Bài giảng Di truyền và chọn giống thủy sản - Chương 5: Di truyền chọn giống cá trình bày những nội dung về thuần hóa, chọn lọc, các phương pháp lai, sinh sản đơn tính nhân tạo và đa bội thể
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Di truyền và chọn giống thủy sản - Chương 5: Di truyền chọn giống cá
- DI TRUYỀN CHỌN GIỐNG CÁ
Các chương trình chọn giống:
Thuần hóa (domestication)
Chọn lọc (Selection)
Các phương pháp lai
Sinh sản đơn tính nhân tạo và đa bội thể
1
- CHỌN LỌC (SELECTION)
Có 2 phương pháp chọn lọc
Chọn lọc hàng loạt (mass selection), hay chọn
lọc cá thể (individual selection)
Chọn lọc gia đình (Family selection)
2
- CHỌN LỌC (SELECTION)
Chọn lọc hàng loạt (mass selection)
Hình: Sự khác biệt chọn lọc (S) và phản ứng chọn lọc (R)
- CHỌN LỌC (SELECTION)
Chọn lọc hàng loạt (mass selection)
– Chọn những cá thể nổi bật nhất trong quần thể
để làm bố mẹ.
– Áp dụng có hiệu quả cho các TT số lượng và
chất lượng khi có hệ số di truyền (h2) cao.
– Đơn giản, ít tốn phương tiện và công lưu giữ.
– Không áp dụng được cho những TT cần giải
phẩu cá thể.
– Ít hiệu quả khi h2 thấp
– Dễ dẫn đến hiện tượng lai cận huyết
- CHỌN LỌC (SELECTION)
Quần thể đối chứng
- Cần thiết cho các CT
chọn giống để đánh giá
mức độ cải thiện di
truyền.
- Có 3 cách chọn QT đối
chứng (cách tốt nhất
chọn ngẫu nhiên)
- Đàn cá đầu: 1,25 kg
- Đàn cá chọn lọc: 1,65 kg
- F1 đối chứng: 1,39 kg
- F1 chọn lọc: 1,88 kg
- CHỌN LỌC (SELECTION)
Chọn lọc gia đình (Family selection)
– Dựa trên giá trị trung bình về một TT nào đó của
mỗi gia đình so với giá trị trung bình của các gia
đình khác chọn những gia đình/cá thể nổi bật.
– Áp dụng có hiệu quả cho các TT có h2 thấp hoặc
khó xác định riêng từng cá thể.
– Hạn chế những tác động do lai cận huyết.
– Phức tạp, tốn nhiều phương tiện và công lưu giữ.
- CHỌN LỌC (SELECTION)
Chọn lọc gia đình (Family selection)
Có 2 cách chọn lọc gia đình:
+ Chọn lọc giữa các gia đình
+ Chọn lọc trong cùng một gia đình
- CHỌN LỌC (SELECTION)
8
CL cá thể Giữa các GĐ Trong cùng GĐ B+C
- Sơ đồ: Chọn lọc gia đình về TT tăng
trưởng và khả năng chịu lạnh của cá rô phi
Đực Đực Đực Đực
Giai 1 Giai 2 Giai 49 Giai 50
Cái Cái Cái Cái Cái Cái Cái Cái
Full Full Full Full Full Full Full Full
sibs sibs sibs sibs sibs sibs sibs sibs
Half Half
sibs sibs
Full-sibs Full-sibs Full-sibs Full-sibs Full-sibs Full-sibs
1.a 1.b 2.a 2.b 50.a 50.b
Ương 250 cá bột lên giống trong giai riêng
40 cá giống/gia đình được đánh dấu nuôi chung
- LAI CẬN HUYẾT (Inbreeding)
1. Thế nào là lai cận huyết?
2. Bản chất di truyền của LCH?
3. Nó ảnh hưởng thế nào đến tần số allele,
kiểu gen, kiểu hình?
4. LCH có lợi hay bất lợi? Tại sao?
5. Trong trại giống có thường xảy ra LCH
không? Tại sao?
6. Phương pháp LCH trong chọn giống nhằm
mục đích gì?
- LAI CẬN HUYẾT (Inbreeding)
Là việc cho giao phối giữa các cá
thể có quan hệ họ hàng gần với
nhau.
làm tăng khả năng đồng hợp tử
Không làm thay tần số allen,
nhưng thay đổi đổi tần số kiểu
gen (và kiểu hình) phân phối
chuẩn có thể tách làm 2 PP chuẩn
mới.
