KINH T QU C T (NÂNG CAO)<br />
Chương 3: Lý thuy t thương m i v i<br />
chi phí cơ h i c a s n xu t không đ i<br />
<br />
TS NGUY N MINH Đ C<br />
<br />
1<br />
<br />
Adam Smith và lý thuy t thương m i<br />
l<br />
<br />
l<br />
<br />
m t qu c gia t p trung vào s n xu t các hàng hóa có<br />
l i th c nh tranh tuy t đ i (absolute advantages) và<br />
trao đ i v i các qu c gia khác đ có đư c nh ng<br />
hàng hóa r ti n hơn thông qua các th trư ng qu c t .<br />
bàn tay vô hình (invisible hand) c a s c nh tranh<br />
qu c t s khi n cho m t qu c gia đi theo hư ng<br />
chuyên môn hóa n u như không có s can thi p c a<br />
chính ph .<br />
<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
2<br />
<br />
Ricardo và lý thuy t thương m i<br />
l<br />
l<br />
<br />
l<br />
<br />
th a hư ng các ý tư ng c a Smith<br />
l i ích c a thương m i v n đ t đư c ngay c khi m t<br />
qu c gia không có đư c m t l i th tuy t đ i khi so<br />
sánh v i t ng qu c gia khác trong vi c s n xu t ra<br />
t ng món hàng hóa khác nhau.<br />
Đ đ t đư c các l i ích c a chuyên môn hóa và<br />
thương m i, qu c gia đó ch c n có l i th tương đ i<br />
trong m t s ho t đ ng kinh t nào đó.<br />
<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
3<br />
<br />
1<br />
<br />
Ricardo và lý thuy t thương m i<br />
<br />
l<br />
<br />
l<br />
<br />
L i th tương đ i và l i ích đ t đư c t chuyên môn<br />
hóa và thương m i là nh ng nguyên t c cơ b n và lâu<br />
b n c a các ngành khoa h c xã h i.<br />
Ricardo đã đưa ra nh ng mô hình đ u tiên và ch c<br />
ch n nh t v chuyên môn hóa s n xu t và thương<br />
m i, cung c p cho nh ng nhà nghiên c u kinh t h u<br />
th m t n n t ng v ng ch c đ hình thành nên ngành<br />
khoa h c m i, kinh t qu c t .<br />
<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
4<br />
<br />
Ricardo và lý thuy t s n xu t v i chi phí s n<br />
xu t không đ i (constant cost theory)<br />
l<br />
<br />
l<br />
<br />
l<br />
<br />
S n xu t ph i là trung tâm c a các lý thuy t thương<br />
m i.<br />
lao đ ng là m t y u t s n xu t cơ b n và quan tr ng,<br />
đư c s d ng v i m t s lư ng c đ nh cho m i đơn<br />
v s n ph m.<br />
Y u t s n xu t đư c gi c đ nh d n đ n chi phí s n<br />
xu t không đ i (constant cost), hay còn g i là chi phí<br />
cơ h i không đ i (constant opportunity cost).<br />
<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
5<br />
<br />
Ricardo và lý thuy t s n xu t v i chi phí s n<br />
xu t không đ i (constant cost theory)<br />
l<br />
<br />
Mô hình đơn gi n: 2x2, i.e<br />
l<br />
l<br />
l<br />
<br />
l<br />
l<br />
<br />
l<br />
<br />
2 lo i hàng hóa<br />
đư c s n xu t b i hai qu c gia,<br />
c hai qu c gia đ u đ t đư c l i ích thông qua chuyên môn<br />
hóa v i l i th tương đ i c a mình.<br />
<br />
m r ng v i nhi u qu c gia và nhi u lo i hàng hóa<br />
khác nhau.<br />
Các m i quan h qu c t n n t ng c a lương và năng<br />
su t lao đ ng hay t giá h i đoái đư c phát tri n đ u<br />
d a trên mô hình chi phí s n xu t không đ i.<br />
Các ng d ng và ki m đ nh g n đây v lý thuy t chi<br />
phí không đ i c a s n xu t và thương m i đã kh ng<br />
đ nh quan đi m c a Ricardo.<br />
<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
6<br />
<br />
2<br />
<br />
Lý thuy t chi phí s n xu t không đ i (Haberler)<br />
l<br />
<br />
l<br />
<br />
l<br />
l<br />
<br />
Gi đ nh đ u tiên c a mô hình Ricardo v chi phí s n<br />
xu t không đ i là s n xu t ch v i m t ngu n l c duy<br />
nh t, lao đ ng.<br />
Các ngu n l c khác như máy móc thi t b , ngu n l i<br />
t nhiên và kh năng kinh doanh đư c chuy n hóa<br />
vào lao đ ng<br />
Vi c gi đ nh ch có m t ngu n l c s giúp cho mô<br />
hình đư c đơn gi n hóa.<br />
V i lý thuy t các t l đ u vào không đ i, lư ng lao<br />
đ ng c n đ s n xu t m t đơn v s n ph m không<br />
thay đ i khi m c đ s n ph m hay lương lao đ ng<br />
thay đ i.<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
7<br />
<br />
Lý thuy t chi phí s n xu t không đ i<br />
l<br />
<br />
Lý thuy t chi phí không đ i gi đ nh r ng<br />
các ngu n l c s n xu t đư c s d ng<br />
theo các t l c đ nh trong các qui trình<br />
s n xu t.<br />
