22/10/2014
Chương 9
Hệ thống kế toán Việt Nam
1
(cid:1) Sau khi nghiên cứu xong chương này, bạn có
thể: – Trình bày sự hình thành và phát triển của hệ thống
kế toán Việt Nam.
– Giải thích vai trò của các tổ chức lập quy và tổ
chức nghề nghiệp về kế toán tại Việt Nam
– Giải thích các nội dung cơ bản của Luật Kế toán
và các văn bản hướng dẫn
– Trình bày vai trò và đặc điểm của hệ thống chuẩn
mực kế toán Việt Nam
– Trình bày kết cấu hệ thống kế toán doanh nghiệp
Việt Nam
– Giải thích mối quan hệ giữa kế toán và các định
chế liên quan tại Việt Nam
1
Mục tiêu
22/10/2014
(cid:1) Sự phát triển của hệ thống kế toán Việt Nam
(cid:1) Các tổ chức lập quy và tổ chức nghề nghiệp
(cid:1) Luật Kế toán và các văn bản hướng dẫn
(cid:1) Hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam
(cid:1) Hệ thống kế toán doanh nghiệp Việt Nam
(cid:1) Quan hệ giữa kế toán và các định chế liên
Nội dung
quan tại Việt Nam
(cid:1) Trước 1990, hệ thống kế toán VN dựa trên hệ thống kế toán các nước XHCN chủ yếu phục vụ cho DNNN.
(cid:1) Quá trình cải cách
Sự phát triển của hệ thống kế toán VN
– Hệ thống 1990
– Hệ thống thử nghiệm 1994
– Hệ thống 1996
– Luật kế toán 2003 và các chuẩn mực kế
toán Việt Nam (VAS)
2
– Hệ thống 2006
22/10/2014
Luật Kế toán 2003
Luật Doanh nghiệp
Nghị định 129, 128
Luật Kiểm toán độc lập
Chuẩn mực kế toán
Luật Kiểm toán nhà nước
Luật thuế
Chế độ kế toán & các quy định khác
Hệ thống kế toán VN hiện nay
Các tổ chức lập quy và tổ chức nghề nghiệp
Quốc hội
Chính phủ
Bộ Tài chính
Hội Kế toán Kiểm toán Việt Nam
Hội đồng Quốc gia Kế toán
Vụ Chế độ Kế toán – Kiểm toán
6
3
22/10/2014
(cid:1) Hoàn cảnh ra đời
(cid:1) Các nội dung cơ bản
(cid:1) Các văn bản hướng dẫn
7
Luật kế toán Việt Nam 2003
(cid:1) Pháp lệnh Kế toán - Thống kê 1988: Chiếc
Hoàn cảnh ra đời
(cid:1) Nhu cầu của quá trình hội nhập
8
4
áo quá chật cho kế toán Việt Nam.
22/10/2014
(cid:1) Đối tượng chi phối
(cid:1) Các quy định cơ bản về đơn vị, kỳ kế toán…
(cid:1) Các yêu cầu cụ thể về sổ sách, chứng từ…
(cid:1) Thông tin công khai và báo cáo
(cid:1) Quản lý Nhà nước về kế toán
(cid:1) Hành nghề kế toán
(cid:1) Tổ chức nghề nghiệp.
9
Các nội dung cơ bản
(cid:1) Nghị định 128/2004/NĐ-CP
(cid:1) Nghị định 129/2004/NĐ-CP
10
5
Các văn bản hướng dẫn
22/10/2014
(cid:1) Sự ra đời (cid:1) Cơ cấu hệ thống chuẩn mực (cid:1) Các văn bản hướng dẫn
11
Hệ thống chuẩn mực kế toán VN
(cid:1) Xuất phát từ yêu cầu hội nhập kế toán
Sự ra đời của VAS
quốc tế
(cid:1) Xây dựng dựa trên hệ thống chuẩn mực
kế toán quốc tế (IAS, nay là IFRS)
(cid:1) Gồm 26 chuẩn mực được ban hành từ
năm 2001 đến năm 2005.
