Bài giảng Hội chứng thiếu máu ở trẻ em - PGS.TS. Trần Thị Mộng Hiệp

Chia sẻ: Hạ Mộc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:20

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Hội chứng thiếu máu ở trẻ em" nhằm giúp học viên sau khi học xong có thể: định nghĩa được thiếu máu; trình bày các trị số bình thường của Hb, MCV và hồng cầu lưới ở trẻ em; liệt kê được các TCLS và CLS của thiếu máu; phân loại thiếu máu dựa vào thể tích trung bình hồng cầu và dựa vào sinh lý bệnh học;... Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Hội chứng thiếu máu ở trẻ em - PGS.TS. Trần Thị Mộng Hiệp

HỘI CHỨNG THIEÁU MAÙU Ở TRẺ EM PGS.TS. Trần Thị Mộng Hiệp Boä Moân Nhi Trường ĐHYK PNT Ng.Trưởng khoa Thận-Máu-Nội Tiết BV Nhi Đồng 2 Thận-Máu- Giaùo sö caùc Tröôøng Ñaïi Hoïc Y Khoa Phaùp 1
MUÏC TIEÂU 1. Định nghĩa được thiếu máu được 2. Trình bày các trị số bình thường của Hb, MCV và thường Hb, hồng cầu lưới ở trẻ em ưới 3. Liệt kê được các TCLS và CLS của thiếu máu được 4. Phân loại thiếu máu dựa vào thể tích trung bình hồng cầu và döïa vaøo sinh lyù beänh hoïc 2
I. ÑÒNH NGHÓA:  3 trò soá cần löu yù: Soá löôïng HC, Tæ leä Hb, DTHC (Hct) Hb, (Hct)  Thieáu maùu: khoâng do giaûm soá löôïng HC maø laø giaûm löôïng oxy do HC chuyeân chôû  Ñònh nghóa thieáu maùu: giaûm löôïng huyeát saéc toá (Hb) < Hb) -2ĐLC so với trung bình theo tuổi. Caùc trò soá bình thường cuûa Hb, MCV, HC löôùi ôû treû em Hb, nhö sau: sau: 3
Hb TB MCV HC lưới Tuoåi -2 ĐLC (fL) (103/mm3) (g/dL) Sô sinh 16,5 90 -120 200-400 200- 13,5 3 - 6 thaùng 11,5 72 - 82 40-80 40- 9,5 6 thaùng - 2 tuoåi 12,5 75 - 85 40-80 40- 10,5 2 - 6 tuoåi 12,5 78 - 88 40-80 40- 11,5 6 - 12 tuoåi 13,5 80 - 90 40-80 40- 11,5 12 -18 tuổi (trai) 14,5 88 40-80 40- 13,5 12 - 18 tuổi (gái) 14 90 40-804 40- 12
Phaân bieät: – Thieáu maùu coù ñaùp öùng tuûy: do huyeát taùn, chaûy maùu – Thieáu maùu khoâng ñaùp öùng tuûy: giaûm saûn xuaát HC  ño löôïng HC löôùi (bt: 40.000 – 80.000/mm3) bt: 5
II. Lâm sàng II.1. Hỏi bệnh  Tuổi, Tuổi, giới (thiếu G6PD: trẻ trai, di truyền trên NST giới tính), trai, tính), dân tộc (Bệnh Hb) Hb)  Tiền căn gia đình: mẹ sinh dầy, sinh đôi...=> thiếu sắt đình: dầy, đôi...=>  Tiền căn bản thân: thiếu tháng => thiếu sắt thân:  Chế độ ăn: thiếu sắt, bú mẹ kéo dài... sắt, dài...  RL tiêu hóa: hóa:  . tiêu chảy kéo dài, kém hấp thu dài,  . viêm thực quản, trào ngược quản, ngược  Xuất huyết: chảy máu mũi tái phát, rong kinh... huyết: phát, kinh...  Dùng thuốc: gây suy tủy, tán huyết (rifampicine) thuốc: tủy, 6
II. Lâm sàng II.2. Trieäu chöùng laâm saøng 1. Thieáu maùu caáp: – Do giaûm Oxy vaø khoái löôïng tuaàøn hoaøn – Da nieâm xanh +++ – Meät moûi, suy nhöôïc, choùng maët, nhöùc ñaàu, hoa maét – Kích thích hoaëc lô mô – Truïy tim maïch => keùo daøi => khoâng hoài phuïc 7
2. Thieáu maùu maïn: 2.1. Da , loâng, toùc, moùng vaø nieâm maïc: g, . Da xanh, nieâm nhôït xanh, . Moùng: maát veû oùng aû. Loâng thöa, ruïïng toùc g: thöa, 2.2. Tuaàn hoaøn: . Nhòp tim taêng nhanh do oxy ñeán moâ vaø teá baøo giaûm Tuy nhieân, nhu caàu oxy cuûa moâ vaø teá baøo khoâng giaûm => tim laøm vieäc nhieàu hôn . HA thaáp, ATTThu cô naêng maát sau ñieàu trò . Thieáu maùu keùo daøi, naëng: thaát (T) to, suy tim (T), g: suy tim toaøn boä 2.3. 2.3. Hoâ haáp: Taêng nhòp thôû. Thôû noâng, nhanh. g, nhanh. 2.4. Thaàn kinh: thieáu oxy naõo => choùng maët, nhöùc ñaàu, kinh: 8 löø ñöø, buoàn nguû ...
