Bài giảng Tin học đại cương: Chương 2 Hệ điều hành nhằm trình bày về khái niệm, chức năng, nhiệm vụ và các thành phần căn bản của hệ điều hành, hệ điều hành MS-DOS và hệ điều hành Windows... cùng tìm hiểu bài giảng để hiểu sâu hơn về hệ điều hành.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Tin học đại cương: Chương 2 - Trần Quang Hải Bằng
- TIN H C ð I CƯƠNG
Chương 2: H ñi u hành (Operating System)
bangtqh@utc2.edu.vn
N i dung
1. Khái ni m h ñi u hành
2. H ñi u hành MS-DOS
3. H ñi u hành Windows
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 2
- Hardware - Software
q Ph n c ng (Hardware): T t c các thi t b cơ khí
và ñi n t c u t o nên máy tính.
– Mainboard, Case, Monitor, …v.v.
q Ph n m m (Software): Nh ng chương trình có
kh năng ch y trên máy tính đáp ng nhu c u nào
đó c a con ngư i.
– Ví d :
• Microsof Word.
• AutoCAD.
• MatLab
• ……
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 3
Khái ni m H ñi u hành MTĐT (tt)
Các chương trình ng d ng
Internet
Microsoft Explorer
khác
Word
H ñi u hành
Ph n c ng
H ñi u hành là ph n m m h th ng đư c ch y “đ u tiên” m i khi b t máy tính
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 4
- Khái ni m H ñi u hành MTĐT
q H ñi u hành (OS - Operating System)
– Là t p các chương trình ch y trên máy tính, dùng đ
đi u hành, qu n lý các thi t b ph n c ng và các tài
nguyên ph n m m trên máy tính.
– Đóng vai trò trung gian trong giao ti p gi a ngư i s
d ng và ph n c ng máy tính.
– Cung c p môi trư ng cho phép ngư i s d ng phát
tri n và th c hi n các ng d ng ph n m m m t cách
d dàng.
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 5
Các ch c năng chính c a OS
q Qu n lý và chia s tài nguyên
– Tài nguyên c a máy tính: CPU, B nh , Thi t b
ngo i vi.
q Gi l p m t máy tính m r ng.
q Có th chia ch c năng c a HĐH ra thành 4 ch c
năng sau:
– Qu n lý quá trình (Process Management)
– Qu n lý b nh (Memory Management)
– Qu n lý h th ng lưu tr (Storage Management)
– Giao ti p v i ngư i dung (User Interface)
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 6
- Nhi m v c a OS
q Đi u khi n và qu n lý tr c ti p các ph n c ng (mainboard,
VGA card, sound card…v.v)
q Th c hi n các thao tác cơ b n: đ c/ghi file, qu n lý file …v.v
q Cung c p h th ng giao di n sơ khai cho các ng d ng khác.
q Cung c p h th ng l nh cơ b n đ ñi u hành máy.
q Cung c p m s d ch v cơ b n: (WebBrowser, NotePad,
Calculator…v.v)
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 7
Các thành ph n cơ b n c a OS
q H th ng qu n lý ti n trình (Processes management
system).
q H th ng qu n lý b nh (Memory management
system).
q H th ng qu n lý nh p xu t (Input/Output System).
q H th ng qu n lý t p tin (File sytstem).
q H th ng b o v (Security system).
q H th ng d ch v l nh (Command Services system).
q H th ng qu n lý m ng (Networking system).
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 8
- Phân lo i h ñi u hành
q Dư i góc đ lo i máy tính
– H ñi u hành máy MainFrame
– H ñi u hành máy ch (Server)
– H ñi u hành dành cho máy nhi u CPU
– H ñi u hành máy tính cá nhân PC
– H ñi u hành dành cho máy PDA
q Dư i góc đ ngư i s d ng
– H ñi u hành đơn nhi m
– H ñi u hành đa nhi m m t ngư i dùng
– H ñi u hành đa nhi m nhi u ngư i dùng
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 9
Phân lo i h ñi u hành (tt)
q Dư i góc đ hình th c x lý
– H th ng x lý theo lô
– H th ng chia s
– H th ng song song
– H th ng phân tán
– H th ng x lý th i gian th c
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 10
- M t s HðH thông d ng
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2
Chương 2 11
11 / 70
H ñi u hành MS-DOS
1. Gi i thi u
2. Các đ c trưng
3. Các khái ni m cơ b n
4. Các l nh thông d ng trong DOS
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 12
- Gi i thi u h ñi u hành MS-DOS
q MS-DOS (Microsoft Disk Operating System) ra ñ i
năm 1981 do Bill Gate và Paul Alen phát tri n.
q Đã t ng r t ph bi n trong su t th p niên 1980, và
đ u th p niên 1990, cho đ n khi Windows 95 ra ñ i.
q Phát tri n đ n phiên b n 6.22
q Là ti n thân c a HĐH Windows nhi u tư tư ng
và quy ñ nh c a DOS v n áp d ng trong Windows.
