÁY THUEÁ ÑAÙNH VAØO NGÖÔØI GIAØU ° ÑOÄ NOÅI TÖÔNG ÑOÁI CAO CAÙC NHÖÔÏC ÑIEÅM ° KHOÙ QUAÛN LYÙ ÑOÁI VÔÙI KHU VÖÏC KHOÂNG CHÍNH THÖÙC VAØ CAÙC DÒCH VUÏ CHUYEÂN MOÂN ° CHI PHÍ GIAO DÒCH CAO ÑOÁI VÔÙI CAÙC CÔ QUAN QUAÛN LYÙ THUEÁ VAØ NGÖÔØI NOÄP THUEÁ ° TRAÛ THEO CAÙC MÖÙC TAÊNG TÖÔNG ÑOÁI LÔÙN VAØ ROÕ RAØNG ° CÔ SÔÛ THUEÁ BÒ XOÙI MOØN DO CAÙC ÑIEÀU CHÆNH THU NHAÄ 4 P (CAÙC HÌNH THÖÙC LOAÏI TRÖØ, MIEÃN, GIAÛM THUEÁ)
Composition of Central Revenue in 2002 Composition of Federal Revenue in FY 2002 Other 3% Trade 1% PIT Other 2% Excises 15% 4% CIT w /oil 23% Oil Non-Tax PIT 13% 46% SS & Retirement 38% VAT 20% Trade w /oil 22% CIT Excises 8% 5% 5
CAÁU TRUÙC SOÁ THU THUEÁ, BÌNH QUAÂN 2000 - 2011 6
THUEÁ THU NHAÄP TAÏI HOA KYØ ° THUEÁ THU NHAÄP CAÙ NHAÂN (PIT) & THUEÁ THU NHAÄP DOANH NGHIEÄP (CIT) LAØ CAÙC LOAÏI THUEÁ LIEÂN BANG, NHÖNG HAÀU HEÁT CAÙC TIEÅU BANG & MOÄT SOÁ THAØNH PHOÁ CUÕNG COÙ HAI LOAÏI THUEÁ NAØY ° NAÊM TAØI KHOÙA 2008, PIT CHIEÁM 48,4% & CIT 13,7% NGUOÀN THU LIEÂN BANG (8,5% & 2,4% GDP) ° NAÊM TAØI KHOÙA 2008 SOÁ PIT ÖÔÙC TÍNH TAÊNG LEÂN 84,5% NGUOÀN THU LIEÂN BANG VAØ 14,9% GDP KHI TÍNH CAÛ CAÙC KHOAÛN NHAÄN LAÕNH BAÛO HIEÅM XAÕ HOÄI VAØ HÖU TRÍ (36,1% NGUOÀN THU VAØ 6,4% GDP) ° TÖØ THEÁ CHIEÁN II ÑEÁN NAY, ° PIT LUOÂN CHIEÁM 40% - 50% NGUOÀN THU LIEÂN BANG, 7%-10% GDP ° CIT ÑAÕ GIAÛM TÖØ 40% NGUOÀN THU LIEÂN BANG VAØ 7% GDP ° PIT NGAØY CAØNG QUAN TROÏNG TAÏI CAÙC BANG (41 BANG THU PIT VÔÙI CÔ SÔÛ THUEÁ ROÄNG) VAØ TAÁT CAÛ CAÙC BANG COÙ ÍT NHAÁT MOÄT LOAÏI THUEÁ CHÍNH THU TRÖÏC TIEÁP TÖØ CAÙC DOANH NGHIEÄP 7
Distribution of U.S. Income and Payroll Tax Burden in 2003 100% >500 80% 200-500 100-200 60% 75-100 40% 50-75 30-50 20% 20-30 0% 10-20 Tax Units Income Y Tax PR Tax Y + PR < 10 -20% 8
U.S. Average Income & Payroll Effective Tax Rates, CY 2003 40.0 30.0 Average ETR 20.0 10.0 0.0 -10.0 0 0 0 0 0 0 0 5 00 0 10 l Al 00 -2 -3 -4 -5 -7 20 50 00 -1 < 10 20 30 40 50 1, 0- 0- 1, 75 -20.0 0- 10 20 > 50 Income Class, 000s $ Income Tax Payroll Tax Income & Payroll 9
THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP HOA KỲ Thu nhập chịu thuế (US$) Tiền thuế US$ + thuế suất theo % vượt mức $0 - $50,000 15% $50,000 - $75,000 $7,500 + 25% khoản vượt mức $50,000 $75,000 - $100,000 $13,750 + 34% khoản vượt mức $75,000 $100,000 - $335,000 $22,250 + 39% khoản vượt mức $100,000 $335,000 - $10,000,000 $113,900 + 34% khoản vượt mức $335,000 $10,000,000 - $15,000,000 $3,400,000 + 35% khoản vượt mức $10,000,000 $15,000,000 - $18,333,333 $5,150,000 + 38% khoản vượt mức $15,000,000 > $18,333,333 