Bài giảng Kế toán thương mại dịch vụ: Chương 7 - Ths. Cồ Thị Thanh Hương

Chia sẻ: Hồ Quang Anh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

152
lượt xem 27
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chương 7 Kế toán tài sản cố định thuộc bài giảng kế toán thương mại dịch vụ, cùng nắm kiến thức trong chương này thông qua việc tìm hiểu các nội dung chính về: khái niệm TSCĐ, phân biệt TSCĐ với các khoản đầu tư dài hạn, nguyên tắc, điều kiện và phương pháp ghi nhận TSCĐ, các vấn đề liên quan sau khi ghi nhận ban đầu của TSCĐ, hạch toán tình hình biến động của TSCĐ, khấu hao TSCĐ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Kế toán thương mại dịch vụ: Chương 7 - Ths. Cồ Thị Thanh Hương

Nội dung  Khaùi nieäm TSCĐ  Phaân bieät TSCĐ vôùi caùc khoaûn ñaàu Chƣơng 7 tö daøi haïn.  Nguyeân taéc, ñieàu kieän vaø phöông KẾ TOÁN TÀI SẢN CỐ ĐỊNH phaùp ghi nhaän TSCĐ.  Caùc vaán ñeà lieân quan sau khi ghi (FIX ASSETS) nhaän ban ñaàu cuûa TSCĐ.  Haïch toaùn tình hình bieán ñoäng cuûa TSCĐ.  Khaáu hao TSCÑ. 2 KẾ TOÁN TÀI SẢN CỐ ĐỊNH HỮU HÌNH KHÁI NIỆM (TANGIBLE FIXED ASSETS) Taøi saûn coá ñònh höõu hình laø nhöõng taøi  Khái niệm  Tiêu chuẩn ghi nhận saûn coù hình thaùi vaät chaát do doanh  Nguyên tắc tính giá nghieäp naém giöõ ñeå söû duïng cho hoaït  Kế toán tăng TSCĐHH  Kế toán giảm TSCĐHH ñoäng saûn xuaát, kinh doanh phuø hôïp vôùi tieâu chuaån ghi nhaän TSCÑ höõu hình. 3 4 Tieâu chuaån ghi nhaän TSCĐHH Nguyeân taéc tính giaù TSCÑHH (1) TSCÑ höõu hình mua saém:  (1) Chaéc chaén thu ñöôïc lôïi ích kinh teá trong töông lai töø vieäc söû duïng taøi saûn ñoù; Nguyên giá:  (+) Giaù mua (tröø caùc khoaûn ñöôïc chieát khaáu  (2) Nguyeân giaù taøi saûn phaûi ñöôïc xaùc thöông maïi, giaûm giaù) ñònh moät caùch ñaùng tin caäy;  (+) Caùc khoaûn thueá khoâng ñöôïc hoaøn laïi (Thuế  (3) Thôøi gian söû duïng öôùc tính treân 1 GTGT trực tiếp, thuế NK, thuế tiêu thụ đặc biệt) naêm;  (+) Caùc chi phí lieân quan tröïc tieáp ñeán vieäc ñöa taøi  (4) Coù ñuû tieâu chuaån giaù trò theo quy ñònh saûn vaøo traïng thaùi saün saøng söû duïng (Chi phí vận hieän haønh (từ 30 trđ trở lên) chuyển, lắp đặt, chạy thử, lệ phí trước bạ,…)  (-) Giá trị sản phẩm, phế liệu thu hồi từ chạy thử 5 6 January 2001 Copyright © 2001 KPMG International, a Swiss association. All rights reserved. 1
Nguyeân taéc tính giaù TSCÑHH Nguyeân taéc tính giaù TSCÑHH (3) TSCÑ höõu hình mua traû chaäm: (2) TSCÑ höõu hình do ñaàu tö xaây döïng cô baûn theo phöông thöùc giao thaàu: Nguyeân giaù: Giaù mua traû ngay taïi thôøi ñieåm mua Nguyeân giaù • (+) Giaù quyeát toaùn coâng trình • (+) Caùc chi phí lieân quan tröïc tieáp khaùc • (+) Leä phí tröôùc baï (neáu coù). 