Bài giảng Phân tích chính sách nông nghiệp & phát triển nông thôn: Chương 1 - TS. Nguyễn Văn Sanh

Chia sẻ: Dsfcf Dsfcf | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:68

Thêm vào BST

Báo xấu

348
lượt xem 69
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung của chương 1 Các khái niệm cơ bản thuộc bài giảng phân tích chính sách nông nghiệp và phát triển nông thôn nhằm trình bày về khái niệm cơ bản về chính sách nông nghiệp và phát triển nông thôn, khung phân tích chính sách và khía cạnh kinh tế trong phân tích chính sách.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Phân tích chính sách nông nghiệp & phát triển nông thôn: Chương 1 - TS. Nguyễn Văn Sanh

ph©n tÝch chÝnh s¸ch n«ng nghiÖp & ph¸t triÓn n«ng th«n TS. NguyEn VAN SANH
Giới thiệu môn học (tài liệu đính kèm) Mô tả môn học Mục tiêu môn học Nội dung môn học Phương pháp học Thang điểm Trang thiết bị & tài liệu học
Phần 1: Các Khái Niệm Cơ Bản 1. Khái niệm cơ bản về chính sách nông nghiệp & phát triển nông thôn 2. Khung phân tích chính sách 3. Khía cạnh kinh tế trong phân tích chính sách
I. Khái niệm cơ bản chính sách NN & NT 1. Chính sách là gì và tác động đến ai? 2. Mục tiêu chính sách ra sao? 3. Ai sẽ phát triển và thực thi chính sách? 4. Phát triển chính sách dựa vào các đặc điểm gì? 5. Như thế nào gọi là thiên lệch trong hình thành và thực thi chính sách
Chính Sách là gì? - Chính sách đuợc định nghĩa như là kế hoạch hành động đuợc chính phủ lựa chọn để đeo đuổi vì mục đích chính trị, kinh tế hoặc xã hội. - Chính phủ đuợc định nghĩa là nhóm người chịu trách nhiệm quản lý đất nuớc, và họ có trách nhiệm thực hiện các quyết định về chính sách. - Chính quyền địa phương (tỉnh, huyện) có nhiệm vụ đưa ra các định chế và tổ chức để quản lý và thực thi các quyết định của chính sách.
ChÝnh s¸ch liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng ỏc nhõn thị truờng cafộ năm 2002 T 0,01% Cung QT 99,3% 100% 99,9% Doanh nghiệp 80% chế biến Đại lý thu gom Cung T P. HCM Nguời SX 20% 80% Đại lý thu mua 0,7% 20% 100% Doanh nghiệp Tiờu thụ trong Nguời thu gụm chế biến nuớc Ngu ồn:Vớ vụ SX & tiờu thụ cafộ Daclak, 6/2003
Mục tiêu chính sách 1. Khắc phục sai lệch về thị trường: – “Public goods”: sản phẩm công khắc phục tình trạng phục vụ cho người này lại loại trừ người kia – Khắc phục tình trạng “ngoại ứng” externality”: phát sinh chi phí và lợi ích ngoài mong đợi của hoạt động sản xuất & đời sống – “Economic to scale: quy mụ kinh tế”: khắc phục lợi thế của các DN đi trước đạt qui mô lớn. – “Monopoly”: ngăn chặn áp đặt giá độc quyền – “Transaction costs”: loại bỏ chi phí giao dịch cao vì những phí tổn không đáng có – Sửa chữa thông tin & quỏn lý không thông thoáng – “Moral hazard” điều chỉnh sai lệch đạo đức trong kinh doanh.
ChÝnh s¸ch nh»m môc tiªu chuyên đề cụ thể: – §¶m b¶o c«ng b»ng, gi¶m nghÌo vµ t¸i ph©n phèi – Ph¸t triÓn v÷ng bÒn, b¶o vÖ quyÒn lîi t¬ng lai – §¶m b¶o æn ®Þnh xã héi, an ninh. – B¶o vÖ vµ ph¸t triÓn c¸c gi¸ trÞ tinh thÇn cña xã héi – Phôc vô cho c¸c môc tiªu u tiªn, c¸c nhãm u tiªn
Mục tiêu ChÝnh s¸ch VN trong thêi kú míi • NN VN bước vao giai đoạn mới, chuyển đổi cÇn chÝnh s¸ch míi: – Từ khai thác nguồn tài nguyên sang phát triển vững bền, – Từ mở rộng sản lượng sang chất lượng và giá trị gia tăng, – Từ thúc đẩy sản xuất sang phát triển thị trường, – Từ tự cân đối sang hội nhập quốc tế sâu rộng • Møc ®é ph©n cÊp ph©n quyÒn cao • Yêu cầu lảnh đạo cao & thuờng xuyên nâng cao năng lực. • Møc ®é ph¸t triÓn kinh tÕxã hội cao h¬n
Ai chịu trách nhiệm hình thành và thực thi chính sách Có 3 khối chính: • Khối lập pháp (quốc hội) • Khối tư pháp (luật pháp) • Khối hành pháp (vai trò chính phủ các cấp)
