Bài giảng Quản trị kinh doanh: Bài 2 - Ths. Phan Thị Thanh Hoa

BÀI 2: QUẢN TRỊ KINH DOANH

v1.0013104217

1

ThS. Phan Thị Thanh Hoa Trường đại học kinh tế quốc dân

TÌNH HUỐNG KHỞI ĐỘNG: Sử dụng phương pháp quản trị hiệu quả

• Doanh nghiệp tư nhân Việt Tú là một công ty chuyên về công nghệ thông tin, với lĩnh vực hoạt động chính là thiết kế phần mềm. Ông Tú, giám đốc công ty, là một người khá nghiêm khắc và chỉnh chu. Từ những ngày đầu thành lập, ông đã đem sự nghiêm khắc này vào điều hành công ty. Tất cả mọi công việc đều được xử lý theo nội quy, quy chế của Công ty.

•

Anh Hùng, một kỹ sư công nghệ thông tin tài năng, đã có nhiều đóng góp cho Công ty ngay từ những ngày đầu. Tuy nhiên, thời gian gần đây, do gia đình vừa có chuyện buồn nên tháng này anh có đi làm muộn 5 buổi, nhưng anh vẫn hoàn thành công việc được giao.

•

Trong đợt tổng kết cuối tháng, ông Tú đã quyết định: Trong tháng, anh Hùng đi làm muộn 5 buổi, vi phạm giờ giấc làm việc của Công ty, nên quyết định trừ 20% lương trong tháng đó. Ông cho rằng, với cách xử lý như vậy, sẽ tạo ra “kỷ luật thép” cho Công ty, và anh Hùng sẽ không dám vi phạm nữa.

•

v1.0013104217

2 2

Tuy nhiên, anh Hùng không phục. Thời gian sau đó, anh không còn chú tâm nhiều vào công việc và cuối cùng, anh đã nộp đơn xin nghỉ việc.

TÌNH HUỐNG KHỞI ĐỘNG: Sử dụng phương pháp quản trị hiệu quả

1. Ông Tú đã áp dụng các phương pháp quản trị nào với trường hợp của anh

Hùng? Các phương pháp đó thể hiện như thế nào?

2. Cách áp dụng các phương pháp này có phù hợp và đầy đủ chưa?

3. Trong quản trị kinh doanh, các nhà quản trị có thể áp dụng các phương pháp

v1.0013104217

3 3

quản trị nào?

MỤC TIÊU

• Giúp sinh viên nắm được khái niệm và mục tiêu của quản trị kinh doanh;

• Hiểu được khái niệm và đặc điểm của nguyên tắc quản trị;

• Nắm được khái niệm, đặc điểm phương pháp quản trị;

v1.0013104217

4 4

• Phân tích được các phương pháp quản trị chủ yếu và hình thức thể hiện của nó

NỘI DUNG

Quản trị kinh doanh

Nguyên tắc quản trị

v1.0013104217

5 5

Phương pháp quản trị

1. QUẢN TRỊ KINH DOANH

1.1. Khái niệm

v1.0013104217

6 6

1.2. Mục tiêu của quản trị kinh doanh

1.1. KHÁI NIỆM

• Quản trị kinh doanh là tổng hợp các hoạt động kế hoạch hóa, tổ chức và kiểm tra sự kết hợp các yếu tố sản xuất một cách có hiệu quả nhất nhằm xác định và thực hiện mục tiêu cụ thể trong quá trình phát triển.

v1.0013104217

7

• Quản trị kinh doanh là tổng hợp các hoạt động xác định mục tiêu và thông qua những người khác để thực hiện các mục tiêu của doanh nghiệp trong môi trường kinh doanh thường xuyên biến động.

1.2. MỤC TIÊU CỦA QUẢN TRỊ KINH DOANH

v1.0013104217

8

Giúp doanh nghiệp phát triển vững chắc, có hiệu quả trong môi trường kinh doanh thường xuyên biến động.

2. NGUYÊN TẮC QUẢN TRỊ

2.1. Khái quát

v1.0013104217

9 9

2.2. Nguyên tắc quản trị

2.1. KHÁI QUÁT

• Nguyên tắc là những ràng buộc theo những tiêu chuẩn, chuẩn mực nhất định buộc mọi người phải tuân thủ.