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 13
Các đ c trưng c a DOS
q Là h ñi u hành đơn nhi m.
q Có giao di n dòng l nh (command-line).
q Có th ch y các trương trình ch ñ n n khi áp
d ng k thu t “thư ng trú” .
q Chi m dung lư ng nh v i 5 file cơ b n:
– IBM.SYS
– IO.SYS
– COMMAND.COM
– MS-DOS.SYS
– CONFIG.SYS
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 14
- Các khái ni m cơ b n trong DOS
q File (t p tin / t p tin)
q Directory (thư m c)
q Drive ( ñĩa)
q Path (đư ng d n)
q Command (l nh)
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 15
Các khái ni m cơ b n trong DOS (tt)
q File (t p tin / t p tin):
– Đ nh nghĩa: T p các byte thông tin đư c đ t tên, ñư c lưu trong
các thi t b lưu tr (đĩa c ng, ñĩa m m, CD,..v.v.).
– Đ c đi m
• Byte cu i cùng trong dãy các byte c a file có mã 255.
• Đ l n c a file = s byte c a file.
• Tên file là 1 dãy các ý t ñư c đ t theo quy t c do h ñi u
hành quy đ nh. Theo quy t c c a DOS và Windows thì:
– Tên file g m 2 ph n phân cách nhau b i d u ch m “.”
– Không đư c dùng các ký t sau ñ ñ t tên:
\ / : * ? " < > |
– Ví d :
baitap.cpp anhvui.gif baocao.doc
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 16
- Các khái ni m cơ b n trong DOS (tt)
q Thư m c (Directory)
– Đ nh nghĩa: Là file ñ c đ c bi t không ch a các byte
thông tin c th mà ch a các file ho c các thư m c
con khác cho phép ngư i dùng t ch c lưu tr
thông tin theo ch ñ d dàng qu n lý hơn.
– Quy ư c c a DOS:
• Tên thư m c vi t hoa toàn b .
• Không s d ng ph n m r ng đ i v i tên thư m c.
– Ví d :
BAITAP TINHOC VANBAN
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 17
Các khái ni m cơ b n trong DOS (tt)
q Cây thư m c(Directory tree): là t p các BAITAP
thư m c m và thư m c con đư c t ch c
theo d ng cây. TINHOC
q Theo quy ư c c a DOS và Windows:
thư m c con đư c vi t sau thư m c m CANBAN
m t d u x ph i “ \ ” (backslash)
q Ví d : NANGCAO
BAITAP\TINHOC\NANGCAO
BAITAP\TOAN TOAN
BAITAP\TOAN\DAISO
DAISO
GIAITICH
VATLY
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 18
- Các khái ni m cơ b n trong DOS (tt)
q ñĩa (Drive)
– Đ nh nghĩa: Là 1 phân vùng trên thi t b lưu tr . DOS
s d ng các ch cái đ gán cho m i ñĩa
– Quy ư c: khi vi t tên ñĩa ph i s d ng d u hai
ch m “ : ” sau ch cái đư c gán cho ñĩa đó.
– Ví d :
• ñĩa A A:\
• Ô ñĩa C C:\
• Ô ñĩa X X:\
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 19
Các khái ni m cơ b n trong DOS (tt)
q Đư ng d n (Path): Là m t dãy các thư m c liên
ti p nhau và ñư c phân cách b i ký hi u \ (d u x
ph i: backslash).
q Đư ng d n đư c dùng đ xác đ nh v trí lưu tr c a
m t thư m c file trên ñĩa.
q Ví d :
C:\BAITAP\TINHOC\DAICUONG
C:\BAITAP\TINHOC\NANGCAO
C:\BAITAP\TINHOC\NANGCAO\baitap1.cpp
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 20
- Các khái ni m cơ b n trong DOS (tt)
q L nh (Command): Là ch th do ngư i dùng nh p
vào t bàn phím.
q Cú pháp chung c a l nh:
[ Tham s l nh ]
q Ví d :
COPY C:\BAITAP\b1.cpp X:\BT\TIN ↵
T khóa l nh Tham s th 1 Tham s th 2
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 21
Các khái ni m cơ b n trong DOS (tt)
q D u nh c l nh: Là nơi ñ ngư i dùng gõ l nh t
bàn phím.