Đồng nhất 35% • Chæ coù thueá suaát cuûa Nhật laø cao hôn (39.5%) trong soá caùc nöôùc OECD • Sau khi ñöôïc mieãn thueá, doanh nghiệp Myõ chæ ñoùng nhieàu hôn möùc trung bình moät ít so vôùi caùc ñoàng lieâu ôû caùc nöôùc thu nhập cao khaùc – khoaûng 25% lợi nhuận. • “Ñöùng ñaàu thế giới veà traùnh thueá” - nghieân cứu cuûa GAO 2008 nhaän thaáy 55% coâng ty Myõ khoâng ñoùng thueá thu nhập lieân bang ít nhaát moät naêm trong giai ñoaïn 7 naêm. • Thueá khaùc nhau ñaùng keå giöõa caùc ngaønh (baùn leû 31% so vôùi dịch vụ taøi chính 20%) • Chæ coù Myõ ñaùnh thueá thu nhập ngoaïi teä cuûa coâng ty ña quoác gia, nhöng chæ khi soá lôïi nhuaän naøy ñöôïc ñöa veà nöôùc -> lợi nhuận ñöôïc chuyeån/ ñầu tư vaøo caùc nöôùc coù thueá thaáp • Nguoàn thu gaân saùch phi hiệu quả, khoâng coâng baèng vaø giaûm daàn (14.7% 2006, 8.9% 2010) 10
CAÛI CAÙCH THUEÁ THU NHAÄP TOAØN CAÀU • Thueá tæ leä (ñoàng nhaát) so vôùi thueá luõy tieán • Hình thöùc ñôn giaûn nhaát: ngöôõng (löôïng mieãn tröø) vôùi moät thueá suaát duy nhaát cho taát caû thu nhaäp treân ngöôõng – Coù khaû naêng mang laïi lôïi ích kinh teá – Coù theå thaáp hôn vaø taùi phaân phoái gaùnh naëng thueá – Coù lôïi theá tieàm naêng veà haønh thu Xu höôùng ôû Ñoâng Aâu 1994: Estonia (26%) & Lithuania (33%) – 1995: Latvia (25%) – 2001: Russia (13%) – 2003: Serbia (14%) – 2004: Ukraine (13%) & Slovakia (19%) – 2005: Georgia (12%) & Romania (16%) Nhieàu khoù khaên tieàm taøng – Thueá ñoàng nhaát  thueá suaát thaáp hay cô sôû thueá lôùn hay ñôn giaûn – Töông quan so vôùi nhaân quaû 11 – Chi phí giao dòch
Thuaät ngöõ thueá • Tæ leä thueá: Möùc ñaùnh thueá • Tax Ratio: Level of Taxation Soá thu thueá/GDP (hay Soá thu thueá/GNP) Naêng löïc thueá: tieàm naêng thueá • Tax Capacity: Tax Potential Thu nhập hay taøi sản chòu thueá Taxable Income or Wealth • Noã löïc thueá: Naêng löïc thueá hieän thöïc • Tax Effort: Utilized Tax Capacity Naêng löïc thueá/thu thueá Tax Collected/Tax Capacity • Tæ leä thu: hiệu quả quản lyù thueá • Collection Ratio: Tax Administration Efficiency Soá thueá thu ñöôïc/soá thueá ñaùnh giaù Tax Collected/Tax Assessed 12
Khaáu tröø thueá vaø hoaøn thueá A B C 3 Base Case (no income adjustments) 4 $350,000 4 $50,000 4 Total Income 5 35.0% 5 15.0% 5 Statutory and Effective MTR, Married Filing Jointly 6 $97,143 6 $6,785 6 Tax Liability 7 27.8% 7 13.6% 7 Statutory and Effective ATR 8 8 8 9 9 9 $5,000 Tax Deduction 10 $350,000 10 $50,000 10 Total Income 11 35.0% 11 15.0% 11 Statutory MTR, Married Filing Jointly 12 $5,000 12 $5,000 12 Energy Conservation