7 8 Nguyeân taéc tính giaù TSCÑHH Nguyeân taéc tính giaù TSCÑHH (4) TSCÑ höõu hình töï xaây döïng hoaëc töï cheá: (5) TSCÑ höõu hình mua döôùi hình thöùc trao Nguyeân giaù: Giaù thaønh thöïc teá cuûa TSCÑ töï xaây ñoåi khoâng töông tự: döïng hoaëc töï cheá + Chi phí laép ñaët, chaïy thöû Tröôøng hôïp doanh nghieäp duøng saûn phaåm do Nguyeân giaù: mình saûn xuaát ra ñeå chuyeån thaønh TSCÑ:  Giaù trò hôïp lyù cuûa TSCÑHH nhaän veà  Hoặc Giaù trò hôïp lyù cuûa taøi saûn ñem trao Nguyeân giaù: Chi phí saûn xuaát saûn phaåm + Caùc ñoåi, sau khi ñieàu chænh caùc khoaûn tieàn hoaëc chi phí tröïc tieáp lieân quan ñeán vieäc ñöa TSCÑ töông ñöông tieàn traû theâm hoaëc thu veà vaøo traïng thaùi saün saøng söû duïng 9 10 Ví dụ: Xác định NG TSCĐ trong các trường hợp sau: Phƣơng pháp kế toán TSCĐ hữu hình  Nhập khẩu 1 TSCĐ, giá FOB: 10.000 EUR, phí bảo Chứng từ kế toán hiểm (I): 5% giá FOB, phí vận tải (F): 8% giá FOB, Hóa đơn GTGT, Biên bản giao bàn giao TSCĐ, Phiếu thuế NK: 20%, thuế TTĐB: 30%, thuế GTGT 10%. chi, Giấy báo nợ, … TGTT: 29.000 đ/EUR. Tài khoản kế toán  Mua trả góp 1 TSCĐ có tổng giá thanh toán: 200 TK 211 - TSCĐHH có 6 TK cấp 2: trđ, thuế GTGT 10%, lãi trả góp 35 trđ. TK 2111 - Nhà cửa, vật kiến trúc  Nhận 1 TSCĐ trao đổi không tương tự, TSCĐ TK 2112 - Máy móc thiết bị mang đi có NG: 100 trđ, đã hao mòn: 20 trđ, giá trị TK 2113 - Phương tiện vận tải, truyền dẫn hợp lý: 99 (đã có thuế GTGT 10%), TSCĐ nhận về TK 2114 - Thiết bị, dụng cụ quản lý có NG: 150, đã hao mòn: 50, giá trị hợp lý: 132 (đã TK 2115 - Cây lâu năm, súc vật làm việc và cho SP có thuế GTGT 10%). TK 2118 - TSCĐ hữu hình khác 11 12 January 2001 Copyright © 2001 KPMG International, a Swiss association. All rights reserved. 2
Kế toán tăng TSCĐ hữu hình TSCĐ mua trong nƣớc 111,112,331… 211 TSCĐHH mua trong nước Mua TSCĐ dùng ngay cho TSCĐHH nhập khẩu hoạt động SXKD TSCĐ mua trả chậm, trả góp 241(1)  TSCĐHH nhận trao đổi tương tự TSCĐ phải qua quá Đưa TS vào TSCĐHH nhận trao đổi không tương tự trình lắp đặt lâu dài sử dụng 133 13 14 Ví dụ TSCĐ hữu hình mua trong nƣớc Nhập khẩu TSCĐ 1. Ngày 1/1: DN X mua 1 TBSX (phải qua lắp đặt chạy thử) 111(2),112(2) 331 211 331, 111, 112 (2) (1) với giá mua chưa có thuế GTGT 10%: 200 trđ đã thanh toán T’2 T2 T2 T2 (7) 50% bằng chuyển khoản, chi phí vận chuyển chi bằng TM 515 635 theo giá đã có thuế GTGT 10% là 1,1 trđ. 2. Ngày 2/1: DN tiến hành lắp đặt chạy thử TBSX trên, các 111, 112 333(2,3) chi phí gồm: tiền công thuê ngoài trả bằng TM: 8 trđ, phụ (6a) (3) tùng xuất kho: 2 trđ, vật liệu xuất kho: 10 trđ. 3. Ngày 10/1: Quá trình lắp đặt chạy thử TBSX hoàn tất và 111, 112, 331 thu được 1 số sản phẩm trị giá 12 trđ nhập kho. DN đã bàn (5) giao TBSX cho phân xưởng sản xuất. 133 33312 (4a) (6b) (4b) 15 16 Ví dụ TSCĐ hữu hình nhập khẩu CHÚ Ý Doanh nghiệp Y nhập khẩu 1 TSCĐ hữu hình có giá  Caùc doanh nghieäp noäp thueá GTGT theo phöông tính thuế nhập khẩu (CIF): 30.000 USD chưa trả phaùp tröïc tieáp thì khoaûn thueá GTGT, TTÑB, thueá tiền người bán, thuế nhập khẩu: 30%, thuế tiêu thụ nhaäp khaåu (neáu TSCÑ nhaäp khaåu) ñöôïc tính vaøo đặc biệt 20%, thuế