C:\BAITAP\TINHOC> _
q Các thông tin có ñư c t d u nh c l nh
– ñĩa hi n hành: C:
– Thư m c làm vi c hi n hành: TINHOC
– Đư ng d n hi n hành: C:\BAITAP\TINHOC
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 22
- Các l nh thông d ng trong DOS
q Các l nh h th ng.
q Các l nh làm vi c v i ñĩa và thư m c.
q Các l nh làm vi c v i file.
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 23
Các l nh thông d ng trong DOS (tt)
q Các l nh h th ng
– VER ↵ Xem phiên b n h ñi u hành.
– DATE ↵ Xem/S a ngày h th ng.
– TIME ↵ Xem/S a gi h th ng.
– CLS ↵ Xóa màn hình.
– PROMPT Đ i d u nh c l nh.
• Các tham s g m:
– $P: Thư m c làm vi c hi n hành.
– $D: Ngày hi n hành.
– $T: Gi hi n hành.
– $G: D u l n hơn “>”
– $: Xu ng dòng.
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 24
- Các l nh thông d ng trong DOS (tt)
q Các l nh làm vi c v i thư m c và ñĩa
– L nh chuy n ñĩa: : ↵
– L nh xem DS file và thư m c con
• Cú pháp:
DIR [drive:] [path] [Tên thư m c] [/A] [/S] [/P] [/W] ↵
Trong đó: /P: Li t kê theo t ng trang
/W: Li t kê theo d ng thu g n
/A: Li t kê c nh ng file n
/S: Xem c nh ng thư m c con
• Ví d :
DIR C:\BAITAP /A /W ↵
DIR /A /P ↵
DIR C:\WINDOWS\SYSTEM /S /P /W ↵
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 25
Các l nh thông d ng trong DOS(tt)
– L nh chuy n thư m c làm vi c (Change directory)
• Cú pháp: CD [drive:] [path] ↵
• Ví d :
CD C:\WINDOWS ↵
CD SYSTEM32 ↵
• Ngo i l :
– Chuy n v thư m c g c: CD \ ↵
– Chuy n v thư m c m CD .. ↵
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 26
- Các l nh thông d ng trong DOS (tt)
– L nh t o thư m c (Make Directory)
• Cú pháp: MD [drive:] [path] ↵
• Ví d :
MD C:\BAITAP\TINHOC\CANBAN\B1 ↵
MD DHGTVT ↵
MD DHGTVT\CD2K50 ↵
– L nh xóa thư m c (Remove Directory)
• Cú pháp: RD [drive:] [path] ↵
• Ví d :
RD C:\BAITAP\TINHOC\CANBAN\B1 ↵
RD C:\BAITAP\TINHOC\CANBAN ↵
MD C:\BAITAP\TINHOC ↵
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 27
Các l nh thông d ng trong DOS (tt)
q Các l nh làm vi c v i file
– L nh sao chép file – COPY
• Cú pháp:
COPY [drive1:] [path1] [drive2:] [path2] [file2]
↵
• H tr ký t ñ i di n:
– Ký t * thay th cho nhi u ký t b t kỳ
– Ký t ? thay th cho 1 ký t b t kỳ
• Ví d :
COPY C:\BAITAP\b1.txt X:\TEMP\bai1.doc ↵
COPY C:\BAITAP\*.txt X:\TEMP\ ↵
COPY C:\BAITAP\baitap??.* ↵
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 28
- Các l nh thông d ng trong DOS (tt)
– L nh xóa file – DEL
• Cú pháp: DEL [drive:] [path] ↵
• H tr ký t ñ i di n:
– Ký t * thay th cho nhi u ký t b t kỳ
– Ký t ? thay th cho 1 ký t b t kỳ
• Ví d :
DEL C:\BAITAP\b1.txt ↵
DEL C:\BAITAP\*.txt ↵
DEL C:\BAITAP\*.* ↵
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 29
Các l nh thông d ng trong DOS (tt)
– L nh xem n i dung file - TYPE
• Cú pháp: TYPE [drive:] [path] ↵
• Ví d :
TYPE C:\BAITAP\b1.txt ↵
TYPE baocao.doc ↵
– L nh đ i tên file – REN
• Cú pháp:
REN [drive:] [path] ↵
• Ví d :
REN C:\BAITAP\b1.txt baitap1.doc↵
REN C:\BAITAP\*.txt *.doc ↵
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 30
- Các l nh thông d ng trong DOS (tt)
– L nh t o file văn b n file – COPY CON
• Cú pháp:
COPY CON [drive:] [path] ↵
• Lưu ý: l nh copy con ch k t thúc và ghi n i dung do
ngư i dùng nh p t bàn phím vào file khi phím F6
ho c t h p phím Ctrl + Z ñư c b m
• Ví d :
COPY CON C:\BAITAP\b1.txt ↵
COPY CON baocao.doc ↵
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 31
H ñi u hành Windows
q Các phiên b n h ñi u hành Windows.
q Đ c đi m HĐH Windows.
q Các khái ni m chính trong Windows.
q Làm vi c v i HĐH Windows.