Tax Deduction 13 $345,000 13 $45,000 13 Adjusted Taxable Income 14 35.0% 14 15.0% 14 Effective MTR, Married Filing Jointly 15 $95,393 15 $6,035 15 Adjusted Tax Liability 16 $1,750 16 $750 16 Tax Savings (Amount) 17 1.8% 17 11.1% 17 Tax Savings (%) 18 27.8% 18 13.6% 18 Statutory ATR 19 Effective ATR 19 27.3% 19 12.1% 20 20 20 21 21 21 $5,000 Tax Credit 22 Total Income 22 $350,000 22 $50,000 23 Statutory and Effective MTR, Married Filing Jointly 23 35.0% 23 15.0% 24 Tax Liability 24 $97,143 24 $6,785 25 Energy Tax Credit 25 $5,000 25 $5,000 26 Adjusted Tax Liability 26 $92,143 26 $1,785 27 Tax Savings (Amount) 27 $5,000 27 $5,000 28 Tax Savings (%) 28 5.1% 28 73.7% 29 Statutory ATR 29 27.8% 29 13.6% 30 Effective ATR 30 26.3% 30 3.6% 31 31 31 32 Tax Deduction Equivalency 32 32 33 Total Income 33 $350,000 33 $50,000 34 Equivalent Tax Deduction 34 $14,286 34 $33,333 35 Adjusted Taxable Income 35 $335,714 35 $16,667 36 Adjusted Tax Liability 36 $92,143 36 $1,785 37 Tax Savings (Amount) 37 $5,000 37 $5,000 13
HÌNH THÖÙC THUEÁ THU NHAÄP ÑÔN GIAÛN ÑÖÔÏC ÑEÀ XUAÁT • Baïn coù bao nhieâu tieàn? • Noäp heát cho toâi! 14
Proposed Reform in 2006 Hệ thống hiện hành Chiến lược chuyển tiếp Tầm nhìn dài hạn Tạo số thu Tổng số thu thấp (-) Mở rộng cơ sở thuế Mở rộng cơ sở thuế 6.1% số thu thuế của bang Bao quát mọi khu vực, nhưng mức miễn Bao quát mọi khu vực, đối xử như nhau 1.4% GDP trừ rất cao Bao gồm doanh nghiệp hộ gia đình từ Tỉ lệ PIT thấp (-) Kể cả doanh nghiệp hộ gia đình khỏi CIT CIT 2.2% số thu thuế của bang Mở rộng diện thu nhập chịu thuế Mở rộng diện thu nhập chịu thuế 0.5% GDP Bao gồm tất cả thu nhập tiền lương Bao gồm tất cả thu nhập tiền lương PIT không có độ nổi (-) Bao gồm thu nhập từ lãi suất/cổ tức ở Bao gồm tất cả thu nhập không thuộc tiền ½ tốc độ tăng trưởng FDIE mức rất thấp lương Giảm số người đóng thuế Trừ lợi tức vốn Bao gồm thu nhập không phải tiền mặt Ngưỡng tăng nhanh Hoãn bảo hiểm xã hội/y tế Bao gồm lợi tức vốn Quản lý PIT hiệu quả (+) Bao gồm tất cả thu nhập kinh doanh ròng Hoãn bảo hiểm xã hội/y tế Khấu trừ tại nguồn Trừ chuyển nhượng quyền sử dụng đất Bao gồm tất cả thu nhập kinh doanh ròng Mức Phí khiêm tốn Trừ thừa kế Trừ chuyển nhượng quyền sử dụng đất Quản lý CIT được và chưa được (±) Thiết kế thuế đơn giản và có thể thực thi Trừ thừa kế Mặc định nhưng vẫn đòi hỏi mức độ quản Giảm số lượng thuế suất và mở rộng biên Thiết kế thuế đơn giản và có thể thực thi lý cao độ thuế Giảm số lượng thuế suất Chi phí tuân thủ thấp (+) Giảm các mức điều chỉnh thu nhập Giảm các mức