Bài giảng Nhập môn Tài chính công: Chương 6 - PGS.TS. Sử Đình Thành

Chia sẻ: Nn Nn | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:51

Thêm vào BST

Báo xấu

116
lượt xem 16
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Nhập môn Tài chính công - Chương 6 cung cấp các kiến thức về kinh tế chính trị (Lựa chọn công). Bài học này tập trung vào câu hỏi thứ 4 của tài chính công, đó là: tại sao chính phủ làm những cái mà họ đang làm? Chúng ta bắt đầu bàn luận kịch bản tốt nhất, trong đó chính phủ đo lường và tổng hợp sở thích của công chúng, qua đó ra quyết định thực hiện dự án. Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Nhập môn Tài chính công: Chương 6 - PGS.TS. Sử Đình Thành

Kinhh tếế chính Ki hí h trịị (L chọn (Lựa h công) ô ) TÀI CHÍNH CÔNG VÀ CHÍNH SÁCH CÔNG
Dẫn nhập Trong thếế giới hiện thực “không dễễ dàng” đểể chính pphủ tối đa hóa p phúc lợi ợ xã hội. ộ Các nhà chính trị có nhiều điều cần xem xét hơn là mức độ hiệu quả xã hội hoặc thực hiện phân tích chi phí – lợi ích để thông qua dự án. Thay h vào à đó, đó các á quyết ế định đị h kinh ki h tếế được đ đ đưa ra trong bối cảnh của hệ thống chính trị .
Dẫn nhập Ví dụ, d ở Mỹ dự d toán á chi hi tiêu iê năm ă 2004 hàm hà ẩn ẩ nhiều hoài nghi. $200 triệu được phân phối để xây dựng d một chiếc hiế cầu ầ qua vùng Alaska l k mà nó chỉ nối liền với một hòn đảo chỉ có 50 hộ gia đình và sân bay của vùng (cung cấp ấ 6 chuyến bay/ngày). Hiện tại đi bằng phà chỉ mất ấ 5 phút. Đại diện vùng Alaska, Don Young Đảng Cộng hòa, chủ tịch Ủy ban Cơ sở hạ tầng và giao thông nói rằng “đâyđây là thời gian nắm lấy cơ hội vì tôi đang đương chức …”
Dẫn nhập Bài học này tập trung vào câu hỏi thứ 4 của g tại tài chính công: ạ sao chính p phủ làm những g cái mà họ đang làm” Chúng ta bắt đầu bàn luận kịch bản tốt nhất, nhất trong đó chính phủ đo lường và tổng hợp sở thích của công chúng, qua đó ra quyết ế định thực hiện dự án .
Dẫn nhập Tiếp ế đến ế chúng ra xem xét cả nền ề dân chủ ạ diện đại ệ và nền dân chủ trực ự tiếp. p Cuối cùng, chúng ta xem xét sự thất bại của chính phủ trong việc giải quyết thất bại thị trường.
SỰ THỐNG NHẤT TUYỆT ĐỐI VỀ MỨC ĐỘ HÀNG À G HÓA ÓA CÔ CÔNG: G Môô hì hình h định đị h giá iá Lindahl i d hl Một cách lý tưởng, chính phủ có thểể cung cấp p hàng g hóa côngg thôngg qqua sựự nhất trí tuyệt đối của công chúng . Mô hình định giá Lindahl là một hệ thống ở đó các cá nhân biểu lộ tính sẵn lòng của mình trong việc thanh toán cho mỗi ỗ hàng hóa côngg và dựa vào đó chính p phủ tổngg hợp p sở thích để đo lường lợi ích xã hội .
Mô hình định giá Lindahl Đểể minh chứng thủ tục Lindahl, hãy hình dungg có hàng g hóa là fireworks và xã hội ộ có hai người Ava và Jack. Đầu tiên, tiên chính phủ thông báo giá thuế (tax prices) của hàng hóa công này => xác định tỷ phầnầ chi phí mà mỗi ỗ người phải gánh chịu .
Mô hình định giá Lindahl Khi giá thuếế đạt đến ế mức mà cả hai người g muốn “một cùng ộ lượng ợ g hàng g hóa công”, g , thì chính phủ đạt được cân bằng Lindahl. => Chính phủ sẽ cung cấp hàng hóa công ở mức đó và tài trợ bằng việc đánh thuế vào mỗi ỗi người ời theo th mức ứ giá iá thuế. th ế