• Có hai loại nguyên tắc là nguyên tắc hoạt động

v1.0013104217

10

và nguyên tắc quản trị.

2.2. NGUYÊN TẮC QUẢN TRỊ

v1.0013104217

11

là những ràng buộc theo Nguyên tắc quản trị những tiêu chuẩn, chuẩn mực nhất định buộc thực hiện hoạt động quản trị phải mọi người tuân thủ.

YÊU CẦU

Phải tạo cho người thực hiện tính chủ động

YÊU CẦU

Phân tác động Tích cực đến kết quả kinh doanh Phải với tư cách Hệ thống mang Tính chất bắt buộc Tự hoạt động

v1.0013104217

12

Thích ứng với Những thay đổi Môi trường kinh doanh

MỘT SỐ NGUYÊN TẮC QUẢN TRỊ

• Thứ nhất: nguyên tắc quản trị định hướng mục tiêu

• Thứ hai: nguyên tắc quản trị định hướng kết quả

• Thứ ba: nguyên tắc ngoại lệ

• Thứ tư: nguyên tắc quản trị trên cơ sở phân chia nhiệm vụ

• Thứ năm: nguyên tắc chuyên môn hóa

v1.0013104217

13

• Thứ sáu: nguyên tắc kết hợp hài hòa các lợi ích kinh tế

v1.0013104217

14

CĂN CỨ ĐỂ XÂY DỰNG

3. PHƯƠNG PHÁP QUẢN TRỊ

3.1. Khái quát

v1.0013104217

15 15

3.2. Các phương pháp quản trị

3.1. KHÁI QUÁT

3.1.1. Khái niệm phương pháp quản trị

3.1.2. Ý nghĩa của phương pháp quản trị

v1.0013104217

16

3.1.3. Đặc điểm phương pháp quản trị

3.1.1. KHÁI NIỆM PHƯƠNG PHÁP QUẢN TRỊ

v1.0013104217

17

Phương pháp quản trị được hiểu là cách thức tác động của chủ thể đến đối tượng bị quản trị nhằm đạt được mục tiêu đã xác định.

v1.0013104217

18

3.1.2. Ý NGHĨA CỦA PHƯƠNG PHÁP QUẢN TRỊ

3.1.3. ĐẶC ĐIỂM PHƯƠNG PHÁP QUẢN TRỊ

• Hết sức đa dạng và phong phú;

• trong từng

Thường xuyên thay đổi tình huống cụ thể;

•

Tác động của các phương pháp quản trị luôn là tác động có mục đích .

v1.0013104217

19

5 nấc thang nhu cầu của Abraham

3.2. CÁC PHƯƠNG PHÁP QUẢN TRỊ

3.2.1. Phương pháp hành chính

3.2.2. Phương pháp kinh tế

v1.0013104217

20

3.2.3. Phương pháp giáo dục, thuyết phục

3.2.1. PHƯƠNG PHÁP HÀNH CHÍNH

• Khái niệm:

Là phương pháp quản trị dựa trên cơ sở các mối quan hệ về tổ chức và kỷ luật của doanh nghiệp.

• Đặc điểm:

 Đòi hỏi nhà quản trị đứng đầu phải có quyết định dứt khoát, rõ ràng, dễ hiểu, có địa chỉ người thực hiện, loại trừ khả năng có sự giải thích khác nhau đối với nhiệm vụ được giao.

 Tác động hành chính có hiệu lực ngay từ khi ban

hành quyết định.

 Đối với những quyết định hành chính thì cấp dưới

v1.0013104217

21

bắt buộc phải thực hiện, không được lựa chọn.

3.2.1. PHƯƠNG PHÁP HÀNH CHÍNH (tiếp theo)

• Vai trò

•

Vai trò của các phương pháp hành chính trong quản trị kinh doanh rất to lớn; nó xác lập trật tự kỷ cương làm việc trong doanh nghiệp; khâu nối các phương pháp quản trị khác lại; giấu được bí mật ý đồ kinh doanh và giải quyết các vấn đề đặt ra trong doanh nghiệp rất nhanh chóng. Yêu cầu:  Một là, quyết định hành chính chỉ có hiệu quả cao khi quyết định đó có căn cứ khoa học, được luận chứng đầy đủ về mọi mặt.

