Bài giảng Soạn thảo văn bản pháp luật: Chương 1 - ThS Nguyễn Hữu Lạc


<br /> Phần I: CÔNG TÁC VĂN THƯ
<br /> CHƯƠNG 1
<br /> TỔNG QUAN VỀ CÔNG TÁC VĂN THƯ
<br /> <br /> 2. Nội dung<br /> Công tác văn thư bao gồm những nội dung dưới đây:<br /> 2.1. Soạn thảo và ban hành văn bản:<br /> - Thảo văn bản.<br /> - Duyệt văn bản.<br /> - Đánh máy, in ấn, sao chụp văn bản.<br /> - Ký văn bản.<br /> 2.2. Quản lý văn bản và các tài liệu khác hình thành trong quá<br /> trình hoạt động của các cơ quan, tổ chức.<br /> - Quản lý văn bản đi.<br /> - Quản lý và giải quyết văn bản đến.<br /> - Lập hồ sơ và giao nộp hồ sơ, tài liệu vào lưu trữ cơ quan
<br /> <br /> 3. Yêu cầu công tác văn thư<br /> - Nhanh chóng.<br /> - Chính xác.<br /> + Chính xác về nội dung của văn bản.<br /> + Chính xác về thể thức văn bản.<br /> + Chính xác về khâu kỹ thuật nghiệp vụ.<br /> - Bí mật.<br /> - Hiện đại.<br /> <br /> I. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ CÔNG TÁC VĂN THƯ<br /> 1. Khái niệm<br /> “Văn” có nghĩa là văn tự.<br /> “Thư” có nghĩa là thư tịch.<br /> Công tác văn thư là hoạt động bảo đảm thông tin bằng<br /> văn bản phục vụ cho việc lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều<br /> hành công việc của các cơ quan Đảng, các cơ quan Nhà<br /> nước, các tổ chức kinh tế, tổ chức Chính trị - Xã hội, các<br /> đơn vị Vũ trang Nhân dân (dưới đây gọi chung là các cơ<br /> quan, tổ chức).<br /> <br /> 2.3. Quản lý và sử dụng con dấu.<br /> - Quy định mẫu dấu và cấp các loại con dấu.<br /> - Bảo quản con dấu.<br /> - Sử dụng con dấu.<br /> <br /> II. Vị trí, ý nghĩa của công tác văn thư.<br /> 1. Vị trí của công tác văn thư<br /> Trong Văn phòng, công tác văn thư không thể thiếu được và là<br /> nội dung quan trọng, chiếm một phần rất lớn trong nội dung hoạt<br /> động của Văn phòng.<br /> Như vậy, công tác văn thư gắn liền với hoạt động của các cơ<br /> quan được xem như một mặt hoạt động quản lý Nhà nước, có<br /> ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng quản lý Nhà nước.<br /> <br /> 2. Ý nghĩa của công tác văn thư.<br /> - Công tác văn thư bảo đảm cung cấp kịp thời đầy đủ, chính<br /> xác những thông tin cần thiết phục vụ nhiệm vụ quản lý Nhà nước<br /> của mỗi cơ quan, đơn vị nói chung.<br /> - Làm tốt công tác văn thư sẽ góp phần giải quyết công việc<br /> của cơ quan được nhanh chóng, chính xác, năng suất, chất lượng,<br /> đúng chính sách, đúng chế độ, giữ gìn được bí mật của Đảng và<br /> Nhà nước; hạn chế được bệnh quan liêu giấy tờ, giảm bớt giấy tờ<br /> vô dụng và việc lợi dụng văn bản của Nhà nước để làm những<br /> việc trái pháp luật.<br /> <br /> - Công tác văn thư bảo đảm giữ lại đầy đủ chứng cứ về mọi hoạt<br /> động của cơ quan cũng như hoạt động của các cá nhân giữ các<br /> trách nhiệm khác nhau trong cơ quan.<br /> - Công tác văn thư bảo đảm giữ gìn đầy đủ hồ sơ, tài liệu, tạo<br /> điều kiện làm tốt công tác lưu trữ.<br /> <br /> III- Những yêu cầu đối với cán bộ văn thư cơ quan.<br /> Tính chất, nội dung công việc và quan hệ tiếp xúc hàng ngày<br /> đòi hỏi người cán bộ văn thư cơ quan phải đảm bảo các yêu cầu<br /> cơ bản trên các lĩnh vực như:<br /> - Yêu cầu về phẩm chất chính trị<br /> - Yêu cầu về chuyên môn nghiệp vụ<br /> - Những yêu cầu khác.<br /> + Tính bí mật<br /> + Tính tỉ mỉ.<br /> + Tính thận trọng.<br /> + Tính ngăn nắp, gọn gàng.<br /> + Tính tin cậy.<br /> + Tính nguyên tắc.<br /> <br /> IV- QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC VĂN THƯ<br /> 1. Nội dung quản lý nhà nước về công tác văn thư<br /> Nội dung quản lý nhà nước về công tác văn thư bao gồm:<br /> - Xây dựng, ban hành và chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện các văn bản<br /> quy phạm pháp luật về công tác văn thư;<br /> - Quản lý thống nhất về nghiệp vụ công tác văn thư;<br /> - Quản lý nghiên cứu khoa học, ứng dụng khoa học và công nghệ<br /> trong công tác văn thư;<br /> - Quản lý đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức văn thư;<br /> quản lý công tác thi đua, khen thưởng trong công tác văn thư;<br /> - Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm<br /> pháp luật về công tác văn thư;<br /> - Tổ chức sơ kết, tổng kết công tác văn thư;<br /> - Hợp tác quốc tế trong lĩnh vực văn thư.