GTGT 10%. DN đã nộp toàn bộ nguyeân giaù. tiền thuế bằng chuyển khoản. Chi phí vận chuyển  TSCÑ ñöôïc mua töø caùc quyõ chuyeân duøng thì keá toaùn caên cöù vaøo NG ñeå chuyeån caùc quyõ naøy về doanh nghiệp chưa trả tiền người bán: 5,25 trđ thaønh nguoàn voán kinh doanh: (trong đó đã bao gồm thuế GTGT 5%). Tỷ giá thực Nôï TK 414 ‟ Quyõ ñaàu tö phaùt trieån tế: 20.000 đ/USD Nôï TK 441 ‟ Nguoàn voán ñaàu tö XDCB Hãy định khoản nghiệp vụ phát sinh trên. Coù TK 411 ‟ Nguoàn voán kinh doanh 17 18 January 2001 Copyright © 2001 KPMG International, a Swiss association. All rights reserved. 3
Mua TSCĐHH trả chậm, trả góp Ví dụ Tiếp tục ví dụ nhập khẩu TSCĐ, biết TSCĐ nhập 111,112,.. 331 211 khẩu được tài trợ bởi quỹ đầu tư phát triển. Nguyên giá theo Khi thanh toán Hãy định khoản bút toán kết chuyển nguồn giá mua trả ngay hình thành TSCĐ trên. 142,242 635 Phần lãi trả Định kỳ chậm phân bổ lãi 133 Thuế GTGT 19 Ví dụ TSCĐ hữu hình mua trả góp TSCĐ trao đổi tƣơng tự Doanh nghiệp Y mua trả góp 1 TSCĐ có tổng giá thanh toán: 200 trđ, thuế GTGT 10%, lãi trả góp 35 211-TSCÑ trao ñoåi 211-TSCÑ nhaän veà trđ, trả gốc và lãi trong 12 tháng, DN đã chuyển Giaù trò coøn laïi TGNH trả gốc và lãi tháng đầu tiên. Hãy định khoản nghiệp vụ phát sinh trên. 214 Giaù trò khaáu hao 21 22 TSCĐ trao đổi không tƣơng tự TSCĐ trao đổi không tƣơng tự  Ghi giảm TSCĐ mang đi trao đổi  Ghi taêng thu nhaäp do trao ñoåi TSCÑ 211-TSCÑ trao ñoåi 811 Giaù trò coøn laïi 711 131 (Giaù trò hôïp lyù cuûa 214 TSCÑ ñöa ñi trao ñoåi) 3331 Giaù trò khaáu hao Thueá GTGT phaûi noäp (neáu coù) 23 24 January 2001 Copyright © 2001 KPMG International, a Swiss association. All rights reserved. 4
TSCĐ trao đổi không tƣơng tự TSCĐ trao đổi không tƣơng tự  Ghi tăng TSCĐ nhận trao đổi „ Xöû lyù cheânh leäch do trao ñoåi khoâng töông töï 131 211-TSCÑ nhaän veà Giaù trò hôïp lyù cuûa TSCÑ ñi trao ñoåi > Giaù Giaù trò hôïp lyù cuûa TSCÑ trò hôïp lyù cuûa TSCÑ nhaän veà nhaän ñöôïc do trao ñoåi 111,112 131 133 (Thueá GTGT ñöôïc GTHL cuûa TSCÑ ñi trao ñoåi < GTHL khaáu tröø (neáu coù) cuûa TSCÑ nhaän veà 25 26 Ví dụ Kế toán giảm TSCĐHH  Khi nhöôïng baùn, thanh lý TSCÑ – Ghi giảm TSCĐ DN X mang TSCĐHH A đi trao đổi lấy TSCĐHH B không tương tự: 211 214 - TSCĐ A có nguyên giá 200 trđ, đã hao mòn: 50 trđ, giá Giaù trò hao moøn trị hợp lý chưa thuế GTGT 10%: 160 trđ - TSCĐ B có nguyên giá 250 trđ, đã hao mòn: 90 trđ, giá 811,3533 trị hợp lý chưa thuế GTGT 10%: 140 trđ. Giaù trò coøn laïi - Hai bên đã thanh toán số chênh lệch bằng TGNH. Hãy định khoản nghiệp vụ phát sinh trên. 27 28 Kế toán giảm TSCĐHH Kế toán giảm TSCĐHH  Khi nhöôïng baùn, thanh lý TSCÑ – Chi phí  Khi nhöôïng baùn, thanh lý TSCÑ – Thu nhập 111,112,… 811,3532 711,3532 111,112,131,152,… Chi phí nhöôïng baùn Thu nhaäp do nhöôïng baùn 133 3331 Thueá GTGT Thueá GTGT 29 30 January 2001 Copyright © 2001 KPMG International, a Swiss association. All rights reserved. 5