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 32
- Các phiên b n HĐH Windows
q Các phiên b n d a vào DOS
– Windows 1.0, 2.0, 3.0 và 3.1
– Windows for Workgroups 3.1 và 3.11
– Windows 95, 98 và 98 SE
– Windows Me
q Các phiên b n d a vào nhân NT
– Windows NT 3.1, 3.5, 3.51
– Windows NT 4.0
– Windows 2000
q Các phiên b n tiên ti n
– Windows XP
– Windows Vista
– Windows 2003, 2008
– Windows 7
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 33
Đ c đi m HĐH Windows
q Là h ñi u hành đa nhi m (Multi-tasking).
q Tương tác v i ngư i s d ng b ng giao di n đ
h a v i kh năng kéo th ñ c trưng (drag & drop).
q Có kh năng qu n lý “c m và ch y” (plug&play) đ i
v i các thi t b ngo i vi.
q S d ng th ng t p tin FAT (file allocation table)
ho c NTFS (new teachnology file system).
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 34
- Các khái ni m chính trong Windows
q Folder: tương đương khái ni m thư m c trong h
đi u hành DOS.
q Windows: Vùng làm vi c c a 1 chương trình.
q Desktop: Vùng làm n n cho các c a s khác trên
màn hình.
q Icon: Bi u tư ng tương ng v i m t đ i tư ng (file,
folder, shortcut…v.v).
q Shortcut: Liên k t nhanh cho phép ngư i s d ng
click chu t đ g i chương trình.
q Dialog: H p tho i giao ti p v i ngư i s d ng.
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 35
Làm vi c v i HĐH Windows
q Kh i đ ng máy tính và Windows.
q Màn hình làm vi c c a Windows.
q Các đ i tư ng c a Windows.
q Windows Explorer.
q Control Panel.
q T t máy.
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 36
- Kh i đ ng máy tính và Windows
q Kh i đ ng máy tính:
– Máy tính đư c n i v i ngu n
đi n.
– Nh n nút Power trên thân máy
tính.
q N u máy tính đã đư c cài đ t
s n h ñi u hành Windows thì
thông thư ng nó s ñư c kh i
đ ng.
q Tuỳ thu c vào c u hình Windows
mà c n/không c n đăng nh p v i
username và password.
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 37
Màn hình làm vi c c a Windows
Mouse
Pointer
Desktop
Icons
Taskbar
Desktop
Quick
launch System
Tray
Start
menu
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 38
- Desktop
q Ph n không gian l n c a màn hình làm vi c.
q Ch a các liên k t t i các thành ph n c a máy tính, bao g m:
– My Documents: Nơi lưu tr tài li u c a ngư i dùng.
– My Computer: Nơi truy xu t các tài nguyên ( c ng, máy in,…).
– My Network Places: Truy c p m ng n i b .
– Recycle Bin: Thùng rác, nơi ch a các thư m c và t p mà b n ra
l nh xoá chúng đi. Chúng s b xoá ñi th c s khi b n Empty
Recycle Bin.
– Các liên k t đ n các ng d ng mà ngư i dùng hay dùng nh t:
Internet Explorer, Outlook Express, Word, Excel,…
q Kích đúp chu t trái vào bi u tư ng đ kích ho t ch c năng
tương ng.
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 39
Nút Start
q M t đ c trưng c a Windows, kích đơn chu t trái vào đây đ truy xu t các
ch c năng, các chương trình c a Windows.
– Shutdown: T t, kh i đ ng l i,… máy tính.
– Run: Ch y m t l nh hay chương trình nào đó b ng cách gõ l nh ho c ch ra t p
th c thi.
– Help: Kích ho t ch c năng tr giúp.
– Search: Các ch c năng tìm ki m
• File or Folder: Tìm ki m t p ho c thư m c.
– Settings: M t s ch c năng cài đ t, thi t l p c u hình Windows 2000
• Control Panel: M b ng đi u khi n.
• Network and Dialup Connections: Thi t l p m ng n i b và m ng Internet.
• Printer: Máy in.
• Taskbar and Start menu: Thi t l p thanh Taskbar và menu start.
– Documents: Danh sách các t p đư c m g n đây nh t.
– Programs: Danh m c các chương trình (đư c cài đ t theo đúng trình t ) trong
máy tính c a b n.
bangtqh@utc2.edu.vn Tin h c đ i cương - Chương 2 40
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