<br /> <br /> 2. Trách nhiệm quản lý công tác văn thư<br /> Bộ Nội vụ chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý<br /> nhà nước về công tác văn thư.<br /> Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước có trách nhiệm giúp Bộ<br /> trưởng Bộ Nội vụ thực hiện quản lý nhà nước về công tác văn thư.<br /> Căn cứ khối lượng công việc, các cơ quan, tổ chức phải thành<br /> lập phòng, tổ văn thư hoặc bố trí người làm văn thư (gọi chung là<br /> văn thư cơ quan).<br /> <br /> V- KHÁI NIỆM VĂN BẢN VÀ VĂN BẢN NHÀ NƯỚC<br /> 1. Khái niệm văn bản<br /> - Theo nghĩa rộng, văn bản được hiểu là vật mang tin được ghi<br /> bằng ký hiệu hay bằng ngôn ngữ, nghĩa là bất cứ phương tiện nào<br /> dùng để ghi nhận và truyền đạt thông tin từ chủ thể này đến chủ<br /> thể khác.<br /> - Theo nghĩa hẹp, văn bản được hiểu là các tài liệu, giấy tờ, hồ<br /> sơ được hình thành trong quá trình hoạt động của các cơ quan<br /> nhà nước, các tổ chức.<br /> <br /> Tấm liễn<br /> Hoành phi<br /> <br /> 13<br /> <br /> 14<br /> <br /> 2. Khái niệm và phân loại văn bản nhà nước<br /> Văn bản nhà nước là văn bản do các cơ quan nhà nước, cán bộ,<br /> công chức nhà nước có thẩm quyền ban hành theo đúng trình tự, tên<br /> gọi do pháp luật quy định nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội hoặc để<br /> giải quyết những sự việc cụ thể thuộc phạm vi nhiệm vụ của mình.<br /> Văn bản nhà nước được chia thành hai loại:<br /> * Văn bản quy phạm pháp luật.<br /> * Văn bản hành chính.<br /> Hệ thống văn bản hành chính gồm:<br /> - Văn bản cá biệt (văn bản áp dụng pháp luật).<br /> - Văn bản hành chính thông thường.<br /> +Văn bản hành chính thông thường có tên loại.<br /> +Văn bản hành chính thông thường không có tên loại.<br /> <br /> Câu đối<br /> <br /> 15<br /> <br /> * Văn bản quy phạm pháp luật.<br /> Văn bản quy phạm pháp luật là văn bản do cơ quan nhà<br /> nước ban hành hoặc phối hợp ban hành theo thẩm quyền,<br /> hình thức, trình tự, thủ tục được quy định trong Luật ban<br /> hành văn bản quy phạm pháp luật hoặc trong Luật ban hành<br /> văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Uỷ ban<br /> nhân dân, trong đó có quy tắc xử sự chung, có hiệu lực bắt<br /> buộc chung, được Nhà nước bảo đảm thực hiện để điều chỉnh<br /> các quan hệ xã hội.<br /> <br /> * Văn bản hành chính.<br /> Các văn bản hành chính là những văn bản mang tính thông<br /> tin quy phạm nhằm thực thi các văn bản quy phạm pháp luật,<br /> hoặc dùng để thực hiện các tác nghiệp hành chính trong hoạt<br /> động của các cơ quan, tổ chức. Đây là loại văn bản được sử<br /> dụng phổ biến nhất trong các cơ quan, tổ chức.<br /> <br /> Văn bản hành chính thông thường có tên loại<br /> <br /> - Thông cáo<br /> - Thông báo<br /> - Báo cáo<br /> - Tờ trình<br /> - Chương trình<br /> - Kế hoạch<br /> - Phương án<br /> - Đề án<br /> - Biên bản<br /> - Hợp đồng<br /> <br /> Văn bản hành chính thông thường<br /> không có tên loại<br /> <br /> Công văn (hành chính)<br /> - Công điện<br /> - Giấy chứng nhận<br /> - Giấy ủy nhiệm<br /> - Giấy mời<br /> - Giấy giới thiệu<br /> - Giấy nghỉ phép<br /> - Giấy đi đường<br /> - Giấy biên nhận hồ sơ<br /> - Phiếu gửi<br /> - Phiếu chuyển<br /> <br /> Trong hệ thống văn bản hành chính, ngoại trừ thông cáo<br /> quy định rõ chủ thể ban hành, các văn bản hành chính khác<br /> không xác định thẩm quyền ban hành theo tên loại của văn<br /> bản. Các cơ quan, tổ chức tùy theo thẩm quyền giải quyết<br /> công việc có thể lựa chọn để ban hành loại văn bản phù hợp.<br /> <br />