Ví dụ Kế toán giảm TSCĐHH 1. DN X nhượng bán 1 TSCĐHH của bộ phận bán hàng Chuyển TSCĐ thành CCDC có nguyên giá 200 trđ, đã hao mòn 40 trđ, giá bán chưa có thuế GTGT 10% thu 50% bằng TGNH: 150 211 214 trđ. Chi phí nhượng bán chi bằng tiền mặt theo giá đã Giaù trò hao moøn có thuế GTGT 10%: 1,1 trđ. 142,242,627,641,… 2. Thanh lý 1 TSCĐ dùng cho hoạt động phúc lợi đã khấu hao hết, NG: 50trđ, chi phí thanh lý chi bằng TM: Giaù trò coøn laïi 0,55 trđ (đã bao gồm VAT 10%), phế liệu thu hồi nhập kho: 0,2 trđ. Hãy định khoản nghiệp vụ phát sinh trên. 31 32 KEÁ TOAÙN TAØI SAÛN COÁ ÑÒNH (TSCÑ) VOÂ HÌNH TIÊU CHUẨN GHI NHẬN TSCĐ VÔ HÌNH (INTANGIBLE FIXED ASSETS) Khaùi nieäm  Chaéc chaén thu ñöôïc lôïi ích kinh teá trong töông lai töø vieäc söû duïng taøi saûn ñoù; TSCÑ voâ hình laø taøi saûn:  Nguyeân giaù phaûi ñöôïc xaùc ñònh moät caùch  Khoâng coù hình thaùi vaät chaát;  Xaùc ñònh ñöôïc giaù trò; ñaùng tin caäy;  Do doanh nghieäp naém giöõ, söû duïng  Thôøi gian söû duïng öôùc tính treân 1 naêm; trong SXKD, cung caáp dòch vuï hoaëc cho  Coù ñuû giaù trò theo quy ñònh hieän haønh. caùc ñoái töôïng khaùc thueâ phuø hôïp vôùi tieâu chuaån ghi nhaän TSCÑ voâ hình. 33 34 KẾ TOÁN KHẤU HAO TSCĐ PHƢƠNG PHÁP KẾ TOÁN (DEPRECIATION OF FIXED ASSETS)  Chứng từ sử dụng:  Khái niệm Tương tự TSCĐHH  Các phương pháp khấu hao  Tài khoản sử dụng:  Phương pháp hạch toán TK 213-TSCĐ vô hình  PP hạch toán 1 số NVPS chủ yế Tương tự kế toán TSCĐHH 35 36 January 2001 Copyright © 2001 KPMG International, a Swiss association. All rights reserved. 6
Khái niệm Caùc phöông phaùp khaáu hao  Khaáu hao laø söï phaân boå moät caùch coù heä thoáng giaù trò phaûi khaáu hao cuûa TSCÑ trong suoát thôøi  Phöông phaùp khaáu hao ñöôøng thaúng; gian söû duïng höõu ích cuûa taøi saûn ñoù.  Phöông phaùp khaáu hao theo soá dö  Giaù trò phaûi khaáu hao laø nguyeân giaù cuûa TSCÑ höõu hình ghi treân baùo caùo taøi chính, tröø (-) giaù trò giaûm daàn; thanh lyù öôùc tính cuûa taøi saûn ñoù.  Phöông phaùp khaáu hao theo soá löôïng  Thôøi gian söû duïng höõu ích laø thôøi gian maø saûn phaåm. TSCÑ phaùt huy ñöôïc taùc duïng cho SXKD.  Giaù trò thanh lyù laø giaù trò öôùc tính thu ñöôïc khi heát thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa taøi saûn, sau khi tröø chi phí thanh lyù öôùc tính. 37 38 Ví dụ: Tình hình biến động TSCĐ tại DN X như sau: Phƣơng pháp khấu hao đƣờng thẳng 1. Ngày 5/6: DN mua 1 TSCĐHH dùng ngay cho văn phòng với giá mua chưa có thuế GTGT 10%: 238 trđ, chi phí vận chuyển Möùc trích khaáu Nguyeân giaù TSCÑ đã có thuế GTGT 10%: 2,2 trđ, thời gian sử dụng 10 năm. hao trung bình = 2. Ngày 10/6, DN nhượng bán 1 thiết bị sản xuất có nguyên giá haøng naêm Thôøi gian söû duïng 150 trđ, đã hao mòn 30 trđ, thời gian sử dụng 10 năm. Yêu cầu: Möùc trích haáu 1. Trích khấu hao TSCĐ tháng 6 biết số khấu hao đã trích trong Möùc trích KH trung bình haøng naêm hao trung bình = tháng 5 là 50 trđ, trong đó khấu hao của bộ phận QLDN là 20 haøng thaùng 12 trđ, phân xưởng sản xuất là 30 trđ. Tháng 5 không có biến động về TSCĐ. 2. Trích KH TSCĐ tháng 7 biết tháng 7 không có biến động về TSCĐ, DN tính khấu hao TSCĐ theo PP đường thẳng. 