Mô hình định giá Lindahl Mỗi ỗ một người thông báo bao nhiêu mà họ muốn tương g ứngg với mức g giá thuế nhất định. Nếu như cá nhân thông báo khác nhau, nhau chính phủ sẽ nâng giá thuế cho người muốn nhiều ề hơn và hạ thấp ấ thuếế cho người muốn ố ít hơn . Hình 1 minh chứng kịch bản này .
Willingness to pay Adding up their individual d demandsd curves vertically i ll $4 Jack’s surplus gives the is this areademand. aggregate While Jack’s Ava’s demand demand curve curve forfor fireworks fireworksisisfairly fairly yysteep. flat. $3 DJACK SMB DAVA+JACK SMB=D The This Andsocially agenerates With pricethis efficient of 25¢ marginal a taxfor level price Ava cost, cost isof in 75it is Ava’s surplus is this area 75¢Lindahl socially for Jack units. equilibrium. beneficial in Lindahl to produce $2 equilibrium. the good. $1 S=SMC $0.75 DAVA $0.25 0 25 50 75 100 Fireworks Figure 1 Li d hl pricing Lindahl i i
Mô hình định giá Lindahl Mức sản xuất ấ 75 đơn vị là mức cân bằng ằ vì hai ý do: lý Thứ nhất, cả Ava và Jack chấp nhận trả mức thuế (0.75 (0 75 & 0.25) 0 25) để nhận số lượng hàng hóa công mong muốn. Thứ hứ hai, h i chính hí h phủ h trang trảii chí hí phí hí biên biê xã hội sản xuất pháo hoa bằng việc đánh vào mỗi người một mức mà họ sẵn ẵ lòng thanh toán .
Mô hình định giá Lindahl Mô hình Lindahl tương ứng khái niệm đánh ợ ích ((benefit thuế theo lợi f taxation)) - các cá nhân bị đánh thuế phù hợp với giá trị lợi ích mà họ nhận Với mô hình Lindahl, chính phủ không cần biết ế hàm thỏa dụng (U) của mỗi ỗ cử tri: Các cử tri tiết lộộ sở thích bằngg việc ệ tiết lộộ tính sẵn lòng thanh toán cho những mức hàng hóa công khác nhau. nhau
Một số khó khăn của mô hình định giá Lindahl Tuy T nhiên, hiê mô ô hình hì h Lindahl Li d hl khó có ó thể vận ậ hành hà h trong thực tiễn: Vấn Vấ đề tiết iế lộ sở ở thích: hí h Các Cá cáá nhân hâ cóó chiến hiế lược l “giả vờ” tình sẵn lòng thanh toán thấp để bắt người khác gánh chịu chi phí lớn của hàng hóa công . Vấn đề nắm bắt sở thích: sẽ khó khăn cho mọi người để đánh giá thích hợp hàng hóa mà họ không mua bán dựa theo những quy định cơ bản của thịị trườngg Vấn đề tổng hợp sở thích: Hàng triệu cử tri làm sao tổng hợp sở thích của họ
CƠ CHẾ TỔNG HỢP SỞ THÍCH Phần ầ này bàn luận làm thếế nào đểể tổng ổ hợp sở thích của từngg cá nhân thành q quyết y địnhị xã hội. Bây giờ, giờ chúng ta tập trung vào nền dân chủ trực tiếp, qua đó các cử tri bỏ phiếu kín trực tiếp ế đểể ủng hộ hay phản đốiố một dự án công cụ thể.
Bỏ phiếu/biểu quyết đa số: khi nào nó vận hành Mô hình Lindahl đưa ra chuẩn ẩ mực cao đểể đi đến thống g nhất: chỉ khi công g chúng g nhất trí thì chính phủ đạt cân bằng Lindahl. Một cơ chế phổ biến được sử dụng để tổng hợp lá phiếu của cử tri thành quyết định xã hội là biểuể quyếtế đa sốố (majority voting), trongg đó sự chọn riêngg rẻ được bỏ p phiếu và dự án được chọn khi nhận được phiếu bầu đa số.