điều chỉnh thu nhập Chủ yếu là khấu trừ tại nguồn lương và Dựa nhiều vào cách đánh thuế khấu trừ Tăng sử dụng hình thức tự khai thuế thuế mặc định tại nguồn và mặc định Công bằng xã PIT công bằng (+) [xem “mởi rộng cơ sở thuế,” “Mở rộng [xem “mởi rộng cơ sở thuế,” “Mở rộng hội 70% số thu thuế từ người nước ngoài thu nhập chịu thuế,” và “thiết kế thuế đơn thu nhập chịu thuế,” và “thiết kế thuế đơn Đa số người Việt ở dưới ngưỡng giản hóa và thực thi” ở trên] giản hóa và thực thi” ở trên] PIT không công bằng (-) [xem “Giảm/hài hòa thuế suất” bên dưới] [xem “Giảm/hài hòa thuế suất” bên dưới] Người nước ngoài /Việt Nam trốn thuế Gánh nặng lên tiền lương/lao động Đối xử không đồng đều giữa người Việt Nam và nước ngoài CIT được lẫn chưa được (±) Đa số hộ gia đình được miễn nhưng nhiều khu vực dịch vụ trốn tránh và cả việc loại trừ một số khu vực chọn lọc Hiệu quả kinh Phi hiệu quả (-) Giảm/hài hòa thuế suất Giảm/hài hòa thuế suất tế Thuế suất biên PIT cao Định trần MTR cao nhất theo thuế suất Định trần MTR cao nhất theo thuế suất Thu hẹp biên độ thu nhập PIT CIT CIT Thiếu hài hòa với CIT Định trần thu nhập bất thường và ngoài Thuế suất như nhau cho các dạng thu Trừ thu nhập ngoài lương lương ở mức 5% nhập tương đương Trừ lợi tức vốn [xem “mởi rộng cơ sở thuế,” “Mở rộng [xem “mởi rộng cơ sở thuế,” “Mở rộng Trừ một số khu vực kinh tế thu nhập chịu thuế,” và “thiết kế thuế đơn thu nhập chịu thuế,” và “thiết kế thuế đơn15 giản hóa và thực thi” ở trên] giản hóa và thực thi” ở trên]
Thu nhaäp chòu thueá (tr. VND /thaùng) Thueá suaát Naác thueá Ngöôøi (%) Ngöôøi Vieät nöôùcngoai2 1 0 0-5 0-8 2 10 5-15 8-20 3 20 15-25 20-50 4 30 25-40 50-80 5 40 Over 40 Over 80 Thuế thu nhập cá nhân 2004 Thành phần thuế Số người đóng thuế Số thu thuế Tỉ trọng GDP Tỉ trọng số thu từ các Tỉ trọng số thu từ các loại (Tỉ (%) loại thuế, phí và thuế, phí và lệ phí đồng) lệ phí (kể cả dầu (không kể dầu lửa) (%) lửa) (%) PIT cho người có thu Tổng: 205.000 3.700 0,52 2,50 3,16 nhập cao Người Việt: 160.000 Nước ngoài: 45.000 CIT cho doanh nghiệp cá Tổng: 812.000 3.350 0,47 2,26 2,86 thể/ hộ gia đình Cá thể: 25.000 Hộ g/đ: 787.000 Tự đánh giá: 14.000 Ấn định: 773.000 Thuế chuyển nhượng NA 500 0,07 0,34 0,43 quyền sử dụng đất Tổng 1.017.000 7.550 1,06 5,10 6,44 (trừ chuyển nhượng quyền sử dụng đất) Thống kê 2004: GDP = 715.307 tỉ đồng; tổng thu thuế kể cả dầu lửa = 148.185 tỉ đồng; và tổng thu thuế không dầu lửa = 117.163 tỉ đồng 16
