Bài giảng Nhập môn Tài chính công: Chương 3 - PGS.TS. Sử Đình Thành

Chia sẻ: Nn Nn | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:53

Thêm vào BST

Báo xấu

95
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Một vài thị trường hoạt động không có hiệu quả bởi một số đặc tính của hàng hóa công. Bài học này sẽ cho thấy vai trò của chính phủ trong việc cung cấp hàng hóa công và cho thấy khu vực tư có khuynh hướng cung cấp dưới mức tiềm năng của họ. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm bắt các nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Nhập môn Tài chính công: Chương 3 - PGS.TS. Sử Đình Thành

HÀNG HÓA CÔNG PGS.TS SỬ ĐÌNH THÀNH 4/4/2010 Hàng hóa công - Tài chính công 1
DẪN NHẬP Một vài thị trường hoạt động không có hiệu quả bởi vì một số đặc tính của hàng hóa công . Ví dụ, dụ ở Dhaka, Dhaka Bangladesh, Bangladesh những nỗ lực tư nhân hóa dịch vụ thu rác công không mang lại kết quả như mong muốn của chính phủ . Vấn đề khó khăn của dịch vụ thu gom rác là hiện tượng “hưởng hưởng thụ không trả tiền tiền” - the free rider problem. Đơn giản là mọi người lén lút, lút bỏ rác vào người hàng xóm bên cạnh để không trả tiền rác hàng tháng ? 4/4/2010 Hàng hóa công - Tài chính công 2
DẪN NHẬP Thực tế, ế hầu ầ như mọi công dân đều ề có động cơ “free rider.” => Mọi người không sẵn lòng trả tiền thu gom rác . Thực tế: ở Dhaka, Bangladesh, theo điều tra, chỉ h cóó 50 trong sốố 1,100 tự nguyện ệ trả tiền. 4/4/2010 Hàng hóa công - Tài chính công 3
DẪN NHẬP Bài học này cho thấy ấ vai trò của chính phủ trong việc ệ cung g cấpp hàng g hóa công g và cho thấy y khu vực tư có khuynh hướng cung cấp dưới mức tiềm năng của họ . Từ đây nẩy sinh khái niệm “chèn lấn” “crowd- out”: Ở đâu có sự ự cungg cấpp côngg => thayy thế cungg cấpp tư nhân. 4/4/2010 Hàng hóa công - Tài chính công 4
DẪN NHẬP Vai trò hàng hóa công là rất ấ quan trọng trong nền kinh tế. Bài học sau nghiên cứu các vấn đề: Phân Phâ tích í h chi hi phí hí vàà lợi l i ích í h (Cost-benefit (C b fi analysis); Kinh tế chính trị - lựa chọn công (Political economy); y); Chính quyền địa phương và trung ương; 4/4/2010 Hàng hóa công - Tài chính công 5
CUNG CẤP TỐI ƯU HÀNG HÓA CÔNG Hàng hóa công gắn ắ liền ề các đặc điểm: ể Tiêu dùng chung Tính không loại trừ Có hai loại hàng hóa công: Hàng Hà hóahó công ô thuần th ầ túy tú Hàngg hóa công g không g thuần túy y 4/4/2010 Hàng hóa công - Tài chính công 6
CUNG CẤP TỐI ƯU HÀNG HÓA CÔNG Hàng hóa công thuần túy : Tiêu dùng chung => Không có cạnh tranh trong tiêu ê dùng: dù khi tăng ă thêm hê 1 người ời tiêu iê dùng thì chi phí biên là zero => không gây ảnh hưởng cơ hội của anh đến ế tiêu dùng hàng hóa đó. Không loại trừ (non-excludable): Không có cách nào để từ chối cơ hội tiêu dùng hàng hóa của mọi người (Xét mô hình tiến thoái lưỡng nan của những người tù). tù) Hàng hóa công - Tài chính công 7 Bảng 1 4/4/2010
If a cream Ice good isisboth also rival,rival excludable, because and excludable, myThis Some Cable It is table excludable, TV goods shows is non-rival, aresince examples “impure” the because cable public of pure my Table it is a1private consumption because I cangood. ofsimply it precludes not share you public goods consumption company my fromgoods, because canimpure of simply itthey in no public are refuse way non-rival, goods, to hook Other For Yet itexample, example consuming ice creamisgoods non non-excludable excludable with theare ayou crowded you.“impure” sameimpure icebecause sidewalk public cream cream. Finally Finally, National It and butisitThe is also is system diminishes up the pure defense non non-excludable, private theysystem. are public excludable goods goods. your (to some is goods a classic consumptionbecause consumption.are both extent) rival clearly goods only way Defining because because very fordifficult your you they pure to enjoyment toare prohibit consume and rival,itis but once example. non-rival not an excludable. is to impure area and public It isnon-excludable. isnon-rival protected, goods because everyone my reduced pedestrians excludable. as more from using pedestrians the sidewalk. also “consumes” consumptionthat of national protection. defense make more ice use the same sidewalk. cream. sidewalk Is the good rival protection does not diminish your in consumption? consumption Yes of it. No Yes Ice cream Cable tv Is the good excludable? No Crowded city sidewalk National defense