40 PP khaáu hao theo soá dö giaûm daàn PP khấu hao theo số dƣ giảm dần Möùc trích khaáu Chú ý: Những năm cuối, khi mức khấu hao năm xác Giaù trò coøn laïi cuûa Tyû leä khaáu hao haøng naêm = x định theo phương pháp số dư giảm dần bằng (hoặc TSCÑ hao nhanh cuûa TSCÑ thấp hơn) mức khấu hao bình quân giữa giá trị còn lại và số năm sử dụng còn lại của TSCĐ, thì kể từ Tyû leä khaáu hao = Tyû leä khaáu hao TSCÑ x Heä soá ñieàu năm đó mức khấu hao được tính bằng giá trị còn lại nhanh (%) theo PP ñöôøng thaúng chænh chia cho số năm sử dụng còn lại. - Heä soá ñieàu chænh Ví dụ: Công ty A mua một thiết bị sản xuất các linh kiện điện tử mới với nguyên giá là 100 triệu đồng. Thôøi gian söû duïng TSCÑ Heä soá ñieàu chænh Thời gian sử dụng của tài sản cố định trên là 5 năm. T < hoaëc = 4 naêm 1,5 4 < T < hoaëc = 6 naêm 2,0 Hãy xác định mức khấu hao hàng tháng của TSCĐ trên theo PP số dƣ giảm dần? T > 6 naêm 2,5 42 January 2001 Copyright © 2001 KPMG International, a Swiss association. All rights reserved. 7
PP khấu hao theo số dƣ giảm dần PP khấu hao theo số lƣợng SP Ví dụ: Công ty A mua một thiết bị sản xuất các linh kiện điện tử mới với nguyên giá là 100 trđ, thời gian sử dụng 5 năm. Hãy xác định mức khấu hao hàng tháng của TSCĐ trên Möùc trích KH Soá löôïng saûn Möùc trích khaáu theo PP số dƣ giảm dần? trong thaùng = phaåm SX trong x hao bình quaân 1 (naêm) cuûa TSCÑ thaùng (naêm) ñôn vò saûn phaåm Năm GTCL của Cách tính số KH Mức KH Mức KH hàng KH luỹ kế thứ TSCĐ TSCĐ hàng năm hàng năm tháng cuối năm Möùc trích KH bình quaân Nguyeân giaù TSCÑ 1 = tính cho 1 ñôn vò SP SL theo coâng suaát thieát keá 2 3 4 5 43 Ví dụ Phƣơng pháp hạch toán Hãy tính mức khấu hao hàng tháng của TSCĐ sau biết công ty A Tài khoản sử dụng: TK 214 “Hao mòn TSCĐ” mua máy ủi đất (mới 100%) với nguyên giá 450 triệu đồng. Công suất thiết kế của máy ủi là 30m3/giờ. SL theo công suất thiết kế là 2.400.000 m3. Khối lượng SP đạt được trong năm thứ nhất là: 623,627, 214 632,641,642… Tháng KL SP hoàn thành (m3) Tháng KL SP hoàn thành (m3) Tháng 1 14.000 Tháng 7 15.000 Tháng 2 15.000 Tháng 8 14.000 Tháng 3 18.000 Tháng 9 16.000 Trích khấu hao Tháng 4 16.000 Tháng 10 16.000 Tháng 5 15.000 Tháng 11 18.000 Tháng 6 14.000 Tháng 12 18.000 45 46 Ví dụ: Định khoản các NVPS sau tại DN X: KẾ TOÁN TSCĐ THUÊ TÀI CHÍNH 1. Ngày 5/6: DN mua 1 TSCĐHH dùng ngay cho văn phòng với (FIXED ASSETS OF FINANCE LEASING) giá mua chưa có thuế GTGT 10%: 238 trđ, chi phí vận chuyển đã có thuế GTGT 10%: 2,2 trđ, thời gian sử dụng 10 năm. TSCĐ được mua sắm bằng quỹ đầu tư phát triển 50%, 50% Khaùi nieäm bằng tiền vay dài hạn. Thueâ taøi