Bỏ phiếu/biểu quyết đa số: khi nào nó vận hành Biểu Biể quyết ế đa đ sốố không khô phải hải lúc lú nào à cũng ũ là phương h tiện thống nhất để tổng hợp sở thích. Để có ó sự thống hố nhất, hấ một ộ sự tổng ổ hợph phải hải đáp đá ứng ứ 3 mục tiêu: Sự vượt trội: S ội Nếu Nế nhưh mộtộ sự lựa l chọn h đ được ưa chuộng bởi các cử tri, thì sự lựa chọn này chính là quyết định xã hội. hội Tính bắt cầu: Những lựa chọn phải thỏa mãn tính hợp lý ý của toán học. ọ Sự độc lập của những thay thế bất hợp lý : Một sự đưa vào lựa chọn thứ ba không làm thay đổi thứ hạng của 2 lựa chọn đầu ầ tiên.
Bỏ phiếu/biểu quyết đa số: khi nào nó vận hành Với các điều ề kiện này, bỏ phiếu ế đa số ố chỉ có ạ ra sự thể tạo ự thống g nhất của các sở thích các nhân nếu như các sở thích được giới hạn theo một hình thức nào đó. đó Bảng 1 cho thấy tình huống: khi nào bỏ phiếu ế theo đa sốố vận hành .
A town is deciding on education taxes (and HighConsider Since Medium High vsMvs Medium: vs hasLow:pair-wise Low: beaten Parents Parents Parents both spending). There are 3 possibilities: high, Table 1 medium, and low spending. p voting: g ThereHand vote and are High Young L, for MH,is also vs vote Low, 3Elderly the for High overall M, & Finally Finally, Theirthe preferences “young young couples” couples are for vs do Medium, Medium winner Y Young Eld Elderly Yi Young l iin and vote vote vote thi this ttt for fforMedium fffor case. M. M L. LL. L Majority The preferences of Whilevoting parentsthe are delivers groups, preferences not haveof medium a representedconsistent spending, kids in the and do equal then notlow, wantoutcome proportions. then to M L vs wins wins Low. 2-1. 2-1. elderly for high spending, then are exactlypay medium opposite. high taxesTypes high. of voters right now. spending then low spending spending, spending. Preference Parents Elders Young rankings Couples First H L M Second M M L Third L H H
Bỏ phiếu/biểu quyết đa số: khi nào nó không vận hành Bảng 2 cho thấy ấ một kịch bản khác, ở đó bỏ phiếu theo đa số không p g vận ậ hành.
Private AThus, Assuming towntheir parents, that ordering is again first doesn’t and is low, deciding happen, foremost, on then high, education however, want then low taxes taxes private (andsospending). they parents can medium. want affordConsider High There The highHigh Medium This vs to sent is vs quality elderly pair-wise no Hmmm Low: clear violates Medium: vs theirpublic have Low: Only kidsthe been… voting: winner. “public Only toOnly Table 2 High Young private vs transitivity parents” L is preferredLow, Marrieds parentsvote High assumption for for vote to2 H,H.vs L, for L so replaced p private pp education. with “private schools. p parents.” The other M and Medium, di HM M, diislleads Mso and idHfi dwins preferred wins wins tto 2iMedium Md1di cycling. 2-1. 2 2-1. 1 tto 2 2-1. M. vs li1M Majority voting doesn’t deliver groupsaare consistent the same as outcome before. M is preferredLow. to L. Types of voters Preference Parents Private Young rankings Parents Couples First H L M Second M H L Third L M H