Bài giảng Ngữ văn 11 tuần 5: Lẽ ghét thương (trích Truyện Lục Vân Tiên)

LẼ GHÉT THƯƠNG

(Trích Lục Vân Tiên – Nguyễn Đình Chiểu) 

I. Tìm hiểu chung:

1. Tác Giả:

• Nguyễn Đình Chiểu (1822-1888) là một nhà thơ, nhà văn hóa cận đại của Việt Nam, tự Mạch Trạch, hiệu Trọng Phủ, Hối Trai.
• 1843, ông đỗ tú tài ờ trường thi Gia Định năm 21 tuổi.
• 1847, ông ra Huế để chờ kì thi khoa Kỉ Dậu.
• 1849, hay tin mẹ ông mất, vì quá đau buồn nên đã khóc mù đôi mắt.
• 1851, ông mở trường dạy học và làm thuốc.
• 3 / 7 / 1888, ông từ trần tại Ba Tri, Bến Tre.

2. Tác phẩm:

• Tác phẩm được sáng tác vào khoảng đầu những năm 50 của thế kỉ 19, khi ông bị mù, về dạy học và chữa bệnh cho nhân dân Gia Định.
• Cốt truyện xoay quanh cuộc xung đột giữa thiện và ác, nhằm đề cao tinh thần nhân nghĩa, thể hiện khát vọng lí tưởng của tác giả về một xã hội tốt đẹp.
• Ngay từ khi mới ra đời đã được nhân dân, đặc biệt là nhân dân Gia Định đón nhận và lưu truyền rộng rãi.
• Các tác phẩm tiêu biểu:
  • Lục Vân Tiên
  • Dương Từ Hà Mậu
  • Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc (1861)
  • 12 bài thơ và bài văn tế Trương Định (1864)
  • 10 bài thơ điếu Phan Tòng (1868)
  • Văn tế nghĩa sĩ trận vong lục tỉnh (1874)
  • Hịch kêu gọi nghĩa binh đánh Tây
  • ...

3. Đoạn trích:

• Truyện thơ Lục Vân Tiên dài 2082 thơ lục bát, viết bằng chữ Nôm.
• Đoạn trích được trích từ câu 473 đến câu 504 trong truyện Lục Vân Tiên.
• Nội dung là cuộc nói chuyện giữa nhân vật ông Quán với 4 chàng nho sinh: Vân Tiên, Tử Trực, Trịnh Hâm và Bùi Kiệm.

II. Đọc hiểu tác phẩm:

• Bố cục chia làm 2 phần:
  • Phần 1: Từ đầu đến ’’...lằng nhằng dối dân’’ (Ghét vua chúa bạo ngược, vô đạo)
• Phần 2: Còn lại (Thương những bậc hiền tài, không được trọng dụng)

1. Những lẽ ghét của ông Quán:

• Ghét việc tầm phào.
• Ghét đời Kiệt Trụ mê dâm (làm dân sa hầm sảy hang).
• Ghét đời U, Lệ đa đoan (khiến dân lầm than).
• Ghét đời Ngũ Bá phân vân (làm dân nhọc nhằn).
• Ghét đời Thúc Quý phân băng (lằng nhằng rối dân).

Trên đây, TaiLieu.VN vừa trích dẫn một phần giáo án bài giảng Lẽ ghét thương, để tham khảo toàn bộ nội dung bài giảng quý thầy cô và các em vui lòng đăng nhập để tải tài liệu về máy. Ngoài ra, các em học sinh có thể tham khảo thêm phần soạn bài Lẽ ghét thương để thấy rõ hơn những điều mà Nguyễn Đình Chiểu đã gởi gắm qua đoạn trích cùng với bút pháp nghệ thuật đậm chất trữ tình của ông.

Bên cạnh đó, các em học sinh có thể tham khảo thêm bài văn mẫu phân tích đoạn trích Lẽ ghét thương chuẩn bị bài học, tìm hiểu kĩ càng hơn về đoạn trích Lẽ ghét thương trước khi bắt đầu bài học trên lớp. Chúc quý thầy cô và các em học sinh có thêm nhiều tài liệu tham khảo hay.