Bài giảng Kinh tế chính trị Mác-Lênin: Chương 5 - Trường ĐH Thương Mại

Chia sẻ: Tomjerry | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

197
lượt xem 19
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Kinh tế chính trị Mác-Lênin: Chương 5 Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và các quan hệ lợi ích kinh tế ở Việt Nam cung cấp cho người học các kiến thức: Kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam; Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam; Các quan hệ lợi ích kinh tế ở Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Kinh tế chính trị Mác-Lênin: Chương 5 - Trường ĐH Thương Mại

Chương 5 KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN VÀ CÁC QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM
Nội dung 5.1. KTTT định hƣớng XHCN ở VN 5.2. Hoàn thiện thể chế KTTT định hƣớng XHCN ở VN 5.3. Các quan hệ lợi ích kinh tế ở VN
5.1. KTTT định hướng XHCN ở VN 5.1.1. Khái niệm KTTT định hƣớng XHCN ở VN 5.1.2. Tính tất yếu khách quan của việc phát triển KTTT định hƣớng XHCN ở VN 5.1.3. Đặc trƣng của nền KTTT định hƣớng XHCN ở VN
5.1.1. Khái niệm KTTT định hướng XHCN ở VN - KTTT hay nền KTTT là nền KT đƣợc vận hành theo cơ chế thị trƣờng. Đó là nền KT hàng hóa phát triển cao, ở đó mọi quan hệ sản xuất và trao đổi đều đƣợc thông qua thị trƣờng, chịu sự tác động, điều tiết của các quy luật thị trƣờng (Tr38). - KTTT định hƣớng XHCN: là nền KT vận hành theo các quy luật của thị trƣờng đồng thời góp phần hƣớng tới từng bƣớc xác lập một xã hội mà ở đó dân giàu, nƣớc mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; có sự điều tiết của Nhà nƣớc do ĐCS VN lãnh đạo (Tr108).
5.1.2. Tính tất yếu khách quan của việc phát triển KTTT định hướng XHCN ở VN Một là, Phát triển KTTT ĐH XHCN là phù hợp với tính quy luật phát triển khách quan. Hai là, tính ƣu việt của KTTT trong thúc đẩy phát triển Ba là, phù hợp với nguyện vọng của nhân dân mong muốn dân giàu, nƣớc mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
5.1.3. Đặc trưng của nền KTTT định hướng XHCN ở VN * Về mục tiêu: * Về quan hệ sở hữu và thành phần kinh tế * Về quan hệ quản lý nền kinh tế * Về quan hệ phân phối * Về quan hệ giữa gắn tăng trƣởng với công bằng xã hội
5.2. Hoàn thiện thể chế KTTT định hướng XHCN ở VN 5.2.1. Sự cần thiết phải hoàn thiện thể chế KTTT định hƣớng XHCN ở VN 5.2.2. Nội dung hoàn thiện thể chế KTTT định hƣớng XHCN ở VN
5.2.1. Sự cần thiết phải hoàn thiện thể chế KTTT định hướng XHCN ở VN * Một số khái niệm: (1) Thể chế là những quy tắc, luật pháp, bộ máy quản lý và cơ chế vận hành nhằm điều chỉnh các hoạt động của con ngƣời trong một chế độ xã hội (Tr118). (2) Thể chế kinh tế là hệ thống quy tắc, luật pháp, bộ máy quản lý và cơ chế vận hành nhằm điều chỉnh hành vi của các chủ thể kinh tế, các hành vi sản xuất kinh doanh và các quan hệ kinh tế (Tr118).
5.2.1. Sự cần thiết phải hoàn thiện thể chế KTTT định hướng XHCN ở VN * Một số khái niệm (3) Thể chế KTTT định hƣớng XHCN là hệ thống đƣờng lối, chủ trƣơng chiến lƣợc, hệ thống luật pháp, chính sách quy định xác lập cơ chế vận hành, điều chỉnh chức năng, hoạt động, mục tiêu, phƣơng thức hoạt động, các quan hệ lợi ích của các tổ chức, các chủ thể kinh tế nhằm hƣớng tới xác lập đồng bộ các yếu tố thị trƣờng, các loại thị trƣờng hiện đại theo hƣớng góp phần thúc đẩy dân giàu, nƣớc mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh (Tr119).
