Bài giảng Tâm lý học lao động: Chương 2 - ThS. Hoàng Thế Hải

Chia sẻ: Nguyễn Minh | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:40

Thêm vào BST

Báo xấu

417
lượt xem 76
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chương 2 Những vấn đề tâm lý học của việc tổ chức quá trình lao động thuộc bài giảng Tâm lý học lao động. Cùng nắm kiến thức trong chương này thông qua việc tìm hiểu các nội dung sau: vấn đề phân công lao động, định mức lao động, xây dựng chế độ lao động và nghỉ ngơi, cải thiện các điều kiện lao động.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Tâm lý học lao động: Chương 2 - ThS. Hoàng Thế Hải

CHƯƠNG 2. NHỮNG VẤN ĐỀ TÂM LÝ HỌC CỦA VIỆC TỔ CHỨC QUÁ TRÌNH LAO ĐỘNG I. Vấn đề phân công lao động II. Định mức lao động III. Xây dựng chế độ lao động và nghỉ ngơi hợp lý IV. Cải thiện các điều kiện lao động
I VẤN ĐỀ PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG 1 Phân công lao động là gì?  Khái niệm: Là sự tách riêng các loại lao động, loại công việc loại thao tác để giao cho mỗi người một việc hay một bộ phận của quá trình lao động.  Mục đích: Phát huy cao độ sức làm việc của người lao động và đạt hiệu quả cao nhất.
 Ý nghĩa của phân công lao động:  Tạo điều kiện để hình thành kỹ năng, kỹ xảo bền vững và hoàn thiện.  Có điều kiện để nắm được tính năng và đặc điểm riêng của công cụ nhờ đó mà điều khiển và thực hiện các thao tác dễ dàng hơn.  Là cách để nắm được những phẩm chất cá biệt của người lao động, trên cơ sở đó để chọn lọc nghề nghiệp chính xác.
2 1 Các hình thức phân công lao động  Phân công theo quy trình gia công  Phân công theo chức năng  Phân công theo tay nghề  Phân công theo tỷ số năng suất
3. CÁC GiỚI HẠN CỦA VIỆC PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG Phải nhằm đảm bảo rút ngắn thời Việc phân gian của một chu trình lao động công lao động  Sự đa dạng của công việc Tính  Sự đa dạng của các phương súc Phụ thức thực hiện công việc Chú tích Thuộc  Sự đòi hỏi hoạt động tích cực trọng của sáng tạo của con người đến lao Các động  Hợp nhất nhiều thao tác ít súc tích thành yếu những thao tác phức tạp, đa dạng hơn. Sự tố  Luân phiên người lao động làm các thao đơn tâm tác khác nhau điệu lý  Thay đổi nhịp độ của các động tác trong  Đưa chế độ lao động và nghỉ ngơi hợp lao lý động  Sử dụng thể dục, âm nhạc trong lao
II ĐỊNH MỨC LAO ĐỘNG 1 Định mức lao động là gì?  Định mức lao động là đề ra tiêu chuẩn về số lượng và chất lượng công việc phải đạt được trong một đơn vị thời gian  Về nguyên tắc, định mức lao động là xác định sự hao phí cần thiết về thời gian để thực hiện một công việc.
2 1 Cơ sở để định mức lao động  Dựa trên cơ sở kỹ thuật  Dựa trên cơ sở kinh tế  Dựa trên cơ sở tâm lý  Dựa trên cơ sở đảm bảo sự thống nhất giữa lợi ích cá nhân và lợi ích tập thể.  Mang tính kế hoạch.
XÂY DỰNG CHẾ ĐỘ LAO ĐỘNG VÀ NGHỈ III NGƠI HỢP LÝ Sự mệt mỏi Sức làm việc Thời gian giải lao
Sự mệt mỏi  Là kết quả của sự quá tải trong lao động Khái niệm  Tác động của nhiều yếu tố: cường độ mạnh, nhịp độ nhanh, làm việc quá lâu, sự đơn điệu, chế độ dinh hưỡng không  Giảm khả năng và năng suất lao động hợp lý  Những biến đổi sinh lý: nhịp tim tăng, nhịp thở tăng, khẳ năng nín thở giảm Biểu hiện  Những biến đổi tâm lý: tăng số lỗi, khả năng bao quát trường thị giác, vận động hạn chế  Là phản ứng tự nhiên của cơ thể đối với hoạt động nhằm ngăn ngừa sự Bản chất phá hủy cơ thể  Mệt mỏi là hiện tượng khách quan, khi có làm việc là có mệt mỏi