12
6
22/10/2014
(cid:1) Các chuẩn mực cơ bản
Hệ thống chuẩn mực kế toán VN
(cid:1) Các chuẩn mực cụ thể
1. VAS 01: Chuẩn mực chung 2. VAS 21: Trình bày BCTC
13
(cid:1) Các chuẩn mực cụ thể (tiếp)
3. VAS 02: Hàng tồn kho 4. VAS 03: TSCĐ hữu hình 5. VAS 04: TSCĐ vô hình 6. VAS 05: Bất động sản đầu tư 7. VAS 06: Thuê tài sản 8. VAS 10: Ảnh hưởng của thay đổi TGHĐ
9. VAS 14: Doanh thu
10. VAS 15: Hợp đồng xây dựng
11. VAS 16: Chi phí đi vay
12. VAS 17: Thuế thu nhập doanh nghiệp
13. VAS 18: Các khoản dự phòng, tài sản
và nợ tiềm tàng
14
7
14. VAS19: Hợp đồng bảo hiểm
22/10/2014
(cid:1) Các chuẩn mực liên quan đến báo cáo tài chính
15.
VAS 22: Trình bày bổ sung BCTC ngân hàng và tổ chức tài chính tương tự
16.
VAS 23: Các sự kiện sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm
17.
VAS 24: Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
18.
VAS 28: Báo cáo tài chính các bộ phận
19.
VAS 29: Chính sách kế toán, thay đổi trong ước tính kế toán và các sai sót
20.
VAS 27: Báo cáo tài chính giữa niên độ
21.
VAS 30: Lợi nhuận trên cổ phần
15
(cid:1) Các chuẩn mực cho tập đoàn
22. VAS 07: Đầu tư vào công ty liên kết
23. VAS 08: Các khoản góp vốn liên doanh
24. VAS 11: Hợp nhất kinh doanh
25.
VAS 25: BCTC hợp nhất và đầu tư vào công ty con
16
8
26. VAS 26: Thông tin về các bên liên quan
22/10/2014
(cid:1) Thông tư 89/2002/TT-BTC
(cid:1) Thông tư 105/2003/TT-BTC
(cid:1) Thông tư 23/2005/TT-BTC
(cid:1) Thông tư 20/2006/TT-BTC
(cid:1) Thông tư 21/2006/TT-BTC
(cid:1) Thông tư 161/2007/TT-BTC thay thế 3 thông
Văn bản hướng dẫn
17
tư 89, 105 và 23.
(cid:1) Sự phát triển
(cid:1) Giới thiệu hệ thống 2006
18
9
Hệ thống kế toán doanh nghiệp VN
22/10/2014
(cid:1) Hệ thống 2006 ban hành theo Quyết định
Sự phát triển
15/2006/QĐ-BTC
– Kế thừa hệ thống 1996 ban hành theo QĐ
1141/1995/QĐ-BTC
– Tích hợp các yêu cầu của 26 chuẩn mực kế
19
toán VN đã ban hành.
(cid:1) Quy định việc lập, lưu chuyển chứng từ
(cid:1) Ban hành danh mục chứng từ gồm 37
Hệ thống chứng từ kế toán
20
10
chứng từ trong đó phần lớn là hướng dẫn.
22/10/2014
(cid:1) Sự phát triển
(cid:1) Giới thiệu hệ thống 2006
Hệ thống kế toán doanh nghiệp VN
– Hệ thống chứng từ
– Hệ thống tài khoản
– Hệ thống sổ sách
21
– Hệ thống báo cáo tài chính
(cid:1) Ban hành danh mục hệ thống tài khoản kế toán thống nhất cho doanh nghiệp gồm 86 tài khoản thuộc 9 nhóm.