5.2.1. Sự cần thiết phải hoàn thiện thể chế KTTT định hướng XHCN ở VN * Lý do phải thực hiện hoàn thiện thể chế KTTT định hướng XHCN - Thứ nhất, do thể chế KTTT chƣa đồng bộ - Thứ hai, hệ thống thể chế còn chƣa đầy đủ - Thứ ba, hệ thống thể chế còn kém hiệu lực, hiệu quả, kém đầy đủ các yếu tố thị trƣờng và các loại thị trƣờng
5.2.2. Nội dung hoàn thiện thể chế KTTT định hướng XHCN ở VN * Hoàn thiện thể chế về sở hữu và phát triển các thành phần kinh tế. * Hoàn thiện thể chế để phát triển đồng bộ các yếu tố thị trƣờng và các loại thị trƣờng. * Hoàn thiện thể chế để đảm bảo gắn kết tăng trƣởng kinh tế với bảo đảm tiến bộ và công bằng xã hội. * Hoàn thiện thể chế thúc đẩy hội nhập KTQT. * Hoàn thiện thể chế nâng cao năng lực hệ thống chính trị.
5.3. Các quan hệ lợi ích kinh tế ở VN 5.3.1. Lợi ích kinh tế và quan hệ lợi ích kinh tế 5.3.1.1. Lợi ích kinh tế 5.3.1.2. Quan hệ lợi ích kinh tế 5.3.2. Vai trò nhà nước trong bảo đảm hài hòa các quan hệ lợi ích 5.3.2.1. Bảo vệ lợi ích hợp pháp, tạo môi trƣờng thuận lợi cho hoạt động tìm kiếm lợi ích của các chủ thể kinh tế 5.3.2.2. Điều hòa lợi ích giữa cá nhân-doanh nghiệp-xã hội 5.3.2.3. Kiểm soát, ngăn ngừa các quan hệ lợi ích có ảnh hƣởng tiêu cực đối với sự phát triển xã hội 5.3.2.4. Giải quyết những mâu thuẫn trong quan hệ lợi ích kinh tế
5.3.1. Lợi ích kinh tế và quan hệ lợi ích kinh tế 5.3.1.1. Lợi ích kinh tế (1) Một số khái niệm (2) Bản chất và biểu hiện của lợi ích kinh tế (3) Vai trò của lợi ích kinh tế đối với các chủ thể kinh tế - xã hội
5.3.1.1. Lợi ích kinh tế (1) Một số khái niệm + Lợi ích là sự thỏa mãn nhu cầu của con ngƣời mà sự thỏa mãn nhu cầu này phải đƣợc nhận thức và đặt trong mối quan hệ xã hội ứng với trình độ phát triển nhất định của nền sản xuất xã hội đó. + Lợi ích kinh tế là lợi ích vật chất, lợi ích thu đƣợc khi thực hiện các hoạt động kinh tế của con ngƣời.
5.3.1.1. Lợi ích kinh tế (2) Bản chất và biểu hiện của lợi ích kinh tế + Về bản chất, lợi ích kinh tế phản ánh mục đích và động cơ của các quan hệ giữa các chủ thể trong nền sản xuất xã hội. + Về biểu hiện, gắn với các chủ thể kinh tế khác nhau là những lợi ích tƣơng ứng: chủ doanh nghiệp thì lợi ích trƣớc hết là lợi nhuận, ngƣời lao động là tiền công.
5.3.1.1. Lợi ích kinh tế (3) Vai trò của lợi ích kinh tế đối với các chủ thể kinh tế - xã hội - Lợi ích kinh tế là động lực trực tiếp của các chủ thể và hoạt động kinh tế - xã hội. - Lợi ích kinh tế là cơ sở thúc đẩy sự phát triển các lợi ích khác
5.3.1.2. Quan hệ lợi ích kinh tế (1) Khái niệm: quan hệ lợi ích kinh tế (2) Sự thống nhất và mâu thuẫn trong các quan hệ lợi ích kinh tế (3) Các nhân tố ảnh hƣởng đến quan hệ lợi ích kinh tế (4) Một số quan hệ lợi ích kinh tế cơ bản trong nền KTTT (5) Phƣơng thức thực hiện lợi ích kinh tế trong các quan hệ lợi ích chủ yếu
5.3.1.2. Quan hệ lợi ích kinh tế (1) Khái niệm Quan hệ lợi ích kinh tế là sự thiết lập những tƣơng tác giữa con ngƣời với con ngƣời, giữa các cộng đồng ngƣời, giữa các tổ chức kinh tế, giữa các bộ phận hợp thành nền kinh tế, giữa con ngƣời với tổ chức kinh tế, giữa quốc gia với phần còn lại của thế giới nhằm mục tiêu xác lập các lợi ích kinh tế trong mối liên hệ với trình độ phát triển của LLSX và kiến trúc thƣợng tầng tƣơng ứng của một giai đoạn phát triển xã hội nhất định (Tr127).
5.3.1.2. Quan hệ lợi ích kinh tế (2) Sự thống nhất và mâu thuẫn trong các quan hệ lợi ích kinh tế - Sự thống nhất - Sự mâu thuẫn
5.3.1.2. Quan hệ lợi ích kinh tế (3) Các nhân tố ảnh hưởng đến quan hệ lợi ích kinh tế Thứ nhất, trình độ phát triển của LLSX. Thứ hai, địa vị của chủ thể trong hệ thống QHSX xã hội. Thứ ba, chính sách phân phối thu nhập của nhà nƣớc. Thứ tư, hội nhập KTQT.