Sự mệt  Mệt mỏi chõn tay 3 loại mỏi  Mệt mỏi trớ úc mệt Phân loại  Mệt mỏi cảm xỳc mỏi  Nhân tố cơ bản: tổ chức lao động không hợp lý Nguyên  Nhân tố bố sung: do bất tiện trong nhân giao thông khi đi làm, bực bội khi mua sắm, sự cạnh tranh  Nhân tố thúc đẩy: trạng thái cơ thể, vệ sinh nơi sản xuất, sự đông đúc, Biện tiếng ồn… pháp  TỔ CHỨC HỢP LÝ QUÁ TRÌNH LAO ĐỘNG  CẢI THIỆN MÔI TRƯỜNG, HOÀN CẢNH, ĐIỀU KIỆN LAO ĐỘNG
2. SỨC LÀM ViỆC Sức làm việc nói lên khả năng làm việc Khái niệm dẻo dai, lâu bền, không biết mệt mỏi sớm Nhân  Những yêu cầu của lao động Sức tố bên  Những điều kiện môi trường làm việc ngoài vật lý và xã hội của lao động phụ thuộc vào các Nhân nhân  Trạng thái thần kinh, tâm lý tố bên tố  Trạng thái mệt mỏi trong  Giai đoạn khởi động (đi vào công việc)  Giai đoạn sức làm việc tối đa Chu kỳ (sức làm việc ổn định) sức làm việc  Giai đoạn sức làm việc giảm sút (sự mệt mỏi phát triển)
Nghỉ Biểu đồ về sự biến đổi sức làm việc trưa trong một ngày lao động b c a b c a d Nghỉ trưa 0 1 2 3 4 5 6 7 8 giờ lao động
3 1 NGHỈ GIẢI LAO a. Quy luật chung khi xây dựng chế độ lao động và nghỉ ngơi  Lần giải lao đầu tiên mang tính chất dự phòng: giải lao sau khi đã làm việc được 1giờ 30 – 2 giờ.  Lần giải lao thứ hai trong nửa sau của ngày làm việc sau khi đã làm việc được 1giờ 1giờ 30.  Thời gian các giờ giải lao phụ thuộc vào mức độ của gánh nặng thể lực và tâm lý.  Nhiều lần nghỉ giải lao ngắn tốt hơn ít lần nghỉ giải lao dài  Sự quyết định thời gian nghỉ giải lao trong ngày làm việc được thực hiện sau khi đã nghiên cứu sức làm việc của người lao động ở một bộ phận sản xuất cụ thể.
b. Chế độ lao động và nghỉ ngơi trong một ngày đêm Xây dựng chế độ lao động và nghỉ ngơi trong một ngày đêm phải căn cứ vào những yếu tố cụ thể:  Thể lực  Sự căng thẳng thần kinh  Tốc độ làm việc  Tư thế lao động  Tính đơn điệu của lao động  Các điều kiện của nơi làm việc
c. Chế độ lao động và nghỉ ngơi hàng tuần, hàng năm o Sau 5 – 6 ngày làm việc cần có thời gian nghỉ ngơi để khôi phục khả năng lao động. Đó là ngày nghỉ hàng tuần. o Hàng năm, mỗi người lao động lại được bố trí một số ngày nghỉ theo chế độ hiện hành của nhà nước quy định.
IV CẢI THIỆN CÁC ĐIỀU KIỆN LAO ĐỘNG Yếu ttố tâm sinh lý Yếu ố tâm sinh lý Yếu ttố vệ sinh môi trường Yếu ố vệ sinh môi trường Yếu ttố thẩm mỹ Yếu ố thẩm mỹ Yếu ttố tâm lý xã hộii Yếu ố tâm lý xã hộ
1 Yếu tố tâm sinh lý lao động a. Các tải trọng thể lực  Giá trị của trọng tải thể lực lao động thường được xác định bằng một trong các chỉ tiêu sau:  Công (tính bằng kg/m)  Sự tiêu hao năng lượng (tính bằng kcalo)  Công suất của sự phát lực (tính bằng oát)
1 Yếu tố tâm sinh lý lao động b. Các tải trọng thần kinh tâm lý  Giá trị của tải trọng thần kinh tâm lý phụ thuộc vào khối lượng và tính chất của thông tin mà người lao động phải tiếp nhận từ các nguồn khác nhau:  Tài liệu  Đối tượng lao động  Các phương tiện lao động  Những người có liên quan trong quá trình lao động  Trọng tải thần kinh tâm lý được xác định bằng:  Mức độ căng thẳng của sự chú ý  Mức độ căng thẳng của các chức năng phân tích  Mức độ căng thẳng do cảm xúc
2 1 Yếu tố tâm vệ sinh môi trường  Bụi và nhiễm độc hóa chất  Điều kiện ánh sáng  Điều kiện nhiệt độ  Tiếng ồn  Các chấn động sản xuất
a. BỤI VÀ NHIỄM ĐỘC HÓA CHẤT  Trong lao động  Trong lao động thường thường gặp nhiều gặp nhiều loại chất hóa loại bụi. học.  Tiếp xúc với  Chất hóa học thâm nhập bụi dễ sinh ra và cơ thể bằng 3 con nhiều bệnh. đường: Hô hấp, tiêu hóa, qua da rồi vào máu.  PHÒNG NGỪA BỤI VÀ NHIỄM ĐỘC HÓA CHẤT:  Phun nước tưới  Thiết lập những máy hút bui, khí độc tại chỗ  Cấm ăn uống ở những nơi có bụi, có khí độc, chất độc