5. Thiên lệch chính sách 1. Thiên lệch về cách nghiên cứu - Thiªn vÒ m« t¶ t×nh h×nh, kh«ng ph©n tÝch vÊn ®Ò. - X¸c ®Þnh khung ph©n tích kh«ng phï hîp tªn vµ yªu cÇu ®Ò tµi - Kh«ng sử dụng khung ph©n tÝch đáng tin cậy. - Lùa chän ph¬ng ph¸p nghiªn cøu m¸y mãc vµ h×nh thøc - C¸c ®Ò nghÞ chÝnh s¸ch kh«ng xuÊt ph¸t tõ kÕt qu¶ nghiªn cøu - C¸c kiÕn nghÞ chung chung kh«ng cã gi¸ trÞ ¸p dông. - Kh«ng cã kªnh chuyÓn t¶i kÕt qu¶ cho ngêi lµm chÝnh s¸ch
2. Thất bại nhà nuớc can thiệp thị trường - Thất bại trong cạnh tranh để phát triển - Thị trường không hoàn hảo - Thất bại về thông tin: hầu hết viên chức chính quyền cho rằng hiểu biết thị trường hơn ai cả và sẳn sàng can thiệp nhiều hơn là sự vận hành theo quy luật thị trường.  Lý thuyết tốt nhất thứ hai (second – best theory): khi có nhiều rũi ro về thất bại thị trường (market failures), hoạt động của nhà nuớc chỉnh sữa bất kỳ một nhân tố thất bại về thị trường thì kết quả mong đợi sẽ xấu nhất cho xã hội so với không nên làm gì cả. -
3. Thất bại về quản lý thực thi chính sách 1. Ảnh hưởng quyền lợi kinh tế: nhà nuớc không thể tiên đoán hết một cách chính xác về nguồn thu phụ của CB nhà nuớc trong hoạt động liên quan đến kinh tế khi thực thi chính sách. 2. Triển khai lỏng lẽo: ngay cả một chính sách thiết kế chính xác để tăng thịnh vuợng cho xã hội), nhưng có thể thất bại do thực thi một cách nghèo nàng và lỏng lẻo.
Thất bại thực thi chính sách (tt) 3. Thất bại về kích thích: Quan chức nhà nuớc thuờng lương thấp, thậm chi không đủ trang trãi cho cuộc sống hàng ngày. Do vậy, nguồn thu phụ thường từ tạo ra sai lệch thực thi chính sách. 4. Thủ tục ruờng rà và hiệu quả xã hội thấp. thí dụ thủ tục cấp giấp phép kinh doanh, hành nghề…
Nghiên cứu chính sách làm những gì? • Nghiên cứu vấn đề cần làm chính sách • Nghiên cứu căn cứ khoa học để lập chính sách • Nghiên cứu hình thức và qui mô CS thích hợp • Dự báo ảnh hưởng của chính sách sẽ ban hành • Nghiên cứu hiệu quả của chính sách áp dụng
Chưong 2: Khung phân tích chính sách Mục tiêu: 1. Mô tả khung công việc mà các nhà kinh tế thuờng sử dụng về chính sách nông nghiệp của nhà nuớc 2. Tiến trình hình thành & thực thi chính sách liên quan đến khung công việc về chính sách NN của nhà nuớc 3. Các cách tiếp cận phân tích chính sách
1. Khung chính sách: Mục tiêu, Ràng Buột & Công Cụ Chính sách Khung phân tích chính sách còn duợc gọi “Lý thuyết về chính sách kinh tế”. Theo khung này. - Mục đích nhà nuớc tối đa hoá về phúc lợi xã hộI (biến mục tiêu” cần đạt như: Thu nhập /đầu nguời, số bac si/bệnh nhân, sản lượng cây trồng, vật nuôi cho vùng SX. - Do vậy, nhà nuớc phải chọn công cụ (phươngthức đầu tư) để đạt mục tiêu, trong bồi cảnh ràn buột: (1) nguồn lực nhà nuớc, khả năng quản lý, (2) yếu tố chính sách không thể kiểm soát (khí hậu), (3) khía cạnh ảnh hưởng bất lợi cần phải giảm thiểu tối đa: (Hình: Tinbergen)
Hình: Khung phân tích chính sách Tinbergen (tiếp cận mục tiêu-yếu tố ràng buộc-công cụ”. Nguồn: Thorbecke & Hall (1982: 9). Mối Liên hệ Mục đích cuối Biến ngoại sinh giũa các biến Biến nội sinh cùng “Mô hình ” Công Cụ Chính Sách Mục đích hoặc “ biến mục tiêu” w Cho phúc lợI Xã hộI Ràng buộc Khía cạnh ảnh Những yếu tô hưởng ngoài vòng kiểm soát
Mục tiêu Chính Sách nông nghiệp Can thiệp chính sách NN có nhiều mục tiêu khác nhau: 1. Ổn định chính trị & xã hộI 2. Lòng ghép phát triển kinh tế quốc gia 3. An ninh lương thực 4. Thu ngoại tệ qua xuất khẩu 5. Chống suy dinh dưỡng 6. Tăng thu nhập & tạo việc làm nông thôn 7. Phát triển kinh tế và giảm nghèo
Các ràng buộc để đạt mục tiêu 1. Phát triển kinh tế (hiệu quả) 2. Phân bổ thu nhập khi kinh tế phát triển (tính công bằng): yếu tố xã hội. 3. Phát triển là khái niệm động, trong khi hiệu quả (efficiency) là khái niệm tỉnh 4. Kinh tế chuẩn tắc: - Hiệu quả là tối ưu hoá nguồn tài nguyên quốc gia - Tính công bằng: đo lường tổng thu nhập phân bố cho cá nhân hoặc nhóm xã hội khác nhau