chính: Là thuê taøi saûn maø beân 2. Ngày 10/6, DN nhượng bán 1 thiết bị sản xuất có nguyên giá cho thueâ coù söï chuyeån giao phaàn lôùn ruûi ro 150 trđ, đã hao mòn 30 trđ, thời gian sử dụng 10 năm. vaø lôïi ích gaén lieàn vôùi quyeàn sôû höõu taøi saûn 3. Trích khấu hao TSCĐ tháng 6 biết số khấu hao đã trích trong tháng 5 là 50 trđ, trong đó khấu hao của bộ phận QLDN là 20 cho beân thueâ. trđ, phân xưởng sản xuất là 30 trđ. Tháng 5 không có biến động về TSCĐ. 4. Trích KH TSCĐ tháng 7 biết tháng 7 không có biến động về 47 TSCĐ, DN tính khấu hao TSCĐ theo PP đường thẳng. 48 January 2001 Copyright © 2001 KPMG International, a Swiss association. All rights reserved. 8
Tieâu chuaån ghi nhaän Tieâu chuaån ghi nhaän Ñeå ñöôïc coi laø thueâ taøi chính, hôïp ñoàng 3. Thôøi haïn thueâ toái thieåu phaûi chieám phaàn lôùn thôøi gian söû duïng kinh teá cuûa TS cho duø khoâng thueâ thoûa maõn ít nhaát 1 trong 5 ñieàu kieän: coù söï chuyeån giao quyeàn sôû höõu; 1. Beân cho thueâ chuyeån giao quyeàn sôû höõu 4. Taïi thôøi ñieåm khôûi ñaàu thueâ, giaù trò hieän taïi cuûa TS cho beân thueâ khi heát thôøi haïn thueâ; khoaûn thanh toaùn tieàn thueâ toái thieåu chieám phaàn lôùn (töông ñöông) giaù trò hôïp lyù cuûa TS thueâ; 2. Taïi thôøi ñieåm khôûi ñaàu thueâ TS, beân thueâ 5. TS thueâ thuoäc loaïi chuyeân duøng maø chæ coù beân coù quyeàn löïa choïn mua laïi TS thueâ vôùi möùc thueâ coù khaû naêng söû duïng khoâng caàn coù söï thay giaù öôùc tính thaáp hôn giaù trò hôïp lyù vaøo cuoái ñoåi, söûa chöõa lôùn naøo. thôøi haïn thueâ; 49 50 Tieâu chuaån ghi nhaän Nguyeân taéc haïch toaùn TSCÑ thueâ TC Hôïp ñoàng thueâ TS cuõng ñöôïc coi laø hôïp ñoàng thueâ TC neáu thoûa maõn ít nhaát 1 trong 3 TH sau:  Taïi thôøi ñieåm nhaän TS thueâ, beân thueâ ghi 1. Neáu beân thueâ huûy hôïp ñoàng vaø ñeàn buø toån thaát nhaän giaù trò TS thueâ TC vaø nôï goác phaûi traû phaùt sinh lieân quan ñeán vieäc huûy hôïp ñoàng cho baèng vôùi giaù trò hôïp lyù cuûa TS thueâ. beân cho thueâ; 2. Thu nhaäp hoaëc toån thaát do söï thay ñoåi giaù trò  Neáu giaù trò hôïp lyù cuûa TS thueâ > giaù trò hôïp lyù cuûa giaù trò coøn laïi cuûa TS thueâ gaén vôùi beân hieän taïi cuûa khoaûn thanh toaùn tieàn thueâ toái thueâ; thieåu => ghi theo giaù trò hieän taïi cuûa khoaûn 3. Beân thueâ coù khaû naêng tieáp tuïc thueâ laïi TS sau khi heát haïn hôïp ñoàng thueâ vôùi tieàn thueâ thaáp hôn thanh toaùn tieàn thueâ toái thieåu. giaù thueâ thò tröôøng. 51 52 Nguyeân taéc haïch toaùn TSCÑ thueâ TC Nguyeân taéc haïch toaùn TSCÑ thueâ TC  Tröôøng hôïp trong hôïp ñoàng thueâ ghi roõ soá nôï goác  Caùc chi phí tröïc tieáp phaùt sinh ban ñaàu lieân quan ñeán hoaït ñoäng thueâ taøi chính ñöôïc tính phaûi traû baèng giaù trò hôïp lyù TS thueâ thì TS thueâ vaø vaøo nguyeân giaù cuûa taøi saûn thueâ. nôï phaûi traû ñöôïc ghi theo cuøng giaù trò naøy.  