Lòng bàn tay nhạt, móng khô, mất vẻ óng ả nhạt, khô, 9
Niêm mạc mắt nhạt 10
Tìm các dấu hiệu đi kèm: kèm:  Sốt  Xuất huyết (chú ý xuất huyết tiềm ẩn) ẩn)  Hội chứng huyết tán: vàng da, nước tiểu sậm, tán: da, sậm, gan lách to  Gan lách (± hạch) to:  bệnh máu ác tính hạch) Nghe: Nghe: có âm thổi tâm thu cơ năng do thiếu máu ? Đặc biêt ở trẻ nhũ nhi: bú ít, chậm tăng trưởng 11
Nếu có dấu hiệu nặng => chuyển cấp cứu Dấu hiệu nặng Hô hấp: hấp: Tổng trạng suy sụp . tăng nhịp thở . thở nhanh, nông nhanh, Tim mạch: Thần kinh: kinh: . nhịp tim nhanh . rối loạn tri giác . hạ huyết áp . rối loạn hành vi . sốc, trụy mạch . giảm trương lực cơ (nhũ nhi) nhi) . suy tim . hôn mê  12
III. Trieäu chöùng sinh hoïc đề nghị xét nghiệm Huyết đồ Tùy trường hợp: hợp: . Hb . Nhóm máu . Theå tích trung bình HC . Bilirubine . Hồng cầu lưới . Urê, Urê, creatinine . Nếu có sốt: CRP, cấy máu, sốt: máu, phết máu tìm KST SR Hình daïng teá baøo treân . Huyết tán: hình dạng HC, tán: lam test de Coombs, điện di Hb, Hb, G6PD . Sắt huyết thanh, Ferritine thanh, 13
III. Trieäu chöùng sinh hoïc Nếu huyết đồ có tăng BC, giảm hồng cầu và tiểu cầu và có tế bào non ở máu ngoại vi:  chuyển bệnh nhân thẳng đến những nơi có khả năng điều trị bệnh máu ác tính. tính. Caàn löu yù khi ñoïc keát quaû huyeát ñoà: chæ chính xaùc khi maãu maùu ñöôïc laáy - tröôùc truyeàn maùu, - hoaëc 3 thaùng sau khi truyeàn maùu (do coù theå laø keát quaû cuûa maùu cuûa ngöôøi cho) cho) 14
IV. Xeáp loaïi thieáu maùu 1. Döïa vaøo theå tích trung bình hoàng caàu: 1.1. Thieáu maùu hoàng caàu nhoû: - Thieáu saét, SDD - Ngoä ñoäc chì, INH, Ethanol ... chì, - Thalassemia - Tình traïng vieâm - Moät soá daïng thieáu maùu huyeát taùn baåm sinh. 15
IV. Xeáp loaïi thieáu maùu 1. Döïa vaøo theå tích trung bình hoàng caàu: 1.2. Thieáu maùu hoàng caàu to hoặc binh thường: ̀ nh ng: - Thieáu Vitamin B12 B12 - Thieáu acid folic - Hoäi chöùng Blackfan Diamond - Suy giaùp - Beänh veà gan - Xaâm laán tuûy 16
IV. Xeáp loaïi thieáu maùu 1. Döïa vaøo theå tích trung bình hoàng caàu: 1.3. Thieáu maùu hoàng caàu theå tích bình thöôøng: g: - Thieáu maùu huyeát taùn: ª Baát thöôøng men hoàng caàu ª Baát thöôøng maøng hoàng caàu ª Thieáu maùu huyeát taùn maéc phaûi - Thieáu maùu do maát maùu - Thieáu maùu do suy thaän - Thieáu maùu do beänh maùu aùc tính. tính. 17
IV. Xeáp loaïi thieáu maùu 2. Döïa vaøo sinh lyù beänh hoïc: 2.1. Roái loaïn trong söï taêng sinh vaø phaân hoùa teá baøo maùu goác: - Suy tuûy baåm sinh hay maéc phaûi - Suy giaûm moät doøng hoàng caàu ª Baåm sinh: Blackfan Diamond sinh: ª Maéc phaûi: thoaùng qua sau nhieãm sieâu vi - Xaâm laán tuûy: beänh maùu aùc tính - Giaûm saûn xuaát Erythropoietin: ª suy thaän ª SDD ª vieâm mạn ª noäi tieát 18
IV. Xeáp loaïi thieáu maùu 2. Döïa vaøo sinh lyù beänh hoïc: 2.2. Roái loaïn trong söï hoaøn chænh chöùc naêng taïo HC:  Thieáu saét  Thieáu Vit. B12, acid folic, thiamine Vit.  Ngoä ñoäc chì  Thalassemia (Hb F taêng) g) 2.3. Thieáu maùu huyeát taùn:  Nguyeân nhaân baåm sinh: sinh: Baát thöôøng Hb, maøng HC, men Hb,  Nguyeân nhaân maéc phaûi: 19 Töï mieãn, nhieãm truøng
20 MCV tăng, HCL tăng: stomatocytose (bệnh di truyền, rất hiếm)