 Hai

v1.0013104217

22

là, khi sử dụng các phương pháp hành chính phải gắn chặt quyền hạn của người ra quyết định. Người ra quyết định phải chịu trách nhiệm đầy đủ về quyết định của mình.

3.2.2. PHƯƠNG PHÁP KINH TẾ

• Khái niệm:

Là phương pháp tác động vào mọi người lao động thông qua các biện pháp kinh tế.

• Đặc điểm:

Đặc điểm của các phương pháp kinh tế là tác động lên đối tượng quản trị không bằng cưỡng bức hành chính mà bằng lợi ích.

• Vai trò:

 Các phương pháp kinh tế là các phương pháp quản trị tốt nhất để thực hành tiết kiệm và nâng cao hiệu quả kinh tế.

v1.0013104217

23

 Các phương pháp kinh tế mở rộng quyền hành động cho các cá nhân và cấp dưới, đồng thời cùng tăng trách nhiệm kinh tế của họ.

3.2.2. PHƯƠNG PHÁP KINH TẾ

• Yêu cầu:

 Việc áp dụng các biện pháp kinh tế luôn luôn gắn liền với việc sử dụng các đòn bẩy kinh tế.

 Để áp dụng phương pháp kinh tế phải thực hiện sự phân cấp đúng đắn giữa các cấp quản trị.

v1.0013104217

24

 Sử dụng phương pháp kinh tế đòi hỏi cán bộ quản trị phải có trình độ và năng lực về nhiều mặt.

3.2.3. PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC, THUYẾT PHỤC

• Khái niệm:

Là phương pháp tác động vào người lao động bằng các biện pháp tâm lý xã hội và giáo dục thuyết phục.

• Đặc điểm:

Uyển chuyển, linh hoạt, không có khuôn mẫu chung và liên quan rất chặt chẽ đến tác phong và nghệ thuật của chủ thể quản trị.

• Vai trò:

v1.0013104217

25

Phương pháp này rất quan trọng trong việc động viên tinh thần quyết tâm, sáng tạo, say sưa với công việc của mọi người lao động.

GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG

1. Ông Tú đã áp dụng các phương pháp quản trị nào với trường hợp của anh Hùng? Các

phương pháp đó thể hiện như thế nào?

2. Cách áp dụng các phương pháp này có phù hợp và đầy đủ chưa?

3. Trong quản trị kinh doanh, các nhà quản trị có thể áp dụng các phương pháp quản trị nào?

Trả lời:

1. Ông Tú đã áp dụng các phương pháp:

• Phương pháp hành chính: thể hiện ở nội quy, quy chế doanh nghiệp.

• Phương pháp kinh tế: Tác động vào lương.

VD: → Đi muộn → giảm lương.

2. Cách áp dụng các phương pháp này chưa thực sự phù hợp và đầy đủ chưa, vì bên cạnh 2

phương pháp trên, phải kết hợp thêm phương pháp giáo dục, thuyết phục.

3. Trong quản trị kinh doanh, các nhà quản trị có thể áp dụng các phương pháp quản trị: hành

v1.0013104217

26

chính, kinh tế và giáo dục thuyết phục.

CÂU HỎI TỰ LUẬN

Mệnh đề sau là đúng hay sai và giải thích tại sao: “Phương pháp hành chính cũng có các đặc trưng giống phương pháp kinh tế”.

Gợi ý trả lời:

v1.0013104217

27

Sai. Dựa vào đặc điểm của phương pháp hành chính và phương pháp kinh tế, và điểm khác nhau cơ bản là: Trong khi phương pháp hành chính tác động dựa mối quan hệ về tổ chức và kỷ luật của doanh nghiệp thì phương pháp kinh tế tác động lên đối tượng quản trị không bằng cưỡng bức hành chính mà bằng lợi ích.

TÓM LƯỢC CUỐI BÀI

• Quản trị kinh doanh: khái niệm, mục tiêu

• Nguyên tắc quản trị: khái niệm, đặc điểm

• Khái niệm, đặc điểm của phương pháp quản trị

v1.0013104217

28 28

• Các phương pháp quản trị chủ yếu