Khoaûn thanh toaùn tieàn thueâ taøi saûn thueâ taøi chính phaûi ñöôïc chia ra thaønh chi phí taøi  Giaù trò hôïp lyù hoaëc giaù trò hieän taïi cuûa khoaûn thanh chính vaø khoaûn phaûi traû nôï goác töøng kyø. toaùn tieàn thueâ toái thieåu ghi nhaän giaù trò TS thueâ taøi  Tröôøng hôïp soá thueá GTGT do beân cho thueâ ñaõ traû khi mua TSCÑ maø beân thueâ phaûi hoaøn chính laø giaù chöa coù thueá GTGT. laïi thì soá tieàn laõi phaûi traû goàm caû soá laõi tính treân soá thueá GTGT maø beân thueâ chöa traû cho beân cho thueâ. 53 54 January 2001 Copyright © 2001 KPMG International, a Swiss association. All rights reserved. 9
Phöông phaùp haïch toaùn Nguyeân taéc haïch toaùn TSCÑ thueâ TC Taøi khoaûn söû duïng: TK 212 - TSCÑ thueâ TC (1) Tröôøng hôïp nôï goác phaûi traû xaùc ñònh theo giaù  Beân thueâ coù traùch nhieäm tính, trích khaáu hao TSCÑ vaøo chi phí SXKD theo ñònh kyø. mua chöa thueá GTGT: (1.1) Nhaän TSCÑ thueâ taøi chính  Neáu khoâng chaéc chaén beân thueâ seõ coù quyeàn sôû höõu TS khi heát haïn hôïp ñoàng thueâ thì TS 342 212 thueâ seõ ñöôïc khaáu hao theo thôøi haïn thueâ. (1)  Tröôøng hôïp laõi thueâ taøi chính ñuû ñieàu kieän ñöôïc voán hoùa vaøo giaù trò taøi saûn dôû dang thì thöïc hieän theo chuaån möïc “Chi phí ñi vay”. 315 55 56 Tröôøng hôïp nôï goác phaûi traû xaùc ñònh theo giaù mua Tröôøng hôïp nôï goác phaûi traû xaùc ñònh theo giaù mua chöa thueá GTGT chöa thueá GTGT (1.2) Chi phí tröïc tieáp ban ñaàu (1.3) Cuoái nieân ñoä keá toaùn, xaùc ñònh soá nôï goác thueâ taøi chính ñeán haïn traû trong nieân ñoä keá toaùn tieáp theo: 142 212 (a) 315 342 (3) 111,112 (b) 57 58 Tröôøng hôïp nôï goác phaûi traû xaùc ñònh theo giaù mua Tröôøng hôïp nôï goác phaûi traû xaùc ñònh theo giaù mua chöa thueá GTGT chöa thueá GTGT (1.4) Ñònh kyø, nhaän ñöôïc hoùa ñôn thanh toaùn tieàn thueâ taøi chính (1.4.2) Tröôøng hôïp TSCÑ thueâ taøi chính thuoäc ñoái töôïng chòu (1.4.1) Tröôøng hôïp TSCÑ thueâ TC thuoäc ñoái töôïng chòu thueá thueá GTGT theo PP khaáu tröø - khi nhaän hoùa ñôn nhöng chöa GTGT theo PP khaáu tröø - khi xuaát tieàn traû cho ñôn vò thueâ: thanh toaùn: 111,112 635 315 635 (Laõi) (Laõi) 315 (Nôï goác) 133 133 (Thueá GTGT) (Thueá GTGT) 59 60 January 2001 Copyright © 2001 KPMG International, a Swiss association. All rights reserved. 10
Tröôøng hôïp nôï goác phaûi traû xaùc ñònh theo giaù mua (2) Tröôøng hôïp nôï goác phaûi traû xaùc ñònh theo giaù chöa thueá GTGT mua coù thueá GTGT (1.4.3) Tröôøng hôïp TSCÑ thueâ taøi chính thuoäc ñoái töôïng chòu (2.1) Khi nhaän TSCÑ thueâ taøi chính thueá GTGT theo PP tröïc tieáp - khi thanh toaùn: 342 212 111,112 635 (Laõi) 315 (Nôï goác) 315 138 623,627,641.. (Thueá GTGT) 61 62 Tröôøng hôïp nôï goác phaûi traû xaùc ñònh theo giaù mua Tröôøng hôïp nôï goác phaûi traû xaùc ñònh theo giaù mua coù thueá GTGT coù thueá GTGT (2.2) Ñònh kyø, nhaän ñöôïc hoùa ñôn tieàn thueâ TC (b) Phaûn aùnh soá thueá GTGT phaûi thanh toaùn cho beân cho thueâ: (a) Khi xuaát tieàn traû cho ñôn vò thueâ: 635 138 133 111,112 (Laõi) Thueá GTGT khaáu tröø 315 627,641,642 (Nôï goác phaûi traû Thueá GTGT tröïc tieáp goàm ca ûthueá GTGT) 63 64 Phöông phaùp haïch toaùn Phöông phaùp haïch toaùn (3) Ñònh kyø, trích khaáu hao TSCÑ thueâ taøi chính (4) Khi traû laïi TSCÑ thueâ taøi chính theo quy ñònh cuûa hôïp ñoàng thueâ 214(2142) 623,627,641,.. 