Việt Nam so vôùi caùc nöôùc (1) So sánh quốc tế các loại thuế thu nhập cá nhân Tổng số thu thuế Tỉ trọng thuế thu nhập Quốc gia trong tổng thuế (Tất cả số liệu tính bằng U.S. $) Tỉ trọng GDP Total PIT CIT 1. Các nước đang phát triển có thu nhập thấp: 14.1% 35.9% 16.6% 19.3% GDP bình quân đầu người < $745 2. Các nước đang phát triển có thu nhập tb: 16.7% 31.5% 16.0% 15.5% GDP bình quân đầu người $764 - $2975 3. Các nước đang phát triển có thu nhập tb: 20.2% 29.4% 20.5% 8.9% GDP bình quân đầu người $2975 - $9205 4. Tất cả các nước đang phát triển 17.6% 31.2% 18.0% 13.2% 5. Các nước có thu nhập cao: 25.0% 54.3% 44.6% 9.7% GDP bình quân đầu người > US$9206 6. Việt Nam 20.7% 33.2% 5.1% 28.1% (GDP bình quân đầu người: US$552) (Tổng thu có dầu lửa) (Số liệu GDP và thu ngân sách từ 2004) 16.4% 27.9% 6.4% 21.4% (Tổng thu kg có dầu lửa) 7. Trung Quốc 19.3% 21.6% 6.6% 15.0% (GDP bình quân đầu người: US$1.272) (Tổng thu) (Số liệu GDP và thu ngân sách từ 2004) 8. Thailand 17.0% 39.8% 12.6% 27.3% GDP bình quân đầu người: US$2.620) (Tổng thu) (Số liệu GDP từ 2004) (Số liệu thu ngân sách từ FY04: 1/10 – 30/9) 9. United States 16.8% 54.5% 43.5% 11.0% (GDP bình quân đầu người: US$43.142) (Chỉ có chính phủ trung ương.; (Số liệu GDP và thu ngân sách từ ước tính Ngân sách tổng hợp) 2004) 17
International Comparison of Income Tax Rates Country Personal Income Tax Threshold for PIT Corporate Income Tax Highest MTR (2005) (2003, US$) (2005) Selected ASEAN Countries Indonesia 5-35% $22,371 30% Philippines 5-32% $9,320 32% Singapore 3.75-21% $184,438 20% Thailand 5-37% $92,379 30% Viet Nam (2004) 0-40% (Vietnamese) $30,486 28% (Foreigners) $60,972 Other Developing/ Transitional Countries China 5-45% $12,048 33% India 10-30% $3,139 35-40% Mexico 3-29% $61,689 30% Poland 19-40% $18,278 19% Russia 13% n.a. 24% High-Income Countries Australia 17-47% $35,149 30% Germany 15-42% $52,659 25% Japan 10-37% $148,478 30% United Kingdom 0-40% $48,413 30% U.S.A. (2005) 10-35% $326,450 35% 18
19
THUEÁ THU NHAÄP TAÏI VIEÄT NAM ° NAÊM 2002, PIT CHIEÁM 1,8% VAØ CIT 23,6% (BAO GOÀM 8,7% CIT ÑAÙNH VAØO NGUOÀN THU DAÀU THOÂ) TOÅNG NGUOÀN THU VAØ CAÙC KHOAÛN TRÔÏ CAÁP ° NAÊM 2004 PIT LAØ 2% VAØ CIT LAØ 31,6% (GOÀM 12,9% CIT ÑAÙNH VAØO DOANH THU DAÀU THOÂ) TOÅNG NGUOÀN THU VAØ CAÙC KHOAÛN TRÔÏ CAÁP ° HÌNH THÖÙC PIT HIEÄN NAY LAØ LOAÏI THUEÁ LUÕY TIEÁN ÑAÙNH VAØO THU NHAÄP CUÛA NGÖÔØI LAO ÑOÄNG (THUEÁ AÙP DUÏNG CHO NGÖÔØI COÙ THU NHAÄP CAO) ° PIT PHÖÙC TAÏP VAØ MÖÙC ÑOÄ TUAÂN THUÛ KEÙM ° NAÊM 2002, 79,7% CIT LAØ TÖØ NHAØ NÖÔÙC (BAO GOÀM SOE, SAÛN XUAÁT DAÀU THOÂ, VAØ XOÅ SOÁ QUOÁC GIA NHÖNG KHOÂNG TÍNH CAÙC FIE KHOÂNG THUOÄC NGAØNH DAÀU) 20