<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
8<br />
<br />
Lý thuy t chi phí s n xu t không đ i<br />
Gi s lư ng lao đ ng đ s n xu t ra m t đơn v th y s n là<br />
2 (ngày công) và đ s n xu t ra m t đơn v xi măng là 3<br />
(ngày công).<br />
T l chi phí ngu n l c lao đ ng không đ i đư c ghi nh n<br />
như sau:<br />
aLS = 2 và aLM =3<br />
l<br />
l<br />
<br />
aLS là lư ng lao đ ng c n có đ s n xu t ra m t đơn v th y s n (TS)<br />
aLM là lư ng lao đ ng c n có đ s n xu t ra m t đơn v xi măng (XM)<br />
<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
9<br />
<br />
3<br />
<br />
Lý thuy t chi phí s n xu t không đ i<br />
l<br />
l<br />
l<br />
<br />
l<br />
<br />
lư ng lao đ ng đ s n xu t ra S đơn v th y s n (TS)<br />
s là 2S<br />
lư ng lao đ ng đ s n xu t ra M đơn v xi măng (XM)<br />
s là 3M.<br />
N u t ng s ngu n lao đ ng s n có c a c n n kinh t<br />
trong nư c (L) là 120 và n n kinh t này ch s n xu t<br />
ra 2 lo i hàng hóa TS và XM, ta có công th c sau:<br />
L = 2S + 3M = 120<br />
V i m t l c lư ng lao đ ng h u h n và không đ i làm<br />
đ u vào duy nh t cho s n xu t, m t s n ph m đư c<br />
s n xu t nhi u hơn s làm gi m b t s n lư ng c a<br />
s n ph m khác.<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
10<br />
<br />
Đư ng gi i h n s n xu t PPF<br />
Đư ng gi i h n s n xu t XM<br />
th hi n nh ng cách t h p<br />
s n ph m đư c s n xu t<br />
40<br />
trong cùng m t đi u ki n,<br />
cùng môi trư ng k thu t và 20<br />
v i cùng m c đ s d ng 10<br />
ngu n l c.<br />
<br />
A<br />
PPF<br />
15<br />
<br />
30<br />
<br />
60<br />
<br />
TS<br />
<br />
Đường giới hạn sản xuất<br />
(Production Possibility Frontier)<br />
<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
11<br />
<br />
Đư ng gi i h n s n xu t PPF<br />
XM<br />
<br />
V i nhu c u lao đ ng không<br />
đ i cho 1 đơn v s n ph m,<br />
40<br />
chi phí cơ h i đ s n xu t là<br />
như nhau khi s n lư ng di<br />
chuy n d c theo đư ng gi i 20<br />
10<br />
h n s n xu t PPF.<br />
<br />
A<br />
PPF<br />
15<br />
<br />
30<br />
<br />
60<br />
<br />
TS<br />
<br />
Đường giới hạn sản xuất<br />
(Production Possibility Frontier)<br />
<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
12<br />
<br />
4<br />
<br />
Đư ng gi i h n s n xu t PPF<br />
L= 120 tri u, aLS=2 và aLM=3.<br />
120/3 = 40 tri u đơn v XM<br />
120/2 = 60 tri u đơn v TS<br />
Do đó, hai đi m cu i c a đư ng<br />
PPF là (XM, TS) = (40,0) hay (0,<br />
60).<br />
<br />
XM<br />
<br />
40<br />
<br />
A<br />
<br />
20<br />
10<br />
<br />
T i đi m A, s n lư ng s là s n<br />
xu t 20 tri u đơn v XM và 30<br />
tri u đơn v TS.<br />
<br />
PPF<br />
15<br />
<br />
30<br />
<br />
60<br />
<br />
TS<br />
<br />
Đường giới hạn sản xuất<br />
(Production Possibility Frontier)<br />
<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
13<br />
<br />
Bài t p<br />
V i cùng gi đ nh<br />
L= 120 tri u, aLS=2 và aLM=3.<br />
a/ Tính s n lư ng c a TS khi n n<br />
kinh t sán xu t đư c 30 tri u<br />
đơn v XM, xác đ nh đi m k t h p<br />
đó (đi m B) trên hình v .<br />
b/ Tính s n lư ng c a XM khi n n<br />
kinh t sán xu t đư c 45 tri u<br />
đơn v TS, xác đ nh đi m k t h p<br />
đó (đi m C) trên hình v .<br />
<br />
XM<br />
<br />
40<br />
<br />
A<br />
<br />
20<br />
10<br />
<br />
PPF<br />
15<br />
<br />
30<br />
<br />
60<br />
<br />
TS<br />
<br />
Đường giới hạn sản xuất<br />
(Production Possibility Frontier)<br />
<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
14<br />
<br />
Đư ng gi i h n s n xu t PPF<br />
Giá tương đ i c a th y s n<br />
= giá tr tuy t đ i c a đ d c PPF<br />
XM<br />
= 2/3.<br />
M c giá này s gi ng nhau trên<br />
t tc<br />
Vì sao?<br />
<br />
40<br />
<br />
A<br />
<br />
20<br />
<br />
Đ cung c p thêm 1 đơn v TS<br />
c n có 2 lao đ ng và s ph i l y<br />
t khâu s n xu t hàng XM.<br />
Vì sao?<br />
<br />
10<br />
<br />
PPF<br />
15<br />
<br />
30<br />
<br />
60<br />
<br />
TS<br />
<br />
Đường giới hạn sản xuất<br />
(Production Possibility Frontier)<br />
<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
15<br />
<br />
5<br />
<br />