CUNG CẤP TỐI ƯU HÀNG HÓA CÔNG Hàng hóa công có ngoại tác tích cực ( (Externalities) ) và p phạm ạ vi lan tỏa (Spillover) rộng lớn, đặc biệt hàng công thuần túy. túy => Tình trạng “free rider” đối với hàng hóa công . 4/4/2010 Hàng hóa công - Tài chính công 9
Cung cấp tối ưu hàng hóa tư Hãy xem xét hàng hóa tư thuần ầ túy: cookies và ice cream. cream Hình 1 cho thấy thị trường ice cream. Để đơn giản có thể giả sử, giá cả hàng hóa cookies là $1 (còn gọi là - numeraire good) 4/4/2010 Hàng hóa công - Tài chính công 10
Price aAdding AtBen price hasof Adding up an Ben’s g $3, and individual, up neither p Ben’s Jerry’s person and Jerry’s y i di individual id muchld demands ddemand att give each h S=SMC of ice demands downward-sloping Jerry individual also ice an cream. hasdemands individual, price curve gives for society’s society’s ice demand cream. demand. at $3. cream downward-sloping demand curve Atfor ice cream. a price of Leading Adding $2, bothup to people Ben’s Ben a competitive s and Jerry’s Jerry s $3 demand more individual equilibrium ice cream. demands at $2. Ben give& Jerry society’s consume demanddifferent at quantities. $2. is a market supply curve There associated with producing ice $2 cream. DJERRY DBEN SMB =DBEN+JERRY 0 QJERRY QBEN QTOTAL Quantity of ice cream Figure 1 D Demand d ffor a private i t good d
Cung cấp tối ưu hàng hóa tư Hình 1 cho thấy ấ khi giá cả được điều ề chỉnh, g mỗi người thayy đổi số lượng ợ g hàngg hóa tiêu dùng của mình. Đối với hàng hóa tư, tư người tiêu dùng có nhu cầu số lượng hàng hóa khác nhau ở cùng mức giá thị trường. 4/4/2010 Hàng hóa công - Tài chính công 12
Cung cấp tối ưu hàng hóa tư Chúng ta cũng có thểể biểu ể thị mối ố quan hệ y theo toán học. này ọ Ben có sở thích về cookies (C) và ice cream (IC): U B (C, IC ) Jerry J cũng ũ như h vậy: ậ 4/4/2010 U J (C, IC ) Hàng hóa công - Tài chính công 13
Cung cấp tối ưu hàng hóa tư Tối ố đa hóa thỏa dụng đòi hỏi đường bàng q quan của mỗi người g tiếp p tuyến y với đường g ngân sách. Đối với Ben, Ben ta có : B MU IC PIC B = MRS IC ,C = B MU C PC Đối với ới Jerry, J t có ta ó: MU ICJ PIC J = MRS IC ,C = J MU C PC 4/4/2010 Hàng hóa công - Tài chính công 14
Cung cấp tối ưu hàng hóa tư Tạii điểm điể cân bằng, bằ giá iá cả ice i cream là $2, $ và giá cả của cookies là $1. Tại điểm cân bằng, mỗi người chắc chắn khônggqquan tâm ((bànggqquan)) g giữa việc ệ đổi 2 cookies để lấy 1 ice cream. Nếu Ben thích ice cream thì sẽ sẵn lòng đổi lấy 2 ice cream. Ferry không thích ice cream thì sẵn lòng đổi 1 ice cream để lấy 2 cookies 4/4/2010 Hàng hóa công - Tài chính công 15
Cung cấp tối ưu hàng hóa tư Xét khía cạnh cung, hàng hóa ice cream ợ sản xuất cho đến chi p được phí biên bằng g với lợi ích biên hay là bằng với giá cả thị trường (thị trường hiệu quả). quả) MC IC = PIC Với PC=$1, =$1 nghĩa là : 4/4/2010 MRS B IC ,C = MRS J IC ,C = PIC = MCIC Hàng hóa công - Tài chính công 16
Cung cấp tối ưu hàng hóa tư Trong điều ề kiện không có thất ấ bại thị trường, ự cân bằng sự g thịị trường g tư nhân p phản ảnh hiệu ệ quả xã hội: MRS = SMB MC = SMC => SMB = SMC 4/4/2010 Hàng hóa công - Tài chính công 17
Cung cấp tối ưu hàng hóa công Bây giờ hãy xem xét sự lựa chọn hàng hóa g ((như tên lửa)) và hàng công g hóa tư như cookies. Hình 2: Thị trường tên lửa. lửa Giả sử giá cả hàng hóa cookies là $1. 4/4/2010 Hàng hóa công - Tài chính công 18
Price of Adding Adding g up gpup Ben’s p Ben’sandand Jerry’s Jerry’s y y missiles willingness willingness to to paypay gives for each society’s quantity demand gives society’s for 1 missile. demand. As does Jerry. $6 There is a market supply curve Leading to a competitive associated Adding with and up Ben’s producing Jerry’s equilibrium at 5 missiles. Ben & missiles to pay gives society’s willingness Ben has a downward sloping Jerry consume the same Q Q. Ben’s While demand curve willingness Jerry’s for willingness to missiles. paydemand for the for the 5th missile.S=SMC to pay $4 DJERRY firstthe for missile first missile is $2. is $4. While willingness Ben’s Jerry’s willingness to pay for to pay the $3 f the for fifththmissile i fifth il missile is i i $1. $1il is i $2. $2 $2 $2 SMB=DBEN+JERRY DBEN $1 0 1 5 Quantity of missiles Figure 2 D Demand d ffor a public bli good d
Cung cấp tối ưu hàng hóa công Không giống ố như hàng hóa tư (tổng ổ cầu ầ ợ xác định được ị bằng g việc ệ tổngg cộng ộ g nhu cầu các cá nhân theo chiều ngang), hàng hóa công: tổng cầu được xác định bằng việc tổng cộng theo chiều dọc. Nghĩa là, nếu ế giữ số ố lượng cố ố định, thì mỗi ỗ g người sẵn lòng g chi trả bao nhiêu. 4/4/2010 Hàng hóa công - Tài chính công 20