212 2142 65 66 January 2001 Copyright © 2001 KPMG International, a Swiss association. All rights reserved. 11
Phöông phaùp haïch toaùn VÍ DỤ 1. Ngày 1/1/N: Công ty X thuê TC 1 TSCĐHH với tổng (5) Tröôøng hôïp mua laïi TSCĐ thuê TC thì khi nhaän chuyeån giao quyeàn sôû höõu taøi saûn keá toaùn ghi: nợ gốc phải trả tính theo giá mua chưa thuế GTGT 10%: 200 tr, thời gian thuê 8 năm. Lãi vay phải trả 56 tr. Mỗi 6 212,111,112 211 tháng, công ty phải trả gốc vay 12,5 tr, thuế GTGT 1,25 Chuyển nguyên giá tr, lãi vay 3,5 tr. Công ty đã trả lần đầu khi nhận TSCĐ bằng chuyển khoản. 2. Ngày 1/4/N: Công ty Y thuê TC 1 TSCĐHH với tổng nợ gốc phải trả tính theo giá mua có thuế GTGT 10% là 2141 2142 660 tr, thời gian thuê 10 năm. Lãi vay phải trả 200 tr. Chuyển giá trị hao mòn Mỗi quý, cty phải trả gốc vay 16,5 tr (trong đó thuế GTGT 1,5 tr) và lãi vay 5 tr. Công ty đã trả lần đầu khi nhận TSCĐ thuê bằng chuyển khoản, đồng thời cty đã 67 nộp tiền ký quỹ với bên cho thuê 50 tr bằng tiền mặt. KẾ TOÁN GIAO DỊCH BÁN VÀ THUÊ LẠI TSCĐ VÍ DỤ LÀ THUÊ TÀI CHÍNH 3. Công ty Z cho thuê văn phòng làm việc trong 2 211 214 3331 111,112 năm với giá chưa có thuế GTGT 10% là 5tr/tháng. Khách hàng đã trả hết tiền thuê trong 2 năm bằng GTHM VAT chuyển khoản. 811 711 4. Công ty M thuê 1 nhà xưởng sản xuất với giá 3tr/tháng trong thời gian 3 năm. Công ty M đã thanh GBán GTCL toán hết tiền thuê trong 3 năm bằng chuyển khoản. 242 623,627,641,642 3387 5. Công ty K mua lại TSCĐ thuê TC khi hết hạn hợp C lệch Phân bổ lỗ C lệch đồng: Nguyên giá TSCĐ thuê TC: 400 tr, số tiền phải GTCL>GB Phân bổ lãi GB>GTCL trả thêm để mua lại TSCĐ: 100 tr đã thanh toán bằng chuyển khoản. TSCĐ thuê TC đã trích khấu hao hết. Các bút toán ghi nhận liên quan đến tài sản thuê tài chính tương tự phần kế toán TSCĐ thuê tài chính VÍ DỤ 1. Công ty Q bán TSCĐ rồi thuê lại TS đó dùng cho bộ phận sản xuất theo phương thức thuê TC. TSCĐ có nguyên giá 500 tr, đã hao mòn 50 tr. Giá bán 600 tr chưa có thuế GTGT 10%, người mua đã thanh toán bằng chuyển khoản. Giá thuê lại trong 5 năm là 500 (Chưa tính thuế GTGT 10%), lãi thuê phải trả là 60 tr. Mỗi quý công ty phải trả tiền gốc thuê là 25, thuế GTGT 2,5 tr, lãi thuê 3 tr. Công ty đã trả lần đầu bằng chuyển khoản. Định kỳ hàng tháng công ty kết chuyển chênh lệch giá bán với giá trị còn lại của TSCĐ ghi giảm chi phí SXKD. 2. Sử dụng tài liệu nghiệp vụ 1 trong trường hợp giá bán của TSCĐ là 400 tr. January 2001 Copyright © 2001 KPMG International, a Swiss association. All rights reserved. 12