(cid:1) Hệ thống được bổ sung và điều chỉnh bởi
Hệ thống tài khoản kế toán
22
11
Thông tư 244/2009/TT-BTC
22/10/2014
HỆ THỐNG TÀI KHOẢN KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP VIỆT NAM - TÀI KHOẢN THUỘC BẢNG CÂN ĐỐI
Loaïi 3: Nôï phaûi traû
Loaïi 1: TS ngaén haïn
31x: Vayï ngaén haïn
11x: Tieàn
ø33x: Nôï ngaén haïn
12x: Ñaàu tö ngaén haïn
34x: Nôï daøi haïn
13x: Nôï phaûi thu
35x: Döï phoøng phaûi traû
14x: TSLÑ khaùc
Nôï phaûi traû
Loaïi 4: Voán chuû sôû höõu
15x: Haøng toàn kho
Taøi saûn ngaén haïn
41x: Voán kinh doanh vaø
16x: Chi söï nghieäp
caùc quyõ
Voán chuû sôû höõu
Loaïi 2: TS daøi haïn
Taøi saûn daøi haïn
42x: Laõi chöa phaân phoái
21x: TSCÑ
44x: Nguoàn khaùc
22x: Ñaàu tö daøi haïn
46x: Nguoàn kinh phí
24x: TS daøi haïn khaùc
8
23
HỆ THỐNG TÀI KHOẢN KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP VIỆT NAM - TÀI KHOẢN THUỘC BÁO CÁO KQHĐKD
Loaïi 6: Chi phí SXKD
Loaïi 5: Doanh thu
Doanh thu
61x: Chi phí mua haøng
51x: Doanh thu
62x: Chi phí SX
52x: C/khaáu, G/giaù
63x: Giaù thaønh, giaù voán, CPTC
Chi phí SXKD
53x: Haøng bò traû laïi
64x: Chi phí ngoaøi SX
Loaïi 8: Chi phí khaùc
Loaïi 7: Thu nhaäp khaùc
Thu nhaäp khaùc
81x: Chi phí khaùc
71x: Thu nhaäp khaùc
82x: CP thueá TNDN
Loaïi 9: xaùc ñònh keát quaû
Chi phí khaùc
9
24
12
22/10/2014
(cid:1) Ban hành biểu mẫu báo cáo tài chính bao gồm báo cáo tài chính riêng, báo cáo tài chính hợp nhất và báo cáo tài chính giữa niên độ.
Hệ thống báo cáo tài chính
– Bảng cân đối kế toán
– Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
– Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (gián tiếp/trực
tiếp)
(cid:1) Quy định thời hạn và địa chỉ phải nộp báo cáo
– Bản thuyết minh báo cáo tài chính
25
tài chính
(cid:1) Quy định về các loại sổ, cách thức mở sổ, ghi
Hệ thống sổ sách kế toán
(cid:1) Ban hành 5 hình thức kế toán
26
13
sổ, sửa chữa sổ…
22/10/2014
(cid:1) Hệ thống kế toán áp dụng cho doanh nghiệp
Các hệ thống kế toán khác
(cid:1) Hệ thống kế toán đơn vị hành chính sự nghiệp
(cid:1) Hệ thống kế toán ngân hàng
(cid:1) Hệ thống kế toán doanh nghiệp bảo hiểm…
27
nhỏ và vừa
(cid:1) Kế toán và thuế (cid:1) Kế toán và thị trường chứng khoán (cid:1) Kế toán và kiểm toán
14
Quan hệ giữa kế toán và các định chế
22/10/2014
(cid:1) Giải quyết quan hệ giữa yêu cầu hội nhập và
Những thách thức của kế toán VN
(cid:1) Giải quyết quan hệ kế toán và các định chế
thực trạng nền kinh tế
(cid:1) Giải quyết quan hệ giữa nhu cầu đào nguồn nhân lực chất lượng cao và thực trạng nền kinh tế
29
liên quan
Hội nhập quốc tế - Thực trạng nền kinh tế
(cid:1) Hội nhập quốc tế
◦ Toàn cầu hóa đã dẫn đến sự hình thành các chuẩn mực quốc tế và quá trình hội tụ kế toán quốc tế
(cid:1) Thực trạng nền kinh tế
◦ Sự phát triển của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và thị trường chứng khoán VN
◦ Doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm tỷ trọng lớn
trong nền kinh tế
◦ Chênh lệch giữa TPHCM, Hà nội và các địa
30
15
phương
22/10/2014
(cid:1) Yêu cầu cấp thiết cho quá trình hội nhập
(cid:1) Thách thức từ nhận thức, năng lực đào tạo
Nguồn nhân lực kế toán
31
16
và thực trạng của nền kinh tế