11
- Định nghĩa và bản chất di truyền của lai cận huyết
Lai cận huyết là lai giữa những cá thể có quan
hệ họ hàng
Hiện tượng quần thể giảm sức sống, sức sinh sản
do lai cận huyết gọi là hiện tượng suy thoái do
lai cận huyết.
Lai cận huyết KHÔNG làm thay đổi tần số allele
nhưng làm tăng tỉ lệ đồng hợp của tất cả các
gene (và tăng kiểu hình đồng hợp) phân phối
chuẩn có thể tách làm 2 PP chuẩn mới.
- LAI CẬN HUYẾT (Inbreeding)
Lai cận huyết (AA x AA; Aa x Aa; aa x aa) ảnh hưởng đến TS
kiểu gen và TS allen
Thế hệ Tần số kiểu gen Tần số allen
f(AA) f(Aa) f(aa) f(A) f(a)
P 0,25 0,5 0,25 0,5 0,5
F1 0,375 0,25 0,375 0,5 0,5
F2 0,4375 0,125 0,4375 0,5 0,5
F3 0,4687 0,0625 0,4687 0,5 0,5
F 0,5 0 0,5 0,5 0,5
- Lai cận huyết (AA x AA; Aa x Aa; aa x aa) ảnh
hưởng đến TS kiểu gen và TS allen
14
- Cơ chế dẫn đến suy thoái do lai cận huyết
Có hai cơ chế
– (i) Lai cận huyết tăng tỉ lệ đồng hợp của tất cả các gene
lặn bất lợi suy thoái
– (ii) Cá thể dị hợp thường có sức sống tốt hơn cá thể đồng
hợp
Ngoài ra, suy thoái còn do những alllele lặn
không hoàn toàn hoặc những allele lặn bất lợi ở
mức độ nhẹ không nhận biết được qua
CLTN.
- Hệ số lai cận huyết
Là xác suất để 2 allele trong một cá thể đồng
dạng do có chung một nguồn gốc tổ tiên.
Khi biết rõ cây phả hệ, hệ số lai cận huyết (f)
của một cá thể được tính
i=1
Với P là số đường dẫn từ cha (mẹ) cá thể x đến 1 tổ tiên chung
sau đó quay về cá thể x, n là số cá thể trong mỗi đường dẫn
(không kể x) và fA là hệ số lai cận huyết của tổ tiên chung
trong mỗi đường dẫn.
- Hệ số lai cận huyết
Cách tính
Đường dẫn n Đóng góp vào fX
CAD 3 (½)3 (1 + 0) = 1/8 Tính fX, giả sử fA và
CBD 3 (½)3 (1 + 0) = 1/8 fB = 0
fX = 1/8 + 1/8 = 1/4
- Hệ số lai cận huyết
Ví dụ khác: Tính fX, cho fA = 0. Lưu ý fC.
1. Viết tất cả các đường dẫn
2. Đếm số cá thể tổ tiên trong từng
đường dẫn, mỗi cá thể chỉ tính 1 lần.
3. Tính hệ số cận huyết đóng góp cho
cá thể x từ mỗi đường dẫn. Lưu ý hệ số
cận huyết của cá thể tổ tiên chung
4. Tính (tổng) hệ số cận huyết của cá thể x
- Hệ số lai cận huyết
Khi không biết rõ cây phả hệ, f của một quần thể
được tính dựa trên số liệu kiểu gene của marker
di truyền, theo công thức
He - Ho Với He: tỉ lệ kiểu gen dị hợp mong đợi (=2pq)
f= Ho: : tỉ lệ kiểu gen dị hợp quan sát được
He
Khi f>0 lai cận huyết xảy ra thường xuyên hơn so
với giao phối tự do; ngược lại cho trường hợp f
- Hệ số lai cận huyết
f của một quần thể tăng theo thế hệ và phụ thuộc
vào số lượng quần thể N
Với ft và f0 là HSCH tại thế hệ
t và thế hệ ban đầu
4 (♀)(♂)
Với Ne =
(♀) + (♂)
f = ft – ft -1 = 1
2Ne
Ne : effective population size
(♀), (♂): số cá cái, đực tham gia sinh sản
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
